Caroli Clusii Atrebatis ... Exoticorum libri decem quibus animalium, plantarum, aromatum, aliorumque peregrinorum fructuum historiæ describuntur item Petri Bellonii observationes, eodem Carolo Clusio interprete ..

발행: 1605년

분량: 712페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

71쪽

I fuginti quidam alijstunim Exotici.

C A P. XXV.

Is Tos cru dem fructus habebam, antequam Exotisorum Victoriam scribere inciperem: sed quum in classes eorum qui hoc Secundo bbro de-hrapti, propter dissimilliu nem commori dictribui nequirent, post eos qui iam descripti, peculiari capite co2candos putabam,quod illorum lactoriam

pracederer, quam ante multos annos evulgabamus.

PR I Mus, sescuncialis erat longitudinis, binas uncias aut amplior ejus ambitus, duro, inaequali, rugosoque cortite constans, succi coloris, gravidus , laoc est, alium fructum vel ossiculum sive pulpam continens, nam agitatus, strepitum edebat; quid verb contineret, me latcbat initio, quia. quum unicus mihi esset, corrumpere nolebam: sed alium similem postea nactus, aperiebam,& nucleum contiuere deprehendebam, crassum, ejusdem cum ipso fructu formae. cavum intiis & inanem, substantia tamen susca constantem, & sapore quali vetustae & rancidae amygdalae. Eum porro cum quatuor proxime sequentibus in una tabella exprimendos curabam, quam hic additam volui. ALTER, ejusdem erat cum Primo longitudinis de crassitudinis, non quidem in rotundi tate oblongus, ut illo,sed angulosus, cortice inaequali de valde fibro se, cine tacei foris coloris, intecne fusci, levis. aquae dum o mergebatur, innatans, nucleum continens prorsus rugosum quia sorte ante maturitatem lectus) & substantiae rusescentis, adstringentisque saporis. T E R TI v s, orbicularis crat formae, uncias paene tres ambitu comprehendens, laevis 5 pcrpolitus, spadicet coloris, superna parte exinguo mucrone sveluti glandesin praeditus, inse na, vestigio quodam, cui pediculus inhaesisse videbatur, levis de aquae innatans, tametsi nucleum aut pulpam continens, ut ex strepitu deprehendebam. NE c jam descripto valde dissimilis erat

uariau, paullo tamen minor, & oblongior,tametsi etiam reperiatur ejusdem cum illo magnitudinis: corticem vero habebat durum,paene ita ar putaminis nucis ponticae,susca tectum epiderinide, internam autem partem cineracei coloris: aqua mersus, non subsidebat,sed innatabat , licet nuclcum contineret avellana non minorem. cineractum, rugosum ob vetustatem, non adeo solidum ut primo intuitu apparebat, sed qui cultello facile secaretur, sub flava carne, sive substantia, quae manducata, satis acris deprehcndebatur. vl NT Vs, aequalis sere cum Tertu erat magnitudinis,& siphaericae etiam formae, putaminc constans quali nux juglans, firmo, fusci externa parte coloris, interna spadicet, qui intres aequales partes dividebatur, de interna parte in tres veluti concamerationes vel loculos separabatur, in quibus singularia grana, malorum vulgarium seminibus non valo dissimilia. SE x TV s,sc sic iunciam longus, media parte crassior, extremis gracilioribus, qui e multis fibris contextus videbatur, sed adeo firmis, ut frustra cultello aperire tentarem, coloris fusti: pelle tamen spadicea, laevi & splendente tectum fuisse, reliquiae quas adhuc retinebat, indicium faciebant: atque licet non adeo gravis videretur, aqua tamen mersus, subsidebat. I NH R Aromatum Tripoli allatorum purgamenta suerat inventus Sepus meum pluribus quisquiliis nec magni momenti, ut, parvis phaseolis varii se Iis,exiguis ricini granis, Lachrimae

72쪽

Lachrimae Iob vulgo appes latae seminibus, olivarum ossiculis,& similibus. inerant etiam

Xyli capitulum integrum cum suo tomento & seminibus, Abhel fructus, nucis unguenta' riae genus 1 nonnullis Catelimbra ranuncupatum : ad quam nucem haec Etiam commodere serri possit mea sententia. Etenim valde illi similis crat,quam olim Granatae in Hispaniae Pennon de Vel ex in Africa recenter allatam anno MDLXV. mihi donabat illi iliris Vir Dn. Didacus a Stunica, Illustrissimi Ducis de BGar nepos, & in supremo illius urbis Sem tu Regi a consiliis, sed minor, SI magis orbiculata, spadicet coloris corticesoque larvi constans, atque veluti in binas partes secto. An vero alio cortice, si ve involucro iccta fuerit haec nux ut verisimile est me latet: alia tamen addita crat minus crassa, sed paullo oblongior, nequc adeo spadicet coloris, quae media ex parte tecta erat suo involucro nigro S rugoso, cui petiolus adhuc inhaerebat, quo in ramo firmata fuerat.

OCTA vvs,lobi quodammodo sormam habebat, δe uncialem longitudinem iiiii sigulam

quasi exprimens, gracilis, cinera ei coloris, aliquot grana sui ex involucri ruptura appare- Ira. batin fatis crassa continens spadicet coloris, laevia, ab altera parte Plana, insipida, vieta,& --tustate evanida. N o M v M e Brasilia delatum serebant sed nullo nomine insigni tui I ,semen verius quam fructus: nam pineae nucis nucleo, nec forma nec magnitudine valde absimilis erat. glaber, I x. coloris ex flavo spadicet, satis lento cortice constans, interna parte hirsuto, S duram ex succamque medullam continente, ut de ejus sapore nihil pronunciarc possem. Huic commixta erant Ricini grana adeo exilia, ut illis minora videre non meminetina: alius praeterea nucleus mihi ignotus, &aliae quaedam minutiae. D E L A T v s sit militer e Brasilia dicebatur quem pro Decimo fructu mittebatu: sed arboris rina misi.x. excrementum aliquod instar gallae verius nuncupandum censebam,quam fructum: simili enim materia constare videbatur: & gallas similis paene sormae videre memini. Vncia autem minor erat, quinque angulis velut alis constans, superna parte aliquantulum protuberans, dc a centro ductas habebat quinque lineas ad extremos usque angulos: inferna longior erat, sensim gracilescens usque ad sedem, qua ramo inhaesiile videbatur. AR ao Risne an fruticis alicuius fuisset ramulus cum superioribus repertus, Cui po- Fraict. se. stremum locum damus, quemve florem tulisset, cx siceato dimcile erat judicaret aliquam tamen amnitatem habere videbatur cum illis ramulis, qui in coronario frutice, sive Syringa a vulgo Herbariorum appellata, odoratos albos flores, racem i instar compositos quinos aut septenos serente, nam ejusimodi se recapitula habcbat, octo exilibias striis notata, quae in binas partes rostelli aviculae in modum dividebantur, Contra quam in coronario frutice,

cujus capitula in pliues particulas divisam unu aurem semen continebant,sed inania erant.

ΙA C o 2 v s Cuelenerus,vir ornatissimus,& Commissarius in ea nave cui nomen Amstenredamum, illius classis, quae in Indiam Orientalem ablegata, quique cum Iacobo vanNech, anno a Christi nativitate millesimo sexcentesimo tertio rediit, quaedam exotica reserebat: & inter illa fructum quendam, quem nautae es, effectu massi prum ens, hoc est, fatua sive insana prunula appellarunt, ego nuces dicere maluissem, quia ma)orem similitudinem cum nucibus habere mihi videbatur, quam cum prunis, nisi ab ossiculo, quod continet, prunis silvestribus in spinis nascentibus non dissimili, appellationem sumendam esse contendant. Illum autem fructum in subjecta tabella exprimendum curabam cum suo

ossiculo, alia quadam num ipsi addita.

ERAT porrd haec Nux prorsus orbicularis for- N. ἡ ἰφ.amae: nam ejus ambitus, sive a pediculo per longitu- inmε. dinem, sive per transiversiuim metiretis, paullo plus rutin binarum unciarum crat, putamine non valde enso, catis tamen firmo constans, soris subfusco, de non laevi, intcrna auicna parte spadicet coloris & lxvi, Osticulum mcmbranaceum continens nigra quadam pulpa tectum, pruno silvestri nec forma, nee

magnitudine absimilem, infima S sessili parte, quae petiolo respondebat,alba macula satis ampla insignitum, sub quo nucleus cineracei coloris duriusculus

73쪽

. larem , interdum autem geminam simul conjunctam nasci intelligebam in albore cerasi magnitudinem aequante, cui folia essent longa de angusta, mali perlicae folsis non dissimilia. C E T E R v M occasionem, cur ist. In fructum fatuum sive insanum nautae appcllarint, praestat ut tactor intelligat ex ipsius Iacobi Cuc teneri narratione scripto cςmprehcncavernaculo sermone, de ad me missa, quam sic Larinam faciebam. Duodecimo die Octobris anno a nato Christo millesimo sexcentesimo primo tost longos errores,tandem singulari Dei beneficio in Sinum quendam appulimus,litum undecim gradibus Je quadragintaquinque scrupulis ab AEquatore versius polum Arcticum. In eo sinu, prunorum quoddam genus repericbamus, quo cercopithecos qui istic valde frequentes) vesici conspiciebamus: nostri nautae, qui lioqui alimentis non abundabant, id observantes, haec pruna etiam legerunt & comederunt, nec ea re contenti nonnulli, ipsa fructus

c., ις ιI- ossicula cum nucleis in aqua macerata coqu ni S,VOrarunt: quotquot autem voraverant,

capitis vertigine de mentis alienatione correpti sunt, mirasque imaginationes habuerunt, pro naturae cujusque temperamento: unus enim arbitrabatur in suo cubili seu siponda,aedes fabricari ad coquendam ccrevisiam commodas , & quotquot propter stabant copellabat, dicens,Videte quid ista vetula in meo cubili agat: alter singulos convocans percontabatur, an pisces emere non cuperent, se enim ccpisse omni coloris genere praeditos: textius in sua sponda Jacens conquetcbatur sibi de toto corpore carncs detrahi: quartus voeiserabatur, ingentem navem in suo cubili fabricari: quintus etiam in sua sponda jaccns iquatuor aut quina murrhina vasa confringebat, dicens, multos homunculos istic adcile qui ejus spondam occupare conarentur: sextus nauclerum compellans,Vide ne inquit diabolum in t stro navis sedentem de pisces captantem septimus affirmabat se per navis alvum anchoras in imo mari fixas conspiceret nostri Naucleri filiolus ad patrem accedetis, Chare pater, inquit, plurimos homunculos per tuum nasum cursitantes video; sic ut ipse pater cum quodam metu admiraretur: quibus porro somno indulgcre licebat,statim istae rerum imagines evanescebant: nec defuerunt, qui per triginta sex horarum spatium, imo per integrum biduum dormierint: fuerunt cliam qui alvi profluvio correpti sint. Eiusmodi de pleraeque aliae imagines iis contigerunt,qui nave Amstet redamum appellata vchebantur, quas nimis Iongum esset referre: inter reliquos autem nautas, Anglus quidam , in caelum tapiciens, illud apertum se videre assirmabat, altaque voce inclamabat, O Domine te lubens sequor. variique suis gestibus, risum omnibus qui circa ipsum eram movebat: nihilominus,semper in caelum suspiciens. progrediebatur, ut parum abesset, quin in mare prolaberetur, nisi qui ipsi adstabant,detinuissent. Hactenus Cuelenerus. Quaequum ita sint. mirari neccsse est, unius ejusdemque fructus manducationem, tot tamque varias imagines in hominum cerebro potuisse parere. Nin dura. ALTERA M nucem quae in tabclla expressa, codem anno Amstet redami paullo antὰ accipiebam ab ornatissimo humanissimoque viro Henrico van OS. us urbis cive: eratque spadicet coloris, Ponticae nuci non valde absimilis, unciam longa, eius ambitus uncia paullo major, scisti sive infima parte angussior, extima crassor. & veluti decussatim sot-mata, dura, solida, nec ullo motu strepitum edens: an aliquo calyce excepta suerit, san dis aut avellanae instar, me latet, nec is sciebat qui illam milis donabat: nam inter aromata illo anno advecta fuerat inventa. K imis. TE RTI AM quandam nucem, quem binas superiores descripsissem,ostendebat mihi ornatissimus vir Christianus Porretus, planam, cinera i coloris, formam cordis, ut pingi solet, referentem, εe quibusdam locis tumesccntem, eamque adeo lcnto cottice constantem, ut maxima cum dissicultate aperire possem, ad obicrvandum quid contineret: reperiebam autem sub eo alium corticem, non miniis lentum superiore, uitissavi colori tegen tem nucleum candicantcm, salsi saporis, involutum rusescente membrana. Alium praeterea fructum, unciam longum, quadrangulum, lateribus aliquantulum depressis, prorsus nigrum, media tamen ex parte rectum tamquam membrana soris miniata, fructui firmiter inhaerente. Quo autem nomine appellaretur, cujusve plantae esset, aut qua in regione uatus, intelligere nequiverat.

IA M ad eos paucos exoticos ructus veniendum, quora HMoriam

ante viginti annos publicam faciebam: m illum ipsum ordinem, qui tune observarin, siquendum s retinendum censebam, opter tabe vi, qui

interdum plures sitictus, uidissimiles, expressisuertit; L.

Bernimu

74쪽

Beretinus stariis.

Qui Generosum equitem Franciscum Drahe in navigatione illa qua totum orbem circuivit, comitati fuerant, reduces anno octogesimo supra millesinium& quingentesimum, fructus quosdam glandibus non valde dissimiles reserebant. Eorum aliquot anno insequente Londini nanciscebM cura de diligentia doctissimi&humanissimi viri Richardi Garth Cancellaria: Londinensis Primi cccii, atque postumani honestissimique viri Hugonis Morgani Serenissimae Reginae Angliae Elizabethae pharnaa poei, quia Dra e mitibus impetrabanti Eos autem fructus tum temporis in adposita DR A TE potad cum comitibus in desertan

quandam, & multis altissimis arboribus consitam insulam appellcntes, aquationis & virium corporis fame amicti reficiendarum causa: cel-sssimas quasdam in ea arbores quercu major sinter alias reperiebant soliis laurinis praeditas, crassis, splendentibus, in ambitu minimc serratis, oblongiusculum fructum, cxiguis iligneis glandibus similem serentes, nullo tamen calyce ut affrinabant, nam ipse aliquos eorum

rcontabar inclusum, tenui cortice cinera cetcoloris,interdum etiam atri tectui nucloiim-quc continentem oblongiusculum candidum,

nullo manifesto sapore Ruia pre siccitate induruerat praeditum, tenui membrana involutum. Illum autem tametsi semc valde promente degustare verebantur, quia ipsis ignotus, ne aliqua noxa assicerentuti Pos TE A voto in Betetinam insulam alteri vicinam pervenientes, similibus arboribus abundare deprehendebant,Villarum fruetiam minime perniciosum, sed cdulem esse, ab incolis edocebantur. Eo deinde, more leguminum elixo, aut in farinam trito, & pultis instar inspissato atque cocto, alterius cibi penuria, cum istic, tum in navi famem subleva. bant. In Moluccis autem Insulis hanc arborem etiam crescere reserebant.

CAPUT XXVIII.

CELBBREM etiam per universam Americam, multique usus fructum Carao appet latum, Petuanae provinciae litora legentes,secum sumebant,& aliquot adserebantiatuue ab ipsis paucos fructus accipiebam: cinus fructus quum luculenta descriptio extet apua Benzonem,qui miles aliquot annis novi orbis p Vincias peragravit, ipsius verba, ut ab Urbano Calvetone Latina ficta sunt, hic subiicere libuit, cum tabella, in qua Cacu fructus me curante expressus. IN Nicaragua novi orbis provincia pomi p.in vita. quoddana genus pecialiare est, neq. Hispanio. ν 4. lae, q ulli alteri Indiae parti concessum. 'tinostri sermo est sipecie,ligno interiore rotundo nucis crassitudinc, & dimidio amplius, optimi& jucundissimi saporis: arbor procera exiguis foliis vestitur.

Hi sipant quum primum eam mvinciam

subegerunt, propter uberrimam omnium reis rum ibi repertam copiam, illam Paradisum Maliumctis nuncuparunt. Duo inter cetera fert Mec tellus, nulli praetcrea Indiae regioni concessa, excepta Guati mala Honduresis pro . vinciae de Mexici finibus,totoque novae Hispaniae tractu. unum,Pvonum quoddam genus est, qui in Europam transsati, vulgo Gallinae Indicae vcantur. Alterum, id quod Cac e appellant, quod monetae usum illis praebet.

75쪽

Cιαε tali, I D seri ai or modicae magnitudinis, quae nisi calido loco. sed opaco vivit: nam simul iccontabescit. Itaque fere in lalvis umbrosis&humicio loco serituri neque id

fatis, sed juxta eius gelacris arbor ira, aliam editiorem plantant : quae simul ac adolescere Cepit, ejus cacumen ita concinnant, aptantque, ut adulta ea arbor Cacavatem inumbret,

defendat ille ab aestu, ut solis radiis Iaecii non potuit. Fructus amygdaIarum specimen reserens, si liquis quibusdam,velut cucurbitis includitur, Crassitudine& latitudine cucumeris annuo spatio maturescit. Maturas eas ubi legere, excussum solliculis fructum, super storeis expassum ad Blcm exponunt, donec humorem exsidaverit. Potum ex eo confecturi, tu testa fictili ad focum exsiccant, mox lapidibus quibus msitur panis, contusum & commolitum, fusumque in pateras squae cucurbitae specie e certis arboribus per omnem Indiam nascunturin paulatim aqua temperant,atque interdum paullulo pipere quali vulgo utuntur fAxi Piper Mosioum condiunt, coquc in potu utuntur. Porcorum ea verius colluvies, quam hominum potio.Quum cam provinciam peragrarem, plus quam im tum annum, ab tali lora abhorruit sed quum vini copia mihi non esset, ne semper aquam bibere cogerer, alios imitari didici. Ea coeula sapore aliquantum amaro, satiat & refrigerat corpus, minime tamen inebriat Haec praecipua & carissima merx carum regionum est: neque quidquam aliud Indim m. riinprctio habent, ubi quidem in usu est. Hactenus Benzo. Amygdalae porro sito putaminc exemtae, hic fructus prorsus similis est, tenuique membrana tegitur,nigra, nucleum continente, qui in binas aut ternas partes oblique atridatur, subfuscum, S cineraceis venis distinctum, adstringemis S ingrati saporis: quare mirum non est, ii qui ante non d ustarunt, a potione ex eo consecta abhorreant: ego sane puram aquam longe praetulerim. Eam tamen clatis viris propinant,quemadmodum nos aromatibres aut generosius aliquod vinum .lemus,reserentibus iis qui pauculos fructus tetulerant,e qitibus tum binos impetrabam: sed diversis deinde temporibus alios nanciscebar.

Prregrini fructus marii alii.

PEREGRiNA Tio NE tertium in e Nam innitura donabar ab

amicis anno octogesimo primo supra mi fimum σ ιγngentesimum, Londino jam discesseris , astquot peregriri fusti ,riquidius tunc piridem agebam, sed etiam nunc denuo

agendum exiIstimavi.

Find. I. M AI o R, qui Primus, ex illo genere est, quod in scitolio ad cap.xxvi. lib. I. His . Aromatum Garciae secundo loco olim describ bam: sed longe amplior, utpote qui ternas uncias logitudine superaret, latitudine unam, altitudine paene duas aequaret, alioqui formilc colore eidem plane similis: nempe crasso cortice sive putamine constans, inferiore sive supina parte sessili, rugos scabrove de cineraceo, superna autem sive prona de gibba, laevi,

subruso, vel potius spadiceo, ita ut animalculum duro corio tectum videretur: nucleum continere deprehendebam binas uncias longum, unam latum,gemellum,scit extima parte simul cohaeretem, tenui cineraceaq. membrana tectum, substantia firma, ut amygdalae

aut castaneae recentes, subfusca, pingui 3e oleaginosa, odore satis jucundo praedita, de sapore non ingrato. Illum damus expresium insu jecta tabella cum integrum, tum apertum,at ' que etiam ipsius nucleum nudum de ex silo Cottice exemtum, ut facilius abservari possit Mus geminatio.

76쪽

EXOTICORUM LIB. II. J HvNC porro fructum mihi donabat Iacobus Garetus, S asserebat Lusitanum quen-gam mercatorem, cui nomen Petrus de Frias, a provinciae Pertianae Pro rege accepim: pro fructu arboris in novo orbe nascentis, ex qua Balsamum illud ab Hispanis decantatum est-citur, donabat etiam ipsius Balsami liquorem ab eodem mercatore acceptum,quem sanet, periculo laeto , comperiebam insignium esse facultatum ad recentia vulnera brevissimo tempore curanda. Verum si Nicolai Monardes descriptioni fides est adhibenda, longe minor esse debet Balsami fructus. Consulendum eap. ix ipsius Historiae Simplicium ex novo

orbe delatorum,quam ante viginti novem annos Latinam faciebamus,& nunc donuo publicamus. Cetertim anno reparatae salutis humanae millesimo quingentesimo nonagesimo Dono, extrcmo Octobri binas alias ejusmodi nuces Londino ad me mittebat idem Garetus,quarum altera huic quam modo de tipli, prorsius similis : altera vero ab uno latere plana, ut gen inae eodem integumento comprehen fuisse viderentur,non secuet quam genainae interdum castaneae eodem calice continentur. Utramque nucleum inclusum liabuisse, crepitatio, dum commovebantur, fidem faciebat. A L TE R, nucis juglandis paene erat magnitudine, extima parte latiusculus, totus rugosus, atque ut nucis juglandis putamen inaequalis, fusci coloris, sed magna ex parte ves uti crusta quadam durissima& cineracea tectus: levis erat, S: exigui ponderis, licet admodum solidus&saxea duritie praeditus, nec minus in aqua lubsideret, quam lapis r confractus, erata durissimoque cortice constare deprehendebatur, & nucleum candidum, succillen tum, grati saporis nec injucundi odoris,oleumque macis fere reserentis continere tametsi vel iustus in bi iras partes dividitum,tei tui candidaque membrana intersecante, altera m per paullo crassa ore firmioreq. inclusum. Eum porro cum Ii I. iv. v. dc vl. sublequentibus in eade tabella, quae est fecunda huius cap.xx Ix. exprimendum curabam ut hic subiiceretur. Husmodi vero fructus ante plurimos annos,

saepius inter aromata repertos,dum Ani erpiae repurgabantur, memini. Sed etiam anno M. D. xcvii. inter aromata quae Batavi ex Iava res rebant, similes multo recentiores consipiciebam, quos Abdala, Camisi, adpellari dicebat. Rus descriptioncm inter peregrinos fructus a

mercatoribus acceptos Lector cap. xv. hujus lib. II. reperi t.

MAGNAM similitudinem habebat Tertias cum prima nuce dc scripta in scholio ad cap.

xxvi. lib. I. Historiae Aromatum a Garcia coibscriptae: sed paullo minor crat, angulosus, Π ger, crassioribus quibusdam firmi . villis ipsi incumbentibus & firmiter inhaerentibus, ob septus, praeduro putamine constans, & nu

PONTiCAE nucis magnitudine erat Inarain, ejusdem coloris, putamine duro,veluti in duas partes divisio, nucleum continens, ut cx strepitu coniiciebam. Non dimimilis illi quem Gra- natae accipiebam ab Ill. Viro Didaco a Stunigarecenter ex arce Penon de Veleet in Africa ab

Hispa uis praecedente anno, n mpe M. D. LXi V. Occupata,delatum, nuclcumque continentem

album, dulcem, quem ad uno uentariae nucis genus aliquod referendum esse censebam. Qv INT v s, nucleus dum Laxat erat suo putamine exemptus, firmus,tenui membranasusica & multis venis distincta, firmiterque ipsi nucleo inhaerente, tectus: ipsa substantia firma erat,candida, pulpae nucis Indicae sive cocci, similis, nullo quidem odore praedita, sed

satis grato sapore. Hunc nucleum anno M. D. xcvii I deprehendebam ejus nucis esse,quae Tertio loco, sive praertio hujus capitis fructu descripta est mam multi similes nuclei, partim sui putaminis fragmentum adhuc retineres, maxima autem ex parte nudi,& a suo putamine liberi, nor nulli etiam integrum corticem adhuc habentes adserebantur nave quadam ex insula Divi Thomae advecta, quibus Lusitani quidam eadem nave vecti, sua mancipia cum radicis cujusdam farina commitatis aluerant in itinere. Est autem fructus Palmae Adit nuncupatae.

Camilia

III. IV.

Palma Ad L

77쪽

S E XTus, orbiculari paene rotunditate erat, tamquam torno elaboratus fuisset, ovo passeris minor, prorsus flavus, nisi alteram extremitatem subfusica macula insignitam habuisset: solidus autem erat, lapideaque duritie praeditus, & in aqua subsidebat.

Peremm alii sivi M.

Vi ENN AM Auctria porro redux ex in AnglisanaperePinatione, inter exoticos quosdam ructus, q s, ut alia pleraque rariora , fluis capsis inclusios adprobam e aliquos inveniebam, a nemine tum temporis aὰhuc descriptos . rem itaque studiosis non ingratam me facturum exim-mabam,siillorum descriptiones,.icones verioribus adderem.

P Rio R, Alteri qui in Secunda tabella superioris capitis expressus non valde dissimilis

erat, minor tamen, & ponticae nucis magnitudinem non excedens tametsi juglandi sere aequales vidcre meminerim laevis, splendens, cineracei coloris, & saxea duritie praeditus, licet in aquam conjectus supernataret, aliquantulum inaequalis, Si compressus, ut pisa intcidum quae in eodem lobo nata, sese mutuo compresserunt. Similem autem esse mihi

persuadeo, cum illo, qui in iobo proximo labro cap. xv. describetur. Illum porro cum sex se auctibus in subjecta tabella quae hujus cap. xxx. primat expressum adponebam. ALTER Ovalis erat formae, Iudaico lapidi magnitudine par, illiusque formam, exceptis

striis, pulcherrime exprimens, ex ruso nigricantis coloris, ut nonnullae majores gallae, levis,& aqua mersus non sidens, licet duro putamine constans S nucleum continens. TERTIO, illo minori, NI mediocris avellanae magnitudinem non excedenti,paenC ODbicularis erat sorma, nisi infima pars paulibangustior, in triangularem qirasi mucronem desiisset, color alioqui limilis altera,& tametsi levis,in aqua nihilominus sitbsidens imum petens, duro crassoque putamine constabat,& nucleum candidum tenui fusca membrana tectum continebat. A R τ o, sphaerica sere crat forma, magnitudo paene uncialis, putamen admodum crassum & durum, perpetuis tuberculis undique obsitum, flavescentis coloris, linea eminentiore transversum secante, quam, ut in juglandibus, putaminis conlurictionem &commissuram esse arbitrabar. PR o R s v s sphaerica erat forma. magnitudo globuli minoris siclopi, putamen eiusdem cum praeccdeme coloris, Sc perpe

tuis etiam tuberculis, non adeo tamen crassis, obsitum, nullaque linea cinctum. Haec duo postrema alicuius fructus dum

taxat erant ossicula.

vi. S E x T V S. Ossicinarum nuce vomica major erat,planus idem,atque similis coloris, nempe cineracei, prona parte paullo eminentior Λ magis tumens, in ambitu quodammodo sinuosus, supina vero, quinque grana, inter se seiuncta & aequalibus spatiis ab invicem dissita. ipsique taviquam impressi, ostendenς, me sipilorum setaniorum ossiculis non multum abs milia, Quae exemta, fatis profunda lacunarum vestigia relinquebant. Totus lignea, duritie praegitus crat. vii. FORMA ctiam plana erat Septimus, sed , priore discrepans, rugosus&quibusdam locis tumescens, aliis depressus color cx cineraceo nigricans, qualis in nonnullis Casto- nucibus, quorum

78쪽

quorum historiam&iconeria in scholio ad cap. de Anacardio lib. I. Hist. Aromatum Garcia datiamus. Is per mediumJ xlus, ni illam, ut plurimi ina , pulpam , Iod splendentemqucndam nigrumque succum concretum N induratum dumtaxat continere deprehendu-batur: interdum aut cm nucleum trahere obicrvabam rugosium . quem ambiebat inter binos cortices succus concretus, spicndens, ut nux Cristin immatura censeri in dubie pollit.

Hos omnes cum Acaciae legitimae totas confractis 5: sic litibus, parv1s qui bii ldam con 'chylii & aliis minutiis an piperis repurgatione&delectu aliquando inventos memini Sehentes vero Olimo novo orbe delatos, culantibus quibusam amicis .cx I Iispaniis accipiebam: deposica in una tabella cxprimendos curabam , quam iccundam esse volui hujus capitis xxx.

, . CETER VM Octav um, Pimi cujusdam ge- vri . neris nucis nuci eos quispiam aesti muro pollici, adeo nostratis pineae nucis, silvc strobili nu- cicos referrebant, licet magna ex parte nostris

essent S: longiores'crassiores: durum similiter putamen, & idem color. IN NEπo quaedam crat varietas: nam alter altero major&crassior, licet color forma propemodum eadem. Planus 5: oblongiusiculus, altera parte latior,altera angustior, glaber& laevis, totus fusci, interdum etiam spadicet lotis, nisi linea quaedam candicans,

qua parte suo fluctui adhaesierat inam altero inelusus suisse videbatur) varium secuset: nu-eseum autem continere, strepitus quem motust agebat, indicabati Hi duo P uasa Pera, id est,acinorum Peruanorum appellatione in ligniti mittebantur. D E c t M v s, Cassiae solutivae, aut Gratiin krum semen magnitudine aequabat, cui ctiam forma fatis respondebat, tumidior tamen aliquantulum , & colore dissiciens, qui in hoe egregie ruber erat, ut in Spinae appendicis vulgo Herbariorum Oxyacantha creditae,

fructu, solidus, durus, atque in aqua sublidens & imum petens: siliqui aut lobo aliquo inelusum fuisse, veti simile est. Eum autem Mates appellatione accipiebam. Alios postea similes non semel, scd nullo nomine insignitos, accipere memini.

Pos TagMvM 'loeum oecupabat phasilus ille colore Matounae simili, hoc est, ex xi. spadiceo nigricante, sed planiore longioreque forma, hilo non admodum magno, cusus,

ad epistolam Petri de osma Nicouo Monardes inscriptam, mentionem faciebam, quidue Maxilliano II. Caelati ex Hispaniis missus suerat, Haba de sed a mu id est, Fabae Haba d. Indicae elongae appellatione. Aqua mersius, imum petebat.

ET hae quia Anc qua de exoticust ibin, simularibus nec aliquo

Oisc is, quos hactemu mihi videre contigit, commentaripoteranti. CARO LI

79쪽

A TREBATIS

EXOTICORUM

LIBER TERTIUS.

o T v I s s E r etiam horum peregrinorum Fructuum historia, illorum, de orsibus Secundo bbro egimus, hi toria adjungi sed quia nascendi ratio drversa, commodus esse ducebam, eos ab invicemsej ungere, speculiari fibra describere. Itaque Fructus quisliquarum sive oborum, aut ceratiorum instar, in arboribus vel aliis plantis nati uerunt, hoc Tertiodiso complectemur,s talium faciemus ab eo obo, qui omnium Mosmus mihi unquam conjectus est. Lo Bus BRASILIANVS INGENA

INτER Arbores quae fructum in labis aut siliquis gerunt, praecellis quandam in B .silia nasci intelligebam ,3uglandis soliis praeditam, qua hunc admirandum Iobum pru-

seri , cui sane parem forma & longitudine videre non memini. tabi iconem,tOtius fructus magnitudinem 3c formam aflabre exprimentem, cum Lobi ipsius extima parte quatuor articulis distincta, Viennam Austriae ad me mittebat Londino Iacobus Garetus. Illam autem in tabella exprimendam curabam , & hic proponendam cem sebam. ERAT porro hie lobus articulatim di stinctus instat siliquarum Acaciae, singulorum articulorum medio eriam tumente, quo videlicet semen continebatur, binos pedes Romanos cum triente Ionsus, qua tuor uncias ubi latitudo majod Luus, aeque planus instar praedictarum siliquarum Acaciae, cineraceo quodammodo colore praeditus, qui tamen ante maturitatem le- ictus fuisse videbatur: nam semina contracta x rugosa erant, orbiculari paene figura, nucivomicae non valde dissimilia, quodam vestigio impressis ea parte, qua lobo adhaeserant, coloris ex albo rufescentis.

80쪽

Iobus Brassi us alius.

C A P. II.

Avτε R Brasilianus lobus octo uncia

rum longitudinem habebat, quatuoreum semisse latitudinem , planus, dorsio gibbero de alvo crassioribus & magis tumentibus ipso meditullio , quia forte ad plenam maturitatem nondum pervenerat quum legeretur: spissitas tamen dorsi & alvi, a lacunarum, in quibus semen latuerat, in V , unciae unius, materia adprime spongiosa constans, lacunae binas uncias longae numero decem, in quibus semen quasi quadrangula re unciam longum, oblique situm: lobi color externe ex fiasco cineramus. ΑL i v Mejusdem generis longe minorem cum eodem accipiebam, colore ex fusco rubescento foris praeditum, qui per medium, ut praecedens, sectus, octo stum taxat lacunas ostendebat, in quibus semen impersectum, citri j mali sernini non valde dissimile. Qui ad me utrumque hunc fructum Viennam Austriae, cum eo qui praecedente capite deseriptus, mittebat Garctus, anno octogesimo quinto supra millesimum & quingentesimum, e Blasilia allatum, & in praxiit Iarbore natum adscribebat: nomen autem quo apud incolas donabatur, non adscribebat, quia ab his qui attulerant, fortassis intelligere nequia verat. Vtrumque autem in tabella huic capiti ad; uncta expressum lector reperiet.

λ c N v s & crassias etiam erat hielobus, quem ab eodem Iacobo Gateis cum superioribus accipiebam, non tamen ex Brasilia, sed ex alia provincia procul ab ea dissita relatum. Bini autem hujus generis lobi mittebantur: Unus lex uncias lon-

gus, duas cum semisse latus: Alter quinque dumtaxat uncias longus,binas latus: uterquo unciam densus, crasso validoque, duro firmo cortice tectus, binis nervis, sive costis, a

F pediculo, l

SEARCH

MENU NAVIGATION