Aristotelis Stagiritae Organum, quod Logicam appellant

발행: 1560년

분량: 649페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

541쪽

si 8 Arist. Topicorum

dem ea motus est generi nutriendi naturaliter inseruiens: nihil enim hoc magis animalibus o quam plantis inest: vita autem non secundum Vnam speciem videtur dici, sed altera quidem animalibus, altera plantis inest: contingit igitur & secundum electionem sic assignare te minum, ac si univoca & secundum unam fre-ciem omnis vita diceretur. Nihil autem probi. bet & eum, qui conspicit aequivocationem, de alterius vult definitionem assignare: latere non propriam, sed communem utrisque orationem assignare. sed nihil minus si virouis modo se-

.Lος-- cerit, peccauit. Postquam autem quaedam la-D Horatio tent a qui uocorum, interroganti quidem ut Vni- uocis utendum. Nam non adaptabitur alterius terminus ad alterum: quare videbitur non diastinguendum hoc pacto oportet enim in omne, Vniuocum adaptari: eidem autem Iehonden-7saος M. ti, distinguendum est. Quoniam au em qui declaratis. dam etespondentium uni iocum quidem dicunt

esse aequivocum, quando non accommedatur ad omne assignata oratio: aequivocum uutem Vniuocum , etiam si ad utrunque accommode- tur: prae confessione utendum pro talibus, aut praecolligendum, quod aequivocum, Vel univo cum, aut utrunque suerit. Magis enim concedunt non praeuidentes, quod futurum est ut accidat. Si autem non facta consessione dixe-dularatio. rit aliquis univocum aequivocum esse, eo quod non accommodatur, & in hoc assignata ora tio : considerandum si huius oratio accommodatur & ad reliqua. Nam manifestum, quoniam Vniuocum erit reliquis : si autem non , plures erunt definitiones reliquis: nam quae secundum nomen orationes accommodabuntur ad ean-

542쪽

Liber Sextus. sa9

dem, quae prior assignata est, & ouae posterior. Rursum, ii quis deliniens aliquid eorum quae ZZ. Loem

multipliciter dicuntur,& oratio non accommo- deciaratio. datur ad omnia. & quia aequivocto esse non concedat,nomen etiam dicat non ad omnia accommodari,quoniam nec oratio, dicendum ad

eiusmodi, quod nominatione quidem oportet uti quae traffita est,ic quae sequitur,& non dimouere quae talia sunt, tametsi nonnulla dicenda non sint similiter multitudἱni. 'De tieis definitionum ipsorum compostorum. Caput III. SI autem alicuius complexorum assIgnetur terminus,considerandum est auferendo alte- 78.Lω-rius eorum quo complectuntur orationem, si est deria iis& reliqua reliqui. Nam si non, manifestutia. uoniam neque tota totius: ut si quispiam de- niuit lineam finalem tectam, finem plani sa- hentis fines, cuius medium superadditur finibus: si finalis lineae oratio est, finis plani h bentis fines, rectae oportet esse reliquum, cuius medium superadditur finibus t sed infinita neque medium, neque fines habet, recta autem est,quare non est reliqua reliqui oratio. Amplius, si cum sit compositum quod definitur, Is Loriis aequimembris oratio assignetur definitio. AEqui- Geuiat. membris autem dicitur oratio esse,quando quot fuerint composita, tot & in oratione nomina, di verba suerint necesse est enim in talibus ipso-rum nominum commutationem fiexi aut omisnium,aut aliquorum, eo quod nihil plura nune, quam prius nomina dicta sunt: verum oportet eum, qui definit,orationem pro nominibus assi-znare max ime quidem omnibus: quod si non,at

543쪽

Π, o Arist.Topicorum

go. Locus. declaratio. tr. Locus. declaratio. 82. Locin.

declaratio

saltem in plurimis : sic enim & in simplicib is

qui nomen commutat, non definiturus est.ovi: pro tunica,vestem. 6mplius autem maius pec- icatum , si S per ignotiora nomina commutationc D secerit. Vt pro homine albo, terrigenam C indentem : neque enim de fin illit,cum minu1 sit clarum quod lic dicitur. Considerandum au em dc si per commutationem nominum, non idem. iam significat. Vt qui contempl*tiuam scientiam opinione contemplativam dixit: nam opinio , scientiae non idem : at oportet , si debet, octo tum idem esse: nam contemplativum quidem commune in utriusq; orationibus est, reliquum Vero differens . Amplius, si alter ius nominum . comutationem faciens,non diffferentiae , sed segneris commutationem fecit. Ut in eo q/JQd nuper

dictum est : ignotius enim contenaplativa quam scientia : nam hoc quidem genys, illud autem differentia, omnibus autem notius genus, nam communis: quare non genetis, sed differentiae oportebat commut tionem fieri, eo quod ignotior est. An haec quidem ridicula reprehensio3Dubitatio. nihil enim prohibet differentiam quidem notinsimo nomine dici,genus aute non: sic autem rebus se habentibus, manifestum quoniam gene- , iri , dc nondifferentiae secundum nomen conamu . ltatio facienda: si autem no nomen pronomine.

sed orationem pro nomine commutat, manife- stum quoniam differentiae magis quam generis e definitim pssinoanda est, eo quod cognoscendi gratia delinitio assignaturinam minus. di remtia quam genus nota.Si autem differentiς terminum assignauit,considerandu si dc alicuius altu

communis est assignatus terminus. Ut cum im- .Parem numelum,iuimetura medium habentem

544쪽

Iiber sextus.

dixerit, determinandum est quo pacto medium Dabentem: nam numerus quidem communis in utrisque orationibus est.Imparis autem consiim- pta est oratio: habent autem,& linea,& corpus. medium,cum non sint imp ria: quare non Vtiaque erit definitio haec imparis : si autem multipliciter dicitur in edium habens, determinandum quomodo mςdium habens, alioqui reprelaensio erit aut syllogismus, ludii non definiuit. . Rursum, si iii,cuius quidem orationem assignauit 83. Iocia. eli eorum quae sunt, quod autem sub oratione, declaratio. 'non eorum quae sunt. Ut si album quispiam de .liniuit colorem igni permixtu. impossibile enim ancorporeum corpori permisceri:quare non erit color igni permixtus , attamen album est. Amplius, quicunque non diuidunt in iis quae sunt 8 .locus. ad aliquid ad quod dicitur, sed in pluribus com- declaratio. Prehcndentes dicunt: aut omnino, aut in ali quo falsum dicunt. Vt si quis medicinain disci- plinam entis dixit: nam si nullius entium in n. ina est disciplina, manifestum quoniam tota

oratio mendax est: sit autς alicuius quidem alicuius autem non, in aliquq mendax. nam oportet de Onim , siquidem per se , & non sc cundum

Ri. 'i ς se dici ur, quemadmodum in

aliis sς habet ea quae ad aliquid sunt: nam omne discipi matum ad disciplinam dicitur Similiter autem S in aliis , eo quod conuertuntur omnia ad aliquid: phane enim discipli tu ad liquid. Caeterum si is, qui non r se, sed secundum accidens a 1 signationem fecit,recte assignauit , non ad unum, sed ad plura unumquodque eorum que ad aliquid dicunturiassignauit: nihil enim pro- habet idem, Scens,&album,& bonum esse: idare qui ad quodlibet horum assignauit, tecte usi

545쪽

Arist. Topicorum i

gnauit,siquidem is, qui secundum accidens asTgnauit recte assignauit. Praeterea autem impoli bile est huiusmodi orationem propriam assignati esse: nam no solum medicina, sed plures aliarum disciplinarum ad ens dicuntur, quare una. quaeque entis disciplina erit:rnanifestum igitur, quoniam talis nullius est disciplinae desinitio,

propriam enim & non communem oportet delias s. lac M. nitionem esse. Quandoq; autem definiunt non docuratio. rem, sed rem bene se habentem,aut perfectam.

Talis autem & rhetoris & suris terminus, si sit rhetor quidem, qui potest quod in unoquoq; est

verisimile considerare, & nihil praetermittere: fur aute, qui clam sumit: perspicuum enim quoniam cum talis uterque, hic quidem bonus rhetor, ille autem bonus fur erit: non enim qui clamis. tactu. sumit, sed qui vult clam sumere,sur est. Rursum. ι curruio. si quod propter se eligendum est tactivum via 'effectivum vel quolibet modo propter aliud eli. gendum assignauit.Vt qui iustitiam,legum conseruatiuam dicit:aut sapientiam,effectivam selicitatismam conseruatiuum & effect iuum eorum

sunt, quae propter aliud eliguntur. An nihil quidem prohibet quod propter se eligendum est, & propter aliud esse eligendum3 attamen nihil minus peccauit qui sic definiuit quod propter se est

eligendum : nam unicuique optimum, in subsantia maxime t melius autem quod propter se eligendum, quam quod propter aliud : quare id di definitionem oportebit magis significare. D. Iocin. Considerandum autem est & si is, qui alicuiuadociaratia. definitionem assignauit,aut haec, aut quod est ex his, aut hoc cum illo definiuit. Nam si haec quidem. accidet utrisque & neutri inesse: ut sirus itiam, temperantiam, sortitudinem definiuerit:

546쪽

Liber Sextus.

niuerit: nam sint duo, uterq; autem alterum habeat, utrique iusti erunt , & nenter, eo quba virique quidem habent iustitiam,Vterque autem non habet. si autem nondum quod dictum est admodum absurdum videtur, eoqu)d & in alii, accidat huiusmodi s nihil enim prohibet viros

que habere unam, cum neuter habeat in attamen contraria inesse eidem, omnino absurdum videbitur esse : accidet autem hoc, si hic quidem ipsorum temperantiam & timiditatem habet,il- le autem fortitudinem, & prodigalitatem: nam viriq; & iustitiam,& iniustitiam habent: nam si iustitia, temperatia & sortitudo est, & iniustitia, timiditas & prodigalitas erit: & omnino quaecunque ad argumentandum idonea quod non idem sunt & partes & totum, omnia utilia ad id quod dimim est. videtur autem qui sic definit -

partes, toti easdem dicere esse. Maxime autem accommodatae fiunt orationes, in quibuscumque manifesta partium est compositio, quem- .

admodum in domo, & in caeteris talibus: manifestum enim quoniam cum sint partes, nihil prohibet totum non esse: quare non idem partes toti. Si autem non haec, sed quod ex his 88.ἰες--.

est dixit id esse quod definitur, primum quidem 4 clomtio.

considerandum , si non natum est quippiam unum fieri ex iis quae dicta sunt. Quaedam enim se se habent adinvicem, ut nihil ex eis uniun declaratis. Quippiam fiat: ut linea & numerus. Amplius, so. licsu. D ce finitum quidem in uno aliquo natum est declararia. primo fieri, ex quibus autem dixit ipsum esse, non in uno primo nata sunt fieri , sed 'trunque in utroque. Nam manifestum quoniam non erit ex iis illud: in quibus enim partes, &istum necesse est inesse, quare non in uno to-

547쪽

Arist. picorum

st. Leus. tum primo esse,sed in pluribus, Si autem & par

deelarati.. tes, di totum in Uno a Ii quo primo , consideran- li dum si non in eodem, sed in altero totum &ia, loeu . lxoro par e . nam in quo totum,in illo & parte, Phola ui j ς ει Vidζnxur. Rursum, si cum toto corrumpun

tur partes. E conuerso enim Opsyrtet accidere partibus corruptis totum corrumpi, toto vero cor-m-ως-- rupto, non nece te est & partes eorrumpi. Aut saecla siti' totum quidem bonum, vel malum, partos autem nouitae, aut e conuerso, partes quidem bonae, vel

. malae totum autem neutrum.Nam neque ex leu

. tris possibile bonum quippiam, vel malum feri, neque ex bonis vel malis neutrum . Aut si magis quidem alterum boMum quam alterum maluin: quod autem ex his, non magis bonum quam malum: Ut si imprudelia ex sortitudine &Lalsa opinione magis enim bonum fortitudo, quam ma- , . tum falsa opinio: oportet ergo & quod ex his est, sequi illud, quod magis est,& esse veI simplici-Dubitatἱο. Iςx h9num, Vel magis bonum quam malum. An hoc quidem non necessarium: nisi utrunque fit per se bonum vel malumὶ multa enim essemu rum per se quidem non sunt bona, mixta autem

.. quibusdam, fiunt bona:aut econuerso utrunque. . quidem bonum, mixta autetri, malum, vel neutrum:maxime autem manifestum quod nunc dia l. tum est in salubribus & morbificis . nam quae- dam medicamentorum sic se habent,ut Vrrunque quidem sit bonum: si autem utraque dentur m 94.locus. xta, malum.Rursum, si quod ex meliore & peiore declaratio. est,non est totum peiore quidem melius,meliore auum peius. An neque hoc necesIarium, nisi per se sint ex quibus componitur, bona nam in iis.. quae non Der se sun bona, nihil prohibet totum . n.n fieri bonum: vi in ii*,q mo dicta sunt.

548쪽

-Amplius, s cognomine est totum alteri : non 's. Locu -- oportet enim,ut neque in syllabismulli enim ele declaratiM. - mentorum ex quibus componitur, syllaba co- gnominis est . Amplius,si non lixivmodum com 9s. Locunpostionis. Non nim lassicietis est ad cognosten declarisoridum quod dicat, ex his:nam non quod ex his, sed riquod sic extiis,' est cuiusque compositorum sui nantia,/4n dumo:non enim sic quolibet ibi sto . componantur haee,domus est: Si autem hoc emit

illo assisnauit, Irimuin quid em id scendii ni quid hoc cum illo: aut hoc.& illud dicitur, aut quod ex illis. Nam qui dicit mel cumisqua, Vel mol re Tarisiis. . aquam dicit,uel quod edi hielle & aqua: quare si .

cuilibet eoruni quaedicta sunti idem confitebiture1le hoc cum illo, eadem conueniet dicere, quae quidem ad utrunque horum prius dicta sunt.Am '. litus diuidenti quoties dicitur alterum cum alte dςς--ti zro,considerandum si nullo modo hoc cum illo. Ut si dicitur alterum cum altero,aut ut in aliquo eode susceptiuo ut sustitia & fortitudo in ant- ama, aut in loco eodem, aut in tὸmpore, eodeni: . nullo mitem modo verum sid quod dic tam elrin, his,manifestum est, quoniam nullius erit assigna - ij ta dinnitio, eo quod nullo modo , hoc cuni illo i est: Si autem tinuiso quotiesi dicitur alterum cum . aItero, Velium erit in eodem tempore utrunque V ρ ρ esse,considerandu si contingit non ad eundem Vtrunque dici finem. Visi fortitudinem definiuit

audaciam cum recta intelligentinaeo tingit enim .

. audaciam quidem habere spoliandi, re clam autem intelligentiam circa salubria , sed nondum fortis qui in eodem tempore cum illo hoc habet. Rmplius, si & ad idem ambo dicuntu et ad medicatiua . Nihil enim prohibet:&audacia quan

ico. locri declaratio.

549쪽

Liber Sexturi Π γ

iluarnam similiter de ignorantiae est susceptiva. oportet .autem si non ad totam habeat aliquis io . L. argumentati definitionem, eo quod non nota sit declaratis. tota ad aliquam partium argumentari si sit nota,& non bene assignata appareatunam par st i ' ios aestu. retempta & tota definitio interimitur. QVηςVn' dialis ii que autem obscurae sinit definitionum emendan- ti,& confirmanti ad manifestandum aliquid , de habendum argumentum,sic considerandum. Necesse est enim respondentem aut suspicere quod

.sumptum est ab interrogante, aut eundem decla- I os. Leti

rare,quid temere est ostensum a definitione .Am- deelaratis. plius, quemadmodum in congregationibus solent legem inducere, & si sit melior quae inducitur, interimit anteriorem,sc & in definitionibus faciendum,& definitio alia ferenda. Nam si apparet melior, & magis manifestum quod definitur,perspicuum, quoniam interempta erit quae posta est, eo quod non sunt eiusdem plures definitiones. Ad omnes autem definitiones non minimum elementum ad seipsum, solerter definire sularati propositum,aut apte dictum terminum assumere.

Necesse est enim veluti ad exemplar considerantem, & quod minus est iis quae oportet habere definitiouem,& quod appositum est superflue, iniicere,ut magis argumentis abundemus:qua igitur circa definitio. nes sunt intan.

tum dicta

sint.

550쪽

Τ R v M : autem idem an . inter. rsum secundum propriissimum tum,qui' dicti sunt de eodem. nn dorum dicendum : dicebatur autem propriissime ideum, quod numero unum consuleranaum autem cx casibus,& coniugatis, dc oppositis. Nam si iustitia idem est fortitudini,& iustus sorti & iuste sortiter.Similiter autem & in oppositis. Nam si haec eadem, & opposita his, eadem secundum quamlibet dictarum oppositionum . Nihil enim differt hoc vis hoc modo,oppositum sumere, eo quod idem est. Rursu sx effectivis, & corrupti. uis.& genetationibus,& corruptionibus, & omnino

SEARCH

MENU NAVIGATION