장음표시 사용
471쪽
eomposi- signatur locus 3. 695 ipse ille, Per ιν . consequens, ordo constituitur; ubi plures dantur regulae, simul Observandae, exsurgit aliqua in ordine compositio, quae eX Una simplici non derivabitur regula Fundamenturia hinc hahemus distinguendi inter ordinem Simplicem & Compositum. Ille est, ubi una tantum adest Ordinis regula. Hic vero locum habet. ubi plures adsunt Ordinis regulae, limul observandae.
EX. gr. In Bibliotheca ordinanda ubi collocaritur libri solum ratione externae formae & magnitudinis voluminum, una adest regula, & simplex inde exsurgit ordo. Ubi vero in libris, collocandis ad plures una respieimus regulas, nimirum quod Noo ratioue pxperme formae sint disponendi, sed ita ut 2:do, qui de eadem tra- . ctant materia eodem prinantur loco, 3MQ) in eadem lingua conscripti inter se sint conjungensi, 4:o qui prius lucem adipexere publicam priori ponantur loco, ubi, inquam, ad has una respii cimus regulas, ordo librorum exsurgit Compostus. R
Imθω regi - Plures regulae in ordine com-
larum in or' posita, si observandae, sibi mutuo
in. co ris contrariari nequeunt, nec ulla ea- rum per alteram determinari de
bet. Si enim sibi mutuo contrariarentur, quia contraria simul messe nequeunt 3. U .). simul in ordine observari non possent. Sunt
472쪽
tanen innat Observandae sper hypoth ). Sibi
ergo mutuo contrariari nequeunt. U.
Ponamus regulam B determinari per regulam Ai est ergo A determinans, B deter- asinatum I. I9ς. consequenter Pola regula A, ponitur statim regula B 9. I96. . Ponamus ulterius aliquod C in ordine coinposito determinari ex regula B, quare eodem modo
liquet posito B. poni C. sed posita regula A, Ponebatur B. Ergo posita regula A ponitur ideml C. Sufficit itaque regula A determina. tioni C, quare regula B, superflua est & sine ratione suffcients, sine qua tamen nihil est admittendum sL 88. . Regularum ergo, in Or' dine composito simul observandarum, ea esse
debet indoles, ut una earum per alteram non determinetur EX. gr. Ponamus libros Gallicos involucra ba bere Gallica, & praner regulam quae jubet pomnere libros in eodem repostorio, qui eadem conscripti sunt lingua; simul observa ambesse aliam regulam, quae postulat ut libros, qui eadem habent involucra, eodem collocentur lo- Superflua est: haec posterior regula, quum quicquid ex hac sequitur, posita priori aeque
Cum ex certis regulis sua problemata solvunt Mathematici, Sollicite caVent, ne cumulent reis fulas, quarum una per alteram determinatur. ic in describendo circa datum circulum qua-
drato, jubet mi et Prop. VH. El. IV. duos
473쪽
ducendos esse diametros, perpendiculariter se mutuo secantes, & ad horum e X trema tangenistes esse ducendos. Non vero simul exigit tangentes debere aequales constitui & sibi mutuo debere ad angulos rectos insistere, quum hare 'ex binis prioribus propositis regulis statim &sua quasi sponte determinentur. Idem indicant aliorum problematum resolutiones, quarum uberrimam ex Mathematicis habemus copiam.
f. 7O2. Defectus Determinatio regulae contraria donitur. dicitur defectus, in ea nimirum re, in qua determinatio locum habet.
Ex.gr Si secundum gradus dignitatis ordinandae sunt personae, in publico sedentes convivio, &tamen deprehenduntur aliquot per me maJoris dignitatis, collocatae infra alias, minori honoris gradu gaudentes , adest in illo ordine determidatio regulae contraria, quam defectum vel naevum adpellare solemus.
uando in Si igitur inter res ordinandas ordine datur locus alicui adsignatur, quem vi re des σμε, gulae ordinis obtinere nequit; defectu aliquo laborat ille ordo. Hoc enim in casia adest determinatio, regulae ordinis contraria, quae defectus nomine Venit I. Praec.).
Pertinet huc exemplum, moX allatum.
474쪽
44 do, quo res juxta se inviccm collocantur, vel se invicem consequuntur.
Aptiori, sine dusio, utimur in hingua vernacula vocabulo: Oor tu ad denotandum ordinis oppositum, quum Vocabulum Latinum: Confu-yio, Logico sumtum sensu, nullam inserat dis in . similitndinem in modo, quo res ipscujuxta se in . vicem coexistunt, sed nostram solum impotentiam distinguendi notas rei characteristicas a se mutuo. Retinemus tamen hoc loco usitatum confusionis vocabulum. non Logico sed Meta- physico acceptum sensu, quo apud omnes dein notare solet ordinis permutationem, Vel perturbationem , quam etiam Voces iitae: praeposterus υτερον προτερον eXprimere solent. Et hoc lensu in regione tenebrarum, sive sepulchro non sunt Ordines Job. X. 2a, quippe omnia ibi luxata,&soluta, nullo personarum dc dignitatum discrimine relicto. In republica,Ecclesia, familia, aliisque Societatibus dantur certae regulae, quibus actiones suas conformare debent singula consociata membra, ubi vero regulae secus habentur,
horribilis inde fit confusio, Veluti magno in populo, cum siepe coorta est Seditio, saevitque animis ignobile vulgus. Cujus exempla sunt Adh. XIX' 29. 32. XXL 3I., Praeterea, quae quotidie, eheul recurrunt. Eam in ecclosia, si ullibi nocentissimam, devitare, dc Contra, omnia decenter dc secundum mi
dinem instituere jubet Apostolus r Cor. XIV.
475쪽
ius Ue- dissimilitudo in modo, quo cuilibet plurium determinatus adsignatur loeus . includit vero modus iste. dum in ordine datur, rationem determinationis g. 69 .); in confusione adest dissimilitudo rationis in determinandis plurium locis per consequens adest dilii militudo regularum s . 693 .). QEadem igitur regula constans, sive simplex, sive composita illaifuerit in confusione non datur f. 49 . Vicissim ubi non datur eadem
constans regula, ad quam determinatio pluri. um ςxigatur, Vel qUa eorum coexistentiam, vel qua eorum successionem, ibi eodem mo do singulorum loca non determinantur. Ibi ergo confusio regnat g. 7O . . 9- ZO6. In contingente S res contingenter juxta P kine, alio re- invicem disipommtur, potes res 'spectu potes e - ctu reρuia, secundum quam di-
autem alterius regula, quam illa distositio non observut, obsiervare tamen potes, con fuso locum invenit. Si enim contingenter juxta se invicem dii ponuntur res, contingens inde exsurgit ordo g. 698.), in quo salva re. rum ordinatarum essentia aliae esse possunt regula: 3. 699. . Si ergo secundum dispositionis sese regulam res illae spectantur, quia in bomni ordine regula adest: 696. , nulla vero in confusione, qua tali j. 7CI. u res istie
476쪽
simili inter se dispontuitur modo, qui Ordinem generat f. 693.). Ubi vero lacundum regulam quam non Oblervant, observare tamen positini, consideraritur, dispositione ista locus non datur illi regulae. Hujus igitur ,
intuitu est inter resistas confusio po3.).
Ex. gr. Nemo ignorat libros in bibliotheca eon. 'tingenter dilconi, quare si ordinati sunt et juxta se invicem collocati, iecundunt materiam, quam tractant, sive majori, sive minori alioqui Conspicianrur externa Mi ma; ordo in illis hoe 'respeini deprehenditurii Alius autem ac dens, l& ad bailcimn attendens regulam, librorum vero desiderans dispositionem juxta magnitudinem externae formae, ades c in bibliotheea conia fusionem dicet, quam tamen alius, juxta prio . rem judicans regulam inde removebit. g. 7 .i
Omne ens habet ordinem eo- ο praedica.rum, quae ei conveniunt, nec ullum torum in ente.
ens confusione remundem laborare potes. O. .mnia, quae enti insunt praedicata vel interes sentialia. vel attriblita vel decidentia; loeum habent g. 37Σ. . Ipsa elientialia absolvuntne praedicatis sibi in arvo non repugnantibus, quorum unum non determinatur ex altero neque ex alio priori in ipsi ente 3 3eto.), cui libet ergo estentialium ideo stius adsivnatur locus, quia aliter determinatus ς tradimonidaretur locus, qui tamen per principium com
477쪽
tradictionis dari nequit. Per idem ergo hoc principium determinantur entis ellentialia f. I94.), ita ut cuilibet essentialium per idem hoc principium, h. e. eodem, se V, n mili modo situs determinatus competat locu S seu, inter se coexistanti Datur itaque inter ipsa essentialia entis ordo s3. 693 ). Attributa per ellentialia entis unice determinantur 3. 34 . ,& re ipsa cum essentialibus identificantur g. 43 . . Per idem ergo cum esseritialibus determinantur attributa Principium, &, Per consequens, eodem modo cum inter se, tum cumenentialibus coordinantur 3. 693.) Ipsa vero accidentia qua po militatem, aut Unice pere flentialia entis determinantur g. 377. &sic
eodem cum attributis modo ordinem cum essentialibus tenent perdum . , aut simul per accidentia quaedam praecedanea resque alias externas intelliguntur fg. 377.); qia inexistentiam enti contingenter insiliat g. 6l6.). &proinde ex eodem principio rationis suffici entis determinantur 9. 95. . Nihil itaque concipi potest in ente quocunque, quod non determinetur per principium contradictionis& rationis simoentis, & vi hujus determinationis unicuique praedicatorum entis silus adsignetur locus. Omne ergo ens habet ordinem eorum, quae ei conveniunt g. 693. . Ρorro. Si daretur in ente confusio eorum, quae ei conVeni Unt, Per eaSdem regulass
478쪽
las, seu, Per eadem constantia principia non determinarentur 3.7O .). Sed omnia, quae enti competunt praedicata per eadem principia, contradictionis nimirum & rationis su cientis, constanter determinantur per dem . . Nulla ergo datur confusio eorum, quae enti conveniunt.
Putas tamen fortassis adesse in ente composio eonfusionis exempla, qualia mox g. 7Gq. allegavimus, θ' Iroinde aliquod minimum ens, saltim qua coexistentiam laborare confusione eorum, quae ei s non essen. tialiter, accidetaliter ramen conuniant. Sed licias ejusmodi, quae allegari possunt, confusionis exempla agere de plurium rerum coexistentia, vel succestione contingenti ; atque ideo fateor inter res istas, si dispositio earum, juxta regulam , quam non obse I vant, obserVare tamen possunt et debent, dijudicatur, dari connisionem, non absolutam, de qua hoc agitur loco, sed relativam tantum. Non ergo omnem TC- movet ordinem, ubi Coexistentia, vel succcsso istarum rcrum secundum regulam, quae in illis locum habet, aestimamr: sunt enim res i. stae, ad quas in exemplis provocatur, contingentes, contingenterque inter se collocantur. Aliam ergo id aliam admittere possunt dispositionem g. 39o. . Dabitur itaque ratio suis ciens, cur hanc determinatam inter se teneant dispositionem dc non aliam s. 9s . . Per consequens, si vel maxime omnia particularia heic exularent principia, adest tamen principium rationis sum-
cientis,quod vel objective,vel subjective intelle-
479쪽
ctum, non potest non in plurium iliarum rerum observari coexistentia, vel successione. Absoluistam itaque confusionem, quam praesenti propositione a rebus removendam esse evicimus, nulla probare possunt exempla, sed relativam tantum, quam dari, sine ullo tamen nostraeas. sertionis detrimento, non coacti largimur.
Ordinis ul- Quoniam, vi demonstrationistimata fuη- praecedentis g. 7O7. , positis prin-damevt - cipiis, contradictionis & rationis sussicientis, ponitur ordo eorum, quae enti conveniunt, iisdem vero sublatis, tollitur; Omnis, qui inter res, earumque praedicata obti
net, ordo, ex bis principiis ultimato profuit Odeterminatur. f. .
Dixi: ultimato, non negans dari in hoc vel Illo particulari ordine particularia principia, unde 3 proxime dijudicetur, quae tamen omnia & sinis gula, quia res ipsae, in ordinem vel redactae, vel redigendae , sunt vel necestariae vel contingen- tes g. S93. , tandem dc ultimato resolvuntur in principia Contradictionis di rationis suscientis β. 322. . Hinc est quod in somnio, non subjective accepto, quo tensu constantem sequitur imaginationis legem, sed objective, pro rebus somnio visis, sumto nullum dari ordinem dicamus : omnia enim heic sunt sine rationc sufficiente, recontradictoriis datur locus. Saltamus in somnio eX horto V. gr. in cathedram Academicam si in ne cursu intermedio, vegetabilium ibi naturam
480쪽
ET vERITATE. 4 rauditoribus evolvere nobis videntes, mox,immo simul, Metaphysicam. Relicta Cathedra in A. merica versari nobis videmur, illucque sine navigiis sine itinere intermedio pervenisse, mox per aerem initar avium Volantes in patriam nos redire somniamus. Haee & alia ejus generis licet admodum vivide in somniis repraesententur, expergesaeti tamen vana dc irrita esse facile sentimus, convicti nihil existere vel existere posse, in quo neglectis, quae laudavimus, princiis piis, absoluta regnat Confusio. . s. 7w. .
ordo, qui ex principio conrem ordinis Memdictionis unice determinatur, est Drticu com flute necess)rius, aut vero ex flue os principio rationis susscientis, aecisesumto, profluit, contingens es. Est enim principium contradictionis absolute necessarium ε, 6O.), ex quo, nisi quod necessarium, determinari nequit I. 6 i. . ordo igitur, qui ex line determinatur principio, non potest non esse . necessarius, & quidem absolute talis s=.596.), quia ex principio contradictionis unice determinatur, proindeque aliter positus in se involvit contradictionem. E. U.
Licet ratio sussiciens tam ad necessarium, quam ad contingens extendatur g. 89.), quia tamen quod ex principio rationis sussicientis se praecise sumto, determinatur, non necessarium, sed contingens est I. Iaa. Ordo, ex