장음표시 사용
591쪽
sumatur alia , & quod totidem modis, si eisdem
nominibus, & eisdem orationibus, non idem significamus sunt autem propter aequivocati nem huiusmodi otationes,ut quod distunt scientes : nam ea quae memoriae prodita sunt, discunt grammatici. Discere enim aequivocum est ad intelligere eum, qui utitur disciplina : M ad ac ciperere disciplinam. Ea rursus, quod mala b na sunt: nam quae expediunt, bona sunt: mala autem expediunt. Duplex enim expediens est, de necessarium , quod accidit plerunque in malissest enim quoddam malum, nccessarium dc bona cumque expedientia dicimus ece. Amplius autem , eundem sedereti & stare, & aegrotare,&sanum esse : nam qui surgebat stat , dc qui Lanabatur , sanus est: surgebat autem sedens, & Gnabatur aegrotans: aegrotantem enim quamlibet facere, aut pati non unum significat , sed quandoque quidem qui nunc aegrotat,aut sedet,quandoque autem qui aegrotabat prius : verumtamen sanabatur quidem aegrotans, cum aegrotans: s nus est autem non cum aegrotans, sed aegrotam De I Ore ab non nunc , sed prius. Propter autem amphibo- Amphibo iam sunt orationes tales: velle capere me pu-lia. gnantes. Et putasne quod quis cognoscit, id cognoscitὶ nam & cognoscetem & cognitum comtingit ut cognoscentem significare hac oratione. Et putas quod quis videt, id videt videt autem columnam: quare columna videt. Et put
quod tu dicis esse, id tu dicis esse ρ dicis autem, lapidem esse: quare tu lapis, dicis esse. Et putas est silentia dicere 3 duplex Enim est & id , lilentia dicere: hoc quidem eos,qui dicunt silere , il- .lud autem ea, quae dicuntur.Sunt autem tres modi secundum qquivocationem,& amehiboliam:
592쪽
vnus quidem, quando nomen , vel oratio plura significat principaliter e vi aquila , vel canis.
Alius autem.quando soliti sumus sic dicere.Ter ius vero,quando compositum plura significat. separatum vero simpliciter, ut scire literas:nam
utrunque fortasse unum quidem significat, & .
scire, & literae et ambo autem plura, aut literas ipsas scietiam habere, aut literarum,alium. Amphibolia igitur,& aequivocatio propter hos modos sunt. Propter compositionem vero huiusmodi sunt: ut podibile est sedentem ambulare, &non scribentem, str ibere non enim idem significat, si diuidens quis dicat,&componens quod possibile est sedentem ambulare, & non scriben- rem scribere : & hoc identidem, si quis componat non scribentem scribere, significabit prosecto, quod habet potestatem, ut non scribens scribat: ii quis autem non componat, quoniam hi bet potestatem quando non scribit, ut scribat. cu poetam Et discit nunc literas . si quis didicit quas scit. dicit HomeAmplius, quod unum solum potest serre, plura ru intelli- potest ferre. Propter vero diuisione quod quinq; git , culi
sunt duo,&tria paria,&imparia.Et quod maius hic risto. aequale. tantundem enim est maius & adhuc am- carmina ciplius: nam eadem oratio diuisa, 8c composita rat.veru Fnon idem semper videbitur significare. Vt ego ea nostris ac posui te seruum existentem liber u. Et hoc, quin, eeribsu non quaginta virum, centum heros liquit Achilles. accomoda-Propter accentum autem in iis,quς sunt sine scri ri queur,inptura , non facile dialecticis facere orationem: terpres pro inscripturis autem & poematibus magis. Vt& illumetilii Poetam defendunt nonnulli aduersus redarguen qui latino res quasi hic absurde locutum. Nec gemere ae- rsi est Horia cessabit turtur 'ab ulmo, quhd pentem inae- mer. carmivi usus sit, .& turture saeminino.4oluunt enim id na ps in
593쪽
accentur dicentes Fbd aeria accentum finalem Iongum habet, & non ad turtur, sed ab ulmo,ut epitheium debet referri ,& id de Niso, dc Eutia Io cum Rutulos vino, somnoque sepultos intellexissent. Catera per terras, omneu animalia somno Laxabant curaι, ct corda oblita laborum.
Talia igitur propter aceentum sunt. Quα autem propter figuram dictionis sunt, accidunt, quando non idem ut idem interpretatur, ut malculinum, foemininum: vel scemininu, masculinum: vel quod inter haec, est alterum horti: vel rursus quale , quantum: Vel quantum , quater vel fa- ' ciens, patiens: vel dispositum, facere: ω alia. ceu diuisum est prius.Nam est aliquid,quod non. est eorum quae sunt facere, ut eorum quae sunt facere, aliquid dictione significare, Vt valere. similitet figura dictionis dicitur ei, quod est se- Care, vel aedificare, quamuis illud quidem quale quid, & affectum quodam modo signincer, haec vero facere aliquidi eodem autem modo Zein caeteris . propter igitur dictionem redargutio. . nes ex his existunt.
Caput IIII. E Arum vero,que extra dictionem sunt captis. num , species sunt septem . Vna quidem priptςr accidens: secunda autem propter id, quod simpliciter, vel non simpliciter, sed aliquo in do, aut ubi, aut quando , aut aliquid dicituri tertia aute propter redargutionis ignorantia quarta vero propter consequens: quia bautem . o prop
594쪽
propter id , quod est in principiis sumere e sexta
propter id quod non est causa , ut causam Pon te: septima vero propter plures interrogationcs unam facere. Propter igitur accidens captiones sunt, quando similitor quodcunq. existimabitur rei & accidenti it esse : nam, quia multa eidem accidunt, non est necesse omnibus praedicatis
di ei de quo praedicantui illa omnia inesset nam omnia sic erunt eadem, quemadmodum sophiste dicunt:ut si Cotiscus est alter ab homine,ipse eli alter a se, est enim homo: aut si a socrate alter , Socrates autem homo , ab homine alterum
dicunt esse consessiim, eo quδd a idit ta quo digit alterum esse hunc esse hominem. Propter id autem, quδd hoc quidem simpliciter, illud
autem aliquo modo, & non praecipuo , quando quod in parte dicitur, ut simpliciter dictum sumitur: ut sino ens est opinabile,quod no ens estinon enim est idem esse quiduis , & esse simpliciter . Aut rursum, quoniam quod est non est, si eorum quae sunt quippiam non est, ut si non est homo: na non idem est non esse quiduis & non esse simpliciter : apparet autem , eo quod per quam propinquum est dictione , & parum disse-xat esse quiduis , ab eo quod est esse, & non esse quiduis ab eo quod est non esse. Similiter autem propser id, quod est aliquo modo, & simpliciter .ut si Indus, cum sit totus niger,albus est dentibus, albus igitur & non albus est. Aut si ambo aliquo modo, quod simul contrasiainerunt: tale autem in quibusdam quidem , euilibet facile est considerare. Ut si sumens Aethiopem nigrum
esse . dentibus dicat quod albus: si ergo ibi albus quod niger, & non niger, putabit disputas stellos istice, cum pelticerit interroSationem.
595쪽
sequi : & in quibuscunque est considerare Utrum 'eorum praecipue sit astagnandum . Fit autem tale in quibuscunque simi. ster sunt opposita: nam,idennii: ut ambo, aut
neptrum dandum esse simpliciter pr*dicari: ut si dimidium quidem album , dimidium Nero nigrum, Firum album, an.nigrum Quae autem sues propter id, quod non determinaturquἱd est syllogismus, aut quid redargutio, fiunt
dem ex iis quae data sunt ex necessitate , non connumerato eo quod erat in principio, secundum idem , & ad idem,& sunt iter, dc in e dem tempore. Hoc autem modo fieri potest, ut quis falsum dicat deraliquo : quidam autem omittentes aliquid eorum, quae dicta sunt, apparent redarguere : ut quod idem duplum &non duplum: nam duo unius quidem dupla, triu
autem non dupla.Aut si eiusdem idem duplum, di non duplum, sed non secundum idem: nam secundum longitudinem duplum, secundum latitudinem non duplum. Aut si eiusdem, & Ω-cundum idem, & similiter, sed non simul quare est apparens redargutio. Trahat autem aliquis hanc & ineas, quae sunt Propter dictionem. Mirae autem propter id , quod in principio eratot modis quot sumuntur , fiunt quidem sic & tot modis contingit quod in principio invidentur aut m redarguere , eo quod non possit quis inspicer ridem, & diuersum.Quae vero Pr Ptex consequens est red rgutio, ideo est quod
596쪽
putent conuerti consequentiam:nam, si cum hoc est ex necessitate, illud sit: & cum illud est, putant & alterum esse ex necessitate: unde dc quae ob opinionem ex sensu sunt, deceptiones fiunt: nam saepe esse mei, set suspicati sunt, eo quod sequitur flauus color mel. Et quia, accidit terram, pluuia madidam fieri, etiam si sit madida , opinantur pluisset id autem non necessarium est. In rhetoricis. quidem quae secundum signum fiunt demonstrari on , ex constatientiribus sunt: nam volentes ostendere quod adulter. quod consequens est, accipiunt, quod comptus aut quod ridetur noctu errabundus: pluribus au tem haec quidem insunt, praedicatum tamen non inest. similiter autem & in ratiocinatiuis: ut est Melissi oratio, quod infinitum est uniuersum:*mens autem uniuersum ingeni tum snam ex nihilo nihil fieri quod autem iactum est ex principio fieri: si igitur nori factum est,principium non
habet uniuersum, quare infinitum : non necesse est autem hoc accidere,non enim si omne quod.
factum est, principium habet, etiam quicquid principium habet, factum est: quemadmodum
neque si febriens calidus, etiam calidum necesse est febrire. Quae vero propter n*n. causam, ut causam: cum assumitur quod non causa est, .
tanquam propter illud fiat redargutio: accidit autem tale, ad impossibile sy llogismus: necessarium enim est in his aliquid interimere ex iis, quae posita sint : si ergo enumeretur in necessariis interrogationibus ad id, ad quod accidit impossibile, videbitur propter ia saepe fieri redargutio,vi quod non est anima, & vita idem: nam si generatio corruptioni est contrarium idcri i corruptioni erit quaedam generatio con-o o s se
597쪽
erct rἔram ' mors autem corrupti,quqdam, & e tiarium vitae,quare Vita gene alio, M viuete generari hoc autem tinpossibile : non ergo idem
seeidit stametsi quispiam non idem dicat vi
tatim, sinpossibile: sed solum contra
rium vitam quidem morti, cum sit corruptio. corruptioni aeutem generationem. Incollectiles igitur simplicitet non sunt huiusmodi oratio. nes, sed ad propositum incollectiles & iatet plerunque non minus ipsos interrogantes quod tale est Propter igitur consequens, M propter . non causam orationes huiusmodi sunt. Quae au-
etltaru uiopter id, quod est duat interrogation Drret tir taeete , quando latet plures esse pζx - de te una sit assignatur responsi ν Mn et riuibus autem facile est videre Obd plures ,
Pubd non danda una responsiodi vi Vtrum teu 32 mare est an coelum in aliquibus vero manus.& quasi una sit, aut confitetur eo quod ne-uueunt lespondere ad interrogatum aut reda xi videntur: ut putas hic & hic est homo qu I. cum aliquis percussetit hunc, & hunc pe
cutiet hominem & non homines. Aut quorum haec sunt quidem bona, illa autem non bona: omnia haec bona , an non bonaz nar utrumuis dixerit, est quidem ut aut redargutiq.nem, aut salsum apparens videatur facere: nam dicere eorum, quae non sunt bona ei- se bonum , aut eorum, quae bona sunt non bo. num, falsum. Quandoque autem assumptis quibusdam, redargutio etiam fit vera: ut sconcedat similiter x unum M pluta dici alba. M nuda, dc caeca: nam , si caecum est quod non
598쪽
habet visum, natum tamen habere,& erunt ruet non habent visum,nata autem habere:quano igitur hoc quidem habet visum. illud autem non habet, ambo erunt vel videntia. vel caecat
quod est impossibile. omnes subsievi redargutiones in ignorantia
caput MAVt igitur sic diuidendum apparentes Ollogismos,& redargutiones:aut Omnes reducendum ad redargutionis ignorantiam,iis,qui hanc prine ipium faciunt: fieri enim potest, ut omnes resoluamus dictos modos ad redargutionis definitionem. Primum quidem si incollectiles fuerint, oportet enim ex iis, quae posita sunt,ae. cidere conclusionem, & , ut ita dicam, ex necessitate, atque non apparere. Deinde & secundum partes definitionis: nam earum, quae sunt indictione, hae quidem sunt propter duplex, vexquivocatio, & oratio, & similis figura : consuetum enim id omnia, ut & illud quippiam significare. Compositio autem, & d iuisio, & ae-. centus, eo quod non eadem est oratio , aut nomen quod differens: oportebat autem &id esse. quemadmodu & rem eandem, si debebat redat gutio , vel syllogismus esse rut si tunica,non vestis syllogizetur, sed tunica: nam verum est Seillud, sed non syllogizatum est: sed adhuc I terrogatione indiget, quod idem significat ad eum qui quaerit propter quid. Quae vero secun dum accidens definito syllogismo manifesta fiunt: nam eandem definitionem oportet syllogismi & redargutionis fieri, attamen & adiungere contradidionem: nam redargutio syllo
599쪽
gismus est contradictionis: si igitur non est syllogismus accidentis , non fit redargutio: non enim si cum haec sint, necesse est illud esse, id autem est album esse propter syllogismum : que si triangulus duobus rectis tres angulos habet aequales, & accidit ei figuram esse, vel primum, vel principium, quod figura, .Vel primum, vel principium tali est: nam non qualenus figura, vel ptimum, vel principium, sed quatenus triangulus demonstratio: similiter &in aliis. Quare, si redargutio syllogismus qui
dam, non erit quae secundum accidens redargu tio. Verum propter hoc & artifices & omnino scientes ab insciis redarguunturinam secundum accidens syllogismos faciunt contra sapientes: qui vero non possunt diuidere, aut interrogati
concedunt, aut cum non dant, arbitrantur dedisse. Quae vero propter id quod aliquo modo,& simpliciter, quoniam no ae eodem assirmatio& negatio est : nam aliquo modo albi, aliquomodo non album: & simpliciter albi, simpliciter non album, negatio est: si igitur cum datur aliquo modo esse album,quis ut simpliciter dictum accipit, non facit redargutionem: apparet autem propter ignorantiam ipsius, quid est redargutio. Manifestissimae autem omnium quae prius dictae sunt propter redargutionis definitionem , quare & sic nuncupatae sunt: nam pro ter rationis omissionem phantasia fit,& diuiis hoc pacto,commune in omnibus his ponendum est orationis omissio. Quae vero propter id quod sumitur quod erat in principio,& no causavi causa ponitur, manifestae sunt per definiti
nem : nam oportet conclusionem accidere , eo
Suod haec sunt, quod non erat in non causis r ta
600쪽
rursum non connumerato eo quod erat in principio , quod non habent eae quae sunt propter petitionem eius quod in principio. Quae vero propter consequens particula. sunt accidentis: nam consequens accidit: differt autem ab accindenti , quoniam accidens quidem est in uno solo sumere, ut idem esse flavum,& meI, & album,& cygnum quod autem propter consequens, semper in pluribus: nam quae uni & eidem sunt eadem, & sibi inuicem postulantur esse eadem: propter quod fit ea quae propter consequens redargutio : est autem non omnino verum, ut fisit album secundum accidens: nam & nix &cygnus albo idem: aut rursum in Melissi oratione idem esse accipit factum esse, dc principium habere, aut aequaliae fieri, & eandem magnitudinem accipere. QAoniam enim princi
pium habet quod factum est, & quod habet
principium, factum esse postulat , tanquam ambo eadem sint, eo quod principium habent sa- istum esse & sinitum. Similiter autem & in iis, quae aequalia facta sunt, si eandem magnitudinem , & unam sumentia aequalia fiunt: & quae
aequalia facta sunt, eandem & unam magnitudinem sumunt: quare consequens sumit. quod igitur propter accidens redargutio, in ignora tia redargutionis est: manifestum , & quod ea. quae est propter consequens: inspiciencium a tem est id & alias. Quae vero propter id quod est plures interrogationem ut unam sacere , in eo sunt quod non enucleamus, siue non diuidimus propositionis orationem: nam propositio
unum de uno est: nam idem terminus unius solius rei, & simpliciter rei: ut hominis, & unius