장음표시 사용
281쪽
Iste contractus initus fuit quinta decem bris, per quem domina Leon ora Gutti res Abbatissa, di monachae ordinis sanctae Clarae vendiderunt praedium Villae nou de Balbona Francisco de Villa Dan ca,bis mille , ducentis, di quinquaginta duplis Mauritanis: singui qua duplum ad septuaginta de unum inaraia cndinum. Duplus ille Castellanus nostra aetate cursu na habuit: verum non extitit tam bonae materiae neque tanti pia ieris, velut i) quos dixi cursum habuisse, aetate regis Henrici secundi,& Ioannis primi ,& vltimi , annis abhinc triginta ver quadraginta percussi, valebat trecentos& sexaginta quin qui inarauedinos. Dupli antiqui valebant aetate Regis Ioannis primi duodecim Regales argenti signati & argenti rupti unciam cum dimidia cum octava parte unciae , veluti ex praedictis legibus apparet. Vltra praedicta, pro elucidatione eoru quae dicturi sumus, conuenit expendere
pondus dupli i si ius Castellani,& videre
quantum auri continuerit: Quantum vero asi equi possum, opinor duplum illum habuisse pondus unius Castellani, quod quidem hactentis colligo ex sequenti
Primδ,quia Rex Ioannes primus, anno raso. Segobiae condidit legem secundae supplicationis,cum mulcta mille & quingentorum duplorum, nil iudicando praeter duplos,abique ulla declaratione preci) illorum: quamobrem dupli illi debet intelligi Castellani,& similes i)s, qui co-tinentur in alijs legibus eiusdem Regis,
quod mea sententia clarum apparet, nostris de patrum nostrorum temporibus,
postquam eadem lex fuit condita, dupli illi fuerunt iudicati ad pondus& preci ii
Castellanorum: unde confestim probatur, duplum Castellanum eius aetatis habuisse pondus unius Castellani. Opinor etiam, duplos istos eosde exis ere, qui vulgo cum capite nuncupatur, ex eo, quod ait Rex prima Regis Ioannis
pii iri, condita in Biruiesca, ubi fit mentio certi honorari; duplorum, quis illi regnum promisit, certa forma signatorucapitibus maiusculis de minusculis. Nucupantur illi dupli: Dupli cum capite, in pro ui sionibus a Carolo s. anno is39. ira Inateria supplicationum expeditis ,cu milleta quingentis duplis.
Secundo, quia in constitutionibus vis niuersitatis Salinati censis, conditis anno I ia. VeI paulo ante, iubentur dari singulo Doctori in actis Licentiae& Doctoratus
duo dupli, qui procul dubio nequeunt aliter intelligi, quam de duplis Castellanis, qui ea aetate cursum habuerunt in istis regnis,& semper aestimati fuerunt ad pondus de valorem Castellanorum, vel ti notorium est, nec potest negari, vel adduci ratio in contrariuΠT. Praedictis omnibus'. correspondet procium& aestimatio duplorum ex Regaliabus argenteis, ponderis huius nostri aetatis: quandoquidem certum sit, nunc temporis unam auri particulam vadere undecim argenti particulas, ac per aestimati nem auri S argenti, qui semper aucta est, vel saltem nunquam tantum valuit in Castella, quantum in praesentiarum valet, colligi potest. Duplum unum aestimatum ad Regales duodecim efficientes unciam unam cum dimidia argenti,cotinere plus auri, quam Ducatus nostri temporis. P dus igitur dictorum duplorum adaequabit unum Castellanu, velut iidiserte probatur: nam in praedictis legibus duplus Castellanus aequiparatur duplo Mauritano, qui appendit unum Castellanum,& vltra. Si quis consideret aetatem Regis Henrici secundi, cum dupus Castellanus valeret triginta sex Marauedinos communes,& quod eodem seculo non fuerit exilius auri & argenti preeium,quam aetate Regis Alson si decimi,poterit in serre, Marairedinum aureum, aetatis Regis Allon- si decimi, qui iuxta eandem rationem v Iebat sex Marauedinos communes, ad. minimum appendi sic sextam partem unius Castellani: quamobrem si consimilis in ne ta aurea hodie percuteretur, valore s te suo adaequar et duos Regales argeteos Nnn 3 cum
282쪽
οιο VETERUM NUMISM A TUM COLLATIO
cum dimidio, S minutim octoginta ma-rauedinos. De simili marauedino aureo, debent intelligi leges, quas condidit Rex A lsonsus,eius nominis decimus: tame est iuxta supputationem Doctoris Mota lui, tras actam per ordinationes Regias, quas modo habemus, marauedinus iste valuerit decem communes, quorum singuli conabat decem denariolis, velut i), qui hac
Alter Marauedinus aureus vetustior, t ad quem reserri debent leges antio uae
horum regnorum, conditae ante aetate Regis Alson si decimi, S illae, quae ex ijs decerptae sunt, appendebat iuxta lege sty lis ex marauedinos, superius tractatos: vnde coli igitur, fuisse eiusdem ponderis cuCastellano, tametsi tum temporis valuerit triginta sex marauedi nos communes, qui hodie excederent valorem quadringentorum & octoginta marauedinorum, vel quatuordecim Regalium argenteoria.
Ex praedictis omnibus liquidum efficitur, Marauedinum aureu contentum in legibus Partitarum debere intelligi, ac iudicari, fuisse ponderis unius Catiellaui: nam qui easdena leges codiderunt, respectum habuerunt ad monetam antiquam
auream, interpretantes, sicut interpretati sunt leges tantae vetussatis, easq, m Ordinem redigentes. Huc spectat argumentum, mea qu idem sententia admodum e Diicax , quod qui condiderunt praedictas
leges Partitarum , easque in ordinena r degerunt,optime intellexerint, pondus solidi aurei Iustinianaei, nempe quod podere adaequaret via uni Castellanum. Pro be norunt etiam , solidum S aure una extitisse eiusdem ponderis: via declarct, prS dictos auctores in legibus quas interpretati sunt, nihil prorsus i in nautare voluisse : verum siquando qllic piam immutarunt. exiit inrarunt a te nullam mutati
xem fieri, haud intelligendo leges, veluti ab ali js intellectae fuerunt:& sic in omnibus locis, ubi ius commune mentionem ficit solidi vel aurei, interpretati sunt
in eorum versionibus inarauedinum aureum, vel simpliciter Marauedin una, suta in te Iligentes aureum: unde apparet, prῖ dictos auctores iudicasse. Marauedinum aureum contentum in vetustis horti Regnorum legibus, ante tempora Regis Al- fons decimi, vel Fernandi terti j eius parentisn alioru ReJum aetatis, proximae conditis,fuisse eiusdem ponderi , cuius est modo Castellanus, nempe sextae partis unius unciae avrb cuiusmodi septu ginta duo efficiebant libram Romanam duodecim unciarurno. Huic declarationi opinioni famulatur leges Regum Gotthorum, qui in Hispania regnarunt ante Regem Rodericu, quarum ad hodiernam diem habetur iam titia per librum , qui dicitur Σ inscributur, Forum iudiciale, vulgo Fuero Iurgo, latina lingua conscriptum,S: per librum vernaculum antiquum , qui eo tempore fuit in usu, parum differentem ab co, quo
Hisce in legibus Gotthicis, creberrime fit mentio solidoru aureorum in te tu latino, qui in eo de textu Hii panico vocantur Marauedini, vel Moria iiij aurei,&alias simpliciter Marauedini, vel Morialia si j. Istos solidos aureos intelligo olim fu- ille eiusdem ponderis cum Castellano, veluti solidus Romanus, cuius tu suo C dice mentionem facit Iustinianus : unde praesumi potest, tempore Regum Gotthorum, in Hispania solidos Romanos & Iustinianens. in cotractibus &commerciis cursum habui sila: quando tu idem eo tempore, quo Gorthi regnarunt in Hispania,
non erant ab ea Romani omnino exclusi : verum gubernarunt Hispaniae partem usque ad Suintillam, vicesimum sex tum Regem Gotthorum, qui regnare coepit anno ora. & Romanos exegit ab uniuersa Hispania &Frai scia orthica, atque naonarcha istarum prouinciaria remansit , ut scribit S. Isidorus, Rodericus Archiepiscopus Toletanus, &Alsousus de Carthagena, episcopus P urgentis: tametsi Pau lus Emylius in Chronica Trancorum , attribuat hanc monarchiam it
gi Sisebullio , qui fuit vicesimus fit a tus Rex Gotthoru, di coepit regnare an-
283쪽
nostr .QSaomodocumlue sit cum Iustini anus imperium Romanum possederit, de sexaginta annis, aut circiter antea obicorit, verisimile est, permansisse eius numisi mala & solidos aureos, & alias consim, Iesmonetas, quae iussu Imperatorum eius successorum, percussae fuerunt, quantum ad contractationem S commercium Hispaniae cuius portionem Imperatores habuerunt, spectare potuit, & poli quam inde eiecti fueriint,veluti solent durare&tractari huiusmodi numina ala , tam excellentis S praestantis metalli. Hoc ipsi ina colligi potest ex ijsdem lsribus Gotthicis, in quibus solidi isti aurei di iridi in turpertremisses, ut patet l. vl
ge quae incipit: Si a Iau hombre tal cmo a
cu ro se in lege: O Alun hombre encterraga rati , ubi in textu latino sit mentio omissis aurci, veluti partis solia i , pro
ut autem supra probauimus, capit.ῖ. nu
mer . . solidus liti linianeus quoque diui. sus fuit in t rc mi i&s aureo . Denique tam ex nomine, quom ex ipsa diuisione&co- tractatione , cum Romanis facile possumus intelligere, solidos aureos conten
tos in legibus Gotthicis extitisse ei undem ponderis vel eosdem quales fueriit Iustinianei : quamobrem sunt ponderis unius Castellani. Iuxta hanc rationem possunt intelligi plurimae leges fori Iurgo, praecipue libr. 7. &ῖ.&alijs pluribus socis, ubi textus latinus utitur solidis, αHispanicus Marauedini saureis, vel sua. pliciter Marauedinis. bd si velimus inferre, Reges Go thos non curasse Romana numismata, dicemus, eosdem mandasse percuti solidos aureos,ad imitationem solido na,Caesareorum de eiusdem ponderis. Huc facuunt , quae Petrus Alcocerius alti itinea historia, quam immensa diligentia&curiositate conscripsit de insigni de imperiali ciuitate Toletana, libr. r. cap.72. qui affirmat de testatur , se vidi sie dimidium Marauedinum aureum magnitudinis me
pum Gotthorum, a Itera parte habentem Rugis effigiem, cum hisce literis: Uuiti-gis Rex, altera literas: Toleto pius. Verum esse constat , Petrum Alcocerium nuncupare lim numisma Measam aur am,prout leges fori Iurgo nuncupant tremissem Measam auream, ut apparet ex Lultim .iit. vltim, libr. . ubi textus Ialinuspo su it tremi siem,& vernae ulu si interpretatus est Measam auream : quod si ita sit, Measa aurea nequi jt ese dimidium Var uedini aurei, sed tertia pars, prout Pro
batur lege,quae incipit: Si abun bombretalcomo a cavasso, titui. q. libr 8. & ce tum est, tremissem aureum suisse terra ampartem solidi, aetatis Iustiniani, ut probauimus cap.7.S: hae e est erus propria significatio, cui non obstat lex, quae incrupita si astan hem re encioraganado, i n e dem titulo . ubi textus latinus posuit,ircini illam unum pro duobus capitibus, de textus vernaculus in ter pretatus est, duas partes unius Marauedini: eli enim e ror euidens, quandoquidem tremi si s novult significare , neque significat, duas partes unius Marauedini, sed tertiam partem Marauedini, vel solidum rimnen cxi si mans , quod lex latina ponerct pro singulo capite duarum unam tremissem. in textu vernaculo interpretati sunt pro duobus capitibus duas partes eius unius
Marauedini , subintelligendo duas tr misses. Tandem numisma, cuius Alcoceria sncit mentionem, fuit dimidius Maraum dimis, vel dimidius solidus aureus. qui in legibus lustinianeis dicitur semissis , de non tremissis. Non fuit igitur Measa aurea, qui e si verus tremis lis,ut patet ex ijΩdem legibus Gotthicis.
Ex omnibus praemissis apparet, Mai ue dinos aureos, quibus Gotthi usi sunt, partitos per se milies & tremisses , sui it ne iusdem ponderis, cuius solidus aureus Imperatorum , di Castellanus aureus, qui nostro tempore in Castella cursum
obtinuit. Huius solidi saciunt mentionem leges praedicti rori Iurgo , quas
284쪽
ma VETERUM NUMISMATUM COLLAT Io
allegaui,& aliae plures, praecipuu lex ir.& i8. libro x. tit. i. Tametsi Doctor Monta-Iuus in glossa Fori, libr. i. tit . . libr. L.Fori,
dicat, hunc solidum aureum pori iudicialis valuisse centum & tres aureos. Nullam hactenus vidi auctoritate, unde ira copinio probari possis: verum ex lege,que in ci pi t: Portive ventas Ia Machos Iuratas netrat hos merinos, in dicto titulo lib. 2. F
ri Iraho, mea sententia clarum apparet, hunc solidum minorem fui si evna uncia auri:quamobrem fieri nequit, ut valuerit tot auri numismata, veluti annotauit Doctor Monta tuus. Ante aetatem Regis Alson si decimi, hisce in regnis cursum habuit certus aurinu natis , quem nuncupabant Mor uisium Alson sinum: is nimirum fuit Marauedi-nus aureus Alson sinus. Ilio ruria fit mentio in quadam scheda vel instrumento, quem habet ciuitas Toletana, ubi continentur cessio v editionis, quam secit Rex Fernandus tertius, eidem ciuitati demunicipi js Alcocer, Herrera,&ali; s locis, precio quadraginta quinque milliu Mo- ruisiorum Alson sinorum, cuius mentionem facii doetissimus l. V. Licentiatus Ioannes Arce de Ota lora, in suo insigni tractatu de nobilitate, a. parte, capi. . SI Petrus Alcocerius libro paulo ante allegato, lib. i. cap. 8 .aestimantes, singulum Marauedinum fere ad valorem unius Castellani, nempe sexta parte unius unciae auri.
Haec scriptura exhibita est inlite, quam in hae Curia S Cancellaria Grana tens, ciuitas Toletana sustinet contra Marchionem de Gibraleon,& Comitem de Belal carar, in qua lite producuntur testes, d ponentes, praefatium Mor uisium Castellanum fuisse ponderis & valoris unius Castellant.Tam et si circa hunc valorem non viderim te stimonium, vel auctoritatem alicuius historis vel legum antiquarum: di pars Marchionis praetendit, Mor uisu Alson sinum fuisse minoris valoris & poderis. Quod si hic Mor uisius sit Marauedinus aureus antiquus , qui iuxta legem syli appedebat sex Marauedinos bonos,
clara ct manifesta est eius aectimatio&pOn J us,ex i 1 s. que modb tractati Inria seu deci iam apparci, Mor uisium istum Al- fons inliti, si fuit ex iis Maraiiedinis aur
is, cursum habentibus initio regni Alsons decimi, vcipauibante , quod illorum
sex appenderint unum Castellanum. Non meam edissero sententiam, clara sit artiaculus concernens litem pedentem. Posteaquam tractauimus , aestimationem de pondus quorundam numismatum ant quorum huius Regni, conuenit ex praediactis aliquot intellectus Se declarationes plurimarum legum in Partitis contentarum eruere,ut hinc elucescat quaedam notitia alijs legib. Regijs intell igendis a
Prima illatio erit circa ntellectum legis. 7.tit .i3. pari. s. ubi interpretando authentie. , Praeterea C. unde vir &vxor, dicit: verum hic quarta non debet excedere centum libras auri. Hanc eandem summam librarum auri, in isto casu posuit Novella lustiniani in Asthcntica, Vt liceat matri &auis . . quia v ,rb. Qu.dsi dcbeamus insequ i xiii matio. em, quam de auri libra facit Iiistinian. in lege quoties. C.de susceptoribus. D arca r. nempe
librae singulae ad septuaginta duos solidos aureos vel Castellanos, supputant cetum istae librae auri , septem millia & ducentos aureos Castella nos : Lex et enim Partitarum conformiter debet istet igiad legem , quam interpretata est, quae intelligit de libris Romanis,duodecim v clarum ,& singulam ad septuaginta duos Castellanos sit aut praedicta lex si consormis huic euidenti supputationi quantuad quantitatem, quam voluit limitare. secunda illatio spectat ad leg. . tit. 1 pari. i. ubi tractando, qualiter iniuria sopulchris δ' funeribus illata vindicari debeat, dicit, nod Iudex eam haud minoris aestinat centum Marchis. Illa lex decerpta est ex lcge a. f. si nemo erit,des qui de sepulchri .s . de sepulchrorum violat.& ibi istatuitur haec poena ad centum aureos, non ad centum marchos, quae pluri in una disterunt manascitu enim apparet,
centum Marc hos, sue sol aurei, sue ar gente
285쪽
gentei, Ionge excedere centum aureos: quare debet animaduerti haec varietas i gis Partitae,& illa, l. n.titulo 9. Partit.constituendo eidem delicto poenam,& in te pretando eandem legem Romanorum ijsdem terminis,ponit centum marauedinos aureos, & non centum marchos aurem. Sit etiam lex rati tuto i8. libro .FOri,tra-
. ctans de ijsdem poenis , eas constituit ad
. centum solidos aureos, ubi notandum est, . illarum legum conditores intellexisse so. . lidum aureum,& mlidum Iustiniani, unuatque idem numisma, eiusdem valoris &i ponderis existere, veluti copiose supra di si eruimus,capit. I. In hac eadem materia iniuriarum, mortuorum sepulchristu. Iatarum,dicit eadem Iex rintitulo 9.part.7Quicunque saxa vel lateres a sepulchris .abstulerit,uel sepulchra aperuerit, quate- . nus mortuos pannis spoliet, luat Regi duas libras auri: quae lex mendosa est, ex debet restitui,decem auri libras, ex l. qui sepulchra.C. de sepulchr.violat. ubi notandum est, hanc poenam initio constitutam fuisse ad viginti libras auri,ex l. in .litu. II. lib. 9. Codicis Theodosam, quam condidit Imperator Con stantinus, statuens ean. dem poenam iudici non castiganti praedicium crime. unde prouenit t. si quis sepulchrum, C. de sepulchrorum violat. Postea idem Imperator in eodem casu constituit poenam decem auri pondo, in l. . titulo 17. libro 9. Codicis Theodosiani. Hinc derivati it praedicta I. Qui sepulchra. Debent intelligi haec auri pondo singula ad septuaginta duos Castellanos,& sic debet interpretari l. Partitarum, ita ut duo auri pondo sint centum & quadraginta quatuor
castellani,& si fuerint decem auri pondo, erunt septingenti & viginti Castellani, si
per consuetudinem aut forum aliter non
fuerit receptum aut dispositum. Quod dixi circa dictas leges Regias,debet intelligi iuxta intentionem, quam habuerunt ij, qui praedictas. leges copularunt circa pon dus,& valorem solidi: nam iuxta valorei antiquorum aureorum,dequibus tractant
Iurit consulti,uelut diximus cap. 3. singu- , I aureus tantum appendebat, quantum in
hodie duplus aureus, quem duplicem Ducatum nominant,& minutim pernum os argenteos viginti quinq; denarios, supputantes propemodum Io. Reales,ex ijs, quibus modo utimur. εTertia illatio offertur, quantum ad I. 9.tit. I 8.part. I.quae constituit sacrilego poenam nongentorum solidorum. Lex ista decerpta est ex c. si quis contumax. I. o. qex concilio Triburiensi, anno 89s.celebrato.Solidi i sti non intelliguntur aurei, ne
que solidi Iustinianaei, sed ali j solidi mino
ris aestimationis,de quibus tractauimus c. I. g. r.ex plicando intellectum c.qui subdi
Quarta illatio debet expendi,quatum
ad i. 7.tit. is. pari. l. ubi interpretando solidum dicti ea. qui subdiaconum. II. q. ε .ait
Iex: Istos solidos debere intelligi Marau
dinos,& veraciter, si intelliguntur Marauedini aurei ponderis solidorum Iustinianaeorum, Veluti ex consuetudinesolent leges Partitarum: ingens est aestimatio , &poena magnae quantitatis, ex quo ,&ex lijs considerationibus,d.f. 2. Sustinuimus
istos solidos non fuisse aureos, sed solidos Gallicos argenteos,etiam aere comi xtos.Haec intelligi debent, quantum ad se stimationem solidorum conformium , ea. qui subdiaconum. & iuxta tempus conueniens, intelligendo, quod te es Partitaruvoluerint immutare aestimationem , nec
pondus antiquorum numismatum coni
tum in Legibus, vel Canonibus, quas i terpretabantur,quod mihi quidem fit admodum veri simile, siquidem usi sunt voce marauedini,quq tunc valde commu niserat diuersis monetis aureis& aereis. V
rum si hac opinio duriuscula videbitur,& opponatur , quod lex interpretando praedictum caput Decreti voluerit illai
monetam immutare,& reducere ad mar uedinos Castellanos, tunc usum habentes , necessum est considerare non intelle. x isse marauedinos aureos antiquos,aetatis
Regis Alsons, cuius tempore praedictae leges conditae fuerunt: poena siquidem ista in quantitate longe maior existeret, quam eius capitis,quod lex interpretatur, Oo O
286쪽
verum intelligi debet de marauedinis ae-xcis,tunc in v tu, tametsi preci j valo rena excedet ent exilientibus iuxta ed quod notabiti r illatione septima , quandoquidem in lcgibu, Partitarum quoque mentio sat
. a Iauedinorum aereor uin, ex eo, quod dicetur illatione i 3. quae qui dein aestiniatio magis conueni. pia dicio c. qui iuba iacOnum, cum minori derogatio ii vel Immutatione istas veteri S.
Quinta illatio est circa l. io. tir. 18. par. I. quae fiat lit poenam sacrilego triginta auri librarum,qui vim intulerit ecclesialb. LI-brae istae ex omnibus supra di et is colliguntur,esse singulae duodecim unciarum, ita ut haec poena sit quadraginta quinq; marchorum argenti, iuxtaid,quod notauimus
capit. pro intellectuc.quisquis. i7. qua ilione A. Sexta illatio spectat ad praxin,l. 18.tit.
q. par. s ubi tractando de iurisdi cito ne niediocri vel mixto imperio, ait, quod ad t Iem iurisdictionem pertineat, cognosccrevel determinare litem, ultra tr ec tos marauedinos,&ad iurisdictionem minoiem pertinuit sententiam proferre, cognoscere& definire lilcm infra trecent ob maraued nos aureos. Ilii Marauedini cxi Js, qu dixi, debent aestimari singuli ad Calieli,num: salis etenim est stylus legum Partitarii m. Piae dicta lex decerpta eli ex Nouella Iustiniani, tit .de de senior. b.ctu It. f.&iudicare, ubi hosce trecentos Marauedinos aureos subinde vocat solidos, & subinde confestim aureos. Pro melio e autem & faciliore praedictorum intellectu advortendum est. prs dictam ae strinationem claram existere, praesupponc ndo leges Partitarum noluisse monetam, neque pinnam in sua quantitate a legibus antiquis, quas interpretati sunt, immutare, velut annotaui.Uerum si de eo tractetur,& verisimilior sit opinio, dicere, leges Partitarum constituisse numerum poenarum, in legibus antiquis coim tentarum , quas intcrpretabantur respe-cium habendo ad monetam, quae aetate Resis Alson si decimi, vel noni, patris Regis baaci ii in v sufuit,alia debcbat haberia
tio inaestimatione Marauedinorum in ea dem l .is. Se aliarum sinialium content rum , ut si ligulus Marauedinus aureos se ponderis sextae partis unius Callellani , Dia ut lex marauedini in auri pondere, ei taciant unum Castellanum, luxta qua nar tionem trecenti marauedini hodie, qua
tum ad auri pondus,esticient quinquaginta Callellacos, tametsi valor & a si unatio singuli ni a. auedini, tunc valuerit decem
ex i7s, tui modb cursum retinent, vel sex, iuxta aliam computatronem. Vnde resulutat, pondus auri praelictorum trecentora Marauedinorum, ad pondus expensorum hodie continere aes. :nrationem, quam habent quinquaginta Caslesiam, nempe vinginti quatuor millia , ducentos de qui qua ginta Marauedinos. Et hoc q idem habita consideratione ponderis auri, t
metsi iuxta minutam aestimationem mar
uedini eius temporis, trecenti marauediam, multiplicando singu luna per decem, es ficiunt tria mi ilia inarauedinorum,&mul. tiplicando singulum per sex, in illecto tot ginta Marauedinos. . bd si dicamus, veros quosdam rea signiter doctos & curi sos annotas ed. l. Partitae,& similes de b re intelligi de Marauedinis aureis veti si i s,q ii i olnn expendebantur, antiquis legibus contentis, quorum singulus in auro
appcndebat sex corum, qui cursum habebant,aetate qua leges styli conditae Dei ut, . tametsi certo costet,iales leges sty ii pricipue l. ii . loqui de Rege Alfonso decimo,
patre Regis Sancti J, velut p. obauimus capite quiuio, numer. . Apparet sane iuxta praedicta, leges Partitarum non intelligi de moneta tum temporis currente, quandoquidem illas condidit Rex Alsonsus decimus, tegis Sancti; pater, quod iniicias iri nequit, verum deberent intelligi de
moneta aurea vetustiore, ad quam rese
tur praedicta lex styli,& idem Rex Alfo sus in illa nominatus. Sunt igitur tales Marauedini, ponderi xiiiiis Castellani aurea consorines ponderi solidi Iullini an ei,vo. lut probatum fuit d.c.f. tametsi ea aetate singulus per monetam minutiorem aestim ira valueriti iuxta unam computation a se
287쪽
a inta marauedinos praesentes,& iu- rauedini contumacib. in poenam eonstituxta alteram triginta sex inarauedinos Ninc inani sellum apparet, quod quicunque satinitur praenominatam legem Pamtitarum , debere intelligi de Marauedino antiquo, quem lex styli ait fuisse aureum,& appendere lex illorum , quibus tunc utebantur, debebit concedere, singulumniarauedinum contentum 'praedicta I. 18. debere esse ponderis unius Castellani aurei,& conformem in pondere solido Iustinianeo, licet eius valor per minutos ma-rauedinos accreuerit, vel ratione temporis & legum nouarum immutatus se erit. Concedet etiam , marauedinos praedictael probe ad Castellanos aureos & solidos Iusti maneos esse reductos : quamobrem exigua erit differentia inter opinionem, quam prima huius operis editione, quantum ad istam illationem sustinui, & eam, quae deinde magno cum respectu an notata fuit in contrarium: verum in idem reci
dit,si veluti sens lex Partitae intelliga
tur de ijsmarauedinis aureis, quos antiquos lex styli nominat. Septima illatio debet notari, quantum ad i. 8.tit. I. pari. 3. in qua litigantibus pertinacibus poena constituitur certorum Marauedinorum pro mulcta pertinaciae. mi mea lententia non debent cise Ca slellaui aurei, veluti sunt alij plurimi . legibus Partitarum contenti: nam in alijs ca-sbus procedunt dietae leges cum intenti--one interpretandi ius commune. Hoc in casu intelligerem huiusnodi inarauedi-
nos iuxta aestimationem , quam habebat marauedinus aureus vel bonus, aetate Regis Alsonside cim nempe sex praesentis ς-tatis, vel decem iuxta aliam computationem, ut fauet t...tit. . lib. . . fori, 'illae contumaci coram Rege citato & Couento . eandem poenam centum marauedinorum costituit, veluti praefata lex Partitae Maraum ei nos autem legum rori, semper intelli-oimus ex bonis nempe a meis qui cursum
babebant aetate regis A lson si decimi, & m
ius coetaneorum per summa in num Orum reorum.
auxta hanc ratione debent in teli igi, ma
li, l. t. . 3. .ti. 7.li. r. fori,&solidi,quo: si ibi fit mentio, iuxta id, quod annotauimus de valore& aestimatione solidorum. Haec ipsa interpretatio praedaeorum marauedi-ndrum, nempe quod intelligi debeant ex bonis,colligitur ex l. . . N r6. styli,quae respectu habent ad marauedinu bonu Regis A lson si decimi. Eande opinione sustinuit Hugo Celsus in Repertorio x erbi Emplaetamieto. licet istς cotu maciae at iter
dirigant alijs in lucis, iuxta cosuetudine. Octava illatio pertinet ad i. J.tit. s. par. 3. ubi constituit poenam centum marauedinorum in uno casu,&dece in altero, quando possessor resistit S impedit, ne fiat, vel exequatur locatio. Illi marauedini debent intelligi ex bonis, nempe ex i)s, quorum praecipue usus erat aetate Regis Alfo si declini, qui erant aurei, vel aureis aequales, iuxta isti inationem,quain insecuti sumus& ex pendinius. Hoc probatur ex eo qubdpraefata lex non est decerpta ex iure communi, neque ex alijs,quas ego vidi : quamobrem illam sum intellecturiis,consorine monetae Regis, qui eam signari iussit, nempe Regis Alson si decimi. Nona illatio spectat ad i. io tim .part. 3. ubi in casu refugi 3 ad Curiam, lex reputat ru iudicat eum pauperem, qui no posis det valorem viginti ni arauedino iii, quis debeant intelligi, iuxta monctan aeβla, quam lex condidit nam quod ad eam summa, iuxta id cuius in praesentiaria reminiscor no post v muε ea referre ad alias leges antiquas) singulus inarauedinus valet decem praei emes, vel sex bonos, iuxta aliam rationem. Supputant igitiir praedicti ro. inaraued: ni, ad minimum sexcentos& viginti marauedinos praesentes, singulum adio. denariolos, qui tunc tEmporis Valeribant in regalibus argenteis, e tussicin quo moderni sunt poderis vltra o. Regale qui ea aetate plus erant, quam hodierno
tempore, o . marauedinorum , considerando precium omnium alimentoria, Ve
luti probauimus ex ligi .antiquis huius ragni, di in prasentia tu aestimamus in OpC,
288쪽
qui in casu refugij ad Curiam non pol sidet in bonis 3 ooo .marauedinorum.
Quantum ad id,quost quispiam sit obligatus se pauperem ac inopem declarare, ait i i. tit. s. lib. a. fori. Qui habuerit in bonis cenim marauedinos, non obligatur de pauperem ac inopem declarare. Marauedinos istos intellexit Montaluussingulum
pro io marauedinis nostri temporis: verum per illam rationem aestimo singulum ad sex marauedinos praesentes. Erant v Io tunc temporis centum marauedini lo-ge maioris valoris, quam hodie quinquaginta ducati, prout omnia exiguo precio,
Sic etiam, quantum ad id spectat, quod quispiam ob paupertatem nequeat esse accusator, ait l. 2. titui. r. pari. 7. illum esse Pauperem,qui in bonis non possidet quinquaginta marauedinos. Ista lex fuit decerpta ex l. nonnulli ff. de accusationi b. pro hoc effectu constituente quinquaginta aureos, qui iuxt1 communem iuris opinionem, contentam in legibus antiquis debet aestimari proe conformitate illius aetatis, qua leges fuerunt conditae, & susti nendo , quod probaui cap. 3. debetex pondere auri singulus aureus appreciari ad duplicem ducatu vel ad quartam partem Vnius unciae auri, NI in argeto ad viginti octo Reates,sive Regales,& amplius: quandoquidem singulus aureus valuerit absque aliqua contradictione, viginti &quinq;
denarios, efficientes argenti tres uncias cum dimidio,& amplius. In moneta rea, . singulus aureus valebat mille quadrates,
vel quatrinos,qui sere totidem ilippii tantuarauedinos ex ijs, qui hodie ex Castellavsum retinent. Haec ipsa declaratio, quae est vera de genuina, l. nonnulIi. applicatur ad legem Partitarum: si intellexerimus, . auctores illarum voIuisse aliquam innovationem facere: verum cumi uorum messuerit declarare aureum antiquum se pro
precio & valore solidi Iustiniani, debemus praedictam summam aestimare ac reducere ad quinquaginta aureos Casteli nos,& ad eorum vatiorem, iuxta illa, quae sapertur annotauimuM Decima illatio est circa l. r.tit. t. pam. 3. ex qua interpretando authenticam: nisi breuiores. C. de sentent ijs ex periculo recitandis, dicit: Qudd causae infra decem. maraued nos, sunt do debeant reputari breues cita ut nequaquam oporteat pro illis actionem i nitituere. Illa quantitas non
crat laxata iure communi, veluti apparet ex eo,quod notatur ex dicta authen. quamobrem intelligerarus, aestimationem con formem esse monetae marauedinorii primcipalium cursum aetate, quo lax suit co
dita, habentium , nempe bonorum, iuxta Vnam computationem ad decem pro si gulo , aut sex iuxta alteram,ita ut essent vel cetum,vel sexaginta marauedini, quitum temporis pro ratione exigui precij
rerum necessariarum , tantum confer
bant, quantum hodie duo ducati,&-plius.
Undecima illatio est admodum manifesta,quoad I.9.tit. .part. s.de donation . quae fieri potest. absque insinuatione adiquingentos Marauedinos aureos. Lc, illa. decerpta est ex l. sancimus, & ex l. penul C.de donationibus, ubi fit mentio quingetorum solidoram, quorum singulus tum temporis pondere adaequabat unum Castellanum, vel sextam partem unius unciε auri:& se lex Partitae debet intelligi iuxta eandem aestimationem, ut singulus Ma -- rauedinus aureus, sit unus Castellanus, veluti tractauimus lib. t. variarum resolutio,
Duodecima illatio deducitur pro intelllectus t. titili. pari. 3. ubi in causis infra d cem Marauedinos defertur iuramentum, quando adest probatio unius tectis.Qua titatem illam ius commune reliquit in a b itrio iudicum: quamobrem no erat inc ueniens. 1 ubinde intelligςre marauedinos istos per solidos Iustinianaeos , qui sunt Castellani aurei tametsi proprius inteli cius referri debeat ad marauedinos aetatis. Regis Alsonsi decimi, quorum sex appe de ban: unum Callellanum; veluti tradi uimus in iis quae hactenus explicauimus. . Decima tertia illatio deducitur ad inteI.
ligentiat.I. 7. .ia aliarum quatuor equotiuati
289쪽
buta, quae ex priuileg ijs & aliis constitutionibus,& sigillis penduntur in Curia.. Ictos Marauedinos eosdem in teuigo, cuiusmodi usiim habuerunt aetate Regis Arusensi decimi; & paulo ante seculo parentis eius Regis Fernandi ,. neque intelligi
debet per monςtam auream vel argentea, prout dicit eadem lex H. tit i9. par. I. & scdebent istimari Mar Redini legum in partitis contentarum, haud enim interpretantur certam monetam iuris communis, &legum Romanarumneque tractant de Marauedino aureo. Decima quarta illatio pertinet ad I.3 . titu.6.part.3. quae Ad uocatis salarium appreciando,ait Maius salarium non excodat centum Marauedinos. Isti Marauedini debet aestimari aurei, & singuli adpondus aureorum antiquorum,nem pe ad duplum unum, vel duos ducatos simplices, prout diximus: nam lex ista decerpta est, . l. i. s. si cui.sside variis S extraord. cognit vel ad minimum debet aestimari singulus ad Caslellanum,prout tractauimusad i. a tio. parti.T
c. Fit mentio in aliquot Castellae regni
historijs, cuiusdam monetae, quam Fran cum nuncupabant. Francus iste lait aureus, & valebat decem Regales argenteos, eiusdem ponderis cum ijs, qui hodie cursum: retinent octo habent unciam ivnam. E rat Francus sexta parte minor duplo Castellano eiu&ςtatis, . quem capite isto extendimus, prouid educitur, dc bene colligi potest ex quadam ordinatione, . quam condidit Rex. Ioannes, eius nominis primus, in Viruiesca nno r; 87 Vt Fracus appenderit aliquid ultraducatum, ex. ijs, qui nostro tempore ussim retinenta In priuilegijs quoque & legibus horum regnorum fit mentio Petitorum, & monetarum in materia contributionum,& d het intelligi, quod singulae monetarum istarum aequi ualebant quinquaginta coro natos, vulgo Cornados, nempe octo Marauedinos praesentes,& octo CornadoS,.
- robatur per aliquot scripta οὐ m. numenta nobilitatum & distributionum,. ex quibus praedicta resultat aestimatio. THEMA CAP. VII. De mutatione monetae quoad pondus
materra, ex quafueritinata. a Aristotelis locus expenditur ad intelle
ctum Iurisonsilii in L ι. g. de centrab.
x Pecinia, an possit pluris aestimari in prix tis commerciis , quam public. sit ad
. De cambio ad pecuniapermutat emctia campsoribus. F Numismata an sint cudenda publicis e pensis.
ι Princeps an post mutare pecunila ν
CAPUT VILOBiter superius non semel diximu G.
in his Hispaniarum regnis numi matum pondus II valorem mutatum fuisse regia quidem authoritate. Idcirco quaeritur, an ea mutatio licita sit,&iure fieri possit. Et sane quoties mutatio monetae fit,quoad pondus&eius valore, plane omnino licita est, nec in hoc aliquid' potest controuerti. Etenim si numit m tum aureorum podus augetur vel minuitur, aequum erit, quod & valoris, ac aesti, mationis fiat diminutio, vel augmentum. t Erit igitur huius ovaestionis controuem sa in hoc, an numismata pondere eodem
possint quandoque pluris aestimari, & v lare aut horitate principis 3 cui quae ilionidi illaaccedit, an moneta cudenda sit expensis Reipublicae, vel principis Et quibusdam visum est, numismata OOO3 3. nom
290쪽
non plurIs esse aestimanda regia aut horitate,quam aestimetur, ex valeat ipla malia auri, vel argenti, aut pondus, ex quo constant. notatur in t i. ex Accursio ibi. s. de contrahen .empl. ubi de pecunia Iurisconsultus inquit, Electa materia est, cu i us publica ac perpetua aestimatio difficultatibus permutationum aequalitate quantitatis subueniret: eaque materia forma publica percussa, usum dominiumq; non tam ex substantia praebet quam ex quantitate: nec ultra merx utrumque est , sed alterius precium vocatur. Haetenus luris contultus,de cuius intellectu paulo post tractabitur, ut videamus, an illic probetur opinio Accursj. Secundo ad hanc rem adducitur tex. in
I. I.C. de veteris numisma. potest. quo in loco apparet, numismata esse ubique cudenda & expendenda, debitu pondus habentia. Sed ea constri utio nihil aliud probat, quam quod numismata publica percussa aut horitate, debeant ei iusti ponderis,& debiti, nepe eius ponder; s,quod Iege publica fuerit diffinitum: no tamen sequitur ex hoc, quod numi sint habituri eundem valorem, quem valet ipsa materia,ex qua suere signati.
Tertio in idem tendit text. in I. 2 C. eo. titu .de vete. numi potest . iuxta Accursij interpretationem, quae videtur probare,
quod diminutis numismatis quoad pondus quidem etiam eorum aestimatio diminuenda sit. Sed nec hic textus quidquam urget restetenim eius 1 elisus lecundum Bartol. quod minuta aestimatione lolidi, minuitur aestimatio rerum quae Venduntur ad iolidum, sicut itidem cotingit, ubi aettimatio monetae augetur Screscit. Nieadem ratione crescunr precia rerum omnium , quae eadem moneta emi solent, quemadmodum notant Ange. in l. l aulus. haede solutio. Purpur. in l. cum qui Lis. si certum peta. nume. i . Quod verum est,&proced it,ubi omnes monetae minores pari proportione augentur, vel minuuntur: tunc enim precium augetur vel minuitur omnium rerum uniformiter, diminuta,
HI aucta 1stimatione omnium monetarii:
atque ideo prcium rerum, cum sit viriss miter vatiatum . qui pol. et veteri precio.Quhd si , na tantum species aurei, vel numili natis minuatur, reliqui, monet S m nentibus in statu tuo: tunc precia rerum manent in priori statu respectu aliarum monetarum stantium: respectu autetia a rei minuti non minuuntur, imo augentur rerum precia. Sic econtrario in augmen to unius numi respectu aliorum qui non cre aucti, precia rerum manent in eodestatu, respectu vero illius aucti numismatis, precia rerum minu Entur,quem ad in dum eleganter considerat Carol. Molinae. de conti actibus,q. 9 i. nu. 716. Quarto liuc pertinet Lῖ. eod. tit. C. de veteris numisma. potest. decisum extat, numismatum precia ubique debere eandem aestiniation In habere, deniq; & vniforme. Sed & hec constitutio eo tendit, ut ubique eadem sit aestimatio, idem sit valor eiusdem numismatis, no tamen sequiatur ex hoc, quod tanti sit num us aesti a dias publica authoritate , quati aestiua Murapsa materi ex qua con titatur.
Quintis haec ipsa opinio deducitur ex
c. quanto.de iureiur. quo in loco apparet, piancipcm teneri omnino mone a m cudere,& publicam facere ea lege, ut valor iuxta podiis ei costi tuatur: alioqui spi inceps post et pro sua libidine precium comilituere nuntis quodcunque pondus auri vel argenti habentibus: rutam cium illud,
quod tanto conatu Romanus Pontifex illicitum est e censet, minimc solet ulla ex parte reprobum, a tq; ideo fateor, hac d cretalem decisione admodum urgere a lacrius principes, qui hanc legeis nequaquam Obscruant in numismati, cudendi .
Caetci una conti artam sententiam plu-.rimum comprobat ratio ab Ar . itotele d ducia i bro f. Ethicor. cap. s.& lib. i Iolit. cap. 6. inquit enim, nurnuua lege consist re,ac luam vim retinere, non natura. Si
quidem ipse princeps, ipsa Respublica,
denique ipsa lex numum constituit: a
que ideo numisma dicitur, quasi nomiLmaa - id est lege, a qua precium & va Iolem certum accipit: Quusque libera po