장음표시 사용
331쪽
H ipsi G, & hoc ipsi B:an & hoc stare necesse est, aut & hoc contingit in infinitum ire differt autem hoc a priori tantum, quoniam hoc quidem est, an contingit incipienti a tali, quod nulli inest alteri : sed aliud illi sursum in infinitum
ire, alterum vero incipientem a tali,quod ipsum ridem de alio,de illo autem nihil praedicatur, eorsum considerare, si contingit in infinitum ire. Amplius media an contingit infinita esse determinatis extremis . dico autem veluti, si Aipsi Cinest, medium vero ipsorum B, ipsius vero B & A altera : horum autem altera, an & licein infinitum contingit ire, aut impossibile 3 est autem hoc considerare idem , & si demonstrationes in infinitum vadunt: & si est demonstratio cuiusque , aut ad se inuicem terminantur.
Consimiliter autem dico & in priuatiuis syllogismis ac propositionibus, ut A inest B nulli aut primo : aut erit aliquid medium, cui priori non inest, veluti si ipsi C quid B inest omni & rursus alii adhuc priori hoc , ut si ipsi A. quod C omni inest: in his etenim aut infinita,
quibus non inest prioribus , aut stant. In iis Vero, quae conuertuntur, non similiter se habet: non est enim in iis, quae retro uersum praedicantur, de quo primo praedicatur, aut Vltimo: omnia enim ad omina sic consimiliter se habent, siue sunt in sinita, quae de ipso praedicantur , siue utraque sunt quae dubitantur infinita , praeterquam quod si non similiter contingit conuertia sed hoc quidem, ut accidens, illud
Qubd igitur intermedia non contingit infinita esse,si deorsum & sursum stent praedicamenta, manifestum. dico autem sursum quod in ma
332쪽
gis uniuersale, deorsum vero quod in i d, quod secundum partem. si enim A praedicante de F. infinita sunt intermedia, in quibus est B: planum quod contingere posset, ut & ab A in deorsum alterum de altero praedicaretur in infinitum: antequam enim in F deueniatur, infinita sunt intermedia : & ab F sursum infinita. antequam ad A deueniatur: quare si haec imponsibilia, &ipsius A & F impossibile infinita ense media . Neque enim si quis diceret, quod alia quidem sunt ipsorum ABC inuicem, ut
non iit medium, alia vero non est accipere, nihiI differt: quodcunque enim accepero eorum,
quae B erit ad A. aut ad F , aut infinita media, aut non: quo autem sint, primum infinita , siue statim, siue non statim nihil differt: quae enim sunt post haec, infinita sunt. Planum autem & in priuatiua demonstratio, ne, qudd stabitur, si quidem in praedicativa statur ad utraque . sit enim non contingens, neque sursum ab ultimo in infinitum ire. dico autem Iltimum . quod ipsum quidem alii nulli inest, illi vero aliud, ut F:ὶ neque i primo invitimum. dico autem primum , quod ipsum quidem de alio, de illo vero nihil aliud in si utique haec sunt, & in negatione stabitur. Tripliciter nanque monstratur non existens, aut enim cui quidem ipsum C B inest omni, cui vero ipsum B, ipsum A nulli. Ipsius itaque B C, & semper alterius distantiae, necesse est progredi ad immediata , praedicativa nanque est haec distantia : alterum vero manifestum, quod si alii
non inest prioti, ut ipsi D, hoc oportebit ipsi B omni inesse e dc si rursus alij priori ipso D non inest, illud oportebit ipsi D omni inesser
333쪽
H I aua quare quoniam,' quae sursum est,uia stat,& quae debV m deorsum stabit, & erit aliquid primo , cui non est υia stat, inest. Rursus si B quidem omni Ar ipsi vero Cct oua siur nulli: ipsum A eorum,oua: C, nulli inest. Ru sium stabit sus hoc si oportet monstrare, planum quod aut per superiorem modum monstrabitur , aut per
hunc, aut tertium. Primus igitur dictus suit : secundus vero monstrabitur. Sic autem utique
monstraret, ut quod D ipsi quidem B omni inest, si vero C nulli, si necesse est inesse aliquid ipsi B. Et rursus, si hoc ipsi C non inerit, aliud ipsi, ' D inest, quod ipsi C non inest: igitur quoniam inesta semper superiori stat, stabit & non inesse.
Tertius vero modus fuerat,si A quidem B omni inest, ipsum vero C non inest, non omni, inest C,cui A. Rursus vero hoc,aut per superius dicta , aut similiter monstrabitur. Illo quidem itaque modo statur. sin autem sic, iterum accipietur B inesse ipsi E, cui ipsum C, non omni
inest .& hoc rursus consimiliter. Quoniam autem suppositum est stari & deorsum , planum quod stabit,& C non in existens.
Manifestum autem quod, & si non una via monstretur , sed omnibus,aliquando quidem exprima figura, aliquando autem ex secunda, aut tertia,quod &sic flabitur : finitae enim sunt viae: finita autem finities, necesse est, finita esse omnia. Quod igitur in priuatione si quidem & in eo quod est inesse, statur, manifestum. Quod autem in illis , logice quidem speculantibus ita manifestum. In iis quidem igitur quae in eo, quod quid est praedicantur, plaustm:
si enim est definire, aut cognoscibile ipsum quod quid erat esse, infinita Vero non cst pertransire, necesse est terminata esse, quae in eo.
334쪽
quod quid est praedicantur. Vniuersaliter autem sic dicimus : est enim dicere vere, album . ambulare, & magnum illud lignum esse,& rursis lignum magnum esse, & hominem alibulare : sed alterum est ita dicere, dc illo modo. quando enim album esse dixero lignum , tunc dico, quod cui accidit ut sit album, lignum est, sed non tanquam subiectum ligno album est: neque cienim album existens, neque quod est album aliquid, factum fuit lignum: quare non est nisi secundum accidens. : quando autem lignum album esIe dixero, non quod alterum quid est album, illi vero contigit lignum esse. veluti quando musicum album este dixero: tunc enim quod homo albus est,cui contigit esse musicum , dico : sed lignum est. subiectum, quod quidem dc erat non alterum quid existens, quam quod lignum, aut lignum quoddam. si itaque oportet nomina ponere, sit quidem ita dicerepra dicare illo vero modo, aut nequaquam prae-
dicare , aut praedicare quidem non simpliciter secundum accidens autem praedicare est autem, ut quidem album, quod praedicatur, ut vero lignum illud , de quo praedicatur. supponatur ita. que praedicatum praedicari semper ae quo praedicatur simpliciter, sed non secundum accidens: sic enim demonstrati olies demonstrant. quare
aut in eo quod quid est, aut quod quale, aut
quantum , aut ad aliquid, aut faciens, aut patiens, aut ubi, aut quando , ctim unum de uno
praedicatum fuerit. Amplius substantiam quidem significantia, quod illud, aut quod illud aliquid significant , de quo praedicantur. quaecunque vero non substantiam significant, sed de alio subiecto dicuntur, quod non est, neque
335쪽
tur pracantus otharedoru quos inarticula
coueniente melodia ratione extens sunt. υ et alias pertrectationes cis haredoruinarticulata experιetia gratia, dissonant Iachordaril' Argirop. addit: aut si accidit.
Quod illud, neque quod illud aliquid, accidemtia. quemadmodum de homine album. no erit aest homo, neque quod album, neque quod aI-bum quid , sed animal fortasse, quod quidem enim animal est, homo est. Quaecunoue Vero non substantiam stigni fi cant, oportet de aliquo subiecto praedicari, & non esse aliquid album, quod non alterum quid existens album est. Species enim valeant ,nanque & tereti smata sun ,& si sunt, nihil ad sermonerei sunt,demonstrationes enim de talibus sinit Amplius si non est hoc huius qualitas , & illud huius, neque qualitatis qualitas, impossibile est mutuo praedicari sic , sed verum quidem dicere contingit, mutuo autem praedicari vere non contIngit. Aut enim ut substantia' praedicabitur, Veluti si genus existens, aut differentia praedic i. Icautem monstrata sunt, quod non erunt Infinita, neque deorsum , neque sursum , ut homo bipes, hoc animal, hoc autem alterum, neque animal de homine, hoc autem de Callia in eo quod quid, substantiam enim omnem est definire ta- Iem , infinita vero non est pertransire intelligentem, quare neque sursum, neque deorsum infinita. illam nanque non est definire, de qua infinita praedicantur. sic itaque genera non retrouersum pr*dicabuntur,erit enim ipsum
non secundum accidens praedicatum fueritὶ omni enim haec accidunt, & de iubstantus praedicantur : sed certe neque sursum infinita erunt, de unoquoque nanque praedicatur, quod uti uesignificat, aut quale quid , aut quansum Pig, aut de talibus, aut quae in substantia et haec au
336쪽
tem determinata sunt,& genera praedicamentorum determinata sunt:aut enim quale,aut quantum , aut ad aliquid , aut faciens, aut patiens, aut ubi, aut quando. Suppositum autem fuit unum de uno praedicari: ipsa vero de ipsis, quaecunque non quid sunt, non praedicari, acciden, tia nanque sunt omnia: sed haec quidem per se, illa autem secundum alterum modum rhaec autem omnia de subiecto aliquo praedicari dicimus , accidens autem non este subiectum aliquid, nihil enim talium ponimus este, quod non alterum quid existens dicitur, sed ipsum aliis, alia quaedam de alio. Neque sursum itaque Vnum de uno, neque deorsum inesse dicetur. de quibus enim dicuntur accidentia, quaecunque insunt in substantia uniuscuiusque, naec infinita non sunt, sursum autem dc ipsa quoque accidentia utraque non infinita sunt.Necesse est
igitur esse aliquid, de quo primum aliquid praedicatur, & de hoc aliud & hoc stare,& esse aliquid, quod non amplius neque de alio priori , neque de illo aliud prius praedicatur. Vnus igitur modus dicitur demonstrationis hic. - Amplius autem alius est, si de quibus priora aliqua praedicantur, est horum demonstratio, quorum autem est demonstratio neque melius euenit se habere ad ipsa , quam scire, neque scite sine demonstratione: si autem hoc per haec
notum, haec autem non nouimus, neque melius nos habemus ad ipsa quam scire, neque quod per haec notum sciemus. Si igitur est aliquid scire per demonstrationem simpliciter &non ex quibusdam, neque cx suppositione, necesse est stare prςdicationes intermedias:si enim non stant, sed est semper acceptio ad superius,
337쪽
omnium erit demonstratio : quare, si infinita non euenit pertransire , quorum est demonstratio, haec non sciemus per demonstrationem. si igitur neque melius nos habemus ad ipsa, quam scire , non erit aliquid scire per demonstrationem simpliciter, sed ex suppositione. Logice igitur ex his quidem aliquis crederet de eo, quod dictum est : resolutorie vero per haec manifestum breuius, quod neque sur-1etum, neque deorsum infinita praedicata contingit esse in demonstrativis scientiis,de quibus consideratio est. demonstratio nanque eorum est, quaecunque per se insunt rebus. per se Vero dupliciter sunt.quaecunque etenim in illis insunt
in eo, quod quid est , dc quibus ipsa in eo quod
quid est in existentibus ipsis. ut in numero impar , quod inest quidem numero, inest autem ipsi numerus in ratione ipsius: dc rursus multitudo , aut diuisibile in ratione numeri inest horum autem neutra contingit infinita esse , neque Vt impar numeri: iterum enim in impari aliud esset, cui inerat existenti, hoc autem si sit primum numerus ineriti nexistentibus ipsi. Si igitur non contingit infinita talia esse in uno, neque sursum erunt infinitat sed necesse utique omnia inesse ipsi primo , ut numero , dc illis numerum : quare conuertentia erunt, sed non supertendentia . Neque etiam, quaecunque iaeo, quod quid est insunt neque haec infinita sunt: neque enim esset utique definire. Quare si praedicata quidem per se omnia-dicuntur: harc autem non infinita, starent utique quae dur- sum : quare & deorsum. ς autem sic, dc quae in medio duobus terminis semper inerunt finita : si vero hoc, planum iam, quod necesse est, demon
338쪽
demonstrationum principia esse , & non omnium esse demonstrationem: quod dicebamus . quosdam dicere a principio. si enim .sunt principia , neque omnia demonstrabilia , neque in anfinitum iri potest: csic enim utrumuis horum, nihil aliud est, quam esse nullam distantiam immediatam, & indivisibilem, sed omnes diuisibiles. intro nanque proiiciendo terminum, sed non assumendo demonstratur,quod demonstra. tur : quare si hoc in infinitum contingit ire, contingeret utique duorum terminorum infinita in intermedio esse media: sed hoc impossibile, si sani praedicamenta sursum & deorsum. Quod autem stant, monstratum fuit logice quidem
Suo pacto mediata propositioves ad immediatas deduci posint. Caput x VII.
Monstratis autem his, manifestum, quod si Deser- aliquid idem duobus insit, ut A, & ipsi CZc ipsi D: cum non praedicetur alterum de altero , aut nullo modo, aut non de omni,qubd non semper secundum commune aliquid inerit, ut aequicruri S gradato hoc, quod est duobus rectis aequales habere secundum commune alia quod inest : secundum quod enim figura quaedam inest, & non secundum quod alterum. hoc autem non semper ita se habet: sit enim B, Ω-cundum quod A ipsi C D inest, planum igitur erit,quod & B ipsi C & D, secundum aliud commune, dc illud secundum alterum: quare inter duos terminos infiniti utique inciderent tetrini-vi sed impossibile. secundum igitur commune Log. Arist. γ
339쪽
aliquid inesse non necessarium est semper idem. pluribus, si quidem erunt ' mediata interualla.diata. In eodem tame genere & ex iisdem indiuiduis al. l. inse necesse est terminos esse: si quidem ipsum com
nita. mune erit ex iis, quae per se insunt. non enim Text. s. erat ex alio genere in aliud transcendere, quae monstrantur. Manifestum autem, & quod
quando A insit B: siquidem est aliquid medium, est monstrare quod A inest B , & elementa huius sunt haec,& tot, quot media sunt: immediatae nanque propositiones elementa simi, aut omnes, aut uniuersales: si autem non est aliquod medium , non amplius est demonstratio:
Ad in principio Via est haec . . Consimiliter autem & si A ipsi B non inest.
si quidem est aut medium ,aut prius , cui non inest, est demonstratio: si autem non , non est: sed principia & elementa tot sunt, quot termi ni. Horum nanque propositiones principia d monstrationis sunt i & quemadmodum non nutila principia siunt in demonstrabilia , quod est illud hoc, & ineli istud huic, ita & quod non est istud hoc, neque inest istud huic: quare haec
quidem esse aliquid, illa autem non esse alitiquid, erunt principia. Quando autem opus sit monstrare, aceipiemdum est, quod de B praedicatur primo, sit C, rede hoc consimiliter A, & ita semper procedenti nunquam extra ipsum propositio, neque extrustens accipitur in demonstrando , sed semper medium condensatur: quousque indivisibilia fiant & unum: est autem unum, quando immediatum factum fiterit. & una propositio simpliciter , quae immcdiata. Et quemadmodum in
aliis principium simplex, hoc autem non idem
340쪽
ubique: sed in pondere quidem mina, in cantu vero diesis, illud autem in alio : consimiliter ' disis. in syllogismis ipsum Vnum est propositio im- primus siem mediata : in demonstratione vero ac scientia sibilusem intellectus. In monstrativis igitur syllogismis ipsus in- existentis, nisil extra cadit: in priuatiuis vero, ubi quidem quod oportet inesse, nihil extra hoc cadit. ut, si A ipsi B per C non inest, si enim omni quidem B C inest, A vero ipsum C nulli. rursus si opus fuerit, quod A C nulli inest, medium accipiendum est ipsius A dc C, & ita semper progredietur. Si autem oportuerit monstrare, quod D ipsi E non inest eo quod C D quidem
omni inest, si Vero nulli, aut non onmi,nunquam cadet extra E: hoc autem est, cui non oportet inesse. In tertio autem modo, neque a quo oportet, neque quod oportet priuare, numquam extra ibit. Demonstrationem uniuersalam particulari
esse praestantiorem. Caput x UI ILCVm vero sit demon stratio, haec quidem Vnio Tend. uersaliter, illa vero iecundum partem , &haec quidem praedicativa, illa vero priuatiua, dubitatur utra melior sit: consimili et autem &de ea, quae demonstrare dicitur ,& de ducente ad impossibile demonstratione. Primum igitur considerabimus de uniuersali, di particulari: hoc autem cum declarauerimus, di de ea, qtiae monstrare dicitur ,& ea, ouae ad