장음표시 사용
231쪽
D fί χρωψ ο ὐA. δε τι μ' οικ .Hl x Din. non significassetque se omnia agnouisse , moeroremque maximum no praetulisset ob id sicinus nefarium,quamuis per imprudentia adimissum ; dixisset insit per decreuisse se, nolle amplius lucem intuerinfrustra postea Nuncius in scenam venisset nunciam;
illum sibi ipsi oculos consedisse. c paulo post ipse mei lusens prodiasset;
Atque tiarc em latio ut cuidςntior esset,Chorus,dam egreditur OEdipus.ita induci.
Nam artisciose prolixius loquentem facit Chorum Sophocles, dum exit in scenam Oedipus consessus oculos ut praeparatiores sint ad eam calamitatem OLdipodis spectandum spretatores.Idem Sophocles in eadem tragoedia; ubi Iocasten facit agnouis. se nefaria scelera per imprudentiam admissa;non tam quidem clam inducit discede tem e scena,n m si id seciss)t,cWm paulo post Nuncius esset nunciaturus suspendio illam spontaneo periisse;minus cui dens suisset acito,sesellissetque sipectatores.discessu ra igitur Iocaste haec profert.
ἡἰ αβ λ σω ἰ γ ta; δε κ' ο τοπμ. 3 τ reis P a αν 'li Mia, subinde Chorus. out in χρεω Haec atq. alia euidentia asse sit futuro susipedio,& calamitati Ioesses. Idem per sequiuis poterit 'bseruare, haec vestigia secutus, in Aiace eiusde Sophoma ut euidens est et illius discessus in Glitudinem,ubi gladio incubuit, atque eius tota calamitas apertius cognostere in magna usus eli προπαραπκs. primum illius coquerentis, ac discedentis; mox Nuncii properantis ad Tecmessam iussit Teucri,ne pateretur eo die Aiacem exi 're e tentorio Glum quod audisset a Calchante vate ,setalem eum diem exitiosiimque . esse Aiaci;mox Tecmesse 'uaerentis Aiacem;dolentisque,ac suspicantis magnum alis quod impendere malum,quod existet.
,, . Ru Hest ad c i. 91 'i r , v. hi . isti .iοὐ. -D O TUA H, οδ ν. ta rari πάμπ/ π Uilo. mis οβρα D. Aliquantis possim et M. et γλsti et Os f EDOM τύκο- radat Messiti Til/κρονιώ&χε μολω. Et quae sequuntur. Haec igitur pςme,artificioseque ita sunt a Sophocle scripta; ut nihil,quod ad actionε primariam pertinebat,sipectatores subterfuseret. Carcinus vero exeunte sine ulla euidentia secit E templo Amphiaraum, cum tota peripetia fabulae ex ea una re penderet. Oblitus enim est poeta,neque vidit, quia contuso scripsi, neque tragoediae actionem constitant silmmatim colleciam sibi ante oculos, antequam scriberet. M. Cic.in Bruto ubi de Cn. Sicinio loquituri non disiimile quiddam recenset,et oratori in scribe do contigisse. Sed prose ipsius Ciceronis verba ut facilius res tota intelligatur.Me. D moria autem ita suit nulla, ut aliquoties tria cum proposuisset,aut quartum adderet, ut tertium quaereret; Magna haec immemoris ingenii fgna,sed nihil turpius,quam
υ quod etiam in scriptis obliuiscebatur, quid paulo ante poscisset,ut in eo libro, ubi se
232쪽
' . exeuntem e senatu,et eum Pansa nostro,& cum Curione. F. colloquentem facit, eum D senatum Cesar shabuisset,omnisque ille sermo ductus e percunctatione filii quid D in senatu est et actum. in quo multis verbis cum inueheretur in Caesarem Curio, di- ' sputatioque esset inter eos,ut est cosuetudo dialogorum,cuin sermo esset institutus, ' enatu millo, iuem senatum Caesar Cos liabuisset, prehendit eas res, quas idem Caev sar anno post,& deinceps reliquis annis administrauisset in Gallia. Paulo post.de eo- dem. Sed ita totus errat, ut in eodem sermone dicat in senatu se Gesare Coc non a D cedere. sed id dicat ipso Cosexiens e senatu. Haec sunt igitur repugnantia, quae Aristoteles vocat in Glis,quae siquis in suis scriptis no videt,turpiter errat. estque magno- pere reprehendendus.Opus est autem in hac re vitanda ea animi parte,que custos est caeterarum ingenii partium memoria. hac qui debiles sunt poetae vel etiam qui debiles non sunuvii debent hoc adiumento,quod exponit Aristoteles in contextii; constiauendae summatim ante oculos sabulae atque actionis, quam est expressurus. Nequei alia ratione addi icti fuerunt antiqui Rhetores, ut docerent, primum in causis foren-
sibus considerandam esse iudicationem,et constitutionem cauta,ex intentione accu- ν
- satoris,& depulsione rei;sic enim facilius tota causa qualis si, quibusque egeat argumentis,quomodoque si tractanda,cognosci potest.Verum de his haetenusmune redeo ad contextum Aristotelis. Amphiaraus propter calamitatem in quam lapsus est calliditate,& proditione Eriphyles uxoris, magnam segetem praebuit scribendi tra inis poetis . scuti etiam Alcmaeon filius, qui matrem peremit, Amphiarai patris viciscendi gratia. Sed haec vulgδ iam nota sunt & nos de Alcmaeone superius, satis mul-.ta diximus. Uerba illa . uta τισσit mr ad Carcinum poetam dinent rese ri,ait enim Aristoteles ob id. quia euidenter exeuntem e templo non fecisset Ampitiaraum a spectatoribus in ipsa scena, dum recitaretur tragoedia, antequam per u niret ad exodum, isse explosum. Sic igitur ociniati idest cecidisse ob erratum, & ac- . clamationem aduersam spectatorum dicitur Carcinus. non dissimili ratione locutus
Proinde quantum fieri potest fingendum illud : quod ex habitibus
naturalibus paratur. quadoquidem hi maxime suapte natura persua- is dent,qui perturbationibus affecti sunt. Quo fit ut exagitatus exagitet,
,, perturbetque verisii me perturbatus.
Aliud dat praeceptum Aristoteles poetae scriptum tragoedia, valde necessarium.est autem huiusinodi. Debet poeta, ut facibus, aptiusque exprimat in singulis personis
animi motiones, ac perturbationes, sermonesque, qui inde proueniundi, ita singulas personas dum strabit, sibi effingere, atque ponere ante oculos earum omnem habitutu animi,tum corporis; oculos, fronte, vultu denique ipsum; ut intueri sbi videatur; tune enim facillime ea ratione poterit singulis attribuere sermonem το - . &ex ipsis habitibus elicere mores .atque orationem omne,que conueniat singulis personis.Nihil quippe difficilius est hoc,neque ulla in re magis requiritur officili, artifi.ciumque poetae;optimurn igitur fueriti ut si possit,ipse mei diuersos earum persen
233쪽
,, i Quapropter vel versatilis ingenii viri, vel furore perciti poetica se est, etenim poetarum aliqui ab ipsa natura ad poeticam bene formati,, se iat, aliqui autem a mente abstrahqntur
Paccius haec quae postremo loco ab Aristo. dicuntur,non intellexi se videtur,cu aio Etenim poetarii aliqui ab ipsa natura ad poetiothene se ati sunt aliqui aut ea mente abltra iuntur. Debent igitur verti sic. ex his enim hi quidem ficti saetique sunt ab
ipsa natura apti ad confingendum & c omminiscendum,illi verδ optime indagant, in i quiruntque omnia propter incredibilcm aciem mentis.UA,s paucioribus verbis v lueris reserre sic.hi enim apti sunt ad fingendum; illi vero ad inquirendum, ct inda- .gandum. Deducit conclusionem quandam Aristoteles ex iis,que perius dicta sunt, . quae est huiusnodi. Poeticam ficultatem non m quouis homine esse ψ leti in iis tantum aut qui admirabili quadam acie mentis prudita sunt,aut qui sumre agitantur.Videtur Aristoteles iis Platonis explicare sententiam, qui existimabat poetas furore mentis impelli,tum suam quoquEqupraliquanto apertior est neque inuoluta metaphorarum latebris;aut allegoriarum,lub quarum velamine musta protulit Hato, veterem secutus philosephandi rationem, is igitur in Dialogo, qui inscribitur Ion. εἰ ' του - ψαμαλι μοι δμῶeλοσάδε μίω οι κανε μὲν Ls Γναλα ' ducti 're.. .aG byi a iam αι ρε xisti οἱ Am g οιλοῦ mk-σ- 4G QA riχηιωι του M. ποσκοποῦ c. . Hinc a veteribus dictum ab Appollinis Musarumq. serote impelli mentes poetarum. neq. posse, illis non aspirantibus Auicquam quod probandum sit, scribere de quare Plato quoque ait in eodem Dialogo. NNum λδ
υ ἰri Aer ἄν τουτωκυ ιαάδε πω τῆν ταῖν ni α' - - χ' diis . Paulo ante ve mi hoc apertissime demonstrat. - A ranio. m ν- ωαπνρ αε ta sis ω με μα- αἰὼν Απομῶ . κλtis. Et quae sequuntur. Horatius quoque ad Pisones scribens ait. Natura seret laudabile earmen, an artem Quaesitum est; o nec studium sine dimite Vena et te
Nee rude quid prosit video ingenium, Alterius sic
risAltera possit opem res,& coniurat amice. Quos vero Aristoteles in contextu vocat simis, idest ingeniosos. Isocrates quoque dediscipulis loquens in Paraenes ait. παρα REA O , ἡ λα ac tua. partii δθπ-ἀν-xae n.παια A τού ασάν.n ποι in σ si in παραρυ .nam αιτ σ rudi ingenio preditos, obtusaque mentis acie vocat homines; minimὸ dociles. Hine veteres saepe a m dixerunt.Sed videamus quomodo Aristoteles iis surorem tum ingenium requirat in poetica facultate, qui scribit poemata; aliorum mores, affectiones. sermone que reserat necesse est; id vero commode sitis emcere nunquam poterit, nisi plane se i immemor,illorum suscipiat mores,& affectiones omnes; habitum'. induani hoc ipsium igitur est serere: extra se ipsiun sepe esse, in alienisque viuere sensibus, & immorari peris turbationibus . Hinc Horatius de surore Bacciu loquens libro tertio Odarum ait.
234쪽
is Quo me Bacche rapis tui,, Plenum'quae nemora,aut quos agor in specus 'se Velox mente noua,quibus M,, Antris egregii Caesaris audiar ca . ,, Asiternum meditans decus
A. Stellis inserere, & concilio Iouisi Paulὁ post. Nil parvum,aut humili modo, ,, Nil mortale loquor. Furori enim Apollinis & Musarum assinem veteres esse dixerunt furorem Bacchi.
Nonnulli Graecorum poetas vocarunthac de causa iussima disrar quasi furore Musaruimpi illos,aut a Musis perculses. Rursus poetam nemo negarit oportere in scribendo esse visitantem.multaque perquirere,& indagare qua ad mores hominum exprimendos speremti,tota autem haere perspicacia mentis,& vis excogitandi, atque inJagandia natura prouenit. Hine Horatius libro Odarum quarto sti,, Quem tu Melpomene semelis Nascentem Placido lumine videris, ,, Illum non labor Istlimius Clarabit pugilem,non equus impiger, Curru ducet Achaicos, Victorem, nectue res bellica Deliis
ornatum seliis ducem tis Ostendet Capitolio. ,, Sed quae Tybur aquae fertile perfluuntis Et sipistae nemorum comaeis Fingent Aholio carmine nobilem Paulo post. , O Mutis quoque piscibus . tith ,, Donatura Cycni,si libeat, vocem. Totum muneris hoc tui est,
is Quod monstror digito praetereuntium ,, Romanae fidicen lyrae, - Quod spiro& placeo,si placeo, tuum est.
Plane enim Horatiin his versi&nihil aliud signis care voluἰ quim a natura homines gigni aptos ad poeticen mireque beatos illos esse, cui hoc ab incunabulis contigerit ut ingenio sat perspicaci, atque apto ad pangenda poemata. ,, T Vri λογοδ πους - Κάιοή δει Μαυγν mi λα. εκ ἡ λικνεολον, θ' cii modis ε - δεῶν. is πιρανέρον.
Caeterum confictos sermones oportet etiam confingentem ipsum ,, uniuerso explicare, moxque Episodiis ad hunc modum uti, ac, remis diducere.
Tertium hoc est praeceptum, quod traditur ab Aristotele,& s stat ad methodum
qua uti debet poeta in seribenda tragoedia.est autem huiusmodi oportet ipsum postam, postquam summatim exposuerit actionem, de qua stripturus est fabulam, quemodo,quo di tum est ante singula inspexerit, ut nihil sit in ea repugnas,indagare I ca,quibus apte inseri posiint Episedia,& coniungi cum actione. Floc praeceptu puticherrimum est,& vidissimum.eorumque satis arguit imperitiam,qui temere aggrediuntur poemata scribereriri neque aditionem dignostant ab Epis iis,neque Episbdia qualia sntinuo ue ordine collocari debeant,satis sciant;Cum nonnulli etiam sint, qui ne nomina haec quide artis, & appellationes partium tragoediae norinnquare mu. nus mirari debemus tam paucos reperiri probatos poetas. . bcribimus indocti, doctaque poemata passim Inquit Horati
235쪽
Sed maxima pars seribentium isnorat, quo ordine sit progrediendum, quae via, ra- . tioque ineunda sit scribendi. Epistodia extrinsecus sumuntur; ut toties docuimus, si sunt enim sed oportet ea παρα-ea, quod verbum satis demonstrat, debere illa coniungi cum aesione ita,ut inserta sint,et cohereant non secus ac emble .mata & tesserule in vermiculato opere inseri selent;aliquantoque etia aristius squid tale excogitari potest, quod Epitodiorum connexioni cum aetione simile sit multδsane aptius excogitantur Epis Mia,interserunturque, postquam actio fuerit summatim constituta,quam si prius ea volueris c5singere,quM actionem constitueris. Hic igitur ordo seritandus, haec via, ratioque ineunda est scribendae tragoediae.hinc eniim . consequetur illud Horatianum. Cui lecta potenter erit res, si Nec facundia deseret hunc,nec lucidus ordo. Ordinis haec virtus erit,& Venus,aut ego fallor, Vtiam nunc dicat,iam nunc debentia diciis Pleraque diiserat,& praesens in tempus omittat
Hoc amet,hoc spernat pronussi carminis author
omnia enim haec fiunt in Epis iis;neque sine his talis ordo,qui proprius est poematum,posset seruari; uti satis patere potest unicuique,ciii i em attente considerare V luerit. neque alio respexit Horatius, quam ad melliocium collocandorum Epis odi
- Ad hunc verb modii uniuersale illud speculari oportere dico . verse bi gratia: Iplaigenia constituta ad aras quaedam virgo, atque ex oculisis sacrificantium clὶm surrepta, delata verb in aliam regionem, in quam deae, hospitum sacrificia ex lege debebatur, eius sacri ministerio ipsa M praeposita est. procedente tempore sacerdotis fratri illuc accedere
Quoniam dixerat Aristoteles ab initio methodi huius suam tradere instituit,scribedae tragoediae.generalem quandam fibulae explicationis summam esse colligendam in unum,atque ob oculos ponendam; ut Acilius eam posset poeta intueri, atque perpendere,qualis uilla. Nunc aiseri exemplum, summatimque ipse exponit generaleminionis constitutionem quadam,qualem ipse requirit, postulatque seri a poeta, antequam scribere incipiat. Sumptum est autem ex Iphigenia Euripidis in Tauris. ονα εολος λωμίου ideo vocat in contextu, quia speculatio quaedam est aditionis segresatae ab omni circumstantia,locorum, personarum, & temporum;sicuti Cicero insnitam generalemque ait quaestionem apud oratores quam eum vocant omnibus nuda tam esse circunstantias.nam quotiescunque adduntur circunstantiae, particularis,finitaque sit quaestio.Quὁd si quaeras, quaenam utilitas capiatur ex hac generalis sabulae eonstitutionis sipeculatione; Respondeo in hoc velu ti typo quodam perseici posse, qualis sit sabula sutura quam apta ad tragoediam, quam affluens aisectionibus; qu modo sit inter se connexa;qu.am prolixa; an sinplex, an implexa,an peripetiam Possit recipere. Hae,atque aliae multae comoditates, uti etiam alio loco diximus,capi pocsunt ex hac generali actionis constitutione. Quae narrantur in contextu per se notis. sma sunt,neque ulla egent explicatione. Vnum tantu dicam,quod attinet ad morem
mactandi hospites.& homines,na Porphyrius in lib.u. 9 α παχῆαἰμωχ is sub finem
236쪽
,, ερῆκαν rari exilisse. Idem paulo ante testatur etiam apud Rhodios mutiri consueuisse
,, ri Riξου - si Μ Ληοξάς ωιδεα μ ν υε se m. - Cur autem contigerit,ut ipsum Deus ob quandam culpam venire,, illuc impulerit, extra uniuersiale est. quorsum verb, extra fabulam. ita- ,, que cum accessisset, pi us,immolandusque mox , sorore agnouit.
Ostendit Aristoteles nonnulla esse optima ratione praetermittenda, quia sunt praeter actionem; cuius facienda est constitutio. Si quis enim quaerat Cur in generali fabulae explicatione, non est additum hoc. Cur in Tauricam regionem frater illius Virginis lacerdotis Dianae venerit; hoc enim sequebatur statim, ut explicaretur, cum ante dictum esset Aliquanto autem post fratri contigit eo venire. Cur 'S- cat aliouis . Respondet Aristoteles hanc ra rara, seu causae explicationem non esse addendam,ouia est praeter generalem illam asstionis constitutionem. Nimirum in tragoedia multa sunt praetermittenda tanquam nota passim, aut minus spectan
tia ad actionem; quae quam maxime simplex debet eonstitui, atque expedita a pluri mis quaestionibus,quae alioqui in ipsam derivari possent exempli causa, si quis dicat,
Cur Orestes in Tauricam regionem venii monitus oraculo, ut se expiaret a stet re matris caesae. Cur matrem occidit ' quia illa patrem peremerat Eur illa patrem peremi 'ut ulcisceretur mortem filiae mactatae,Cur eam mactauit pater ' pro incolumitate totius exercitus,monente Calchante vate. Patet longam hanc eme eausarum connexionem; quae mutuo cohaerent inter se. Sed singulae ex his eausis,unam continet per se actionem tragicam; statim igitur ab initio auli rex prima excludenda est,ne s admittatur illa,cosamur & aliam subinde,mox & aliam afferre; quod se erit in trago dia fiammum vitium, nam actio non erit una, & simplex; sed multiplex,sicuti patet. Prudenter igitur,& artificiose actio est ab Euripide constula,qui actionem est complexas,sed causam actionis praetermisit,ut pote minime conuenientem actioni, quae erat constituenda. Percunctatur Iphisenia,ante asiationem, ab Oreste, quae gera tur Argis, .
ν Videtur nolle Orestes ingredi narrationem necis Agamemnonis non sem, ut, quM refugeret animus ea recensiere, vae luctum ipsi innovarent,qu3m, quoniam artificio poetae id est factum,qui riti mo factorum fugiebat,ne multiplex fieret actio cum de Deat esse una,& smplex. Sed quia gemitus erat elieiendus Iphigeniae ex commemor tione earum rerum,ut facilius peripetia,& agnitio,quae paulo post erat facienda, si ret;ait igitur,instans Iph genia, ut proserat.
237쪽
oh. Σά prope agnitio facta est. Sed rursus,ne exitum hal ,eret fabula, longe receditur ab hac.hoc est magni artis cit,sicut ante monuimus. I πν cerati is τεταρας - Ἀδα recedit istaspicione gemitus Orestes. O . o. au e*6 ier. Rursus ingemiscit Iphig. ' i' p. ωται G στωί κC re se Δ a r. Iam renuit Orestes se de hac re plura dicere velle, ea de causa, tua diximus, ante;ne cogeretur omnium faetorum reddere cau-
Tantum attingit hanc rem ;nec plura prosere, ita igitur actio remanet simplex,& sit paucis iis dictis maior quaedam agnitionis suturae paulo post. Rurius, si
quis quaerat addi aliam percunctationem&causam;postquam in Tauricam regione, ut se expiaret materna caede audierit,uenisse Orestem;quae esset futura ratio expiationis,vel potius,postquam apertum erat Orestem venis te eo monitu Apollinis, stibinde aliquis quaereret. Cur ut se expiaret,si resiponderet Orestes, caede materna, haec suerit extra fabulam;ideo pretermitti debet,nam actio tota illa simplex, versatur circa mactatione futura hospitu,& agnitione,postquam mactatio no fit.Sed salus ac laetitia insperata utrici. euenit, cu tamen intelim expiatio sat,& si eam sileat Orestes sibi mandatam ab Apolline; auferturque simulacrum Dianae. Haec enim erant praeter actione ideo explicanda non fuerunt, nam actio,inquit Aristoteles haec esti Mis,Mu λου cur ω- a HVM M ora M. . qu icquid est praeter haec est extra actionem , neque addi debent; sed aut leuiter perstringi; aut omnino praetermitti; quia alterius sunt actionis.Ex his igitur patet, quantum diligentiae adhibere oportet politam in constituenda actione, quantopereque cauere,ne assinitate rerum,quae proximae sunt & iungi sere posse via centur cum actione, deceptus, multiplicem constituat acitionem, cum debeat esse simplex. ,, D 'ως πάδες, c θ' cis Πολυιό MD ταω ci ci ci , ὁ Πουκαῖα μονον EN
M Sive ut Euripides finxit, sue, ut Polyides, ex veris milibus locutus: di, quod non modo sororem, verum S ipium sacrificari oportebat. undem quidem salus parta est.
Coniunguntur haec arcte cum superioribus, cum enim Aristoteles summatim expo
aperte cognosci possent ea, quae extra actionem erant, deducit ab extremo verbo consequentia omnia,sc.Agnouit,vel ut Euripides consnxit,vel ut Polyides. Agnitio duplici modo, ac diuerib facta est a duobus poetis antiquisiimis, & peritissimis,
ut cognoscere possis iam verissimum esse,quod toties a me superius dictum sui licere eiusdem actionis sabulam scribere, ita ut nihil in ea immutetur,vetat enim lex tragoediarum,mutatis tamen,varioque modo consctis Epis iis,prologo, solutione,&agnitione; Nam s hoc non liceret;nulla esset ars scribendarum tragoediarum; labor rentque inopia rerum poetae;&nouae semper actiones ex eventis quae contigissent essent asserendae in medium;aut ex verismili confingendae.Sed cum liceat pro arbitratu,ingenioque uniuscuiusque haec omnia comminisci,modb ducantur ex verisimili; ideo diuersam nationem in agnitione eiusdem sabulae confingenda secuti sunt Euripi 'des,& Polyides.Licet vero artificium huius cum illius artificio conserre,diiudicareque virum laudatius, Euripides ex epistole scriptione deduxit agnitionem. Polyides ex ratiocinatione via etiam dictum est ante,Orestae, qui cum duceretur ad Aram ma
238쪽
ao ctandus talia protulit verba. to quodam id sibi videri accidissse; ut eum soror Iphigenia ante eodem mactationis genere periisset, ipse quoque mactaretur,nec dis ari ut retur fortuna cum scater illius esset. Haec audiens Iphisenia statim agnouit Orestem fratrem, neque mactauitidissere igitur haec agnitio ab illa, quia diuerso modo conseta fuit; Praeterea apud Euripidem Orestes prior Iphigeniam agnoscit. Sed Polyides Iphigeniam prius agnoscentem faciebat Orestem.Adnotanda illa verba, ubi loquitur ,, Aristoteles de Polyide.νῆι mci . mi. dicat enim sertasse aliquis. onne& Euripides MLI τι εἰκόσ suam confinxit agnitionem illaespondeo hoc verissimum esse, & verba illa ad utrumque reserenda: tam enim hic, quam ille ex verisimili agnitionem confinxit;Nec desint alii modi eiusdem arnitionis consngendae altis poetis, si volu rint diuersa ratione eandem actionem I pnigeniae pertractare,late enim patet id quod est verisimile,& varium multiplexque est; cum veritas una tantum, smplexque sitiis Rursus illa verba perpendenda. α τι λει σωτηρία. Haec enim coniungenda cum superioribus;quia continent finem exitumque agnitionis. Agnitio in tragoediis non fit,nisi ut reseratur ad alium finem;hoc est,ut ex ea aut felicitas,aut infelicitas proueniat;ex agnitione igitur Orestis,& Iplugeniae parta eli utrique salus,& selicitas. MεSA'omin et Ἐν ου ονοματα. om λουν.
Quo facto nominibus statim substitutis Episodia aggredienda.
Pergit Aristoteles declarare methodum, ordinemque,quo progrediendii est in scribendis tragoediis.aliudque dat praeceptu,qiuod est huiusniodi. Postquam Poeta actionem constituerit;satisque intuitus fuerit generalem ipsius constitutionem sine circii stamus,uti dictum est; debebit mox apponere circumstantias personarum et locorum hoc est ipsa nomina;ut ex generali tarticularis actio sat & smilis stin-ri seu quγstioni snitae Rhetorum.neque tantum nomina imponet illis personis,circa quas potissimum versatur actio; ut pote Oresti,& Iphigeniae; Sed considerans,quot, qualiaq. requirantur Epis odia; nomina quo'. imponet iis personis, ex quib. Epis odia fuerint deducenda.exempli causa an Eurip. Iplaig. Pylades,Thoas, Bubulcus: nonnullam. n mina aut vera proseruntur certorum hominu ut Pylades, Thoas, ct reliqua huiusmodi aut a generali appellatione ficta sumuntur. ut ibidem Bubulcus, ac πα δαγωγου, apud Sophoclem in Electra.& caetera id genus.in choris quoq. eode modo.nam nunquam certae personae in choris loquuntur.sed generali appellatione costant aut mulieru,aut virorii, qui aetate dii linguuntur:aliquando.n.senes,aliquando iuuenes; neq. verδ hoc difficile factu cu enim Chorus semper adiutore se praebeat ac sitas bre alicui;tales personae fuerint fingendae qualis fuerit illa cui Hinc apud Sophocle in Osdipode, Chorus complectitur viros prouectiores, ciues Thebanos, quia σα--O Oedipodi. Apud Euripidem in Iphigenia Chorus constat ex mulieribus aequalibus ipsi Iphigeniae quia ipsi opem erant laturi.Haec est igitur ratio confingendorum n minum in tragoediis;ac sane meministe oportet eius,quod est ante dictum ab Arist tele;in tras ae)iis aliquando omnia consngi nomina. Aliquando uno vero retento,reliqua confingi. Aliquando,omnia vera proserri certarum personarum. Sed consideradum quid poli impcditionem nominum Poetam efficere oportet. Debet, inquit Aristoteles, operam suam omnem ponere Poeta in Episodiis constituendis... Setina: A ε πυ ο ατα επω λα, τEν, ο ουπ τῶ ορε ἡ μωία s κς
o Sed haec quo pacto legitima sint, sand conside randum:veluti seroris in Oreste,propter quem captus est, salusque per expurgationem.
Postquam Aristoteles in Methodo, ordineque tradendo, quem inire oportet scribedarum tragoediarum docuit, quo tempore primum sunt Episodia constituenda in s bula, Dat praceptaonus duas,quae pertinent ad artificam Episodiorum.quai si Prior
239쪽
est haec. Videndum diligenter, ut epi dia snt propria, coniunmque actioni.ακεια vocat ipse,legitima vertit Paccius;non satis apte,uti mihi quidem videtur.Nam Aristo.ssententia lice est,ut Epi dia ducantur ex rebus agnatis,coniunctisque & affectis adactionem,quae enim docet Cicero in Topicis affecta vocari; lisc ego putarim ab Aristotele vocari hoc in loco οἰκεια. Non longe igitur ducantur Epistodia oportet a rebus longinquis Rhetores ubi prooemiorum tradunt artificium,monet separatum eL se non oportere exordium; separatum enim est,quod no ex ipsa causa ductum est; nec
sicut aliquod membrum annexum orati t. Exordiu quippe,& Epilogus quid aliud sunt, quam Epistodia quaedam orationis serensis Eadem igitur ratio praecipiendi est in his seruanda. Preceptionem hanc,ut facilius intelligeremus, qualis sit exemplo de-
,, clarauit Aristoteles. quod continetur his verbis. Mae. vi , μή ,, απιι α δ s tr in . Breuiter coplexus est Aristoteles ea ex quisus Epis odia totius
illius tragoediae, quae Iphigenia in Tauris inscribiturme singillatim omnia Episedia
cogeretur rectas re; quamuis enim plura Epi dia sint; omnia tamen ex eodem manat sente hoc est insania Orestis,quae erat expianda.haec quide no inest in fabula, sed breuiter narratur, & extrinsecus posita gignit omnia Epissidia fabulae materiem yrqbet.semper igitur Epi dia conficere volenti, respiciendum est ad proximam causam actionis licuti etiam Sophocles facit in OEdipode Tyranno. Nam actio est. Oidipus Vt agnouit se patrem Laium peremisse,& cum matre cocubuisse,seipsum excaecauit; regnoque pulsus est. Causa proxima agnitionis, pestilentia est,quae impulit Osdip dem,ut mitteret ad oraculum, a quo tulit reseon sum, expianda esse necem Laii; Hine
omnia manant Episedia. Et pestilentiae quiuem breuis quaedam mentio fit in prologo; Sed apud Euripidem insaniae in prologo non est ulla mentio; ex quo obseruari potest,uel a proxima causa prologum ducenaum;vel si libuerit praetermittere aliuὰ e trinsecus quaerendum esse, sicuti secit Euripides, qui prologum a semnio Iphigeniae . duxit;non ab insinia Orestis, de qua postea in quodam Episodio breuiter meminit post agnitionem,& si ea causa est quodamodo ipsus actionis proxima. Rurses quoniam sicuti proxima causa actionis fuit insania proximam voco,quia aliae multae causae hanc ordine collocatae praecedunt ita alteram causam Veluti finem,cuius gratia, postremo loco, post actionem statuere oportet.ut aetio media si inter hanc , & illam. Causa veluti finis cuius gratia in tragoedia Euripidis eadem est, expiatio insaniae;&s eseris admissi in caedenaa matre atque exportatio smulacri :in OEdipode aut aue runcatio pestilentim& irae Deorum. Sed se inmi est arti scii ,hanc non inserere in tra-
oedia. Nam quamuis hoc fuerit ab Euripide factum, Sophocles tamen non secisse vietur,quod est multo artificiosius;Euripides dicentem facit in quoda Episedio Orestem se eo venisse sui expiandi causa, & exportadi Deae smulachri; assequitur igitur
expiationem, quae fit hoc modo . praetenditur susa ea ut cautius iniri Possit; smulat Iphigenia expurgandum simulacrum Deae, quod fuerat incestatu intuitu nefarii h
minis qui matrem peremerat.expurgatio aute sit ablutione aquae marinae; atque amouetur procul Tauroscythe,ne & ipn incestentur; verum praetextus hic commoditate fugς,& exportationi simulacri magnam aiffert. dum igitur praetextum segae qu runt, expiatur Orestes, & exportatur in Graeciam simulacrum. quod fit adiuuante Iphigenia,praeter id quod sperant cum paulo ante sitisset fere ab ea mactandus;sed apud S phoclem illud factum quod erat propositum tanquam finis,nae exprimitur, Led facili intelligitur, dum alterum sit. Atque haec proprie in tragoediis vocatur peripetia. ut aliquid agas,quod non proposueras tibi agendii, & id tamen asendo consequare,quod
in animo habebas,tibique ab initio proposueras, in quo perspici potest,id quod in primis proponi debebat agendum , & erat in animo, vi ageretunsirtuito fieri; id verbquod fortuito, & secundario modo factum, primarium illud consequi debebat tanquam primarium seri;perinde ac si illud ab initio fuisset propositum, quod ageretur. In Ogdipode igitur Sophoclis perspicere licet de pestilentiae averruncatione, qui Gnis erat in actione,nullam postea seri;sed alterum tantdm euentum narrari,oui non
erat in primis propositus in imitatione actionis; ex qua re sitis cognoscas,qualis sit pe
240쪽
,, In dramatibus itaque, sue actibus Episodia ipsa breuia esse debet, is contra in his longior Epopoeia fit.
Alterum hoc est praeceptum, quod spectat ad artificium Episodiorii. Dramata v eat Aristoteles tragoediam, & comoediam, reliquaque huiusmodi poemata, in quibus negociantes homines , & agentes exprimuntur; nihilque poeta ipse profert subsit aperGna. In his igitur ait breuia oportere esse Episodia,in Epopoeia vero longa esse, ac produci pro arbitratu Poetae. Vtrunque Poema & Tragicum, & Epicum per Episodia augetur; sed Epicu longiora, pluraque recipit Epis io, quia imitati ne sua complectitur res multorum annorum:Tragicum Poema non excedit periodii unius Solis; necesse est igitur, ut breuia illius sint Episbdia.de qua re superius locuti fuimus, ubi disserebat Aristoteles de longitudine fabularum.Nec multo post de Epopoeia,eiusque incremento, quod totum per Episodia sit,copiosius loquemur; quo loco de illius omni artisicio disputat Arillo teles. Tae γα stes aras et pec ὁ λογος Au,α δεμο π moc ε - τπMα, ημ παραφυ λαῶσμIUM VCm' amat stuιροῦ νου μόνου evia. ε Ic τοι Mi G ς εκ ν, ως P c.
,, Nimirum Odysseae longus est sermo. Per multos annos peregrbis quidam cum iret,& ὶ Neptuno obseruatus, ct cunctis relictus, ita reis bus ipsius domesticis constitutis, ut sortunae omnes li procis absume- rentur: filioque insidiae iam instarent, iactatus pelago domum perue- ,, nit: cumque aliquos agnouisset, illos aggressus. ipse quidem sospes euae, sit, inimicos autem perdidit. Hoc itaque proprium eius poematis est. is nam caetera ad Episodia pertinent.
Quoniam dixerat Aristoteles in tragoedia breuia esse Episodia; in Epopeia vom prolixa; quia totum incrementum ipsius, ex iis prouenit, probat idem, aperteque demonstrat exemplo allato ex Homeri Odyssea. Exponit enim primum silmmatim actionem propriam eius poematis;mox considerandum relinquit,quot , qu liaque sint Epistodia. μο ιυππ-iuxὶ παραγλοστ ομωθυι πο - πέπειανο
ι- μα arroer. Haec perspiciuntur libro primo, nam hospitantem illum facit apud Calypso Atlantis filia in inita in qua Dea inhabitabat,eo aute naufragio eiectus venerat,selus superstes,cum omnes secti iam vario exitio extincti periissent.Sed eodem libro primo in illis versibus. δε εα ren aen surris.,, Horis ni is os ομνοφ U,ουα