장음표시 사용
41쪽
Definitio. mu multa sui genera. In Topi
contrario, alia ex adiunctis,alia ex antecedetibus, alia ex consequentibus,alia ex repugnantibus, alia' caussalia ex siectis,alia ex comparatione m
dunt sex. trinsecus assumpta Quinctilianosunt Iea,praeiudi- , 'r' cia,sam torment tabula,iusiurandum, testes. De definitione. Cap. XV.
DEfinitio est orario, quae id quod definitur,ex
plicat, quid sit: v virtus es retia animi afui ha lib. sectio, Rbetorica est doctrina diceri. Definitionum I .c p. a v. multa sunt O genera, ct praecept ed ad bruus li- bri institutum ea nihil pertinent, tantum est dicendum, qui sit desinitionis modus. Sic igitur veteressti bis iv pr cipiunt. Cum seu seris ea, quae sunt ei res,quam moduia definire velis, cum aliis commvera, eo usquepers qui, dum proprium esciatur,quod nullam in aliam rem transferri possiti, ut hoc, Rhetorica est res;c mune adhuc, multa enim genera sunt artium, Ut grammatica Mialecticarunum adde verbum, Dicendi iam a communitate res disiuncta ridebitur, visit explicata definitio. Rhetoriea est ars dicendi. s. ha ii Dciata dc iendi debet esse in eloquente,ve. a: i: ' - - . Est enim explicanda saepe ver in oti bis mens nostra de quaque re,atque inuoluta rei notitia definiendo aperienda est. Definitio enim quasi inuolutum euolu it id de quo quaeritur, sed id, non fa et tam presse an eum, quam in illis eruditi ii & ἡάhia simis dissutationibus fieri solet: sed cum explana - , iis .cil'' etiam νberius, ct ad commune iudicium, rhuc populareras intelligentiam accomodatius. Sic Cicero
42쪽
RMET. LIB. I. IIeero quid sint optimates definit, cum Ait: Sed genus ς' i 'in uniuersium cyt tollatur error9 breui circumscribi, Attam'. 'o definiri potest. Omnes optimates sunt, qui neq;
nocentes, nec natura improbi,nec furiosi, nec malis domesticis impediti. Argumenti a definitione talis iR τψpkς;
est formula, Ius ciuile est aequitas conituta iis, qui
eiusde sunt ciuitatis, ad res suo obtine do ieius autem aequitatis utilis es cognitio,Hilis est ergo iuris ciuilis cognitio. yaepe etia definiunt oratores, oe Oratores Mpoetae per translatione verbi ex similitudine cum is ahi uti 'quada suauitate, quos licet imitari, si adolessentia, per transastore aetatis ,senectute, occasum vita, velis definire. ''De partium distributione. Cap. XVI. --.
Ahgumento a partia distributione sic est νten,
dum, nullam ut partem relinquamus . Ut sese.io velis probare, calliditatem non esse virtute, a virtu tis partibus,quae quatuorsunt, Prudentia, Iustitia, In ossi. s.
Fortitudo, Temperantia, sic probare possis. omne quod bonestum est, id quatuor partisi oritur ex alia qua, aut enim in perspicietia veri, solertia versatur; aut in hominu societate tuenda, tribuedoos
cuique, rerum contractaru fide; aut in animi exiseelsi, atq; inuicti magnitudine,ac robore;aut in omnium, quae fiunt, quaeq; dicuntur,ordine ct modo in quo ines modestia, ct temperantia: calliditas ex nulla illarum partium oritur,non est igitur virtus. De Notatione. Cap. XVII. FTymologia, qua verborum originem inquirit, Notatio a Cicerone dicta est 'totatio. Easve utuntμr moiahi. I
43쪽
Vis huius Exempli est in orat. in Psonem
Est via sublimis Celo manifesta sereno Lactea nomen habet candore notabilis ipse.
Et alibi. xi A senibus nomen mite senatus habet. Na quia vera perit tunc omnia, densaq; cedit Frigoris asperitas, sertaq; terra patet, , Aprilem memorat ab aperto tempore dictu . notatione si mitur argumentum, cum ea vi n
minis elicitur,hoc modo: Si consul es, qui consulit patria, non igitur Piso consul, qui eam euertit. De Coniugatis. Cap. XVIII.
an Top. Q. Oniugata dicuntur, qua sunt ex verbis gens β' ς' - ris eiusde. Eiusdem autem generis verba sunt, quae orta ab uno νarie commutantur, Ut sapiens, sapienter, sapientia. Ex hac verborum coniugatione huiuscemodi argumento usus es Ouidius. ῖ Aurea nunc Vere sunt saecula, plurimus auro Venit honos. Et Iuvenalis. saty. v. Summu crede nefas animu praeserre pudori, Et propter vitam vivendi perdere caullas. D PisonL Cicero etiam. Cum enim esset omnis caussa illa mea
consularis senatoria, auxilio mihi opus fuerat, ct consi lis, o senatus. U istud elegans in pri- rex'nx inimis, Homo sum, humani a me nil alienam puto. Cucero lib. de oratore secundo hoc Hitur exemplo, Si pietati summa tribuenda laus e si, debetis moveri, cum Q. Metellum tam pie lugere rideatis.
44쪽
R HET. LI B. I. 13 De genere & serma. Cap. XIX. Enus est quod duas, aut plures partes sui ψ-
s sua comunione similes amplectitur. Partes, quo genas amplectitu ormae dicuturivi, virtu ος est genus, Plures enim formas, quatuorscilicet com ap. ib. plebitur, Prudentiam, Iustitiam, Fortitudine, Temperantia,quae sunt iles virtutis comunione: ivt prudentia enim,sic iustiti ic fortitudo, sic temperantia virtu est. Hinc peribituu fit, quid sit for- Quid Dr-
ma,en enim pars generi 'btecta. Argumetu agene De O a. i. re sic tractatur. virtutis laus omnis in actione cosi Axg gς sit,prudeliae igitur lara omnis in actione consistit. ometo. t.
Ex forma autem, Quod iustitia est, utiq; virtus est. Λ gRO De similitudine,&dissimilitudine. Cap. XX. SImilitudo est, quae traducit ad rem quampiam QNid simi aliquid ex re di*ari semite : ex ea sumiturar ira. d.
sumentum hoc modo. Cicero, Sed nimirum, ut qui- Auctor addam morbo, ct sensus stupore suauitatem cibi nou I . . sentiunt, sic libidinose, auari, facinorosi, vera laudis gustum non habent. Ouidius. Scilicet ut fulvum spectatur, in ignibus auru, Trist.lib. l.
Tempore sic duro est inspicienda fides. 'ρ' 'Ex dissimilitudine siue disserentia, ducitur hoc modo argumentu. Si barbaroru est in diem vivere, nostra consilia sempiternu tepus spectare debent. Eo de pertinet illud eiusde Cicer dies enim assert, ct tudine. bora potius,nisi prouisum est, magnas saepe clades: Q 'certus autem dies non ut sacrificj sic consilii expe
ctari silet. Quas diceret: dissimilia sunt sacrificiu
45쪽
consilium; non igit/ιr sicutisacrificii , sic cerri, nati dies debent esse consiij.
De Contrarijs. Cap. XXI. Coiranorm Ontrariorum genera sunt quatuor, aduersa. qua tibi '' priuantia, qua inter fe conferuumr,inconomii, in ς, tradicentia. Aduersa sunt . in eodem genere cie inTop. plurιmum dis erui, Ni virtus vatium; qua cum am-
trahi babit sint, plurimum tamen inter se diserui;
ct bellum,pax;sapientia, nultitia. ex quibus argu menta talia exiliunt. Si Rustitiam fugimus Japien ob adu.isi . tiam seq*amur , ct bonitatem, si malitiam. Hine Topie. illud Drancis apud Virgilium. Liruti A I rulla salus bello, pacem te poscimus Omnes Terinde enim est,atque hoc: Belia est nobis perni ciosum,pax igitur expetenda est. Cicero, Quid cum fatentur, satis magnam vim esse in viiijs ad miseeram vitam, nonne fatedum est, eamdem vim in vir tute esse ad beatam vitam' Contraria enim coir riorum sunt consequentia. Priuantia sunt habitus, 'μ' '' 'Poe eius priuatio ivt lux, tenebrae vita,mors; scie tiabisscitia; humanitis, inhumanitas: praepositio enim in,privat verbum ea vi, quam haberet,si, ι' praepositu non fuisset. Ex his ductu est illud Cice in Miloniana, Eius igitur mortis sedetis νltores,curustum sit . Nitam se putetis per vos restitui posse, nolitis' Teru Rubv - tio loco punt ea qua intcr se conferuntur, ut duplu, simplum datum,acceptum;miles, ετ imperator; dqdi: μ' Gre, discere. Ex hoc loco est istud Cicer.ea quo
46쪽
RHET. LIB. I. M. profecto intelligi debet,quanta in dato beneficio sit 6 '. Llaus, cum in accepto tanta sit gloria: ct item No igitur periculu est,ne quis putet,in magna arre, et honesta, turpe esse docere alios id,quod ipsis fue- i e rit honesissimu discere. Huc ptinetVirgiliam illud.
vltimo loco sunt negantia,valde contraria arentLbus:νt si hoc est,istud non est:ex quibus necessc est, Neganiae alterum verum esse, alter m Dipum, eontraria s
De Adiunctis. Cap. XXII. ADiunctasunt ea, qua cum resuvi coniuncta, Casib.
flant: ut vestitus, ct comitatus hominem circum- quid sine. stant, er apparatus, colloquia,pedum crepitus,ctr pitus hominum,rubor,pallor, ceteraque,qua sulpi cionem possunt mouere . Latissime itaque patent Latissime adiuncta, nam ct qua in hominis sunt, siue animo, me corpore, vi virtus, ut Nitia, ut oris vel pulchritudo, vel deformitas, aliaque innumera com- prehendunt. Ab his sumit argumetum Cicero pro ibidias Milone,cum ait.videamus nunc,id quod caput est, C r. pri
locus ad insidias ille ipse, ubi congressi sunt, viri ' 'tandem fuerit aptior; ct multa deinceps : paullo post. Videte nunc illum primum egredientem e villa subitor cur vesperi e quid necesse es tarde equid conuenit,praesertim id temoorise pro Cor nelio. Hunc quisquam incredibili quadam,alpinau rq sipedita grauitate, virtute, constantia praeditum, Dr- cor. l. dera, scientem neglexife, violasse, rupisse, dicero uadebit loquitur autem de Pomptio. . Del
47쪽
De antecedentibus & consequentibus. Cap. XXIII. A Mecedentia sunt ea, qua sic antecedunt com1 I, sequentia,ut cum ipsis necessario cohaereant; qua ratione ab adiunctis distinguuntur. Cossiiuncta, istinguati numquam necessario co rent cum his, quibus
. . . adii ncta sunt. Argumenti ab antecedentibus talisci 4 est formula, Ortus est sol, igitur dies est. conseque z.: 1άζ' tra Nero Dut, qua rem necessario consequuntur rab rast. r. To eis ducitur argumentu, cum ratio, rei dubia facies Iri, '' fidem,sumitur a consequetibus,hoc modo, Dies est, igitur ortus est Sol. Ex hoc loco est illud Ciceronis Phili 7. in Antonium. Luculentam tamen ipse plagam ac 'cepit,vi declarat cicatrix: probat enim,quoniam cicatrix magna esset, vulnus quoq;fuisse magnum. De repugnantibus. Cap. XXIIII. RDUvantia, ηeque certa lege,neq; numero inister se disdent:qua ratione a contrar-s, atq; dismilibus discernuntur: Exempli gratia, a re, est odio habere, contraria sunt:amare Nero, ct no cere, Ddere,ct conuictis insectari, repugnantia sunt. Argumenti a repugnatibus talis est formula. Amat illum, igitur non insectatur ilitim conuicijs.
Hortensius non erat aduersarius Ciceronis,aut obtrectator,semper enim est alter, ab altero adiutus, O communicando, ct monendo, fauendo.
De Caussis. Cap. XXV. Quid 'is' Aussa est, quae sua vi escit id, cuius est cain
.ca P. I a Argumen intum a repugnantibus. De esar. Ora
48쪽
ardoris. Eira quatuorsunt genera, is, escies, for ma,materia. Finis est, cuiusgratia sit aliquid,vido ...
eo ducit argumetu hoc modo Cic.cotra Epicureos, qua Litora Hi non viderunt,ut ad cursum equu,ad arandubo- ', 'μ tuem ad indagandu canem, sic hominem ad duas res, Ar n. 1. Phymi ait Aristoteles,intelligendu et agendu esse natu, i, quasi mortale Deum:cotras ut tardam aliqua, ct imelligen-
languida pecudem adpassi, ct procreandi volupta ἡζ' te, hoc diuinum animal ortum esse voluerunt; quo v nihil mihi videtur absurdius. Huiuου enim loci haec V vis est, Homo natus es ad intelligenta, ct agendu, non igitur ad pastum o voluptatem es ortus. η- όάIS' 'Icies caussa est,a qua aliquid est,ut, Sol diem escit, sit. '''toto caelo luce dissus: b ea est illud Ciceronis contrasenectutis vituperatores. Caret epulis, aiunt,'st' 'extructisq; menses, frequentibin poculis: caret Argaeauo ergo vinolentia,cruditate,ct insomniis. Cuius lo- μci vis in eo est,quod ubi caussa deest,ejecta,qus exilia oriuntur, nullo esse modo possent. Et sua, ut
Eu alum seruet,se auctorem cadu profitetur. Me me,adsum,qui feci,in me couertite ferru Aς - Ο Rutuli, mea fraus omnis, nihil iste,nec a
Ne potuit. susForma es ratio rei, O nota, per quam res entia, quod est, ct a rebus aliis distinguitur, νt .ani' M.L.Phrm- est hominis forma, hic enim caussa est, ut ho- si P 3 mo,sit eumq; a rebra alijs distinguit. Sie domuascnauis, sic ignis, sic terrae, ceterarumq; rerum sua
49쪽
Argumqn ' mortales sunt, homines igitur ad aeternitatem, im . Argum&a mortalitatemq; beata vita adspirare debent. M
e ziaut teria es, ex qua, ct m qua res sunt, ut natuae et ut Ded i argentum patera,corpus hominis . Ea materia sic Lis u. . Dmitur argumentum. Corpus hominis mortale est, Lib. ἰ at eius igitur Jcietate, o contagione immortalisiae . hi seuocandus est. Ex hoc loco, R ia solis, sexibedi ge apud Ovidium, Arma AEnea apud Virgiliu,mul Li ἡ ta signa sublata a Verre, a Cic. describuntur. Ex ' pia, his caussarum generibus tamquam ea fonte non mo/',' 7 caussis sed in omni scribendi genere magηβ sirgumentoru suppetit copia. Licebit igitur diligenter eo cognito no modo oratoribus,ct philosophis,qu
rum est proprius,sed historicis etiamet poetis multa, ria, ct copiosa, ex eo facile depromere. De effectis. Cap. XXVI. Σες' Ag U Uectasunt ea,quae sunt orta de caussis. Eorus.hEi ''' n ut caussam,quatuor unigener est enimsuus o. hio s. esse sinis,et escientis caussae,itemq; formAHEp. ita ac materiae. Quae autem sintsingularum causarum effecta, cognitis caussis,intelligitur: ut enim quodo ulla effectum est,quafuerit caussa demonstrat: sic est ε 6. iaci. ctum iodicat, se finis belli pax est,bellum eius
imς ῖgWo- pacis,qua bella quaeritur,effectus est eodemq; mo-Acst.,.post do dies,solis effectus en, homo corporis ac ani- c. 7.c in ηm,quoru illud materia eius est, hic forma. Ab esse Argumen. msumitur hoc modo argumenta, Ex virtute laus, um 3b ςs' at ex voluptate nascitur infamia,sequenda es igi- in or li. tur Nirtus, ct Noluptas refutanda.Eode illud pertineis arari, cophs, ad belli adiumenta, ct adornamenta pacis νtimur, Nectigalibusserulamus, . Do
50쪽
De Comparatione. Cap. XXVII. Locus a comparatione simplex quidem est, sed Arg.a mala
tripliciter tractatur: a comparatione nimi madorum,vel minorum,vel parium. A compara In Topie. tione maiorum ducitur argumentum cum contem dimus,ut id,quod in re maiori valet, valeat in mi. In Top. nori. Vitailius .
O passi grauiora, dabit Deus his quoque sinem. Rei. r. Ab hoc Ioco ducitur iliud Cic. Es ridicular, ad ea, I sis quae habemus,nihil dicere quaerere, quae habere non '' possumus: ct de bominum memoria tacere, litter rum me moria flagitare: ,c- habeas amplissimi viri religione integerrimi municiph iusiuradum. sdemqnea quae deprauari nullo modo possunt,repudiare;tabulo,quas idem dicis Iolere corrumpi, siderare.Perinde enim ess,atq; hoc: certiora testi- .monia in caussa habemus,no unt igitur a nobis tabula postulanda. Idem pro eodem: Saxa, solitu- In ora. prodines voci respondent, bestiae sepe immanes cantu ' Sh flectuntur,atq; consistunt:nos,instituti rebus optimis,non poetara Noce moueamur' minoribus ad Arg. a mi
maiora ducitur argument'ut iriquod in minori re nota. let, valeat in maiori. Cis in eade oratione. Ergo iv τοι ille corporis motu loquitur autem de Rosciri tan- 'tum sibi amorem conciliam ut a nobis omnibus: nos animorum incredibiles motus celeritatemq; ita niorum negligemus idia enim est, ac se diceret romnes Roscium comoedum,cuius leuius erat artificiu, magni faciebat; nos rchiam fluminum poetam ner Philti ti