장음표시 사용
281쪽
noscet,&non suspicabitur inesse. igitur nil aliud, censebit ex his,quam quod sit, hoc noti suspicari,scit enim quodammodo, quod A inest ipsi Q. veluti uniuersali quod secundum partem. quare quod quodammodo scit, hoc penitus censet non suspicari: quod impossibile. Sed in prius dicto, si
non medium ex eadem coordinatione, secum
dum utrunque mediorum ambas propositiones non accidit suspicari,ut A B quidem omni: C --ro nulli: haec autem utraque omni D. Accidit, enim aut simplicite aut ad aliquid, contrariam accipi propontionem primam. Si enim cui omni
inest B , existimat ipsum A inesse: B vero ipsi onouit:&quod ipsi D A nouit:quare si iterum cui C nulli, existimat A inesse: cui B alicui inest.
huic non existimat A inesse. Quod autem omni existimatur cui B, rursus alicui non existimare cui B aut simpliciter,aut ad aliquid, contrarium est. sic igitur non contingit suspicari. Secundum
v ν , - Vtrunque Vero Vnam, aut secundum ' aIterum
ambas nihil prohibet.ut A omni B: & B ipsi D i & tursus A nulli C. Similis enim talis deceptio.& quemadmodum decipimur circa eas quae in parte.Veluti si A inest omni B : B vero omni CrΑ omni C inerit. si itaque quispiam nouit quod A inest omni cui B , nouit & quod cui C: sed nil prohibet ignorare C,quod est.Vt si A. duo rectit
in quo autem B, triangulus : in quo vero C, sen-sbilis triangulus.suspicari nanque posset aliquis non esse C, sciens qubd omnis triangulus habet duos rectos: quare simul noscet, di ignorabitidem. Nosse enim omnem triagulum,quod du bus rectis, non simplex est : sed hoc quidem, eo quod uniuersalem habet scientiam, illud autem.
qudd singularem . sie igitur ut uniuersali nouit
282쪽
uit C, quod duo recti: ut autem singulari non nouitiquare non habebit contrarias. Similiter vero & ratio, quae in Menone, quod diseiplina recordatio nullibi nanque accidit praesciri quod singulare est sed simul cum inductione accipere scientiam quae secundum partem, tanquam recognoscentes : quaedam enim subito nouimus, quemadmodum quod duobus rectis , si nouerimus, quod triangulus. consimiliter autem&in aliis. Universali igitur speculamur quae in parte, propria vero non nouimus. quare accidit & decipi circa ipsa, praeterquam quod non contrari sed habere quidem uniuersalem, decipi vero ea quae secundum partem. Consimiliter igitur & in praedictis. neque enim contraria deceptio, quae secundum medium,scientiae,quae secundum syllogismum, neque quae secundum utrunque mediorum suspitio . Nihil enim prohibet scientem .& quod A toti B inest,&rursus hoc ipsi C, existimare A non inesse C. ut qubd omnis mula sterilis, & ipsa mula, existimare praegnantem hance sie. non enim scit,quod A ipsi C, non simul speculans assumptum, quod secundum Vtrunque Quare planum, quod etsi hoc quidem nouit, illud vero non nouit, decipietur : quod habent uniuersale ad scientias quae secundum partem. nullum enim sensibilium extra sensum existens nouimus,neque si sentientes scimus: nisi ut uniuersale , & eo quod est habere propriam sciemtiam: sed non ut agere. Scire nanque trifariam dicitur, vel ut uniuersali, vel ut propria, Vel ut agere : quare & decipi tot modis. Nihil igitur prohibet & nosse, & deceptum esse circa idem, Praeterquam quδd non contrarie : quod accidit di secundum utranque cognoscenti propositio- . . s
283쪽
nem, & non consideranti prius.suspicans enim mulam praegnantem es. , non habet scientiam secundum agere: neque 4 te in ob suspitionem, contrariam deceptionem scientiae : syllogismus enim contraria dcceptio uniuersali. Qui vero suspicatur bono este malo esse , idem suspicabitur bono esse, & malo.Sit nanque bono esse. in quo A: malo autem esse, in quo B: ruris veto no esse, in quo C. quoniam igitur idem su
rursus B A ese consimili cr : Quare Sc C A. quemadmodum enim si erat ierum , de quo C B : dc de quo B , A : & de C A verum erat i 'adi in ipso 1ulpicati. Similiter autem.& in ipsiuelle . cum enim idem sint C SOB : dc rursus B &A: & C ipsi A idem erit : quare & in ipso opinari: consimiliter ergo hoc quidem necessarium, si quis dabit primum. sed fortasse illud fata sum , suspicari quendam malo esse, bono eme, nisi secundum accidens. multipliciter enim possibile est hoc suspicari. conliderandum vero
p. xx V ILQVando autem extrema conuertuntur, necelle est & medium conuerti ad utraque. Si
enim Α de C per B inest,si conuertuntur, δc ipsum C inest omni cui A: & B cum A conuertitur, α inest B omni cui Α, per medium C : de C cum B conuertitur , perniedium A. Et in non tae:
consimiliter . Veluti si B ipsi C inest: A ve in ipsi B non inest : neque A ipsi C inerit. .i
284쪽
cum A. sit enim B non inexistens ipsi A: neque igitur C: nam B inerat omni C. Et si CConuertitur cum B, & B conuertetur cum A. de quo enim B omni, & C. Et si C ad AConuertitur, & B conuertetur . nam cui B , C: cui vero A, C non inest. &solum hoc a conclusione incipit, alia autem non similiter: ut &in praedicativo syllogismo. Rursus, si A dc B De eomu conuertuntur, & C D consimiliter: necesse au- tatu ciuertem A vel C omni ineste: & B & D sic se ha- sionibu bebunt, ut omni alterum insit. quoniam enim cui AB, &cui C D: omni autem A vel C, di non simul: planum qubd & B vel D omni, &non simul. ut si ingenerabile incorruptibile, dc incorruptibile ingenerabile:necesse quod sit cor psibile , & corr*ptibile factum esse. duo enim syllogismi fiunt. Α. Conuertuntur. B. Ingenerabile. Incorruptibile.
q am commutata coC. Conuertuntur. D.
Corruptibile. Rursus,si omni A aut B, & C aut D: simul vero non insunt si conuertuntur A & C,& B & D con- . uertuntur . si enim B non inest alicui cui D, planum quod A inest: si vero A & C,conuertuntureni quare simul C & D. hoc autem tinpossibile. Omni
285쪽
Α. Omni alterum, B. Ingenerabile. nulli simul. Generabile. Ηοe theor ia
Incorruptibile. Corruptibile. Cum vero A toti B, & C insit, & de nullo alio praedicetur: infit autem dc B omni C: necense est A & B conuerti.quoniam enim A de solis B C dicitur : praedicatur autem B & ipsum de seipso,&de C: planum, qudd de quibus A, ti B' lex.dμ dicetur omnibus , ' prieterquam de ipso A. .itor ,sς Rursus quando A, & B toti insunt C: conuermen μ, ct titur autem C cum B: necesse A omni B inesse. forte legen- quoniam enim A omni C: C vero ipsi B, eo dum, do quod conuertitur:& Α omni B inerit. Ese De mutua oppositorum conuersisne, eligendorum,ofugiendorum. p. xx VIII. unus eo. Uando autem duobus existentibus, ut A
I υr eligibilius sit quam B. cum sint opposita, &B, A eligi- D quam C consimiliter: si eligibiliora AC quam bili- B D, A eligibilius quam D. Similiter enim sequendum A , & fugiendum B, opposita nanque:&Cipsi D, nam &haec opponuntur.Si igitui Aipsi D similiter eligendum, & B ipsi C fugiendum:Vtrunque enim utrique similiter sugiendum sequendo: quare & ambo A C ipsis B D,quoniam autem magis non possunt,similiter: nanque B Dumiliter erant.si verro D quam A elisibilius, & B quam
286쪽
B quam C minus fugiendum nam minus minori opponitur:eligibilius autem maius bonum , &minus malum, quam minus bonum,& maius malum:& totum ergo B D eligibilius quam A C, sed nunc non est: Α igitur eligibilius quam D:-Citaque quam B minus fugiendum. sanitas. Aegritudo. Sumptum est hoc exe-plsi ab in-xerpretibvisi ergo eligeret omnis amans secundum amorem, A sic se habere, ut gratificetur: &non gratificari, in quo C : aut gratificari, in quo Di & non talem esse ut gratificetur, in quont planum quod A talem esse, eligibilius est, quam gratificari. Amari igitur coitu eligibilius secundum amorem . amor igitur ma gis est amicitiae quam ipsius coitus. quod si magis huius,&finis hoc: coire igitur aut non est penitus, aut - eius quod est amari gratia. nanque de alij affectus, dc artes sic '. - M.to. ad. fiunt.
287쪽
Velle gratificari. Nolle gratificari.
Posiae gratificari. . Non posse gratificari. Quomodo igitur se habent termini securidum conuersiones , dc eo quod magis fugiendi. vel eligibiliores sint, manifestum.
De Inductione is siogismo Inductivo. p. xx Ix Vod autem non solum dialectici,& demon strativi syllogismi per praedictas efficiuntur figuras , sed & rhetorici. & simplici:er Quaecunque fides, & secundum quamcunque metnDdum, nunc utique sit dicendum . omnia enim credimus aut per syllogismum, aut ex inductione induetio igitur est,& ex inductione syllogismus, alterum extremum medio ratiocinari per alterum.Veluti si ipsorum A C medium sit B,pet C monstrare A in existens ipsi B : sic enim facimus inductiones.Vt sit A, longaeuum: in quo autem B, bilem non habens in quo vero C, sing Iare longaeuum,sicut homo, & equus. Sc mulus. A igitur inest toti C : omne enim C longaeuum: sed de B bilem non habens inest omni C. Si igitur conuertitur C cum B, 3c no excedit medium, necesse est A inesse ipsi B. monstratum nanque
288쪽
suit prius,si duo quaedam eidem in sint, & ad alterum ipsorum conuertatur extremum,quod conuertenti & alterum praedicatorum inerid. Opo
tet autem intelligere C ex omnibus singularibus sompositum: inductio enim per omnia. Est at tem talis syllogismus primae & immediata: propositionis. quorum nanque est medium, per m dium syllogismus: quorum vero non est,per inductionem. Et quodammodo opponitur inductio syllogismo .hic enim per medium extremum tertio monstrat:illa autem per tertium extremum medio. Natura igitur prior & notior qui per in dium syllogismus:hobis vero notior qui perinduetionem.
De Exempli. . tap. xxx. SEd exemplum est , quando extremum medio inexistens monstratum fuerit per simile ter tio oportet autem medium tertio, & primum simile notius esse inexistens. Vt sit A , malum: B. contra confines bellum Inferre : in quo C, Athenienses contra Thebanos in quo autem D, Thebanos contra Phocenses. Si itaque Velimus mon strare quod bellum gerere cum Thebanis est ma 'liIum, accipiendum quod contra confines belliun erere est malum. huius aute files' ex similibus,t quoniam Thebanis quod contra Phocenses Quia igitur malum est , quod contra confineri quod vero cotra Thebanos, contra confines emplanum, qudd colitin Thebanos bellum gerere malum. manifestum itaque, quod Bipsi C, & ipsi D inest:ambo enim sunt contra confines bellum inferre :& quod Aipsi D. Thebanis enim non contulit bellum contra Phocenses . qubd autem
δε ipsi B inest, per D moastrabitur. Eodem a
289쪽
tem modo, si per plura similia fides fiat medii
ad extremum. Planum igitur, quod exemplum est, neque ut pars ad totum, neque ut totum ad . partem 'sed ut pars ad partem, quando ambo sub eodem sint,notum vero alterum. Et differt ab imductione:quoniam illa quidem ex omnibus indiuiduis extremum monstrabat inesse medio,& ad extremum non coaptabat syllogismum: hoc a tem & coaptat,& non ex omnibus monstra De Obductione. Cap. xxx I. ABductio vero est,cum primum medio inex1stens manifestum sit:Vltimo autem medium:
obscurum quidem , sed similiter credibile, aut magis quam conclusio. Amplius, si pauca sint me. dia ultimi & medii: omnino enim propinquius scientiae acced it elle. Vt sit A docibile:in quo B, scientia:C iustitia.quod igitur scientia docibilis, . planum: si autem virtus stentia obscurum si igitur B C similiteraut magis credibile, quam A C, abductio est: est enim proximius ipsi scire, eo
η Ol. . Ιε-- assumpsimus Α C, scientiam prius non
adseum ' habentes. Aut rursus si pauca sint media ipsi mi ipsi A tum B C: nanque di sic proximius ipsi cogno- Cinam scere. Veluti si Κ esset quadrari: in quo au-ὼ sientia. tem Ε, rectilineum : in quo Vero F. circ. Ius t si iosius E F unum solum esset medium,hoc quod est , cum' lunulis aequalem fieri circulum rectiliveo , esse posset prope ipsum Cog
290쪽
quadrari. Cum vero B C , neque credibilius sit quam A C , neque pauca media, non dico abductionem: neque quando B C sit immediatum, tale enim scientia est. D e DLFan tia. Cap. xxx II.
C Eterum instatia est propositio propositioni
contraria. differt aute a propositione, qu nia instatia contingit esse in parte: propositione Vero aut omnino non contingit, aut non in uni- Mersalibus syllogismis. Fertur autem instantia bifariam,& per duas figuras. bifariam quide, quoniam aut uniuersaliter , aut in parte omnis instantia : ex duabus vero figuris, quoniam oppositae seruntur propositioni: opposita autem in prima , & tertia figura concluduntur solis. uando enim censeat omni ineste, instamus , quod nulli , aut quod alicui non inest. horum autem nulli quidem ex prima figura: alicui vero' non, exvltima. Vt sit A, unam esse scientiam : in quo B, contraria. Cum igitur proponit unam esse comtrariorum scientiam, instat, aut quod omnino bos.Arist. t