장음표시 사용
511쪽
Iud igitur huic opponitur. 3. 4χ .). Et per
consequens' veritas necessiaria & contingens per suas notiones sibi mutuo opponuntur.
Antea quidem evicimus non dari veritatem, veritati oppositam g. Ta . , Sed egimus eo loco, prout accuratior demonstrationis, ibi occurren iis, inspectio edocet, de veritate in genere, quae sibi ipsi opposta esse nequit. Haec autem oP- positionis negatio non impedit quominus hoc' loco defendamus dari binas oppositas veritatis species: Nam quamvis veritas necessaria & contingens materialiter Conveniant, quatenus sub uno veritatis genere comprehenduntur, forma
liter tamen id qua specificam differentiam, cuivis competentem speciei, sibi mutuo opponuntur. Sed haec oppositio non ossicit adsertioni, quam antea sq. 723.) attulimus, & qua volumus, positis eodem subjecto dc praedicato, non dari posse diversam & sibi oppositam veritatem. Ita, ut si vera est haec propositio: is est B, non possit simul vera esse, quae ei opponitur: A non B, Nam e diametro hoc repugnaret prino cipio contradictionis. In veritate necessaria dccontingenti eit quidem, ut modo dixi, idcm naa. teriale , seu, sebjectum, Ens; non tamen idem est formale, seu, praedicatum: In priori enim non nisi essentialia & attributa, in posteriori autem non nisi accidentalia de suo subjecto praedicantur. Inter utramque ergo hanC veritatem nulla vera et ealis. sed notionalis tantum clatur oppositio, in abstracta forma, non autem iaadplicatione ad rem conspicua,
512쪽
g. 728. ' Manissum hine fit veritatem VHIatun
necessariam ct contingentem ex eo cori dem non stendere principio. Nam 'Pη triemis veritas nzellaria contingenti Op- Ponitur sy. 727.), UtNUsque igitur
opposita est, unde intelligatur, ratio sussiciens y. 427. , non ergo eadem, sed diveria g. -29.). Est autem Omilis VeritaS eorum, quae enti conveniunt, ordo 7IO.), qui omnes unde dijudicatur & intelligitur g. 697. , certam Postulat regulam I. 6960, quae ratio nem complectitur ordinis stimetentem f. 693 ). Veritas igitur tam necessaria, quam
contingens, quia utraque de veritatis notione in genere participat 726. , habent suas regulas, seu principia, rationem, unde intellia guntur, complexa issicientem. Modo autem evicimus rationem veritatis necestariae & contingentis esse divetiam. Ex eodem ergo pendere nequeunt principio veritas necessaria &contingens, sed a se mutuo diversis superstru
cta est, quamlibet sigillatim intelligenui ratio.
Conveniunt quidem veritas necessaria & continis gens in generali conceptu, & eatenus in idem generalissimum resolvuntur principium , differt tamen altera ab altera. per notionem cutis libet specificam, ec eatenus inter se opponuntur s. 727, diversisque non possunt non inniti principiis specificis. Quem ad modum eX eoa
513쪽
CAP. VIII. DE ORDINE dem sonte, eodemque temporis momento, a maram ct dulcem haurire non licet aquam, ita ex eodem principio derivari nequit serrea δ abis soluta rerum neCessitas, lenisque dc blanda earum contingentia. Nemo non intelligit princia pium, eX quo determinatur Veritas necessaria, qua talis, & ipsum debere esse necessarium, veritatemque ad quam adplicatur necessariam reddere. Principium autem, ex quo fluit veritas contingens, qua talis, utut in se, h. e. in actu suo signato, necessarium sit, in actu tamen suo eXercita, h. e. ad veritatem, inde deducendam, adplicatum , eam non efiicere neces sariam, sed in sua relinquere contingentia sal
. f. 729. . 'Veritatis ne- Veritas necessaria dependet excessariae N principio contradictimis, ex quo Te contiVev ii ri*s contingens, qua talis, determi- Erluc Eiβ- nequit, ex principio ratium sus cientis unice pendula. Veritas necessaria ordinem involvit necessarium g. 726.), & pro inde ex principio contradictionis determina
Veritas necessaria & contingens eX eO- i
dem pendere nequit principio f. 728), sed
ex principio contradictionis determinatur veritis necessaria sper. dem . Non ergo ex eodem principio determinabitur veritas contin
Contingens haec veritas, ordine eXPrimio ri tur
514쪽
ET VERITATE. I48stur eiusdem nominis g. 726. , qui ex princi pio rationis sufficientis profluit g. 9 ). Quod ergo Veritatis contingentis imum est principium. Q. E. Tertium.
Multa qufidem addi possent tum de penitiori h rum principiorum indole, tum etiam de ulteriori utriusque discrimine, sed memini me utrumque hoc praestitisse in primo & secundo capiti-hus scctiois.; primae. Plura itaque hoc loco non
g. 73α Veritas necessaria ver*tur cir- Veritatis neca essentialia st attributa retis, ve- cessariae Nritus autem curativiens, circa ejus cst' ingentis accidentia. Constituitur veritas ρ νς β. necessaria,necessario contingens contingenti eorum, quae enti competunt, Ordine s9. 726. . Quie autem enti competunt, sunt vel essentialia vel attributa vel accidentia s3.372. .
ordo, quem essentialia & attributa habent 7O74, non potest non esse abselute necessaritis
β. 6o9. 6l3. . E condra ordo, quem tenent accidentia sis. 7o7. ,Ἀcontingentem accidentium imitatur naturam . 6l6. . Recte ergo conelu litur veritatem necessariam versari cinea essentialia & attributa entis, contingentem autem ess Sejus accidentia. 'il
Sollicite animo est renendum; quod inter verim lateo necessariam .ia contingentem stabilivi mus diavimen, ne utriusque admissa mixtura,
515쪽
putemus veram dari inter Theologiam di Philo sophiam pugnam. Multae profecto sunt verita tes in Philosophis contingentes, quas Certis in
circum stantiis mutatas voluit Deus. Necessarias autem Veritates, quia circa essentialia & attributa rerum occupantur, & dependent ex immutabili Dei intellectu, nullae unquam muta
tioni subjicit Sanctior Spiritus, qui a semetipso dissentire, vel semetipsum abnegare nunquam potest. Non quod Ei aliqua desit potentia, sed
quia ejusmodi non sunt objecta ullius potentiar. Veritas, quae circa motum planetarum, quibus ille non est nisi accidentalis, versatur, Contingentium classi merito adnumeratur. Sed haec eadem veritas mutata, vel aliquamdiu suspensa fuit tempore Posuae, quo immota quievit tellus per integri Diei spatium. E contra veritates mgr. Arithmeticae abstractae de numerorum ad ditione, subtractione, multiplicatione dc divisione, ex ipsis numerorum definitionibus, h. e. essentiis deductae in scriptura sacra nunquam mutantur, sed, eaedem, prout in Arithmeticis, adhibentur. Immo Apostolus Paulus Rom. II. 6. ostensurus bona opera non ingredi opus elestionis, utitur principio contradictionis, ut immutabili veritate. Hoc autem , quod veritatis necessariae imum est fundamentum β. praec. , in scriptura sacra adprobato, quicquid ei jure superiti uitur etiam ut immutabile adprobasse est censenda. Iure igitur adplicantur veritates Metaphysicae , quae omnes & singulae necessa-- Tiae sunt, ad explicandas, probandas, & vindicandas res Theologicas, modo tamen, quem
in Limine Metaphysices nostrae expressimus.
516쪽
Ab sit enim per omnem modum putemus Diis vinae Theologiae repugnare principia Meta- physices, vel haec in illa esic mutata, id namque interest maxime inter genuinam spuriam que revelationem, quod altera absurdorum alienorumque a ratione dogmatum coargui possit, altera non item.
f. 73 I. Veritas necessaria, circa essentia. nritas inlia & attributa rerum 73OJ, consequenter circa existentiam quoque e isen .entis Necessarii occupata g. 626. . Veritas in Essendo ab aliis dici solet, a qua quum veritatem in existendo diversam statuant, preter veritatem contingentem nihil illa designabita, liud g. 726. , quae circa rerum accident vertatur. g. 73o. . enti nonnisi existenti attribuenda 3. 368. , quorum primitivum est ipsa entis contingentis existentia sq. 626. mo. . Hinc etiam in relatione ad principia l. 72'. definire licet veritatem in Essendo per illum
eorum, quae enti conveniunt. Ordinem, per principium contradictionis determinatum: Veritatem autem in existendo per eorum, quae enti conveniunt, ordinem, ex Principio rationis sussicientis derivandum.
i Quem ad modum alii, ut antea observavimus ri 30, Metaehysicam exposituri veritatem, illam uniue ex principio rationis sussicientis pendere putant, Veritatemque igitur Metaphysicam absolvi conceptu veritatis in existendo , ita e-ia r. H h 4 eo
517쪽
CA . VIII. DE ORDINE contra dantur plures alii, qui veritatem transcendentalem, seu, Metaphysicum nihil praeter Veri tatem in essendo involvere eXistimant. Plus quisdem rationis horum, quam illorum,subest opinioni, neutram tamen, accurate loquendo, ut genuinam δ rei congruam assumere licet. illius mox tradidi incommoda, hujus vero perbreVi, iam enarratione expositurus. Certum eis veritatem in essendo, nullius entis, necessarium si e N peris, includere existentiam. Fateor equidem ens
in genere, quod Metaphycises Constituimus oh-jectum g. io ), ratione internae suae possibilisi talis, quae Cum .ipib re Ciprocatur, esse necessa rium omne cons. not. ad i. 62s.), & eatenus veritatem Metaphysicam, quae Cum ente recim .procari potest, esse necessariam omnem, illa, que in essendo constituta absolvi; quatenus tamen ratione e X istentiae, vel magis adplicate ad eonceptum entis in genere, ratione modi, quo existentia enti non repugnat, ens est vel necessarium, vel contingens g. 62s . , cclusc utriusque tradere principia Metaphysices est m inus, Veritati Metaphysicae generalissime acceptae, ad judicandam esse censeo notionem, quaa veritatem tam necessariam, quam Continge Diem,' h. e. Cum illam, qu:E in essendo, tum illam, quae in ex i itendo consistit, una Comprehendat: Mo itaque judice non completa est veritatis Metaphysicae notio, veritatem in essendo solum
Veritatis in Veritas in existendo, seu, eQΠ-
g. 'x'0 'R in tot item n ahit -, claues, in quot entia contingentia
518쪽
recte dispescuntur. Esse vero illa vel simplicia vel composita, ex his independente e suo constahit loco. Illii, quorum scilicet existentiam
certo novit ratio. sunt nonnisi spiritus, i io, ciatim animae humanae; Hu c mundo Corporeo continentur. Illa Pneumaticae. & speciatim Psycholooici, haec Physicae subsunt tractationi. Duplex hinc exsurgeret Veritas contii, gens, altera. Psychologica, altera Physica, quia tamen aliorum spirituum finitorum existentiam demonstrare nequit anima humana,quam suae ipsitis, quae hum corpore organico est amctissime conjuncta, & per illud suas exserit operationes, non relinquitur alia in existendo veritas, nostrae subjecta demonstrationi, quam Phlysica, ordinem eorum , qua: in mundo corporeo existunt, involvens, sub qua etiam Veritatem animae in existendo comprehendere licet, non eo sane sensu, ac si anima esset corporea, vel aliquod corporeum phaenomenon,
absit, sed quos in munda corPoreo, corporiurganico adiociata ex i stat. g. 733. Veritatem hanc Phy licam cum Peritra Jb-
Muplicem iacimus, aliam scilicet, si secti . Mectivam, aliam OUMm . illa est ordo
perceptionum nostrarum'& rerum in mundo exulentium, quae illis respondent, & vis sim a perceptionibus nostria repraesentantur. H h s . Haec
519쪽
Haec est Ordo eorum, quae sunt vel fiunt in mundo corporeo, & secundum vires corporum motusque leges adtemperatus. Posterioris tot sunt exempla, quot in adspectabili
hac mundi Machina dantur Corpora, eorum qu Phaenomena,per vires corporum motusque leges temper explicanda. Prioris exemplum cst idoli. I. i. Quicquid videmus, audimus, palpamus in natura vere existit. De hac dubitat Apostolus Petrus, repentino Dei auxilio vinculis solutus, & e manu Herodis populique Iudaici liberatus: Non enim propter aliam rationem somnio visaphantasmatum Ioco habemus, Quam quod illatine ratione sussiciente fieri observamus, nec eadem cum ordinario naturae cursu connexa deis Prehendamus. Quare non mirum est, Divum virum, lomno excitatum, statim non potuisse repentinam suam liberationem, cum diurnis perceptionibus, quibus se vinctum persenserat, Connectere & nosse an verum vel imaginarium
esset, quod sibi contingeret, donec aliquamdiu sibi relictus, animum suum de vera sui liberatione firmare valuit. Veritati autem huic subjectivae prorsus Contra dicunt Idealistae, negantes a nostra perceptione ad rei perceptae existentiam recte concludi. Non fert instituti ratio, ut horum dubiis excutiendis, aliquam tribuamus operam, facturi id sumus in Psychologicis. Largior equidem quod adparet verum non statim csse, seu tale esse, quale adparet; sic hypocrita speciem pietatis prae se seri, sino vera pietate; inde tamen non
sequitur perceptiones nostras esse fallaces, sed h ii , prae
520쪽
ΕΤ VERITATE. η9I praeproperum de rebus, sensu perceptis, judicium, haud raro fallere: sensuum enim non est internam perceptorum dijudicare indolem, hoe rationis dc judicii est munus, sensuum res antimo exhibere existenIes. Sed manum, uti dixi, de tabula.
erfectionem & unitatem inter Instituti ra- unita entis attributa omnes tio Ureserre solent Metaphisici. tDρssim . licet multi eorum distinctis de persectione &honitate notionibus destituti, vel nullam, Vel non congruam, inter illam δ: hanc statuant differentiam. Est quidem illa, ut fateor, exbgUa, admodum enim cognata sunt perfectio& bonitas, accurate tamen loquendo unam cum altera non coincidere docebit utriusque notio, sigilllatim mox evolvenda. Me vero
hane de perlacto 3e bono doctrinam, generalissimis Μetaphysices suffultam principiis, amplissimi per omnes disciplinas, vitamque ςOmmunem usius, nemo vel aeviter doctus ignorare potest. Quis enim sine hac de pexse