Joh. Alphonsi Turrettini ... Orationes academicae. Quibus multa, ad scientiarum incrementum, Christianae veritatis illustrationem, pietatis commendationem, pacémque Christianorum, pertinentia continentur

301쪽

291 ORATIO IX. receptis usibus mordicus adhaerescentcsὶ apud Gallos, apud Lialos, apud mirannos, apud Batavos, imo de ad ultimas uL: que Septentrionis oras, ingenti numero Viros exortos, qui . Veritatis illustrandae, de Ecclesiae ab rarorum serdibus cxpuris νgandae, operam darente Quis non suspiciat, in Vitis illis, imiram ingenii felicitatem ; eruditionem exquisitam, longe su- rq pra captum temporum illorum; perpolitam dicendi scribendia rque rationem , a Scholae barbarie plane alienam; facundiae tvim incomparabilem, quae non moveret, sed traheret; labo. :ris patientiam pene incredibilem; mentem excelsam ac pi ne divinam ; veri studium indefessum; Zelum domus Dei seruuentissimum; sertitudinem, constantiam, interritum animum, qui , nec praesentissimis periculis , nec minis instantis tyramni , nec ignibus ac sappliciis, a proposito dimoveretur, res toto orbe notissimas, neque satis unquam praedicandas uis non miretur, tot circa capita, tum in Doctrina, tum in Cutitu, tum in Disciplina atque Regimine, eos ad verum pervenisse; Cumque tota Christi Religio, Inde a pluribus Saec ἰ1is, caligine non dicam obducta, sed pene obruta jaceret

eam ex tumulo velut excitasse, de nativo suo splendori, insectisque saltem , reddidit se Quis non miretur incredibilem qua magnum illud opus promotum est, velocitatem; dementata Romae consilia; artes adversantium Principum irritas; imo. vero Principes illos, qui maxime adversibantur, hujus operis ministros factos; Eccielias nostras, veteris more, sivis ex cuneribus non semel renatas; sanguinem Protestantium, semem Ecclesiae I exquisitiorem crudelitatem Sectit illecebram ; aedita catam , cum Caederetur: Ut instaurati Christianisini , eadem quae primaevi, esset sortuna. Equidem, ADDITOREs, dum in illa tempora cogitatione me transscro, dum Heroas illos, quorum ministerio Lux E clatiis nostris reddita est, ob oculos mihi pono, dum eorum virtutes, dum eorum Iabores considero, dum, quid viderint,

quid tentaverint, quid persecerint, quid perpessi simi, apud me ipsum expendo. LM his omnibus ita assicior , ita mo

302쪽

Da VARDs CHRIsTIANAE DOCTRINAE FATII. 293Veor, ita extra me rapior, ut majora ab hominibus vix permici posse videantur. Quod si vero illos interim non omnia

vidisse, in quibusdam cespitasic, humani quid passos esse, quia

husdam caruisse sublidiis, quae, novissimi temporis industria, dicam an silicitate. reperta' sunt, Ob res Ieviustulas nimis qua doque exarsisse, Cultui serie atque D:sciplinae ultimas nondum curas adjecisse. imo & per temporum infelicitatem, quaecumque animo volvebant, perficere non valuisse, denique, inteximmenses seos & summa laude dignissimos labores, aliquid nihilominus posterorum diligentiae reliquisse confiteamur, id profecto colum gloriae te laudibus non magis dctrahit, quam si homines, non Dii, fuisse perhibeantur. Ab illo vero tempore , si quis postulat, quaenam fuerit inc D. . taurati Christianismi, in Ecclesiis nostris, fortuna, responsum

ferat, non parum lucis., quibusdam saltem in regionibus , & ea μαδ ε per quosdam vere doctos viros, Doctrinae sacrae commodatum esse; tum ex Linguarum originalium notitia uberiore; tum ex verae Critices regulis accuratius perspectis, meliusque in praxim redactis; tum ex rectiori, quam quae antea suerat, philo mandi ratione; tum denique ex Antiquitatis, cum profanae ,

tum Scrae, studio, magna industria passim exculto: Quae quia . iam sebsidia , quam doctos perpererint in Codicem Sacrum Commentarios, quam eximios, tum de Dogmatibus, tum de Officiis, tractatus, quam selidas de capitibus inter Christianos. controversis disputationes, praedicari satis non potest. Interim, quod lumen illud latius diffusum non sit , & tot adhuc nebulis. tegatur, caussae plures possunt assignari: Non jam rogos, non jam carnifices, non jam exilia , carces sque, accuso. Non hi praecipui, mihi. credito, rei Evangelicae hostes fuerunt. Comtra , plures emimur, dum metimur; aurumque fidei ex ignibus purius exit. Sed paci potius M pacis vitiis, sed Mundi contagio, sed remisso , Nostrorum Eclo, sed Scholae barbariet multis in locis adhuc regnanti, sed inanibus Mystarum rixis stprecariis hypothesibus, expositionibus Scripturae vaniL, & nuulo tibicine nixis, sed pertinaciae, superbiae, dominandi cupidi-O o 3 ni,

303쪽

2y ἡ Ο R. A T et o IX. ni, sed in primis Insiustis illis, α singuinela Iacrumis dessendis, Ecclesiarum . nostrarum scissuris, quae , tum in Germania, tum in Britannia, tum in Belbo, visae sunt. liodieque, non sine maximo bonorum luctu, ibidem cernuntur, his, inquam, his proprie debetur, quod usque adhuc stet Antichristus, quotaque Lux Evangelica, inde a tempore Reformationis, non m

jora incrementa Ceperit. - . - ..

VI. Nos quod attinet, AUDITOR Es, ut de nobis tandem dicamus, nostrum est hac luce frui, imo Ac illam, si fies Tobis, ii possit, ulterius indies proferre. Nostrum est, magnorum , - illiarum , sive primaevi, sive renascentis Christianismi Antisti Doustiat tum, vestigiis insistere. Nostrum est, illorum exemplo, praeis

.itarta judicatis opinionibus depositis, excussa superbia, affectibus om-n m. nibus valere jussis, ad veritatis investigationem generose impetu ferri, investigatam admittere, admissam profiteri, professos retinere, & factis implere. Nostrum est, humana omni auctoritate posthabita, Seriptis omnibus humanis , quantumcumque conspicuis, ad Sanctuarii lancem appensis, ab ore Dei unic8 pendere, in Dei unius verba jurare, neque quidquam in Sacris admittere quod illo ex fonte non derivetur. Nostrum est, scholasticis argutiis, vanis quaestionibus, pugnis de vocubus, prout a Resormatoribus nostris magna ex parte jam factio fuerat, Theologiam nostram purgare. Nostrum est, infausta illa, Lutheranorum, Calvinianorum, Episcopalium , Piesbtera

morum, aliaque partium nomina, utinam nunquam nata, exstimmere, un6que Omnes ac eodem Christianorum nomine cem

H d.. seri, Illud Hilarii menti infigentes; Dum in verbis pugna est. starii. dum de nocitaribus quaestio est, dum de ambiguis occasio est, Avς dum de auctoribus querela est, dum de Iudiis cerramen est, dum in consensu disscultas est, dum alter alteri anathema esse coepit, prope jam nemo Christi est. Nostrum est , pacis consilia,

a. Cor. δια δό- - aviniae, La δυσφυκίαν isd-, per gloriam & igno- ' miniam, per convitia & Iaudes , proponere, urgere, Iterare:

dum infamamur, precarI; dum convitiis afficimur, benedic

304쪽

DE VARiis CHRIsTIANAE DOCTRINAE FATIS. 29sre; neque aliis magis armis, quam patientia multa, quam puritate, quam scicntia, quam lcnitare, quam bonitate, quam

caritate non simulata, renitentes ad nos adducere; MetranΣαni illud usurpantes , NH, --δετιλις εα τε νῶιῶνειαν, Exiguum quiddam concedamus, ut, quod majus est, eo

cordiam lucrifaciamus. Nostrum est, positis InimicitiIs, datis Reipublicae Christianae simultatibus nostris, pro communI cauς sa decertare, communis Domini regnum promoVere, commuis nem homin profligare, ad communem palmam tendere. Noctrum est, Cultum atque Disciplinam, sicubi sorte minus peris secta sunt, ad Apostolicae institutionis, & primitivae Ecclesiae modulum, quantum fieri potest, adducere. Nostrum est, mis. tuam inter Ecclesias, quoties scis dederit occasio, communiacationem instaurare, instauratam colere, atque ossiciis omnibus ivere; quod Qtemne in Ecclesia veteri, nec non & tem pore Reformationis; & ex quo quidem fructus uberrimus si gulas ad Ecclesias redundare posset. Sed nostrum est in primis, recordari Doctrinam nostram Dominam Pietatis esse, ade λque in promovenda atque instillanda Pietate laborum omnium lammam collocare. Nostrum denique, a scholis ad vitam .

a theoria ad praxim, professione ad mores, disciplinam Chricinariam transferre; quo sine, nonnisi evanida, coloribus omisnibus ac lincamentis destituta, rei Christianae umbra sutura ι est. Fallit - ne animus Iam spes aliqua meliorum temporum assulget. Jam novus ordo Saeculorum , nova progenies oriri viridetur. Iam ingenia ad veritatis inquisitionem Mugere; Iam pietatis studia apud multos in pretio esse; Jam Scripturae lectio crebrescere, etiam apud illos qui eam attingere nefas ducebant; am stholasticae quisquiliae s briare; Iam selida Merorum notutia plurimorum mentes imbui; Iam Christiana moderatio tabanimis insinuare; Iaru Principes, Ecelesiae favere, Zelo Dei sumendi , pietatis exemplis praeirc; Jam Sodalitia, ad rem Christianam promovendam Instituta, ad finem illum nihil praetermitterere , utroque in Orbe Ecclesias erigere, Scholas fum

305쪽

196 o R. A T l o IX. dare, Libros emittere, Proselytos sustentare, periturae pecuniae non parcere, ut aerema bona propagentur; Cujus quidem beneficentiae splendidissima non sta pridem visa sunt inter nos exempla: Iam Viri multi doctrina pariter ac Eelo Conspicui, id sibi pensi datum arbitrari, in id totis incumbere viribus, ut greges sibi commissos Cliristo sistant quam purissimos; jamque Deus eorum laboribus non obscurε benedicere. Quae quidem auguria ne fallant, sed ut contra Christi Regnum magis magisque promoveatur, splendeat fides, floreat pietas, virtutum omnium chorus excitetur , studiis, conatibus, votis, quodque omnium potentius, exemplis, nobis omnibus allaborandum Hae

306쪽

ORATIO X.

AFFECTIBUS

A VERI STUDIO

ABDUCENTIBUS.

308쪽

REGIAE

SCIENTIARUM

SOCIETATI

BRANDENBURGICAE ASERENISSIMO PRINCIPE

FRIDERICO LBO RUSSI E REGE

FUNDATAE ET SUB EIUS AUSPICIIs 'FLORENTISSIMAE VIRIS IN OMNI DISCIPLINARUM GENERE VERSATISSIMI sHAS DE MAXIMO PROMOVENDARUM SCIENTIARUM IMPEDIMENTO COGITATIONES IN PUBLICUM OBSERVANTIAE ET GRATI ANIMI SIGNUM OFFEREBAT

IOR ALPHONSUS TURRET TINUS

309쪽

CasAn apud Sallustium de Bello Catilinario

Omnes homines, qui de rebus dubiis consultant , ab odio, amicitia, ira, atque misericorias vacuos

esse decet: Haud facisi animus verum pro det, ubi illa o ciunt.

310쪽

ORATIO X.

A FFECI IBUS

A VERI STUDIO

Viri Amplissimi, Patres Pagria, alustrissimi Comites atque Mones, Plurimum Reverenae s. Celeberri=- Pastores Professores, Hospites , cives , quotquot adestis, Prastanti am, Humanis i , Iuvenes Ornati mi,