Aristotelis Stagiritae Organum, quod Logicam appellant

231쪽

o Arist. prior. resol.

B . Et si A quidem omni C , Bautem alicus, eadem ratio. conuertitur enim C ad B. Si vero Bomni C: A autem alicui C primum terminum ponendum B. B nanque omni C: C vero alicui A. sed quoniam conuertitur quod in parte, & Aalicui B inerit. Et si priuatiuus syllogismus, te minis existentibus uniuersaliter, similiter accipiendum. Insit enim B omni C: A vero nulli:e go alicui B inerit C: A autem nulli C:quare erit medium C. Consimilitet autem & si priuatiuum quidem uniuersaliter , praedicativum vero in parte. nanque A nulli C: C vero alicui eoru qua. B inerit. Quod si in parte acceptum fuerit priuatiuum , non erit resolutio. Quemadmodum, si B omni C: A vero alicui non insit.couerso enim B C,utraeque propositiones erunt secundum partem , planum autem & quod ad resoluendas figuras in se inuicem, propositio, quae ad minus extremum, conuertenda in utrisque figuris: hac enim transposita, transitio essiciebatur. Eorum vero qui in media figura, alter quidem resoluitur , alter autem non resoluitur in tertiam.quando enim quod uniuersale priuatiuum sit, resoruuitur. Si enim A nulli Br C vero alicui: utraque similiter conuertuntur ad A . quare B quidem nulli A : C autem alicui: medium igitur A . Sed quando A omni B: ipsi vero C alicui non insit, non erit resolutio: neutra enim propositionum ex conuersione uniuersalis. Et qui ex tertia figura resoluetur in mediam, quando priuatiuum sit uniuersale. Quemadmodum si A nulli Cripsum autem B alicui, aut omni . nanque & CA quidem nulli: ipsi vero B alicui inerit . Qubdsi in parte sit priuatiuum, non resoluetur et non enim suseipit conuersionem negativum in Parte

232쪽

.l Liber Primus. 2JI

te. Manifestum igitur, quod iidem syllogismi

non tesoluuntur in his figuris , qui neque in primam resoluebantur : & quod cum syllogismi in primam reducantur figuram, isti soli perimpossibile concluduntur. Quomodo igitur oportet syllogi simos reducere, & quod resoluuntur figurae in se inuicem, planum ex dictis.

D e Θllogism s ex propositionibus infinitis, O priua' tortis: ae ipsarum ct simplicium consequentiis. . Cap. III. Differt autem aliquid in construendo ac d

struendo ex istimare , aut idem , aut diue sum significate , non esse hoc, & esse non hoc: quemadmodum, non esse album, & esse non al- bum . neque enim idem significant. neque est negatio eius , quod est, esse album, hoc quod est, esse non album, sed non e fle album .Haec autem huius ratio. nanque similiter se habet, potest

ambulare , & potest non ambulare, ei quod est, est album, ad hoc, quod est, est non album: γscit bonum , ad scit non bonum . nam scit b ,-num . aut est sciens bonum, nihil differt, neque potest ambulare, aut est potens ambulare. quare & opposita, non potest ambulare, non est potens ambulare. Si igitur , non est potens ambua lare, idem significat, & est potens non ambulare , aut haud ambulare , eadem utique simul eidem inerunt. idem enim potest & ambulare , &non ambulare: & est y cosultus boni, S non bo- ε'. . ni. dictio autem dc negatio oppositae non insunt simul eidem . Quemadmodum igitur non est idem, non scire bonum, &.scire bonum: neque . esse non bonum, dc no esse bonum idem leorum

233쪽

tera sint diuersa,& altera neque esse non qua- Ie , &non esse aequalc. illi enim subiicitur ali-rid existenti non aequali, &hoc est inaequale: uic vero nihil: quo circa aequale quidem , aut

inaequale non omne: aequale autem, aut non

aequale omne. Amplius, est non album lignum & non est album lignum non simul sunt.si enim est lignum non album, erit lignum: quod autem non est album lignum, non necesse lignum esse.quare manifestu, quod no est eius quod est, est bonum, negatio, est non bonum. Si itaque de omni uno, aut dictio aut negatio vera, si non est negatio , planum quod affirmatio quodammodo esse posset: assirmationis vero omnis negatio est: dc huius igitur, non est non bonum. Enunciationum simplietum, ac infinitarum, seu transbob

er υaria exempta

Propo affirmativa simplex. Propo neg. simplex. Est album Non est album. Negatiua infinita,

seu transposita. Non est non album. Affirmativa infinita, seu transposita.

Est non assium, Exemplum manifeΠius. Assirmativa simp. in min' .Negativa simp. in P . Est ςquale. Non est aequale. Neg.traspositiva i pl'. Assir.trasbosita in minus. Non est non aequale. Est non aequaleo Exempl

234쪽

Liber Primus. 233

Exemplum manis fius apposito subie Io ipsi propositioni. Assirmativa simplex. Negativa simplex.

Lignum est album. Lignum non est album. Negatiua infinita. Amrmativa infinita. Lignum non est non album. Lignu est no albu. Habent autem ad se inuicem ordinem hunc. Sit esse bonum, in quo A: non esse bonum, in quo B:esse non bonum, in quo C, sub B:'non esse non bonu , in quo D, sub A. Omni itaq;. inerit aut A, aut B,& nulli eidem: & aut C, aut D, dc nulli eidem: & cui C , necesse B omni inesse. si enim verum dicere quod est no album, & q, no est al-bu,veru: impossibile enim simul esse album, &esse non album : aut esse lignum non album, deesse lignum album . quare si non assirmatio,negatio inerit. C vero ipsi B non semper. quod enim omnino non lignum , neque lignum erit non album . E conuerso igitur D omni . cui A. nanque aut C, aut D. quoniam vero non possibile esse simul non album S album, ipsum D in- erit : de existente enim albo verum dicere, quod non est non album: A aut de D non omni: naniaque de eo, quod penitus non est lignum, non verum dicere, quod est lignum album: quare DVerum, A autem non verum, quoniam lignum

album. Planum vero, quod Zc A C nulli eidem: et si B, dc D contingit alicui eidem inesse.

235쪽

Trapositionum plicium 2 infinitaruin,

seu transbositarum ordo,ac consequentia.

di is

Non est non omni alterum nulli a-bo. Elt non bonum. bonum.

Consimiliter se habent &priuationes ad praedicamenta hac positione. aequale, in quo Arnon aequale , in quo B: inaequie, in quo C : nora

236쪽

Libet Primus.

Trapositionum simplicium,ae priuatoria,

rum ordo, ac consequentia.

E st qua- omni altιrum: nulli ambo. Non est te. aequale,

na. Fra

D. C. Non est in- omni alterum nulli ambo. Est in-αquale. aequale, Et in pluribus autem , quorum his quidem inis est, illis vero no inest idem, negatio quide simi- Iiter verificari posset, quod non sunt alba omnia , aut quod non est album unumquodque. quod autem est non album unumquodque, aut omnia sunt non alba,falsum.Consimiliter autem dccius quod est, est omne animal album , non hoc quod est, est non album omne animal, n gatio ambae enim falsae 3 sed hoc , non est omne animal album. Quoniam vero manifestum

237쪽

i1ς Arist. prior.resolutor.

festum, quod diuersum significat, est non album, & non est album :& illud quidem amrmatio , hoc autem negatio : manifestum, quod non est idem modus ostendendi utrunque. Vt quoniam quodcunque sit animal, no est album, aut contingit non e1Ie album:& quod verum dicere non album,hoc enim est elle non album. sed de eo,quodcunque sit album , Verum dicere, est album, liue no album, idem modus. Constru- istiue enim ambo per primam monstrantur figuram. veru enim & este similiter ordinantur. eius enim quod est, verum dicere album, non hoc quod est,uerum dicere non album, negatio: se Anon verum dicere album. Si itaque verum est dicere,quodcunq; sit homo,musicum esse, aut non musicum esse,quodcunque sit animal, accipiendum, aut esIe musicum,aut oste non musicum: Mostensum est. Non esse autem musicum,quodcunque sit homo, destructiue mostratur secundum dictos modos tres. Simpliciter aute, quam

do sic se habent A & B,ut simul quidem eidem

non contingant,omni autem ex 'ecessitate alterum: & rursus C ad D consimiliter: sequitur autem ex C A,& non conuertitur: & ex B D sequetur,& non conuertetur: & A,& D contingunt eidem : B vero,& C non contingunt.Primum igitur,quod ex B sequitur D,hinc manifestum.quoniam enim ex C D alterum ex necessitate omni:

cui autem B non contingit C, eo quod simul infert A : Α vero & B non contingulat eidem: planum quod D sequetur.Rursus, quoniam C non

conueritur cum Α: omni autem C,aut D : conti

git Α D eidem inesse.B vero & C non contingit, eo quod A consequitur ex C.accidit enim imponsibile quoddam. Manifestum igitur,quod neque B cum

238쪽

Liber Primus. 237

B cum D conuertitur, quoniam accidit simul D& A inesse. Simplicium, ac transpositarum propositionum ordo,

ac consequentia in terminis notis: mutato tamen a prioribus terminorum ordine. nos autem clarioris intelligentia gratia, notos etiam terminos

appsuim; M. A. Prima suppositio. B. Non est Nulli ambo:omni alterum. Est bo-

bonum. num.

Est non

bonum.

Nulli ambo:omni alterum. Secunda suppositio.

Non est no bonu. Accidit autem quandoque & in tali termino. rum ordine decipi eo quod non recte accipiuntur Opposita, quorum alterum necesse est omniines iei

239쪽

138 Arist. prior. resol. Lib. I.

inesse. Quemadmodum si A, & B non conti

gunt simul eidem,necesse autem alterum inesse, cui non alterum:& rursus C,& D consimiliter. a.I.cui ais ' ex quo autem omni C sequatur A : accidetrem Comni enim cui D ipsum B inesse ex necessitate : quod est falsum. Si enim accepta negatio eorum quae A B, quae est in quo F: & rursus eorum quae C D, quae ust in quo H: necesse igitur omni aut Α, aut F : aut enim dictionem, aut negationem. &iterum vel C,vel H : dictio nanque,& negatio.& cui C omni, suppositum fuit A: quare H cui omni F. Rursus, quoniam eorum quae F B omni alterum,& eorum quae H D consimiliter: sequi- tur autem ex F H, N ex D sequetur B. hoc enim scimus. si igitur ex C A , & ex D B. hoc autem falsum : econuerso enim erant in sic se habentibus consequentia.Non enim fortasse necessarium omni A,aut F: neque F, aut B. non IO.Gr 9 enim F est negatio ipsius ' A. nam Mager. le- boni negatio, non bonum. non gunt B. est autem idem non bonumci, quod est, neque bonum, neque non bonum. Si- . militer autem & inc D. negationes

enim acce

ptae duae

240쪽

RU M, LIBER SE CSUMM A LIBRI 2 De Sotentijs, impotentiUssillogismi , ac ipsi Mnnexu. De Potentiis syllogisticis. Luifilui i plures psint concludere

conclusiones. Cap. I.

N quot igitur figuris, S per quales, S quot propositiones,&quando , & quomodo fit syllogismus: Amplius aute, in qualia aspicien- dum destruenti ac construenti, &quomodo oportet quetrere de proposito sccundum qualemcunq; mcthodum: Amplius autem, per qualem viam accipiemus principia, de singulis iam transegimus. Sed quo niam alij syllogismorum uniuersales sunt, alij secundum partem: uniuersales omnes semper plura ratiocinantur: ex iis vero qui in parte,as firm