장음표시 사용
111쪽
ne lacnim x damnum florenorum pertinebit ad debitorem, l. res in dotem, is de iure dotium, l. aestimatio,& l aestimatae. F. sol ut . matri. & sic decidit inspici tempus
solutionis, quo ad istimationem per text.
in .si quis stipulatus decem in mille,s desolui. Nisi expresse dixi iret, quod deberet libras centum in florenos sub eadem aestimatione,per t. penui. g. mancipia, T. solui. matri. Ita nari. magistraliter ibi, cum quo transeunt Doct.& 1 equitur Petr.de Anch. in Clem. fi n. dedecimis, quam supra retu-- li circa finem 3.q.
Ista deciso Eart. SI communis non Viia detur tuta per tex. nostrum hic, quia inspicere debemus aestimationem ipsius contractus, cum videantur partes tacite agere t in eadem qualitate & bonitate reddatur. Ergo si tempore contractus pacti cutur contrahentes reddi centum florenos aestimatos centum libris, inspiciam seu inspicere debemus tempus contractus. Ad
istud potest faciliter responderi. Quia opinio Bart.probatur per tex. ind. l.aestimate, iunci a d. l. si quis fuerit stipu latus decuin mille, ffide solui. Et lex nostra Ioauatur in aestimatione extrinseca, ut dicit glO .nostra final. Fortius urget contra Bariolum deciso ipsius mei Bartoli communiter a P-
probata indicta l. si quis stipulatus, ubi decidit quod si promittam centum libras in
forenis,quod florent erunt in obligati ne, ergo non inspicitur tempus solutionis sed obligat ionis l. ubi autem. f. si sortem, infra, de verb.obliga. Cogitabam si posset saluari hoc modo Batt.a contrarietate, ut non dicatur aduersis sed diuersis. s. loqui
in diuersis casibus. Quia ind. lui quis stipulatus decem in mille. Quaeritur Se deciditur, an floren i dicantur in obligatione,vel in facultate soluendi, sed ind. l. Paul. quPrit an cofideretur aestimatio tempore contractus vel solutionis,& istam diuersitate colligo ex verbis Laud. tamen dura est&& vix video quomodo possit saluari, &c. Duodecimo quaero, i in ciuitate se quenter diuersae librae pecuniarum, siue
diuersae pecuniae currunt& inueniuntur,
cuius erit esectio , debitoris , an credit
ris Angel. in l. fi n. de vete. numisma. po libr. ii. decidit electionem esse debitoris, de qua pecunia soluere velit, nisi forte co, tingeret creditorem pati damnum & conditionem effici deteriorem, argum. I. decem , l. Paulus, ff. de solui. tamen Barto I. ibi clarius locutus est,&exemplificat in ciuitate Florenti. Et etiam potest exemplificari in hac regia ciuitate, ubi libra Papiensi. est io. solidorum,& Iibra Imperialium est solidorum viginti. Et in hoc Bariolus con cludit , quia prim b debemus attendere consuetudinem& verisimilitudinem, an intelligamus de pecunia minori l. numis. de Iego. gl. ordinaria, & Doctores in s. semper in stipulationibus, s de regia. iur. Et ita communiter Doctores transeunt hic
Decimotertio S tvltimb quaero circa Dimonetam: instrumetum locationis dictat conduetorem teneri quolibet anno ad soluendum centum flore nos. Iste conductor,
seu emphyleuta decem seu viginti annis soluit singulo anno ad computum sol id rum quadraginta pro quolibet floreno, iste postea in processu temporis vult soluo .resso renos ad computum desolidis triginta duobus pro floreno, & dominus petiti
flore nos aureos. Quid iuris est λ Lauden . alias consuluit in hac regia ciuitate, quod ubicunque dubium est de pecunia, senterint contrahentes,& nihil dixerint. quod ista dubitatio subleuatur & declaratur Psolutiones praecedentes longo tempore,& adducebatur doctrina Angeli in l. si certis annis, C.de pael. argu . l. cum de in rem verso, C.de usur. Quia talis in dubio praesumitur pecunia in obligatione suisse,qua lis solutio secuta est, secundum unum intellectum ind. l. cum dein rem verso, queposuit Angel qui in se verus est.Vide Feli.
in c. cum Berto Idus, in ri. colum .exir de re
iudica. & de diuturna praestatione,& de intellectia d. l.cum de in rem verso . vide
ex tr.de praescrip t. Et vide multa pulchra ad hoc per Pelin. ind.c. cum Berto idus. in
I .colum .in verbo Praeceptio, ex tr.dem.
112쪽
BEAT INSPICI VALOR TEMPORE COM
tractus, vel loci, Sc. D. loanne, Regna di Auenionensis.sVM MARIA.r resor monete,qui est tempore contractus, attendi,o secundum ipsius contractus tempus debet solutio fieri.
a Atao ras electionis,ctfons Igum dicitur, ct tuba veritatis.
valor moneta insolutionibus fendis instici
debet,qua currebat tempore contractus.
3 Valor oe aestimatio intrinseca in testamen.
attenditur, qua currebat testamenti temporeis. Contrahentes de moneta tempore contractus currente cogitoprasumitur. 1 Damnum, deterioratio , seu diminutio monete debitoris damno censetur cede
ι L. tacenti, ad instantiam naturalem recurrendum est. Lex in ratione debet consistere, ct ditum rationabile iudicem debet monere. Opiniones qua teneri potius debeant,si ter Doctores sit controuersia. a Debitor non liberatur soluendo pecuniam diminutam seu deterinatam. Dos dicitur mulierum proprium patrim
Dotis causa enauorabilis. pro qua in dubio debet fieri interpretatio.' Dos tora personarum qualitatem op trimoni, quantitatem dari debet. DOssolui debet de moneta currenti omis. sonis te stre.
ἔν Pecuniagressa O aurea per minutam asti
1 Moneta seu pecuniae deterioratis non dobet cadere periculo debitoris non moro si ra Bonitas seu a limatio extrinseca moneta
aliquando crescit, ct decrescit quando.
que V Ars T Io haec, seu praesens materia, de qua fuit consultus Iurisperitus , videlicet cuius temporisvalor intrinsecus monetae inspici debeat, an inspiciatur valor & aestimatio, quae est tempore contractus, vel solutionis, vel motae non est noua, sed potest de ea dici, quod antiqua res est,& alta agna, & prosunda. Eam enim mouerunt & disputauerunt praeceptores utriusque Iuris Doctores, re saepe contingit de facto, ac venit in medium tam in Romana Curia, quam alibi,&alijs Cur ijs. Est enim materia Brocardica,& Aro in Brocardis suis in materia de co- tractibus sub rubri cella, an eadem mensiura vel moneta debeatur,quae erat tem Pore contractus. Mouet dubium, de quo quaeriatur,cuius verba tenet Iacob.de Belui s. visu.fide auro & argen. legat. Ut ita. Dyn. tiarneam mouet notabiliter,de legat. 3. 6xorem. g. testamento, per quem textum
multum se fundat,& per t. medico, de auro & argen .lega. in princi p. & utrobique sunt concordes, quas addacit ad proba dii .Quod inspiciaturi valor, qui esti nie-pore contrabus,& secundum illud tempus debeat fieri solatio. Facie
113쪽
Facit et Iam, quia notatur de reg. iv. c. inspicimus, per eandem gloss. ordinaria, tangit Auth. de fideius f. quod autem .colum. i. Guido desura. etiam moliet causam in suis quaestionibus statutorum 8. fol. vers. sed pone , Lucius Titius locauit fundum S c. uuae fuit prima quae illoi'ilei in quaestionibus suis,quaestio 79. dc in cipit Luc. Titius Matuto ,& etiam idem mouet quaestioso. qua incipit: quidam
Creditor Bon. A cae. Odo. etiam eam ni liet lac.de Rauenna. Iacob. de Are.& Pet.
de Bella perti. Guillelm .de Cug. ad idem& Cu. C. in quib. cati. non est ne in integ. rest .a. in minorum, D. Oldrad. de ponte. de laude , quisuit magnus aduocatus incuria Rom. ea in mouet in quaestionibus suis in quaestione communi ia8.& 17 I. D.
Albe. de Rosa plenissime de ista quaestione& eius materia, s si certum pet. l. cum quid , 5 d. l. Uxorem,s. testamento dele. 3.& C. de iure Emphy. l. r & recitat multorum opi. D. Baldaangit. C. deseruis fugi. l. quicunque in fine At plene, C. communia de te. l. fin. in principio, & per eundem Ioan . Andr mouet, C. de solii. Auth.
nisi debitor satis plene, & etiam Institu.
qui. in Od. tol. oblig. g. i. Bartol. ponit satis plene, F. de solui. l. Paulus respondet alias incipit creditorem, Petr. Iac. tangit imit. de certi condicione ex generali stipulatione, D. Canon istae ad idem etiam mouent in glon . Bernardi de ostic.ordin. conquaerente, S decens. olim&c. cum canonicis, ubi etiam sunt texta de hoc,&ibi etiam Innoc. Hostie n.& Ioann. Andr L plene in c. quanto, de iureiuran. ubi Ioan . Andreas latius post Hostie n. & ibi plenissim e per Henric. Bo hic.Specul. inritu de solui. s. nunc aliqua in fin. mouet, di clare loquitur,& ubi etiam Ioan . And. in additio. qui recitat effectu aliter opin. Oldra, liccteum non allegat. Hostie n. in summa decensi S. ex quibusve r. sed quid in moneta, S: ver sic ut . quod si Raymundus ad idem gloss.decreti tangit Iz. quaec
. c. quis ignorat. Ioannas Andr.etiam in
gloss.ord.& Gentilius, S alij mouent de decim. cap. z. lib. 6. multi alij mouent locis praedictis S ad ijs diuersis, quos quaerere magis esset laboriosum,quam subtile. Illa enim ad prs sens possunt sufficere,& si ageretur de uno regno. Qui autem omnes opin. disputationes praedictorum vellet recitare, non esset opus unius
d iei tempus enim mihi deficit fficiens ad quaerendum loca & angulos,ubi quaestio mouetur Breuiter autem, quoad praesens me ex-pidiendo, dico, quod opinio& sentctia, quae videtur verior & rationabilior, Min qua plures concordant, fuit sententia AZo. in Procardis suis ubi supra ,qui Aeto a
Vocatur per Baldum vas electio is,& fons legum, ut nota. per eum C. de fide instrument. l. contractus. Ab alijs audiui eum tubam veritatis nominari, quod inspici debeat valor monetae, quae currit tem p recontractus. Ille enim attendi debet, e iam si nihil dicium fuerit. Hoc enim tacute actum videtur inter contractus de contrahentes, vivator illius temporis contractus inspiciendus sit,ut i s cert. peta. te. cum quid, & etiam opinio. sequitur Iacob. de Bel . vi. ut supra dixi ad idem. Do. Dyn. qui inter alios multum bene Z notabiliter in hac materia loquutus 3
est,t istam partem tenet. Et ideo tenet, quia etiam in testamentis attenditur valor S: aestimatio intrinseca,quae currit tepore testamenti,ut dict. l. uxorem, g.testamento,& l. modico, supra in princi p. al-leg. plene sun dat, per quas concordantias hoc constanter tenet,cuius opinio. sequitur Pileus&Guido de Sueta. Quos supra alleg. & Iacob. de Are. S: Guillelmus ut plene not. lnd. l. cum quid, si cert. perivbi dominus Alb. de Rota. postquam plures & diuersas recitat opiniones in ista opinio. residet, S: etiam eodem titul. l. vinum,circa fin. ubi subdit notabilem rationem, quod contrahentes de illo tempo- εre &valore currenti tempore contradi us videntur sensisse ,& nullo modo de tempore futuro cogitasse, ni si hoc appareat, ut i de contrahen .em p. l. in lege. 3c lege
Rutilia polia latum, sabbathum. O Id. etiaten et in qu qstionibus supra quotatis, Bal. Pp etiam
114쪽
etiam ubi supra tenet istam partem, sundant se etiam praefati Domini Alb. & alij
Doct.Moderni legum per iura canonica, quae hoc videntur probare, & dubitationem decidere ad literam extra decens. c.
olim ubi glo. si clare loquitur,& videtur
expresse eod. c. cum canonicis, in tex P. Scsti.& hoc etiam tenet g l. Ber. inc .conquerente,deos ordi. supra alle. it. in Spe.
ubi supra in tit .de sol ut .g. nunc aliqua Infin. qui notabiliter & rationabiliter I quitur, istam partem tenet, ubi cotractus intei uenit scut in casu praecedenti&allegat. fundamena a & iura, quae non transcribo gratia breuitatis. Cuius opini. sequitur Ioan . Andr. in addi. suis, qui recitat quaestione sold r. quas supra allegat.& quota ui secundum ordinem libri mei. Et istam opin. Guillelm. Spe . quae mihi multum rationabilis visa, sequitur Henricus in d c. quanto, de iureiu. ad lueram& alle et gloss. Ioan . Andr. in d. c.2.de de-ci. in clem. super verbo, currentis ego habeo medius super verbo consuetam. H
sti .etia ind. c. quanto, cui late distinguit, prout vidi etiam in casu, in quo diminuta est pecunia,vel vilior facta est, sicut in e casu nostro t tenet idem , videlicet quod ' damnum deteri oratio, & diminuit O cc-dit periculo Z damno debitoris: quιa alias esset grande praeiudicium & damnucred itoris, quod esse non debet: α ideo debitor debet soluere in valore, qui erat
tempore contractus vel obligationis. Allegat quoque multa iura, quae caula breuitatis omitto,quia ibi faciliter vid ri pollunt,& hoc multum is ratione euIdenti, etiam si non esset lex haec dicta at . ipsa iustitia naturalis, ut Ede ex cu tuto. I. scire oportet .s. consequens,& g. luinciat,ibi, cuius fidem firmare sufficit ex ipsa naturali iustitia,ad quod facit, Institu de . Iocati .sain.&de testi. l. v uim. Lex. n.
dctationaturalis loquitur,sside statu . nomi l. lex natur-bo .damna. l.cum ratio in princi . Lex enim est, quε in ratione co-
sistit.& dictum ratiostile, ista debet m ne te iudicem sicut lex. Ratio enim est iulariu εlazem couu adalaala tura .coi
suetudo. Et ad istam rationem, quod non debet ei su detrimentum Creditoris, citoptime gl. in Aiath. de fideius. f. quod a
tem,c Ol. i. glo. super verbo, Ardeat.& s per verbo ieq. glois.
Et illa pollunt & debent sufficere quoad praesens in caula breui temporis, noaeni inesset lanum a tot & tantorum Opin. recedere, maxime ubi per iura & rationes iustificatur euidenter de maxime ibi gloss.or dinari et utriusque iuris ita de te minant , quorum opini. tenenda est ex in iudicium teneretur, ut dicit Cyn. Iacob. But. Pe. lac. Bald in diuersis locis quae notabo alias si sit opus . t Vnum etiam est σquod illorum opinionem in quibus plures concordant & qui sunt maioris authoritatis de est communior & qui consue uerunt in pluribus communiter approbari, sunt in causis dubijs sequendae G t nendae specialiter, ubi rationibus Se author itat ibus plurium fulciuntur. Ita etiancit Papa in cle. fidei de summa trinitate& fi .cath. in versi. Nos igitur,& ibi de circa finem, ibi. tanquam probabiliora ductis sanctorum,&Doctor una modernoruconsonam & concordem,Sc. ita faciendum & seruandum elle dicit text. e pressus, y. disti. c. in cano uicis scripturis, quem text. videre placeat tacit etiam ad hoc ,ss. de excus.tit. l.lcire oportet,s erit igitur.
Et firmiter pro nuc credo, quod si sunt sopi . contrariae, licet respectu praedictorii
sint paucae numero, & non tantae autori tati S, non viderunt sorsitan ad oculum
graue damnu & praeiudiciu, quod eli creditor i in diminutione nione: ae, sicut nos proh dolor hodie facti experietia nimis
Vt experti nouerunt. Et hoc bene tangitetia Albe. ubi sup r. non enim est reducibilia ad valorem debiis materiae,& ideo noliberat soluens eam in tam vili valorer spectu materiae. fide l. 3.I. quaesitam, s. iulud, non est illud omittendum quod hic agitur de dote domiciliae,quae est eius patrimoniti, ut Tde nu. Lys. sed virum. C ius causa in omni loco,tupore,& casu s
uorabilis& in dubijs seia 2 pro dotib. est
115쪽
facienda interpretatio. s. l. matri. l. i. Et i stam ratio em mouit idem dominus, qui primo scripst,qui ut videtur mihi est notabilis Licentiatus quae ratio facit ad propositum. Non enim est verisimile attenta qualitate potentiae& diuitii si patris do. tantis,quod cogitauerit de tam vili pecunia quae in materiatam modicum vellet filiam suam esse contemptam, maxime v-bi non habet aliam filiam. Dos enim secudum qualitatem personarum & quantitatem matrimoni j dada est,ff. de tu re do. y l .cum post, s. gener, cum concordaniij sin finitis. t Nec maritus in alio valore ad
restitutionem tenebitur, ut eod. titu. l. res in dotem.
Concludo igitur, quod solui debet dori in florenis qui eurrebant, in delphina Mtempore cotractus Se permissionis dotis freperiantur vel si non currant, vel non reperiantur debet solui de pecunia minuta argentea tunc currenti ad valorem dictorem florenorum , alias si non reperiatur moneta alba quae illo tempore currebat, soluetur de hodie currenti ad valorem tamen intrinsecae bonitatis monetae tunc currentis. Et ista est sententia iurium,& Doctorum supra allegatorum per minutam enim pecuniam aestimatur grossa & aurea, non econtra, ut f .de solutio. te. Paulus, rubr. Creditorem, alias Ie. Creditorem,& ibi no . per Bart. ibidem,quin quidem nota. ibidem unum quod facere videtur contra praemissa. Quod ubi debitor non est in mora, deterioratio vel di. iniqui io non debet esse periculo suo,&alle g. ff. si cet. pet. l. vinum, & nihil aliud adhox si haec opinio esset vera, mu itum facerent contraria dicta secundum ipsam, non credo veram per ea , quae dicta sunt, quae praeualent nec fundamentum suum obstat de l. vinum, in vers. Sabinus respond. si dictum esset quo tempore &c. quia ibi loquitur in vino in quo inspicitur valor extrinsecus,l&habetur respectus ad accidentia, quae respiciunt ex tria secam bonitatem, aliquando enim illa aestimatio crescit, aliquando decrescit, de ideo ibi inspicitur tempus morae. noS autem loquimur hic in moneta, in qua valor intrinsecus non est idem cum extrinseco, imo valde diminutus & deterioratus, ut de se patet,& ita gloss. Se Doctores concordant d. l. Vinum, cum l. cum quid allegat. Quae alias essent contrariae ut in qualibet eorum nota. S c. Salua veritate 5 deliberatione veriori, ampliori deliberatione captata & cuiuslibet correctia
MONETARUM, FACTUM PER EXCELSUM
COLLEGIUM PAPIENSE.s V M MARI A. a ciuitas debens annuum censium an potuit pro riberis solistion ad monetam cumre
a Solutio quem pecunia cursum attendere
y Solatio ad Monetam currente nunquid t Ucrit ibilis a.
Censiti utrum Gribi psit Item de sib
Modo ac qualitatistaendi quomodo a scribatur.3 Solationes subsequentes longissimo tempo re tollunt dubium,de quapecumasenserarunt contrahentes.
116쪽
Consiuetudo taritum habet de effectu, quatum de Uu,nec ultra progreditur.
ρ Titulus obligationis ex diuturna praestatione ex cuis seu temporis immemorialis praes tur sine alia allegalione. ι a. ι3 Alexandrum Macedonem mσηuit Aristoteles ad conuentorum obseruation In.
I μαι per ciues quando asseri ι potest
praeiudicium in non obseruam ωιonuenias.
G I ioni in recipiens penstonem censetur remisisse emphyleuta omnompanam ct moram praι edentem.
Asus sic in facto proponitur- t iam supra annos centum, &l tanto tempore, quod contrarium no extat hominum me' moria, ciu itas Casalis praestare consueuit singulis annis Illustriis Motis ferrati Marchionibus : qui per tempora fuerunt, certam summam floren or uinad computum solidorum. 3 . cum dimidio pro singulo foreno proe ornpositione census debiti Marchionatus ipsis , nec non summam alteram pro salatio praesta-do praetori ipsus ciuitatis singulis annis, quos flor. omnes tempore praedicto communitas ipsa persolui de moneta currente tempore cui uue libet solutionis nulla unquam habita ratione bonitatis moram tar antiquioris. Novi illinc autetia Illustr. Marchio sub praetextu, quod propter in obteruantiam proclamation uindiuersis temporibus faciarum, super cursu monetae plurimum sint excellentiae suae redditus diminuti ordinauit, quod in soluti m b. fiendis camerae suae de caeter o lesu tar dureus pro fore. tribus, vel si tolutio fiet in moneta quod 1 oluatur forent qua
tuor cum dimidio monetae nunc curren
tis pro forenis tribus, quod re incidit in idem licet in toto dominio suo et iam se cundum taxatione excellentiae suae nunc expendatur aurcus pro florenis quatuorcu dimidio, quaeritur,an iuridica sit praedicta ordinatio-
Ch isti,&glorissimae eiusq; virginis
matris praesidio ex corde inuocato,Omis sis lembus arguti ii is, superfluitque res Fis , de veris conclusionibus, ac lolidis fundamentis tantum inhaerendo: ut m ris semper nostri in consulendo fuit: prinnao, quae in fauore principis adduci posse vidcbuntur,rcseremus: mox his,quae in fauoiem communitatis stringere existimabimus, in medium deductis, Ha ipsius tauorem concludemus: polite in b, ad
'biecta respondebutius. Videbatur igitur nobis prima consderatione dicendum, validam & iuridis carn esse ordinationem praedictam, quia
eum debeatur summa fic renorum , de qua in themate ex conuentione antiqua, solutio sienda esset de moneta antiqua, quae currebat tempore contractus , si de ea reperiretur, sed quia moneta talis nore peritur, fienda est solutio de moneta noua & currenti, habita ratione bonit iis illius monetae antiquar, cum moneta noua sit mutata in bonitate intrinseca, ut notissimum est, i & deterior sit. Ita comcludunt a peitc Hosti en Ioan. Andes. Anci
de Bur Cardi Imoi Panorm .inc. quanto extra d. iureiuran. per text. apertunt
in c. olim causam de censi. quem ad hoc etiam notat Anton .de Butr.& Abb. ibi in penulti m. notabili, idem tenet Specul. intitui. de obligat & solui f. t. ad fin. Oldra. consi. is. incipi. cum quaestio es et. i. inci p. the ina tale est. & rso. incipi. factui tale est ubi dicit idem in quacunque o ligatione proueniente ex ultima voluntate , vel ex sententia, vel ordinatione superioris, quem in hoc etiam sequitur Panorm . in die capit.olim causa m. in penulti m. notabili.& Albertc.& Romam in
I. cum quid. s. si certum petatur. de ibi moderni. idem rimat clare Bartol. in te. Paulus, colum n. t. s. de solui. quem se quitur Imol. Paulus de Castro. & caeteri
117쪽
lum. vlt. s. si cert. pet. in l. res in dotem datae. F.de iure dot. Card. in Clem. fin .dedecim. q. is.& ibi etiam late in hoc conciu-dit Petr.de Anch. colum .r .post Panorinit.& est communis opinio, ut attessatur Alexan. in d. l. cum quid, colum .pen.&alij moder. ibi.& addit Socin .cons.1id. ita tenere communi ter Legistas S Canoni st as.& procedit praenaissa cones usio non soluin conuentione facta super certa 1umma semel tantum praeitan .sed etiam in solutione annua, prout est in praesenti casu: quia in suis terminis loquitur tex. in d .c. ollan causam,decensi.& ita in specie determinat Bald. in d. c.quanto, colum. vlt i. Versic. quaero,quid in annua obligatione, de iureiur. & ita etiam loquitur Oldrad. in d. consi I. 2 o.&Speculat. in d. tit. de obligat.& solui. f. i. ad fin. dum loquitur
de salario praestando potestati singulo
In his terminis etiam ita cocludit Bal.
consi. pen.& vlt. volum. i. secundum nO-uam impressionem. ita etiam tenet Paul.
de Call. in l. lin. princi p. C.communia, deleg. idem Albe. de Ros .in l. r. C. deiu .em-Phy. col. a. dum loquitur de canone debito si gulis ann er emphyleutam, de qua moneta sol u i debeat, re ibi etiam ponunt Moder.& ita etiam tenet in specie, quod sit fic da solutio de moneta antiqua in obligatione annua, licet perti iginta annos & vltra facta fuisset solutio demoneta noua deteriora, consuluit D. Signor. de Homod. consit 7 . inci p. quaestio talis proponitur, per totium .Quinimo etiam si obligatio praediciano processisset ex co- uentione, ut praesupponitur in themate, sed ex legis, vel decreti dispositione. id edicendum videretur: quia licui Specu. intit. de oblig. S sol. g. . ad sin .fuerit in opinione,quod in obligatione causata a lege vel statuto, attendatur cursus monetae lo- Ium tempore solutionis, cuius opinione secuti sunt multi, praecipue Ant. de Butr.
illud, ad fin.C. de sac. san. Eccl. Lud. Rom. I. tamen contrarium tenuit Panor. Iat Econsulendo,consi I.16 inci p. quod solutio feri debeat, volo a. cuius opinio optime probatur ex illa communi opinione,quae est, quod leges loquetes de lolidis etiam hodie intelliguntur de solidis aureis legalibus, quorum a. libram auri constituunt, ut eli gl. ordinaria, inc conquerenti',
ubi Alb. notat deo flic. Ord.& inci. ue iudi c. Bai t. In l. quoties, de suscept. lib. io. 3d propterea dixit singulariter Pau. de Cast. in l. fin. in prin. cominu . delega.quod ex quo donatio de iure communi valet sine insinuatione usq; ad quingentos aureos, i. sancimus, de don. de hodie pr. aurei currentes & usuales non faciunt lib. auri, sed 96. ut dicit Bart. in l. quoties. C.de suscep. valebit donatio ultra quingentos aureos,
quia d. l.sancimus. debet intelligi de soliuis, seu aureis legalib.& idem dicit Ale
int .s n. s. de initis voc. Feli. ind. c. c5que re ute.& dicit Bal. in d. illud ,circa fi .C.desac. sanet. Eccle. hoc procedere quoad solennitatem adhibendam in actu, prout est insinuatio. Secus sit, quoad necessitatem soluendum. Haec responsio confunditur manifeste
ex eo, quod dicit gi. ordin. in l. quicunq;, in vers. vel viginti solidis. C. de ier. fugit. quae loquitur de poena viginti solido ru, de qua ibi soluen. Et illam gi sequ itur ibi
ipse Bal .col. vlti. vers. deinde conuerte adnotabile.& Sali. ibi col. 1. & Pau de Cassic Ol. 3. patet etiam hoc ex his,quae dicta tu raia d. l. fin. s. de in ius vo c. N per Abb. in d. c. fin de iudi c. super veritate tamen istius difficultatis ulterius non progredimur, quia non multum expedit ad casum praesentent, cum praesupponatur obligatione processi si ea conuentione: quo catu omnes concludunt fiendam esse solutionem secundum bonitatem &valorem antiqvs monetae. Et ex praedictis videtur manis
se iustificari praedriata Principis ordinatio, quia tempore conuentionis aureus forsitan valebat sol una fore n. tres, quia moneta tunc currens melior erat.qaoca-
118쪽
seretur plus esse foren . quatuor cum dimidio de moneta nunc currente, qua essent fore n. tres illius monetae antiquae,
quod satis manifeste apparet, quia aureus qui eiusde ponderis &bonitatis toto ic mpore praedicto semper fuit nunc, videlicet floren . quatuor cum dimidio, & tempore conuentionis solum fortasse tres valebat. & hac ratione putamus esse motu Illustr. Marchio. in hac sua ordinatione. 3 Secundo ico tra communitatem adduci potest, qu bd retenta coclusione,de qua sit pra, quod solutio funda sit secundum
bonitatem monetae antiquae, non Vide lux communiter, licet longo tempore solii xit de moneta currenti, se posse aliqua praescriptione iuuare: quia, ut de uidit eleganter Barto. in l. is, qui usum fructum,ff. qui b. mod. usus se.amit.creditor,cui s lutio fieri debet de moneta antiqua, si logo tepore reperitur de moneta nou ad teriore recepi se, conseruat sibi ius ordi. petendo antiquam, quasi recipiendo noua in dicatur partem antiquae recepisse, ut
dicit tex. ibi deco, qui habet usum fi uctu, si solum usum percipiat, & idem tenet Bal. ibi. idem concludit Bart. in I. si prius, in princip.is. de aqua plu. arcen. cum quo transit ibi Ang.& sequitur Aret in . consit.
I ii. incip.consideratis,colum. t. Versi. r.est
praemittendum. & ita etiam firmat Sign. in d. consit. 4.& licet Bart.distinguat inter creditorem scienter recipiente, qu bd tunc ius conseruat in toto: si verb ignoranter, secus sit, quoad effectiam praescriptionis, hoc nullius videtur esse effectus: quia si dicimus Illustri A. DD. Marchiones recepisse monetam nouam deteriorς, scietes deberi antiquam, nulla cucurrisset praescriptio,vt dieit Bart. Si ver b dicamus eos ignorater recepi Te, licet cucum xiiset iuris praescriptio, videretur saliena concedenda restitutio in integrum ex c. ignorantiae, ut declarat Bariolus in l. prima. I. si quid autem. F. de iti. actuque pri-
' Et licet super hoc stat variae opinioes, praecipue in praescriptione o. annoru,ta men magis communis videtur opin. quMςoncedatur aduersus cum restitutio, ut late prosequitur Alcx. confisy. ines p. viso themate,colum .pen.& sin. Volum. t. ciconsi. 8 . volum. i. AI alibi saepe, pro uir fert late Felin. in c. vigilanti, colum. i. Seseque n. ex tr. de praescrip & tanto minus
videt ur in casu praesenti militari prs scriptio: quia aut fuit quidem census, qui debetur Principi in signum recognitionis,& nullo tempore videtur pose praestriabi, ut est casus in I. comperit. ubi omnes
Doctores uotant, C. de praescrip. o.anno. declarat Pan. in c.ad audientiam, colum.
it. de praescrip t. cum concor d. adductis ibi per Felin. in 6. colum . ad finem,& seque n. Quia scuti non potest praescribi subiectio. c. cum non liceat, eod. tit. i ita . nec census, qui praestatur in signum sit lectionis,ut ibi not. per Abb. in c.cum nobis, colum. q. eod. tit.
Postremo,videtur ex alio posse iustificati ordinatio praedicta, quia ad Principem spectat limitatum censum mouere, ut unusquisque teneatur soluere& recipere secundum limitaticiae datam a Principe, ut est tex. in l. fili. C.de vet. numis. potet l. lib. li. quem Lart. in I. qui falsam .s denis ad Principem encim pertinet approbare vel reprobare i iretam. C. quanto,
Contra priora. Praedictis non obstantibus, oram esse
arbitramur contrariam sententiam, Pro cuius fundamento est inprimis aduertendum diligenter, in praesenti casu non constarc de aliqua conuentione, ex cuius sorma percipi possit , an conuentum fuerit de loluendo fore nos, de quibus in th male de moneta currente tempore cuius. Iibet solutionis fiendae, an Veio conuentum fuerit de soluendo moneta, quae currebat tempore conuentionis, vel simpliaci ter,quod idem esset.
Cum igitur solutiones semper subs
cutae fuerint in moneta currente tempore solutionis, nul a habita ratione bonitatia
119쪽
tatis monetae antiquioris, praesumitur c uentio talis fui se, quales sunt sublecutae solutiones,& consequenter praesumitur conuentum desoluendo moneta currente tepore cuiuslibet solutionis, pro qua coclusione movemur inprimis ex illa decisione famosa Bal. in l. si cert. annis, col. 3. versi. aut non constat de origine causae.
tur causa, qualis per effectum solutionis demonstratur: & qualis apparet solutio- talis praesumitur praecessisse cocelsio: moiremur per text. in l. cum de in rem vors.sside ysur.& cum illa decisione Bal. tran- seunt caeteri scribente sibi, Z eam commendat Alexa n. consit. io 7. inci p. in causa& lite vertente, volum . . in prin. Pelin. inc cum Berto idus, colum . pen .de re iud. v-bi alia similia adducit,&pro hac decisione est bonus text. in c. cum venissent, do
instit. ubi quia non constabat de aliqua cocestione, dubitatur, an esset personalis, an realis: & deciditur ibi, quod presum tur realis:& hoc est ex eo, quia ut realis obseruabatur& possidebatur,& propterea talis is ire praesumitur, qualis dem 5 stratur per usum & possessionem, ut ibi
declarat Ant. de But . in no. SI latius in c. r. Vercoppono secundo, col. 8. versi. OpPO- no, cum gi.& Imo. ibi, col. 3.
Secundo pro ista opin. ladducimus decisionem D. Mart. Lauden . quam refert &sequitur excellens tunc Doctor Collegi j nostri D. Fran.Cur t. in suo tract. monetarum impresso, in viti. q. ubi cocludit cum
esset, de qua pecunia soluenda senserint contrahentes, dubitatio ista subleuatur& declaratur persolutiones subseque notes logissimo tem pore, adducebat doctrinam Ang. in repet. d. l. si certis annis, col. .
dum ponit intellectum nouum ad I. cum de in rem vers. Ede vii.&voluit, quddin casu illius i. ex diuturna praestatione nopraesuinatur causa S substantia obligationis sed sollini obligationis qualitas,quq facilius percipitur, quam substatia, ut estgi oris .in l. talis striptura .s.fin. s. de lega. Ian versv niuersa,ad sin. de licet illa opi.
Angel.quantum ad intellectum I. cum dein rem vers. communiter reprobaturi, Vedeclarat Alexan. in d. l. si certis annis,col. . 6 seq. quia comunis est sententia,quod ex diuturna praestatione praesumaturno solum qualitas obligationis, sed etia i ta obligatio G substantia, tamen in te vera & indubitata est illa decisio Ang. quod talis praesumitur obligatio, qualis dem stratur ex diuturna praestatione,& hoc
est: ad quod ponderatur decisio praedicta
per D Martin. Lauden . ut supra diximus, 5 per candena decisionem Ange. conlu-luit. Idem excellens Doei. D. Sori. consilis . . incip.circa primum coluitationis a ticulum,colunt. penult,ibi enim, quia ex Contractu non constabat clare, qualis enset fienda solutio, consuluit, quod diuturna solutione certo modo facta praesu-II nduna est, contrahentes sic voluisse &intellexisse, prout in solutionibus postea factis fuit obseruatum. ut ibi latius per
Terti b, pro illa coclusione adducitur, t quod in terminis istis consuluit excell. Doct. Moder.D. Phi Ii p. Corn. cons. i t. in-ci p. visis nonnullis actis, viti. char. r. voLubi mouetur potissimum ista ratione: qu bd ex longa pristatione facta in monemra deteriore declaratur voluntas contrahentium ita fuisse. Cum igitur praesum tur conuentio praedicta fuisse de soluet do in moneta usuali, & currente tempOre cuiuslibet solutionis,cessat omnis dita ficultas: quia si a principio conuentum fuisset desoluendo in moneta currente tempore se lutionis, nulla haberetur ratio bonitatis monetae antiquae, ut 'robattex. in Clem. fi n. de decim. secundum v
rum intellectum: quia dum dicitur ibi, quod ille, qui habet cocessionem perciapiendi decimas, tenetur recipere secundum monetam curretem, istud procedit, quia ita ibi in texto fuit expressum, ut ibi de citat Pet. de Anch. in col. pe. post Zen- rel.& Paul.& ita est in casu c.2.ext.de m Iediet.& in c.olim, extr.de iureiur. ut dicit ianormit. in d .consit. s. r. Volum. co uentio enim circa modum tuendi,
120쪽
sine dubio inprimis est attendenda: quia
contractus ex conuentione legem accipiunt. l. i. g. sic siti enerit. Edepo. & not. Par.
in materia monetae, in d. l. Paulus, ad ii. fide solui. & hoc etiam voluit Bal. praeall. consi. pen. vol. l. ad fin. dum poderat, qubdordinatio,de qua ibi dicebat soluendum esse solarium potestati de moneta, quaecu rrit, no autem dixerat de moneta, quae . in futurum curreret. ubi per cum .
Confirmantur praedicta ex alio: t quias Illustrissimus Marchio petere velit a
communitate Casalis censum, de quo in themate eum non appareat de alia certa forma conuentionis censum ipsum, & se fundaret in antiqua,& iamdudum praescripta & obseruata consuetudine sic
praestandi: &l praescriptio sunt strictissimi iuris, & tantum dicitur praescriptum, quantum possessum,&non ultra, ut declarat Barto. in l. i. f. si quis hoc interdicto. ff. de itin .actuq; pri. Et dicit eleganter Bart. in l. f. col. 3. vers. Vnum aliquid quaeritur. C.commvn. vir.iud quod consuetudo tantum habet de potentia & effectu , quantude usu,& proprios facti terminos no excedit. & dicit notanter Ange. in I. una est via. F. de serii ru st. praed. quod acquisitio, quae fit per usum, non fit,nisi in illo tantillo, in quo quis usus est, & vltra non exte-ditur ponit etiam de hoc Panormit. in c. quoad translationem, in vit. not. de ossi c. Jeg. Bald. in c. i. circa fi n. de seu d. cognit.& late hoc comprobat Roma. consil.368. inci p. praeseκs consultatio, col. I. cum seq.& propterea dixit Bart. in Auth.qui rem, prope sin.C de sac. sanet. Eccle. quod consuetudo dandi in em phy teusina certo modo non potest exerceri alio modo. similiter dixit Innoc. in c. literas, circa mediii, in versi c.credimus autem, te restit. spoli. quod consuetudo faciendi instillatione certo modo,vel certo loco non ex teditur ad alium modum vel locum etiam sim L Iem,& posset haec conclusio infinit .s similibus comprobari, quae super omnes cumulatissime congeruntur, per Felin. in c. auditis,col. 6.cum seq. de praescrip.
Cum igitur consueuerint Illustriss. N MATERIA
Marchiones semper recipere censum In moneta currente tempore solutionis nulla habita ratione bonitatis monetae, non poterit Illustriss . Marchio plus exigere, quam consuetum suerit semper praestari: quia circunscripta consuetudine praest di, nihil esset super quo posset intelio sua fundari in pete do eam certam summam forenorum,de qua in themate.
addidit 1 tb. svs Doctor. Nota hic pulchram Regulam: Qua
. tum possessum, tantum praescriptu . Nam praescriptio non extenditur ad non posse si a , cum sit strictissimi iuris. Itaq; praescriptio super uno iure, non extenditur ad aliud. Ac proinde seruitutis aqvis prPscriptio non extenditur adseruitute vis. Et praescriptio in ciuilibus actibus,ad criminalia non extenditur. De hac Regula plures ampliationes&limitationes vide
apud Feli. in tit. de praescrip. cap. t . auditis. Item Bocr. deris .i: 6. num . . Gabri. in commv. opi . lib. s. te praescrip. concl. t. poni t ampliationes octo & limitationesvndecim, in quibus etiam tradit, an consu tudo quoque extendatur. Vlterius adde Balb. de praescrip. r. par.q. z.
Secundo principat iter pro eadem opinione movemu r,t qudd etiam si constare posset de aliqua certa conuentione certo tempore facta, & constaret, qu bd de eo tempore melior sui siet moneta, ob llaret Illustiis s. Marchioni tam longi temporis
praescriptio. Communis enim est sententia, quod per 3 o. annos contra laicum, vel o .contra Ecclesiam currit praescriptio, si . debitor in antiqua moneta soluat per P. vel 4 o. annos in moneta noua deteriore, Ut probat text. in d. c. olim causam. R ibi
an . adsin. qui dicit, quod ista communiter tenetur,quicquid dixerit Hostie n. ibi, qui tamen Holli. loquitur. quando debiator erat in mala fide, & scicbat se debere de alia moneta, quod no cadit in casu prPsenti: quia semper solutio facta suit de
moneta currente, nec constare potest comunitatem sciuiste se soluere debere in alia