장음표시 사용
501쪽
LIB. XI. Dis s. I. CAP. IV. Hii tiug, Phison dictum a nTD, , crescere , & augeris
' recte convenit Phasidi , qui plurium fluminum aquis auges tur. Ad IU. neg. cons. Hevilah enim esse Colchidem auro
gemmisque copiosiim censet Sansonius. Ubertas autem agrox rum omnium placitis convenit ergo &c. Ob. II. Paradisus in India situs erat ; ergo non in A i menta. Prob. ant. I. Haec regio est proprie orientalis. 2 A t ro optimo abundat . 3 Apud veteros Philon est Ganges ergo &c. R. ne'. ant. Ad I. prob. ne . cons. Nam omneS regro nes Palestinae orientales, ut Arabia, Media Hersis &c. Orie usi dicuntur ab Isaia , Ezechiele &c. Ad II. dist. ant. InVenitur ibi tantum , neg., etiam alibi, conc. Nam in Colchidei aurum, et copiosum , et optimum invenitur . Ad III. dist. ant. Ph sin est Ganges appellatione , conc., Vere , et ps prie, neg. Forte ab aquarum copia Ganges ab aliquibus Phil son est dictus, sed proprie non est Philon, quia nimis distata Ti ride, et Euphrate I).: Ob. III. Paradisu' in Mesopotamia erat s non ergo in
Armeniae montibus . Prob. ant. I. enim haec renio Orienta: iis est Palestinae et Euphrati proxima . II. Ibi habitarunt
Adae posteri ἰ ergo &c. neg. ant. Ad probia neg. cons. Frustra enim ibi quatuor fluminum capita exquiruntur. Ad H. dist. ant. Ibi tantum, nego, etiam, conc. Patriarchae enim Assyriam , et Babyloniam coluere, et ab ingressu Eden eos vetitos fuisse censemus. Quaeres: cur arbores Paradis tignum vitae , sicientia honi mali dicerentur Liguum vit dictum esse, quia hominem conservabat, eique dabat mirabili Dei gratia , ut ait S. P. . Rabilitatem contra G t statem ,' quam Ui Itutem naturalem fuisse liguo vitae, nonnulli defendunt . Arbor vero
' frientiae boni , is mali dicta est , non quod eis inesset vis
intelligentiae, ut censet Jos. I Antiqi a. , sed ob experientiae Tom. I. H li con-cr Cur Ganaes a nonnullis scriptoribus pro Phisone tuerit acceptus ; cur in ΚHebae Setthim ad/ Tiberi fines ab antiquis constitutus fuerit terrestris Paradisus ; eur denique a Strabnne ibi dieatur Mesopotamia i Setthica nempe ad Syriaeae differentiam b omni aenae eruditionis copia nuperrime deci favit in suo Alphabeto Tiberans nostri huius aevi seriptor clarissimus, qui ea de re celeberrimam Arche lai Episeopi eum Manete disce prationem in Kalchar Scit lateae Me sopotamiae , non Sy laeae constituit. Idque ut contra Beau sobrium
Actorum laudati Episcopi vi adia
eaI et germanitatem. Disitigod by Cooste
502쪽
consequentiam : nam per experimentum poena n It Adam ouid interesset inter obedientiae bonum , O inobedientiae ma-ιum. Fuit autem interdicta, ait is P. , propter commendam dum obedientiae bonum. ιν
C A p U T v. us anni tempore mundi creatio peracta sit UUndum aestivo tempore coepisse , putarunt aegyptiit
Autumnali vero Talmud istae, et Cabbalistae, nec nonas, Tostatus, Picus, Scaliger, Ulseriusi Alexander &c- Patres autem , Theologi, Poetae, Astronomi, Historici, et Critici clarissimi Verno tempore conditum fuisse communiter docent. Sit itaque PROPOSITIO . Deus munὸum Verno tempore condidit. Prob. I. Scripturis . Genes. I. ait Deus. : germinet terra herbam virentem , s lignum pomiferum faciens fructus. At Ii herba germinat Verno tempore , et plures plantae fruius saciunt , cum Autumno nullae germinent , et fiuctus intra mensem Oftobris collem sint si ergo &c. II. Si nulla arbor initio temporis germinasset , hortus Heden non fuisset Paradisus voluptatis : plures enim plantae sese steriles primis parentibus obtulissent , et plurium vidissent instante hyeme ariditatem, quam germen ; atqui Verno tempore viderunt flores fructusque; annus enim incoepit quando dies nostibus sunt longiores, regnat selendor lucis, agrorum feracitas, hortorum amoenitas ; ergo &c. Prob. II. ex PP. Cyrillus Catech. I 4. Aprili Instante Cerest. Hoc tempus est creationis mundi. Ambrosius I Hex. In , hoc eoeo principis mensium coelum s terram fecit e ubi eroe
Opportuna omnibus Uerna temperies . Damascenus l. et de Fide Orth. 7. Prima quidem, verna est, in ipsa enim Deus fecit tiniversa ἰ ergo &c. a Prob. III. ex mundi reparatione. Nam Christum Ves
503쪽
Prob. IV. ratione. Moyses enim praecipiens, ut Hebraei annum sup tarent a Nisan, non novam induxit , sed veterum Patriarcharum consuetudinem, ob longam in aeqvpto stationem praetermissam revocavit in usum s ergo &c. Prob. ant. ex Ureisu Noe de arca : sed hanc narrat Μoyses fas an esse mente a. post Nisan, non post Tisri ; ergo &c. Prob. min. I. enim columba detulit ad arcam ramum oliva υιrentibus solitis, sive, ut vertunt 7o, uoceutem otia festucam c), eaque ex PP. evangelii exprimebat praedicationem, quae eodem tempore est instituta; ergo &c. II. Cum Passio Christi acciderit die aue Nisan i eius resurrectio die II, et Ascensio 27 mensis secundi accidit : sic enim typuq rei perse te convenit . A quae imminutae sunt primo mense , & egressio de arca accidit die 27 mensis secundi ; atqui aquarum imminutio significat mundi reparationem, & egressio Noe reditum Christi ad Patrem ; ergo &e. III. Si mensis secundus, in quo egressus est Noe, respondeat 23 octobris, nulla alimonia extra arcam animalia vixissent , cum diluvium omnia deliruxisset. Contra , si Vere ineunte egressus est Noe, nulli desuere necessaria alimenta; ergo &c. Ob. I. cum Lyrano , & Abulensi . Exod. Ia de mense Nisu habetur: mensis iue υobis primus erit in mensibus au-ni s ergo antea non erat primus. II. Cap. 23 , & 2 indicitur Hebraeis solemnitas in exitu anni , quantio redeunte anni tempore euncta conduntur ; ergo &c.
ad Ι. neg. cons. Hebraei enim diu in AEgypto comm rati ex sentium more annos inchoabant : ab initio autem,& Patriarcharum aevo non suit sc . Redite ergo, ait Moyses , ad instituta maiorum, & mensis ille si vobis in posterum principium mensium , scut illis suit . Eruitur hie sensus ex hebraeo & graeco , ille enim habet Dion hu, initium ipse , hic autem μιν εςαι : Primus vobis est non primus erit . Ad II. dist. ant. In exitu anni georgici, & civilis, qui incipit a satione, & desinit in messe, conc. , in exitu anni veri & proprii , nep. Est utique
Hebraeis etiam annus georpicus , eoque utuntur in annis Satabaticis, A Jubilaeis, quia in iis reditur ad possessionem pra H h et di
504쪽
484 DK ΤHEOLOGros DIscrΡLIrris diorum inter letnentem dc messem ; 1 ed hunc annnm vetustiorem es le vero & proprio, qui oritur a Nisan, non Probant advertarii. Ob. II. cum Scaligero. aegyptii , qui a filiis Noe mundi exordia accepere , annos supputant ab Autumno; ergo&C. II. Diluvium desiit die 27 mensis secundi ; sed ex Iosepho a mentes numer intur ab aequi nostio Autumni; ergo &c. Hi ne
impiῖς, & refractariis, conc., a pori is Semi Dei cultum , & ΡΡ. instri a se, valitibus, neg. Illi ergo Dei cultu deserto , de vera creationis historia nihil solliciti , ob agros lo- eandos ab anno georgico supputarunt f . Ad II. dist. min. Et Iosephus loquitur de anno civili, conc., de vero re proprio , nego . Ad III. eodem modo dist. ant. Reapse gyptii, non in Autumno mundi ortum statuebant, sed ineunte Canicula . Ad IV. neg. cons. Quadruplex est enim Judaeorum Te kupha , inter quos est etiam T hupha Nisan . Lectionarium autem incipit mense Tisri , ex Deuter. 3I., ubi praecipitur temo legis coram popnio in solemnitate Ta
Ob. III. Arias Montanus. Deus condidit mundum perfectum, statimque providit orituris animalibus escam . AN qui arbores fructus etiam Hyeme durabiles ferunt Autumno, non Vere; ergo &c. N. neg. min. Constat enim O , Verno tempore mundi perfectionem magis ostendi , tunc enim germinant herbae, pariunt jumenta, aves nidificant, florent plantae &c. ergo &c.
De mundi aetate, ac duratione .
MUndum aeternum existimariant , praetor Aristotelem, plures Platonici . Itaque demonstrabimus I. Omnia a Deo condita esse in tempore, nec potuisse mundum pro-ι duci
506쪽
486 DE THEOLOGICIs DIsCIPLINIs Prob. II. ratione. I. Si mundus ab aeterno fuisset, nec valles essent, nec montes: nam illae repletae essent per assiduas alluviones , hi vero solo essent aequati : atqui falsum cons. ; ergo & ant. II. Literarum usus, & artium commoda sunt in tempore; ergo & mundus . ΙΙΙ. Tridui nequit igni , aut diluviis , quod vetera absumpserint monumenta. Nam vel cuncta absumpsere, vel aliqua . Si primum , quis
praeteritam cladem nuntiavit λ Si secundum , cur praeterita saeculorum millia non numarant Cur artes, & scientias ad nos non transmisereὶ ergo &e. Ob. I. Ni si mundus esset aeternus , I. Deus esset mutabilis de actu in actum s ergo &e. II. Tempus factum fuisset in tempore, & antequam tempus esset . III. Deus infinito tempore otiosus fuisset . IV. In anteriori a ternitate vel Deus dormiebat, vel vigilabat. Non primum, quia Gete nus somnus non cadit in Deum. Si secundum , aut beatus eris, aut non: sed hoc est absurdum ; ergo si beatus erat, ad quid nova creaturae molitio ; ergo &c. Ita Plutarchus. ad s. neg ant. In Deo enim nulla est mutatio , sed ea est solius termini. Sic Sol corpora calefacit, nec Sol mu- tamet', sed res calefacta. Ad ΙΙ. neg. ant. Μundus enim est creatus in tempore, prout initium habuit suae durationis, et semper cogitari potest aliquod momentum, in quo non fuerit, quod de re sempiterna dici nequit. Tempus enim, quod a rerum corporalium mutatione pendet , fuit una cum ipsis productum . Ad III. nego ant. Cum enim nullum tempus fuerit, priusquam Deus coelum, et terram condidisset, dici nequit, per anteacta saecula otiosum fuisse . Cur enim qu ritur, ait S. P. l. Ia de C. D. , tunc faciebat non erat tunc, ubi non erat tempus. Ad IV. Resp detur, Deum
perpetuo Vigilare, nec novam capere delectationem: ex molitione creaturarum; non eoeo in ejus vacatione cogitAur ignavia , sicut nec is ejus opere labor , conatus , industria , ait
PRoposITro II. Mundus condi non potuit ab aeterno. Prob. I. ex PP., qui contra Arium hac argumento Ver- i divinitatem comprobarunt . Quod est aeternum , nequit esse creatum; sed Verbum si aeternum ; ergo &c. Nec dicas, P P. argumentari de facto. Nam Athanasius or. a contra Ata ait: Tames Deuet pupit semper facere, at res creatas aremas esse non potes, qu pe non erant antequam si rent I hac autem, quisam poterant clim Deo, qui semper est,
existere Sed ibi Athanasius loquitur de possibili, ut notum est;
507쪽
LIB. X. DIss. II. C Ap. I. 487
est ; ergo &e. Et or. 3 ait , proprium esse creaturarrem noues, antequam fiant. In ep. ad Afri c. inter dotes divinitatis aeternitatem enumerat & immutabilitatem. quas creat xae habere non possunt Sicut ergo immutabilitas creaturis non convenix , ita nec aeternitas: hinc patet , aeternitatem Participatam esse merum commentum , quod creaturarum
Prob. II. ex confutatione dogmatum Aristotelis Lactantius i. 7 de Vit. Be. I probat , mundum non extitisse ab aeterno, quia quod est productum, debuit aliquando habuisse principium ; nec poteli esse, nisi coeperit. Iustinus Con-1iit. MI ait: omne quod sit antequam fieret , non erat; ergo&c. Prob III. ex ideis rerum Idea creationis eli , rem esse ex' non extantibus ; sed hoc necesse est , ut aliquando non fuerit ; ergo &c.. Ita P P. contra Ar. II. Idea temporis est, quod mutabilitate transcurrat ; atqui creatura lubsistere nequit, nisi mutabiliter; ergo &c. III. Id ea creaturae est, habere perfectionem finitam; sed infinitam haberet, si haberet durationem aeternam , qua perfectior fingi non potest; ergo &c.
Ob. I. Creatura a terna haberet interminabilem vitam, sed non perfectissimam vitae suae possessionem; ergo non rein pugnat creaturam esse ab alterno: haec enim aeternitas , cum fit mutabilis, non est Dei attributum rei creatae incommunicabile. Unde Philosophi, qui materiam aeternam fecere, illam tamen Deum non fecere . II. Ex quo solus Deus sit immortalis, non repugnat animam esse immortalem participatione ; ergo a pari. III. Deus ab aeterno erat omnipotens, & mundus possibilis; ergo neque ex parte caussae, neque ex parte: effectus repugnat orbis arternitas. IV Sol, aut
pes aeternus , ab aeterno illuxisset , aut vestigium fixisset in pulvere, & tamen lux a Sole , vestigium i pede distingueretur; ergo & Deus a creatura distingueretur. ad Ι. dist. ant. Et haec interminabilis 'vita creaturat repugnat, ut immutabilitas, conc., secus . neg. Duplex est ergo aeternitatis character ; primus quod principio ac fine careat, secundus quod sit immutabilis: semper est, pr debet esse: ab omni temporis vicissitudine , ait Plato in Timp. 2: quia nisi daretur principium temporis conς ipi non pollet initium durationis mutabilis. Illi ergo, Philosophi, licet Ore tenus perfectam aeternitatem mundo non tribuerenta. Boetio definitam , tribuebant tamen necessitate consequentiae: merito refellendi , quia docebant , quod rationi repu-
508쪽
DE T roto Icrs dis CrΡL insvnat. Ad II. neg. cons. Nam immortalitas creaturae non tollit ejus essentiam , quam deliruit aeternitas, cum res creatae necellario fieri debeant ex nihilo. Creatura autem mutabiliter agit vitam, licet non moriatur. Nec tenetur Deus creaturam redigere in nihilum, sed debet creaturam prod cere eX nihilo, quia ratio creationis hoc postulat. Ad III neg. coni. Ex quo Deus ab aeterno sit omnipotens , creatura vero polii bilis, tequitur, condi potuisse creaturam quovis momento dii tributive accepto, quod tamen debet ab aliis in infinitum praecedi, alias a ternitas infinita non esset. idem dicendum de potestate semper agendi in aeternitate. Ad IU. neg. coni. Lux enim est essentialis proprietas iubstantiae solis, vestigium vero pedis modificatio ; erso nec illa a. sole, nec istud a pede in pulvere infixo secerni potesto; atqui creatura ne9ue est Deo consubstantialis, nec proprietas, aut modus divinitatis ; ergo &c. CAPUT II. De modi epochis illuserioribus.
i sacris historiis, & ehronologiae operam dare Voluerint, mundi tempora in certas epocla as distribuere de- bent, queis postulata quaedam praemittenda sunt, quae ut vera ab eruditis communiter amplectuntur , licet non omnes iis a flentiantur. I. Inl;itendum lacrorum librorum chronotaxi, atque eX-plodenda est lauri tota scriptorum aeqvptiorum antiquitas ἐquorum alii, Diodoro teste a), ab Osiride ad Alexandrum Io m. , alii 2ῖ m. annorum numerabant . Deinde fuerunt etiam apud Agyptios anni lunares unius, duorum , trism ,& qtiettuor mensium, ut docet Auguli. bj: Dynastias autem in annos implicitos numerarunt, ut in Europa numerantur anni imperatorum, Regum , & Pontificum, quemadmodum demon nrat V ossius i. I idol. I l. Cum versio Lxx. longe ab hebraica discrepet , hebraicani chronotaxim sequendam esse censemus. I. Quia S. P. l. 15 de C. D. hoc dilcrimen non tribuit malitiae Judaeorum, sed errori lcriptoris, qui de bibliotheca Ptolomai codicem dei cribendunt primus accepit. II. Cum Hebraeorum chronoi axis statuat Messiae adventum circa an. ACCO ex maiorum cc L 1 Hi f. thJ L. et a de C. D. is.
509쪽
3orum traditione, cui bono illam annorum seriem e suis codicibus abrasissent III. Vulgata, quam Ecclesia consecravit, hebraicam 1equitur thronotaxim . IV. Hebraei codices vocibus numeralibus descripti sunt, non arithmeticis notis ,
Unde dissi ilius in iis potuit error ille irrepsisse ; iure ergo
hebraicam 1 equimur c nronotaxim cum Tirino, Petavio, Via serio, Scaligero , alitique . ΙΙΙ. Dicimus Patriarcharum annos non fuisse nostris breviores: in iis enim menses, diesque numerantur. Nam, si vera eslet quorundam opinio, decem annos illorum sequiu lere nostrorum uni, sequeretur Cainan genuisse Malalael anno septimo vitae suae: sed quis generat homo septennis λ ai S. P. I 3 de C. D. I 2. Neque incredibilis est tanta longaevitas, cum Patriarchae cibis uti fuerint nondum aquarum illuvione vitiatis. Si quaeras, cur ante TO annum non genuerint in omnes eorum filios recenseri, sed eos, tantum , quos in ceston s ordo poscebat.1 V. Cum incertum sit , an Abraham natus ' sit ann. Thare To, an vero Iῖo, licet id sit probabilius , opportunius est ejus epocham figere anno vocationis suae , nempe
mundi ao83. Periodi Julianae a793 , Hram Vulgarem
U. Sequitur epocha legis Mosaicat, qtne lata est an. mundi 23I3. Per. Jul. Raaῖ. Nam Apostolus ad Gal. 3 a promissim ine Abraham ad legem annos enumerat 4 o, quibus additis anno mundi 2C83 pervenitur ad an. mundi Σ3Iq.
VI. Utuntur 1ubinde historici epochis incularibus, a Troia capta, ab institutione Olympiadum, ab Urbe condita. Tro; anum excidium contigit anno m. 282o. Hinc ad Ι.
Olympiadem enumerat Eusebius annos 8 ; institutae sunt ergo Olympiades an. mundi 3228 , Periodi Julianae 3938.
Romanam Urbem ex Varroniana lupputatione , qua illam conditam refert anno 3. 1extae Olympiadis , ςum Panuinio alitique ad annum mundi referimus 32So, numerando a Palilibus, ideit a die a1 Aprilis. VII. Epochas Augusti, Herodis, & Romanorum Comsulum in libris de Incarnatione trad*mus . Interim nota , Augustum natum an. U. C. 69I,4 Kal. Octobris , mortuuman. 767, rq Κgl. S tembris , sed regni ejus initium non unum statui. A Julii Caesaris nece an. U. C. 7 Io, a Triumviratu 7II, ab AEtiaca pugna 723. Herodem regnum obtinuisse an.. U. C. TI4, obi ille 73I. Fastus consulares inchoatos an. U. C. 246 Meatis primo Bruto,& Collatino. Chri-
510쪽
m DE THEOLOGICrs discIpLIinsiti nativitatem .contigisse an. U. C. 749, mundi Moo , ut censent Usserius, Capellus, Tirinus , aliique. VIII. Verum iuxta aeram Dionysanam Christus natus eri ann. U. C. 734, & mundi Mo , Periodi Iulianae 7I4 Olymp. I Oue , Coss, C. Caesare Augusti Filio & milio
Paullo Verus ergo Christi natalis teram Vulgarem integro quadriennio antevertit . Duplex ergo Christi nat lis dies cum distinguendus est: Proprius nempe, & Dionysianos ab Eugenio IV. probatus . Constat enim ex Norisio qui omnium primus stripsit de nummo Herodis Antipa λionysium Exiguum serius, quam par erat statuisse Christinativitatem. Ea tamen necessario tunc utimur, ne histori
IX. Facile est ex praemissis omnem mundi aetatem incertas distribuere. Augustinus sex mundi aetates enumerat. Datnaicenus, aliique recentiores septem. Uossius decem . Duodecim Bossuet , cujus partitionem amplectimurberies ergo omnium Lemporum haec est. '
Distributio Auguttini in sex aetates ita se habet. I Ab Adamo ad Noe annorum Io36. II. 'A Noe ad Abrahaman. 932. III. Hinc ad David ann. 9II. IV. A Davide ad captivitatem Babylonicam an. 479. U. Ab ea ad Christi nativitatem an. 6 s, qui simul iuncti annos faciunt m . VI Quae nunc agitur ad audieii diem. '. Distributio Damaident, Uitre, Usserit, Calmet &e est, a creatione ad diluvium an 1636. II. Inde ad vocationem Abrahae an. 426. III Hine ad Legem an. 4 o. IV. A Lege ad Templum an. 79 Ucaptivitatis ann. 476. VI. Sud o ad Qq aerae Chru