Francisci Robortelli Vtinensis in librum Aristotelis De arte poetica explicationes. Qui ab eodem authore ex manuscriptis libris, multis in locis emendatus fuit, ut iam difficillimus, ac obscurissimus liber à nullo ante declaratus facilè ab omnibus po

발행: 1548년

분량: 364페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

271쪽

ctio illa. q. est quidem xi uir, sed ex pluribus, duabus scilicet vocibus signi scantibus, quae sunt ε;Mi n. dc cxx. vel x er Sc ἀγαθών, conficit unam, ac diuersam vocem fgnificantem, quae est xxψίγαθω.& QUM A. Non sine causa igitur Aristot. tres attulit explicationes colunctionis, ut triplicem ipsi hi s vim patefaceret, sicuti opinor omnes iam posse apertissime perspicere. Conserat qui volet versionem Paccii cum nostra vers ne, & interpretatione; Animaduertet enim sat scio ipsum loca haec non intellixisse, perperamque,& confii se ominia vertisse.Neque haec a me quisquain putet velim obtrectandi gratia dici; sed tantum veritatis patefaciendae causa, in loco presei tim obscurissimo,& corrupto, sicuti ostendimus paulo ante. Auei mes in sua Paraphras locum, , hunc ita explanat.Copulatio est vox copolita, nihil significans separatim,ut est,&,de iam mum,atque,&sane, summatim ut dicam,dictiones liae sint tanquam vincula quaeda,, partium orationis inter se,et hoc quidem faciunt, aut in principio sermonis, vi. Qv o- ,, N i A M. Qui DEM,&dictiones,quae continuationem significant , ut QvANomisi, , & aliae his similes. Praeterea quaedam, quae dis ungunt, ut AVT si v E,& quae exci- , , piendi vim habent, ut PRAETER P R AE T E R Q v A M & similes;& quae aduersantur; ,, ut. SEdim Bruti tamen,& istae quoque aut in principio orationis, aut in fine, aut in me- , , dio collocantur. Postremὁ coniunctio vox est non significativa, separans voces simplidi, ces,quae quando coniungitur cum aliis, simul significat cum illis, ut dictiones. quae di, συγκxτ0os brata vocantur.Voces simplices appello, non visunt literae;quonia voces, , significatiuae, separatim copoliis ex vocibus pli trib. aut ex trib. aut ex quatuor,aut etia,, ex pluribus, secunda figuras apte coponendi, sunt nomen & Veibii. Haec ille,que ego illius sententiaru vestigia secutus ita retuli; nam interpretis inscitia omnia corrupta sunt. Iam vero si quis quaerat, quem vim praebeat in facultate poetica consideratio harum coniunctionum; facile cognoscet; si meminerit,quod si e a nobis dictum sui

poetas oportare conficere Orationem ornatam, aptam, numeris inclusam, fluentem,

quae sequuntur. Plura qui volet legere et t. σμω. poterit apud Demetrium Phaleream ii illius liber est,qui circumfertur ubi loquitur mi em -- is λογου. Quintilianus etiam libro primo locum hunc in poetice Aristotelis videtur legisl e,atque ob seruasse ab Aristotele tres tantum partes orationis poni. ait enim. Veteres enim quorum fuerunt Aristoteles cluoque de Theodectes verba modo,& nomina,& coniunctiones tradiderunt videlicet, quod in verbis vim sermonis, in nominibus materiam quia alterum est, quod loquimur, alterum de quo loquimur in coniunctionibus auxem cometexum eorum ellu iudicauerunt, quas coniunctiones a plerisque dici scio. Sed iis c videtur Aσ- , sumagis propria translatio. Paulatim i Stoicis auctus est nu merus, ac primum coniunctionibus articuli additi. Haec ille. sed miror, quomodo dicat a Stoicis articulum post tun inter partes orationis, cum etiam Aristoteles hoc libro poetices posueriti Res tota aut consideranda diligenuus, aut Quintilianus vid

272쪽

- Articulus vox est minime significans, quae vel principium oratio- ἡ .nis,uel finem, vel separationem ostedit, quemadmodum' emtae: Giis S alia: siue vox minime quidem significans: quae nec impedit, nec effiis cit aliquam vocem significare, aptam ex pluribus vocibu componi,

,, tam extremis quam mediis cohaerens.' Quoniam etiam articulus magnum usum poetis in oratione eonficiunda praebet ideo Arist. ipsius naturam,officium q. in structura explicat.Tria facit in oratione art culus, Principiti mostrat orationis. Finem quoque,ct separationem.principium quidem ut i φίλα r. iar unde hsex et o Divi a grammaticis vocantur: sinem vero. via . . ἰσ . . Vnde a grammaticis haec ἄρθρα λο atra ex dicuntur . Separationem aut m, vicii dicimus το ς u.νη ri 9.Nonnunqua enim ita proserre costieuerunt Graeci articulu,ut aliquid ostendant,& quasi segregatu a caeteris digito molirent ut in tri. σόου του. Sed potest etia intelligi pro separatione, Quae si marium a sceminix per articulum, ut τυῖοι la TL . N. λργον πτον. Medicaeus liber illas dimones

9 ita habet descriptas fi Ap Uu τὸ Φ Jῖ. Sed plane, quid sibi uelint haec, non satis perspicio;na adduci no postum,ut δή os P exemptu attulerit Aristotcles in his literis. Aliam desnitione etiam assert Aristotcles in contextu articuli,quaerion disiimilis in priori, quam attulit coniunctionisadeo nihil est neces te, ut plura dicamus ficile enim intelligi potest, neque dis scile est excogitare exempla,verbum illud Nicii. rum sus immutari debet,& legi x b. - - σνομα δε LP ς μου MA H, μα-χ αυ/Πονοθ, οῦς ditia, in m θ' Atra ρομα,, τάν. eu γ το ς δεπιρῆς οὐ γρομεθα ς se αυγ κοιθ' etiri. M α ρον eν τῶ subg 2, ὸ

- Nomen coposita vox est significans sine tempora: cuius aliqua per se pars nihil significat. nam & in copositis sic obseruamus, ut nullu peria se separatu fgnilicaret: vcm san quo ρ κον minime significat.

- Plane peccare mihi viderer, ac merito incurrere in reprehensionem omnium. si plura de hae desinitione afferre conare in medium. totidem enim verbis descripta est in lib. dimitatio ἔπι. et fatis copiose idni a GKcis,thim a Latinis interpretibus,vitis doctissimis declarata fuit.Qua autem ratione nomen dialecticus consideret. illic patet. Hoc eloco autem inseruit eadem definitio poetae,qui ct ipse nomina consilerat inulto exa-

ctius, quam Dialecticus, nam & propria ab impropriis, & tractata a non trassatis, &duplicia a simplicibus,& lema ab horridis,& peregrina a nostratibus dii linguit, quae nulla prorsiis ratione c5siderat Dialecticus. Orator tamen eodem serme modo considerat,quo poetamam quatenus ad orationis ornatum spectat,non discrepat Rhetorice I poetice: ideδ tiam 1 Cicerone libro tertio de Ora.dciri alii sal bris; praeterea a Di nysio in libro M) r di .de 1 Demetrio,aliisque omnibus Rhetoribus quina plurima de iis rebus traduntur praecepta. I hin A, γονῆ ouo επῆ σημανῶ γγονου,κς Κῖὶν ' ανi Ul' αὐλ ωαπόγ,, κνι - π cvomum . ' -- γ 4 oti ω Πη λι-ν ω προαγηλωνἐ γ αιτε, - A Sos ., ς Γεζειλας τηρραν l. m mari F παροψ α PLOG A, ino λυθόπα.

., Verbum composta vox est,sgnificans cum tempore: cuius quem

273쪽

,, nobilitatem,per vestram familiam, quid aliud fitit in quo concio rideret,nisi illa vulis tus, & vocis imitatio ' Per tuas statuas vero cum dixit, & extento brachio paululumis etiam de gestu addidit, vehementius risimus, ex hoc genere eit illa Rosciana imitatio, , sonis.Tibi ego Antipho assero inquit . Senium est,cum audio. Hoc totum genus cau,, tissime tractandum,mimorum enim est ethologorum,si nimia est imitatio. Haec ille, ex quibus satis patet, quomodo gestu, voce, vultuque oratoria, dc poetica oratio sit exprimenda quod proprium est Histrionice artis docere,& eficere.Quanti autem reserat nominum,Verborumque casus hoc aut illo modo proferre dc in oratione collocare,quantaque huius rei in structura ferinonum lit cura susci pienda;declarat di ine,& aperte Dionysius Halicarnasseus, in libro σαυλ ει - . ubi etiam ipse secutiu

ego volui apponere, quia mirifice explicant i sim id quod propositum est de casibus verborum tum quia licet in iis perspicere, qua de cauia haec poetae considerent, ct ad quem finem & vlum sint referenda ea,quae tradit hoc loco hristoteles, ne sorte

quis ignorans commoditate tantam,quam affert harum minutiorum rerum tractatio

- Oratio vox est significans composita: cuius partes quaedam separatae aliquid omnino significant. inlim quam enim non omnis oratio,, ex nominibus d Verbis constat ut hominis ipsius definitio, siquidem si sine verbis etiam constare potest:omnino tamen aliquas fgnificantes se partes habebit: ut in hac oratione ambulat Cleon, illud Cleon, signi-

. ficans est.

Eodem quoque modo explicat hoc loco,& desinit orationem, quo definiuit in libro- imNihil igitur de hae re ego dicam; satis enim quaecunque ad desinitionem hanc spectant ab Hammonio, Boetio, & reliquis declarata suerunt. Vnum ego perpendam in hoc contextu,quod est dissicillimum,& pulcherrimum. Verba Aristo-

,, telis sunt misy απψλο- - ροματων , ο ut τον σύγε λι, πό- ἀνθρύαρυ όρα ur . de quae sequuntur. Videtur innuere hoc loco Aristoteles, posse consci aliquam orationem sine verbo. Idem tamen ait in lib. x Θερμ aer omnem orationem enuntiatii iam arro linis ipse vocat fieri ex verbis, vel ex casu aliquo verbi;& hac sententia suam comprobat argumentatione,que ducitur a maiori, sic. Si aliqua oratio cosceret enunciationem sine verbo,hoc in primis seret in definitione,seu oratione definitiva, sed oratio definitiva oratione non conficit, ergo neque aliae conficient. Haec summatim est exposita Aristotelis sententia,& argumentatio ex eo libro sumpta;verba ipsius no appono, ne longior sim. Sed facile est omnem dubitationem soluere; neque enim sibi repugnat Aristoteles;nam in libam μ uiciis locutus est de oratione enunciatiua tantum, quae fieri non potest,si ei verbum non addamus, quia verbum nota quaedam est,

274쪽

seu signum per quod ait erit dicitur de altero, eum in ea dicatur praedicatum de subi

cto;& ideo dixit nullam orationem enunciativam confici sine verbo. In hoc autem libro Poet. praeter enunciatiua orationem, etiam de aliis agit;nam omnes hae, cum ad Rhetoricen,& Poeticen spectent, etiam sine verbo confici,constareque possunt ex nominibus tantum sicuti patet in desinitione hominis; cui si additur verbum, non siciet

quidem enunciatiuam orationem; sed oratio dicetur tantum, quae unum inuolutum

explice atque definiat. Averro es in commentariis suis in librum aemini tacta quonia Poetices Aristot.librum fuerat sua paraphali interpretatus,& locum hunc, qui illi r pugnare videtur,animaduerterat; quantione omne explicat, ct paucis ostendere conatur, Arist. sibi ipsi undequa .couenire. Appona igitur verba ipsius, qtralia tuo. fuerint

,, sic enim in versione vulgata aut paulo secius leguntur. Oratio queda in persecta, que, , da imperfecta.& persecta quaeda est sententia, quaeda no;sicuti demandatio,& prohibitio. Et propositii est qui de hoc loco Arist. loqui de oratione enunciatiua; na de orstionibus imperse iis,quae sunt praeter eam,loquitur in libris Rhetor. & Poet. sicut de modis orationum perfectarum. luq sunt definitiones, et descriptiones, loquitur in lib.

Demonstrationis. Adnotanda vero verba illa,quae consequutur in contextu, 'ρω ilia D τοιαί 'Σ Dλον.ὶ Me. κλεων.ό κλε . sensiis enim est, in oratione semper e libaliqua parie, que significet per se separata a caeteris,ut in hoc proniiciatoCleon Ambit ,, lat Cleon certii homine significat;hoc declarans in lib.et M alio Di r paulo secius ait. λοὐ γω ra ea in inἰ,I ν ἐύμ ρῆν ἶ τημα bκον δε se xx Mi j,;- ἀπό πυ, oia ΑΡΟΜ ση ruri siti 2. EM.' 6 n nu ἔ, . ὶta. Uidetur Arist. in hac definitio ne orationis in lib. Θ ἰρμω-r praetermisissse illam dictionem,quam apponit in Poetices libro hoc. M io. Sed quamuis illic in desinitione non apposuerit; declarat tamen postea, cum est, GAM Nortia. Oxur e ιπι r, ρυχ Περ-A, - ω ane ει κα I

- Duobus verb modis una dicitur oratio, aut enim significans unum se per se est, aut additis coniunctionibus: verbi gratia ullas quidem unais erit coniunctionibus oratio: hominis vero definitio unum significat.

Apte,& breuiter explicat hune locu A uermes in sua Paraphrasi his verbis: Et ora- .

tio dicitur una duobus modis, a ut quoniam unam significat rem, siue sententiam animi. ut homo est animal, aut quoniam est una, propter conexionem, qua connectitur,& vincitur, ut adhortatio rhetorica; vel iudicialis S sorensis causa, est una oratio,&poetica narratio, est una oratio. Haec ille. Aristoteles vero in lib. πω ses tauri ait, vel ivnum de multis vel multa de uno proferri affirmando, seu negando. Q iod si non fuerit unum id multis exprimetum,neque affirmatio, vel negatio erit una. Unum enim in oratione aliquid dicitur,non si nome fuerit unum prolatum, sed, quamus multa sint, unum tamen significentivi si dicas. Homo est animal bipes, ratione preditum, mansuetum. Haec quiaem multa sunt, s bd quia unum ex ipsis conscitia noratio dicetur una. . Si autem dicas. Homo albus ambulat.iam hec non erit una oratio, sed plures, quia plura exprimit.Concludit igitur disputationem suam Arist.his verbis. ωm . M 2 λα,- ση etiar MG τουπιτ, ρυ - καUM r. α oxia lia. μία, MiI Hir δἰ τ, ολ λ καθὰ σψ rinati. Primus igitur modus,quo aliqua oratio dicitur una, est qua

do unam rem significat. Alter modus est cum oratio quidem prolixa est, sis simul est connexa Sicuti etiam declarat Arist. libro Ii I. Rhet ubi ait λζto , μία. & quae . sequuntur. Exemplum vero modi huiusce affert hoc loco Iliados Homerica . Ide Aristoteles libr.v i. F μτa Ut ubi desinitionem distinguit a prununciato. quod pro- , nunciatum non significat et 2 sii. hoc est, quid est: ut cum dicimus, homo est albus: nam in hoc non est τὸ a. definitio enim non est,in qua quid uti simpliciter pronuncia

tur.

275쪽

,, Nominis generum aliquod est simplex:simplex aut voco, quod ex D minime significantibus costituitur; aliquod duplex, cuius aliud quidem ex fgnificantibus, ac minime significantibus componitur, aliud ex si-υ gnificantibus omnino. Triplex insuper, ac quadruplex nonacessep M testi quemadmodum multa Megaliolorum, pluκα κηπιθος.

Pertinet etiam ad facultatem poeticam cognoscere nomina simplicia, & compostata;scireque qua ratione componant urinam aliquando ex duobus, aliquando ex tribus,aliquando ex quatuor,& pluribus etiam componitur nomen unum. Nomen simplex ita definitur ab Aristotele o si. Nausim mi .apta plane et ingeniosa desinitio.na simplex illud appellatur quod per se constat;cuiusque partes ad nullam signifi- .cationem separatae redigi post int;quodque unam rem significat.vi GL AC iEs, A R-BOR, BRUMA, AEsT As,& quae sunt huiusmodi. Na quamuis Aristoteles in librom, hi Miser di xerit is τυ in ro ri r ris isAν se Mes uini, compositorum tamen nominu partes aliquid signiscativi A r in eo nomine xx πω sed alio relatu, quam ad id,ad quod re rebatur ante, dum in compositione esset, nihil enim siqnisidat amplius, ad eandem rem s distatuta applicetur. Hoc ita subtili ratione est istic ab Arist. dictum; sed in contextu poetices.quem interpretamur,cum inseruiret Poetis, qui etymologiam verborum exactius considerant, dictitanesque mira quadam ratione complicant, ct componunt; ut plura significent,aliter protulit; quamuis non netet etiam in lib.- Saluiura compositorum nominum partes significare,sed eo quo

ν, ταλ via , - νε- μῖν δεου vises ροσι fieri mi bur. A τουτ r, Ira siti, αμ'M ςλῶν invi πρίω Lπ e. m. in ai. 2 emuri rix ἰ ri.& quae sequuntur. Duplicia igitur nomina hoc loco in Poetice Aristoteles,ait; alia esse coposita ex altero lignificante, & altero non signiscante.alia ex duobus aut pluribus signiscatibus. Quae tum ex significante,tum ex non significante sunt composta;vident tireste, quae

Quintilianus ait coposita esse ex integro,& corrupto; ut malevolus.aut ex corrupto, ex integro,ut noctivagus.aut ex duobus corruptis,ut Pedisequus.Quae igitur vocat Aristoteles e rara scri et ax, uintilianus appellat integrast corrupta. Simplices voces, seu nomina simplicia desiniens idem Quintilianus lib. i I. cap. v. ait.simplices v ces prima tositione idest natura sua constant. Notanda vero illa verba Aristotelis in contextu.ευε αν η γπλουν, tar ν -μα. manuscripti duo libri,& alter eorum, qui sunt in Medicara bibliotheca,habent praeterea Η το απλουν. Sententia Arist.est huiuL. inodi Compositum nomen apud Graecos non tantiim ex duobus costare,eo,quo dictum est,modo; sed etiam ex tribus; & quatuor; at quado etiam ex pluribus,omnibus , sere integris, nedum corruptis. ut patet in exemplo. O . sa r. ita enim legi debet. quς dictio composita est ex tribus nominibus fluuiorum; Hermi.Caici. Xantiit a quo fuerit prolata qua ue de causa non satis liquet; n non explicat Aristoteles Libro Epigrammatum primo tala γραμμα ιν legitur dictio hic ex quatuor composita nomimb. atra μεταπον. Athenaeus libro primo λα- ρ α αν ait a veteribus appellatum

c ψαin qua dictione bella est composito,& argutula significatio. Plura non prosera

276쪽

hoc loco. nam paulo post, ubi de dithyrambicis dictionibus Rerit loquedum aliquid

dicemus. Quintilianus libro i i cap.v.de Latinarum dictionum copositione loquens in ait. Aut e duobus quasi corporibus coalescunt, ut malescus. Nam ex tribus nostraera utique linguae non concesserim, quamuis Capsis dicat Cicero compos tum ex cape si uis,& inueniantur qui Lupercalia aeque tres partes orationis esse contendat, quali D luere per caprum,nam Suovetaurilia iam persuasum est esse ex sue,oue, de tauro. dra haec non iam ex tribus,quam ex particulis trium. Qv AE VERBA Quintiliani postrema etiam at 'ue etiam adnotanda quia declarant qualis sit compositio illa,quam Aristot. ait, fieri εκ τδει iis,qσme ντοπ.nam ex omnibus,quae sint x x,vix potest. Paulodi, post Quintilianus inquit.Caeterum etiam ex praepositione, & duobus vocabulis du- ,, re videtur struxisse Pacuti ius, Nerei.,, Repandirostrum, incuruiceruicum pecus. ,, Iunguntur autem aut ex duobus Latinis integris, aut ex integro,& corrupto; aut ex ,, nostro,& peregrino,aut contra.aut ex duobus peregrinis. Pauld post Sed res tota ma,, sis Graecos docet,nobis minus succedit,nec id fieri natura puto,sed alienis siuemus, . , , idem. cu νυρτ mirati sumus, IN Cu Rur c LRvI Cv M vix a risu defendimus. Innuit Quintilianus in his postremis verbis Romanos non satis probasse compositio. nem non inum,propter nouitatem quamuis significantia essent, & apta.Graecorum in ea maior fuit licentia. Idem asserere videtur Horatius in Epistola ad Pisones, ubi compositionem multiplicem nominum probat,modo sit apte facta. ,, Dixeris egregie,notum si callida verbum. ,, Reddiderit iunctura nouum,si serte necesse est. ,, Indiciis monstrare recentibus abdita rerum.

Aristoteles in Rhetoric.tib ii 1.interdicit oratoribus, ne utantur, duplicibus nomini bus,& compositis,quia selutat orationi non conueniunt sed poetis potius.ex quo patet cur in hoc libro de his agat. In seluta oratione si ponantur composta huiusmodi nomina; frigida sent, de ridicula. Sed apponam A litotelis verba ut facilius res tota intelligatur,nam multa nomina coposita proseri,quae Blutae orationi non sunt inclu,, denda unxiaria λ μ Ἀτιτ δεπλοaria isto,g mόη προτόν, ω πο ουράν γῆν, - ακτώ A - γοργων, ωσκολα . Paulo post. tr u Ab realina re Minnio Alius est locus lib.i ii. Rhetoricorum valde adnotandus, ubi ait se de nominibus omnibus, ct de compositis praeterea exactius locutum fuisse in lib. Poetices. innues quippe disputationem lianc, is in qua minc versamur.Verba illius sunt haec, oiclis A ANάτων, καὶ λι-- ,ss ό λιγω

,, τ, η, G- γ g, O MMDι - προ αν r. Prorsus reiici vult ab oratoribus nomina Arria, ct composita Aristoteles, scuti patet; cum tamen poetarum sermonem se mirifice ornent. Ideo idem eodem lib. rursus ait paulo post. -το Α ἄρα ν α δ Mis, Ma

es ' Praeclare quidem, nam eiusmodi nomina in seluta oratione prorsus fa civitat auxin. Demetrius ubi loquitur et GES metreautio hoc de fictis nominibus, &nouis; inter ea ponit V bis ,reticitque ad poetas,tametsi etiam poetis ipsis ai t este νου

,, Via ρνβ' M-ον,οῦ ιβ αλιι γοCis Omne autem nomen aut est proprium,aut ab alia lingua aut trantis Iatio, aut ornatus, aut fictum, aut productum, aut subtractu .ar, aut

277쪽

is Proprium voco, quod omnibus in usu est.

Primiim declarat Artoteles quod dicatur proprium,aitque esse, quo omnes aut uelingillatiira in aliqua ciuitate,aut regione.propria inquit Quint. libro primo Cap. v. sint verba,quae id significant,in quod primlim denominata sunt.Cice. aut e libro te tio de Oratore,ait: propria sunt certa quasi vocabula rerum pene una nata cum rebus ipsis. Paulo post. In propriis verbis illa laus est oratoris, ut abiecta, & obsoleta suasiat,lectis,atque illustribus utatur,in quibus plenum quiddam & sonans inesse videatur,sed in lioc verborum genere propriorum delectus est quidam habendus, atque is aurium quodam iudicio ponderandus,in quo consuetudo loqvcndi valet plurimum; etia hoc, quod vulgo de oratoribus ab imperitis dici solet,bonis is verbis aut aliqui non bonis utitur.Haec ille omnia reserens ad oratores alti,sed eadem ad poetas,quitius is hoc libello inseruit Aristoteles reserri possvndnam verborum propriorum, & bo- ς norum usus,ac copia est quasi solum quoddam,in quo aedificet poeta,et in quo adiun

sat artem. e

si Ab alia lingua, quod aliquibus duntaxat:ex quo patet, huiusmodi A utque proprium fieri posse, ut in idem quandoque recidant: mlaime tis camen eisdem: ut erγυμον id est lanceola: quod Cypriis quide propriti, nobis vero ab illorum lingua.

i Barbarismum quod sit gere,vocat Quintilianus libro primo cap. v. iam G. Vt siquis Hispanum,uel Asrum Latine orationi nomen inserativi serum,quo rotς vinciuntur, edici let canthus,&eo, tanquam recepto, utitur Persius.' illum intellige Persium t quem habemus satyra quinta: sicut Catullus ploxenum circa Padum inueni sicuti Casnar, quod e Gallia ductum est,in Pollionem inuehens Labienus protulit,& Ma- strucam Cicero pro Scauro loques,et in oratione de Prouinci is cosiularibus quae voce Sardinia venerat. Eiusde generis sunt illa, uae protulit Vergilius lib.primo Gaza,t Mapalia . Aristoteles libro Rhetoricorii tertio aperte, & quid sit in & quid scit quomodoque sibi opponantur, declarat his verbis. ω si os o rem ψαν μαρμ , ἐπια. H pG Ε ἀδα αγνύτ' U A mi abis. Peregrina verba incognita inquit)nobis sunt, ideo oblectare nos non possunt, tropria autem scimus, ac intelligimus quia iis a pueritia proserendis, & aucliendis a flueti sumus. Idem Aristoteles eodem ,, .libro paulδ ante ubi docet peregrina verba esse oratori fugienda,quia sunt- .ait:

278쪽

Haec ille de Ionico sermone, & linsuarum millione, peregrinarumque dictionum usu locutus est,non minus vere,quam docte.Consequitur quiddam in contextu masnopere adnotandum & pulchrum scitu . est autem nodo seu ἀῆ uapnoc. Cum peregrinae dictiones, sanga dictio Persarum, erat haec Atheniensibus peregrina, Persis propria. Stadium Graecorum dictio,haec Persis peregrina, Graecis propria fuerit. Neque caret exemplo locus Aristotelis in contextu, nam σιγ in Cypriis fuerit x his Atheniensibus; autem γλῶ i x.Dionysius Halicarn.in lib. et . min.. in docet peregrina verba vi poteea,quibus Boeoti viantur,esse horrida, ieiuna,ac insuauiameque cum Atticis constrenda,aut aliis quae nitidae sunt;tam apte tamen ab Homero in suis vertibus inseri, ut M nitore et strauitatem magnam habeant. Noeter inquit, hono ὀ in. Πῆ πανα ἰ beria D mira - ἔκαΜιλοὶiar ' ibi cis m- , ἄτασβ ά -- - πόλι υρία - -

- latio est nominis alieni illatio vel a genere ad speciem sueta is specie a genus, vel a specie ad speciem, aut etiam secudum aliquod, is quod proportione respondeat.

. Tertia qualitas,quae in dictionibus consideratur,est metaphora, seu transsatio; eam is ita desinit Aristoteles. ut dicat esse αλλαίου Θοεματωλi peραν. Quintilianus libro secun- ,, do ait. Trassata sunt,cum altu natura intellectu aliu loco praebent. M. Cic.hb.I I i. de Oratore t sim qualis sit tractatio,ium qua de causa introducta,qualemq.vsium prebeat apte aperteq. declarat his verbis. Modus tranferendi verba latijsime patet, quem nocessitas genuit inopia coacta & angustus, post autem delectatio,iucumditasque celebrauit, nam ut vestis frigoris depellendi causa reperta primo; post adhiberi caepta est ad ornatum etiam corporis,& dignitatem,sic verbi translatio instituta est inopiae causa;frequentata delectationis,nam gemmare vites, luxuriem esse in herbis. laetas segetes etiam rustici dicunt, quod enim declarari vix verbo proprio potest,id transato,cuest dictum,illustrat id, uod intelligi volumus eius rei,quam alieno verbo posuimus, similiti ido Sed idem Cicer. eodem loco apte videtur exprimere verba Aristotelis Greca, quae supe rius apposui;ait enim transationes sunt,quasi mu tationes, ctai quod nohabeas,aliunde sumas,hoc enim est Arra 'ρ, α odiae ut,sicuti ait Aristoteles. Metaphorae autem enumerat modos quatuor,a genere ad speciem a specie ad genus,a sp

cie ad speciem postremo per analogiam,seu proportionem de his singillatim dicenduex Aristotelis praescripto.

M A genere ad speciem voco:ut stetit haec mihi nauis:etenim in por. , , tu esle,stare aliquod est.

videtur

279쪽

. Videtur Aristoteles ad metaphoram redigere ea,quae reliqui ad κα erem reserunt. Quintiliarius Maro octauo Cap. v i quam recte dicimus abusionum, quae ia5habentibus nomen suum accommodat,quod in proximo est,sc.,, Equum diuina Palladis arte M Aεdiscant. Dilcernedum vero hoc totu genus est a transsatione,in quibus verbis Quintiliani satis patet amnitatem quandam esse inter λαμ- & ideo Ariliot .discernendas non putauit,poetae enim sblent abusue etiam in iis rebus, quiabus sila sunt nomina,vicinis potius utim uod in prosa ut idem testatur Quintilianus rarum est. Plutarchus in vita Homeri καἱ χ ra frequente esse apud Homerum ostenis dit allatis exemplis, est inquit Mi , ν --ν - δελουμίν - χ

'M-σων θω-τω, vir lia Haec eadem quae Aristoteles collocat sub Metaphora, videntur a Plutarclio , & Quintiliano collocara i πο et xige Jr, quae multas tamen habet species. Haec variare sermonem ita solet,ut ex uno plures intelligamus inquit Quintilianus libro octauo parte totum, specie genus, praecedentibus sequentia; ivt si dicas pro gladio serrum pro equo quadrupede;pro tabellis abietem. Plutarchus M quoque de ea loquens ait σων-- ρ ῶ κιμ- e μαγον υ λουον 2 α λοσ,, - -οπίη παρ' a . . Iradix etii ολ H m. αγο ει ροπι τε ὀλον, ἐς ς' e er II ποι ,α,. e stri v. . . . - ψει r. quod postremo loco dictum ad rem nostram facit, nam de eo loquitur etiam Aristoteles in contextu Poetices. Exemplum assert Plutarchus ex Homero huiusmodi α ργ--fitata se M 0 - uti rabu α μυξ.scitar' ratis οὐ matri 'α --Αοἰσ ορο υ εμ ιν

Exemplum, quod profertur ab Aristotele ex eodem Homero sumptum est libro Odyss.primo ubi ait Mentor cum Telemacho loquens.

ἡ A specie ad genus: ut ipse decem peperit iam millia comoda Ulyn

is ses. dece millia enim multa sunt: quo sane vocabulo pro multo utun-M .tur. A specie ad speciem: Abstulit a re animam:immiti aere, abscidit, si hoc enim loco auferre pro abscindere, ct abscindere pro auferre. is usurpavit: quod utrunque subtrahere aliquod sit.

Altera species metaphorae inquit Aristoteles, est contraria priori. Plutarchus quo-

Exemplum aisertur ab Aristotele ex eodem Homero, huiusmodi ius Dbis3bσ ι, λα linis. nam dixit in Ea, pro ea dictione, quae estor v. Dionysius Halican in lib. eu mis,, similem locum citat ex Homero ιτέ πομ-sic quoque Vergilius. Mille meae pecudes errant.Sequitur altera species metaphors o etinis Arist vero lib. Rlieto. tertio ubi loquitur et M GAis . hanc eandem speciem Metaphorae nominat, his ver

280쪽

& perimere est auferre animam. Vulgati libri habent αἰ l D.sed legendum est αἱ sis di. Rursus post illas dictiones S. suta n reflorum . manuscriptus liber habet. 4οχ G.ut ego paulὁ ante interpretatus sum. Quod si in Homeri versia legas i iisdiscuti poetiaces manuscriptus liber habet,& paulo post α , multd venultior erit trastatio nam haurire ponitur,pro serire,& perimere, sicuti Vergilius quoque libro secundo Mneidos usus est.cum ait.

Inimicus & hauserit ensis.. Homerus illo verbo Uiltu pro secare,seu ferire usis est etiam libro decimotertio Ilis e

dos,cum ait.

Proportione verb respondens dixerim, quando aliquod secudum ., ad primum simili ratione se habeat, qua quartum ad tertium, sumitis enim vel loco secundi quartum, Vel quarti secundum. interdumque se adduct2pro quo dicitur, ad quod est. exempli causa: simili ratione sese habet Phiala ad Bacchum, qua scutu ad Martem. dicet igitur & Phiam, iam scutum Bacchi,&scutum Phialam Martis.

Quintilianus libro quinto Cap. xi. declarat quid sit Analogia, his verbis Amλnsis .

quinin a simili separaverun nos eam subiectam huic generi putamus.Nam ut unum ad decem sic decem ad centum,simile certe est,& ut hostis sic malus ciuis, & quae sequuntur. Plane videntur verba haec mirum in modum illustrareroste locum Arist V telis, quem praemani b. habemus, ait enim eraἀλσππ-οῦτ ιν ομι- mea et is V ῶ τον,εα ἀπιταμον τὸ σπολον. Idem Aristoteles libro tertio Rhetoricorum ubi metaphoras ex similitiidine ait duci, analogiae mentione facit. ι γροο b c u rati cxao rtata, ad is inast --λογου δεομMu,αὼ δ -mta in Mam ἰκ G α λιγγον ἀπο am, is . V cael lacrἰρου - scis hialsa. Non multo post eodem libro ait inter quatuor genera me .

' ωγκὼν LOG σ Aram. a. Metapli orae quide & oratoribus & poetis coueniunt.Sed Akotiri . vi inquit Aristoteles, debent adhiberi rarδ ab oratoribus, quia πο-- με Midi'. Cicero quoque libro de Oratore tertio .similitudinem ait requiri in tristatione; nam secit, ut verbum alieno in loco positum laquam in suo,si agnoscatur,delectet. Quod sismile nihil habet repudiatur. Et certe ex notis rebus analogia seu similitudo duci dehςt in tristationς facienda nam duobus in prunis de causu tr flauone vumuntum vi t

SEARCH

MENU NAVIGATION