장음표시 사용
201쪽
:15M .l P B o B A E L L I L M v x . juxta Probabilioristarum sententiam supponatur nempe si supponatur , minus probabilem opinionem in probabilioris concursu non esse amplius probabilem, iam manus illico dabunt Pro babilistae . Nunquam enim somniarum , posse lieite eligi opinionem jnon probabilem: :ini Conspectu probabilioris ; cum hoc ipsum etiam coqtradictionem includat , ut ex verbis ipsis
patet o. At enim Augustinus contrarium aperte docet Lib. 3. contra Cresconium Grammaticum D natistam cap. 73. 74. 73. 76. 77., & Lib. . . cap. 33. , ubi totus in eo est ut ostendat , non
exi eo, quod asseritur aliquid probabilius , oin positum quoque debere esse probabile, legitime inferri posse . Vide integrum locum in calce operis, ubi, ne nimia eius prolixitate cursus hic sernionis interrumpatur , cum aliis quibusdam
monumentis commodius positus est . . Atque iste locus is est a nobis Cor. 4. Def. 26. 27. speci
liter indigitatus, quem Probabilioristae insignem Hlmarem , decretorium , evidentem , ideoque
insolubilem putant. .. Sed hunc nihilo secius locum non modo infirmissimum, verum etiam ad rem minime esse, multis liquet. Ut enim omittam, probabile hic sortassis in alieno sensu accipi ab Augustino, ut cap. 73. indicare videtur: primo nomen ' habilιus pro probabiliter , hoc est non pro comparativo , sed pro possitivo ipso a S. Doctore sumiatur, ut cap. 7 . ipse fatetur. Quid igitur mirum, si affirmet, ex toprobabilius ex una parte, probabiale ex parte altera , recte inferri non posse λ In
hac etenim usurpatione complexio ex uno extremo ad alterum oppositum illegitima est a .
202쪽
METH. MATH. DEMONST. P. I. rys praererea agit Augustinus de Heterest, & schisemate Donatistarum, & praecipue de causa Maximianensium, uti ex toto opere, sed praese tim ex Lib. I. cap. q. , ex Lib. 3. cap. 76., ex integro Lib. q. , & ex Lib. 2. Retradi. cap. constat: quae omnia iam erant certa, comperta. pillice contestata, finita. Unde nomen probabilius aut probabiliter in significatione potius certitudinis, ac veritatis, quam strictae , & riagorosae probabilitatis hoc loco sumitur , sicut exigit rei natura, & ex laudato cap. 73. etiam colligi potest. Contra autem certitudinem proritabilitas dari non potest . Quid haec ad quam a perstiones Probabilismo contentas, de quibus sermo Schmp. est , obscuras illas quidem , & omnino incer- 3.tas b attinenti Lege diligenter omnia, &per- b perpende . . Sup. q. , Deinde an hoc , etiam cum vel ex aperta Doctorum asseveratione , vel ex alio capite opinpositum certo habetur, locum, aut vim ha
re potest λ Nam probabile etsi probabiliori comparatum tamen remanere, atque ex
isto illud legitime deduci posse, cum aliis multis locis, tum praesertim tota Supp. I9. evidemtissime demonstratur .. Nisi si velimus , Doct res omnes, & potissimum Scholae Principes, Augustim, caetera addictos , eidem hac in re ad
. An denique etiam contra ipsius quaestionis naturam , atque disputantium suppositionem 'Quippe iterum dico. Probabilistae in hac quaestione iam supponunt, minus probabilem opini nem probabiliori collatam vere probabilem remanere . Quod si statuatur secus , profitentur se vel statim submittere fasces, vel nullam am-
203쪽
i96 P R o R A E 1'L I s M u s plius cum Probabilioristis quaestionem habere. lEx quo postremo rursus patet, cujusmodi sitit vel eae aut horitates , ideoque argumenta , in quibus evidentiam Adversarii constituunt ac insolubilitatem. . . . Apage igitur nugas . Minus igitur. probabilis opinio , de qua famosa quaeitio procedit , utcumque comparata semper vere, & absolute probabilis est , idque tanquam certissimum ab utraque parte supponendum est, siquidem disi
putatio non inepta, aut etiam nugatoria fui ra est. Ad hoc autem, ut vere sit probatalis, quattuor conditiones requiruntur. Ut eius m tiva sint magna: ut ab oppositis maioribus non elidantur , ac enerventur . Hoc enim conti gere potest . Ut nullo certo principio. opponatur : ut motiva oppositae opinionis pro bilioris apte solvantur. Quae quattuor conditiones iam supponuntur locum habrere in controversa minori probabilitate . . r
I Roa AB rL1τAs favens libertati , 'sive abso aluta, sive comparata ,. aut aequali probabis litati , aut probabilioritati, sive absolutae , sivὐ respectivae faventi Legi, tuta, tutissima: immo aequaliter, ac probabilitas pro . Lege, prob bilioritas ipsa sive absoluta , sive respem - , sive pro Lege, sive pro Libertate, tuta, tutiGsima est.
204쪽
INTOLIGITUR. Propositio ita , ut sit aeque tutus in Conscientia qui sequitur probabilem proe libertate, ac qui aeque probabilem pro Lege , vel probabiliorem sive absolutam', uqe respectivam, sive pro Libertate, sive pro Lege nec ille isto minus tutus sit, quantum spinat ad rationem probabilitatis . Nam quod pertinet ad favorem Legis, iam patet, tutius semper agere , qui seqvityr opinionem sive probabilim sive utcumquc probabiliorem Legi faventem.
Propositio quinque partes. habet, quae omnes ex approbatione Dod rinae Sanctorum Thomae, &Bo v. demonstrandae sunt. Cum autem stati ii possint . tres, hypotheses circa hanc approbationem juxta ea , quae supra docuimus , , idcirco secundum Omnes demonstrabuntur . Est autem prima , quod utraque Doctrina horum Docto- . rum sit aequaliter approbata vel tantum ut a solute probabilis , vel etiani plerumque ut probabilior: .a. quod D. Bonaventurae sit approba ta dumtaxat veluti absolute probabilis, D. Thomae Vero etiam plerumque ut absolute probabilior. 1 3. etiam in hypotnesi, quod sola D. Th mae Doctrina sit approbata , & ut absolute pro habilis , & etiam plerumque.ut absolute proba
Demonstratur I. , & a. t pars iuxta priorem hypothesim in primo sensu. . . . omnes Sententiae D. Thomae, & D. Bonav. iritellige nunc de practicis opinativis et nam
205쪽
xρ3 PROBABILIS MUs probata ut absolute probabilior a r ergo omnes absolute aeque probabiles inspecta scilicet Eeclesiae approbatione in . Multae sunt contradictoriae, hoc est aliae faventes libertati , aliae Le- lfi b) . Ergo multae contradiistoriae sunt absciis ute aeque probabiles. Omnes sunt tutae, tutiss1-mae absolute, & in se, &ut tales approbatae c). Igitur multae contradictoriae absolute aeque probabiles sunt per se tutae, tutissimae, & ita ain probatae . Ergo probabilitas pro libertate, sive absoluta, sive comparata aequali probabilitati pro Lege tuta, tutissima est. Demonst. 3. , & q. pars iuxta eandem hyp thesim in a. sensu. Omnes sunt approbatae ut absolute probabiles d) : plures ex utraque parte ut absolute probabiliores e : ita tamen ut certo sciri non possit, quaenam determinate sint approbatae, ut labsolute probabiliores . Multae sunt contraindictoriae, hoc est aliae faventes Lesi , aliae Liabertati g) . Igitur aliquae ex utrinque approbatis tanquam absolute erobabilioribus pollunt esse ex illis contradictoriis ; cum nulla certo assignari possit , veluti approbata tanquam probabilior, ut diximus, & ideo quaelibet ceu probabilior sumi possit . In qua hypothesi illae , quae statutis ex una parte tanquam absolute probabilioribus sunt ex altera parte contradictoriae , nequeunt esse absolute probabiliores , quia contradictoria absolute probabiliora simul esse non possunt h . Illae igitur in hac hypothesi erunt tantum absolute probabiles. Omnes sunt tutae, & ut tales approbatae 3 . EGgo aliquae tantum in se probabiles comparatae cum contradictoriis absolute probabilioribus sunt
206쪽
METH. MAU. DEMO T. P. I. I99 tutae. Ergo Probabilitas favens Libertati comparata Probabilioritati absolutae faventi Legituta est . Idem facilius demonstiatur de Probabilioritute respectiva. Etenim unusquisque Doctor habet suas sententias tanquam probabiliores a . Ergo omnes sententiae D. Thomae, & D. Bonav. sunt singulis respective probabiliores. Multae sunt contradictoriae, hoc est aliae faventes Legi, aliae L bertati b). Hae utrinque contradictoriae non posisunt esse singulis simul probabiliores , quoniam contradictoria nequeunt esse simul probabiliora se . Igitur hae contradictoriae sunt singulis tantum probabiles . Istae contradictoriae tantum minus probabiles sunt in se tutae , quandoquidem omnes tutae approbatae sunt d . Ergo Ρrobabilitas pro Libertate . comparata probabilioritati respectivae pro Lege tuta est. Demonst. 3. pars iuxta eandem hypothesim in utroque sensu. Omnes sunt amualiter tutae , tutissimae e nempe attenta iaclesiae approbatione . omnes sunt vel absolute probabiles iuxta primum sensum , vel etiam plures utrinque absolute probabiliores iuxta secundum. Omnes utrinque resipective probabiliores . Multae contradictoriae, hoc est aliae faventes Libertati, aliae L gi g . Igitur fieri potest, ut nonnullae vel ex utrinque aeque probabilibus, vel etiam ex utrinque probabilioribus sint ex his contradiastoriis , cum certo nequeat sciri , quaenam sint peculiariter absolute probabiliores h); ideoque quaelibet veluti aut tantum aeque probabili; aut etiam ut probabilior sumi possit. In. . qua
28. n. I. Dissiliroes by Cooste
207쪽
hypothesi illae', quae statutis ex una parte taΠ- ruam probabilibus sunt ex altera parte contra-ictoriae, possunt esse vel aeque probabiles, vel lprobabiliores, quia contradictoria. &aequaliter, l& inaequaliter probabilia esse possunt a ; illae luero, quae statutis tanquam probabilioribus, he-que absolute, neque respectiVe queunt esse pri babiliores , quia contradictoria nec absolute . lnec respective possunt simul esse probabiliora b θ. lIstat igitur ex altera parte contradictoriae, erunt tantum absolute minus probabiles. omnes, Ἀ- quam, sunt aequaliter tutae, tutissimae , . & ita approbataec Ergo contradictoriae, sive probabiles aequaliter, i sive inaequaliter, sive absolute, sive respective, tutae aequassiter, tutissimae sunt. Ergo Probabilitas favorabilis Libertati est aequaliter tuta tutissima, ac aequalis Probabilitas, vel Pr babilioritas sive absoluta, sive respectiva faν rabilis Legi; nec non Probabilioritas, sive a soluta, sive relativa lavorabilis Libertati. Haec omnia eodem modo demonstrantur iuxta secundam hypothesim , nempe si statuatur D. Bonaventurae Doctrina approbata tantum ut a, lute probabilis , D. vero Thomae etiam plerumque ut absolute probabilior. . Cum enim in utroque sint sententiae faventes tum Legi, tum Libertati se : &plures inter illos contradictoriae d): atque ex his promiscue omnibus ex parte D. Thomae possint esse multae, vel ex absolute tantum probabilibus, vel etiam ex absolute probabilioribus, quia certo sciri non potestt, quaenam sint determinate absolute prob biliores. e) ; ideoque quaelibet. Vel uita tantum absol ute probabilis, i vel etiam ut absolute probabilior sumi possit': & omnes sint respective
208쪽
METH. MATH. DEMONST. P. I. 2o Ii probabiliores a) : ex parte vero D. Bonavent. l omnes tantum absolute probabiles b . Cumi que denique omnes ex utraque parte sint sequas liter tutat tutissimae c) ; si aliqua sententia D. Bonav. favens Libertati comparetur cum o posita D. Thomae favente Legi, evidenter sequitur, I. Probabilitatem absolutam Libertati faventem esse tutam esse tutam, non solum comparatam aequali probabilitati, sed etiam probabilioritati faventi Legi: 3. absolutae : 4. respectivae : 3. tandem esse aequaliter tutam , ac aequalem probabilitatem faventem Legi, nec non probabilioritatem, sive absolutam, sive respectivam favorabilem sive Legi, sive Libertati. Demonst. tota Propositio simul juxta 3. hypothes Omnes sententiae D. Thomae sunt aequaliter tutae , tutissimae d : Omnes sunt absolute probabiles e) : Multae: absolute probabiliores ).: Plures faventes tum Legi, tum Libertati g . Ex, his imultae eme possunt ex a solute probabilioribus, cum sciri nequeat, quaenam' sint determinate absolute probabiliores , ideoque quaelibet ceu probabilior absolute sumi possit ch) . Omnes respective probabiliores i . Igitur multae absolute tantum probabiles fluentes Libertati sunt tutae, & aequaliter tutae, ac absolute probabiles & probabiliores. sive abs lute, sive res lyctive favorabiles Legi , nec non probabiliores sive absolute, sive respinive favorabiles Libertati. Ergo I. Probabilitas absoluta
pro Libertate est tuta: 2. aeque tuta, ac aequalis probabilitas pro Lege , & Probabilioritas , sive absoluta, sive respectiva , sive pro Lege sive pro Libertate. Sunt multae aliis Doctoribus contradictoriae h) ; & seri potest, ut- nonnul-
209쪽
lae ex his contradictoriis sint ex faventibus Liberetati, simulque ex tantum absolute probabilibus, cum non omnes faveant Legi a , neque sint absolute probabiliores b ; ideoque quaelibet ut solum absolute probabilis sumi possit , quia nescitur, quaenam absolute probabilior determinate sit e . In qua hypothesi contradictoriae ex altera parte sunt necessario faventes Legi d & vel aeque probabiles , vel probabiliores sive absolute, sive saltem respective, quia unusquis que suas sententias defendit tanquam probabiliores se : & contradictoria sive aequaliter, sive inaequaliter probabilia simul esse possunt f) . Sunt autem etiam illae sententiae D. Thomae faventes libertati , simulque tantum absolute probabiles comparatae cum his oppositis faventibus Legi, sive teque probabilibus, sive probabilioribus, vel absblute , vel respective , tutae , quandoquidem omnes, inquam, aequaliter tutae tutissimae sunt g . Ergo 3. est tuta probabilitas favens Libertati comparata probabilitati faventi Legi ; nec non probabiliori tati faventi pariter Legi, . sive absolutae, 3. sive respectivae. Et ut rem adeo subtilem, & implicatam clarius adhuc explicemus, & demonstremus , aliouod exemplum, potissimum iuxta 3. hypotheum, quae ad rem strictior est, assumamus. Constat inter sententias de moribus D. Th mae plures esse faventes Legi , plures Libertati h : Multas aliis contradictorias i) ; Momnes absolute probabiles r & aequaliter tutas tutissimas l . Ad haec omnes res pessive probabiliores m . Ex his omnibus vel nulla est 1n se, & absolute probabilior juxta I., vel plures quidem absolute probabiliores juxta a. , & 3-hyp
210쪽
ΜETH. MATH. DEMONST. P. I. ΣΟΙ hypothesim ; ita tamen, ut nesciatur, quaenam sint determinate probabiliores a . Sed nos liberaliter demus , omnes omnino esse certo ab lute probabiliores praeter duas , alteram faventem Legi, alteram Libertati, quae sint tantum absolute probabiles: sitque haec una favens libertati ea v. g. , quae negat obligationem confitendi circumstantias solum notabiliter aggravantes in eadem specie, quam liquet tenuisse D. Th mam. Quo posito , huic contradictoria favens Legi, seu asserens obligationem confitendi eas circumstantias necessario erit, vel aeque probabilis , vel probabilior absolute, aut respective b . Fac esse vel aeque probabilem , vel probabili rem, sive absolute, sive respective , ut lubet . Revera enim ista est, vel absolute probabilior, vel huiusmodi multo pluribus nunc Videtur ,
ut notum est,. qui propterea eam tuentur vel
ti probabiliorem . Nunc sic . Ista D. Thomae sententia favet Libertati e : ista est tantum absolute probabilis d) r eius contradictoria favet Legi e , & est vel aeque probabilis , yel probabilior absolute , aut respective ) : ista cum hac contradictoria comparatur g : ista est in se tuta tutissima h): ista est aequaliter tuta , ac illa tantum absolute probabilis favens Legi , & reliquae omnes D. Thomae sententiae faventes Libertati , & Legi sive a solute , sive respective probabiliores ; quandoquidem omnes in se aequalitet tutae tutissimae approbatae sunt ι . Ergo Probabilitas favens Libertati, sive absoluta , sive comparata , Vel aequali probabilitati, vel probabilioritati, sive absolutae, sive respectivae faventi Legi tuta, tutissima est: immo aequaliter tuta, tutissima, ac