장음표시 사용
101쪽
Praeludu q. num 3Io. quod cognitio de violentia & oppressione subditorum, eorumque defensio & protectio ,, non competatis Regibus supremis privilegio Summi Poniimis cis, sed ex iuriet naturalis instinEhi, ratione, o Ze principio. Naturale Metum est , proti priumque Regis ossicium inhaerens Regimum ni, a quo avelli non potest se. Illi enim Deus gladium, eiusque usum
commisit, ut poenarum timore violentiam malorum comprimat, & ab eorum violentia innocenteς vi oppressos liberet. Non euim,
telle Apo solo, sine causa gladium portor , D i enim minister se vindex in iram ei,
Cum autem non laici duntaxat, sed &Eeelesialliei seu Cleriei, licet speciatim in sortem Domini vocati, sint membra Reipublieae , Regumque subditi, utrisque deiniatur haec Regia protectio, uti recte monet citatus Salgado loco allegata, Praelud. 2.
m. 76. Rex , ait , tenetis tam Clericoso Ecclesias, guam Laicos rumi. eum sint pars, membra, σ ciues Re publica tempora sis, qua sub tutela Regis est. Quod si haec violentia inseritur ab ipsismet Iudieibus Ecelesialii eis, a quibus contra aliorum iniustitias & violentias protegi deberent, tune veI praecipue ipsis Regia
protectio necessaria erit: nam uti recte reis nectit praefatus Salgado PMIud. q. num. ΙΟΣ.
is Caeteris enim violentiis , haec, quae a judiceis sit, maior est 3c atrocior, tum sub leo ,, ro & superioritatis ae iurisdictionis pratis textu facillime deliberati possit ad huius- is modi vim inserendam M. Et nonnullis in huius sui asserti probati,nem adductis e eludit: se Igitur tum I ,, dices tot intolerabiles violentias & o in pressiones suae maioritatis A iurisdictionisis Occasione committant, tuitissime multo,, fortius potest Rex illis restitere, & o se pressis naturalem defensionem praeitare, is cuius proprium ossicium et Indubitatum autem est, Censuram, signanter Excommunicationem esse poen Ambravissimam, maximisque ineommodis tu tectam & consequenter tam Ecclesiasti eos quam laicos posse per Censuris injustas a Iudicibus Ecelesiasticis opprimi, & violentias intolerabiles pati. Non minus proinde adversus has, quam Tractatus ustisse Canem cus teras violentias Regia protectio implorari potest, & eam implorantibus, si de oppressione eoas iterit, impertienda est. Testatur jam pridem Didaeus Covare vias Episeopus Segoviensis 'act. G. csp. 33. num. R. quod is in Regia & Callellanais Republica illud observatissimum sit, &o diu obtinuerit, a tempore quod mem is riam hominum excedit, posse ab his, qui
is opprimuntur, Regios Auditores & Cociis ,, filiarios, qui ama Regia suorem Praetois A ria litigantibus iura reddunt , omninois adiri, ut Dim auferant, & eomoellant I si diem Ecclesiastiem ab ea inferenda cessareis. Hie vero Forenss usu addit idem Auctor se non tantum in his Castellanis Re-
,, gis Hismniarum Ditionibus, Ac Plinei pa-- tibus, sed & apud Gallos, aliosque Rei-- publicae Chrillianae seculares Principes estis equidem reeeptissimus is . Evidens est, quod Covarruvias hune minenriam ad Iudires Regios fundet in ta Se violentia a Iudicibus Eeelesiasti eis illatis,
permittatque hune recurvam in omnibus eastas , quibus per violentiam sive Clerici, sive laici opprimuntur. Subivngit quidem ibidem Covanuvias exemplum violentia, quae per Iudicem Ee-elesiasticum insertur, dum interposita appetilatione ad Sedem Apo lolieam . nihilominus ipse Iudex a stias, spreta hae appellaiatione, per Censuras executionem suae Se tenta urget, & ita eondemnatum Ze a pellantem vi opprimit. At ex eontextu eτidens est, i3 duntaxat per modum exempli allegari: Meterum C varruviam hune reeurium uniee fundare mviolentia a Iudiea Getesiaifico illata, iaper Indicem Regium tollenda . Unde laterrationes, quibus hie recursus jussificatur, adducit ex Gratiano Canones , in quibus dicitur, proprium omium Regis es e vi o premi liberare.
Similiter eiratus Salgado De Protectione
quod ad hane protectionem implorandam meiat sola denegata delatio appellationi
sine ulteriori processu aut attentato , rati
nem subiungit: Quia i a denegatio sit vlo-LENTIE PARI ;ntegralis, o principium vi
lenita sussciens ad auxilium σ Resiam pro
102쪽
Evidens hiae est, quod hie Auctor unice hane recursam fundet in violentia illata . Loquitur quidem hie Auctor, uti & Covar-xuvias, aliique Auctores Hispani praecipue,
ae nominatim de tollenda violentia a judi-eibus Eeelesias ieis inferri solita per hoc, quod suas Sententias post appellationem suspensas, pex Censuras vid facti, sive per violentiam exequi velint i quia haec species violentia in illia Ditionibus & Regnis est frequentior.
Caeterum, omnes M Doctores sit olfendunt , recursum ad hune specialem ea sum violentiae non restringi ; sed generaliter I eum habere , ubicumque per Censuras vi lenire per Iudicem Ecclesiasticum aliquis o primitur. Quapropter si Iudex, servato Iuris ordine, fuerit recusatus tamquam suspectus , & hae recusatione interposita & pendente , nihil
minus ad Sententiam procedat, eamque per censuras via saeti exequi praetendat, etiam hanc violentiam viam lacere recursui ad I dicem Regium, asserunt dicti Auctores. Et inter alios Hieronymus Cevallos in Tras . De Cognitione per viam violentia quaest. I pol quam ollandit per reculationem non ieeus ac per appellationem suspendi i risdictionem Iudicis . & consequenter vistim iam inferri , si pendente recusatione utinterius per Censuras m edat Iudex, tamquam indubitatum e eludit , hane violentiam praebere recursum ad Regium Senatum, unice in illata violentia se fundans e Pterea re notat ut m. 24. - Quod Iudices,, Regii in hoe easu habeant causae cogntis M tionem, an reculatio si iusta vel stivola is cum sine hac cog itione articulus violentia
Nihil quoque in his, aliisque orbis Christiani ditionibus usitivius, magisque a te pore immemoriali receptum, quam recursus ad Regia Tribunalia pro obtinenda proteis Etione eontra violentias & υia facti attent is in materia Ecclesiastica adversus pulsi eos possessores, aut quasi-possessores. petentes eo ita has violentias & attentata in sua paeifiea possessione, aut quasi-possessione manu teneride protegi. Hanc protectionem Pragmatici nostra
inmigo manuleuentiam vocant; eo quod per
illam polli Ibor contra violentiam do arte tata in sua possessiona auctoritate Regia
manuteneatur, donee servato Iuris ordine
iudieatum si, ipsum injulle possidere, atque ex iusta eras, e sua possessione esse detur
bandum sis Est manutenentia sinquit Iudoeus Damisis Fotidems famosissimus Inri,consultus Bebri ga in Praxi rerum civilium eap. 4 I. is quaedam proviso, imo verius quoddam is Ptiueipis vel Consili sui benefletum, is quo aliquem pacificum possessorem, me
,, tuentem ex ea eiici aut exturbari, me
si dem sua quieta possestione tenet, servat, is & quasi manu tenendo, sua auctoritate
Et supra citatus Cova vias num. 2. verso. Non negamus, inquit, quod possintis Iudices Regii extraordinarie tractare cauisse iam posses iam , in qua de possessioneis Beneficii disputetur, ad essectum ut qui ,, ta sit Respublica, & ne fiat alleui inimis ria & viuentia, aut indebite possessione,
,, quam retinet, spolietur. Itaque nee manutenentia ad aliud te dit, reis ad Vesentiam tollendam, aut impediendam .
Hinc recte reflectit Matthaeus De AHuctig Derisione 24. in hoc iudieio poscissorio potius agi de defensone extraiudiciali, quam de iudieiali ordinaria cognitione: is Quia si s ait tantum id agitur, quod quis re-- stituatur ad possessa; quia inique & meis violemiam fuerit spoliatus a Iudire E
,, etesiastico A. Si igitur Iudex Eesesastieus violente sive vis facti, praetermisso omni Iuris ordine, Clericum turbet per Censuraet in possessione aut quasi-posseisione pacifica lui Beneficii , aut exemitio functionum illi annexarum , indubie haee violentia recursui ad Senatum Regium viam aperit; & paeliam posset lor per
Regiam manutenentiam contra nane violantiam , in sua possessione protegi seu ma auteneri postulat. v Hie igitur reeursus ad Regiam auctoriti tem sandatur in violentia & oppressione porRegem tollenda seu comprimenta, unde eumque haee violentia vel oppressio oriatur.
Resert Ii sephus Sese Dorior Iuris in suo delatu De Inlib tionibus θ Eraetitio e
privilegiata , cap. num. r. quod superi
silvai huius reclusus ad i Regia Tribunalis Κ a 'pro
103쪽
pro eomprimendis Volantiἰs Iudi eam Eeclesiasticorum se consulti suerint multi diis ctissimi Viri, tam Theologi, quam Iu is risperiti in hoc Regno Arragoniae ἰ qu
is rum Responsa ait ipse vidi, legi, &
is maxime notavi, & omnes illi uno ore &. 6ssua fatentur , & maximis auctoritatiis bas laudatum relinquunt , hos recuriusti lieite interponi ad effectum , tantum adis tollendam ωolentiam . . . . Ex hoe in- is ferentes, eos, qui intra tultos limites minis cursus fecerint ad Iudices leculares pro ma-
, nutenentia sua possessionis , nullas ineu is rere Censuras , eum id fiat ad nudum m auxiliam duntaxat , pro tollenda υἰMen-- ria, quod de iure naturali permissum eis, is immutabile Ne perpetuum Et quidem histe in Provinciis a tem Te immemoriali ad Uersus violentias , ac signanter per Eeclesiasticas Censuras iubditis illatas , fuisse usitatum hune recursum ad Senatum Regium ; nee illum liae summo subditorum detrimento tolli posse , monuerunt Regia Consilia , dum de publieandis Concilii Trideatini resormationis articulis traditaretur, uti ex infra dicendis patebit. In hoe quippe judieio possessorio seu ma- nutenentiae , duo a Iudicibus requiruntur , scilicet pacifica possessio supplicantis proma tenentia sive protectione Regia , dc violentia seu turbatio fael ι in hae possesti ne : de quibus Senatui summarie e lare debet , priusquam litteras manuten IIae
Iussites Reali admittentes recursum e utra iniustas Cenώνas, duntaxat eo incunx de violentia illata.
Cum potestas ferendi Censuras dependeat a potestate Clavium , quae RChristo Ecclesiae, eiusque Ministris conci dita est, indubitatum est, lateis hanc potestatem non competere , sed ejus usum &exercitium penes Episcopos, & Iudices Ε Hesiastiem pleno iure residere t hilque proprie ius esse, de sui selemia & iustitia Cem surarum cognoleere & iudieare. Quapropter Iudices Regii limites suae tuistisdHionis egrederemur, tacemque in ali nam messem mitterent, si ipsi exereitium Clavium ligando vel solvenda assiimerent; vel de ipsa Censurarum iustitia seu eas
rum suffieientia vellent per reeursum ad sua tribunalia Iudicare. Id & uno consensu fatentur Aestares pro Regia aureoritate telosissimi , & ex prosenso reeurium hune eontra Centuras Eeelesiastieas ad Regia Auditoria propugnantes snempe Iudices Regios non cognoicere dejuilitia aut injultitia Centurarum aut eausae erincipalis, sed duntaxat de is cie violentia leu oppressione. Atque inter alios supra citatus Guarminutius Prac . qq. east. φ3. num. S. postqvm retulit ulum regionum Hispaniae circa re-
eurium ad Tribunalia Regia , ob recuΙ,- tam delationem Appellationi interpositae , expreis e monet i is quod Consiliarii Regii is non cognoscant de justitia Rapellationis ,, ad Summum Pontincem deserendae , alis hoc ut ab ipsis Sententia confirmetur , , , Iei revocetur; sed lautum ad hoc, ut toι- D latur vis ILLA , quae a Iulice E esia-- ilico inju: luli me fit appellanti, du.n eum is Censuris Iudex pro executione Sententiae, is quae nondum transivit in rem iudicatam, is pendente appellatione ad Summum P- tificem , Opprimit is . Uel uti loquitur Salgado De Protes. R
Regius duntaxat e noleti de violentia , ut ubi de illa constiterit , auctoritate Regia υim propellat , propulset, oppressum sublevet , dc is Ecclesialticum quodammodo re is dueat ad viam iustitiae, de tramites legi- ,, timos, deseratque appellationi tui lae n.
Et num. 2o . ex Martino Navarro ad
dit, quod is Iudices Regii pronuntient peris modum causae, scilicet Iudicem Eeelesia- is stleum vim feeisse, vel non fecisse, in eois quod appellationi Partis non detulerit ;ω non autem pronuntiant, quod Iudex E
si clesiallicus iuste vel injulte meesserit D.
Similiter Theologi illi & Iurisperiti, qui
uno ore hune ad Regia Tribunalia probarunt recurium t mi ex Doctore Sese Par grapho praecedenti retulimus ,, dixeruntis concludentes, fundamentum et oleηtiae id is solum operari de indueere, ut scilicet I is dex secularis vim tollat extraiudiei aliteris Per modum eatraordinariae de charitativae
104쪽
D. C furis Ereti sic s. CAp. VIII.
is desensionis, alim tamen eognitione ad-- hibita ei rea violentiam , non autem peris modum judietatis ordinaria cognitionis se quae scilicet vertetur tirea iustitiam vel intultitiam caulae principalis , de qua Iadex Regius cognoscere vel ludicare non prae
Id plurimis ex omni natione eitatis A -ctoribus eonfirmat loco citato Salgado, m nens in principio dicti Pnaeludia quinti, quod hoc is sit eardo, seu potius columna fortis is ma, super qua totum huius recursus ponisis dus, onus, virtus , et lentia requieicunt , is sitque totius contradiction is , insidiarum is seu argumentorum fortulimus murus, conis stans propugnaculum , impenetrabile, ocis valida resilientia is εια nimirum , quod in hoc recursu duntaxat petatur RUia tectio advertus Volentiam dc oppres Onem ἰα quod Iudex Regius non praetendat c Moleere nisi de Diuentia ; eamque , ubi de ea constiterit , mediis eononientibus tolt re, & oppressum lublevare, dc ab opprelli
Idipsum jam pridem advertit pius ille aedoctus Univertitatis Parisientis Cancellarius
Ioannes Gersonim in Tractatu, cui titulus: Cirea materiam Excommunieataonum Resolusio, ubi Consideratione 9. exprimit casus aialiquos, quibus sine contemptu Clavium non obeditur Excommunicationibus a Papa promulgatis, ae dein Considerarime lo. in iungit: se Contemptus Clavium etiam nonis invenitur apud illos , qui nedum nonis obediunt sententus Excommunicationum
is promulgatis per Papam , ted etiam nonis est iudicandus apud illos, qui per potes se tem secularem udversus Iales praetentasse Sententias tueri se procurant . Lex enimis naturalis dictat, ut possit vis vi repelli conifat autem quod tales Excommunica. ,, tiones non debent diei ius, ted uis deis violentia , contra quam fas habet liberis homo vel animus se tueri Manifestum insuper eli, quod Gersonius hune recurium fundet in v/ Se violentιa per potet atem secularem tollenda .
Ex his parestit, quod Iudex Regius intra hos limites tonsiliendo , non erigat se
in Judirem lassit in vel intultitiae Censura rum aut Sementiae Iudi eis Ecclesiastici; sedd taxat eo tacere intendat, num violemtia seu oppressio interveniat. Puta, si a Sententia judicis Eeelesiastiei
fuerit appellatum ad Summum Pontificem pIudex autem a quo reculet huic appellatio ni deferre, de non obllante interposita a pellatione , per Censuras Ecclesiasticas ex cutionem tuae Sententiae urgeat; Appellans 'autem recurrat ad Senatum Regium, praetendens per hanc recusatam delationem a pellationi,& mssistis aut comminatas Cen suras pro executione Sententiae , sibi fieri violentiam et Senatus Regius nori cognoscet de iubtilia vel injultitia Sententiae , a quae appellatur; aut utrum connimari Uel infinis mari debeat, sed tantum an appellatio debile ae legitime fuerit interpositae ita ut iuxta Canonicas Sanationes , & usum re ceptum, appellationi esset deserendum: &consequenter utrum Iudex a quo non de ferendo , sed per Censuras executionem ur gendo, iam inserat. Similiter si Praelatus Pastorem vel Cani nicum a suo Beneficio, vel functionibus eidem annexis per Censuras suspendat aut i terdicat ; si se suspensus aut interdictus recurrat ad Senatum Regium pro mauulmen ria in polsessione , seu quas- possessione tui Benefieii & functionum ei annexarum , eon
tendens se per hane Censuram opprimi,&in Beneficio , vel exercitio functionuin eisdem annexarum vis fasi seu p r uiolentiam turbatum I Iudex Regius non mandabit Pr lato, aut Iudi ei Eeelelias fleo; ut emam tribdeclaret eausas inflictae Centum, ad cogno scendum de iudicandum, num fuerit iusta de sufficiens causa ad infligendam similem Ce suram: sed solum Judex Regius cognoscit, utrum , praetermisso Iuris ordine , υid facti Judex ad Censuram proslierit ; atque ita υiolentiam intulerit, quae recursui ad Sen tum Regium viam pandit. Hane s videat intervenisse , tunc Iudex Regius oppressum , sue in sua possessione Ud faeti violenter turbatum proteget, dc ita prillina sua pacifica possessione manulenen defendet. Si autem ostendatur , nihil vistentia inis terressisse , sed per omnia servato Iuris oris dine , Judirem Ecclesia1 ficum in ferenda Cenis fura processisse ; tune Iudex Regius se non 'immiscebit, sed talpensum ad Iudicem Eeclesia1licum remittet , ut si Sententiam in
105쪽
iustam praetendat, remedio ordinario NpHI tionis aut querelae apud Iudicς; appellationis utatur. Nullatenus ergo per sonerincursum impediuntur Praelati api Iudices Eeclesialii ei proredere , etiam per Centuras , contra sum subditos in materia morum aut doctrinae; sed uni e per hunc recursum
videtur , ne sab praetextu sive palliq currectionis per Uam facii seu per violotiam , neglino Juris ordine, subditi seu laici, seu Eeelesiasti ei opprimantur, & e pacifica sua
Possessione ejiciantur, priusquam serv*NIuris ordine P obatum sit, ipsos eam poenam meruisse. Neque mens Ecclesiae unquam fuit , ut
Phelati, licet spiseopali eharactere insigniti, neglecto ordine a Iure praescriptst , pro sto arbitrio & xia facti contra suos Clericos procederent. Non enim ignoravit , omni tempore reverita Praelatos , de quibus Concilium Hi-hialen. II. Canone 6. M Multi sint , quiis indilautas potestate tyrannica, pon auctoriis late Canonica damnant , & :sent nonis nullos gratiae favore sublimant, ita quo vi dam odio invidi que permoti humiliant ,, .
Quare Concilium hoc inhaerendo dis spiruvat illius aetatis, sta it: is ut iuxta pν se m rum Patrum sententiam utilias sine Con- ω ellis examine deiicere quemlibet Presby- is terum vel Diaconum audeat se . Apud Gratianum Cauf. I . quaest. 7. Cum I. Absit ergo , ut Principes Christiam, eorumve Senatus, attentent impedire Eoi se
pos, aliosve Praelatos & Judices Eeeleliallicos data sibi a Christo auctoritate ligandi &solvendi libere uti , dum hae potet late iuxta Regulas Evangelieas & Ecclesiastieas Sanctiones in aeditisationem & salutem p puli sibi tommissi utuntur. At si sub praetextu Religionis, & auctoritatis illius subditos opprimant , & ex suis possessionibus violenter ac Hi facti turbent,& Rempublieam inquietent , Reges ossicii
sui esse non dubitant , oppressos a potente liberare, & violentiam comprimere ἐ eumque in finem sibi speetaliter gladium, ejusque exereitium esse concreditumr ut ita m tendant, se vindicem in iram et , qui ma-Lm vir. Rom. cap. II. Uers
τν satus HisericγCanini tra eum iudex Remius in hoc Nen Iunonnisi de possessonei lau quasi-possessione. Liviolentia *ognoscat, argui nequit, quas de negotiis spirjivalibus sive Religionem i mediate , pectantifus cognosteri' & iudieare vellet : quandoquidem ijdubiratum sit apud omnes, possessionem , seu quas-possessionem rerum etiam sp:ritualium, mi & υ entiam eonsistere in facto , nihilque spirituale continere ; quemadmodum latius dedumqt, qui ex professo de Iudiciu poste sorio Ec minu- tenentia tractant a .
Has per Censuras iliatas compesine λ
OUa semia in recursibus ad sua Trib
nati pro tollendis violentiis per Ce suras iIlatis, Iudices Regii proce sere debe ut, in plerisque Provinciis luaς habent Ppaeipibus praescriptas regulas , uti obiervat clintatus Couarruvias . At, ut idem notat, Praxis pene comm
nis est, quod Iudex Rosius, ubi de vivemtia per Censuras illata constiterit, creat I dieem Ecclesiasticum ad ear*m retractati nem , sive ad tolleodam violentiam poenae. mminatione . se illa autem cait eit -- is queat illima poenae comminatio , quae stis ad amissionem rerum temporalium , quasis obtinent in his Reenis , & deinde quod is censebuntur extranei ab eisdemis. Huius immissionis in bona temporalia Ee- elefalli comm meminit tamquam sim tempore apud Gallos usitatissimae, qui a ducentis quinquaginta & ampli ut annis scripsit Guij-ielmus Benedicti Praeses Tholosanus . ad Cap. RAYNUTI Us m De Testamentis ἰ ve bo Uxo REM NOMINE A DEL A si AM , Dein eishne secund), num. 46α dicens: A C si suevit Curia Regia Franciae cogere Iu-- dieeς Ecclesiasticoς γ omnia revocare , &- impedimenta tollere, per taptionem tem-- pqnditatis suae . Et ita ait γ servaturi
,, quot die, & cavetur expresse in stylo, ti- is tuto De persenis Ecclesiasticis in fine si . Eiusdem praxeos, tamquam etiam in Belagio ab hominum memoria oblexvatae, fidem
secem Letatur hae de re Tractat iri, inrem de Re M. D ad Principem Auctor noster elucubravit . Exstat his mctatus instrius De Tam X. hu us Masi uis.
106쪽
licerent Constia Regia , dum de publieatione & receptione Cone illi Tridentini ipso.
rum iudicium exquireretur. Uti enim resert Antonius Anselmo in suo Tribonano Belgico eap. 32. f. q8. adeo. r. SUI. 23. De Reformatione, vers. N fas sit , m. Magistratibus omnibus severe interdicitur, ne Excommunicationes Eces esiasticae potestatis impediant , aut iam latas
Hie rursus ait Anselmo plerique obi
quuntur : is Iudices Regios hae auctoritateis ab omni memoria in Belgio usos , ut se Censuras impedire possint , vel ad rev is eandas eogere Ecclesiastiens remedio imis missisnis in eorum temporalia, quando ex- is tessus & abusus id pollulant M. Reseri quoque Bertrandus Loth Dominitanus in suis Re lutionibu Belgicis Trin. a.
ret. 9. num. I 6. quod eadem Oeeasione ad
eitatum locum Concilii Tridentini annot vim in sua Consultatione Arthesani, quod Iudices latet si semper arresso ut bona rem ,, poralia in Episeoporum , Ometariorum ,&is generaliter omnium Judicum , Oificiari is rum 8c Personarum Ecclesiallicarum , c is iustumque dignitatis'& eonditionis sumis rint , ad impediendas eorum Censuras, - Interdicta, Excommunicationes , & reis is vocandas illas , quae per ipsos declaratae, tiri executioni mandatae fuerunt, quando ipsi is laici Iudices id expedire iudicaverint ,, . Indubitatum eis, hoe esse unum ex pumctis, circa quae Concilium Tridentinum hiein Belgio restrictionem quamdam in ipsa Publicatione accepisse censetur per clausulam insertam Litteris Dueissae Parmens Belgii Gubernatri eis, scriptis nomine Regis pro exeeutione dicti Concilii ad Regia Consilia , aliosque Magiitratus; qua elausula de claravit , mentem Suae Maieitatis esse,Conciliam hoe executioni mandandum , salvis νυνiBus Sua m satis, suorum Vassaturum, Statuum . aut Subjectorum : ,, Non ait γis ad contraveniendum dicto Coneilio . sedis ut executio accommodetar naturae cuius- is que Provineiae,, .
De hae elausula videri possunt Renatus Choppinus de saera Politia lib. 2. tit. q.
num. 8. Merim Epo Heroicarum Μ. Iib. I. um. 284- Zy- titulo De Constitutionenum. 6. 3c titatus Beruandus Loth loco aulegato.
Certum enim est, quod elausula Faee oraeacipue spectet puncta, per Consilia Retia iusingulis rei pective Pt inciis annotara , tam quam quae eum Regiis,&Vassallorum ejusjuribus & privilegiis , vel inveteritiet Pr
vinciarum moribus consistere non videba tur, & quorum ulus, non obitante Conculii Tridentini in his Provinciis publicari ne, inviolatus permansit. Quapropter dictus Bettranduet Loth rea Iatis ad longum Annotationibus Provinciae Arthesiae ad Deereta Concilii Tridentini, sine haesitatione subiungit: Concilium Trindentinam quoad dicta pιιncta non fuit re reptum in Arthsa quia iuxta thu drensones discutiumur, re deeiduntur ea a s renses in Tribunati Arthinae. Quin , lieri in Regnis Hispaniae , manu dante Pinlippo II. Cone ilium Tridentinomisne ulla restristone fuerit receptum M pσε blicatum , nihilominuς ulus huius recurtim ad tollendam υiolentiam per Censuras illa. tam in suo mansit vigore & observant quia i uti notat Salgado De Protellione Regia parr. I. praelud. 3. num. 22. ρο δε -- Cum Coneilium Tridentinum generalia
is ter loquatur , & duntaxat revocare vivis deatus jus eommune , Ono cavetur, in
is milceant, nee Ecclesialtieam iurisdimo. nem turbent ; non videtur sub genere se libus illis terminis eomprehendendum tam is falubre remedium , ρο eharitativum subinis sidium , miseris & oppressis speetaliter a se Iure Canonieci ex ratione & prinei pictis Iuris naturalis & Divini permillam .is longo usu immemoriali conservatum e suisis per quo cum Cone ilium Tridentinomis nihil specialiter indueat , sed generaliteris potius disponat , hane limitationem a se Iure approbatam debet recipere Quam stilutionem & expolitionem ibidem multis
Eadem verba Coneilii Tridentini sbi
obileiens Hieronymus de Ceollos rom. 2. Quaes. Prassicarum, quaest. 897. nam. I 2 6. respondet , illa verba intriligenda esseis quando ludex seculatis intendit e n se icere principaliter vel ine; lentre in easciis Appellationis, de nutentia lata a Iudiari re Ecclesiastica ; vel si potuit , vel non
107쪽
ri potuit Eeclesiastiens cognoscere vel e
is communieare; secus vero, quando ipse e
m Moscit per viam violentiae in casu legis is Regiae; quia tune de iure & ecinluetudiis is ne talis cognitio pertinet ad Iudices R is sim, & illud dicitur proprie ossicium Re
Quidquid si de dictis responsis ad textum Coneilii Tridentini, illud emilat, quod post line Concilium fuerit , & perseveret halus
recursus constans uiuet, ob bonum & utilitatem Reipublicae receptus, ne Re publica tum hetur, oe bontim publicum detrimentum p xiatur, uti loquitur Salgado num. 08. Et iam pridem dicere non dubitavit Cinvarruviu qui ipse Concilio Tridentino
interfuit loco supra citato, ubi de hoer m G traftavit: ,, Quod si quis contenderit, is a Principibus secularibus hanc tollere po- is testatem , statim non quidem sero comis periet experimento manississimo, quantum is calamitatis Reipublieae invexerit Similiter teste Antonio Anselmo , loco supra citato, Brabanti in sua Consultatione super Decretis Concilii Tridentini, ubi monuerant, hane auctoritatem Regiis Magistratibus esse conservandam , pro ratione addiderunt : M alioquin tolli e medio remedia se Cassationis, & aliarum Provisionum Re-M giarum, veluti quae dicuntur r Prmi usis en eas ae abus, iste de fuit oe ce aut restis qua praecipua sunt auxilia tuendae Reetiis dignitatis, Iurium subditorum
Remedium immissionis in bona tempora- Iia . aut privationis iurium uaturalitatis, ad comprimendas Diolentias Iudicum Ecclesia sti eorum, qui in Provinciis bona temporali possident, aut fixum domicilium habent, seu meoiae habentur, sunt media in illis quidem casibus admodum opportuna . Si autem per Monitoriales, aut Censuras in Curia Romana subreptitie aut obreptitie obtentas Subditi o
primantur, aut jura Provinciarum invertantur, Nita Respublica turberer, tune alio remedio
vii solent Iudiees Regii, notanter in Hiipania. Salgado in Tractatu De Supplicat. ad Samsi . pari. 2. eap. 24. num. 32. o II. en meratis nullitatibus Excommunicationis ex
variis titulis resultantibus, scribit , qvod in omnibus his easbus Senatuq vim tollendo , & taliter oppressis occurrendo retineat Litteras monitoriales & Censuras tangentes, ω Tractatur re tiris omnιαν pius acriter is serat audaciam Tabellionanis has intimationes facientium, atque eos Sis omnes narticipes , & agentes levere puis niat,Clericos extraneos ab hoe Regno deis claret, eorum temporalitates occupet, latis eosque gravibus poenis assiciqt, atque Paris tem ipsam, quae attulit Excommunitatiori nem, vel Declarationem , vel Cedulones, is etiam in forma probante, in praedictis eari sbus, aut ea rarentes, ad eautelam comisis pellat omni Iuris rigdire, ut suis expensisse adserat absolutionem Exeam municatorum, is etiam nulliter, σου eautelam Et num 36. refert ex HenriqueZ The
logo Meietatis Iesu, quod generaliter in omnibus casibus , in quibus violentia eo mismittitur per Iudicem, vel Executorem Romanae Curiat excommunicando Partem ,, &is in his partibus non reperiatur Iudex ipse is qui absolvat, tune Senatus Regius ecimis pellit Partem vel eius factores , ut fuisis expensis adserat distim insilutionem ais Romana Curia υet aliunde se Interdum s ait idem Salgado num. 37. - si'. lata Romae Sententia etiam trina, is a Iudice Eeclesast leo sui minato processu, is mittitur Executor in Hilpaniam , & i
se terdum Executoriales continent violentiam,
A m. & intimat Censuras, ni mittat in is possessionem, qui mitti non debet is : si de violent a summarie con literit, tunc is I
se dices Regii quia Iudices Apostolicos ex-
, tra ipsorum territorium degentes rogareis aut compellere non possitnt , ut sublata is violentia , suspendant executi men4ὶ com- , , prehendi iubent Exeeutorem iniustum, iari reponi quidquid ab illo vi notoria factum, is seu attentatum eii r eompelluntque , sis Ementor mixtur sit cum aliqua cognationeis causae, ut iose absolvat reponatque attenis lata , & deserat appellationi aut supplica-- tioni; aut certe , ut ipse qui merus et Executor rei ει prioris sententiae, suisis expensis procuret plenam absolutionem h is minis is &c.
Hunc recursum in Gallia iam pridem sui
se receptissimum, atque etiamnum post Concilium Tridentinum hactenus perie vera&, n torium est ; & tamquam arti euiuet Libertatum Eeelesae Gallicanae late adstruitur per P,
thoeos in Probationibus dieiorum Libertaιum,
108쪽
De Censuris Ecclesia vis. CAp. VIII. 8t f. VII.
Qualiter ΛMuda Cenora patim in sero emtemo fereandae non sint. Ostensum est supra si . r. quod sententia
Excommunicationis iniusta ex parte materia: 1eu causae, non sit timenda eatenus, quasi per illam quis vere coaltituatur reus .
aut revera ligetur coram Deo, tametsi ipse per peccatum seipsum non ligaverit, aut reum secerit. Una tamen notavimus, quod si haee Sententia in sorma Ecclesiae, sive sereato Jhris ordine sit prolata, eam in foro ex temo esse servandam , quoadusque ipsa iniustitia Sententiae palam innotestat, Ec si declarata : ne alias non obediendo Sententiae , Clavium tontemptus appareat , & seandalum detur his, qui iniustitiam ignorant. At si sententia Exeommunicationis , alteriusque Centurae a Iudice incompetente ,
aut neglecto essentiali ordine iudicii laetitiata ; insultitiaque aut nullitas adeo si notoria. ut scandalum ex contemptu pretensae Centurae, sive non observantia non sit timendum e tunc Centuram eiulmodi nequidem in foro ex temo servandam esse , sed tamquam nullam.& invalidam posse contemni , uno e lensu tradunt tam Theologi , quam Canon istae.
Et quidem post Navanum de hae Censura tractans Suaresus De Censuris dio. 4.
sed . T. num. α ait: is Si scandalum qua- is cumque ratione cesset, de innotestat aliis is qualitas Sententiae, cessat obligatio , , . Apposte hane dii inctionem, inter sententiam Excommanicationis valide latam se aio Iuris ordine, sed iniustam ex parte materiae,& sententiam omnino invalidam , observavit Jansenius Gandensis in cap. 78. Concordiae
Evang. De lententia en ima Iudice valide, sed tamen iniuste ob desectum eausae lata, dicit
eam eatenus esse timendam , quod sic E communicatus eidem parere debeat in foro externo, ne auctoritatem Eeelesiastieam contemnere videatur , de ita scandalum dare rA Atque ob id c ait ut eitra standalum
,, misit non parere huiusmodi lententiae: Ex-- communicationis, debet canonice probare., iniustitiam Excommunicationis contra se ., LI : quam antequam probare possit. debet ais Supcrioribus humiliter Absolutionem rerere,, , Van-E pen Tom. IX.
Deinde transit ad alios rasas , dioens :- Nisi in illis easibus , in quibus talis estis mor ex parta Sententis, qui Sententiam
is non tantum iniustam , sed etiam laetatis esse nullam, ut eum fertur ab eo, qui in is ipsum non habet auctoritatem. videlicetis a Iudice non suo, vel a Iudice excommunais is cato, vel eum lata est poli appellatione Iegi-- time interpositam, vel eum in forma exeo is nimicationis suerit intolerabilis error exisis pressus, quemadmodum patet in east. PER - Tu As ia De Sentem. Excommunicat. quam si vis ibi tantum duo posteriora excipiantur is .
se In tribus enim illis potissimum easibus - pergit idem Auctor sententiam E
is communicationis non solum est injusta , si sed etiam ntilla: in aliis autem casibus ,
is etiamsi sit injussa , est tamen aliqua ; Zeis ideo antequam aliquis debeat admitti adis probationem iniustae Excommunicationis , si gratiam Abiblutionis implorare debet: Ne, is ut dieitur in eirato capitulo , Sententiamsi Ecclesiasticam contemnere videatur, operis hoc a nux o suo conte tu lige ν A. Similiter magnus ille Universitatis Pari- sensis Caneellarius Ioannes Gersomus in traiactatu, cui titultas e C rea materiam Exeomiamanteationum Resolutis, obligationem obseevandi Exeommunieationem iniustam sandari asserit in scandalo apparente eontemptuq Clavium timendo, ideoque 3c sententiam Exeommunieationis iniustam eontemni posse , dum standali perieulum cessat. Postquam enim Consideratione a. notavit, eontemptum Clavium intervenire posse rineissa, vel ea aliter, vel duntaxat emplicite , subivngit Consideratione 4. is Contemptusis neutro modorum predictorum dieenduet estis intervenue contra praecepmm aliquod PGri Iatorum . quando manisse de notorie Ρα- is latus abutitur in huiusmodi praecepto
is Clavium potestate , de hoe dum scit &ri cognoscit ille, qui non obedit, nee aliun-- de generat in se vel in aliis sando mis contemptum Cloium : quoniam in hoc ta-- lis non est inobediens Clavium potestati; is sed erroneo Clavium a sui A.
H ine ulterius infert Cou 'r rtioue 9. is C n-- temptus Clavrum non incurretur in mulis iis easibus , qu bm. Papae mandato nonis obediretur, dum scilicet abutitur enorm L
109쪽
Tissatus Μ He Can nisus se structionem , non in aedificationem. - Exemplum ait : si Papa vellet theis saurus Eeelesiarum diripere, aut haeredit D tes usurpare , aut in servitutem abiectam is Clerum eum suis bonis redigere, & iuri- ,, bus suis spoliare sine eausa ; quis diceret, se illa debere tolerari Quis non censeret ,
is posse dici pωpae, Cur ita facis Quis nonis assentiet in facie ipsi resistendum
Recteque notat Consideratione 3. is Quod is contemptus Clavium magis inveniatur quo-- ad culpam in Praelato taliter, ut praemitis titur, abutente sua potestate , quam in ,, non obediente ,, .
Quin & eoncludit: ,, Est quandoque meri ritorium & honorificum Ecclesiae potellati, is quod tali Pranato in faciem res tur, ut
is Paulus Petro , . Gal. cap. 2. vers. II.
Neque deiunt exempla etiam Uirorum sanctorum , quorum lanctitatem pluribus miraculis, etiam post mortem Deus manisellavit, qui Censuras, etiam Papales , ob iniustitiae notorietatem eontempserunt , atque palam eis resistendum putarunt. Quomodo publice, tum scripto, tum verbo adversus Romanae Ecclesiae exactiones ,& Apostolicas Ecclesiasticorum Beneficiorum Reservationes dure olim recalcitraverit Robertus Lincolniensis Episcopus; nec non ob hanc recalcitrationem , Excommunicationem in se latam palam ut iniustam contempserit
imo cum excommunicatus esset ab Innocentio IV. ipse eumdem Innocentium Pontimcem appellaverit ae evoc verit ad divinum Tribunal , late describit illius anatis Hiit vicus Matthaeus Parisiensis ad annum I 2 3.& ias . qui & addit , evocationem hane
suum habuisse effectum , atque Innocentium paulo post revera ad divinum Tribunal fui se evocatum ; Robertum autem tum in vita, tum post mortem multis claruisse miraculis. Quod & observat Christianus Lupus tomo 3. Schol. in Canones, pag. 37 r. refertque ex Henrico Cuyghtono , quod hae de ea a , quamias Robertus perspicuis fulgeret mir calis, non est permissus eanon rari. Refert idem Lupus lom citato ex Matthaeo Parisiens ad annum 237. & r 238. is etiam Se alum Eboracentem Archiepiis seopum eadem de causa excommunicatumis ab Alexandro IV. appellasse item ad diis vinam Iudicium , di tamquam Martyremis in ipso mortis lecto miraculis eoruscasse se. De hoe enim Se Walo Archiepiscopo Eboracensi refert,citatus Matthaeus ad annum 237. pag. 936. quod is eo tempore aggrari vaverit manum suam Papa Alexander IU. - in Arehiepiscopum Eboracentem Sem si tum in iussitque eum , ait, cum ignomia is nia nimis in tota Anglia excommunicariis aeeensis candelis & pullatis campanis, utri tali terrore ae tanto tuam constantiam, , enervaret . Ipse tamen Archiepiscopus ,
is exemplo B. Thomae Martyris, & exemplosi & diastrina B. Edmundi, quondam Ma-- 'istri sui, informatus, necnon B. Robertiis Episcopi I incolnie is fidelitate eruditus de
, , solatio coelitus mittendo minime despera. D vit , omnem Papalem tyrannidem lini. is nendo. Nec opimos Eeelesiae suae reditus se tran lalpinis indignis & incognitis conferreis volebat , nec curavit voluntati Papali , is relucto luris vigore , muliebriter obedire se vel inclinari . Quapmpter quanto magis is p cipiente Papa maledicebatur, tanto plus,, a pomio benediccbatur , tacite tamen ,
is propIer metum Romanorum M. Cum nec his constantia Se ali enervaretur, ulterius is aggravavit manum suam suis per eum nominus Papa , & deteriorata se est eiusdem quoad seculum conditio , Mis quoad Dominum meliorata Praeteris enim alia scandala multa praecedentia , is jam aufertur crux ab eo, quam consuevitis Clericus primus ante iplum baiulare. Re is nuit ramo adhuc gentia flectere coram Bais al, dc indignis barbaris opima Beneficia is Ecclesiae luat, quasi margaritas porcis imo se spurcis distribuere
Haee praeeitatus Historicus ad annum I 238. pag. 964. additque me. 96Q. Arch Ieplicopum Eboracensem , morte initante , ita sestim Christum obtestatum suillae se Novit in al-- Iibile examen tuum , quam Papa, quem is supra Ecclesiam tuam constituisti gube is nandam, meam multipliciter fatigavit i is nocentiam , pro eo, ut Deus scit, & mun-M dus non ignorat, quod indignos prorsus deis ignotos nolui admittere ad regimen E ,, esesarum, mihi licet indigno a Te eo se missarum m. Hic eli, de quo, teste eodem Historico , vaticinatus erat B. Edmundus Cantuariensis Archiepisconus et is Se is, A te, Mamis ur
110쪽
D. Censuris Mele meis. CAp. VIII. 13- in ab hoe seculo transmigrabis , serro , is vel saltenx gravibus & insuperabilibus tri-- balationibus impetitus es trucidatus M. Indubie in similibus easibus Viri sancti , ac notanter Episcopi , quibus Eeclesiarum
suarum defen Isio & eonservati pineipue coneredita est, noverant & impenderant , quod in citato traftatu dixit Gersonius Consueratione I a. is Veritas est, quod omnis via sa- is vorabilis & humilis tentanda est eum lumis mo Pontifice, dum male informatus sertis per se vel suos intinas Sententias, qnod se destat & reis et ; sed si nihil pinsuit ,, humilis sedulitas , arripienda est virilis &is animosa libertas se.
Testanrur id in primis litterae Roberti Lio. eolniensis Episeopi ad Innocentium IV. Papam apud citatum Matthaeum Pariian semia a mn 3233. pag. 87 In his enim suam erga Sedem Apostolueam ostendit reverentiam 3c submissionem .is Noverit inquit diseretio vestra, quod is mandatis Apostoli eis assectione filiali d
is vote & reverenter obedio . His quoque, se quae mandatis Apostolicis advertamur, pa- is ternum relans honorem adverser & Oblio. Ad utrumque enim teneor ex divino mamis dato M.
Dein scribit. Apostolio mandata nee e se, nee posse alia, quam Apostolorum doctrinae & ipsius Domini Jesu Christi eoni
na & conformia. Post his exponit, quod litterarum tenor
quas Innocentias ad ipsum ,& alios Angliae Episcopos frequenter dederat de faciendis B neficiorum previsionibus quibusdam Clericis notanter Italis ne idioma quidem Anglieanum e allentibus rum sit Apostolice Sanctia tali re antis , sed ab--s plurimum , σdiscors . Hane dissbnantiam pluri hus in his
litteris exponit. Primo, multis invehitur in clausistam, non obstante, in litteris & man datis Papalibus expressam. Secundo exponit, quam odibile , abomi- nobile, detestabile fit, ministeria Ecile. sasti ea ad dirigendas & salvandas animas instituta, committere indignis, ρει i tu potesate curae Pastoralis tonse tuta, de lacte
laus ovium Christi υri Ueandorum o GLvandaram Pastoralis inicit miu sterii D- Iarium comparant, debita non admininaut . Ipsa enim min eriorum Pastoralium non admininaiis, est Sobturae testimonio ovium ocei σ perditis. Postquam antem pluribus exposuit, hareplane divinis praeceptis contrariari, ita in eludit: se Breviter autem recolligens dico, se Apostolicae Stais Sanctjtag non potes ni-- si quae in aedifieationem sunt, & nonis destrinionem. Haec est enim potestatis is plenitudo, onmia posse in aedificationem. ,, Haec autem, quae vocant Provisiones, is non sunt in aedificationem, sed in manseis sestissimam destructionem . Non igituris eas potest Sedes Apostolica acceptare, quia is eam oe sanguis, qua Reenum Dei nonis possedebunt, eas revelavit, & non Pater A D. N. lesu Christi, qui est in eoelis is . Similiter Se alus Archiepiseopus Eboracensis is humiliter in scripto tuo 3c insta is ter, sicut memoratus Episeopm Lineol-- niensis Robertus fecerat, petiit ab Mis lexandro IV. ut eonsuetas tyrannidesis temperaret, humilitatem Sanctorum Praeis deces rum sequendo se: uti seribit dictust Matiliam Parisiensis ad anuum Ia 38. pM-ς69. Cum autem horum sanctorum & Apin licorum Virorum nihil prodesset humilis sedulitas, arripiendam censuerunt virilem &animosam libertatem.
Verum hic notandum est, quod frequentius nullitas & invaliditas haec Censurarum palam se manifestet in Censuris generalibus,& Iata sententiae . quas Iudices Feesesiasti- ei Ac Curiales luiς meretis & Ordinati
nibus, quasi de stylo inserere consueverunt. Harum enim nullitas ac invaliditas se quenter, tam ex parte materiae, quam ex
desectu Iurisdictionis legitimae in proferent necnon debitae publicationis & receptionis, adeo notoria eis, & ab omnibus agnita,
ut eas, vi Decretorum , quibus annexae
sunt, pati vel timere, esset asinina patientia, o timor leporinus oe fatuus, uti l quitur Gersonius Con . 7. Quin s smiles Censurae eomminatae, &Decretis passim inseri ibi itae, essent rim2ndae, facile per Praelatos induceretur quaedam servims super populum, quemadmodum reflectit saepivi eitatus Celsonius dicta Consideratiose T.
Verum est, quod non desint, nee iam pridem desuerint adulatores , qui huiusm