장음표시 사용
81쪽
R iudicativi, vere sunt partes ciuitatis: quia non essent tales, nisi in eis esset prudentia politica . Nam exempli gratia, in bellicis,hominibus est prudentia, per quam quis est agressivus terribilium , quando, & quomodo expedit. Nam dicit philosophus in secundo politicorum , quod vita militaris muItas habet Partes virtutis, & sic de consi- Iiativis, & iudicativis, ac de sacerdotibus:
quia determinant de virtute, ideo sunt verae partes ciuitatis. Rursus inuestigandum est de nomine mili 'tis. Nomen itaciue militiae quidam ideo an pellant,l a malo arcere solet, quasi a malo arcendo dictos, quod malum arceant a ciui tate. Alij vero nomen militis Graecii dicunt
quod duritiam significat quasi eos non mol
Ies esse conueniat. Nonnulli tamen a mille numero militem dictum putant, quasi ex mille electus. Ex omni igitur militiae nomine atque principijs causis, & effectibus facile cognoscitur, quantae gloriae, & excellentiae sit. militiae Vacare.Taceo de dignitatibus, de honoribus tam cxcellentis exercitir,qui tam inegentes, tanin insignes existunt, ut eius virtute Laepe accinista regna, coparata culminiam imperia Videamus. Quo fit,ut omnis generosus animus merito ad eam aspirare debeat. Deiamum vero milites gratissimum deo holocaustum ollerre possunt, & in eodem exercitio beati, iatmq; fieri Valebunt. Vinde August. ad Boni factum : noli inquam extimalia neminem duo placere posse, qui militaribus armis ministrat. In his erat sanctus David,cui di minus tam magnum Praebuit testimo ianuina . In his plurimi illius temporis iusti fuere. In his erat ille Centurio, tui domino dixit. Non sum dignus, ut intrcs sub tectum meum. Et iterum Gregor. summam ait esse mimiae laudem, si quicquid imperatur utiliter,ci obtemperatur. Adeo bellandiosi,
82쪽
clum sne culpa est,ut etiam sici rege sacriI go, & pagano militare recte possit Quicunq;
catholicus , si tanaen non sit contra aluinuni mandatum id quod praecipitur,vel utrum sit, certum non esti ut ditialius cotra Manichws Augustinus deducit;hinc igitur amici, & coistribules,pluribus ad mo verbis referebant, vemilitiae,armisq; exercitio operam darem. ΑΛdebant,quoniam progenitores , & sanguine coniunctos, hanc uiuendi conditionem 1ec tus non ignorabam.
laboribus, oneribus, atque incommodis ei uiadem vitae militaris, ac exercitu armoram , &de periculis huius status, & de causis quibus hoc exercitium dissuadetur.
. bdi S s V R GIT mater pia non pigra his auditis, & vitae huius naisitaris,& armoru exercitij dam- τς -na,incommoda,atque pericula, ποῦ -- .- ac armis ipsis exeerta,eiique rebus trita misset. his luasionibus recolebat. Militiae sectatores, ac arma tenenteS, quod
militiae,quod armorum ossicium sit, ac quidsia professio postulat animo gerere & pensaxe debent. Siquidem miles primo saccamenei atque professionis sibi maximum onus incumbere videbit,ut remp. tueatur, iniurias arceat. Et cum apostolo contentus stipendijs suis neminem concutiat. Haec est eius proseia
so, hoc officium.quae si ab eo recte Seruntur, magna sunt lauae & gloria digna. Si vero ea non gesserit miles, proculdubio decorat illa omnia,quae sunt vel officio militis, vel eius professioni connexa. Cum igitur tutandi ut dixi officium militis sit, nihil tam turpe, nil tam intolerabile,nil tam perniciosum: quam si ipse qui defensionis nomen habet,vim atq; iniuriam asserat civibus: ve unde salus ere
83쪽
ctatur, inde scelus nascatur. A caeteris namq; hominibus illa tae aduersus ciues iniuriae detectabiles admodum sunt, a milite vero si inse-rAntur, scelerata, impia, atque funesta sacrilegia sinit: & ut paucis videatur,quantum nefas sit pauperesa militibus impugnari hinc
intelligi debet,quia si inopes debilesq; miles
ipse desipiciat, nec alijs impugnantibus resistat,merito proditionis nomen incurrit. Quis . enim dubitat, quin proditor flagitiosus illest qui rem custodiae, fideiq; suae commissam hostibus patefecit . aut verius ipse dii rupit
Milites ergo ciuium, inopumq; custodes, nons,lum ossicio, sed fide, sed lacramento, sed vi, atque natura professionis ad hoc ununi agendum principaliter constitui noscuntur. Si e go pauperum, ciuiumq; tutamen praetermi
tunt quos potius ipsi sacrilegio expilantico natu summa proculdubio proditio existima-da est:sed tanto insignius facinus erit, si per se ciues impugnet,quae omnia an a militibus armigeri sq: nostri temporis observentur facile libet agnoscere. Equidem versum est ad
contraria modernorum studium militum. Student nanq; cui noceant, cui Vim, dc iniuriam afferant, di quae sunt plane officio suo adue fa ea, exercent impune. Nec sunt contenti militiam dedecorare atque foedare, sed perimere eius, videlicet,naturamq; Videntur. Obliuiscuntur siquidem suae pro sessionis. Ad id so
Ium tendunt, ut satis diuitiarum habeant, studium lucrifaciendi captent. Mercaturam denique exercent, quae in eis sordida atque deformis est, qui non solum mercando, aut Iucri captandi gratia negociando, quasi quida apostatς a sua religione censentur, sed quodamodo desertores atque transfugae videmur. quia repudiata religione,turbς se immisicen ac pecuniae quaestui intendunt. Taceo sordi diora plerunque ab eis experta compendia.
1aceo locandi publica vectigalia passim eos
84쪽
azimere caeteraq; vilia ossicia exercere. Taceo in nundinis tabellarios, atque nummularios inuerecunde plerunq; costitutos fore: qui tam praeclarum exercitium infamare, &penitus aeturpare non Verentur,adeo, Vtin
digne, falsoq; insignia militaria gestent,& nitorem auri,quod deferre eorum dignitas iubet,sordido quaestu coinquinari non pudet. Quis igitur ad hoc exercitium a 'irabit, in
quo non nisi nomen omni nudatum effectu
proh dolor remansitλ Sed haec parua cuilibet intuenti videbuntur, si crudeliora quaedam alia contemplatur. Et in primis illud Scipionis occurrit,quod militare volentibus dicere solitus erat: quia pauca unicuique militiam desideranti visa sunt vitae mala, nisi militiam addiderit,quem inquietum semper,vel in glorium,Vel periculo expositum,aut contemptui deditum esse oportet. Adde, quod apostolus Iob. 6 a ait:quia Vita nostra militia est super terram. ' Hanc igitur cum nas endo profiteamur,quid alia nouae militiae professione opus est3 Nam ibi sertissimum corpus ferro armatur, hic animis contra dolos, linguam:versitias,&fraudes praemuniri debet. Nescio igitur quid
armari exterius iuuat cu intus in anima bellum sit. Nec illud diffreor,quia plurimos militia ad amplas opes, sed de ad summos honoris Ratus prouehit. Sed,nisi fallor, longe plares ad inopiam,ad carceres,ad seruitutem,ad violentam subitamq; mortem eodem tramite perueniunt: Nam, ut laureatus inquit poeta , ex quo quis profiteri militiam animum habuit, nisi dehonestare arma voluerit, semper animam in manu parituram habeat necesse est. Corpus vero non dicam in periculo esse,sed ipsum quoque periculum in corpore. Semper enim aures militis, ut Vegetius ait, vox illa regia intonat: disce ferire, intrepide mori: Et rursus breue , sed horrendum
militi prouerbium est: vel occides vel occis
85쪽
deris: in hoc omne praecIarum genus nailitia versatur. Adde rursus ad dissitasionem huius vitae militat is,quae supra tetigimus in octa μ'
capitulo,cum de nobilitate egimus. Has igitur piae matris inuictas rationes contemplas, a secularium militiae armorumque exercitio .lienum me reddere concepi. Sed ilico assinium amicorumq; turba carne & sanguine, ut arbitror reuelantibus, ad reliquum militandi genus inermen, acerbe grauiterq; Vr' gere visi sunt. Cum enim,ut diciebant, magna aetatis partem circa humani iuris dis iplina eXpenderim .conῆruum quin imo debitum videbatur, Vt quae in theorica profecerim , ad
praxim deducerem: & quae studio ipso attigeram, iam mundus ipse cbnspiciat. Dicebant enim φ habens experietiam, seu operatione, ut philosophus inquit, etiam sine arte magis Iaudatur,magis etiam proficit in operando , quam habens artes sine experientia. Vt igitur in ea vel alia vivendi arte utilius agerem, necesse erat uxorem ducere quae firmat homines in unoquoque vivendi modo, & discurrendi per orbem occasiones tollit. Quare ad eam coniugalem vitam infrascriptis persuasionibus commonebant.
statu coniugali in sancto & immaculato matrimonio , & de necessitate, utilitate, laudibus , &praerogatiuis vitae coniugalis super alia vivendi genera. I Τ AE coniugalis status, quam
sanctus,quam immaculatus, atque necessarius existat, nemo
est qui nesciat, nisi qui se hominem , ac ex viro & scemina natum, iSnorat. Hic vitae innocentissimae statuS praecipue iii uenibus admodum expedit,
ne alienis, illicitisque libidinibus miscean-
86쪽
sPEC. VITAE HUMA.tur,& bonis castisq; conivgij fiuctibus per
fruantur. Hic status coniugalis necessarius fuit ad conseruationem speciei humane: nam tribus euidentissimis, & necessarijs causis fuit institutus. Primo,propter prolis generationem,ut habeat esse naturale:item ut possit nocuis obviare: rursus ut habeat esse vigoratu, ut possit proles subsistere, & tandem valeat sibi similem generare. SecundO,propter concupiscentiae refrenationem. Τertio propter
viri glorificationem: quia, Vt inquit apostolus,mulier est gloria viri,quia deus dedit ho ni adiutorium Reminam non ad carnalem concupiscentiam, sed ut haberet gloriam de Mmina,cum eum imitatur in sanctitate, α prolem ex ea generet quae gloriam deo praestet,& sit ad gloriam iuri, qui gloriatur , di
quodammodo perpetuatur in filio, qui est eius imago. Ex quibus facile agnoscitur, Mhaee beata coniugalis uita pro aliquo tempore magis expecliens, & necessaria uidetur, quam continentia ,siue uirginitas,& ideo preteligenda:quae res agit,ut eo euentu longe melius sit uacare coniugali copulς,quam continentiae, Videlicet, eo tempore quo multiplicatio generis humani pernecessaria fuit,ut compleretur numerus electoruni,quemadmodum
in simili videre libet. Nam,teste philosopho in topicis. philosophari simpliciter meli' est
quam ditari. Veruntamen indigenti necessarijs,melius est ditari, quam philosophari: &pro tempore illo preeligedum secundu Tho mam. Rursus ad hanc coniugalem vitam plurima.& praesertim tria inducere, & inclinare hom nes videntur, scilicet. natura, recta ratio, & gratia. Natura quidem, quia propter prolem, & naturalem auiditatem conseruandi speciem,& perpetuandi ieipsum per filios. Demum recta ratio quia inclinatur coniunx ad seruandum fidem colupi: denique gratia, videlicet, sacramenti. Hanc igitur uiuendi formam
87쪽
forma beata, & gloriosam fore , nullus an inetis ignorat.Cui, status necessitas,utilitas,& sanctimonia, ex multis colligi possitiat sed pricipue ex dece eiusde status excelsis laudibus, & mirificis prςconiis. Prima igitur eius excellentia instituentis est excelsa auctoritas. Nec enim suum sanctissimum ordinem, aut Augu. aut Hier.aut monachoria pater Benedictus, sed deus ipse ore factoq; instituit. Secun dum pr conium ex loci pr rogatiua pendet, cum in paradiso institutum recta fide credamus paradiso inquam terreno & coelesti: quia utisancti tractatores aiunt misso sopore Adam raptus est in spiritu , & ut aiunt curiς conesti interfuisse creditur, ibiq; virtutes tanti facra meti plene cognouit: deniq; tertia dignitas erat, videlicet, institutionis
eius antiquitasἰQuarta excellentia est, Vni-tas duorum in uno corpore, quia scriptum est: erunt duo in carne una Quinta tempori S e
excellentia: quia in statu innocentie,quando 'nec peccati queuis rubigo initiu Gmpserat. LSexta dignitas ex eo colligitur, quod hunc ,
solum ordinem tanquam immaculatu , deus ιν
ipse saluum fecit indignationis atq; diluuij
tempore, quo fornicatores omnes utriusq; sexus ςterno aquarum voragine deleuit. Sep
timo gloriosam virginem deus delegit hune ordinem assumere.Et quanquam virginita noni siet, matrimonij verum sacramentum non respuit. Nec partium videtur prςconium matrimonii,cum Dei filius tamdiu distulerit carnem suscipere humanam quousq; Virgo beata sub matrimonio foret lesitime constituta. Octava dignitas coniugalis ex eo con- , stat,quod christus hoc matrimonij sacramentum non modo sua praesentia , sed miraculo illustrat, ut Iohanes refert euangelista.Nonas Ioh.2. excelletia patet,quia ex eo uniuersa fit propagatio humani generis. Quinimo , Ut inquit Hierony. contra Vigilantium, si virginitas
88쪽
laudaturricur matrimonium non vehementer amatur, ex quo Virgines procreantur Decimum aliud matrimoni j priconium non inferius alijs omnibus videtur, quia carnis copula, que sine illa mortalem generat copulam, eiuS virtute nedum a peccato immunis quin imo plerunq; meritoria ellicitur. Adde quia matrimonium non solum mundum;sed paradisum replet,ut inquit Ambrosius; per quod scelera pene infinita, incaestus multa denique scelera vitantur, & ingentia bona quaeriatur. Ex his igitur attinentes me ad coniugalem vitam cogere quodammodo conabantur.
CAPIT. XII. DE ONERIB Vs, dc incommodis , & laboribus plurimis vitae
coniugalis,&de causiS,propter quas non expedit uxorem ducere' . .
mus sed ad me reuersius piaematris consilium petiturus accessi: an igitur uxorem ducerem con--sidebam. illa vero quae, Ut saepe postea retulit, diuturnas pro me lachrymas, vota ilia altissimo dederat, ut in suam me sortem traheret, tanquam rabida quaedam Ieena longe contrarium suadebat: quinimo ne incautus,tam imminens naufragium silbirem, pie rogabat, atque seuere commouebat. Dicebat enim mariti nomen,licet dulce , plurimis tamen erumnis esse refertum. Ouis enim, inquit,onera matrimoni j facile ferre potestλQuis quarundam uxorum Insolentias Θ Quis pompas 3quae si pauperes fiuir,
facile ab hominibus contemnuntur. Si diuites, dotes eas tumidas, genus insolentes,sorma vero suspectas recldit , deformitas quoq; reddit inuisas.Quarum lingua, ut Plutarcus Voluit,nil perniciosius, quarum audacia nil prodigiosius, quarum improbitate nil inexaequabilius cogitari potest,quq iurgijs,& co
89쪽
tentionibus obtundunt viros. Sen per enim Conqueruntur,semper exprobrat, semper insidiantur. Et ut Cato dicebat: quos coniunx diligit,illa odit. Eis enim cla caetera desunt, nunquam tamen lachrymae, Semitus, atque suspiria, ut faustis suis satisfiat. Ornamentorum vero ambitione adeo ardent,ut cunctas opes labefactent, miserosque cogant
maritos in quaestus, in dira prodire scelera. Et quod periculosius est omni qui uxorem ducit cum apostolo quae mundi sunς
cogitat, & effoeminatos virorum animo S,& ab omni speculatione reddut penitus alienos. Τaceo tandem quot in maritos fraudes exercent, quot simulationes , quot proditiones,quot plerunque suppositos partus, quot mentitas enutritiones, quot alieni seminis susceptas messes. Et ut facete, & perpulchre quidam sapiens dicebat, & ridiculumagis eu) lugent postea inia'centes mariti, has sibi extinctas uxores laudant, praedicancin 'xbibus quasi pudicas , quarum impudicitia corda eorum vulnerantur. Cogunturque honoris non pordendi gratia recte mentiri. Quodsi dotem amplam quis cum VXO-re assequitur,tanto superbior essicitur. Quod certe superbiae stimuli sunt cuiuslibet uxo-xis, forma, dc dos. Mulier enim dotata, mariti domina, uxor non est, nil sibi illicitum putat, quae sitas opes quotidie mariti com- Parat egestati,& quae a viro pascitur dominam se putat non sociam. Vnde recte dicebat quidam sapiens,quia Vnde dos ingredi - tur, inde libertas, inde verecundia, inde obedientia egreditur . Licurgus enim recte leges fecit, ut mittieres indotatae nuberet, ne eecuniae potius,suam uxores eligerentur. At si Dauperem quis uxore ducit,no unius diei, sed totius uitae hospite, sorte hoste coparat. Et ut paucis multa copreheda) qui uxore ducit, cum Apostolo, cogitat quae mundi sunt,
90쪽
quomodo uxori complaceat,cui dum quis placet, sibi, atque alijs displiceat, inutili squestioportet Econtra,qui sine uxore est, aptior
efficitur ad ea quae dei sunt. Unde Augusti. cum in soli loqui is, non tam sibi quam nobis loqueretur : Nihil enim, inquit, sentio,quod magis deiiciat animum virilem quam blandimeta Reminae, corporumque illς cotactus, sine quo uxor haberi non potest. Hinc Huso de sancto Victore.Non est uxor ducenda viro
sapienti, & literis dedito. Primo,quia studiusapientiae impedit, nec potest quis libris , &vxori pariter seruire. Demum multa sunt quae matronarum usibus necessaria sint. Alterius enim amorem , situm suspicatur odium. Rursus attende, quod nulla eu uxoris electio, sed qualis aduenerit, talis est ducenda. Si
iracunda, si fatua, si deformis, si superba, si stetida , cuiuscunque viiij est , post nuptias
dicimus: equus, asinus, canis,& vilissima ma-cipia prius erobantur Et iterum Hugo.Non est quieta vita li muni=,que inquietat uxoris suspitio, sollicitat ancillarum liumptus, On- turbat fistorii peruersitas Qui igitur prudens est, vitabit ea omnia prompta pericula, quae ex nuptiali vita prouenire solent . Et licet fatendum sit teste Augustino quod actus coniugalis bonus sit . continentia tamen meliori Habet enim status continentium impra statu coniugalem sex coronas prςeminentiq. Primo, quia continens habet maiorem dignita- tem, Pro eo quod per continentiam homines assimilantur angelis. Secundo,maiorem puritatem, trahitur enim spiritus peramina coniugalem ad immunditiam carnis, & eiscitur quasi caro . Υertio habet maiore libertatem: quia Vir non habet petestatem sui corporis, sed uxor, & conuerso, secundum apostolum. Quarto, habet maiorem Vtilitatem: quia qui uxorem habet, sollicitus erit, quomodo placeat V cori, quare diuisus est. Quinto habet