장음표시 사용
91쪽
determinate unum non utrumuis contingit. In priuatione autem & habitu neutrum eorum quae dicta sunt verum est. non enim semper alterum eorum inesse susceptibili necessarium est. quod enim non tu natu est habere visuin. neque Caecu, neq; Vistim habes dicitur. quare no erunt haec ut ea cotraria, quors nihil est medium. Sed neq; ut ea, quoru aliquid est medium .necesnarium enim . est aliquando omni susceptibili alterum eorum inesse. quando enim iam ad habedam visionem natum fuerit tunc aut caecum , aut habens visum dicetur. dc eorum non determinate alterum, sed' - ηρ' utruuis contingit. non enim necessiarium est: enim ησύ vel caecum vel visum habens esse, sed virumuis sario Vη contingit . in contrariis autem , quorum alio m Vςi V quid medium est , iiii quam necesJariu erat Omnis m hokςε susceptibili alterum inesse, sed quibusdam: ὀc his
dicetur ας determinate unum, &non Viruuis contingit. termi' - Vnde palam est quod secundum neutrum modo-tςis rum taliquam contraria opponuntur ea, quae se- 'a t. νο ho cundum priuationem & nabitum opponuntur.
bet di ηρ' Amplius, in contrariis quidem cum sit suscepti-υtrμμμςρν bile , ad inuicem mutationem fieri possibile est: nisi alicui unum natura inest , ut igni calidum.' a.ι.cddit etenim fanum possibile est languere, & candi-O niui ol' dum nigrum fieri.& calidum frigidum, & ex stu. μ dioso prauum , &ex prauo studiosum fieri possibile est prauus enim ad meliores exercitationes
deductus,&doctrinas etsi ad modicum aliquid proficiat, ut melior sit si certe semel quamuis modicta incrementu sumpserit,pala est,quia aut per- fecte mutabitur, aut satis multum incrementum sumet. semper enim bene mobilior ad virtute fit. eria quodcunq; incrementu sumpserit a principio.quate etia verisimile est plenius eum umere incre
92쪽
&ho: u semper fit,pe secte incon. bE, 'eae. yς 'in Wς Vr nisi sorte tepore prohi. in priua tone & habitu imopssibi
te est ad inuicein mutatione fieri.ex habitu enim an pruiationem mutatio sit , a priuatione vero in
liabuti & priuaerione.vt fanitas ἰ laevo' conuaria sunt:&neutra horu ne F vetu,nel falsum est similiter autem & duel si dimidium in nauam quae ad aliquid oppolita sunt:& non est eor) neutrum, neq; Vzru,nel falsum. sed neci. ea quae se
sum est. Omnia autem quae dicha sunt, sine coplexione dicu tur.Ueruntanae maxime tale hoc concolori, A qqIs cundu coplexiondi ςun us sinum nanq; esse Socratem ad languere Socrate cotrariu est. Sed neq; in his necessarati semper altem veru esse,& alteru falsum. Cuin enim Socrates sit, aliud quidem veru , aliud autem falsum erit:cum vero non sit, ambo falsa 1unt. neq, enim laguere, neq; sanum esse veru est..e tis,s ' β 9 RiRQ. Socrates. In priuatione h- -n -'hhq ςVm' n lix omnino, neutrum verum est. cum autem si non semper alterum quidem
93쪽
dem Vetum erit, alterum autem salsum. habere nanque visum Socratem ei quod est caecum esse Socratem Opponitur, sicut priuatio & habitus. &cum sit, non necessarium est alterum verum esse vel falsum.cum enim nondum sit natus habere, utraque falsa sunt.& cum non sit omnino Socrates', limiliter quoque falsa sunt utraque & visum eum habere,& caecum eum esse. In assirmatione vero & negatione semper siue sit, siue no sit, hoc quidem falsum erit,illud autem Verum. Languere nanque Socratem, & non languere Socratem, cum ipse sit, palam est quod alterum eorum ve-xum,alterum verb salsum est,&cum non sit,similiter. languere etenim cum no sit, falsum est non. languere autem, verum. Quare in his solis proprium erit semper alterum eorumverum,alterum falsum esse, quaecunque tanquam assirmatio & ne Drcεntra gatio opponuntur .Contrarium autem bono quidem ex necessitate malum est. hoc autem per sin- , ' gulorum inductionem palam est. Vt sanitati lamguor, Sc iustitiae iniustitia, & sortitudini timidi
tas: similiter autem & in aliis. Malo autem ali, quando quidem bonum est contrarium, aliquando malum. defectui enim,cum malum sit, superabundantia contraria est, cum sit etiam ipsa malum similiter autem & mediocritas. cum utrique contraria sit, bonum est. Sed in paucis quis tale hoc aspiciet, in pluribus vero semper malo bonum contrarium est. Amplius, contrarioru non necessarium est si alterum sit, & reliquum esse. Sanis nanque omnibus,sanitas quidem erit, Ianguor verb non . similiter autem albis omnibus,
albedo quidem erit,nigredo verb non. Amplius, si ei quod est Socratem sanum esse,socratem Iansuere contrarium est:non contingit autem simul utraque
94쪽
Vtraque eidem inesse: non utique continget cum alterum contrariorum sit, & reliquum esse . cum enim sit Socratem fanum esse , languere Socratem non erit. Palam Vero est quod circa idem, aut specie, aut genere nata sunt fieri contraria. Languor nanque &sanitas in corpore animalis
nata sunt fieri. albedo autem & nigredo, simpliciter in corpbre.iustitia vero & iniustitia in anima hominis. Necessarium autem est omnia con uaria,vel in eadem genere esse,vel in contrari istgeneribus, vel ipsa genera esse. album enim lcnigrum in eodem genere sunt:color enim eorum genus est.iustitia vero & iniustitia, in contrariis generibus : illius nanque virtus genus est, huius 'autem vitium. bonum vero & malum non in ge- δε ne te sunt, sed ipsa sunt genera aliquorum existentia. De Triori. Cap. I M.
PRius autem alterum altero dicitur quadrupli- .citer. Primo quidem & maxime proprie secundum tempus:secundum quod antiquius alteterii altero, &vetustius dicitur. in eo enim qubdtempus amplius est,& antiquius & vetustius dicitur.Secundo autem,quod non conueritur secun-
dum subsistendi consequentiam. ut unum duobus prius est.duobus enim existetibuς mos unum esse consequens est:vno vero existente, duo esse non necessarium est . quare non conuertitur ab Vno consequentia ut reliquum sit. prius autem illud esse videtur, a quo nonicouertitur eius quod est esse consequentia.Tertio Vero secundum Ordinem quendam prius dicitur : quemadmodum&in scientiis & in orationibus . nam in demonstrativis scientiis est prius & posterius ordine: 'Boe. ad. in elementa enim ' priora sunt ordine iis quae Geometria
95쪽
describuntur. sed &in Gramatica elementa syllabis priora sunt.& in orationibus similiter proozmium narratione prius ordine est. Amplius proetet ea quae dicta sunt, quod melius & honorabilius est, prius natura esse Videtur. consueuerunt
autem & multi honorabiliores & magis dilectos a se priores apud se dicere.estquidem & pene alienissimus priorum hic modus. Modi igitur qui dicti sunt de priore,fere tot sunt. Videtur autem praeter eos qui dicti sunt, alter esse prioris
modus. eorum enim quae conuertuntur secudum
esse consiquentiam, quod alteri quomodolibet eausa est , conuenienter prius natura dici possit. Quod vero quaedam sunt huiusmodi, palam est. esse nanque hominem,secundum ipsius esse consequentiam ad veram de se conuertitur orationem . nam si homo est vera est oratio, qua dicimus,quod homo est. & conuertitur: nam si vera est oratio, qua dicimus quod homo est,est homo. Est autem vera oratio , nequaquam causa , ut sit res:Veruntame res quodammodo causa videtur, ut sit vera oratio. eo enim quod res est aut non est, vera oratio aut falsa dicitur. Quare secun dum quinque modos prius alterum altero dici
De Simul. cap. III. Imul autem dicuntur simpliciter quidem & propriissime, quorum generatio in eodem est
tempore. neutrum enim eorum neque prius neque posterius est.Simul autem secundum tempus haec dicuntur. Natura Vero simul sunt, quaecunque conuertuntur quidem secundum eius quod est esse consequentiam, sed nequaquam alterum
alteri causa est ut sit. ut in duplo & aimidio.conuertuntur etenim haec.nam cum duplum sit, dimidium
96쪽
dium est': & cum dimidium sit, duplum est, sed
neutrum alteri causa est, ut sit.Dicuntur autem simul natura, & quae ex eodem genere e diuerso ab inuicem diuiduntur. E diuerso autem diuidi ab inuicem dicuntur, quae secundum eandem sunt diuisionem: ut volatile, gressibili. &aquati li. haec enim ab inuicem e diuerso diuiduntur, cum sint ex eodem genere. animal nanque diuinditur in haec,in volatile gressibile,& aquatile: &nihil horti prius vel posterius est , sed simul haec
natura esse videntur . Diuiditur autem dc unumquodque horum in species rursus, ut volatile, gressibile &aquatile. Erunt ergo & illa simul natura, quaecunque ex eodem genere secundu eamdem sunt diuitionem genera verb speciebus sem- per priora innimeque enim conuertuntur secundum eius quod est esse consequentiam . ut cum quidem aquatile sit, animal emcum vero sit animal. non necesse est ut aquatile sit. Simul ergo natura dicuntur, quaecunque quidem conuertuntur secundum eius quod est esse consequentiam, sed nequaquam alterum alteri ut sit causa est:&ea quae ex eodem genere e diuerso diuiduntur ab inuicem. Simpliciter autem simul sunt, quo- .rum generatio in eodem est tempore. De Otu. Cap. IIII. Motus autem species sunt sex generatio cose ruptio augmentur diminutio,a iteratio, &secundum locum mutatio. Alij itaque motus palam est quod ab inuicem diuersi sunt. non enim est generatio corruptio, neq; augmetum diminutio, neq; secundu locii mutatio. simili er aute Scalij. In alteratione vero habet quada dubitatione: Dubium ne sit forte necessariu id quod alteratur, per aliqua reliquaru motionu alcerari.Hoc aute no Ve-
97쪽
tia est. na secundu omnes pene passiones,aut co- plures accidit nos alterari, nulla aliarti comunicante motionu. naneq; augeri necessarium est quod per passione mouetur, neq; diminui. similiter aute & in aliis. Quare alia praeter alios motus erit alteratio.nam si esset eade oporteret id quod alteratur, mox & augeri, vel minui, vel quandam aliarum motionum sequi, sed non necesse est. Similiter autem & quod augetur, aut alia aliqua mutatione mouetur, alterari oporteret. sed sunt quaedam quae augmentantur, quae non alterantur .Vt quadratum gnomone circumposito creuit quidem alteratum verb nihil factum est. sic & in aliis huiusmodi.quare alij motus sunt abinuice. Suadrati accretio, Gnomone circumposito.
Est autem simpliciter motui quidem quies
contrarium: iis vero quae per singula sunt, dc singula . generationi quidem corruptio cotrarium, augmetationi vero diminutio,secundu locu mutationi secundu locu quies. maxime aute videtur opposita esse ad cotrariu locu mutatio. ut ei quae
98쪽
inferius est ea quae superius est:& ei quq superius
est,ea quae inferius est . Reliquo vero assignatorum motuum non facile est assignare quid forte est contrarium. videtur autem nihil esse ei contrarium: nisi quis & in hoc secudum qualitatem quietem opponat, aut in contrarium qualitatis, mutationem uic ut 8c in mutatione secundum locum . quietem secundum locum , aut in contrarium locum mutationem . esst enim & alteratio mutatio secundum qualitatem. quapropter opponitur motui secundu qualitatem quies secundu qualitate, aut in contrariti qualitatis mutatio ut album seri ad id quod nigru es fieri. alteratur enim in contraria, qualis mutatione facta. De Habere. Cap. V.
HAbere secundum plii res modos dicitur. Aut enim ut habitum& Sispositionem, aut alia aliquam qualitatem. dicimur enim disciplinam
aliquam, atq; virtutem habere. Aut ut quantum, ut quam contingit aliquis habes magnitudine dicitur enim tricubi tam habere magnitudinem vel quadri cubitam . Aut ut ea quae circa corpus sunt ut vestimentulia, Vel tunica. Aut ut in parte, ut in manu annulum . Aut ut partem, ut manum vel pede . Aut ut in vase, ut modius grana tritici, aut 3 amphora vinum. vinu enim habere ampho , . .
ra d icitur, & modius grana tritici. hcc enim om qit in o nia habere diciatur, ut in vase. Aut ut possessione. Π'μ .habere enim donNi S agrii dicimur. Dicitur au- te & vir uxore habere,& uxor vir u . sed qui nucdictus est modus , alienissimus est eius quod est habere. nihil enim aliud uxore habere significamus, qua quod cohabitat.Forte tame & alij quida eius quod est habere apparebul modi:sed qui dici consueuerunsi pene Omnes enumerati sunt.. Log. Arist. s
99쪽
i e Forma. Caput LORMA est compositioni contingens , simplici & invariabili essentia consistens. Compotitio etenim non est: quoniam a natura conpositionis seiungitur. Comi positio enim alteri unaquaeque aduentcns, maiorem se conuinctam essicit quo dam modo. In sorma autem hoc commune non est.nam in eo quod corpus albu est, non dicitur maius aut minus seipso non albo : nec ii non al-bu intelligatur destructio compositionis, vel minoratio aliqua facta est, sed alteratio sol u. Quonia aute fortasse in aliis ide contingit proferri, additu couenietet cxistimo,inuatiabili essentia
100쪽
consistens. in anima enim alteratio contrarietatis inuenitur, ut tristitiae, & gaudij. Sed quoniam ut aiunt quidam in simplicitati,nulli vero variationi subiecta est, ut ea quae est anima mundi, dissocias hac ab omnibus,addidi copositioni contingens. Erit itaque terminus formae dicta definitio.neque enim superflua neque diminuta,si quis subtiliter inuestigauerit, reperietur. Habet autem dubitationem ex pr cedentibus,utru aliqua forma variabilis sit. hoc autem videtur in pluribus. Nam eadem oratio susceptiua veri & falsi est: &albedo claritatis & obscuritatis: & oratio eius in f ,&non est sed non est ita. nam nillil differt albedinem claram dicere, quam, suscipiens clarum dicere. no est autem oratio eadem susceptiua Contrariorum, nec oratio eius quae in re est 3c non est: sed orationes notae sunt earum
quae sunt in anima passionum .dς his aute dictum est alibi. Substantiale vero est, quod confert esse ex quadam compositione compositioni, ut in pluribus, quod impossibile est deesse ei. ut ratio& sensus: siue horum similia ut continuum &discretum. Hoc vero erit ut materia, S illud ut forma. ut corpus, quod est hominis materia, anima vero forma. erit itaque substantiale , ut Corpus , homo, dc ratio . haec autem in his quae de Categoriis dicta sunt, expedita sunt. Videtur autem forma, quaedam a natura esse , quadam vero ab ' aetii. ratio enim a natura est, color vero & passio quaedam in actu consistunt. In quibusdam autem dubitatio est, utrum a natura, an ab actu incipiant e sie, ut in figura incisionis. nam nihil additionis fit, sed separatio quaedam partium. Dico autem figuram esse a natura zi assentiri vero ab actu. sed