Caroli Clusii Atrebatis ... Exoticorum libri decem quibus animalium, plantarum, aromatum, aliorumque peregrinorum fructuum historiæ describuntur item Petri Bellonii observationes, eodem Carolo Clusio interprete ..

발행: 1605년

분량: 712페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

81쪽

CARO LICLvs I pediculo,qui crassus & firmus, ad extimum lobum, secundum dorsi longitudinem produ-

. chis, foris coloris fusci, inteme cineracei,& tam exteriore quam interiore parte scabri,continens fungosam pulpam cineracei coloris, in qua latebant quina aut sena ossicula verius uam phaseoli, uncialis longitudinis, avellanae, sive nucis ponticae sativae magnitudine, ura nigra, album nucleum continentia, amygdalae vel avellanae sapore. Qui mittebat, ex Uingandecaow Americae versus Septentrionem tendentis Provincia, ad poli arctio elevationem xxxv. gradibus lita, quam Angli duce Waltero Raulaeo dete lam, Vir aram, a sua Regina virgine nuncuparunt, allatum afferebat. Illum porro S integrum,&apertum ut videlicet te pulpa 3e ossieula conspici possent) in tabella exprimi curabam, quam hoc capite proponerem. Similem autem, sed minorem ad me denuo mittebat anno non esimo octavo stapta λῶπινα- millesimum &quingentesimum, exculus arbore gummi Anime.elici scribebat: unde auiatem adve m. non indicabat, nisi quis putet cx Guyana provincia allatum: nam Guyanae fructus illos, quorum cap. V . libri Secundi memini, simul accipiebam. SED illis adhuc ampliorem,utpote septem unci longum,tres fere cum semisse latum, mihi Amstetredami ostendctat anno millesimo sexcentesimo, honestus vir Stephanus Ioannes Scharm, ejusdem urbis pharmacopoeus: mimis tamen crassus erat, & coloris magis spadicet, nec plenam maturitatem adhuc adeptus videbatur, aliochii ejusdem prorsus formae erat cum viperiore. Ex insula, Ly ti sive Isabellae vicina,deserta & inculta,ad quam forte navis delata suisset, recens allatum hunc fructum dicebat. Qualis autem esset a bor quae eum tulisset, non potuisse intelligere,ciam An porro alteruter istorum ioborum, si ma Ovudi, cujus mentionem facit cap. v I It οπια lib. viii. Primae partis Historiae Generalis & Naturalis

Diata rALDE planus hic Iobus, pro amplitudinis ustatione: nam quum decem uncias c. a. longus esset, & trium unciarum vel mistiorem latitudinem haberet, vix qua drantis unciae erat ejus crassitudo sive spissitas; sic ut ante maturitaten ab at reiectum fuisse quispiam existimare potuisset: maturum tamen illum ect, semina in ipse i llerta evincebant. Lento autem&veluti cutaceo cortice constabat, exspadiceo susci co-otis, frequentissimis venis ab infima siliquae parte ex pediculo dependente sursum & in latera utrimque sparsis, praedito, atque quodammodo ornator medullam sive pul continebat pallescentem, satis gravis odoris S saput etiam ferientis, imo cerebrum omendentis, qua involvebantur aliquot grana, dura. ex spadiceo susca, non valde dissimilia granis, quae in siliquae silvestris, vulgo Arboris Iudae cognominatae, lobis reperiuntur. Qualis porro esset & cujusmodi soli a proferret arbor similes lobos gestatu arborisetenim fructum esse arbitraban mihi incompertum, nec qui hunc lobum ad me mittebat honestus vir illelmus Pardumus ex Guinea advectum, ullam mentionem faciebat: sed illud dumtaxat addebat, Cheirurgum a quo acceperat, asserere, incolas illius regionis in qua

nasciturarana fructu comprehensa in pollinem comminuere,quo ad vulnera curanda ute rentur intra corpus vero non assumenda, quia pemiciosa essent. Eam ob causim, pulpam gustare verebar, ad temperamentum ejus explorandum et praeterea, ipsius gravis & teter

odor, , gustandi desiderio satis me deterrebat, tametsi non fuissem admonitus.

VN o a allares esset hic lobus, intelligere non potuit multo adhuc' mimas qua appellatione donatusesset, quibus-ve facultatibus praeditus. Sed quum mihi con

cessus esset ut describerem, eadem opera exprimendum curabam in tabella bicadposita.

82쪽

ADRANCvLARIs autem erat sermae, septem tibis uncias longus, paene binas latus, prominentibus & print uberantibus quodammodo in acu Non dorso S ventre,

ac longo utrimque sulco a capite ad insimum lobum lat rates alas superante: ejus color sulcus Λ splendens. Continebat autem hic lobus in media spina aliquot semina, ut ex agitatione deprehendere poteram : horum unicum magna cum dissicultate, nec eum integrum, sed per partes dumtaxat educere licuit: verebar enim,nc lobum i qui mihi id tum modo concessus ad describendum in cortum. perem : erat vero illud granum nigro S splendente cortice tectum, lenticulae sere magnitudine, cui suberat alba

membrana viridem pulpam continens non insuavem ,

t sed instar nuclei pistaciorum,servidiore tamen satorer ipsael obialae intus inanes, nihilominus subi circa sulcos 'intumescebant in succo quodam dulci, qualis paene ceratiorum, praedita: csse deprehendebantur.

Lobus Eabae arboreficentis.

VALDE magnus erat Lobus a me Lugduni Batavorum conspectus apud Henricum

Tilmannum mei calorem , qui diu in Lusitania vixerat, eumque ex Guinea dela- o, insinu. tum asscit bat. Nam viginti unciarum longitudinem habebat, trium vero latit dinem, duro pie dec rata cortice erat praeditus atque rugoso, coloris externa parte nigri cantis &fubgi noli. interna autem sere is adicei lcain cnim videre poteram, quia proptUr nimiam siccitat ira Λ calorem in bynas partes cum strepitu dissilierat in continens magnos te picna plias colos binas uncias cum semille longos sus cunctam latos,valde planos pro magnitudine, S nrinime densos, coloris ex spadicto

nigri cantis de spicndentis. Ipsum quidem lobum libenter in tabella exprimendum curas sena : verum quia in binas partes dissilierat,

illae instar cornuum arietis sese contorserant,

commode seri non poterat: sed ex alio similii conem in tabclla expressam hic subiiciendam curabam.

Eam porro iconem suis nativis coloribus in charta eleganter expressim, servata lobi magnitudine M latitudine, mittebat ad me annona ille limo sex ecia teli ino primo doctissimus vir Fr cisciis le Clerc Monti faut toparcha

Medicus Tornacens ς cum uno phaseolo ex ipso lobo exemto. Lobus autem una uncia minus longus erat co quem apud Tilmannum consipiciebam: nam eius longitudo novem decim unciarum dumtaxat erat, latitudo vero

eadem cum illo qui Tilmanni, circa pedicu tum tamen paullo angustiori color externus fuscus,quem crassiores venae, sivestriae nigrae, pediculo ad extremum usque Iobum secundum longitudinem ductae exornabant,inter υ- ἀ-nus color

83쪽

nus color ex spadiceo ad rubedinem tendens ipse phaseolus,planus, niger, x splendens,illi paene similis, qui in Iobo Tilmannico: qui autem parte lobo adliae serat, p.iullo angustior illo mihi videbatur, deinde in latinnse expandem. Unde autem hunc lobum habuissct, non adscribebat.

Eaba amboresiens, eum aliis quibusdam.

Ι το re inos fluctus nudos quidem accipiebam, sed quum crasso & duro lo

Qualis superior comprehenses suille, vel certus essem, vel augurarer, peculiari capite lescribendos existimabam, quod praecedenti capiti subjungeretur, quia primus ex sit mih lobo praecedente capite descripto exemtus esse credebatur. Illorum igitur I. IlI. IIII. Δ: v . in eadem tabella exprimendos curabam, quae hic adderetur. P R i 34 v M phaseolum accipiebam a Cl RPaludano, Fabae arborescentis appellatione, quae ex Guinea delata esset: erat autem valdc planus, binas uncias longus aut amplior, sescunciam Iatus, ejusdem paene coloris cum eo qui superiore capite desicriptus, minus tamcn nigricans, quia forsitan mimis maturus, non mimis tamen

splendens illo. Similem etiam, sed majorem , crassiorem Acspadicet coloris nanciscebar anno nonagesimo septimo supra millesimum & quilage mei linum, in Madagasicar insilla natum ab eis qui illo anno ex Iava Amstet redamum redierant.

L O s o haud dubie inclusus fuerat Alter phaseolus, superiori quidem forma non valde dissimilis, sed longe minor, sescunciam videlicet

tantum longus, unciam latus , planus, rugosus, spadicet quodammodo coloris, nervo, qui eum ambiebat, eminentiore,& in binas partes dividuum esse indicante, ut fabas vulgares. Hunc

mihi ostendebat Paludanu LHI C etiam phaseolus lobo inclusus suisse videbatur: diversa tamen erat eius forma, nam columbinum ovum fere exprimebat, longior uncia, ambitu sescunciam sere comprehendens, exalbidi coloris, cui flavi quidpiam circa cxtremam partem, quae lobo inhaesierat, permixtum, circum vero locum quo lobo adli

serat, fuliginosa macula erat insignitus, laevis alioqui Sc splendens, gravis & ponderosiis. ARTu M phaseolum Iobo etiam comprehensum suisse non est dubium: illum ad me mittebat anno redemptionis humanae millesimo quingentesimo nonagesimo septimo ornatissimus vir Iacobus Plateau, rei herbariae peritissimus. Erat porro crassiusculus eiu L. dem paene magnitudinis cum superiore, totus niger, praetcr exiguam maculam subalbam, qua proculdubio inlia serat Iobo,durus autem & sblidus, atque in aqua subsidens. V N C IA L E M magnitudinem non superabat Francosortum mihi missus anno nonagesimo primo supra millesimum & quingentesimum , Iacobo Gareto: Caco sodimam quodammodo reserebat, non oblique tamen in parres divisus, sed in binas dumtaxat secundum longitudinem, perinde ac faba vulgaris, inaequales tamen, siolidas de duras, adstrictionis quidem participes, sed non ingrati saporis: externa pars rugosa erat lcnigra, interdum sphares enim fluctus postea accipiebam magnitudine etiam inter se diste. rentesin solummodo fusca, tribus aut quatuor nervis clistincta, licet in binas tantum partes dividua esset,gravis, Ae in aquam injecta, subsidens. Lobo autem fuisse inclusum hune fructum, semper existimaveram, ex ejus forma cojecturam iaciens, quae nostrae maiori fabae non valde absimilis. Hane

84쪽

Ε x o T 1 C o R V M L I B. I II. cs Hanc porro meam opinionem postea magis confirmabat doctissimus vir Tobias Mel sus Mediobii rgensis medicus, quum binos eiusmodi fructus ad me mitteret, & Coles ab iis apud quos crescebat appellari sicriberet: cu us verba, quia Coles historiam satis exacte exprimunt, hic adponenda osse putabam. Ceses, inquit. fructus arboreus est: huicque arbori solia sunt sere pyri, sed longiora. e.ι. νς. . . Oportet autem ut arbor quae fructum Coles fert, ex fruticum arborumve siliquas seren- Maii M. tium sit numero: ctenim Bωnae majoris, sive fabae nostratis similitudinem gerit, nisi quod siliquae nis phaseolisve longiores majores alie sunt, & colore candidae, in quibus sunt quatuor aut quinque fructus, quales nunc binos ad te do: horum singuli suo putaminealb , fuerunt tecti, quo ablato, interior fructus pars, ex rubicundo colore purpurascit cinnabarisque ac minii colorem liabet, queria vernaculo nostro idiomate clieirurgus, a quo habui, mi, exprimebat: facile etiam decorticatus fructus in duas semisses sponte finditur, uti nostrates fabae, fueruntque uniti quos tibi nunc mitto. Coles fructus re sicca eius, valde durus ac solidus est; ut mirum sit quod reserant stomacho conducere,&quemlibet potum magis sapidum fieri, praemanis Coles fructu. Sumunt autem hos fructus incolae in Africae tractu iuxta Promontorium viride,semper jejunii perseruntque ut perhibent) jejunium toto die, ubi tres aut quatuor ederint. Haec sunt quae de isto fructu explorata liabiti auditione,non usu, 5 quae Medi obvii in meo Musaeo petebas, ut scribe

rcm. Hactenus Roelsius.

illud porro observa diam, cum hos fructus quos a Roelsio, tum quos a Gareto accipiebam, per mcdium pertusos &filo trajectos fuisse, ut ex vestigiis coniicere licebat, quo sa-edius sita mihi persuadeo) suspensi resiccarentur, & in usum conseruari possent. CUM Coles quandam amnitatem habere mihi videbatur alius peregrinus fructus:quem adquirebam, siescunciam longum, semunciam latum, dorso tamen latiore, rugosia mali' sis cito

quantulum.&fatis levem, ibit dum tamen, nec cavum, nec in binas partes dividuum, ni- illi . .

situm, splendentem, subrufa macula satis ampla praeditum, ea parte qua putamini adhinserat: lo enim, vel saltem aliquo cortice tectus fuisse videbat uti

nolim crassus, ex Iola S. Thoma

C A P. VIII.

NON minus crassiis erat hic lobus tut

ex icone,quam suis coloribus expressam, idem cruditissimus vir Franciscus le Clere medicus Tornacensis ad me mittebat, conjecturam facere poteram quam

jus libri descriptus est: quem quidem Iobum

videre mihi non contigit, nihilominus elusi conem, secundum eam quae ad me missa, in tabella expressam, adpositam hic volebam. I s autem iobus non erat valde longus pro ea crassitudine quam pictura quae ad vivum assabre expressa resereiat, sed quinque unciarum longitudinem dumtaxat habebat , binarum veto latitudinem, duro, crassoque cortia ce conflans, coloris ex cineraceo fusci, dectata pediculo pendens. Binos phaseolos

Iummodo continuisse videbatur, quorum alis rerum cum ipsus lobi icone atque alterius, cap. vr. supra descripti, ad me mittebat, binas uncias latum, sesinanciam longum, sumpta ahilo quo lobo adhaeserat, a sinfimum si ctum mesera, planum,medio tamen aliquantulum qxtuberantem, laevem, coloris nigri Msplendentis, quia persectam maturitatem adeptus erat,alias ex susto spadicet: plerique autem omnes quos videre mihi contigit imulti

85쪽

tur, formam habebant, hoc est, ea parte qua lobo adhaeserat, paullulum erant cavi: atque eis, j., propic hanc formam, S quia in Insula S. Thomae tametsi in aliis etiam Africae regioni-- bus inveniri non dubitem) itastitur, deinde plerumque phaseoli illi allati,Cors. Thomae a quibusdam appellatur. Husus autem mentionem olim etiam faciebam in scholio ad cap. de Fata purgatrice libro Nicolai Monardes, De simplicibus medicamentis ex Occia.dcntali India allatis, ubi similitcr us iconem exhibebam.

vo NIA M instio hujsu libri Terti, deperegrinu fructibus, qui Abis, sive siliquis crassoribus durioribus, s tari lanosis includuntur qui quidem harilanus nobis conjecti ne 2 egimus; opera pretium me facturum arbitrabar, si illis eos adlungerem, qui in tenuioribus, cartilaginosis

tamen, tum abis quodammodo membranaceis obis, larium do rum instar, sicuntur; inter quos non immerito primum locumsibi vindicar: i mdemri cu3- LIIoriam nunc damus.

Lotas ρeregrinus cartilagineus.

AN N o redemptae salutis humanae nonagesimo nono si pra millesimum de quilia

gentesimum,peregrinum quendam lobum nanciscebar, cui limitem an-

tC Videre non memineram: propterea illius ilhistoriam Fregre natis lobis adjungendam Iesse censebam, cum ejus icone in tabella expressa, quae hic Lectoris benevoli oculis si U AT VOR autem uncias eum semisse jlongus erat hic lobus, binas aut paullo amplius latus, cartilagineo potius quam duro&ligno cortice constans, dorso insignito ta duplici veluti crista cartilaginea de sitiuosa ad extremum usque lobum protensa,cujusi modi etiam alvus habebat: rugosus sitem terat cortex, & coloris nigri veruis quam fusci: licet porro ea longitudine esset praedi-

tus, trcs tamen phaseolos dumtaxat conti-ncbat orbicularis solinae, media parte ali- quantulum tumentes kcirciter unciam la

tos, in ambitu fere undequaque tamquam , ' anulo cinctos, valde durus, S: ex punicis V AE arbor sive planta hunc Iobum protulisset, quave in Provincia nasceretur, intelligere non potui, tametsi omnem diligentiam adhibuerim i ini uente autem anno binos lobos illi non valde dissimiles adquirebam, quorum historia proxum c pite subsequetur.

Lobus

86쪽

EXOTICORVM LL B. III.

Ιου τε R eas plantas quae in insula quadam deserta, ad quam quinque Batavicae naves,

quarum Praefectus vibraudus a Uarruic, anno reparatae salutis humanae millesimo quingentcsimo nonagesimo octavo appellebant, cui Cygneae nomen Lusitanos primum indidisse audio, Batavi vero a Principe Mauritio. Comite a Nassau. Mauritis cognomen dedere, nascebantur, una erat iobisera: nam ejus binos lobos inde advectos, ante maturitatem tamen lectos, biennio post, Wibrando reduce, ipsius munere accipiebam. An vero planta quae similes lobos prosercbat, in arborem assurgeret, an leguminis genus dumtaxat esset, quosnamve flores aut solia haberet, intelligere non licuit, quia ab illis a ceptis, neminem eorum qui in dicta insula fuissent, convenire potui, nec ipsiim quidem vibrandum, qui lobos per suum famulum ad me mittebat: cam ob causam nullam ipsius plantae descriptionem dare positam, praeterquam loborum, N illorum iconem , quam in

adposita tabella exprimi curabam. ERANT porro i Ili Iobi divelsae quidem

longitudinis, aequalis tamen latitudinis, in non valde crassis sed cartilaginosis potius j cortice tecti, eoque rugoso, quia immatu ri, fusici coloris, brevi rusaque lanugine obducto,quam adlluc retinebat in lacunis ubi attrita & deteria non fuerat, stiperna & in parte veluti duplici crista sinuosa & iς nunciam se e lata, a pediculo ad mucro .

senem usque lobi producta praeditor si aseo, i los autem continebant paene unciam latos,

. Orbicularis formae, ,Π.n tumentes tamen in

, τὸ γ i ςdio, sed deprestas, quia plenam matu

. y ritatem nondum erant adepti, in ambitu i undequaque sere veluti anulo cinctos, ut

, A plerique similes phaseoli, valde duros &

nig O , nucleo tamen albo praeditos, quo recente vesci licuisset, quia ingrati saporis

Istorum autem ioborum unus, in quaternas uncias longus erat, tresque phaseolos continuerat raIter ternas dumtaxat,

I & binos phaseolos habuerat: uterque autem binas paene uncias latus. praeter lobos jam dictos accipiebam : sed si Willelmus Marqui- potuisset, aliarum plantarum quae in illa nascuntur, notitiam adquirere licuisset: nam toto illo tempore quo istic haeserunt Batavi, plantas in ea Inlii Iae parte quam lustraverant, nascentes. - Observaverat, & inter charias reposuerat,

quemadmodum per eos significabat, qui anno millesimo quingentesimo nonagesimo nono ex lava stelredamum redibant. Nec dubito, quin in aliis, quae postea ac iit, Iocis, idem praestiterit, ut hinc discedens mihi pollicebatur. Verum aliquot mensibus postquam in insulam Bandam pervenisset, istic a mercatoribus relictus ut eorum negotia curaret, obiit. De ejus autem, quam moriens reliquit, supellectile, tum sportulis in quibus siccas plantas & exoticos fructus adservaverat, nihil intelligere potui,tametsi summaeuia & diligentia, apud mercatores quorum sumptu & impensis eam prosectionem sust

87쪽

C A P. X I.

Ex Guinea delatus suerat Februario mense anno nonages mo octavo supra millesiis naum& quingentesimum peregrinus laic phaseolus, cujus lobus, sex, interdum septem, nonnumquam etiam octo, ut mihi reserebant, uncias longus, paene binas la. tus, planus, sinuosis oris, cortice non valde crasso ptarditus, externa parte nigro, valde rugoso, tumenteque qua parte phaseoli inclusi, interna cineraceo, cuspide longa &mucr nata , dorso satis elato, in quo terni aut plures fructus, quibusdam veluti cellulis distincti ut in reliquis lobis cartilagineis vel membranaceis magna ex parte contingito orbicularis fere in plano formae, uncialis magnitudinis, coloris fusci,& tamquam anulo sive circulotytum paene ambiente. Illius autem iconem in tabella expressam hic subiicio. Ctra RuM hos Iobos mihi communiacabat ornatissimus vir Christianus Porretus pharmacopoeus Leydanus diligentissimus, qui a nautis redemerat. Plures autem hujus modi phaseolos non semel, sed aliquoties ac cipere memini, & anno millesimo quingentesimo nonagesimo septimo, S: aliquot s quentibus accipiebam, eosque non unius cmloris, & omnino nudos, nulloque lobo inclusos. Quin & non valde dissimiles anno a Christi nativitate millesimo quingentesimo sexagesimoquarto Vlysippone nanciscebat recenter ex Pcmam buco Americae allatos, spadicet tamen coloris illos,& μι- appellatione insignitos, e quibus anno insequente in Belgicam redux, aliquot mense Aprili terrae committebam , quorum unus dumtaxat germinabat, & in binorum cubitorum altitudinem excrcscebat: sed quum serius germinasset, ad frugem pervenire non potuit, &pramatura hiems corrupit,ante quam ullum soris etiam rudimentum dare posset. Eius

porris,ut natus erat, iconem in tabella expissam olim dabamus scholio ad caput De tabapurgatrice, libro Simplicium medicament rum ex Occidentali India delatorum edito ab eruditissimo viro Nicolao Monardes Hispalens medico, quem tum Latio donabamus. An vero lobo huic simili inclusi suis. sent, me latet, quoniam omnes nudos accipiebam: ab iis tamen qui attulerant, intellige tam praegrandibus siliquis fuisse obductos. ALTER v M porro Iobum ex Guinea etiam allatum, circiter scptem uncias longum: sescunciam latum redimebam anno nonagesimo quinto supra millesimum de quingent simum: dura cute tectus erat, coloris externa parte ex susco cineracei ejus dorsum tribus nervis secundum longitudinem insignitum, ut in plerisque similibus iobic inretne veluti membrana suffultus, aliquot phaseolos continens non valde magnos, pro lota amplitudiane, nigros, longo hilo fili quae sive lobo inhaerentes. Accipiebam autem illo breviorem eodem anno ab amplo viro Simone Parduyn consula Medioburgensi in Malachria Zelandiae. Et biennio post his non dissimiles a nautis Batavis ex Madagascar insula allatos, Amstet redam iconspiciebam. T E R Trv M etiam ex Guinea advectum, Secundo non dissimilem, octo uncias eum semisse longum, sed nervis secundum longitudinem in dorsis excurrentibus magis eminentibus, interna autem parte nulla membrana snisi attrita fuisset) praeditum, cineracci ex fusco colaris, phaseolos contiisentem superioribus majores, spadicet coloris, nec hilo adeo longo praeditos, ut illi, quos honestus vir Petrus Galetus, Iacobi frater, Amstetredamo ad me mittebat.

88쪽

Phasiolis Bra anus cum suo Iobo.

HV η ς lobum ab iis qui recentet E

st assilia advenerant, redemtum, Viennam Austriae ad me miti hat eruditissimus idemque humanissimus vir Richardus Garth anno a nato Christo millesimo quingentesimo octogesimo quinto,cum aliis quibusdam exoticis stuctibus, quos sciebat me summa diligentia conquirere. Eum autem iobum & integrum , & nudos phaseolos e lobo exemistos in adposita tabella exprimendos cu

rabam.

Praelongus vero erat ille lobus: nam decem unciarum longitudinem habebat, unius autem unciae latitudinem,aut paullo ampliorem: cartilaginea porro cute te eius erat,& quaterni in doris nervis a pediculo ad extremum Iobum, secundum longitudinem excurrentibus, insignitus, fusci extrinsecus coloris, intrinsecus ex cineraceo candicantis, tenui quadam mem-hrana singulas phaseolorum sedes id cena autem continuerat in distinguento praeditus: ipsi vero phaseoli unciam longi, semunciam lati, spadicet coloris,mcirca hilum fuscum candicanti

Nos minor sanὸ, ut obiter dicam,est in

rietas in Phaseolis, ex America, Africa, latque aliis regionibus pcregrinis & pro-

cula nostro orbe remotis,quam in his qui in Europa nascuntur: nam mihi conspecti sunt maiusculi,&minores,mira colorum varietate inter se discretii quorum aliquos somnes enim non est 4 necesse) in tabella expressos lectorum oculis proponendos censcbam. ILLORvM itaque nonnulli aut pmrsus candidierat,aut flavi ut cineracei,aut fusci,aut atri,aut Erubri, aut ametisthini, aut variis totoribus non uno modo distincti: interdu albo de nigro dumtaxat,tubro de nigro, flavo dc nigro; quom nonnullos ab eruditissimo viro Simone de Tovar Hispalest medico accipiebam, tum etiam hinos It --ἀ Irim, hoc est Fabarum Persianaru ar ii l Upellatione, quoru alter major circa eam partem quae lobo adnexa suerat, candidus erat, reliqua

parte ex flavo de spadiceo simul mixti coloris,M- , 'ter vero paullo minor, prorsus fuscus, in quo ta- T men nonnihil rubri eluceret : quosdam ab aliis,

quoru unus coloris ex atro rubetis, longioreque,

qua parte lota adhaesierat, vestigio nigro praeditus; alter minor, satis crassus, coloris rubri, corallii

89쪽

Mates de India par

corallii aemuli, cui similis forma alter, colore tantum disserens, qui magis situr erat, S ad puniceum quodammodo vergens: tertius autem clegantissimus, isque duorum generum, maior minor, S magis orbicularis formae: color in utroque bifariam divisius nam media ex parte corallii instar rubebat, altera prorsus ater erat, laevis&splendem. Similem majoris videlicet generis, multos ante annos Viennae Austriae accipiebam, ejusque mentionem faciebam, S iconem etiam exhibcbam lib. v s. meae Ratiorum Plantarum Historiae cap. De Phaseolo. Utriusque porro genetis anno salutis lium anae nonagesimo septimo supra mille ii mima quingentesimum, Londino accipiebam ab honesto viro Ludovico Miraeo Cl. V. Matthiae Lobclii geneto, ipsi a nauta quodam ex India reduce donatos, Sc asserente, inquilinos tribus aut quatuor majoribus in pollinem tritis uti, ad vomitum provocandum: emilaoribus autem fila traiectis armillas fieri adversus cpilepsiam gestandas, arbitrati forsitan iisdem facultatibus pollere, quibus paeoniae grana: sed ornatus potuis causa gestari existimem. Intelligebam autem, ab incolis appellari

Phasioli alii peremni.

41ττε Βετ ad me anno millesimo sexcentesimo honestissimus vir Willelmus

Parduyn binos plialeolos peregrinos, quibus similes nondum videram : illos autem quum in superiorum classim commode reser re non possem, eorum histo. riam, tametsi brevem admodum, peculiari capite scribendan existimabam, potuis quam illos praetermitterena. ERAT vero Primu qui labo inchisus suilla videbatur, planus, uncialis magnitudinis, orbicularis paenc Grinae, medio tumidiis, atque in binas partes dividuus, ciner acci coloris, atra temtiqur membrana tectus, cu7 illum nomen erat inscriptum. Plures notas addereriri queo, quia quum libi illius generas unicum esse scriberet , illico remittebam cum aliis qui Dusdam exoticis fructibus quos adiunxerat: inter quos ALTER crat etiam Pliasiuolus, uncialis quidem longitudinis, sed angustus, solidus Mdurus, nigricans, in binas similiter partes dividuus, tenui quadam membrana tectus alba, quae in latcre vestigium retinebat quo lobo inhaesisse videbatur. His addendum censcbam alium quendam phaseolum ab eruditissimo vito Ioanne Castaneda medico Hispalenti ad me missum anno reparatae salutis litimanae secundo supram illa simum de sexcentesimum, cum hac in eriptione Coponsio da sim uncialis autem erat magnitudinis, laevis spadiccique prorsus coloris, cxcepta parte supina, qua suo lotio adhaesisse videbatur, durus & solidus.

C A p v Τ Σv. MEMOR ANACEo cortice constabat hic lobus, trcs uncias longus, binas latus, leo subrubente,&frequentibus spinulis hirtiuo: memini etiam videre minores, S uncialem vel se sciuicialem longitudinem non cxcedentes, sed qui singula' res fructus dumtaxat continerent, hic vero binos instar magni pili, coloris ex albo cineracei, parvo hilo susco praeditos: qua lobo inhaeserant, adcosblidos 5 duro putamine constantcs, ut saxei viderciatur, Jecum dissicultato confringi possent, confracti autem, album nucleum continere drprehcndercntur, impense amari saporis, non minus quam lupini. Majorcina Richardo Carthaccipiebam, cum inscriptione e Brasilia allatum csset minorem mittebat Iacobus Garetus. Minori similes, sed detersis spinis, reserubant ex Iava Batavi anno millesimo quingentesimo nonagesimo septimo. Habui ctiam ex Virginia lobum cum suis spinulis: tum pila nuda loboque exciaria, reperta inter Aromata e Tripoli Syriae advecta: ut variis locis hoc legumen nauci videatur. Nam nullae fere naves ex Africa, America, aut aliis peregrinis regionibus calidioribus redeunt, quin haec pisa nuda reserant. Sed etiam anno milicii nao sexcentesimo secundo mittebat ad me doci stimus vir Ioannes de Calla aeda nudum pilium cum hac in sic riptione ales de India pardo, hoc est Matos Indicum ciner ei coloris: observabam autem illud nomen Mates pluribus leguminibus peregrinis ab Hispanis tribui. Huius leguminis etiam memini cap. xxx. praecedentis libri, primo numero expressi in prima tabella illius

capitis.

90쪽

E l vs D E M porro maghitudinis, cum priore illo, lobum, tres videlicet uncio longu-M duas latum, eumque valde integrum, de suo oblongo pediculo qui nonnihil spinosust,

adhuc inhaerentem, mihi ostendebat anno M. D. x Cix. honestus vir Ioannes Govetta stet redamensis civis & mercator ; quem, quia valde integer erat, nec detritis spinis, eo fipomittente, in adposita tabella cum piso nudo exprimi curabam.

Ex pediculo autem,qui satis firmus &quinque uncias longus, apparebat, instar phaseolo rum nasci, S: interdum plures lobos eundem pediculum proferre; quandoquidem, pra ter binos Iobos, qui expressi, in eo adhuc restabant quaedam, ubi alii inhassient,vestigia. Cx TaxvM huic Piso cum serma, tum magnitudine Aliud non dissimile, paullo tamen rotundius, & flavi coloris, sive Ochra smilis, fusca macula qua lobo adhaeserat in-sgnitum, anno octogesimo quinto supra millesimum & quingentesimum Viennae Austriataecipiebam, Londino missiim ab honestissimo viro Hugone Morgano, Serenissimae Angliae R iue pharmacorco diligentissimo, de petitissimo: An vero lobus, quo fuerat inclusiim,spinas habuerit nec ne, ignoro, quia n dum mittebat, nulla facta Iobi mentione.

C A P. xvi. .

T lobus, promus atri coloris, tumidus in. t. . . Rar Iobi ciceris, nec forma v de illi absimilis, major tamen, membranaceo cortice sitis duro constans, qui prae siccitate d hiscebat, & convolvebatur, quemadmodum paene leguminum iobii seminadue continebat bina aut terna, nigra, circinatae ferὸ rotunditatis, plana tamen quod mirum in adeo tumido Iobo larma non multum dissimili articulis lobi Aeaciae , non adeo tamen turgentia in medio, tenui admodum membrana tecta, eaque etiam nigra. Eum lotam cum aliis quibusdam exoticis, mittebat ad me Amstetredamo Petrus G retus. Similes postea apud alios etiam videbam. ALTER Iobus omnino planus erat, alioqui se 1 valdὸ similis superiori: binarum etenim unciarum longitudinem habebat, unius latit dinem,extremitas paullo latior erat, color ex atro simice . Millelmus Parduyn, ab his qui an nonagesimo octivo supra millesimum de quingentesimum ex Guinea redierant, accipi bat, & mihi mutuo dabat ut ejus historiam destribere possem, quia quum unicus illi esset, ad se redire volebat, quem adservaret: porr5 m tinusne esset, an immaturus, nihil pronuntiare queor sed quum lobum esse constaret, nec agi tatus strepitum ederet, opinio magis inclinat, eum ante maturitatem fuisse lectum. Illud ceretὰ dolendum, eos qui ejusinodi exoticos fiuctus aliosque peregrinos adserunt, diligentiores non

SEARCH

MENU NAVIGATION