장음표시 사용
31쪽
3 o DE MONET AUlibrae unum ducatum auri, si velit soluere inducatis auri S tempore solutionis ducatus valeat . libras cum dimidia liberetur dando 22. ducat. & unam libram qui tempore solutionis valeat ecl. libras& sic creditor minus habebit,& ex dilatione sentiet interesse lucri, nam si tempore obligationis habuisset is . duca. tempore solutionis valuissent centum & ia. libras cum dimidia, ut in sint ili declarat
Bart. in l. nummis,in D. commen. ff. de in litem. iura. Idem est contra, secun d. Lart. ubi supra videlicet in d. l. cum certum: si debitor centum libr. in ducatis tempore quo c. lib. valebant 1 .duca. velit soluere in moneta: quia considerabitur valor monetae, ct ducati etiam secundum tempus
solutionis, puta si velit dare degrosionis Mediolani, qui modo valent 13. solidos cum dimidio,cum tempore promissionis
non valerent nisi io. & unam libram, S sic erant c.grossoni, nam sufficiet soluere tot grossonos ad aestimationem temporis praesentis Sc solutionis. qui faciant c. lib. hoc est ,ου si ossonos S solidos i6. Ze hoc
praesuppone do quod solidi per quos gros
sonus tu librae aestimantur,non fiat in podere a materia debiliores: tunc enim esset materia quam in i . decla. examinavi. Et secundum istam consideratione, ut dixi,creditor patietur interesse augmenti & lucri, de quo non est curandum secti 3 dum aliquos, ut dicam infin t.&2. Iimi. t etiam patietur interesse decrementi ac
damni taliter quod debitor potest esse in
lucro & non in damno, prout declarat
dum, et col. dicens quod si dos consistit in solidis Ianuensibus forte mille & attenta cosuetudine fiat solutio in florenis auri, sufficit quod florent praestentur secundum valorem teporis solutio is quamuis minor numerus de summa fore noru praestetur loco illaru solidiorum, qua valerent illi solidi tempore dotis datae,nec secun d. Are. videtur obstare qua do solutio fit in eadem pecunia, augmentu & diminutio sint ad comodum & incoinodia creditoris, ut dixi in s. decla. & quod hoc ca MEN. ET DIMINUTsu augmentum cedet in beneficium debitoris re decrementum in damnum creditoris, ut praedixi: qilia secundum eum in his, quae sunt debitam genere 1ufficit veea de res possit reddi no attenta mutatione valoris extrinseci d. l.cum quid,& l. vinum,ss. si cer. pe. licet Maria. in cons. o. inci .praedicta cosultatio, tenuerat contrarium videlicet esse attendendu quot Bagati nos valebat duc . tempore obligationis,
unde secun d. Franc. de Are. ubi lupra i starcgula procedit in utroq; istorum casu ut aliter quod non sit quaerendum ad eius
commodum vel incommodu cedat variatio,sed hoc soluan verum sit quod sinesoluti mille solidi in solidis vel in alia pecu nia quae valeat mille s olidos,& ex qua mille solidi haberi posset, licet ipse Fra.
de Are. ita clare no loquatur, est etia differentia quando pecunia promissa reperatur,& quis velit de alia soluere qu e v leat promissam, & quado non reperitur. Nam primo casu ideo inspicitur valor
pecuniae quae soluitur secundii tempus solutionis: quia illa aequi pollet & aequiualet promissae.ar.l. Paul. & perinde est, ac si promissa daretur, poterat enim ex illa de promisia haberi,& si promissa habereriar plus non valeret,& sic dici potest ubi
de promissa non inuenitur: quia cum stex thiacta pariter eius cursus est extinc taliter, quod eius valor aestimari non potio praesenti. Ideo inspicitur valor secun-ds tempus co tractus. ut in praeced. decla.& hoc videtur de nicte Bal. in L siquis argentu, in prin. C.dedon. Et cum ista opiti. transit Bened. Capra consi. 29. incip.cum visis r. colli. i. duilio volens, quod ille,qui soluit valorem forenorum aureorum relictorum iii testa in ento debeat soluere secundum tempus solutionis.
In hoc passu puto faciendam duplice
considerationem, prima est de valore pecuniae, quae est in obligatioe, seu promissa, & tunc eius aestimatio est commens randa ad tempus promissionis facta tali consideratione quod illa summa pecuniae promissae praestetur,&hoc est, quod voluit Franci. de Aretan consit. praealleg.
32쪽
post Bart. in d. l. res in dotem. F. de tu. do. attestando communem opi . ita esse. & ita proced et prima opin.& hoc aperte declarat Bal. in s. si quis argentum. in prin. ver. quaerit,gl. C. de don dicens quod ita con- ivluit in urbano attento quod forma promissa potest praestari,& loquitur etiam de dote,sequitur clarius idem Bald. in d. c. quant. Ver . extra quaero. ubi dixit quods promisi tibi mille lib. Imperialium in
glossis,quod imperiales s uni in obligatione: S: grois in facultate soluendi, re qas contingat grossum qui tempore pr
missionis valebat a . imperiales tempore solut ionis valere solum i 8.debeat tantum solui de groliis vel alia moneta, qui& quae comprehendant tot imperiales quot fuerunt in obligatione, vel promissione,&idem si g ossi valor augeatur, ut ibi per eum: quia sufficiet dare qui coni praehendant tot imperiales, quot sunt in promissione,& illud etiam patet ex e emplo tradito per old. in conicis. supra, pio bac prima opi. alleg. Eis ab hac opinio. non discrepat Baria in d. l. cum aurum dum dicit,quod si centum librae monetae sunt in obligatione, aetcnto quod de consuetudine potest solui aurum pro moneta,& econtra poterit ussoluere libras in ducatis aestimando ducatum valorem temporis solutionis non coetraei': nec enitar. vult quod propterea mianus de centum libris praestetur,aut plus, licet velit fieri solutionem ducatorum secundum varietatem valoris eorum a eunda consi)eratio est circa valorem pecuniae, qui est in facultate soluendi& no in obligatione praecise vel pi omissione,& illa debeat solui secundum cursum &valorem suum proprium temporis solutionis.
Mam si debeo tibi solidos mille & v lim soluere in grosionis Mediolani, quorum valor sit variatus a tempore promit
sonis, nihil ad te si dem plures, vel minus degrossonis, dummodo tibi tot dem qui comprahendant numerum solidoru promissi, ru eiusdem ligae & bonitatis,& hoc est quod vult tex. in d. l. ciun aurum postgi. ibi & quod voluit Bar. ibi MD. res in
dotem.& Bal. in d .c. quanto.& d. vers. extra quaero. SI in cons. et . incip.quia obligationes M 339. ita O. punctus quaestionis,
a. v Ol. ubi puIchre loquitur, & Franci . de Aret. in d. cons. it. ubi dicit quod haee est communis opinio.
Nam dicere quod ex mi II e solidis p
tuissem tempore contractus habere plures gro nos,vel ex c. libris plures duc atos qua nunc dentur, prout dicit Bar. in l. numis. in fin .est interesse lucre, quod nor habetur in consideratione, nisi in moro-ss,l. vinum.& ibi not. maxime per Guili. de Cug.S: Alb. de Ro .fisicer. pe.& dicam infra in i . limit. Et predicta procedui siue
illa pecunia quae est in facultate solue di,
ita sit ex consuetudine secun . Bart. in d. l. cum aurum,& Fran .de Are. in Iconsi. it. cum concor. siue ex conitentione curri Bart. in d. l. Paulus. in ultimi siverbis. Bal. in .s.c. quant. Ver . extra quaero,& Francis
de Are. ubi supra idem si ex laudo secum dum Oid. in d. consit. ,.ltem praedicta procedunt nisi quando pecunia de qua in obligatione vel soluti one fuit aestimata certa ae stimatione, pr ut dicetur infra in8.3e 9. limitas VMM ARI Ar Debitor pecuniae ingenere o indisserem ter soluere volens an debeat instuere valorem pecuniae secundum temptu obligamonis.
a seqvivalentia nora monetae, qua loco an
riqua praestatur quomodo c mensu se
3 Pecuniam reddi in eodem pondere quam
Extrinseca bonitate mItata, in obligati ne gener u attenditur solutionis. Mutatio cursus moneta in obligato ex contracta non imputatur debitori nspost in
33쪽
D. ALBERΤ. BRUNI ASTEN s. dicti temporis, quando successit variatio
in bonitate intrinleca. ubi autem interuenisset solum mutatio bonitatis extrinsecae, ut quia remanente eadem liga: S pondere auri & argenti
in monetis mutatus esset valo non Proc Cderet haec conclusio quia attenderetur valor, secundum tempus salutionis secunducommunem opi.Dd. quia in his quae debetur in genere, ut in debitore librarum florenorum Mediolani Z florenorum Sab.de quibus supra,& consimilium regula est, qudd variatio valoris extrinseci inspicitur tempore solutionis,& eadem res debet reddi in genere non attenta variatione valoris extrinseci siue ista varietas te udat ad commodum debitoris siue creditoris:vt patet in i .cum quid.& in l. vinum,is.s cert. pet .vbi Doct. communiter ita tra seunt in isto proposito monetarum, di maxime Bart. in d. l.cum quid. in fin .c Oment. Malijscribentes. Sequitur Zaba. in clem. si beneficiorii, in i . .de deci . ubi alleg.concor.& relatis diuersis opin. residet in illa op in . concludens quod i mutatio cursus monete in obligato ex contractu non imputatur debitori nisi post moram, sequitur Petr. de Anch.
in d.ese. si beneficiorum, z. col. r.Casu, pol hBald.conL399.inci p. in ciuitate Asculi. 2. volu . secundum pen. impressionem, & nota Fran. de Are. in cons. M. procedendum.
col. dicens quod haec est communis opin. dicens etiam quod valor pecuniae quae est in iacultate soluendi attendi debet secundum tempus solutionis, per t. si stipulatus sm decem in melle, is. de solui. & notatur per Bart. in l. Pau lus, in fin .commen. ff. eo. tit. ita quod si pecunia minuta esset in obligatione&grossa in lacultate soluendi ad videndum suo valore debeat solui pecunia grossa, debeat inspici tempus solutionis, ad idem adducit Fran. de Are.quod in
proposto dotis dixit Bart. ind. l.res indotem,is de iure dot. quamuis Mari Ancons.6
aliter sentiat & male quoad hoc, quia decisiones de iura super quibus se sun dat, loquuntur secuta mutatione intrinsecae bonitatis aex quo causata fuit mutatio extrinsecae bon itatis,& faciunt qui dicentur i,
sed tunc debet dubitari quid erit, t si
monetae sint pro parte seu aliquae mutatae in bonitate intrinseca: ut quia fiat aliqua moneta magis erosa,quam prius esset,& Ii qua sint mutatae in bonitate extrinseca remanete eadem bonitate intrinseca, hoc est,eadem figa,& eodem pondere: puta, quia mutati situ Caualoti in qua S pondere,& consimilis parua moneta,&gro To-nt ac aurei non sint mutati in liga & po dere, sed tantum in valore,taliter quod valeant plures solidos velat bras aut grosso quam prius valerentet an poterit debitor soluere libras in Cau lotis nouis deteri ribus maxime ad aestimationem temporis soluta onas .eli certu in ex praedictis, quod non: quia non licet de deteriore moneta in bonitate intrinsecaseluere. ed ni aliis dubium est, an debitor pol sit soluere de antiqua moneta currente ita pore coni ractus quae nunc plus valet computatis libris debitisad valorem, qm Muccurrit , di idem de florenis Mediolani vel Sabaudiae,ut quia debitor 23. librar. tempore quo ducatus valebat quatuor libras tantum,Velit soluere nunc in ducatis ad rationem librarum quinque,quas nunc valet
ducatus, consului & obtinui quod mon, sed quod debeant solui librae in tali antiqua moneta ad qstimationem temporis cotractus: eo quia valor antiquae monem nomutatae in bonitate intrinseca auctus fuit propter deteriorationem minoris mone tae magis erosae, seu magis aere contaminatae , cum deterioratio minoris pecuniae sit causa augendi valorem extrinsecum maioris pecuniae vel melioris, ut per Bart. ind. l.Paulus, pen. colum. s. de selut & in l. in nitimis. s .de in lit.iar. Et sic in consequentiam 1 subest iniit tio in bonitate intrinleca , S: tunc cessat ratio, quod librae in genere eandem recipiant functionem, ita dando de una moneta sicutde alia per no. in proposito in d. l. cum quid , qu i a cosiderato genere succes.st variatio in bonitate intrinseca in latio in materia,quo casu attenditur tem-
34쪽
m DE MONET. AUGMEN. ET DI MIN.
Pus contractus, ut per Doct. in locis praedictis & Bar. in d. t res in dotem,& ita tenet' calca.cons. len. cos.& fin. & est de in te Mart. d. cons.6.& Benedicti Capri cons.
29. inci p. cum viso. 2.col. 1. dubio,& ita distinguit etiam Corn. cons.3M ancip.de pluribus,vit .col. 3. vol. S conL 18 .inci p. visis. 27.cOl. vers. restat. 2. vol. SI Fran. de Are.d. confii. dum ponderat solam variationem in bonitate extrinseca etiam hoc sentit, &recite intuenti hoc volunt Zabar. in d. Cle.. si beneficiorum, in i 3. quaest. ac etiam Petr. de Anch. in r. colum. & aperte oldra. ind. cons. 3 ι.εc Roma. ind. consiis. inci p. circa primum,& Bald. in d .c quanto, loco prae- alleg. & in addi. Spe c. in tit. de se l. g. nunc aliqua, in fi . in addi inci p. no. hic cum com
Cord in prin. huius conclusionis adductis iunctis his,quae dixi in i . declar. huius conclus& quae dicam in se. 8. lim.3. q. Et ita saepe consului & obtinui.
et qui ualentiat alterius monetae, quae loco antiquae prae statur, declaratu in fuit m prain praeced.decl. scilicet in s. videlicet secudum tempus solutionis per L certum, per illum tex cum gl. ibi notatis per Bal. ff. de Guar. SI argen .lega .cum concord . ibi alleg. videlicet dando tantum de alia quae te P resolutionis aequi ualeat antiquae si dea: tiqua daretur, ut ibi dixi,& ita est intellige dum quod dixit Ang. in l. f. C.de Ve. nil. Po. lib. M. dum dicit, quod in dubio potest quis soluere de moneta aurea vel arget a aut minuta currente tempore solutionis, iuxta Cle. praealle. videlicet ii n. de deci. 5 nota per Bartol.int quae extrinsecus, ff. de Verb. Obl. Et ad commensurandum v a lore pecuniae, qui sit incertus cum valore ait rius pecunis qui sit certus, ponit exempluIo. And. in addi.Spe.in rub. de concess. pribe n. circa s. dixi aliquid su pra hac eadem conci . in I. declar. Et praedi et a procedunt,
nisi dicatur quod fieri debeat solutio librarum flore nor. Mediolani aut Sabaudis de moneta currente tepore solutionis perea, Ius dicetur infit ea conesu. 8. limit. maxime in I. q. in sin. cum se 'quaeli.vbi materia ista plenius examina bisur. .r Canon emphyteum ad quam pecunia olimmationem soluendus. a Sol: i nous ad aesanationem antiquorum reducendi.
3 Dus in v fractu annuo o alimento cedit in principio cuiuslibet anni. Annua pecuniaepraestati oper Principem qua pacto solutioncin confideret.
I Salaria de publico deputata, qua G, fluenda. Septima Particula, siue D
Sξptimis, praedicta conclusio procedit
etiam, si obligat tot habeat tractum in futurum, ut est obligatio pecuniaria annua, vel ubi singulis aut certas annis pretstanda est certa quantitas pecuniarii, quia attendimus valorem temporis contractae a principio obligationis,licet singuli anni propriam habeant solutionem, ut patet ita censu vel emphyleusi,di eius canone,c. olim M c. cum canonicis,de censi. ubi census singulo anno debitus debet solui de antiqua moneta, vel de noua ad aestimatione antiquae,& hoc procedit non obstante, in in his, quae habent tractum in futurum, iii tura debeantur,& ven iant futura augmen ta, vel futurum tempus inspiciatur,ut per Bald .in l. si ita, cum concord . ff. deaur. de argen .leg Et dixi late supra inis. conesus.& seq. quia illud procedit quoad corpora. videlicet quantum sit venditum vel legatum, vel in pecunijs quantam summa quis promiserit,puta io .duc. vel 2o. lib. non aut quatiam ad valorem rerum vel ducator urquia illae commensurantur secundum tempus obligationis iuribus prsdict is,& I. quid, iunctis notatis, in l. v tru, is si cer. pet.& patet in I. res in dotem,ubi Bartol. V. detur.do. cu in concord . quae adduxi in a. Sc
Et de hoc est gl. in c. conquerente, in Verbo solidos,ff. de off. ordi. quae loquitur de
solidis duobus,qui praestantur singulis an
35쪽
a tico prout etiam dicitur in c.olim.t Nam
de antiquis intelligi debet vel de nouis ad
xllimationem antiquorum. Et cum hac opist.transit Hosti in summa. in tit.de censi.
F.ea quibus, ver. qu id ergo si rei mondini.& Alb.de Rocin J.cum quid, ff. si cert.Pet.& inl.i.penult.colum. C. de iure emphy. dum se remittit ad praedicta, ut refert Dy.
qui in canone emphyleutico tenuit inspiciendum tempus contractus. Et in proposto illo late consuluit Panor. in cons. 6. incip. uod solutio. 1. volum. facit, Quod consuluit Old r. in consi. iso. inci p. factum tale est,ubi consuluit, quod si ex declaratione pontificis unum monasterium teneatur
alteri ad annuam pensionem, intelligitur
de pecunia secundum tempus ordinationis. sequitur Franc. de Aret. in cons. inci p. n. consideratis, ubi breuiter & fundametaliter loquitur more suo. Hinc bene dixit Bald. in c. quanto. Vlt. col. versquaero quid in annua. de iureiur.
quod si dos in pecunia annua promittat puta in mille lib. praestandis in annuis iv. dando centum pro singulo anno, vel si alicui fiat annuum in pecunia legatum,quaneum ad obligationem ipsam in genere sormatam, inspicitur principium & valor pes cuniae secundum illud tempus:t quia una est obligatio pro omni tempore licet qua- eum ad obligationem nascendam inspiciatur principium cuiuslibet anni. l.Stichv. f. stipu latio .f .de verb. oblig. taliter quod semel cedit dies pro on i tempore, & retrorsum se habet secundu es eum, nisi in sesu fructu annuo & alimentis: quia in eis cedit dies in principio cuiuslibet anni,&nosmul & semel adeo quotquot sunt anni,
tot fiant obligationes,l. i. in fin. C. quando dies log. ced. de habetur per Bart. in l. Titia in annos,fLadleg. Falcid.&per Bal.&Dd. in I. in annalibus. C.delegat.
Et idcirco in annua obligatione seu legato,Ec dote ut supra promi si a semper so- Iiatio ad originem se refert, secundum Balcitam iri ci. c. quanto, quia inde sumitvni Pro Cro, certam & invariabilem formam:
vi sub ait ibi Bal. quod haec col liguntur ex
q. Butr. in q. veterum Pisanorum quam examinat Signo. in suis consilijs,nu. 7 . inci. quaestio talis proponitur, quidam col nus. Et dicebat iuxta prςdicta Bald. in c. ex conquaestione.de of . ord. quod si noua impositio concurrat cum antiqua, solutio adtiquae fiet secundum antiquam oneram,&noua secundum nouam. Praedicta temperant Ant.de But. & Pan Or. in c. quanto, ubi Pan .in viti. col. de
iureiur. ut i non procedant in Principe ex εgratia cocedente alicui aliquam annuam praestationem pecuniae: quando princeps ignoraret valorem pecuniae: quia si mut tur qualitas pecuniael, intelligetur de moneta currente tempore cuiuslibet solutionis, per Clem .s beneficiorum,cum glo.¬a. ibi per Guil. de monte Lau. dedeci. quam ita intelligunt, secus quando sciebat qualitatem de valorem pecuniae promissae vel currentis tempore promissionis d.cmlim,secundisi in eos. Item praedicta intelligenda sunt nisi in casibus, in quibus
ius vult solui secundum monetam currentem tempore solutionis limitando, ut in casu d. Clem .s bepeficio.de decim. secundum intellecitum aliquorum ibi, licet Pa- notan.& plures alis in c.quanto, in vit. col. de iureiur. aliter dicant. Item praedicta limitantur secundum Spec. in tit.de solui.f. nunc aliqua, in fin. ut non procedat in salarijs de publico debitis: prout est si communitas sit obligata dare potestatibus vel alijspersonis salarium via uni: puta librarum mille,quia i fiet solutio secudum cursum
monetae temporis, quo debebitur salarium. sequuntur Zab. Pet. de Ancha.d Ioan .
de Imol. in Clem. si beneficiorum, alias si post plures alios Doct. per eos relatos, dedecim.
, Et facit ad hoc ille text. sed melius facit,quia hoc casu obligatio non contrahitur, nisi cum quolibet potestate : quo
casu credo attendi valorem monetae tempore quo quilibet pote las conducitur,& ingreditur officium , nisi consuetudo aliter se haberet,ut tempus solutionis s rei attendendum, quia potest esse vari tio valoris intra tempus ingressus, MEe i sc
36쪽
solution Is,& ita tenet Bald. in consil i3a. inci p. super eo. r. volum. securrilii in pe. impressionem , . ubi loquitur in talarios testatis Albae dominationis Montisserr ti,in qua ciuitate didici maximam partim eorum quae scivi, quando exiui scholas Gramma crates, S: ingressus fui scholas Legales. tiara tenet Pet de Anch .m d.Cle. s beneficiorum,ut .col .motus: quia eadem est ratio quae in alia obligatione, i omne, s de iud.de qua mareria dicam infra in i 7. declar.dum tangam de obligatione, quae ex statuto descendit, an in ea inspiciatur valor secundum te napus stat ut i. Quid autem si in contractu conditio nati an inspiciatur valor&qualitas pecuniae secundum tempus contractus, dicam' in sequenti declar. ubi dicam de oblig. in diem concepta. Reliqua autem dicam infra in o. limitatione..sVM MARIA. t. obligatio conditionalis pecunia, ad quam aestimationem referenda a Retictum annuum in ultimis voluntatibia ,s conditionale. 3 Solutionu tempus in ultimis voluntatibus , lasticiis r . Legat conditisnale nunquid resticiat solutionem secundum futurum. entum
1 Dotis restitutio habet dilationem tempo-
risiso Tempus contractus in parma conuentionali
a in dote confessa iuste numerationis futu:
ra,rc ut numerationis attenditur.
Octaua Particula,siue D claratio. aut, praedicta concluso procedit tiam in obligatione pectiniae con
dition iter vel in diem concepta, tu intclliguntur partes sensi se de monera ec valorcsecundum tem l us contra et obligationis seu formatae, non autem solutionis seu purificatae conditionis , vel ad uelitus diei, ut dixit Franc. de Aretinam consi. H. inci p. proccdendum est breuiter, , in i .& r. colum. licet Oidrad. in consi. iota luci p. ad primam, χ.dubio. aliter senserit videlicet quod in gratia , per quam aliquid est piaestandum, sit inspiciendum itempus,quo gratia sumit robur, non autem datae, quasi talis gratia conditionem iliabear, in quibus conditionibus secundum eum tempus existentis conditionisi inspicitur,l. eum qui post apertum. cum concord. ibi signatis issi de condit. de domonstra. pro quo facit secundum Areti. ia: consi. piaeallegat quo d dixit illariol. in l.. Titio in annos, Fad legem Falcid.&Bald. . in t .animalibus, C. de legib. dum voluit,
t quod si ex sorma statuti pro relicto debet solitigabella, non soluetur pro relicio annuo simul, sed in principio cuius lobet anni:quia in ultimis voluntatibus rolictuin annuum est conditionale: ad id ei facit quod dixit Bald. in authen .eo decursum, in fine commen. C. de donatio. ante
nupt. dum voluit, quod si ex forma statutiquaelibet donatio debet insinuari,non in telligetur de donatione ex qua tranofer
tur ius post mortem equia interea contra eius non est purus. Et cum hac opinione videtur transire et Alberi .devo.in l. 2. penulti m. colum. Ver
scul. deinde quaero, si emphyleuta, C. de
iure emphyteu. per iura per eum allegata. pro concordia Getin. in dicio consit. ir videtur sentire,quod in contractibus, in quibus conditio retro'rahitur, iuxta l. si filius, cuni ibi notat. F.de verbor. obligat. .& notaul. uxorem,C.de condit. insert. dein l.quae legata, is de regul. iur. de late ita it. pecuniaria, la. ι .is. si certum peta. inspici endum sit tempus contractus, di quod se cds sit in ultimis voluntatibus, i in quibus inspicitur tempus solutio uis per prodicta,& per not. pei Bald. in l. i. in fine. C. demand . duin voluit, quod si de contractu sacto in nundinis non debet solui ga- bella, pariter.solui non dLbcbit de contradita facto in nundavi: ex quo domi
37쪽
Tn fit tui alio post nundinas transfertur,ri, is ad idem facit quod dixit Barto. in I. sanci-
Imr rus.c.e consuli. libr. ir. dum vult,quodecim s de contra tu ex forma statuti solui .d eis scit ga illa, pariter sit soluenda de con- ία, tractu, ei quo domini; transsatio post morr ab aeta contrahentium differtur. st quod in contractibus tenendum sit ira pro Opi. Fian.de Are. probatu r ex c. olim. ra iunctis his quae dixi in praeced. declar. de eensi. dum conclusi quod valor & quali-2s tas pecunia pro canone vel annuo censua ecbitr consideretur secundu tempus coni, tractus,licet obligatio annua in princ .cus ius libet anni, vel in singulo anno sumat effectum. Et maxime quia etiam in contractu conditionali licet effectus obligationis suspendatur vel deseratur: nihilominus tamen mens contrahentium est certa de corpore vel re & qualitate rei & cor
poris, quae continentur in dispositione conditionali: prout dicam insequ.declar. ubi tangam quid sic de pecunia debita exvltima voluntate, vel testamento . t Et ibi declarabitur quid de legato conditionali, facit quia secundum Dald. in I. r.6. si
mu.de te. in'contractibus inspicitur consensus tempore contractus,& consequenter moneta secundum diem contractus,no secundum futurum euentum: .
Et in hae sententia fuit lacob de Aret in I. quoties in diem .sfide verb. oblig. per I Titia. in fin .ffide condi.&demonstr. Ex praedictis apparet quod non est vera deditio Marti.de Laud. in i cum quid. ff. si certa
reta: iunciis nota. per Corneum concio 9..anei p. viso. Post princ. .colum . qui Marti. prout aliqui eum referunt, ibi dixit, quod
quando dies est adiecta solutioni, debet inspici valor pecuniae secudum illud te Pias, iri quod est collata solutio , quod vi-
xtat iv co ri tra Mart facit i. res in dotem vim aut iacit PCr Bar. inde iuredo Nam certum est quod' rest Itutio do- tis habet dilationem tempori secundum, quam si restitutior Et nihilominus attenditur tempus constitutae & datae dotis, ve ibi per Bar. Se dixi supra in η.& s. declara
& conita Marti .de Lauden . consuluit do. Marti .iir consi. o. incip.praedicta consultati σ: ubi voluit quod in grauato ex testa mento soluere infra diem certam summa pecuniae attendatur valor pecuniae vari tate secundum tempus testam eti vel mortis, nore auto tempus diei solutionis quod consilium non est per omnia tenendum, ut dixi in : conclu.& seq. & ipseMar.de Laud. in tract. de moneta, i n is quaest. in s. aliter dixit volens in obligatione in diem concepta inspici valorem pecuniae promissae secundum tempus contractus, & si mora interueniat, inspici tempus quanti plurimi valuit a tempore morae, iuxta l. vinum. quod est intellige dum iuxta ea, quae
dixi in s.declar. Et secundum hoc t in poe Una conuentionali attenditur tempus con
tractus,t idcirco si promisisti aliquid fac re infra certii tempus,et in defectum dare poenam pecuniariam; attendemus qualiatatem pecuniae secundum tempus obligationis; vult Bal. in addi. spec. inti tride oblig.& solii. in antepe. addi. inci p. nota hic volens aliud esse in poena a statuto imp - .sita, quia attenditur valor monetae secum dum tempus conuentionis,& hoc de poena statuti volu it specu. in d.titu. de act.&oblig. g. nunc aliqua. in fi .de qua poena statuti vel legis dica quoad propositum in
Est tamen circa praedicta adii erte diri ad id quod consuluit D: Phili p. Corne. .
cons. o 9. inci .vis .volum. ubi voluit, . quod si confessus sum recepi ille doletnspesuturae numerationis , attenditur tempus numerationis, vel quo in essectu obligatio contra hitur, ut quia secuta confessione pater stiae, vel alius pro ea promittat illam soluere, nam nomen soceri dicitur datum in solutum, & consesso dicitur facta spe futurae promissionis, non nil meca
38쪽
ryM MARIA.r Testator se contrahentes nan videntur defuturo tempore cogitasse. a Testamentum a qua tempore sinat vires. 3 Tempus quale insticiendum ιn legatis is fideicommisiis. . Pecora qualitas impia testamenti restitit.
s Disserensia qua fit inter relictum purum
H Tempus petitionis rei mara, quod insticisndum inj.lutione. Non a Particula, siue
Noob praedicta conclu sio procedit
etiam in obligatione & debito causatis ex testamento, vel ultima vo-i Juntate:& t sic etiam in obligatione contrahenda non tantum contracta, & eo casu dixit Albe. de Ro. post Guil .de Cu.& in I.Vinum. vlt col. F. sicere.pet. esse inspiciendum tempus testam eti. Non autem quo legatum petitur, quia testator & contrahentes non videntur de futuro tempore cogitasse, l.3.& l. Rutilia Polla. ffide comtrahen .empl. Et in proposito, l. orem. s. testamento. ff. de lega. I.&I. uxori. s. I. iumcta l. nomen, eo. titu.& l. fi . in pri n. de aur.& arg. leg. Et facit i. damni insecti, s. t. s. dedam. infeci.& in hac opinio Fuit Oldr. in const3. inci p. quidam condens.vbitenuit in legato ioo. libra. facto per test atorem qui superuixit annis io . cum moneta fuisset mutata fuisse inspicie dum tempus testamenti, ut sic testator senserit de roo. Ii. monetae usualis tempore testamenti, no autem tempore mortis, esto quod i test
mentum sumat vires a tempore mortis imstatoris,l. om nium. C. de testa. c. cum Mar.
. de celeb. Mis& cum hac opin.transit. Pan. in d. c.olim. de censi. facit, i. si ita. frue aur.& arg. lega .sequitur idem Alb. de Ro. in l. cum quid. vlti . colum .is. si certum peta. Et
fuit de mente Bal. ibi post Dyn. in d. g. testa muto.voluit Pau.de Call. in I. r. in pria. Caeommu . de Ieg. & dixit Marti . de Laud.
in tracta. de monet. i6. qu st. quod omnes Doch. tenent praedictam opin. sequuntur Moder. ind. l.cum quid ,ubi D. Fran. Curta
in .q. allegat. glo. singularem & approbatam in I. is defun. instrv. qus decidit quod in legatis particularibus, siue rerum, siue pecuniarum semper attendamus tempus testamenti, &qubd in uniuersalibus Isgatis & fideicommissis debemus attendere tempus mortis testatoris, licet tempus mortis prima facie videatur omni casa inspiciendum, per not. per Bald.& Barto. Angei.& Doct. in l.si seruus legatus.f. quiquinque. ff. de leg. r. Et Bart. in I. fin .sfide Iega.& in l. s.f.r. εdeland . instrv. dum dicit, qu bd t si maritus legat uxori frumetum in suo horreo, vel sua domo existens, & testator super ueniens illud consumpserit, & aliud ii posuerit, veniat in legato illud, quod roperitur tempore mortis, quae iura & decisio non faciunt ad propositum, quia i quuntur in diuerso casu, & secundu Ang. post Bald. in d .f.qui quinque, istud no est ex vi verborum, sed ex praesumpta mente testantis, ut prs sumatur testator voluisse corpora subrogata recedere a legato, de qua materia habetur in l. filiae, in fili. fide cond.demon .at in casu prs supposito pecunia non ponitur ut species, cuius loco alia praesumptiue subrogetur, nam si legata estet pecunia existens in arca,quae scolam-pta esset,& alia ibi esset posita, quae teporis mortis testatoris ibi esset, bene esset idem casus, qui non conuenit ad proposutum, ita ut etiam non conueniat,d .glo. sed bene conuen it,d. 6.tes amento, qui loquitur de qualitate rei rei idis, ut inspic iamus qualitatem temporis testamenti: & non mortis testatoris, vel alterius temporis: tnam ide est de qualitate pecuniae, facit a. l. fi. in prin. ff.de au.& arg. leg.nec huic diaeto obstat, d. l. pen. ff. de fun. inst. quae dia sputat, an quando legatur fundus instructus intelligatur legatum, prout est instructus tempore testam eii, an vero legati petiti, an dies legati cedit,& concludit inspici tempus legati cedentis, quia in il rumenta
39쪽
menta sundi no capiuntur, tanquam qualitas, sed tanquam substantiae & corpora accessoria vel fundo cohaerentia, quo casu bene fit distinctio inter legatum.vniuersale& singulare, vel indefinitum, ut ibi notatur,x ind. q. testamento. Non sic est in d. f. testamento, & in pecunia simpliciter legata. Nam qu imus de quali 1enserit testator, & g. testamento, vult imspici qualitatem temporis testamenti in tantum,ut non sit qu silio,an ad pecuniam praesentem tempore testamenti haeres teneatur,vel ad aliam post fabricatam: quia de hoc est.vis, sed an ad pecuniam illius bonitatis vel valoris seu qualitatis. Caeterum circa praedicta est aduertendum: t quia ut refert Alber. de Ro. in l. 2. Pen. col. C. de iure emphyt. aliqui fecerut disserentiam in promisso casu inter retiactum purum & conditionale, volentes in relicto conditionali non attendi tempus testamenti: quod non video iure probari.
Nam si consideremus, quod conditio s spendit effectu relicti,d icamus quod propter hoc inspici debeat tempus purificatae conditionalis ea ratione nunquam inspiceremus tempus testamenti, contra d. s.instamentoruum testamentum sumat vires a morte testatoris,& non ante Iomnium. C. de tectam. c. cum Marthe. de celeb.
mis unde omni casu in dicendum, qu id qualitas rei intelligatur secundum tempus testamenti in dubio designata, d.g. te.
stamento, licet Ro in conscia 3. inci p.rirca primum, x .col. dixerit inspiciendam qua litatem pecuniae secundum tempus petitionis, per t. cum certum, ubi Bar. F. de au.& arg. leg. quia non obstat cum ibi tractetur de precio ponderis argenti relicti: cuius pretium est in facultate soluedi,ut ibi, t & non mirum si tempus petitionis vel morae inspicitur, ut ibi notatur, & in l. vi
At in proposito quaerimus: cuius bonitatis pecuniam testator reliquisse videatur,&. dicimus secundum ius testamenti:
vnde hqres de illa moneta soluat legatum in quantitate relicta, prout si ibi solueret pondus argenti legatum, di si velit solus re in alia moneta aestimationem illius monetae currentis tempore testamenti no negatur, quin illa aestimatio ad tempus solutionis reseratur, ut declaravi late supra eo in s. declaratio. dum dixi, quod satis est soluere tanta de noua pecunia: quae aequi ualeat antiquae.
SUMMARIAE 3 Te inlcondemiatiora etiam in debit persententiam Iudicis iusticitur. a Obligationu te vi instititur, sentemriast ex antecedenti obligatione pecunia. I Pracepti vel ordinatum tempus nunquid inspiciendum inpraeceptosuperioru, aut ox dinatione iudicis.
Dῆς imue praedicta etiam cones usio.
procedit in debito per sententiam, I seu ex iudicis codem natione contracto: quia attendimus tempus condemnationis: cuiuspr textu obligatur conde- natus:& idem indebito ex Laudo. ut declarat Oid. in consai. inci . cum quaest. cum quo tra sit Ro. in consili in c. circa primit, .col. dum loquitur de sententia iudicis: et est glo. notabilis in c. olim. de iureiur. no. Albe .de Ito. in I. clim quid, vlt.col. s. si ceri.
de censi.& est de mente Specu. in tit. dc solui.f. nunc aliqua. in s. facit quod consuluit Oid. in consil. rso. inci p. factum tale est dum loquitur de quadam declaratione iacta per sumnium Pontificem, ut unum monasterium alteri ad certam annuam pensionem teneretur: t quia intelligitur de moneta secundu tempus ordinationis: quod intellige,nisi condemnatio fieret ex aliqua antecedente obligatione eo casu, quo tempus obligatiois solet inspici, iuxta l. vinum. ff. si cer. pe .cum vulga. Nec mi. rum, quia ut declarat Pet. de Anch. in Cle.
si beneficio. vlti.col. de decim.ad obliga
40쪽
tionem, at tempus obligationis sententia se refert quod an proce pat, ubi quis condemnatur ad poenam a statuto impositam, dicam inii .deesar. Ex quibuslibi dicendis ampliabitur praesens declaratio : demonobst at quod dixit Ro. in d. constra. in ver. sin autem dicamus, i. col. dum vult in prin3 eipis ordinatio et quq habet , im praecepti, esse inspiciendum. tempus solutionis per d. Clem. si beneficiorum secun tam intellectum Paul. de Lea.dedeci. quia veritas est in contrariti, vel loquitur in praecepto: quia habet vim placiti principis et gratis, di sie meri rescripti quo casu,ut dicam in declaratione seq. inspicitur tempus solutionis,& non datae, prout etiam declarata lites in repertorio, in verbo pecuniaq SUMMARIA.
a Tempus datae rescripti attenditur ubi pecunia est ι ita ex rescripto principis. O
Decima Vigκata super beneficio, an debeat solus sicundum sum moneta currentis tempore solutionis. a Statutum o res riptum aequiparantur.3 Monga expressa in expectati uis, an sit inm
teggenda ad tempus data vel vacationis.
. Intellectra ad Clemen. s bene clarum de decim.
VNdecim b praedicta conclusio pro
cedit etiam in eo, quod est debitu ex rescripto,vel gratia & pretceptoi seu mandato principis, i quia inspicitur
moneta,& eius qualitas & valor secu ndutempus datae rescripti seu mandati,& sie causatae obligationis secundum Pan. in c. quanto, vlt.coa.de iure tu. ubi hoc intelligit,quando princeps habebat notitia qualitatis valoris pecuniae, alias autem secundum eum intelligitur de moneta cumrente secu ndu tempus solutionis, per tex.
cum gloss. in Clem. si benesiciorum. de de- dum ibi dieitur decimam alicui assignatam super aliquo 'beneficio debere solui
secundum usum monetae currentis tempore solutionis, quam Clem. ita Pan. viai upra intelligit post Guil. de Monte Lau ibi &.haec procediit, etiam si princeps o dinet pr stari inter tertias personas,ut ibi
vel quia Papa mandet, quod unum mona sterium, seu Abbas unius monasteri j pe petuo teneatur dare alteri monasterio ceritam pensionem: quia intelligitur deni laeta secundum te in pus ordinationis, mconsul uluit O Id. in cons. rso. inci p. factu est tale &e. & latius Pan. in consit. 1 IO. in cip. quod solutio a. volu . quod non placet I o. in consi. I. inci p. circa primum. v. col. per tex. in d. Clem. si beneficiorum iunctis ibi d ictis per Paul. de Lear.& t quia itatu- ntum & res criptum aequiparantur, Vt Patet
ex notat. per Innoc in c. causamque de r
scrip t. di videtur senti regio.int .s procuratorem. f. si ignorantes. in ver. igitur.F. manda. cum pecunia ex statuto debita coasideretur secundum tempus solutionis, ut ibi per eum,& dicam in seq. declar. bi ea improbabo. esto quod Ioan . And. in addis. Spec. in rub.de concess. praeben .prope fimpost Oid. in .cons. io 3. inci p. ad primam di-xat in expectatiuis monetiam expiestam esse astinianda& intelligendam lecundum
Valorem currentem tempore vacationis:
quod dictum non videtur cotrariari huic ampliationi seu declarationi, quia tunc incipit obligatio ex concessione e ceu ctativa contrahi, ut infra dicam. Et quia illa Clem fi beneficiarum, via detur a Doctoribus multipliciter de diuersimode intelligi, dum dicit ad antiqua
laxam & monetam cur tentem tempore solutionis esse faciendam solutionem decimae super beneficio ex rescripto vel priuilegio, alicui debitae. Est aduertendum, quia ut dixit Pau. de Lear. quem sequitur Pet.de Anch.voluit istum eo. velle quod esto pecunia st debilior N: minorata tem τpote solutionis sufficiat secundum illam soluere, I quod hoc sit speciale indebito ex gratia, vel rescripto , vel decimis a su- Perιore taxatio eo, quia suit ita ibi prouisum.