장음표시 사용
121쪽
Eunomianis, Arrianis, ceterisque haeresiarchis favisse, qui rationis discrimen, si ricto sensu sumistum. inter tres Divinitatis personas sanxere 3 o DFerre ratione dicuntur, quae in re sunt aliquid unum, apprehenduntur. tamen ut multa. Hoc ultimo modo nos sumimus distinctionem rationis, quando illam opponimus di itinctioni reali, in sua acceptae latitudine. Hoc etiam loquendi modo Noeliani dicebant Personas divinitatis distingui ratione, ut Epiphanius resert L. II. Tom. I. Haeres 1 I. Et proinde hanc locutionem admisit Ecclesia in Damascens, reprobavit autem in NoetianiS.
3, 449. Fundamen- In Metaphysicis, quemadmorum dis in- dum in universa Philosophia. nihil
si ria P sine Tatione suffciente est statue
dum g. 88. . rationesque assertorum non ex ipso cognoscente, sed ex indole rerum, seu Objectorum, sunt desumendae. Nulla ergo statui debet distinctio rationis,nisi quae in re ipsa suum habeat fundamentum,
h. e. de eodem ente non formandae sunt notiones, quae salvis omnibus, sibi mutuo sub- .stitui nequeunt g. 4 8.), nisi in ipso illo ente, yel ejus ad alia relatione detur ratio formandi ejusmodi notiones
Statim itaque ut nugatoriam, & nullius ut i lita- 'tis rejicimus, quae per solam fictionem fit distinctio, & vocari suevit Distactio Rationis ra- .rminantis , omni destitata in re fundamento, Cu-ju. .
122쪽
ET DIVERS . II jusmodi est, cum quis distinguit inter Tullium& Ciceronem. Solum ergo heic in censum venit distindito, quam rationis ratiocinatae, vocare in os est, & quae aliis Distinctio ratiouis eminen- eis dicitur, nobis vcro sine adjecto, disinctio rationis, quae in re ipsa, menti exhibita, aliquod habet fundamentum. Scilicet ea certe est limitatae mentiso imbecillium ejus facultatum indoles, ut in entis cujusvis adis Ita quasi penetraturi, plures & distinctos nobis efformare cogamur conceptUS, etiam tum,
quando objectum ipsum, usque adeo simplicitatem amat, ut quamcunque respuere vadeatur Pluralitatem. Neque enim intuitive dc unico Conceptu adsequato totam rei uram positimus perspicere. Opus itaque.multarum subsidio id earum inadaequatarum habemus, quarum unaquaeque aliquid rei repraesentet. Hactenus ergo nobis licebit, nisi penitus obtundamur, tanquam plura considerare, quae in se minime sunt plura, redit iter scilicet diltincta, paulatimque ea notionibus distinctis cognoscenda sistere, usque quo plenam, quantum detur, objecti Cognitionem nobis acquiramus. Non tamen putandum est finitudini mentis humanae solum de-
. heri hanc rationis distinctionem, sed habere illam , ut in ipsa thesi stabilivimus, in re ipsa validum ac firmum fundamentum, ultra quod si distinguendo progredi fas esset, plurimas &quidem, absque fine S norma, innumeras rei Cujusdam partes concipere, conceptas iterum pro lubitu Confundere, ac unam pro altera habere licite possemus, quo ipso veritas tandem omnis in purum quoque ens rationis ratiocinan-
123쪽
CAp. II. DE EODEM Iis, h. e. in purum non-ens abiret. Sic quieripe non intellectus noster a rebus, sed haec, vi. Ce versa, ab illo, mensuram, incongruum PIO. secto in modum, caperent.
3 ' Io. Distinctio Diximus quod vis ens rem esse, formulis. quatenus. est aliquid fg. 268. 27O- , indeque intulimus 3. 27i.) quamlibet rem, li-'cet in se ullam, pluribus tamen constare Praedicatis, quorum quodlibet realitatis, seu sori malitatis venit nomine. Quatenus ergo Plures istae unius ejusdemque rei realitates. seu, sor, malitates, qua suas notiones, quas de iis formavimus, sib mutuo substitui non post iant, salvo omni respectu, eatenus iniet illas For
miis statui solet distinctio. Vin m. P0rm 'i' lixe distriduo non D.
dem ab omnibus constit Iur rati
I di 2 tudinis: Quibusdam enim aGlute
V ς' θ' in latissimo sensu sumitur, Pro Q . mni distinctione, sive mali, sive raxionis, quo sensu sermalis distinctio eorum erit omnium, quae diversos habent conceptus, sive demum Iraeterea ipsa re sint distincta, sive minus. i3oeensu sormalem distinctio em accepix Hveca L. V. Metaph. Cap. VI. QV. 6. b. a. p. 39'. T. II. illam dirimens in formalem essentissem, sub qua omnem realem distinctionem comprehendit, eX essentiarum quacunque divergitato oriundam dc in formalem puram, qag rationi bua formalibri objectivia secernuntur a se mu
124쪽
tuo duo quaelibet entia, non diversae essentiar. Hanc ergo distinctionem formalem puram statuit Fonseca inter tres personas Trinitatis. Ε-.xistimat Museus 'ap. XXXIV. Metaph. 4s.WAristotelis χωοιι α λογω pene coincidere cum formali distinctione, in hoc latissimo sensu accepta, nisi quod ex re aliter distinctis fere ea intelligat Aristoteles, quorum unum ab altero nec actu separatum est, nec ita separari potest, ut utrumque seorsim existat: cum interim quae separatim existunt, ut existere possunt, licet illorum etiam diversa sit formalis ratio, χωροατοπω Vel aliis nominibus adpellaverit. Latissimum hunc formalis diltinctionis sensum alii rejiciunt , statuentes formaliter distincta essesensu exclusivo, ita, ut realem distinctionem a se removeant, quo casu distinctio formalis cum distinctione rationis prorsus coincideret, iisque competeret, quae citra hoc, quod diversas rationes formales habeant, non sunt distincta. Huic acceptioni, inter alios, addictus est Petrus Mu .
saeus c. l. Nos vero eorum adprobamus sentenis
riam, qui etiam relicta hac latiori significati iane, contendunt sermalem distinctionem, tantum versari inter plures realitates unius ejusdemque rei, quatenus per diversas exhibentur
notiones. Hoc sensu dixit Scha us in Met. Exempl. L. II. Cap. XVI. p. M 3. distinctionem sermalem inter ea locum habere, quae Unum sunt essentiale, & co tingere quando una essentia continet plures realitates, sormaliter extra se invicem positas. Scharmo consensum
125쪽
Prosess. Ahoensis ineomp. Metaph. P a 8. Opponens di itinctionem formalem, in specie dictam, distinctioni rationis.
Re usta i Proposita distinctionis formalis huius di- definitio N. indicat non tam ab sintvsivis solutam. de rebus cunceptibilitatem, qHam potius, quoad nostrum intellectum relativam, fundatam tamen in ipsa re, esse fundamentum dictae distinctionis, & ideo, quia Versatur circa realitates unius ejusdemque rei, quarum notiones sibi mutuo substitui neque- ant, non id inferre. quod vel inter ipsas illas realitates, inter se col latas, vel inter quamlibet earum & rem, cuius sunt realitates, reale detur discrimen, quo posito sequeretUr Unam earum objective non esse alteram g. 435.), sed id solum importare, quod notioneS, dedictis realitatibus a nobis formatae, sibi mutuo substitui non possint. Et proinde forma
lem distinctionem recte comprehendi sub distinctione rationis I. 4 9.
Disinctio Formalis istis o nullam insert
fρ lis pluralitatem rerum, nec reatitatem u-
126쪽
intelligitur neque formalem distinctionem in ferre pluralitatem rerUm. Occupata est formalis distinctio circa diversas, unius ejuSdemqne rei realitatatum no-εiones g. 43O.), qtne haud poscit quod una realitas objective non sit altera f. Qi.), sed solum, quod qua notiones suas sibi mutuo sub stitui non possint g. citta Quare, quum nul- la lscum habeat pluralitas objectiva, seu, realis, nisi ubi unum non est alterum 433 ),
sponte fluit formalem distinctionem, pluralitatem inter ipsas realitates, objecti ve spectatas, h. e. prout rei reapse insunt consideratas, - haud involvere.
Corruit itaque Scotistarum lententia, qua prout illam expressit Pin. de Rada, insignis Scoti Sectator, Part. I. ControV. Thcol. Contri IV. n. 2. arbui tur formalem distinctionem esse ex natura rei. h. e, non prout nOS illam antea exisplicuimus g. 43 3. 449. , sed inesse ipsis rebus, secluso opere intellectus negotiantis, & ideo esse illam, quae obtinet inter rationes formales rerum objectivas, quarum una, secluso actu intellectus, non est alia. Verum quae ita Citra ctum intellectus, seu, nemine cogitante sunt distincta, non possunt realem fundare distinctio. nem g. 43s G, in nulla ergo re conjungi queunt, quin realem in ea compositioncm iaciant. Huic ergo obstat incommodo nostra demonia stratio, perspicue ante oculos ponens realitates unius ejusdemque rei quae formaliter distinia guun-
127쪽
I24 CAP. R DE EODEM guxuatur, objecitive nullam realem inferre pluralitatem, sed notionum i altem, quas nos dς illis formavimus, involvere multitudinem.
& quidem in divulso & inseparabili nexu s . 3 3 . Non ergo potest essentia esse sine attributis, neque haec sine illa, neque possunt
attributa esse extra essentiam, aut haec extra illa, qua rem igitur ipsam, estentia & attributa entis non sunt alterum D alterum quid,&, Per coli sequens, maliter non cli flerunti.
Quia tamen non essentialia solum entis, quorum quodlibet est reale& rei Tibini ne venit S. 27O. . sunt 'praedicata, quibuS reS Comtinetur 3. 32o. , & ideo realitatum nomine merito salutantur sI. 27i. ; Sed ipsa quoque attributa realitates sunt f. 3 3.). Quia etiam essentialium alia est notio quam attributorum 3, 32O. 3 ψo qua notiones suas sibi mutuo substitui nequeunt e sientialia & attributa, etiamsi, ut mox demonstravimus, realiter Unum sint. Intelligitur ergo inter essentiam &attributa entis formale dari discrimen 6.
128쪽
Contra quosdam Thom istarum dc Scotistarum, cum ipio Thoma, Iavello. Soncinnate, Fonseca, Sua regio, aliisque accuratioribus recte heic defendimus inter essentiam S attributa entis non dari reale discrimen. Cui rei ulterius corroborandae hoc etj am accedit, quod alioqui daretur progressus in infinitum: Fingamus enim attributum entis abi eritia ejus realiter differre, re ipsa ergo attributum non esset tesse sentia, neque essentia attributum 3. 43 . , Consequenter, minimum in distinctione reali 1tricto sensu lumia g. 4370, attributum esset ens, es in sentia pariter ens, &, quia cuilibet enti sua com
quodlibet attributum iterum resolveretur in e se sentiam & attributum, &sic porro in infinitum. - Quam ob rem, quum essentia sit ratio susciens attributi g. 3 O. , daretur progressiis rationum in infinitum s. io . , qui tamen dari nequit β.3os ). Locum ergo non habet realis distinctio, stricto sensu sumta, inter essentiam dc attributa entis. Neque locum hete invenit Disinctio Modalis, qua unice ens a suis accidentibus discriminatur 3. . Sattributa enim non sunt accidentia. Nec denique, quia essentia & ejus
. attributum non involvunt oppositas relationes,
huic obtinet realis distinctio analogica 3. 647.). Removenda: itaque heic sunt omnes realis di-- stinctionis species. prius explicatae. Neque est quod quis ditat essentiam constituere conceptum rei Frimum, attributa fecundos, proinde differre ut prius N posterius, consequenter realiter. Nam quia posita essentia entis, attributa ponuntur f. . g ἶ- ,
129쪽
343.), eique constanter insunt 3. 344. , impossibile est ut ullo temporis articulo concipiatur essentia absque suis attributis, quae itaque tem pore non sunt posteriora sua essentia. Neque hanc ob causam dicuntur conceptus secundi entis, sed quod per essentism , ceu, conceptum lsuum primum, determinentur g. 3 I. , h. e. pro modo nostro concipiendi, ex illa fluant, seu, in illa inveniant rationem sui sufficientem β. 34on. Neque proinde magis proficies, sputas ideo dari reale discrimen inter attributa S essentiamentis, quia omnia attributa realitates sunt g. 34s. . Nam aliud est realitatem esse, aliud realiter abente distinctum esse: prius opponitur negationi & privationi g. 28o. 28 i. , posterius etiam alteri enti reali, ut patet cX antecedentibus. Sed dicis tandem nullius utilitatis esse hanc tantopere urgere doctrinam, quae potius inter Schola si- eorum otiosassubtilitatessit referenda. CaVeas, precor ne,cum rerum ignaris proscribas omne , quod tradidere olim Sc liolastici , qui plura, ctiam a re contioribus neglecta, maXimi nonnunquam momenti judicia nobis reliquere, quae distincte expressa dc evoluta multum adjumenti praestant veritati, uti decet, dignoscendae investigandae. Est praesens materia, etsi eX scholae Doditoribus la austa, maxime sane utilii tis: Si enim tam esset verum, quam est falsum reale dari discrimen inter essentiam entis 3c ejus attributa, quid quaeso futurum putas, dum haeci doctrina ad Deum, qui ens est g. 242.), adplicatur Τ nonne posita realis distinctio inter esen-
tiam & attributa rcalem Deo adfingeret Com- ,
positionem, simplicissimae Mus inimicam na-
130쪽
tui sep Ita sine dubio. Vides itaque summae necessitatis esse, quod de vero & genuino distin .ctionis modo inter essentiam & attributa entis statuitur.
cantur cum essentia ejus. Illa enim attributore ipsa identificari dicuntur, quae ram re sis sunt reipsa unum idemque, seu, Hi quorum unum re ipsa est alterum. Quam ob rem, quum realiter distincta sint, quorum unum non est: alterUm g. Mi. , & non- aliter distincta opponantur realiter distinctis 3. 424. , perspicUUm eVadit eorum, quae realiter non distinguuntur, unum re ipsa esse alterum I, 426.), proindeque re ipsa identificari. Demonstraturn autem modo est attribu ta entis abessentia ejus realiter non distingui g. 4 3 ). Re ergo ipsa, cum essentia entis identificantur ejus attributa.
Alii hanc propositionem ita exprimere solent: attributa implicant ipsam essentiam. Ubi statim ,& quidem recte observant id non fiezi νοηματι- κως, seu, conceptibiliter, sed πραγματικως iseu, realiter. Formaliter enim & inter se & abessentia differunt attributa 3. 4s3. , hoc ergo modo illam haec implicare nequeunt. Sensu hinc materiali & Ρhy sico, uti loqui amant, nihil invenitur in Deo, quod non est ipse Deus. Seu, ut Scholastici dicere solent, essentia Divina identificat sibi omnia, quae sunt in Divinis. Hac modo