장음표시 사용
321쪽
fautoribus, steti praestarct. Quaestio inter Ecclesias illas, utra in conflictu vinceret, utra leges alteri scrint, utra, sua placiista, suos ritus, suum regimen, alteri imponeret: Ut pateat, uni superbiae, si ad veram rerum Catalam adsurgamus non veritati, non justitiae, non Dci gloriae, litatum esse. Quid vero dicam, ADDiro f. de male sano, sed vuLgatillimo, imo pene universali, ad privata eommoda respectu a quo, ut fides violatur, jiistitia posthabetur, virtus omnis pedibus subjicitur, ita & veritati immane quantum nocumenti a Lsertur. Nec enim id Iubenter admittitur, quod commodis assiversatur; tarct, quae credita Ddunt, C edimus. Contra, id facile persuadetur, quo ad opes, ad dignitates, ad alia utilia, aditus patet. Agitutane de rebus Politicis, praeisliis , obsidionibus, unius partis cladibus, Urerius victoriis; quis ignorat de his unumquemque, prout.sua reseri, udicaret Siquis rumor disseminetur, ii quorum interest, puerili prope Cr dulitate, eum arripiunt; si negaveris, Excandescunt4 quinimis ingentes dcponunt pecunias, armissuri, nisi certo tempore, hae vel ille, sibi utilis, sibi gratus eventus contigerit. Impellit alios a ritia , alios iracundia, di temeritas, ut levem auditi nem habeant pro re comperta , quemadmodum de AEduis fauonuntio deceptis Caesar. Forum petite; litigantes cerniter Murum quomodo unaquaeque pars proprias rationcs invictas exesiis mei, adversae partis firmamenta sibilo excipiat atque aspern tur; contraria sensuris utrisque squod εc nonnunquam videre est si personas commutaverint. Verum, AUDITORES, si morbus ille ad res hujus vitae tantum spectaret, ridendus, n xius csset profecto, at non ita exitialis: Sed, quod pessimum, ad Sacra pertingit ; quocum lumen obscuratum, veritas in d hium vocata, sinceritas adulterata, dum de illis, non ex umiitate, sed ex privatis cuiusque rationibus, judicatur. Enimia
322쪽
Dε Arrrc Tra Us A VERO ABDUCENTIBUS. 3I verb, si ad ipsa surgimus Christianae rei prImordia, rejecti Christi a multis, impugnatae Hus doctrinae, inter tot tamque illustria, quibus firmabatur, argumenta, quam censetis Caussam suisset Caussa praecipua, milii Credite, fuit quod nollent cidoctrinae fidem accommodare, quae cum privatis Corum commodis , opibus, dignitatibus, adversa veluti fronte pugnabat, quae ipsorum vitiis, avaritiae, libidini, ambitioni adversabatur. Id Christus, id Apostoli, Sacris in literis passim testantur; sed de audiatur hac de re Lactantius: Haec nos,a, inquit, quae tactarii tradimus, pravae vitiosaeque mentes, aut omnino non intelligent, G I Vi hebetatur enim acies eorum terrenis eviditatibus, quae sensus t. omnes gravant, imbecillesque reddunt in aut etiam se intelligent, dissimulabunt tamen, re haec vera esse nolent, quia trahuntur dvitiis, re scientes malis suis favent, quorum suavitare capiun-mr, ct virtutis viam deserunt , evus acerbitate ossenduntur.
Nam, addit, qui aυaritia re opum inexplebili quadam siti s grant, Pia non possunt, venditis aut dilargiris quae amant, penui euisti vitam degere, fine dubio malunt id esse fictum, quo demersis suis renuntiare coguntur. Item, qui libidinum simulis
incitati sut ait poeta in furias ignemque ruunt, utique incredi hilia nos erre dicunt, quia vulnerant aures eorum praecepta continentiae, quae illos a voluptatibus suis prohibent, quibus antimam suam eum eorpore adiudicaverunt. stat sero ambitione inclari, aut amore potentiae infammati, omne sudium suum ad honores acquirendos contulerunt, nec si Solem quidem ipsum gesremus in manibus, fidem commodabunt ei doctrinae, quae illos jubet, omni potentia re honore oonrempto, humiles vivere, arque
ita humiles, in re accipere injuriam pusinr, ct referre nolint, si
aereperint. Ii sunt homines, qui contra veritarem elausis oculis quoquo modo latrant. Haec Lactantius, quae ut in illorum, sic& in omnium temporum incredulos pariter Cadunt. Iam, si in adulterati Christianisini caussas inquirimus, quam in labes, ex turpi lucro, ex privati commodi ratione, fluxi cse deprehenditur ' Quot Doctores, ut jam Pauli lcmpore, Tuis piclaram quae m ducentes, sua quaerentes non etia μαι Chia liq
323쪽
yi ORATIO X. Natiam. Vere πιέ-κ F., Chriyli Mercatores, quod de multis suo aevo Nais, citi: ' etianaenus. Quot, de igne purgatorio, redeuntibus dcfuncto rum animis , rcliquiis, imaginibus, factis ad certa loca Mir culis , Pontificum juribus, Ecclesiarum dignitatibus, Coenobiorum privilegiis, cusae fabulae ac venditatae cur quod haec scilicet vh τα αλφιτα, quod Pontificio decori 6c culinae iam
Iarentur. IV. AMORE, ODIO, FAVORE, IRA, INVIDIA, TELOTY
bi hia PIA, saeptissime judicare homines, illaque judicia utplurimit mνAVOR, quam maximc a Vero abludere, notius est quam ut Opcrosa com' ἰ firmatione indigeat. Eicnim, quem amant, cui faVCnt, Vulgor x x' eum in pretio habent, eum rine sentire existimant, ab eo
facile persuadentur; si quid labis, si quid erroris, si quid viatii , ipsi adhaeserit, aut non vident, aut dissimulant. Contra, quem oderunt, cui irati sunt, quem invidis oculis adspiciunt, ei plerumque iniquos se praebent, ab ejus placitis abhorrent, eum damnant & inauditum, rationes ejus nullatenus expendunt , vcl, si expendant, parum aequa lance utuntur; optanteum crrare, cum In culpa csse, ade6que facile sibi perstiadent.
Quos ames, ii sancti, pii, orthodoxi, imo infallibiles. Quos averseris, haeretici, schismatici, blasphemi, athei, pronuntianis tur , prout Christus, de primi Christiani, & viri pii omnium
temporum, nimio plus expcrti sunt. Πρι αμα-- UA, α κώ- δι δε erae. Favor praeposterus acurtini non cernis ;Isid.pelus. odium nihil prorsus videt; prout ad Grillum Alexandrinum, Ehist. lib. laa: aliquanto ViVidioris homincm, ut vel ex Concilio Ephesino a Cyril. patuit, scribebat bidorus. Rcplicate memoriam Annalium; Haereses, Schismata coleis berrima, ab origine usque repctite. Multa, ex privatis Odiis, ex privata inter Antistites aemulatione, invidia, vindictae cupi-τemd, dine, nata cernetis. Sic Valentinus, ob alium tibi, ex AlamlhΛ ih. ' yrii praerogatiυa, in Episcopatu prauatum, non ab Ecclesia p- modo secessisse, sed & Martyrii necessitatem impugnasse pc ' bibotur. Sic Marcion a patre Episcopo, ob illatum virgini stu-NMcibo. Prum, ab Ecclesia ejectus, atque a Cero Romano, dum r
324쪽
DE Arr Ec risus A VERO ABDUCENTIBUS. Iscipi vellet, repulsam passus, ira percitus. una cuni Cerdone, haereseos caput exstitit. Sic Schisma Donatificum, quo tamdiu distracta Ecclesia, quod tot rixis, tot tumultibus, tot ca dibus , ansam praebuit, unde, nisi ex privatis in Caecilianum odiis, tum Borri Ac Caelisi, quibus ille suerat prietatus , tum Seniorum quorundam, a quibus repetierat vasa Ecclesiae, tum Lucillae potentis, dicam, an impotentis sceminae, quae se ab
illo reprehensam aegre serebat Sic longa illa dissidia, de O L
xene pridem mortuo, tribus Capitulis, quibus tota Saeculi VI. Ecclesia tantopcre conturbata est, unde, nisi ex aemulatione, inter Pelagium Diaconum Romanum, x Theodorum
Episcopum Caesareens Pelagio , in Theodori odium, Oria genis placita damnari curante; Theodoro vice vcrsa. ut de Pelagio ultionem sumeret, tribus Capitulis dicam scribente Unde ingenue Theodotus, se ct Pelagium vivos incendendos, per quos hoc sicandalum in mundum introivit, Hamitasse fcrtur. Et quis ne scit, Imperatores, prout ipsis, vel grati erant, vel exosi Doctores quidam, illicd eorum placita, Vci probasse, vel
rejecisse; eos, orthodoxiae titulo, vel haercscos nota, signat se ;2dc6que, ut illorum partes, vol ptaevalerent in Ecclcsia, vel deprimerentur, operam dedisse Cujus rei exempla innumera, tum in Ecclesiae Uetcris Annalibus, tum in rcccntis memoriar rebus gestis, passim videre est. Denique, quoties contigit, ut, ira quadam ac indignatione, vel minimis ex caussis concepta , quaedam in Sacris partes desertar, contrariae vcro electae sint lVelut ab illo Hoquincurris, quidni enim seria jocis misceamus inqui cum untun ex familiaribus, ignobili tabescentcm sebre, diseniori fato extinctum vellet, sciopem cum In finem ejus capiti admoto, ictum verb malestriatus quidam Jesulta avertisset, indignabundus in Iansienistarum castra concessit; Pbst, cum delicatulum quendam e Jansenistis Abbatem, ad amasiae suae limina importune adssiduum sepius te olfenderet, a Jansenistis ad Iesui rarum partes deflexit. Verum, AUDi TOR Es, si privatus amor, si privata odia a Vero abducunt, quanto magis, ubi illa publica, & publicae
325쪽
caussae famulantia, quae PARTIUM STUDIA Vocantur quibus ad dicti , neque verum curant; nec si curent, facilE dignoscunt; neque si sorte illuxerit, satis liberi simi ut amplectantur. Sciliacet , statim ac aliquis, cuidam Sectae, cuidam ordini, cuidam sodalitio nomen dedit, et protinus sese mancipat; omnia eius placIta adoptat; omnia ejus commoda,.studia, cogitata, sua tacit. In ea quam tuetur parte, nullus est error, nulla injustitia, nulla opinio praejudicata, nullum partium studium; recte omnia, atque ut decre, ibi peraguntur: Ab adverse parte, nil nus errores, nil nisi praejudicia, nil niti caecum partium studium. Horati Nil intra e st oleam, nii extra es in nuce duri.
i ii, Sic vivitur, sic stribitur, sic judicatur ab omnibus: Quique ab hoc morbo sit liber, inter Literatos, Mystas cumprimis, Is
profecto rara avis alboque simillima Corvo videatur. ΑC re v ra , unde fit, quaeso, ut, de cortis doctrinae capitibus, omnes unius partis Doctores certo modo sentiant, omnes alterius paristis contrarium tueantur ut, una in regione, aliquid pro veri csimo; si coelum tantisper mutaveris, idem pro falsissimo, ab on, nibus habeatur ρ ut in una instituti Academia aut Societate , aliter sentiant quam omnes in alia educati ut res etiam absuris dissimae , res evidentem ac palpabilem involventes repugnantiam, ab Integris coetibus, , Gentibus plurimis, a viris doctis, acutis, omni literarum genere excultis, non semel atque iterum, sed perplura Saecula, non uno tantum in loco, sed per totam prope Europam, incrantur ac propugnentur ' Dicat aliquis, unde liac procodant an ex naturali mcntium discrimine Z an ex corporum temperamento an cerebro' an ex sanguinet an ex Sole an ex cibis P an ex uaria acris temperie ' Nihil horum, Aunia TOREs ; Una caussa mirorum illorum, sed Dequentissimorum ta. men Phaenomenon, in partium studiis quaerenda. Historiam , veritatis lucem, facem temporum, veteres dix re. At quam cepe, per partium studia, meras in tenebras lux
Illa versa est 3 Rari Historici, qui se fine ira re sudio seripsisse,
Mei LAM cum Tacita profiteri qucant. Rari Ammiani, de quibus dim-- xin I bium, quas in Sacris partes secuti sint. Rari Tunni, qui, sum
326쪽
rum temporum posthabitis factionibus, veritati unice litaverint, posteritati unice scripserint. Plerique, sive patriae, sive famuliae, sive amicis, sive Principibus atque Magnatibus, sive propriae in Sacris scctae , ita favent, ita addicti sunt, ut ad hanc regulam omnia componant. Quo quidem vitio Ecclesiae Annales potisIimum Iaborare, Caecus est qui non videat; in quibus, pro curasque studiis, ', i A ma, licet nolit, re is ramen esse Vetustas
Cogitur, ct contra se facit ipsa fidem.
Sic purpuratum illum Annalistam, res Ecclosiae conscribere vusum, Commentarios potius de potestate Papae scripsisse, haud Immerito aiebat 'iboeaes; adeo omnia servire nata, de Tiberini Pontificis arbitrio famulantiar
Annales docti nimium servire Baroniseri legis, o Romae quale probatur opus,
. 1 Credere ne propera; multo vigilata labore
Pagina ; sed nutu sub dominantis erat.
Auctoramentum non est leve Purpura: pridem Pontifices verum non didicere pati. Quinimo eo usque valent apud illos Partium studia, ut quantacunque ferantur in Concilia veneratione, ea demum Concilia ct Edicta pro veris agnoscere velint, quae in rem suam faciunt; reliqua non pluris aestiment, quam conventust muliercularum in temtrina vel thermis di, prout vir illius Ecclesiae doctissimus, sed de eandidissimus, Ludovicus Uves testatur. O partium studia, hostes veritatis, Distiplinarum corruptela, Historiae tenebrae, Sacrorum pestis, inimici Iustitiae, Pacis turba.
tores; irarum, aemulationum, comitiorum, rixarum, parentes; H. resium, Schisinatum, Pcrsecutionum omnis generis, fomites ac imstigatores; quibus dobetur quicquid caliginis, quicquid tumultuum, Ecclesia unquam experta est; quibus vos diris devovebimus e quia hus vos piaculis ab oris nostris avertemus imo quibus votis, quibus suspiriis, a Coelo impctrabimus, ut a tota Viristi Ecclesia, quam vos foede contaminatis, quam vos misere discerpitis, atque . pr pria visccra innatis, exsulare tandem cogaminit
327쪽
3is ORATIO X. Et quis nescit, CONTENDENDI ANIMO, aer, - του qui est studii partium ramus in quam graviter tape erratum sit dum id unum in votis fuit, ut adve sarii carperentur, ut iis invidia conflaretur, ut ab corum placitis quam longissime receadcretur; dum ea negata inter disputandum, quae negari nullaia tenus decuit, quaeque nunquam negata essent, nisi ab Adversa. rio essent prolata; dum denique, non quid verum esset, sed quid causi e serviret, quaesitum: Quo quidem ex sente, Conistroversiae Sacrae quantopere aucta: sint, quot adventitiae quaectiones natae, quot logomachiae creatae, quot errores erroribus additi, norunt quicunque in Theologicis, & Ecclesiae Antiquutatibus, non omnino sunt peregrini. Unum exemplum, sed in paucis nobile, in praesentia referre juVat. Scilicet, cum de Imaginibus , medio Saeculo VIII., inter Graecam Ecclesiam & Ro manam, disteptaretur, Synodus Constantinopolitana an. 7s . habita, inter alia adversius Imagines, dixerat Christum Servat rem unam nobis sui imaginem, in Eucharistia nempe, reliquisse. Quid vero ad haec Nicaeni Patres ' NKant quod nunquam n gatum fuerat; Negant, Eucharistiam corporis Christi imaginem
esse, sed ipsum coi pus ct ipsum sanguinem. Sic abyssiis abyssum
vocat; Sic error errorem trahit; caeterum, apta satis compage, neque aliis convcntcntioribus absurdissimi dogmatis cunis, quam si in subsidium ineptissimae devotionis procuderetur. Porro & aliis quoque Aecctibus, DEsIDERio, SPEI, TIMORI, GAUDl , TRISTIΤIAE , non una decipula inest, non una in his omnibus errandi an Alii, quod optant, quo gaudent, assiducuntur facile ut credant. uae volumus, ct ei edimus libentes,
ait Caesar; ct quae sentimus io, reliquos sentire speramus. Euodque cupit, sperat; suaque illum oracula fallant, Inquit de Apolline ipse Ovidius. Alii dejecto magis animo, ea quae
timent credcndo anticipant, iisque temere tapc cruciantur. Pessimus in dubiis augur timor, est. Statius.
Me facile credunt, inquit Seneca. Imo quod metuum nimis.
328쪽
Nunquam amoveri posse, nee tolli putant.
Prona est timori semper in pejus Mes.
Atque hinc in publicis calamitatibus, bellis, obsidionibus , ct
dibus omnibus atque periculis, tot vel levissimi rumores arrediti , tanta credulitas circa Prodigia. Plura di m ora, ait Cice- Cicer. dero, videntur rimeurrhus ῆ eadem non tam animadvertuntur in pace:
In metu re periculo, cum creduntur facilius, tum snguntur impunius. Atios, ait Seneca Philosephus, cito timor mi reddit; aliot Seo Nat. vehementius poturbat, ct in dementiam transfert. Inde inter bella Lib. vI. erravere jmphatici: nec usquam plura exempla vaticinantium in P ', venies, quam ubi formido mentes religione mixta percussi. Cujus rei, cum alias saepe, tum in Cebennarum montibus ac silvis, non ita pridem Visa sunt exempla. Addo mirum, addo incredibile, cui vereor ut fidem impe- VIII. Uatrem. Inter affectus qui Vero nocent, nullus fortasse magis nocet quam VERI AMOR, sed Veri amor praeposterus, sed Veriamor quo propria placita ita cum vero confunduntur, ut, V rum amare, illa amare sit; ipsique aded Veritas, utut certissimis ac cuidenti silinis sese demonstrans argumentis, si a susceptis opinionibus diitcntiat, rejiciatur. Sic est profecto, AUDITOREI; Sic vulgo amatur Veritas. ut quicunque aliud amant, hoc quod Autust. l
amant velint ese veritatem ἔ Cr ama Duι nostini, nolunt convincι Lib. x.
quod folli sint; Itaque propter eam rem oderunt veritatem, quam P 3. pro veritate amant, prout scitissime Augustinus. Ac sane, quid genuino Veri studio magis contrarium , quam ille Veri amor Mecus, quo vel stolidi ilima placita nullo examine admittuntur; semel suscepta, in sacratissima Veritatis jura involant, ccrtissimae Veritatis in modum colunturi quam ille Veri amor mendax, ex
quo tot piae fraudes simpias lubentius dixerim tot Libri supposititii, vel data opera adulterati, tot f bulae omnis generis, ad Veri sic illi putant, firmamentum comparatae quali scilicet
Veritas mendacii fulcris indigeret: quam ille Veri amor varius, pro temporum ac locorum varietate ' nam aliud Verum hoc joco & tempore, aliud illo habetur & colitur; cum iamcn Veriamor idem ubique esse de at, constans nempe voluntas, quod-c quo
329쪽
3χo r - RA τ i o X. 'GCunque Verum demonstrabitur apparebitque, amplectendi: quam ille Veri amor tumidus, quo qui aguntur, nil rectum , nis qιεω placuit sibi, ducunt e quam ille Veri amor indocilis, & monito rum impatiens, quo malunt eam sententiam, quam semct adamaverunt , pugnacissimE defendere, quam, quid constantissimε dicatur, exquirere ἔ quaeque imberbes didic&e, nolunt senes perdenda fateri quam ille Veri amor ferox, tyrannicus, inhumanus , quo non errores modo, sed & errantes odio habentur; quo vel levissime a receptis placitis dissentientes Orco addirumtur; quo in hominum cogitata imperium usurpatur; quo Coim scientiis ab uno Deo pendentibus vis insertur; quo, non m nendo, non docendo, quae tamen unica est veritatis tradendat
ratio) sed odiis, suspicionibus, carceribus, exsiliis, suppliciis, dIL sentientibus bellum indicitur Quo quidem praepostero Eclo stucet Veri studium prae se feratὶ haud scio equidem an quidquam iniquius, ipsique vero exitialius, vel fingendo concipi possit.
Errare humanum est, AUDITORM PRAEsTANrim L At hoc habent pessimum Mectus prout ultimo loco notavimus quod, si semel erraveris, veritatem accedentem fugiunt, se ingerentem repellunt, illucescentem praesecant, coruscantem etiam exstitumunt; vel, si illa praevaleat, si assensum invitis extorqueat, eam captivae in modum detinent, eam indigno premunt silentio, memdaciumque profitentur. Amant lucentem, oderunI redarguentem ἔamant eam, cum se ipsa indicat; oderunt, cum eos ipsos indicar, Cum eorum vitia aut errores carpit. Si premat illa, si urgeat, si in conscientis latebras penetroe, Nunc quidem abi, Inquiunt; tum
opportunitas fuerit, accerseris; prout Paulo, de justitia, de continentia, de futuro judicio, vera quidem Iocoque aptissima, sed molesta assectibus, disserenti, Felix. Cujus quidem rci exemplum, In Possiacensi Colloquio, notabile visam est: Cum cnim gravi, s lita, nervosa oratione, Evangelicae veritatis caussam, coram Rege totaque Aula, Beeta noster egisset, rationibus ejus perculsus, sed nolens tamen Veritati cedere, desumptis o Comico vocibus, Uri nam ille mutus, aut nos sardi, Cardinalis Lotharingus dixisse perhibetur.
330쪽
labetur. Quid multis 3 essectibus dediti, illi fatuo haud sunt absi
miles, cujus sestivam amentiam describit Horatius; qui scilices dies totos in vacuo sessor plausorque rheatro agebat, visus sibi miros audire tragoedos. At clim, amicorum opera, sanae menti redditus esset, Pol, me occidistis, amici, Non servUis, ait; cui sc extorta voluptas,
i .... Er de rus per vim mentis gratismus error.
Haud aliter hic se res habet. Qui Micctuum morbis laborant, sua delectantur amentia; salutem refugiunt; imo de iis, qui sibi pha maca propinant, irascuntur: Raris oppido, imo rarissmis, qui, monstrata libi Veritate, ei lubentes colla subdant, dicantque cum lupiente illo Caecilio apud Minutium; Usurpabo victωιam; namur ille mei victor es, ita ego triumphator erroris.
. Et hactenus quidem, AUDITORxs, quanta sit vis Affectuum, ης in quam multiplex, in obscurando Veri lumine, eorum fallacia, satis ''superque ostensium est. Quae clim ita sint, mirum esse desinit, I μη i'
circa omnia rerum genera, circa sacra, circa profana, in totam e denique vitae ratione, tot tantosque errores Vigere; siquidem homines picrumque totos sese Assectibus tradunt, eorumque ex praeis vis . lsee- scripto potius, quam ex Clara rerum perceptione, de rebus pro- 'm'
nuntiant. Atque hinc etiam colligere licet, quinam sint pcismi u. P. 3Veri interpretes, quibusnam minime confidendum sit; Illi nempe quos credibile est maximis abripi Assectibus; Illi quos patet suia melliis perbia tumescere, inani gloriae litare, propriis servire commodis, inripartium madiis duci, irae indulgere, invidia marcescere, Eclotypia disrumpi; Illi, illi, mihi credite, omnium sunt pessimi Doctores, Vero indagando, Vero monstrando, omnium in tissimi, quibus minime credendum, a quibus maxime sibi cavendum est; tantum est ut caeca fides squalem isti homines plerumque requirunt eorum placitis sit adjungenda. Verum, AUDITOREM si ab aliorum III. . f Aflectibus nobis Cavere, utique nostris stram injicere, nostris ' potissimum mcderi decet: Haec siquidem unica est, declinand rum errorum, quibus nihil foedius, tristius, misertus ἱ dc perve