Theoria entium sensibilium sive Physica universa speculativa, experimentalis, systematica et geometrica omnium captui accommodata. Accessit rerum index alphabeticus ... Auctore abbate Para du Phanjas. E Gallico sermone in Latinum vertit F.T. Tomus pr

발행: 1783년

분량: 413페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

61쪽

ss TheorIa Te Iuνἰs.sus consutat ἰ certissimum vero monumentum fabulosam ostendens assertam telluris antiquitatem est recens nationum , scientiarum , atque aristium ἄν o. Historiae omnes sacrae, & prophaianae nobis edicunt , terram , per annos tres , aut quatuor mille recedendo semper minus , minusque populis frequentem inveniri; scientias ct artes modo florentes ortas esse aetatibus maiagis, minusque remotis, omnibus tamen illi posterioribus, qua a sacris libris diluvium contigisse narratur. Quid inde inferas λ tellurem neque aeternam esse, ut athei nonnulli impie statuunt neque tot saeculis antiquam , quot illi nulla probatione , nullo monumento , nulla ratione , imo ratione repugnante illi tribuunt fabulae nonnullae AEgyptiae, Chaldaeae, Indicae, Sinenses. Quanam ratione, quove fato teIlus serme de r. ta tot saeculis perstitisset , quum seculis triginta, aut quadraginta fatis ex historia notis, nationes in immensum auctae per omnes telluris partes diffusae sint Quanam ratione, quove fa to contigisset , ut tot saeculorum millibus humana mens ita cognitionibus vacua , & inventorum sterilis permaneret , ut faeculis nostro proximis laudem omnem relinqueret agricultu ram, scripturam , eloquentiam , poesm, picturam , typographiam , architecturam , opticam , geometriam, nauticam, astronomiam, physicam, tacti caem, artes omnes aut utiles, aut jucunda Sin veniendi, & perficiendi; quum paucis saeculis nobis notis haec e adem mens tam mira de texerit, totque artes, atque utiles disciplinas invenerit, atque perfecerit λ Harum rationum vi nonnulli recentiores philosophi eo adactiliant , ut aut ad Cometas , aut ad ignem centralem confugitarent, ut tellus diversis temporibus multo intersere notis aut aquis obrueretur, aut igne absume retur; unde successive homines, artes, scientiae interirent , & renascerentur . Quamprimum ostendemus, annales Sinenses, quos inter fabulas

62쪽

Tώεονἰa Talturis. 3 omnino recensere nolumus , nihil contra demonstrationem recenti nationum, scientiarum , & artium origini innixam probare. III. Astronomia nullum praebet sundamentum, quo tellus antiquior tempore , quo in sacris literis e nihilo educta narratur , fieri debeat . In astronomiae historia, inquit Lalandius, an

,, stronomus hac aetate doctissimus, ct eruditi iari simus ' , distinguam astronomiam mytholoriis gicam, quae, ut dc diluvium, ultra 24oOaniari nos non ascendit. observationes Chaldaicas , ,, quae ad annos goo tantum ante Christum na- D tum extenduntur , de peculiares disquisitiois,, nes, quae non nisi annis 4oo ante aeram Chri- ,, stianam fieri coeperunt Apud doctum hunc auctorem videbis , astronomiam humano generi coaevam esse debuisse . veterum tamen saeculorum astronomiam Uranii, Athlantis, Beli, Zoroastri temporibus, tum apud AEgyptios, Babylonios, S menses tantum in solis, lunae, stellarum, Eodiaci motibus rudi minerva observandis totam fuisse ; astronomicorum operum antiqui simum, quod supersit, esse Ptolemaei Alma gestum

qui tres refert lunae eclipses, quarum prima anno ante Christum natum 72i Babylone observata fuit Ad hanc igitur epocham , pergit . idem auctor , ad annum scilicet reti anteis Christi nativitatem antiquissimae observatio ,, nes servari dignae reserendae.videntur. Quicuis quid praecessit rude tantum astronomicarum, , cognitionum initium erat : Eodiacum det

A ctum dc lunae phalium periodum tantum comiari plectebatur. ,, Ut ostenderem, Chaldaeorum astronomiam

is an

' ' LaiandII astronomia. Tom. I. lib. I. pag. 65. , Er I ι uentibus ad II 3.

63쪽

εo TώρMia is angustissimis limitibus contineri satis mihi enis set Berosus, qui putabat, lunam latus unum

is habere lucidum, alterum opacum; quare Iu is nae phasium causam ignorabat . Refert quo ,, que Diodorus Siculus, Chaldaeos in solis eeliis ,, psibus. non e sentire neque illos de earum, , caus ententiam dicere, neque eas praedicer ,, audere. At enimvero etsi adeo Chaldaei in a- istronomia rudes essent, omnium tamen astronomorum toto orbe primi censendi sunt; Ηy ,, parchus enim , dc Ptolemaeus , qai in AEgyis yto vivebant, alter quidem annis serme cen se tum, & quinquaginta ante Christum natum, is alter totidem post , nullas alibi χntiquas ob- ,, servationes in veniunt. Hypparchus eclipsessori lis , dc lunae a Chaldaeis observatas collegit, D easque retulit ea ratione , qua G aeci menses,, Damerabant Ptolemaeus quidquid ita Alma- ,, gestum suum de antiquis eclipsibus congessit, ,, ex hac collectione hausisse videtur . Ptolemaeis, tantum ex veteribus astronomis opera supersunt.

Astronomia apud Sinenses magis adhue est si antiquorum monumentorum jejunae; apud Ins, dos nullum habet. Ad annum ante Christum

is natum χο 6, pergit Lalandius, Imperator Li. s, vΜ-para astronomiae favere coepit, & mathe- , , malicorum tribunal instituit . Ad annum agis,, rae Christianae 33o Temina. a. sin praecepta

is tria id it ad lunae parallaxim, & eclipseos ini- .is tium , & finem inveniendum . quae ad eos ,, usque dies Sinensibus ignota fueraent. Adania is num i 373 Iesu itae ad Evangelium Sinensibu LG, praedicandum missi in Sinente imperium Eu.

, , ropeas scientias , ac praesertim pulcherrimasis Astronomicas cognitiones invexerunt . Quare se quidquid post ea tempora apud Sinenses alia astronomiam spectans. invenitur , unde nam il- is lis obvenecit jam plane novimus IV. Hic adnotare cum magno Neutono plu-

64쪽

TAeoria Tel ν s. 6rrImum Interest, propha nam Graecorum, Ri gyptiorum , Babyloniorum , seu Chaldaeorum historiam ubique tempora ultra veros limites extendere. Exempli causa ; historia prophana annos ferme numerat mille , & qua,ingentos ab A gonautarum expeditione ad initium aerae Christianae; Neutonus vero ostendit, nongentos tantum annos inter binas has epochas esse numerandos. Probationes duae , quae Neutoni calcu-Ios , & veteri chron ologiae reformationem statuunt, sunt communis naturae cursus , Acastronomicae observationes e duo probationum genera, quae simul sumpta plenam demonstrationememeere videntur & quorum notionem quandam

tradere pergimus. Iuxta eommunem natura cursum generatio qua, vis annis passim triginta expletur ; regna vero, alterum altero compensando , annos ferme viginti obtinent L ut apparebit si plura Galliae , Angliae, Hispaniae, aliaque successiva regna sumantur. Atqui historiae Graecae, AEgyptiae, &Chaldaeae regnalaltra annos triginta producunt quare illa ultra communem naturae cursum prO- trahunt . Probabile admodum est , illis temporibus, quibus exiguus habebatur monumentorum historicorum, Cerrarum epocharum numerus, historicos regnis confuse notis commune generationis tempus tribuisse . At quum homines diutius vivant, quam reges regnent , historici regnis diuturnius , quam par esset , tempus addixerunt . Antiquus historicus fortasse dixerit ditriginta sunt illius nationis reges et hi triginta generationes valent; atqui triginta generationes mille serme annos absumunt; ergo hujus nationis imperium mille ferme annis perstitit J Territia serme parte hie historieus ita supputando

erraverit, commune generationum tempus cum communi regnorum tempore confundendo, quod brevius est , & juxta communem naturae curis

ium brevius asse debet .

65쪽

vationes astronomIsa I iis autem Neutonus in veteris chron ologiae reformatione sic utitur. Tem pore expeditionis Argonautarum centaurus Chi ἀTon , reserente Clemente Alexandrino , obser

vavit signa et odiaci, &aequinoctium vernum statuit ad medium signum arietis, solstitium vero aestivum ad medium signum cancri. Multo post Argonautarum expeditionem, & annum ante bellum Peloponnesiacum Metho astronomus observavit, solstitium aestivum octavo cancri gradui re spondere . At astronomicis observationibus constat , aequinoctia , dc solstitia regredi perpetuo contra signorum ordinem : regredi vero gradum unum annis septuaginta , & uno cum dimidio ri 3rὶ : ergo ab Argonautarum expeditione ad initium belli Peloponnesiaci solstitium' aestivum retrocesserat gradus septem . Gradus unus valet annos Ir T ; Ergo ab initio hujus belli ad illam expeditionem fluxerunt anni tantum septies a et , qui sunt serme quingenti non vero septingenti, ut eos Graeci statuebant. Ab illa artate ad nos usque aequinoctia , & solstitia perpetuo regredi perrexerunt; quare si praesentem

caeli statum , cum statu , in quo erat tempore expeditionis Argonautarum conferamus; haec expeditio invenietur statuenda nongentis annis ante Christum natum , non vero ferme mille, &quadringentis. Hinc aperte elucet, epochas omnes ιn veteri si floria esse propitis statuendas . Veterum imperiorum originem non ita , ut historia Te seri, remotam esse; tempora historica Graecc-rum , AEgyptiorum, Babyloniorum non esse ita diluvio proxima, ut ex veteri historia nonnulli

contendunt.

Hypparchus, qui saeculum serme , & dimidium florebat ante Christum natum, primus caeli revolutionem circa polos eclipticae detexit ; primus saltem AEgyptios illam docuit. Ptolemaeus idem phaenomenon post Hypparchum observavit, illud

66쪽

Theoνῖa Tellurἰs. 63 illudque explicare, Ac revolutionis tempus definire studuit. Caelum suum sydereum confinxit, cui revolutionem adscripsit ab occasu in ortum circa polos eclipticae annis triginta sex millibus; ex quo sequebatur , confictum hoc caelum sedereum progredi singulis saeculis gradum unum. Ptolemaeus in suo physico systemate, partim e

tiam in suo astronomico calculo erravit. Revolutionem re ipsa fieri statuit , quae tantum a pinparens est; annos vero assignavit 36ooo revoluritioni, quae annis 2374o expletur ia et 7 . Hinc ortus error chron ologicus , quem Neutonus inveteri historia detexit. Exempli causa, astrono mus , aut historicus Ptolemaei aetate , aut sequentibus dixerit: aequinoctium vernum tempore talis observatoris, aut talis datae epochae fiebat in decimo quinto arietis gradu et modo fit in triges mo piscium gradu: retrocessit ergo sequiis noctium gradibus quindecim . Porro gradus valet annos centum; hic ergo observator ante me vivebat annis asoo . Ergo ab illa epocha ad hunc usque diem fluxerunt anni Iso . Certum est, a stron omum , aut historicum ita procedentem errare annis ferme 428; gradus enim retrogra dus non jam annos centum valet, sed tantum septuaginta , & unum cum dimidio . Hoc est ceIebre fundamentum chron ologiae a summo viro restitutae, qui simul geometriae, physicae, &historiae perficiendae natus est. U. Ex hactenus expositis evidenter sequitur,

nihil solidi a physca , ab historia , ab astron mia deduci posse , quo telluris origo ante te pus a sacris literis definitum ita tuenda sit .

E. D.

OBIECTIONEs CONFUTANDAE.

storici aetate telluri triginta sex , aut quadraginta mille serme annorum antiquitatem tribu

67쪽

ει Toereia TeIIuνIs. bant. Chaldaei Beros aetatem eam serme duodecies antiquiorem effetebant. Ergo historia prophana tellurem sacra antiquiorem statuit.

REsPONSIO . Absurda somnia , ct ineptae

fabulae historiae nomine indignae sunt. Porro hujusmodi sunt Beros , & Manethonis opera ; ut in metaphysica ostendimus. 389, 39o - I. Chaldaei , inquit Lalandius , astronomiin

cas observationes annis 47oooo peractas se hari, , bere lactitabant: alii eas ad annos 43o oo an is te Christum natum coarctabant. Diodorus Stiari cuius , & Lactantius , illos annorum loco,, menses numerasse arbitrantur ; tunc anniis 43ocio essent tantum anni solares 3476ήao quibus adhuc multum demendum est ; Plinius, , enim tantum ait, apud ipsos, teste Epigene, , , observationes sesttingentos ante annos perti- , , ctas inventas fuisse. iSimplicius a Porphirio citatus numerum hunc observationum astronomicarum protrahit ad annos xyo 3 ; atque bic ipse numerus est , - quem Alexandri aetate invenit C Ilisthenes. IIanchistoricam oppositionem inter Epigenem, & Simplicium conciliare proclive est . Primus certe , uti Hypparchus , ct Ptolemaeus , observationes tantum memorat do ctorum consideratione dignas alter omnes complectitur , quaecumque fuerinta prim x usque Chaldaeorum origine institutae .

II. AEgypt i i Chaldaeos sibi scientiae, &historiae magistros habebant . Manetho itaque , qui nee philosophus erat , nee astronomus , censuit immensam antiquitatem quam mitiores Chaldaei telluri tribuebant, temere, nullaque ratione a lia esse admittendam . III. Et si quoque verum esset, apud Chaldaeos astronomicas observationes inventas fuisse , quae

diluvium praecessissent; non propterea hinc sequeretur , ab his observationibus diluvium antiquius probari, quam in sacris literis fuisse dicatur . Narrat enim Iosephus in suis Iudaicis

68쪽

Tbeista TaΠώνD. εν antiquItatibus, Sethi nepotes ad memor;am seria vandam caelestium observationum , quae ante dia Iuvium peractae fuerant , harum praecipuas e Iumnis duabus alteri marmoreae , lateritiae auteri insculpsisse e marmoream a diluvio incoli

mem perstitisse; &ejus aetate adhuc ilIius vestiagia in Syria superfuisse . .s m. OBIECΤΙΟ II. Annalas Sinenses, neglectis modo temporibus evidenter fabulosis , huic imperio reges octo a natione ipsa datos mem rant, deinde familias viginti, & duas, in quibus hereditarium imperium fuit I reges vero omnes simul fuisse a 38 , iis neglectis , qui aut

tantum menses aliquot regnarunt , aut qui aliqua ratione e regum albo deleti suerunt. Iuxta hos annces, quorum veritas in iis, quae praeis

ei a sunt, in dubium revocari nequit, a Folii, qui regum fundavit , ad hodiernum regem fluxerunt anni ferme 47oo. Porro regni hujus oriato ita statuitur annis serme 6oo ante diluvium.

RESPONSIO. Annales Sinenses , ut & illinationum, ac familiarum Omnium , quae rem tam antiquitatem praeseserunt , semper necessa-xio luce , ae tenebris, Veritate, ac fabulis peris mixti sunt, quae omnia secernere critices murinus est. Si tam pauca de proavis nostris Franis eis ae GaIlis certo scimus , num majorem cer

titudinem habere Sinenses jure putabimus de sua nationis origine, primisque temporibus, quae mulinto nostris antiquiora sunt, magisque tenebris o voluta I. Iuxta anna Ies Sinenses prima octo regna annos complectuntur 73 in his vero reges suerunt communibus populi suffragiis Electi: eranthi proinde homines priusquam eligerentur aut sapientia , aut militari virtute ins gnes , aut sag citate peculiari pollentes in suffragiis sbi eo

parandis. At cuinam persuadeas octo contine ter reges jam aetate provectos quum regnare

cceperunt regnasse singulos sannis in capita diis

istria

69쪽

stributis annis 93 Evidens est, duas tertias

saltem partes ab hac epocha esse demendas primae Sinensium monarchiae . seto IV. Uides jam a 737 annis quingentos a sana critice ablatos in prima hujus imperii epocha; sive quod tenebricosis , & barbaris illis temporibus anni non solares essent, quod valde veros mile est ;sive quod notae annos prima hac epocha in diis icantes non illae sint , quibus anni sequentibus aetatibus exprimi consueverunt. II. Regnorum subsequentium tempora , quibus regnum a familiis viginti duabus post reges octo suffragiis electos occupatum fuit, sat3s temporibus sinitia sunt, quae nationum Europearum regnis veteres, & recentiores historiae tribuere solent. At omni etiam, qua gaudere poss*nt , hisce annalibus certitudine concessa . nyllaque temporis parte viginti duabus familiis eo interia vallo regnantibus detracta; nonne maxima verim similitudine coni jci potest , prima regna ad n milias pertinere ἡiversis in regionibus regnantes, quae simul regnarunt , & quae ex confusa illorum temporum hi storia , aut traditione in successivam seriem dispostae fuerint 8 Uero similene si, regionem quingentas, aut sexcentas leu cas a borea in austrum, & quadringentas ab Or- tu in occasum extensam a principio uni tantum familiae , aut regi obtemperasse λ Unicum hoc exemplum esset, hominum moribus , ct nationum omnium historiae oppositum , quae initio exiguae, & solitariae nationes fuerunt suis snguis lete dynastis subjectae quasque subinde praeporitens sortioris lex paullatim in magna regna conia ivertit uni tyranno, aut regi subjecta . Hac ratione , ut sapienter Iosephus historicus notat annales AEgyptii regna in seriem disponentes , quar smul floruerunt , mundi , & temporum

originem remotissimam , praeter omnem ver tatem , constituerunt.

III. Ne sorte putes, annales hos Sinenses esse

70쪽

se ephemeridas quasdam historicas a Sinens imperii initio ad haec usque tempora exaratas. Sunt hi historiae non admodum antiquae non multa ante saecuIa scriptae varia critice, cte ex nationis tradiatonibus , atque exiguo historie orirum monumentorum numero , quae non amplius

supersunt. Sinensibus enim ipsis fatentibus , historiae, quae longam saeculorum seriem , quibus

a nobis distat eorum origo confirmare deberent, omnes regnante tyranno υλ-ehi-vara interierunt e hie enim antiquos libros omnes comburi jussit, atque omnia vetera monumenta historica 'absumi. Hoc autem altero ante aeram Christianam saeculo contigit. lU. Si multo veros mile est primos reges , primasque regum familias, quarum Sinenses an innales meminerunt , simul in diversiu Sinarum provinciis regnasse ; satis ex iisdem annalibus , ct ex nonnullis monumentis in variis Sinarum regionibus inventis , cujusmodi est templum quoddam templo Salomonis antiquius , constat , Si-nensum nationem magis , minusque populis see. quentem, sive uno rege , sive pluribus gubernatam existere ab annis serme 4o oo ; annis sciliiscet a diluvio juxta vulgatae editionis chron ologiam ferme iso. Septuaginta interpretum chro.

nologia 33o , quae diluvium antiquius statuit

annis ferme ri86, quamque nos prae ceteris amplectimur, satis superque temporis concedit naistionibus post diluvium dispersis , ut per univeriniam Asiam diffundantur, dc propagentur.

Ut vero ad Indos deveniamus , eorum tempus historicum adeo fabuloso permixtum est , ut nihil certi in ipso inveniri , ae secerni possit . Tantum verosimile est, Indicas regiones primas suisse , quae post celebrem humani generis dis personem incolerentur ; sive quia veteri filiorum Noemi patriae finitimae erant , qui ad Tigris, & Euphratis ripas morabantur ; sive quia uberes illae regiones temperie gaudent primitivae

SEARCH

MENU NAVIGATION