장음표시 사용
51쪽
bum non tulit:D. Brutus sceleratum,atque Impium regnare patietur Antonium P Ouidius. Vt corpus redi mas, serrum patieris,& ignes, Arida nec sitiens ora lavabis aqua: Vt valeas animo, quid qua tolerare negabis At pretium pars hqc corpore maius habet. Et Horatius. ηn epist. lib. Vt iugulent homines, surgunt de noctu Lollix latrones, Ut te ipsum serues, non expergisceris ... p Parimn autem comparatio nec elationem habet,
an Topita nec submisone, est enim aequalis. Multa aute sunt, quae aequalitate ipsa comparantur, qua ita fere con . , is II fruduntur, Si consilio iuuare ciues, ct auxilio aequaxis e6sulii. in laude ponendu est: pari gloria debent esse anquiri ibi .. R comulunt, qui defendunt. At quod primm OAst. 3. quod sequitur igitur. Huc pertinet illud eiusde Cic. in verrem. Si me edicto praetoris asserunt cal. Ian. cur non initio quoque edicti nascitur a cal. Ian. σDe Prou. in alia oratione. Cur eadem re p. qua me in amicos insta mare potuit, inimicis placare non possit . De argumentis remotis. Cap. XXVIII.
In par. In Topic. Quinct. lib. Testimonij
Ariumenta, siue remota siue assumpta non eo dicuntur sine arte, quod ita sunt;sed quod ea
non parit oratoris ars sed foris ad se delata tamen atrie tractat. Ea Cicero in Topicis testimonii nomine complectitur. Testiminium enim in eo loco dicit omne id, quod ab aliqua re externa sumitur ad faciendam fidem .sed ad intelligendum erit faciulius di cum Quinctiliano in praei cium umorem,
52쪽
famam, tormenta,tabulas, iusiurandi ,O D-Mo ea diuidamus. Qua,N ipsa per se carent arte, praeiudicia, ita μmmis eloquentia viribus ct alleuanda sunt is dies L plerumque refellenda. Quare genu harum re- in tabulae, rum,quae ad oratorem deferebantur neriitatum in z' 'perpetuum ad Uum similium rerum, veteres ora .Quinct. tores habebant. 2 une, translatis ab oratoribus ad iuris consultos iudiciis , ut ν terum oratorum scripta intelligamus, cognoscenda sunt.
De praeiudicijs & testibus. Cap. XXIX. CEteris quatuor omissis, quae facile intelligun
tur, de ρ iussiicijs,Gr testibus dicamus. Pr iudiciorum vis omnis tribus in generibus νersatur; rebus qua aliquando ex paribus caussis sunt iudicata, ova exempla rectius dicuntur; iudiciis ad ipsam caussam pertinentibus, unde etiam nomen ductum est,qualia in Milonem a senatu facta dicuntur; aut cum de eadem causa est pronunciatum. Veteres oratores, is' pro testibus, contra testes magno labore dicebant,ut e pluribus Ciceronis orationibus, maxime' oratione pro Flacco apparet. Nunc iudiciorum mutata ratio facit,ne is labor sit necessarius,ct H de rumore, fama, tomentis, iureiurando pluribus agendum non sit. De usu & utilitate locorum. Cap. XXX.
lim magno labore dicerbant pro e stibus.& ccitra testes. Loei multa. meditatione parati esse debet.
Hos locos multa commentatione,atque medi- In Top ratione paratos, atque expeditos, qui volet in dicendo excellens esse,babere debet. Atque ut' quaque res ad dicendum erit fusi ta , tum δε-
53쪽
contrario, alia ex adiunctis,alia ex antecedetibus, alia ex consequentibus,alia ex repugnantibus, alia ex causis,alia ex essectis,alia ex comparatione ma . I is,2 φρ μm,aut parium,aut minorum. Argumenta ea- . sum sex. trinsecus assu pia Quinctiliano sunt Iea,praeiudi Lib-3 ες-P' ' ci fama,torment tabula,iusiurandu tesse .
De definitione. Cap. XV. Efinitio est oratio, quae id quod definitur,exsul genera. I plicat,quidst: ut Virtus est retia animi afiz ἡ,us. fectio, Rbetorica est doctrina diceri. Definitionum I. p. v. multa sunt O genera, praecepta Ied ad huius libri institutum ea nihil pertinent, tantum est dicendum, qui sit desinitionis modus. Sic inim veteresstiis bis iv pr Nipimtαι- flum seris ea, quaesunt ei rei,quam
modua. definire velis, cum aliis commulta, eo usque pers qui,dum proprium esciatur,quod nullam in aliam rem transferri possit; ut hoc, Rhetorica est ars;cOmune adhuc, multa enim genera sunt artiuU, Hgrammatica,dialecticarunum adde verbum, Dicendu iam a communitate res disiuncta videbitur, ut
sit explicata definitio. Rbetorica est ars dicendi. I, Eisd .a Dcultas discliendi debet esse in eloquente,veolaiori ne . definire rem possi. Est enim explicanda sape ver-iroi. bis mens nostra de quaque re,atque inuoluta rei notitia doniendo aperienda est. Definitio enim quasi inuolutum euolait id, de quo quaeritur, sed id, non fauetet tam presse 9 anguste, quam in illis eruditis-ri' & hYhia simis di putationibus feri solet: sed cum explana
,s, .s. μ' tira,ti m etiam νberius, ad commune iudicium, rhus. popularem intestigentiam accomodatius. Sic ci-
54쪽
eero quid sint optimates definit,cum ait: Sed genus Pro sest uniuersium cui tollatur error) breui circumscribi, o definiri potest. Omnes optimatessunt, qui neq;
nocentes, nec natura improbi,necfuriosi, nec malis
domesticis impediti. Argumenti a dffinitione talis IR τψpiς est formula, Ius ciuile est aequitas costituta ijs, qui
eiusde sunt ciuitatis, ad ressura obtine σε, eius autem aequitatis utilis est cognitio,utilis es ergo iuris ciuilis cognitio. yaepe etia definiunt oratores, ct oratores ει poetae per translatione verbi ex similitudine cum bis 'quada suauitate, quos licet imitari, si adolescentia, per transastore aetatis,senectute,occasum vitae, velis definire. 'De partium disti ibutione. Cap. XVI.
A gumento a partise distributione sic est νim hi
dum, nullam ut partem relinquamus. Ut si s. c.xo.
velis probare, calliditatem non esse virtute, a virtutis partibus, quae quatuorsunt, Prudentia, Iustitia, in ossi. Fortitudo, Temperantia, sic probare possis. Omne quod honestum est, id quatuor pretiu oritur ex alia qua,aut enim in perspicietia veri, solertias versatur; aut in hominu societate tuenda, tribuedos susi cuique, o rerum contractaru fide; aut in animi exiseelsi, atq; inuicti magnitudine,ac robore;aut in omnium, quae fiunt, quaeq; dicuntur, ordine ct modo in quo inest modestia, ct temperantiar calliditas Ex nulla illarum partium oritur,non est igitur virtus. De Notatione. Cap. Xvu. FTymologia, quae verborum originem inquirit, Notausa Cicerone dicta est Notatio. Eafaepe utuntur
Oratores Poeta. xt Ouidius. ω, oratori
55쪽
Est via sublimis Celo mani festa sereno. Lactea nomen habet candore notabilis ipso. Et alibi. MA senibus nomen mite senatus habet.
Na quia ver aperit tunc omnia, densaq; cedit Frigoris asperitas, suetaq; terra patet, a Aprilem memorat ab aperto tempore dictu. notationes mitur argumentum, cum ex vi no
conε. minis elicitur,hoc modo: Si consul est, qui consulit 1 ἡ νι in p*i πιε, non Pso consul, qui eum euenit. ars er De Coniugatis. Cap. XVIII. an Top. Q. Oriiugata dicuntur, qua sunt ex verbis gens ris eiusde. Eiusdem autem generis verba sunt. qua orta ab uno varie commutantur, Ut sapiens,' sapienter, sapientia. Ex hac verborum coniugatione huiuscemodi argumento usus es Ouidiis.
Aurea nunc vere sunt saecula,plurimus auro Venit honos. Et Iuuenalis.
Summu crede nefas animu praeserre pudori, Et propter vitam vivendi perdere caullas. D PisonL cicero etiam. Cum enim esset omnis causa illa mea
consularis senatoria, auxilio mihi opus fuerat, ct confulisinsenatus. Estoe istud elegans in pri- et 'm in Homo sum, humani a me nil alienam puto. CL cero lib. de oratore secundo hoc νtitur exemplo, Si pietati summa tribuenda laus est, debetis moveri, cum Q. Meteilum tam pie lugere rideatis. De
56쪽
RHET. LIB. I. 13 De genere & serma. Cap. XIX. Enus est quod duas, aut plures partes sui φ-s sus comunione similes amplectitur. Partes, quo genres amplectὶtur,formae diculur;vi, virtus est genus, plures enim formas, qvituorscilicet complectitur, Prudentiam, Iustitiam, Fortitudine, Temperantia,quae sunt similes virititis comunione: ut prudentia enim,sic iustiti sic fortitudo, sic temperantia virtus est. Hinc perspicuust, quid sit βροma est enim pars generi βubiecta. Argumetu a genere sic tractatur. virtutis laus omnis in actione cosi fit,prudeliae igitur laus omnis in actione consistit. Ex forma autem, Quod iustitia est, utiq; virtus est. De similitudine,&dissimilitudine. Cap. XX.
ma iit. De Ora. I. Arg. a genare.
SImilitudo est, quae traducit ad rem quampiam Quid simi aliquid ex re dispari simile di ex ea sumitur ar- :gumentum hoc modo. Cicero, Sed nimirum, ut qui- Auctor addam morbo, ct sensus stupore suauitatem cibi nou k isentiunt, se libidinosi, a cari, facinorosi vera laudis gustum non habent. Ouidius. Π Scilicet ut fulvum spectatur, in ignibus auru, Trist.li r. Tempore sic duro est inspicienda fides. ' 'Ex dissimilitudine sue disserentia, ducitur hoc modo argumentu. Si barbaroru est in diem vivere, nostra consilia sempiternu tepus spectare debent. Eo de pertinet illud eiusde Cicer .dies enim affert, ct tudine. bora potius,nisi prouisum est, magnas scpe clades: hs i ζ ' 'certus autem dies non ut sacrificii ,sic consse expe
ctari let. Quas diceret: dissimiliasuntsacrificiu
57쪽
De Contrarijs. Cap. XXI. Contrariorum gessera sunt quatuor, aduersa. priuantia, qua inter se conferuntur,incon et . . . babitus sint, plurimum tamen inter se differui; ct bellum,pax;sapientia, nultitia. ex quibus argu menta talia existunt. Si stultitiam fugimus sapien isbadu.hi . tiam seq*amμη, ct bonitatem, si malitiam. Hine pie. illud Drancis apud Virgilium. Lib M Aςη- Nulla salus bello, pacem te poscimus OmΠζ Terinde enim est,atque hoc: Belia est nobis perni
τψRR ciosum,pax igitur expetenda est. Cicero, Quid cum fatentur, satis magnam vim esse in viiijs ad miseram vitam, nonne fatedum est, eamdem vim in vir, tute esse ad beatam vitamρ Contraria enim coir riorum sunt consequentia. Priuantia sunt habitus, ct eius priuatio,ut lux,tenebrae; vita, mors; scie tiai scitia; humanitis, inhumanitas: praepositio τψpkμ enim in pr at verbum ea vi, quam habere si,m,
praepositu non fuisset. Ex his ductu est illud Cice. in
Pro Mil. Miloniana, Eius igitur mortis sedetis νltores, cuiustum a pri. Nitam se putetis per Nos restitui posse, nolitis' Teru Rub - tio loco sunt ea quae latcrρ conferuntur,vi duplu, simplum, datum, acceptum;miles, ct imperatori ομ- ' cercoe discere. Ex hoc loco est istud Cicer. ea quo
58쪽
profecto intelligi debet,quanta in dato beneficio sit ta
laus, cum in accepto tanta sit gloria: ct item hesi No igitur periculu est, ne quis putet, in magna arre, et honesta, turpe esse docere alios id, quod ipsis D rit honesti mu discere. Huc ptinetVirgiliam illud. Arma rogo genitrix nato . Ultimo loco sunt negantia, valde contraria alenti- lib. 'bus ut si hoc est,illud non es:ex quibus necesse est, . Negan .d alterum verum esse, alterum Diom. De Adiunctis. Cap. XXII. 'i*Rubus , ADiuncta sunt ea, qua cum re sunt coniuncta,
stant: ut vestitus, ct comitatus hominem circumflant, cir apparatus, colloquia,pedum crepitus,str pitus hominum, rubor,pastor, ceteraque, qua sussi'cionem possunt mouere . Latissime itaque patent Latissime
adiuncta, nam ct qua in hominis sunt, siue animo, I
siue corpore, vi virtus, ut Nitia, ut oris vel pulchritudo, vel deformitas, aliaque innumera comprehendunt. Ab his sumit argum tum Cicero pro isT Ad Milone,cum ait. Videamus nunc, id quod caput est, Ciςer. prolocus ad insidias ille ipse, ubi congressi sunt, viri μ' 'tandem fuerit aptior; multa deinceps : paullo post. videte nunc illum primum egredientem e villa subito: cur vesperi ρ quid necesse est tarde equid conueni praesertim id temoorise pro Cornelio. Hunc quisquam incredibili quadam, atqβnau Pomp. dilagrauitate, virtute, constantia praeditum , fa 'dera,scientem neglexisse, violasse, rupisse, dicere audebit j loquitur autem de Pompeio. De
59쪽
De antecedentibus & consequentibus. Cap. XXIII. A me cedentia sunt ea, qua sic antecedunt con 3 I L sequentia,ut cum ipsis necessario cohaereant; .ὸidai roti'sse adiuuctis distinguuntur. Coniunctus tinguati enim numquam necessario cobfrent cum his, quibus. adiuncta sunt. Argumenti ab antecedentibus taliso E est formula, Ortus est sol, igitur dies est. consequen- 4, nisi ' ita Nero suut, quae rem necessario consequuntur rabuist. a. Τo eis ducitur argumentu, cum ratio, rei dubia facies πό ς' ' fidem limitur a consequetibus,hoc modo, Dies est, igitur ortus ent Sol. Ex hoc loco est illud Ciceronis iii δε in Antonium. Luculentam tamen ipse plagam ac 'cepit, ut declarat cicatrix: probat enim, quoniam cicatrix magna esse vulnus quoq; Disse magnum. De repugnantibus. Cap. XXIIII. δά D Epridantia,neque certa lege,neq; numero ina elatiarias, G ter se dissident: qua ratione a contrarijs, atq; dissimilibus discernuntur. Exempli gratia, amare, an Topic. ιν odio habere, contraria sunt:amare Nero, ct nom αν ib. cere, Ddere,ct conuiciis insectari, repugnantia
ArsumςΠ' sunt. Argumenti a repuχnatibus talis est formula. gnantibus. Amat Ilium, gitur non insectatur illum conuici s. Dc si Qx- Hortensius non erat aduersarius Ciceronis,aut obtrectator semper enim es alter, ab altero adiutus, communicando, ct monendo, fauendo.
De Caussis. Cap. XXV. Quid Vs' Aussa est, quae suavi escit id, cuius est cause
60쪽
ardoris. Eius quatuorsunt generas sescies, ser m materia. Finis est, cuiua gratia sit aliqui vi do 1e: ib. mra finis est Uus,belli pax,hominis beata vita. Ab Dης ' ς-
eo ducit argumetu hoc modo Crc.cstra Epicureos, quatuor;
Hi non viderunt,ut ad cursum equiι,ad arandu bo. ' 'V 4 .uem ad indagandu canem,sic hominem ad dura res, Ar.Η.1.Phν ἀωt ait Aristoteles inteffigendu et agendis ese natu, iaquasi mortale Deum:cotras ut tardam aliqua, inrelligen-
languida pecudem ad pasu, ct procreandi volupta ζζώ in
te, hoc diuinum animal ortum esse Noluerunt; quo V - .
nihil mihi videtur absurdiis. Huius enim loci hae V vis est, Homo natus es ad intelligenda, oeagenia, non igitur ad pastum voluptatem es ortus. η- ἡάIS cies caussa est,a qua aliquid est,ut, Sol diem escit, sit. toto caelo luce diffusa: b ea est illud Ciceronis contra se nectutis vituperatores. Caret epulis, aiunt, h 4ς extructisq; menses, stequentibus poculis: caret Arscinus- ergo vinolentia, cruditate, ct insomniis. cuius lο - φα*ν si ci vis in eo est,quod ubi caussa deest,effecta,qus ex illa oriuntur, nullo esse modo postat. Et Nisua, ut
Euryalum seruet,se auctorem caedis profitetur. Me me,adsum,qui feci,in me couertite serru Aen. lib. o Rutuli, mea fraus omnis, nihil iste,nec a
Ne potuit. susForma es ratio rei, O nota, per quam res in P id, quod est, ct a rebus aliis distinguitur, ut Ani Aii tPhrmra est hominis forma, hic enim caussa es, ut ho- si ςπ-ῖ mo,sit eumq; a rebis alijs distinguit. Sis domuσ,sic nauis, sic ignis, sic terrae, ceterarumq; rerum sua