장음표시 사용
151쪽
ingentes et privatum modum evectas opes adhuc augeret, quodque studia civium in se verteret. hortorum quoque amoenitate 5 et rillarum magnificentia quasi principem supergrederetur. obiciebant etiam eloquentiae laudem uni sibi adsciscere et carmina crebrius factitare, postquam Neroni amor eorum venisset. nam oblectamentis principis palam iniquum detrectare vim eius equos regentis, inludere voces, quotiens caneret. quem ad finem nihil in re iopublica clarum fore quod non ab illo reperiri credaturi eerte sinitam Neronis pueritiam et robur iuventae adesse: exueret magistrum, satis amplis doctoribus instructus maioribus suis. At Seneca criminantium non ignarus, prodentibus iis quibus 53 aliqua honesti cura, et familiaritatem eius magis aspernante Caesare, tempus sermoni orat et accepto ita incipit: quartus decu
mus annus est. Caesar, ex quo spei tuae admotus Sum, octavus, ut
imperium obtines: medio temporis tantum honorum atque opum in Sme cumulasti, ut nihil felicitati meae desit nisi moderatio eius.
utar magnis exemplis. nec meae fortunae sed tuae. abavus tuus
Augustus M. Agrippae Mytilenense secretum, C. Maecenati urbe in ipsa velut peregrinum otium permisit: quorum alter bellorum
nur hier. Vgi. Eini. S. III. - Ue-ber don Gebrauch von supergredis. Eu 13, 45 aetatis suae feminas pulehritudine superstres a. 8. nam hede uteir denn Folgen
Lepido, homini in dierem Sinneis ei ter nichi Vor. 53. 4. ut , ei in ist Mi Tae. απ. ἰρ., mit dem Priisens aucti hei Ouidund dem Traalher Seneca, son inur mit einem Prateritum E. B. Cic. p. lege Man. 12 ut Brundiato pro- feetus eat, undequinquastesimo die
totam ad imperium populi R. Ciliciam adiunxit. Doch ut die Par. lihel in diesem Sinne selten stati
5. medio temporis aucti 13, 28 hist. 2, 53. 6. Ueber eum utare in aliquem stati des klassisellem aliquem ali
qua re s. Eu 13,2 Omnes in eam honores eu mulabantur.
halter von Syrien ernanni, bliebaber in Mytilene aus Lesbos undachichte se ina Legaten in die Pro- ving. Noch in demselben Iah resta rh Marcellus; Agrippa kebrte Euruch und heirathete im I. 21 die Iulia, Witιwe des Marcellus.
gegen Sext. Pompeius. Agrippa stirbi 12 v. Chr.
152쪽
CORNELII TACITI ANNALIUM 10 socius, alter Romae pluribus laboribus iactatus ampla quidem . sed pro ingentibus meritis praemia acceperant. ego quid aliud munificentiae adhibere potui quam studia. ut sic dixerim, in umbra
educata. et quibus claritudo venit, quod iuventae tuae rudimentis adfuisse videor, grande huius rei pretium. at tu gratiam inmensam. 15 innumeram pecuniam circumdedisti, adeo ut plerumque intra me ipse volvam: egone, equestri et provinciali loco ortus, proceribus civitatis adnumeror' inter nobiles et longa decora praeserentes novitas mea enituiti ubi est animus ille modicis contentust talis horios exstruit et per haec suburbana incedit et tantis agrorum 20 spatiis, tam lato laenore exuberati una defensio occurrit. quod muneribus tuis obniti non debui. 54 Sed uterque mensuram inplevimus, et tu, quantum princepStribuere amico posset, et ego, quantum amicus a principe accipere: cetera invidiam augent. quae quidem, ut omnia mortalia. instatuam magnitudinem iacet, sed mihi incumbit. mihi subveniendum 5 est. quo modo in militia aut via sessus adminiculum orarem, ita in hoc itinere vitae senex et levissimis quoque curis inpar, cum opes meas ultra Sustinere non possim . praesidium peto. iube per Procuratores tuos administrari, in tuam fortunam recipi. nec me In paupertatem ipse detrudam. sed traditis quorum fulgore praestrin- 10 gor, quod temporis hortorum aut villarum curae seponitur, in animum revocabo. superest tibi robur et tot per annos visum fastigii regimen: possumus seniores amici quietem reposcere. hoc quoque in tuam gloriam cedet, eos ad summa vexisse qui et modica tolerarent.
55 Ad quae Nero sic serme respondit ei : quod meditatae orationi tuae statim occurram. id primum tui muneris habe qui me non
11. aeeeperant Stati acceperat,
jecto im Singular Eu denken ist. So oner in den Annalent 12, 4t Britannieus in praetexta, Nero triumphali ueste travecti sunt. 3, 62. 6. 4612. ut sie dixerim stati ut ita dierem aues, dial. 34. 40. Germ. 2.Vel. Eini. g. 16.15. pecuniam circumdedisti. VgI. et u 12, 2b Britanniel pueritiam ro
meeum ipse plerumque eonquiro.
hist. 4, 74. Anch bei Cicero. Aus serdem liat Tacitus quo modo aie 4, 35. 16, 3 l. dini. 36.9. praestringor ut neu stati oeuli oder aetes oeulorum) praestrin
guntur. 10. in animum revocare ,,wie T
153쪽
tantum praevisa sed subita expedire docuisti. abavus meus Augustus Agrippae et Maecenati usurpare otium post labores concessit, sed in ea ipse aetate, cuius auctoritas tueretur quidquid illud et 5 qualecumque tribuisset: ac tamen neutrum datis a se praemiis exuit. bello et periculis meruerant: in iis enim iuventa Augusti versata est. nec mihi tela et manus tuae defuissent in armis agenti: sed quod praesens condicio poscebat. ratione consilio praeceptis pueritiam, dein iuventam meam fovisti. et tua quidem erga me I munera, dum vita suppetet, aeterna erunt: quae a me habes, horti et laenus et villae, casibus obnoxia sunt. ac licet multa videantur, plerique haudquaquam artibus tuis pares plura tenuerunt, nisi sorte aut te Vitellio ter consuli aut me Claudio postponis, et quantum Volusio longa parsimonia quaesivit. tantum in te mea liberali- 15tas explere non potest. pudet referre libertinos, qui ditiores spectantur ; unde etiam mihi rubori est quod praecipuus caritate nondum omnes fortuna antecellis. Verum et tibi valida aetas rebusque et fructui rerum sufficiens, 56 et nos prima imperii spatia ingredimur: quin, si qua in parte lubricum adulescentiae nostrae declinat . revocas ornatumque robur
a. praeviata. Ueber don Ge- heauch des Verbums s. Eu 12, 40. - pedire stati exponere, Wie 4, Inunc originem, mores - expediam,
stati quidquid iιιud eat quod. S. et u 12, 36 quis ille.
11. munera is i merita. - vita,
mihi aeternam ease aerumnam pro postitam arbitrarer, morte me ipse potius quam sempiterno dolore
13. Die Worte nisi forte bila non potest. Helche im Mediceus hinter instredimur ep. 56, 2 stellen, hiat Spengel hier lier g etZt.14. L. Vitellius, Vater des spatere ἡ Κ aifers, War ein Schmeicliter
und Giinstling des Claudius, im I. 47 Eum drittEn Mal Consul. 15. Ueber L. Volusius, im I. 56gestorben, S. Eu 13, 30. 16. explere , in Mass fullen , hier also Merret Chen . Ugl. Caes.
b. u. 3, 4 eum, quem stupra demonia stravimust , numerum expleureat.
3. robur cit. Die Constructioniair robur meum mei ne jugend-
154쪽
CORNELII TACITI ANNALIUM subsidio inpensius regis' non tua moderatio. Si reddideris pecu -5 niam . nec quies, si reliqueris prinei pem, Sed mea avaritia, meae crudelitatis metus in ore omnium versabitur. quod si maxime continentia tua laudetur, non tamen sapienti viro decorum fuerit, unde amico infamiam paret, inde gloriam sibi recipere. his adicit eomplexum et oscula, factus natura et consuetudine exercitus velare 10 odium sallacibus blanditiis. Seneca, qui sinis omnium cum dominante sermonum, grates agit: Sed instituta prioris potentiae commutat, prohibet coetus salutantium, vilat comitantis, rarus per urbem, quasi valetudine insensa aut sapientiae studiis domi adtineretur.
O7 Perculso Seneca promptum fuit Rufum Faenium inminuere Agrippinae amieitiam in eo criminantibus. validiorque in dies Tigellinus et malas artes, quibus solis pollebat, gratiores ratus, si principem societate scelerum obstringeret, metus eius rimatur: 5 conpertoque Plautum et Sullam maxime timeri. Plautum in Asiam. Sullam in Galliam Narbonensem nuper amotos, nobilitatem eorum et propinquos huic orientis, illi Germaniae exercitus commemorat. non se, ut Burrum, diversas spes, sed solam incolumitalem Neronis spectare: cui caveri utcumque ab urbanis insidiis praesenti opera: 10 longinquos motus quonam modo comprimi posset erectas Gallias ad nomen dictatorium, nec minus suspensos Asiae populos claritudine aut Drusi. Sullam inopem, unde praecipuam audaciam, et simulatorem segnitiae, dum temeritati locum reperiret. Plautum magnis opibus ne fingere quidem cupidinem otii. sed veterum Ro-Ib manorum imitamenta praeserre, adsumpta etiam Stoicorum adroliche Erast) tuo stubsidio ornatum a gestatist, verse heri . 6. metus hegeichnet nichi dia Furchi des Volves, sondern die des
s. Der Infinitiv naeh metus undexeret tua stati exercitatus, Hiecp. 2. 15, 46 und o fier) ist απ. εἰρ. Vel. Eini. S. 82, b. I 3 sapientiae studia sind se philosophische Studien Hie cp. 16 sapientiae doetores , ,PhiloAopnen . 57. I. inber Faenius Rufus s.cp. 5i nnd Eu 13, 22.2. validior . ei nil usArei her, mach tiger . 5. Rubellius Plautus s. Eu 13, 19. Faustus Sulla Har Sehis tegerso h ndes Claudius. S. Eu 12, 52.
s. utcumque is Et nigermassen, .
adverbieli, Hie auch 12, 51. 2, 14 und oster. So erat bet Ovid und
nerung an den Dictator Sulla. 12. Drusus. Rubellius Plautus war ein Sohn des C. Rubellius Blandus und der Iulia. Τ-hter desiungeren Drusus. dessen Vater Tiberius.16. Ueber das seItene imitamen intum 1. Eu 13, 4. - adrostantia, .eil die Stoiker, Eu denen u. a. Thra E
155쪽
gantia sectaque, quae turbidos et negotiorum adpetentes faciat. nec ultra mora. Sulla sexto die pervectis Massiliam percussoribus ante metum et rumorem interficitur, cum epulandi causa discumberet. perlatum caput eius inlusit Nero tamquam praematura canitie deforme. 20 Plauto parari necem non perinde occultum fuit, quia pluribus 58 salus eius curabatur, et spatium itineris ac maris tempusque interiectum moverat famam: vulgoque fingebant petitum ab eo Corbulonem, magnis tum exercitibus praesidentem et, clari atque insontes si interficerentur, praecipuum ad pericula. quin et Asiam favore 5
iuvenis arma cepisse, nec milites ad scelus missos aut numero validos aut animo promptos, postquam iussa eslicere nequiverint, ad spes novas transisse. vana haec more famae credentium otio augebantur. ceterum libertus Plauti celeritate ventorum praevenit centurionem et mandata L. Antistii soceri attulit: effugeret segnem 10 mortem, omnium suffugium; ex magni nominis miseratione reperturum bonos, consociaturum audaces. nullum interim subsidium aspernandum. si sexaginta milites sint enim adveniebantὶ propulisset, dum refertur nuntius Neroni, dum manus alia permeat, multa secutura quae adusque bellum evalescerent. denique aut 15
salutem tali consilio quaeri, aut nihil gravius audenti quam ignavo
patiendum esse. Sed Plautum ea non movere. Sive nullam opem providebat b9 inermis atque exul. seu taedio ambiguae spei an amore coniugis et
nischen versa ung Waren. 16. turbidua stati turbulentus,
seditiosus, in diraem Sinne nach -kla lach und selten. - negotia sind Sta augeschῆste , politis cheThatigkeit. - adpetens mit demGeneti v auch hist. I, 49. 3, as undoster; schon bei Cicero und Sallust. 58. 2. ae maris. Durch ae Hird dem Aligem einen das Speciei te hin au fugi, Wie Liv. 7, 13 uiri ae Romani. 23, 33 Carthaginienses atque Hannibal.
3. Petitum cit. profectum eum ad Corbulonem. 4. praesidere exercitui statiyraeesse rat nachylassi sch. In dersei nBode ut ung mit dem Accusativr 3, 39 is proximum exereitum praesidebat. 5. ad perieula, ni miich uaeipiendia.
s. ceterum stati re vera autem
erat in den Annalen Hie I, 10. 15, 51. 16, 32. Sonsi nur hei Sueton. 10 Ueber L. Antistius Vetus s. et u 13, 11.11. Dass der Tod omnium suffu
14. dum mit dem Indie. des Pra-sens in indirecter Rede, s. Eu 13, 15 am Ende.
Pollitta, Tochter des Antistius Vetus. S. Eu cp. 22.
156쪽
CORNELII TACITI ANNALIUM liberorum, quibus placabiliorem fore principem rebatur nulla solli
citudine turbatum. sunt qui alios a socero nuntios venisse serant. 5 tamquam nihil atrox immineret: doctoresque sapientiae, Coeranum Graeci. Musoni uin Tusci generis, constantiam opperiendae mortis pro incerta et trepida vita suasisse. repertus est certe per medium diei nudus exercitando corpori . talem eum centurio trucidavit coram Pelagone spadone. quem Nero centurioni et manipulo, quasi 10 satellitibus ministrum regium, praeposuerat. caput intersecti relatum: cuius aspectu ipsa principis verba reseramὶ cur', inquit Nero. et posito metu nuptias Poppaeae. ob eius modi terrores dilatas, maturare parat Octaviamque coniugem amoliri, quamvis modeste ageret, nomine patris et studiiis populi gravem. sed ad 15 senatum litteras misit de caede Sullae Plautique haud consessus, verum utriusque turbidum ingenium esse, et sibi incolumitatem rei publicae magna cura haberi. decretae eo nomine supplicationes, utque Sulla et Plautus senatu moverentur. gravioribus tum ludibriis quam malis. 60 Ιgitur accepto patrum consulto, postquam cuncta scelerum suorum pro egregiis accipi videt. exturbat Octaviam, sterilem dictitans; exin Poppaeae coniungitur. ea diu paelex et adulteri Neronis, mox mariti potens, quendam ex ministris Octaviae impulit servilem
dius und der Messalina. - amoliri aliquem ἡ,beSettigeri, ausdem Wegera umen aueh 2, 42 amoliri iuvenem syeeie honoris statuit. hist. 1,
13. So nur noch bei Gellius. Mitsach lichem Objecte schon bei Li
rum. mit Aushebung der partiti ven Bedeutnng des Genetius. S. Eini. g. 40, b. 2. videt. So stehi postiquam mitdem Prasens von videre a ueli I, 48.
4. impulit. Ueber impellere mitdem Innnitiv. s. Eu 13, Is am Unde
157쪽
ei amorem obicere. destinaturque reus cognomento Eucaerus, sinatione Alexandrinus canere tibiis doctus. actae ob id de ancillis quaestiones, et vi tormentorum victis quibusdam ut salsa adnuerent. plures perstitere sanctitatem dominae tueri; ex quibus una instanti Tigellino castiora esse muliebria Octaviae respondit quam os eius. movetur tamen primo civilis discidii specie domumque Burri. 10 praedia Plauti, inlausta dona. accipit: mox in Campaniam pulsa est addita militari custodia. inde crebri questus nec occulti per vulgum, cui minor sapientia et mediocritate fortunae pauciora pericula sunt. his Nero, nequaquam paenitentia flagitii, coniuge in revocavit f0ctaviamJ. 15 Exin laeti Capitolium scandunt deosque tandem venerantur. 61emgies Poppaeae proruunt. Octaviae imagines gestant umeris, spargunt floribus soroque ac templis statuunt. itur etiam in principis laudes repetitum venerantium . iamque et Palatium multitudine et clamoribus complebant, cum emissi militum globi verberibus et in- 5 lento ferro turbatos disiecere. mutataque quae per seditionem verterant, et Poppaeae honos repositus est. quae semper odio, tum et metu atrox, ne aut vulgi acrior vis ingrueret aut Nero inclinatione populi mutaretur, provoluta genibus eius . non eo loci res suas agi ut de matrimonio certet . quamquam id sibi vita potius, sed vitam 10 ipsam in extremum adductam a clientelis et servitiis Octaviae, quae plebis sibi nomen indiderint, ea in pace ausi quae vix bello eveni-7. Dietis stati eoaetis mit solgen-dem ut nach Hor. epod. 17. 27 eryo
negatum vincor ut eredam miser.
προσέπτυσε is αυτω καὶ εἶπε κα
jectiver Genetiv von prineipia laudes abhangig , eine fictilim me
titus mag Tacitus gebit det haben, da das Substantiu petitus existirinnd er Νεubildungen iste aemulatus. distinetus, dispositus, esecn au , relatus, subveetus nichischente. s. genibua stati ad genua. S. E
158쪽
rent. arina illa adversus principem sumpta: ducem tantum defuisse. qui motis rebus facile reperiretur, omitteret modo Campaniam et 15 in urbem ipsa pergeret, ad cuius nutum absentis lum ullus cierentur. quod alioquin Suum delictumi quam cuiusquam ossensionem an quia veram progeniem penatibus Caesarum datura sit, malle populum Romanum tibicinis Aegyptii subolem imperatorio lastigio inducti denique. si id rebus conducat. libens quam coactus acciret 20 dominam, vel consuleret securitati iusta ultione. et modicis remediis primos motus consedisse; at si desperent uxorem Neronis fore Octaviam, illi maritum daturos. 62 Varius sermo et ad metum atque iram accommodatus terruit simul audientem et accendit. sed parum valebat suspitio in servo et quaestionibus ancillarum elusa erat. ergo consessionem alicuius quaeri placet, cui rerum quoque novarum crimen adfingeretur. et 5 visus idoneus maternae necis patrator Anicetus, classi apud Misenum, ui. memoravi, Praefectus, levi post admissum scelus gratia, dein graviore odio, quia malorum facinorum ministri quasi exprobrantes aspiciuntur. igitur accitum eum Caesar operae prioris admonet: solum incolumitati principis adversus insidiantem matremio subvenisse: locum haud minoris gratiae instare, si coniugem insensam depelleret. nec manu aut telo opus: lateretur Octaviae adulterium. occulta quidem ad praesens sed magna ei praemia et Secessus amoenos promittit, vel, si negavisset, necem intentat. ille insita vaecordia et facilitate priorum flagitiorum, plura etiam quam 15 iussum erat fingit lateturque apud amicos, quos velut consilio adhibuerat princeps. tum in Sardiniam pellitur, ubi non inops exilium toleravit et lato obiit. 63 At Nero praesectum in spem sociandae classis corruptum, et
19. in dueere mit dem Dati v statι in ut dichterlach, E. B. Virg. Georg. I, 316 eum savia me rorem indueeret arvis Gorieola. - Vor quamlahit potiue, Wie 3, 17 miseratio quam invidia austebatur. Germ. 6eonsilii quam formidinia arbitran
20. uel ste hi fur aut, Wie ep. 35. 13, 41 vel ei relinqueretur. 62. I. iram scit. exeitandam. 5. patrator nur hier und bei Avienus. 6. ut memoravi, nam lich cp. 3.13. seceasua. Der Plurat, nach Analogie von loea, findet sich auehbei dem jungeren Plinius. - vel Hie oben Cp. 61. - necem intentat nach Virg. Aen. I, 91 praesentemque viris intentant omnia mortem. 15. iuaaum erat harin es heissensisti tuas ua erat, Heli man auch
sagi iubere aliquid. 7. fato obiit rier stact ei ues naturi iehen Todes . Eben so 6, 10. fato funoi II, 2. fato eoneedere 2, 71. Iustin. 39, 4 apiritumque non fato, sed parricidio dedit 63. 1. in spem hexeichnet Ziel und Beweggrund, Hie hist. 4. 42 in pem potentiae. Erat seit Liviungebrauehlieh, E. B. 21, 45 praemia Disiti
159쪽
incusatae paulo ante sterilitatis oblitus, abactos partus conscientia libidinum, eaque sibi comperta edicto memorat insulaque Pandateria Octaviam claudit. non alia exul visentium oculos maiore misericordia adfecit. meminerant adhuc quidam Agrippinae a Τiberio, brecentior Iuliae memoria obversabatur a Claudio pulsae: sed illis robur aetatis adsuerat, laeta aliqua viderant et praesentem saevitiam melioris oliva sortunae recordatione adlevabant. huic primus nuptiarum dies loco suneris suit, deduciae in domum in qua nihil nisi luctuosum haberet, erepto per venenum patre et statim fratre: tum 10 ancilla domina validior et Poppaea non nisi in perniciem uxoris nupta, postremo crimen omni exitio gravius. Ac puella vicensimo aetatis anno inter centuriones et milites, 64 praesagio malorum iam vitae exempta, nondum tamen morte adquiescebat. paucis dehinc interiectis diebus mori iubetur, cum iam viduam se et tantum sororem testaretur communesque Germanicos et postremo Agrippinae nomen cieret. qua incolumi infelix quidem 5 matrimonium sed sine exitio pertulisset. restringitur vinclis venaeque eius per omnes artus exSolvuntur, et quia preSSus pavore sanguis tardius labebatur, praeservidi balnei vapore enecatur. additurque atrocior saevitia, quod caput amputatum latumque in urbem Poppaea vidit. dona ob haec templis decreta quem ad finem me- 10
pronuntiat, in quorum νPem Pu onarent. 5, 30 DeIlentque in eam spem liberos tollere. Plin. Pan. 27 tollere liberos in spem alimento
manicus, Hard um das Iahr Geben salis nach Pandateria verbanni.
II. anellia, nam lieh die Freigelassene Acte, Nero a Concubine. validior oeinnu Telcher, mach tige in Hie ep. 5l ualidior Duellinus in animo prineipis und oster. 64. 1. vleensimo. Die Zalil istunge nau, da Octavia Henigstens gwei Iahre alter sein mussis. 2. vitae exempta. Das Verb. eximere, Helches K lassi her mit exoder de construiren, hat Tacitus nur mit dem Dati v oder absolut geselgi, Wie schon Plautus, Curtius, dann die Zeligenossen des Tacitu . 4. Germaniens. Diesen Betna men falirte der altere Drusus nebstsetnen S5hnen Germanicus undClaudius, dem Vater der Octavia. eommunes ist hin Euge fugi, Hellaueh Nero durch Adoption Eur Familie der Claudier gehorte. 7. Pre sus is uruckgedrangi , Hie 15, 64 oblioant brachia, pre
munt sanguinem. 8. Iabebatur Vom Her voratro men
160쪽
CORNELII TACITI ANNALIUMmorabimus' quicumque casus temporum illorum nobis vel aliis auctoribus noscent, praesumptum habeant, quotiens fugas et caedes iussit princeps, totiens grates deis actas, quaeque rerum secundarum olim, tum publicae cladis insignia suisse. neque tamen silebi. 15 mus, si quod senatus consultum adulatione novum aut patientia postremum fuit. 65 Eodem anno libertorum potissimos veneno interfecisse creditus est, Doryphorum quasi adversatum nuptiis Poppaeae. Pallantem quod inmensam pecuniam longa senecta detineret. Bomanus secretis criminationibus incusaverat Senecam ut C. Pisonis socium,1 sed validius a Seneca eodem crimine perculsus est. unde Pisoni timor et orta insidiarum in Neronem magna moles et inprospera.
12. praesumptum habeant eostitatione praesumant , si e mogenim Voraus cl. h. ein sur alle Malubereteugi se in . Ist unkla lach. Vgl. 12, 4 I ae perinde fortunam utriuaque praesumeret. Virg. Aen. II, 18 arma parate animia et ape praesumite bellum. - Ι ie Um-schreibung des Partic. persecti mithabere h&t Tac. nur hier und 13, 21 asseetua tonotos habere. - moas stati exitia iste 3, 24 adulterosque earum morte aut fusta punivit. So schon hei Cicero. - Der Pluralsuque auch Agr. 45. hist. 5, 24 Hiebε, Κ lassiver n. 16. Postremum, ,das Aeusserate imSehleeliten auch bei Cicero E. B. Phil. 2, 44 servitias postremum ma
65. I. Uebor creditus est mitdem Infiniti v a. Eu 13, 30 haud ereditus subicere.
6. et stati aed Wie 1, 13 auidum
et minorem. 12. 52 senatus consultum atrox et irritum, und oster,