장음표시 사용
311쪽
Axi et v K in hortis quibuseam Malabar, tum etiam in nonnullis silvis siponte nasci. tur Arbor magnitudine Pyri, cujus folia inserne diluta viriditate praedita sunt, s
perno autem satura, admodum tenella d mollia, quae gustata valdὰ actia deprehenduntur, Z linguam diu vellicant: fructus triangularis, avellanae magnitudine, interies in multa receptacula distinctus, in quibus semen est album, solidum, rotundum, pineo nucleo suo putamine exempto par. E O fructu frequenter utuntur Indi, cum in curandis quibusdam morbis, tum etiam in suis nequitiis. BINos Husimodi nucleos tenui membrana, quae illos contegit, liberatos terunt, &clysteribus vulgaribus admiscent, adversus Sciaticam,& urinae dissicultatem: seu propinant cum gallinae jusculo ad educendos putridos, lentos, crassosque de frigidos humores, Λ asthmaticos curandos, adversus quem morbum plurimum commendant, & frequenter utuntur. Ex aqua uitis impetigines inunctae, primum tamen diligenter confiicatae daabrasae, probe de brevi temporis spatio curantur: sed admodum urunt, ut experienta didici. IMPROBAE etiam mulieres illarum provinciarum, suis maritis parum aequae, quatuor
grana sive nucleos edendos praebent, ut eos interimant.
V v L G o appellatur hic fructus PGmes de Eare, hoe est, pinei nuclei Malucani, qudi istic frequentes sint arbores hunc fructum serentes,multasque & familiatis admodum sit illius usus in purgationibus: a Canarinis arua.
Hv Vs arboris duo sunt genera: Vnum Mesipiti amplitudine, folii x Pyro simili
bus, dilute virentibus, fluctu avellanis simili, admodum flavo . eleganter in mul-zos angulos desinente,sapore omphacii, dc grata aciditate, quem vel immaturum vel maturum vel sale conditum julgariter edunt. ALTERvM genus ejusdem est magnitudinis, foliaque habet Malo minota, fructum vero priore majore, cujus decocto cum Santalis adversus febres utuntur Canarini medici. CREsCIT in silvis & montibus procul a mari dissitis. E primi generis, quod secundum aquas nascitur, arboribus. seligit ni Dccanini MCanari ni eam quae longi ds a mari abest: huius radicis corticem cui lacteus succus inest quatuor digitorum longitudine sumentes cum drachma sinapi probe terunt, & asthmaticis exhibent: valenter enim purgat per alvum de vomitum. od si immodica subsequatur evacuatio, Carambolas fructum unum viridem edunt, vel aceti Canarini haustum sumunt quod nihil aliud est quam aqua decoctionis orim uno aut altero die reservata, do nec acescat, Canarinis aceti vices praebens, fit medicum usum praestans) si profluvium non cessat, aegris caput frigida abluunt. M AC N vs est horum Charameis usus in illis provinciis, 3c ad orexim ciendam, edem selent immaturos, maturos, salitos, vel sale ερ aceto conditos, ut ante dixi, aut aliis eduliis, quibus aciditatem conciliare volunt, admiscent. VOCANT v R in Canara, Decam Maevi si, vulgo Greamis; Arabibus, Persis MTurcis, Ambis..
312쪽
Duo RuM aut trium cubitorum longitudinem adquirit haec planta, nonnunquam 1 reia Maia etiam locis uberioribus&humidis,quinque cubitos superans, eleganti virore praedita, caule tenui, tenero, nonnihil concavo, imbecillo ,&, nisi ut Iasminum pergulis sustineatur, humi sese dissundente, quemadmodum hedera;&multos ramos sparia gente, qui subinde radices agunt ut Mentha & Meli phyllon; adeoque serpunt, ut planta Ela, vel ramus transpositus, brevi temporis sipatio magnum locum occupet: folia habet tenella dc mollia, in ambitu serrata, magnitudine deforma Sambuci foliis resipondentiar florem croceum Chamaemeli flori admodum similem, paulo tamen majorem. Toto anno viret & luxuriati V v Lc o nuncupatur Remedium pauperum , de destructio Chirurgorum 1 Gnarini M. -υ- Frangara ararita appellant, id est, quae flore est croceo. η .FRE civ ENT E R utuntur clim in Maluco unde primam originem traxisse creditur, Uia. quod istic abunde nascatur,& plurima admisceatur Chirurgicis remediis) tum in omni bus Indiae provinciis, in quibus diligenter colitur, & in pretio habetur, nec injuria. Cou M TvR hujus plantae solia in oleo, dccum cera in spissantur unguenti modo: Ex ea κου- mirifice curat id unguentum omnis generis ulcera recentia &antiqua, etiamsi languino I lenta, sordida,cuniculosa, maligna Ze putrida sint: mirae esse essicaciae deprehendi in tibia. 'rum vulneribus inveteratis, & recentibus vulneribus. AL i A est praeterea hujus stirpis utendae ratio. Ejus enim caulem Sc ramos superiore Alia Miscortice denudant, de sumunt membranam illam tenuem quae media est inter exteriorem I p. Moin corticem &caulem, quaeque facile, uti in cannabi, revellitur: eam oleo nucis Indicae ma dentem, ipsius plantae foliis involvunt,&sti, cineribus calidis recondunt: ubi incaluerit&emollita fuerit, conterunt, & recentibus cluentisque vulneribus imponunt, seu grandia sint, seu levia: Sc paucis diebus non sine admiratione conglutinant absque ulla inflam matione aut apostemate: lenit enim dolorem,sanguinisque fluxum cohibet, breviter . nul lo alio medicamento adhibito omnino ad cicatricem perducit: singulare etiam perhibent esse remedium adversus nervorum punctiones de vulnera. EODEM praeterea modo adhibetur in apostemate aperto ad emundandum, carnem vim ri. . generandum, de ad cicatricem perducendum: item in inveteratis ulceribus de cuniculosis, in quibus ea solummodo trita interdum apponitur. iin J A porr5 certissima sunt hujus planta, quae enumeravi, remedia: vulgaris illorum usius est in universis illis p vinciis, & magnae aestimationis: multi praeterea alii, qui inde navigant, unguentum ex hac herba cum oleo S cera consectum, secum essene selent, νου -- tantam fiduciam in eo collocantes,quasi omnia Chirurgica remedia apud se haberent: ita que quacunque occasione, in qua chirurgorum opera requiri posset, subito ad unguentum ex herba Malucana consectum coniugii mi, tanquam indubitatum remedium. Διπα.
IN celebri illa nec minos metuenda navigatione d Sarias. sic enim totum illud Oceani spacium a decimo octavo gradu ad trigesimum quattum ab aequinoctiali ad septentrionem tendens, qui in Indias navigant, appelland conspicitur profundum & tiosum aequor tectum herba quadam Sarguaso nuncubata, palmum longa, tenuibus ramulis in glomos convoluta, foliis angustis, tenuibus, de dimidiam unciam longis, in ambitu ad mocium serratis, colore subrum, gustu inspido, sive insensibili mordicatione praedito, qui potius ex aquae salsugine contractus, quam ipsi plantae innatus videatur. Ad singulorum foliorum exhortus inhaeret semen rotundum uti granum piperis inanis Sc vacui, tenui 'c Drod. rallio albo, interdum autem corallio rubro de alta omnino elaboratum, tenerum admo- α dum dum primit m ex aqua educitur,&durum si exsiccari sinatur, sed propter tenuit id. V ...tem admodum fragile, salsa aqua plenum. Nulla radix in hac planta conspicitur, sed alarupturae vestigia a pDarent, atque in profundo areno que maris alveo nasci, tenuesque radices obtinere credibile est,tametsi nonnulli opinentur rapido aquarum,qua ex multis in- tinctiun. te
sulis in Oceanum influunt, cursu istam herbam evelli de simul trahi. Clim eam opinio.
313쪽
19 'CHRISTOPHORI A COSTA Λ ROM. LIB. nem pertinaciter tueretur nauclerus illius navis qua vehebar, subortaque esset inter navigandum hoc mare malacia,quantum acies oculorum extendi potuit,id undique ista planta contectum vidimus: demissisque nonnullis junioribus nautis qui eam herbam a navi propellerent, aquamque repurgarent, aperte conspeximus eius herbae glomos simul implexos ex alto mari emergentes, ubi demissa holide nullus fundus tentari potuit H AEC planta aceto de sale condita ejusdem saporis est cum Crithmo, sive foeniculo marino in ejus penuria sumi posset, tum ctiam Capparum loco a navigantibus edi. Iussi illam recenter e mari sumptam capris, quas in navi vehebamus, obiici,&avide sandvescebantur. N v L L A s ejus facultates competit sed quidam ὸ nostris nautis utinae dissicultate laborans, & arenulas crassosque humores eiiciens, crudam eam-coctam sorte editi quoniam illi bene saperet; paucos post dies assirmavit mihi magnum ex illius esu se sentire commo dum, secumque detulit, ut, peracta navigatione, in continenti uteretur.
314쪽
ex novo orbe delatorum., quorum in Medicina usus est,
Latio deinde donata, dc in unum volumen contracta , ins iper locu .pletibus stholiis iconibusque affabre depictis illustrata a
315쪽
Vedicamentorum e novo Orbe delatorum Ηictoriam sed per intervasti, prout videlisu ab iis mi ex omerica rerum teb Iur medicamemorum facustines intelligἀπι- initio Frimam d taxat partem evulgabo: ainde quism plurium notitiam ad m=etisset, insteram addebo,cum qua priorem, cuius exempla iam desierant, tuis denia exprimendam curabat. Ictas duas paries ammortui misissimo quingentesimoseptuagesimo tertio nanciscebar,s ex His anico idi
mate, quo descripta erant, in Latinum sermonem convertebam a quia
autem in Secunn parte musta medicamenta repetebat, de quibus is Triama iam egerat, quiapluressa states iamdescriptis obtinere intelli esset: idcirco duas Has Partes in unum Librum contrahebam, s aquot capita schobis illuurabat . Eum Librum e Pelio discedens ad sesarem Max mibanum huius nominis II. evocatus,viro mihi amicissimo Chrissophoro Plantino relinquebam, quem insequente anno typis exprimebat. Jlhipso inard u Tertiam partem simplicium Hictoria putacabat maiuscuia forma, atque binas priores partes denubadiungebat. Tinremam illam e tionem in Anglia,ubi auorumdam neruorum causa mustoctu
simo primo Christi supra migesimum'quingeni fimum harebam, nactus, Tertiampartem Latinam etiamfaciebam, cum superioribus intra decennium bis evulgabam. Nunc porro quum denub cudenda essemst,eir animadverterem pleraque medicamenta etiam in Tertia ita parte contineri, qua vel Gilem sent, vel magnamsaltem Ulaituum haberent, cum iis de quibus bina priores partes agunt consistumsorepuitaris, siseriem aestinardo obstem tam immutarim, sa medicamenta capitibus dissis Pugo concinniore ordine quam ante fuerant mea quidem op nione dictribuerem, unums Labrum ex tribus illis partibus conficerem,s locupletis Ichosia a seraque evita adiicerem: nilia tamen pretem mittem eorum qua ad Monariasune exhibit praeter ineptas quasdam icones, quarum loco plerasque veras σ legitimas reposui. Tu Candide Lector boni consule sane muram operam, s ea fuere
316쪽
CAP v TVo resinatum genera multum smilia ex Hispania nova adseruntur,
quorum unum vocatur, alterum Anime.
C o p A L resina est admodum candida, lucida, S transiparens, Copai. magnis fragmentis, Diacitro valde transparenti haud disti milibus issetis odorata, sed non perinde ut Anime. Ea Indi in suis sacrificii; sui sumi. gii loco utcbantur,hancqtie ob causim Sacerdotibus in templis suis frequenti in usu: adeo, ut cum Hisipani nostri primum illuc appellerent, hujusimodi suffitibus naribus eorum admotis exciperuntur. U Ti L i s est ad fritidos capitis morbos, de Thuris aut Anime vicem explet. Calida secundo gradu, humida primo. RcBlvit emolli ob partes quas habet aqueas. A N i ME arboris cst lacryma seu resina, alba, ad Thuris colorem nonnihil vcrgens, verum Copali magis oleaginoia. Desertur granis Thuris, sed crassi,ribus, quae confracta itinteum colorem ostendunt instat resime: gratissimi ac suavissimi est odoris; & prunis imposita, facile consumitur. DIFFERT ab Anime orientali, qudd neque tam candidum, neque tam lucidum sit. Orientale item minnis fragmentis adfertur trans parentibus, ita ut nonnulli Charabe seu Succini speciem esse suspicati sint, quam Ambarum colliquatum nuncupant, equo siph: Amianimrulae precariae tornantur, cum nillil sit mimis: nam Charabe Bitumen est,cuius magna fragmenta hamis ferreis e mari Germanico eruuntur, utpote quod e sontibus in ipsb mari manat, Bituminis modo, atque aeri expositum statim cogitur 3c densatur, ut coniicere licet ex bacillis. & aliis maris purgamentis, quae in fragmentis illis conspiciuntur. Unde corum error colligitur, qui Populi lacrymam aut Pini ei leputatum. Hermolaus Barbarus, vir doctissimus, ait Anime Orientale colligi viesnis locis pago, in quo Thus nascitur, 3 ab 'itIius pagi nomine, Anime vocari. Nova Hispaniae Anime colligitul ex arboribus mediocris magnitudinis, vulneratis, A e- non aliter quam Thus aut Mastiche. H v iv s usus est in plerisque, sed capitis plaesertim morbis, a frigiditate provenienti--μ. bus, Λ defluxionibus purgationes subsequentibus, cubiculis per hiemem scicnim aerem purgat) S capitis operimentis, dormire sub noctem volentibus,sissim, quin etiam ipso capite, si qui cephalaea 3c hemicrania laborant: nam cipiat roborat. MI sc E T v κ emplastris Ceratis, ubi roborare,& frigidos humores, flatusque re l- vere opus est. Thuris vicem supplet,cum in suffitibus, tum m jam dictis. Cerebrum roborat, enistastri modo adhibitum, atque etiam ipsum ventriculum reliquasque partes nervosas, Cerati modo, tertia parte cerae admista; atque sic gestatum diutius,5 subinde renovatum, frigiditatem e quacunque corporis parte elicit. Calida est secundo gradu, Ilumida primin
317쪽
DE TERτvR item ex Nova Hispania aliud Gummi seu Resinae genus, ab Indis T
eam abaca vocatum, quod nomen Hispani retinuerunt. Colligitur vulnerata arbore, magna ut Populus, admodum odorata, crius fructus ruber est, Paeoniae seminis modo.
P L v Ri M v s hujus usus est apud Indos, praesertim in tumorum omni genere: nam eos mirabiliter re luit, maturat, &tollit, uti etiam omnes dolores ab humoribus frigidis &flatu lentis provenientes. COLORE est Galbani nec desunt qui idem esse putent) unguibus albis, uti Ammoniacum, odore gravi, atque etiam sapore, ita ut prunis iniecta, & naribus admota, muli res uteri suffocatione laborantes ilico liberet. Umbilico emplastri modo imposita, uterum suo loco retinet: ad quos usus adeo mulieribus est familiaris, ut ab eis maxima ex pat te absumatur, quandoquidem essicacia experiantur ipsius remedia, cum in uteri sumo tionibus, tum in roborando ventriculo. Nonnullae delicatiores ambarum & moschum addunt. Maxime utilis est, ad resblvendos A tollendos omnes dolores, ab humoribus frigidis Si fiatulentis provenientes, emplastri modo adhibita. Ejusdem est essicaciae in tu moribus frigidis, quos re luit, maturat, & absiumit ilico. Non liquescit, sed ita tenaciter semper adhaeret, ut auferri, nisi opere absoluto non possiti. . ExpERiMENTO comprobatum est, qualescunque defluxiones reprimere,linteo e ceptam, & ad utramque aurem, aut eam, ad quam fit defluxio, adpositam. Temporibus adhibita cerati modo, defluxum in oculos, aliasque faciei partes detinet. Dolorem dentium sedat, dentibus, etiam corruptis, indita: atque si hac dens corruptus ustuletur,pro hibet ne corruptio longius serpat. Pcctori & humeris ut emplastrum imposita, dolores eorum finiti E x ea, Styracis tertia parte & Ambari momento, fit emplastrum stomacho longe utilissimum: siquidem illum roborat, appetitum ciet, concoctio m juvat, & status discutit. Eodem modo cerebro imposita, eum roborat,&dolores aufert. Magnae est essicaciae, in doloribus coxendicis, dc omni articulorum morbo, praesertim si ab humoribus frigidis aut mixtis proveniante quoniam praeter reselvendi facultatem, etiam adstrictionis particeps esti qua de causa mirum in modum partes roborat. SOLA juncturarum aut nervorum vulneribus imposita, ea curat: nam statim suppurat& 'almum prohibet. ego tertiam partem cerae admisceo, ut facilius inducatur. IN summa, adeo celebris est ejus usus, ut plebs ad qualemcumque dolorem aliud re medium non norit, modo non sint inflammationes admodum calidae: sed & in his admodum utilis est, in morbi declinatione, ad discutiendum, qui supererat, humorem. Calida est initio tertii gradus, multae adsuictionis particeps, M sicca in secundo.
EX Continentis parte interiore, per Carthalinem & Nomen Dei, desertur resina coloreTacamahacae, sed splendidior, liquidior, ae densior, lingua Indiaei Carisiadicta, quod nomen etiam apud Hispanos retinuit,odoreTacamahaeae, sed graviore Pinguis est & oleaginosa, ideoque tenax sine multa adglutinatione de colliquatione. Medicamentum nouum est, quod decem annis clapsis primum huc illatum est. EA utuntur Indi in tumoribus & omnis generis doloribus. Ad eosdem morbos laudatur, quos Tacamaham curare solet, & minore temporis spatio vires suas exerit: sicut quos Tacamaliaca non curarit, Carana sinet. Exemplum vidimus in eo qui ob li meri cruciatus jam multo tempore brachium movere non poterat, tametsi Tacam
318쪽
haea usus esset: sed postquam Caralia uti coepit, triduo canitati restitutus est.
Mi R A est ejus vis injuncturarum doloribus: nam imposita, facile illos curat,m 4 nulla sit calidorum humorum influxio. Tumores in eleratos dissolvit, defluxiones humorum frigidorum aut mixtorum sistit: ad quosvis nervorum & cerebri dolores valde utilis: vulneraque recentia, nervorum praesertim&juncturarum, nullo alio admixto medicamento sanat. Defluxiones in oculos & alias partes reprimit. pone aures atque temporibus imposita. Excedit secundum caloris gradum. Colligitur uti superiores, vulneratis
S E D. ex eadem Carthagine novi regni provincia, allata ad nos est Orasia quaedam purior, Ze Crystalli modo limpida, sit periore multo praestantior, utilior, dc odoratior
GE Lis c o, novae Hispaniae provincia, oleum seu liquor quidam adsertur, cui Hispani, Oleum ficus infernalis, nomen indiderunt, eo quod ex arborectam fructu, tum soliis simili ricino sed in majorem altitudinem, ob lbli ubertatem, excrescente) elicitur. EADEM vero ratione hoc oleum Indi eliciunt,quam docuit Dios rides Iib. I. Cap.3O. ori Q. Hi hoc est, contuso semine, deinde in aqua cocto, postremum oleo innatante cochlearibus excepto. Hati: eligiendorum oleorum ratio E seminibus Sc fructibus, Indis admodum familiaris est, quippe qui nullam expressionem n6rint: sed etiam hoc oleum isto modo quam expressione facilius elicitur. MAGNis viribus pollet istud oleum veluti experientia, & multo ejus usu comproba- Otacilitatum est, cum in India, tum in his regionibus. Omnes morias ab humoribus frigidis provenientes sanat, omnes tumores diuolvit, flatusque discutit, praesertim ventris; camque ob causam non modo in Masarca utile, sed in omnibus hydropitis generibus, si, ventre illo inuncto, aliquot guttae vino aut alio liquore commodo exceptae r beantur: ctenim aquas evacuat; quod cliam minore noxa facit, clysteribus injectum. ventriculum frigidis humoribus statibus liberat: de eoti doloribus utile, si partes affectae eo inungantur, & aliquot guttulae sumantur. Efficacius subvenit Ilei doloribus, ut experientia didicimus. Articulorum morbis, a causa non admodum calida natis,auxiliantur, humorem evacuando si aliquot hujus olei guttae pingui iure gallinae dissolutae sumantur. Contractos artus, si coinungantur, curat, nervos molitici distendendo. Stomaclium, uterum,&lienem Obstructionibus liberat inunctione. Alvum puerorum emollit, illito toto ventre, atquc ventris animalia pellit, maxime si ejus una aut altera gutta e lacte aut jure pingui propinemur. Adpseras M ulcera capitis manantia valet: confert aurium doloribus, &surditati; omnibus Praeterea cutis vitiis, praesertim faciet: varosque mulieribus plerumque infestos, illi tu expurgat.
CALIDv M est initio tertii gradus, humidum secundo.
In rami mauu mons duratarin tertio aut quarto quos anno putari β-. Exacti sine suia cσηrenis ante scriptis ri. Irefm etiam Belumis lib. I. overνat. cap. 18. magnas in Creta insuia Eicini arbaro se o servasse. An νπὲ hu missis ea arbar qua Curcas aninicorum profert. Noe ignoro. cru qui inde factum astos
319쪽
C A p v T v. Itisma. Π N Cuba inveniuntur sontes juxta littus maris, Bitumen nigrum picis insuremittentes, gravis odoris, quo Indi in morbis frigidis utuntur. Hispanis servit picandis navibus, A. quia pici navali similis est, sed sevo admisto, ut melius induci possiti veterum Naph - η illam esse puto, eri us duos sontes Babylone inveniri Posidonius refert, albae & nigrae.
3 1M,I.u 9- No s hoc Bitumine utimur in uteri morbis,quMeum suffocatione liberet,naribus ad motum, aut vulvae inditum.
C A L 1 D v M est in secundo gradu, de humidum in primo.
T Collao provincia Peruana locus quidam est prorsus nudus, in quo nulla arbor, nulla ι. . t planta crescit, quoniam terra bituminosa est, ex qua Indi liquorem eliciunt ad plurimos morbos curandos utilem. Eum vero hac ratione eliciunt: a i. I,is Ei- T E R R A M in cespites scindunt, quos loco Soli exposito, supra pertieas aut crassiores - tu, arundines disponunt, δc vasa ad excipiendum liquorem apta subiiciunt: nam Solis ardoribus liquescit hoc bitumen, aut succus terra inclusus, remanentibus cespitibus siccis & sine pingui aliquo humore, ad secum struendum aptis, quia eo loco & ligna & alia struendo igni idonea desunt: is tamen ignis noxius est, obdensem fumi nigredinem ,&tetrum quem excitat odorem: nihilominus alterius materiae penuriadam dictis cespitibus utuntur. λιώιαι1. Liseo R exceptus multis morbis prodest, praesertim ex frigore prognatis: nam dolores mitigat, & frigidos tumores discutit: curantur eo vulnera, dc reliquae aegritudines, quibus Catalia N: Tarahamaca utiles sunt. Rufi coloris ad nigredinem tendentis est, & gravis ejus odor.
C A p v T VII. Atatam Gii. π v NC mittit nobis Florida novi orbis provincia Ambre quoquocanc stum, idque I in lutus ejectum invenitur a Canaverat ad promontorium usque D. Helenae. Aribis in. VARI A est circa ejus originem opinio : sed verissimum est, Bituminis genus vi, esse ex sontibus in alto mari manans, quod acri expositum, illico densatur, ut selent pleraque, quae sub marinis aquis tenella & mollia sunt, at aqua exempta, durantur, ut Corallium, Succinum. S O L v s Simeon Sethi de Actius inter Graecos ejus meminerunt: e quibus prior, Bituminis modo e fontibus suis manare asserit; pessimumque id esse quod a piscibus devoretur. λών. IN D E convellitur eorum opinio, qui Balenarum sperma esse asserunt, ex eo decepti, .iν istas, quod interdum in Balenarum ventriculis inveniatur, quae illud aquis in tans nonnum: quam devorant, alimentum esse existimantes. VERvM est, meo tempore Balenam circa Canarias, quas fortunatas inselas putant,
captam, in qua inventae sunt plus quam quatuor Ambari a novae Petriaris apis amige--qMdas. uras penderi sive centenae librae: postea tamen infinitas Balenas cum suis catulis i mersecetunt, sed nilut Ambari in eis inventum est. SED
320쪽
SIMPLIC. MEDIC. His T. joi S g D & qui ex Florida adveniunt, reserunt Balenas in illo mari versari: quas tametsi
cum suis catulis necarint, in neutris Ambram reperisse. Illos catulos porro Americanisum ma dexteritate in hunc modum capere solent. Sumpto Iongo&forti su ne cui innexus sit laqueus, cymbam ingreditur Americanus,& Balenae cum suis catulis advenienti Obviam progreditur: uni ex catulis vicinior factus insilit, de laqueo rostrum induit. Ilico id sentiens catulus in altum se mcrgit una cum Anacricano ipsuna amplexante i summi etenim natatores sunt Americani, diuque in aqua persistere queunt Balenae autem catulo respirare volenti, summum aequor repetere necesse est: interca Americanus per Mus nares, sive meatus illos quibus respirat, cuneum vel paxillum acuminatum pugno adigit, ut minime excuti possit: deinde laxato fune suam cymbam conscendens illum stubsequitur, donec obstructis meatibus respirare nequicns, sui cetur,&in terram eiiciatur. Iucunda sane, at non mimis periculosa est ista venatio: sed adeo industrii S agiles sunt isti Americani, ut etiam Caymanem Lacerti sive Crocodiligentis est binos, triginta pedes longum scrocissimum omnium, quae in mari versantur, heluarum,unus Americanus occidere queat.
NON desunt qui Ambar ex fructu quodam ad maris littus nascente fieri dicant, qui Aprili S: Maio mensibus maturescit, & odoratus est, quem decidentem vorant Balenaei quasi fructus in alimentum cedens, aliud quam sanguinem & carnem generare possit. OpTi M i delectus est, ut nonnihil ad rubedinem tendati album non aeque bonum, nigrum deterrimum. Exc ALFACIT, re luit, roborat, quocumque tandem modo applicetur: nam calidi est temperamenti &sicci, cum pinguedine quadam, qua emolliendi facultate praeditum est. V A RI sunt Ambari facultates: nam cum oleo storum mali Aranti sive Assyrii in hintiris. calente mortario permixtum, de unguenti modo capiti illitum, illius dolorem levat, cerebrum roborat & nervos, & frigidos qui in farcti sunt humores resblvit: ad eadem essicax, emplastri modo cum Alypta muscata assidue gestatum. E iv s selius, aut cum moscho & ligno aloes permixti,olsat tu cerebrum roboratur,mc- moria augetur, spiritus vigor & cordis vires reficiuntur: ideoque in pestis contagiis illius odor adprime utilis est, nec minus his qui frigidis defluxionibus vexantur, convcnit, si capitis tegmina, atque etiam cubiculum ubi dormiunt, per hiemem eo sumantur. MAXIME prodest senibus, quod illorum spiritus vegetet, cor & cercbrum roboret,& cratas lentosque humores, quibus plurimum abundant, exicnuet, sive cibis indatur, sive vestes sumantur, sive cerebro cordisque regioni applicetur, sive vino, quo sibi faciem& manus abluunt, permisceatur. SCOBI magnetis, galbanoque miscetur. 5 emplastri modo mulierum umbilico imp situm, uterum suo loco retinet,& reliquos eius morbos profligat: ejus autem assiduus odoratus prodest uteri procidentiis, sussocationibus vero, in Liquidam bardissolutum, Stxylo exceptum, uterique ori inditum. STERi LiTATi a frigidis humoribus ortae, hac compositione mederi soleo, quae re- c f. ἰ. 1r.cipit Ambari partes duas, rasurae eboris tenuissime tritae unam, pulvcris ligni aloes partem dimidiam, cum algaliae momento: sunt catapotia, quorum tria pendcntia drachmam unam singulis triduis dabuntur, &emplastrum umbilico, pessum uteri colo imponetur, purgatis tamen prius uti decet. E x eo, alyptam oschata,& styrace fit emplastrum scuti forma, quod stomacho adpo - νυ situm, ipsum doloribus liberat de excalfacit. Ex eadem massa factae pitulae, de mane sumptae, flatus discutiunt, concoctionem juvant, &appetentiam excitant: idem praestat ex vino odorisero mane sumpta haec massa. TR i T v M ambar & cera flava exceptum, cordis regioni utilissime imponitur, ad sedandos dolores a statibus aut alia quavis causa smodo calida non sitin provenientes. EADEM ratione qua senibus, melancholia laborantibus etiam convenit, & paralyticis, si eo aut ejus mixtura sumantur, aut cerebrum totaque spina eo inungantur: etenim Ambar prae caeteris medicamentis nervos δc cerebrum roborat. Quinetiam epilepticis . sumus illius, natibus exceptus, convenit,siquidem illos excitat,&, si assidue id odorentur,
non tam facile, neque tam vehementer eo morbo corripiuntur.
ILL v o admiratione dignum, quod Simeon Sethi scribit: Si quis Ambat odoretur antequam vinum bibat, eum veluti ebrium ferri, si vero iniiciatur vino, maxime inebriare. anon vi, shata qua 1stima hueruirer adistimis ad caput De Ambiro Hister. Auniatum socia ab Orta.