장음표시 사용
551쪽
. . nino exus quae similiter isti habunt alterum ad. alterum . Nam quaecunque GnpliciWr eadem, . ,. etiam generationes eorum & cor ruptiones eae- η aeus. idem,&effectiva,&corruptiua . considerandum deelaruita. utem & quorsi a Iterum , n axime dicitur quod-uis esse si & alterum ipsorum secundum i iem maxime dicitur .sicut Xenocrates beatam vitam, &dludiosam assignaujt eandem, eo quod omnium vitarum , maxime eligenda studiosa, & beat*: unum enim maxime eligendum,&maximum. , i . . militer & in aliis huiusmodi. Oportet aute Vtru- que unum numero esse, quod dicitur maximum, & maxime eligendii di autem non, non erit ostensis in quod idem.Non necessarium enim si fortissimi Graecorum sunt Peloponnesij,& Lacedaemoni , eosdem esse Peloponnesios Lacedaemoniis, . eo qucd non Vnus numero Peloponnesius,& Lacedaemonius, sed contineri quidem alterum ab altero necessarium, ut Lacedaemonij a Peloponnesiis: li autem.non, accidet scipsis inuicem ese meliores, si non continentur alteri ab alterisaie- celle est enim Peloponesios meliores esse quam Lacedaemonios, si non continemur alteri ad al. teris,nam omnibus reliquis sunt meliores. Simi- liter autem & Lacedaemonios necesse est. meliores esIe Peloponnesiis, nam & isti omnibus caeteris sunt meliores, quare se inuicem melioresi fiunt. Manifestum ergo,quoniam Vnum numero. esse oportet quod optimum dc. maximum dici- tur si debeat quod idem sint of cndi. propter quod Xenocrates non idem assignauit:non lenim una numero beata . & studiosa vita: quapropter Ron necessarium eandem esse, eo quod ambae maxime eligendae secta hera sub altera.Rursum, s.
considerandui' si cui alterum .& alter in . di
552쪽
vlius erit, quare supposito aliquo siue vero , siue falso nihil enim refert si alterum interimitur,
alterum autem non profecto non idem sunI.Vni- 13. Leus. uersaliter autem dicendo ex iis, quae quouis mo- duiarauis. do de utroque praedicatur,& de quibus haec praedicantur , considerandum si alicubi dissonent. Nam quaecunque de altero praedicantur,& de altero praedicari oportet, & de quibus alterii prae dicatur, & alterum praedicati oportet. Amplius, i . ιμμα cuia multipliciter idem dicitur consideranduin nectaratio. D secundum alium aliquem modum eadem sunt. Nam specie , vel genere eadem, non neceIie est i s. IMur. numero eadem esse. Consideramus autem virum declaratio. sic eadem an non sic. Amplius, si potest alterum i 6 locus. sine altero esse: non erit enim idem ad idem:igi- dcclarati..tur loci tot dicuntur.Palam autem ex iis,quae dicta sunt, quoniam omnes qui ad idem sunt destructiui loci,&ad terminum utiles sunt : quem d- 1ν. Deus modum prius dictum est. Nam,si non idςm indi' de aratis.cet S nomen, & oratio, manifestum, quoniam non erit definitio assignata oratio.Constructivo. rum autem locorum nullus utilis ad terminum. Non enim lassicit ostendere idem quod sub ora. tione, oc nomine est ad construendum, quoniam definitio sed & alia oportet omnia habere, quae praecepta sunt, definitione: interimere igitur de--lidisti finitionem sic, & per haec semper tentandum- Si declaratia. autem construere volumus,primum quidem sci- Te oportet,quoniam nullus, vel pauci dii putantium terminum syllogismo colligunt,sed omnes principium,quod tale est accipiunt. Vt qui circa geometriam, dc numeros, & alias huiusmodi di.
sciplinas. Deinde quoniam exacte quidem alte- i'- σμ' rius est negotii assignare,& quid est terminus, ncciora: Moc quomodo definire oportet,vunc autem quan-
553쪽
et o Gelaratio. 2 r. locus. declarat uia
aes locus. declaratio. 23. locus.
tum sussici t ad praesentem utilitatem, tannmνω- tum dicendum, quoniam possibile seri defini
tionis , S eius quod qui est , esse sy Ilogi
smum. Nim si terminus est oratio ; quae quid est esse rei indicat:& oportet ea quae in termino ponuntur,in eo quod quid est de te sola praedicari pradicantur autem sola in eo quod quid ess,genera & differentiae,manifestum, quoniam si quis sumat ea , quae solum de re in eo quod quid est
yraedicari oportet,quod haec habens oratio, ter- minus ex necessitate erit : non enim contingit
aliud esse terminum , eo quod nihil aliud in eo quod quid est de re praedicatur , quod igitur possibile est ex termino syllogismum fieri .manifestum . Ex quibus autem oportet construere, lettetminatum est quidem in aliis diligentius,ad propositam autem methodum iidem loci vu- .les. Inspiciendi ina enim in contrariis, dc in aliis oppositis S totas orationes. Sc secundum partem consideranti. Nam si opposita oppositae, &eam quae dicta est pro posti necesse est esse. Qiio- .niam autem contrariorum plures complexiones, sumendum est ex contrariis qualiscunque maxime apparebit contraria de si altio : tota sigi cur definitiones; quemadmodum dictum est, considerandum . Secundum partem autem hQQ. pacto , primum quidem quoniam assignatum genus recte allanatum est . Npna si contrarium in cQntrario, propositum autem non est in eodem , manifestum, quoniam in contrario erit eo quod necesse est contraria in . eodem genere, Vel in contrariis generib*s esIe . Et disserentias quidem contrarias de contrariis arbitramur praedicari. Vt de albo & nigro, nani
ille quide disgregativum , hoc autem con
554쪽
regativum visus: quare, si de contrario con- uari.e praedicantur, de proposito quae assignat' .ssent praedicabuntur : 'uapropter, quia dc genui, . Ec differentiae recte assignatae sunt, mani festum, quoniam definitio erit, quae assignata est . An . . . non necessarium est de contrariis differentias praedicari , nisi in eodem genere si hi co taria ξ:quorum autem genera sunt contraria , nihili prohibet eandem differentiam de utrisque dici.
vs de iustitia, de iniustitia: nam illa quidem
virtus, haec autem vitium animae. quare id, quod est animae , differentia de virisque dici ur, eo quod Zc corporis est virtus de vitium: ed hoc verum, quod contrariorum , aut icon- rariae. aut eaedem differentiae sunt: si ergo deontrario contraria praedicantur , de hoc autem leon, n lanifestum , quoniam quae dicta est, de . ' oc praedicabitur. Universaliter autem. diceno
o , si definitio e st ex genere, & differentiis. si imi contrari j definitio manifesta, dc quaei prositi definitio . naanifesta erit. Nam , quo- . am contrarium in eodem genere. Vel in con-irio, similiter autem dc differentiae, aut con-.1riae de contrariis, aut eaedem praedicantur, lucidum, quoniam de proposito, aue idem ' inus praedicabitur quod de contrario , diise-. ntiae autem contrariae, Vel omnes, Vel aliquae. liquae autem eaedem , aut contra, differentiae b. a idem eaedem, genera vero coiitrari , aut amo contraria , dc genera & dii serentia: nam cas messe ambo non contingi , si autem secus, . finitio eadem contrariorum erit. A mPlius, 1, . casibus , dc coniugatis. Necesse est enim deriaram sequi genera generibus, & terminos termi- Νis: ut si obliuio est scientiae amissio, & obli
555쪽
uisci, amittere scientiam erit, & oblitum esse, amisisse scientiam: uno igitur quolibet eorum quae dicta sunt confesso , necesse est & reliqua confiteri.Similiter autem & si corruptioH isset tio substantiae,& corrumpere,dissoluere substantiam, & corruptiue, dissolutive: si corruptiuum dissolutivum sub stanti ae,& corruptio, sub stantiae
dissolutio. similiter autem &in aliis. Quare uno quovis sumpto, & reliqua omnia cofiteatur oportet.Et ex similiter se habentibus ad inuice. Nam
si salubre est effectivum sanitatis,& habile esse. clivum bonae habitudinis erit, & adiutiuum esse-ctiuum boni: nam similiter unumquodq, eorum, quae dicta sunt, ad suum finem se habet: quare Hunius eorum definitio est effectivum este fi-1'. lieui. ni ,α reliquorum cuiusque sic erit definitio. doeiaratio Amplius, ex eo quod est magis & similiter quoa' est similiter, quoties contingit construere duas ad duo comparantem. Vt si magis haec huius ouam ista istius definitio. ista autem, quae minusaefinitio est, & haec quae magis di similitet haec huius , & ista istius: si altera alterius ,& reliqua reliquae. Vna autem definitio ad duo coni.
parata, aut duabus definitionibus ad unum, uisti quam utilis ea, quae ex magis est consideratio . Nam neque unam duorum , neque duas
eiusdem definitiones possibile est esse. sunt au- declaratis. tem oportunissimi locorum , & qui nunc dici sunt. & qui ex casibus, & qui ex coniugatis, quocirca & oportet maxime detinere & promptos habere hos : utilissimi enim ad plurima . Ali
. rum autem ij qui maxime sunt communes. - . . Nam illi maxime reliquorum efficacissimii ut
9- -Τ- inspicere in singularibus, & in speciebus con-
μέμ- siderare , si conueniat definitio, eo quod uni-
556쪽
voca species est: est aute utilis hic locus ad eos, qui ponunt ideas esse quemadmodum prius dictum est. Amplius , si per metaphoram dixit nomen, vel idem de eodem praedicauit ut diuersum: dc si quis alius communius & essicax locorum, illo utendum.
D e con Fructione, O deΗructione praedicat Orsi loci. Caput I Linoniam autem dissicilius est construere,
quam destruere terminum, ex iis, quae' postea dicentur, manifestum. Nam non se ipsum, & sumere ab interrogantibus huiusmodi propositionea non facile, ut quod eorum,quq sunt in assignata oratione hoc quidem genus u
Iud autem differentia , & quod in eo quod quid est, genus & differentiae praedicantur.Sine his vero impossibile est definitionis syllogismum fieri: nam, si quadam, &alia in eo quod quid est
de re praedicantur , incertum utrumne quae di-eta est, an alia eius definitio est, eo qucd definitio est oratio quod est indicans. Manifestum autem & etiam ex his, nam facilius unum concludere , quam multa: interimenti quidem sum. 9 Vnum disserere: unum enim quodcunquelit, deuruentes, interempturi sumus terminum: at conuruenti omnia necesse est costruere quod in sint, quae in termino sunt. Amplius, construenti quidem uniuersaliter statue dii syllogismum, nam oportet de omni, de quo non praedicari,& terminum, & etiam adhuc conuerti, de quo orationem , 8c nomen, si debeat proprius esse an signatus terminus: in destruenti vero non necesse ostendere uniuersaliter: sussicit enim ostendere, quod de quopiam forum, que sub nomine Dum Ora io non velificatur , & tametsi uniuersa.
557쪽
Ie oporteat destruere non tamen conuerti nece sarium &in destruendo .nam lassicit destruen
Zile ostende te, quod de aliquo eorum,
de quibus nomen praedicatur, oratio non PrqZicatur: a te conuerso non necessiarium, ut ostendatur,quod de quibus orasio non prΞdic Am neque nomen pr dicetur. Amplius etiam, si omni latat ei inest, quod sub nomine est, atri nisu riterempta est definitio. Similiter autem N circa pro orium.& genus se habet.In viri', enim de irrue-
qu me onstruere facilias est : de proprio quidem manifestum, ex iis quM plurimum in complexione proprium asi nauta , are destruere quidem est, Vnum construenti autem, omnia gere necesse est: penς λψ ς se ita eon.
mine est construenti mons uare quo destruenti autem sussicit ostenctere Vis : si vero tabatur' De et re autem quoniam construere quidem ne esse est uno modo , ' Idit i ne isse, destruenti autem nulli, siue alicui ostensum sit non ines , uter
destruenti autem sussicit ostendere no , vel alicui, vel nullDvidetur dum in aliis, corrumpere quam facerea cil3' sic & in his, destruere quam construere I acci eclaratio. dente vero uniuersλὶς 'Πydς fy- Ais: Erire, quam construere. Nam construenti quidem
558쪽
n e Wm,quoniam omni, destrarenti autem
sussicit ostendere uni non inesse. Particulare vero e conuerso, nam facilius construere, quam 4 ν
destruere. Construenti enim sat est ostedere ali ', cui inesse: destruenti autem ostendendum, quoniam nulli inest. Manifestum autem, qua de cauia omnium facillimum est terminum destruere. Plura enim sunt in ipso data multorum dicto- Ium, ex pluribus autem citius fit syllogismus: nam verisimile in multis, magis quam in paucis peccatum fieri. Amplius , aEi terminum qui- .dem contingit,& per alia argumetari, siue enim η' ,' non propria sit definitio, siue non genu, quod mi m. auignatur . siue non inest aliquod eoru quae suntra definitone, interempta sit definitior ad alia
autem neque ea, quae ex terminis, Deque alia contingit omnia argumentari. sola enim ea quς ad accidens, communia sunt omnibus pretdictis: anelle enim oportet unumquodque eorum , quae dicta sunt: si autem non, ut proprium inest genus, nondum interemptum est genus : similiter autem S proprium no necessarium, Ut genus inesse, neque accidens, ut genus, aut proprium, sed Inesse tantum, quare no possibile ex aliis ad alia argumentari, nisi in definitione solum. Mani testum igitur,quoniam facillimum omnium est. terminum interimere, construere autem dissicillimum:nam,& illa oportet omnia ratiocinatione colligere, & quoa insunt quae dicta sunt, quod genus, quod assignatum est, quodque propria definitio : &gdhuc praeter haec quod indi- ς' quid oratio: & haec probe oportet se- cive. Aliorum autem proprium maxime huiusmodi.Nam interimere quidem facilius, eo quod ex pluribus plerunque fit. Construere autem di Lmm i
559쪽
ficillimum , quoniam multa oportet astruere.&adhuc quoniam soli inest , & quoniam Conue sim pretalcatur de re.Facillimum autem omnium 3'. loeus. construere accidens. Nam in aliis quidem non deelaratio. solum inesse,sed, & quoniam sic inest ostendendum: in accidente vero , quoniam inest dunta-g loiux X x , ostendere. Destruere autem dissicit aialis, at i. . limum ζst accidens:quia, quam paucissima in eo ες''se' data sunt: non enim consignificat in accidente quomodo inest. Quare in aliis quidem dupliciter interimere contingit, vel ostendendo quod non inest, vel quod non sic inest: in accidente vero non contingit interimere nisi ostemdendo quod non inest. Loci, per quos copiosi erimus ad singula quaeque problematum argumen- rari, fere QScienter
560쪽
De Loei, aptu ad inreruendum Interrogantem, σ as locis pro Tilmondente e denique de Locis communibus interrogantis, O restondentis. ad instruendum Interrogantem. Caput Trimum. . Os Τ haec autem de ordine, & i .loeus quonam pacto oportet interroga declaratis. re, dicendum.Oportet autem primum quidem, eum, qui interrogare debet, locum inuenire, unde sit argumentandii : secundum autem interrogare, S ordinare singula apud seipsum : reliquum vero & tertium dicere iam ea , ocus. dem ad alterum. Quod autem inueniat locum, declaratio.
similiter Philosophi, &Dialectici consideratior subinde vero illa ordinare, & interrogare, proia Diolt.ti prium Dialectici, ad alterum enim omne quod o Thi, qtale est, Philosopho autem,& quaerenti per se- Rhi. ipsum , nihil curae est si veta quidem sint, & no.