장음표시 사용
161쪽
4. Sed hoe jure utimur : ut Roma qu em Praefectus urbi , vel Prato secundum suam jαν dictionem 3 in provinciis autem Prasides ex inquisitione tutores erearent , veι Mag stratus jussu
Praelidum , si non sint magna pupilli facultates.
NOTAE.4. Secundum suam jurisdictionem γ Ρraetoris imperium muris urbis definiebatur , Praefecti urbis usque ad centesimum lapidem, ι. I. f. I. de U . praef. urb. Praeside, Hoc nomine hic videntur intelligi omnes , qui provincias regunt, non soli Iegati Gesaris, ι. i. D. de Q. pr . iunct. i. I.
Ex inquisitione ) Quae quibus in rebus con-sstat , docet Mod. I. a I. f. pen. Ur ult. de tui.
Mag ratus Intellige municipales, t. 3. d. xit. I. 2. g. 23. D. ad sen. Tert It. Graeci τραπηγώς appellant. Theoph. & Basil. COMMENTARIUS.r Iure Magistratus quae eo etere dicantur , σquae specialiser tributa. α Ea quae jure Magisratus competunt, mandata jurisdictione transire 3 specialiter concessa
3 Vocabulo jurisdictionis latὸ sumpto I etiam ea, quae speetaliter tribuuntur , non obfuria eo referri.
PRUectui urbi Qua primum lege tutoris
dandi potestas Praefecto urbis data sit, non memini legisse : datam tamen constat, L
illies. Olim hic Magistratus iuri dicundo constituebatur ad tempus , Regibus aut Magistratibus urbis profectis. Post coepit constitui ad raucos dies tantum I quoad solemne sacrumeriarum Latinarum peractum esset. Primus Augustus praefecturam urbanam perpetuam fecit , teste Tacito s. annal. cap. Io. G. Auxit
deinde potestatem Praesecti Divus Severus, dataque ei cognitio de omnibus criminibus, non tantum in urbe , sed etiam in Italia , usque ad centesimum ab urbe lapidem, i. t. de Q. praefurb. Consulatur Gruch. 2. de comis. χ. VINN.
Immo jam ab Augusti temporibus cognitio aliqua de criminibus penes Praesectum praeto-IT. XX.rio suisse videtur. Id enim velle puto Tacitum
ι. c. verbis: qui coerceret servitia, σ quod euvium audacia turbidum , nisi vim metuat. Mox pleraque crimina a Praefecto urbi vindicata. Idem enim Tacitus lib. I 4. Annal. e. I. auctor est, Valerium Ponticum ignominia relegationis adfectum , quod reor ne apud praefestim urbis arguerentur , ad Praetorem detuIisset cons. Tacitia Hist. Iib. 2. e. 63. seqv. Dosith. Epist. Ηών. cap. 7. Unde Severus territorium tantum hujus iurisdictionis ad centesimum ab urbe lapi-pidem protulisse videtur. HEIN. Secundum jurisdictionem Quod semel atque iterum in transitu diximus , tutoris dationem Magistratui non competere jure sui Magistratus , aut vi jurisdictionis , quam habet, sed ex speciali concessione vel lepis vel Principis, icoperae pretium est explicatius considerari: ita enim plane intelligimus, quid his verbis, secvndum jurisdictionem suam , Justinianus significet ; & simul utrum mandata jurisdictione, jus dandi tutores transeat, nec ne λ Jure Ma- tgistratus competere proprie dicuntur , quae quisque Magistratus ex natura osscii sui habet, sive ob id , quod propterea initio creatus est. Igitur quae Praetor habet ut Praetor, Praeses ut Praeses, &c. iure sui Magistratus habere dicuntur. Verbi causa, Praetor initio constitutus est ad hoc, ut in urbe iuri dicundo
praeesset, ι. a. f. eumqtie consutis 27. de Orig.
Iur. Praetori igitur jure Magistratus sui competit iurisdietio & imperium , quod jurisdictioni cohaeret, in causis, de quibus, & inter personas , quibus jus reddere jussus est. His opponuntur quae specialiter lege aliqua vel constitutione Magistratui postea tributa sunt,
ι. I. de Q. ejus eui mand. cujusmodi est imperium , quod dicitur merum , d. l. i. item actiones legis, quae in specie sic appellantur, ut adoptio, emancipatio , manumissio , arg. i. t. in 3. de Q. procons. I. I. de OF jur. A LI. C. de adopt. Paul. a. sent. et s. atque hujus quoque generis est tutoris datio , I. s. f. a. otinet. Ex quo loco apparet, lege concedi non tantum ea dici, quae in causis singulis specia liter singulis conceduntur, puta Titio aut MMvio : sed etiam quae in universum tribuun dira& sub nomine officii, puta Praetori, Prasidi,&c. Quae jure Magistratus competunt, natu ra sua inlunt iurisdictioni, Se ideo mandata iurisdictione transeunt ; quae autem specialiter Magistratui concessi sunt, non transeunt; qui ea non ex natura officii sui habet, sed ex nova & adventitia auctoritate , quae ad officium di jurisdictionem Magistratus, cui tributa sunt necessario non pertinet, La. de of υνι ομ
162쪽
aetaei. I. p. de tui. tr eur. dat. d. I. E. tr 3. de
s mcisi. Caeterum si latius verbum jurisdi- Adais, aut haec verba , jure Magistratus , accipias, mam ea, quae ita, uti diximus Magi- Iradu specialiter concessa sunt, ad ossicium eius aut jurisdictionem pertinere haud absurde diraris, arg. I. r. de juri'. LI. pr. de ps. i. I. g. s. jud. θω. d. L x. g. I. de Us proconsutique accessione novae auctoritatis plenius at- sie auctius officium ejus factum est. In latiori autem hac significatione accipiendum, quod hic dicitur, secundum jurisdictionem et quam- qaam haec verba & aliam interpretationem
laus commodam admittunt ἔ nimirum ut in- cur. dat. Neczmandante praefide aIim tutorem dare potest. Unde recte Vinnius ait , suo proprio iure Magistratus municipales tutores dedisse, quia id illis concessum oratione D. Marci L 3. f. eod. at non simpliciter, sed si a Praesde tutorem dare iussi sint. Rem omnem praeclare exposuit V. C. Ger. Nood. de juri . lib. 2.
s. autem per eonstitutionem nosWam h taligamus Praetorem non alio in loco tutorem
ut posse , quam in quo jurisdictionem ha is, neque aliis personis, quam quae iurisdicinat eius subiectae sunt, per I. s. in An. i. I.
M tat. lat. I. Me. de ju i . ut secundum territo- 's dictionis s- : puta Romae dumtaxat, a vicinis urbi municipiis, ata. i. s. de tui. D. Tulden. bie eap. 3. post Mynse illos. Prasides Generali nomine Praesidis& Proconsul de praefectus aegypti, omnesque , qui
IIo incias regunt, appellantur , ι. r. de σῖρ f. quibus item omnibus tutores dare Pe missam est, a. de tur. σ cur. dat. Specialiter autem praefides dicuntur , qui alias legati Cinsiris, i. pen. f. de Us praef. nimirum qui mittebantur in provincias Principis, seu eas, quas principes sibi reservaverant. De quo vid. Dionis
M. ff. Suetonis in Aug. c. 47.
Magistratus jussu praesidum Hoe non ita ac ripiendum est , quasi vi hujus iussus aut mandati Magistratus municipales tutores dare po-ruerint nam iis quoque hoc ius specialiter
datum est, I- 3. de tui. dat. sed ideo dicitur, quia non ante hoc jus usurpare poterant, quam rem ad Praesidem , cuius primae partes trant, detulissent, isque eam, quod sorte aliis negotiis avocaretur, nec magnae essent pupil-Ii facultates , ad eos remisisset, i. a. f. si praef.
modum dissimile est exemplum Legati Proconsulis, qui mandata demum a Proconsule iurisdictione tutorem dare potest, L M. iunctii. pen. de Us procons nec tamen propter mandatam iurisdictionem , sed quia id ei specialiter datum est oratione Divi Marci , ι. I. g. r. de tui. dat. ea nempe Iege, ut id demum exercere positi, postquam ei mandata est jurisdistio, ut illa iurisdictionis delegatio tantumst necessarium antecedens & causa sine qua non . UIN M. Mandari non poterat tutoris datio..Diserte enim Vlpianus I. 8. f. de tui. σjusmodi di cultateι hominum resecanter, nec e pectata justione Praesidum , disposuimus , si famitates pupilli, HI adulti inue ad quingentor δε- ιώω vahant , desensores eivitatum una cum ut fdem civitatis religiosissimo Antissite 3 vel alias personas publiear , id est , Magistratus , ves Iuridi-
eum AlexandrInae eivitatis , rauores ves euratores
Huingentos selidos Quod si pupilli maiores snt quingentenariis; a Praesidibus dabitur tu
Defensores eivitatum De defensoribus civi
Iuridicum Cui etiam olim data est Iegisaaio , & ius tutores dandi , ι. i. g. 2. de ΟΤjur id. p. u. p.ris exponitur in Basil.
od iure veteri obtinebat, ut Magistra
tus municipales non aliter recte tuto-- res crearent, quam si id facere a prae-
fide jussi aut moniti essent 3 id ex parte a Justiniano mutatum est , constitutumque , ut si pupilli facultates non excedant summam so O. iolidorum , liceat Magistratibus eum civitatis Episcopo tutores creare , Praesidis iussit non expectato , I. Dncimus o. C. de episc. aud. Ergo si majores sint pupilli facultates, jussus Praesidis , ut ante , expectandus erit.
aeuiuentos issidos Solidum idem esse quod
163쪽
aureum, ex innumeris locis patet. Aureus centum continet valetque sestertios. Ergo quingenti aurei, sive solidi emciunt quinquaginta HS. millia 3 nostrae monetae Caroleos bis mille quingentos. Vid. Brisson. & HOto m. in eo . de verb. Mn. Ex professo autem hanc rem tractant Budaeus de asse , Se item Hotom. de re
Vel alias publicas personat Id est , Magistratus ri quos sngulae civitates more suo , atque instituto habent. Cujacius scribit, constitui ionem Justiniani exigere , ut legamus , veι aliis publicis personii , vel Magistratur. Iuridicum Alexandrina civitatis Cur etiam iam ante jus tutores dandi constitutione D. Marci darum fuit, I. 2. de Q. Iurid. de generaliter legis actio , I. I. eod. tit. Eorum periculo Magistratuum nimirum minorum , quorum iam facta est mentio. Hi enim ut satisdationem exigebant, ita & pupillis in subsidium tenebantur, tit. de mag. -υ. g. s 2. σ uit. ins de sati . tui. quod nunc fere abiit in desuetudinem, ut illic notamus. Tax TUS.
c. Impuleres autem in tutela eri naturali iuri eonveniens est : tit is , qui perfecta aetatis non sit , alterius tutela regatur. NOTAE
s. Iuni naturae Tutela ortum a iure naturali sumpsit : quippe cui iuri omnino consentaneum ut alterius prudentia regatur, qui ipse se defendere non potest. Cic. I. de offcap. 34. Incrementum autem & formam a jure civili. COMMENTARIVS αT tela ex eorum numero est, quae in genere & quasi in abstracto considerata sunt iuris gentium in specie & concreto iuris civilis. Nam ut ineuntis aetatis inscitia atque imbecillitas alterius provectioris prudentia atque arbitrio constituatur ac gubernetur, jurinaturali conveniens est 3 Cic. 1. de Osf. e. se Arist- r. ροι. quod & apud omnes gentes Procul dubio observatur. At sorma regendi, qualitas personae tutoris, eiusque constituendi mo, dus, potestatis , quam habet, circumscriptio; haec omnia sunt iuris civilis, prout quaeque civitas ordinaverit.
Perfecta aetatis non fit In calce f. uit. prae. IT. XX.
tit. notavimus , persectam aetatem in iure ti- vili eam plerumque dici, quae est annorum 2 s. Hic autem pinguius , non esse persectae aetatis, accipitur pro, non esse puberem , quamquam etiam ad puberes minores x s. annis, quod hic dicitur, quadrare potest. TEXTUS.
7. auum ergo pupillorum pupillarumque t torea negotia gerant 3 post pubertatem tutela I dicio rationem reddunt. NOTAE.
. Post pubertatem Vel alio modo tutela
finita , tit. D. de tui. Ur rar. dissν. nisi autem finita sit tuteIa , tutelae agi non potest, ι.ε. pr. . F. f. 4. d. tit. COMMENTARIUS x Mornus nostris tutores etiam singulis annis r tionem reddere administrationis suae.
ΗΙc locus obiter tutores admonet ossicii sui atque administrationis ; quod in
Post pubertatem Quippe tutelae agi non pintest , nisi tutela finita sit , I. 4. de tui. σ rat. distr. eiusque rei hanc rationem reddit Ulp. i. s. f. in generaliteν . eod. t. quod absurdum iit, a tutore rationem administrationis negotiorum pupilli reposci, in qua adhuc perseverat
quam ob causam nec a curatore rationes curae
administratae durante Otacio actione utili suetutelae sive negotiorum gestorum exigi possuy0ι. 2. I. rationes 34. C. de adm. . tui. Hoc dilii
mile est , quod curatores durante adhuc ratio ne singularum rerum nomine eonveniri pοι
Tutelae judicio In omnibus , quae secti tu tor , cum facere non deberet, item in hi , quae non fecit , tutelae judicio rationem reddit, praestando dolum , & eulpam & q η tam in suis rebus diligentiam , lag. r. de t t. ds . nec potest haec rationis reddes τnecessitas a patre testamento remitti , L s Iulian. I. de adm. tui. quamquam inventam
solemnis consectio prohiberi potest, ne mi Diqitigod by Gooste
164쪽
α ηtimas pandantur, Ieg. U. f. r. Cod. de ea ar. 44. G. stat. 8c ea quae 3n M. d. cap. s. H. m. de quo vid. Montan. de jure tui. e. notat Grota quod etiam per uuiversam Ger-Ir. se confect. inv. n. 98. π seqq. Molia maniam observatur ex constitutione Caroli V. B. i. semest. Rationem reddere nostrati- teste Schneid. He Wvesemb. par. de iam. tui. bor es, Rebening bemiis en reliqua Men : id- n. 3. & iure Canonum jam ante obtinuisse, i=π5ine nostro iure tutores tenentur non arguit Clement. 2. de relig. dom. in cap. I. de ce- sociae Dira tutela , sed etiam quotannis a iux- Ier. agroi. Zypae not. Jur. Best. de tus vers. tur,
D. Lib. 26. Tit. 8. C. Lib. Tit. I9. Ratis dispositionis.
Iria potissimum sunt, iq quibus guber- gantur : at invicem pupilli non obluantuν-
natio tutoris consistit 3 in persona pupilli tuenda 3 in rebus ejus geren- NOTAE ἀ. iis 3 in auctoritate ei praestanda. Tui- M ationem , institutionem, defensonem- Auctoνἰias furoris Tutores vel negotia g villi continet. In rerum administrati runt ipsi, vel pupillis negotium gerentibus au-vinoris officium est, ut omnia ex utilitate dioritatem interponunt. Ulp. r. II. g. 2Φ. id ' di bona fide curet. Auctoritas ad ea per- est negotium confirmant: hoc enim est auct xjηα, quae pupi1lus ipse gerit; neque aliud rem fieri , ι. 3. hoc rit.
ς i quam probatio eius , quod a pupillo vel Si quid dari sibi Pupillus , qui iam aliquem
ς' Hillo geritur, ι. 3. boe tit. Duo prio- intellectum habet recte sbi dari , sne tutore τὸ hic ortiis, sunt , & fortasse consulto , quia stipulatur, I. s. pr. eod. s. s. infra de inut. sip. st sim uaritio prolixior visa est , quam ut I. r. C. de Oady. praes. aut aliquid sibi remitti, operi Isigorico inseri debuerit. In Pand. au- I. E. D. de accept. & in universum quantum ad coaediligenter exposita sunt tit. de adm. acquirendum non indiget tutoris auctoritate,
M. Tantum g . ult. Dp. t. levis quaedam men- I. I I. D. de aeq. rer. dom.
do ficta est administrationis & reddendarum o Sa aliis promittant γ Aut quid remittant, alie rationum : unde tamen ordinis ratio petenda nentve , I. s. I. s. Me t. f. iat. ins quib. AEI. Getar & continuatae tractationis , arg. ordi- sic. aut haereditatem adeant, g. I. ins eod. R Pand. Duo autem hic docet Iustinianus; Meliorem conditionem facere Neque enim eis .ibus in negotiis necessaria sit tutoris aucto- invidendum , ut rem suam augeant sine tutonias ,& quomodo interponenda. re, qui magis custos datum videtur pupillo, ne rem suam perdat. Fabrol.
T Ε x T v s. Obligationes murua Qui contractus cum aliis . initi ultro citroque obligationem pariunt; ini- In quibus caulis sit necessaria. ti cum pupillo sine tutoris auctoritate eos s
ltim obligant, qui cum pupillo contraxerunt, μοεritas autem puto Is in WEbusdam ea a ι. 3. f. propen. D. de act. empl. t. 33. D. pr. s is pupillis est , in quibusdam non est ne- De. I. I. g. ult. D. commod. a patre autem Pu , ut ecce, si quid dari Hi stipulentur, non pilli claudicant σωα ἀγματα. si nece faria tutoris auctoritas : quod si alii3 pro- pupilli , necessaria est tutoris auctoritas. COMMENTARIUS. mque placuit , meliorem quidem eonditionem re iis sacere etiam sine tutoWi, auctoritate, δε- FN quibusdam eausis necessaria) Ubi tutor idi Orem vero non aliter quam eum tutoris au- se negotium gerit, supervacua est auctori- Rr tate 3 unde in bis causis , ex quibus obliga- tas. At pupillo gerente , quod aliquando V Mν mutua nascuntur , ut in emptionibus , ven- necessarium est , puta si deservo manumitten- ukonibus , Iocationibus, conductionibus , manda- do, aut de adeunda haereditate agatur, aut , depositis, si tuto ἀν auctoritas non interve- constituendo procuratore, 6. I. ins eod. g. Misis, ipsi quidem , qui cum bis contrahunt, obli- ins de curat. locus est auctoritati tutoris r eaque
165쪽
I18 . L I R. I. que in quibusdam rebus, quae a pupillo geruntur , necessaria est 3 in quibusdam non est. In quo haec distinctio pro utilitate pupillorum
recepta est, ut ipsi contrahendo aut aliud gerendo , meliorem quidem conlitionem suam facere possint etiam sin2 tutoris auctoritate,
deteriorem vero non possint, nisi cum tutoris auctoritate , leg. s. boe tit. Ieg. 28. de pact. I. II . de aeq. rer. dom. Et recte , nam ubi nullum incommodum metuitur , frustra expectatur tutoris auctoritas, quae ad hoc sollim comparata est, ut in metu periculi pupillo per eam consulatur. Quod si culpa tutoris in damnum inciderit pupillus , eo nomine tutorem obligatum habet iudicio tutelae. Notandum autem est , hanc distinctionem pertinere ad pupillum infante maiorem: nam infans ne tutore quidem auctore quicquam gerere potest, Vid. inf. g. pupillias. s. de inus. sy0.
Si quid dari sibi stipulentur Nullum enim periculum est, stipulari, inquit ille apud Plaut.
in Pseudol. act. 4. seen. s. v. I . Idem est, si paciscantur aut stipulentur, ut id quod debent, iis remittatur aut acceptum seratur , d. ι. 28. de pact. i. a. de accept. Aliis promittant in Aut rem suam alienent; actionem remittant; quod eis deb2tur , repudient i debitam pecuniam solvant , creditam
Ex quibus obligationes mutua Ex quibusdam contractibus mutuae obligationes , id est , ex utraque parte nascuntur , ut in emptione , locatione , mandato , societate , & aliis id genus : tam enim , verbi causa, obligatur emptor ad pretium solvendum , quam venditor ad rem praestandam. Ex quibusdam vero nascitur obligatio ex una parte tantum , ut in mutuo solus obligatur, qui accipit 3 in stipulatione, qui promittit , t. is. de verb. sign.2tii eum bis contrabunt obligantur Qui contractus cum aliis initi ultro citroque ι obligationem pariunt; hi , si cum pupillo contractum sit fine tutoris auctoritate, ab uno tantum latere constant, eosque solum obligant, qui cum pupillo contraxerunt, Pupillos non
tio huius iuris partim est favor pupillorum,
partim quod qui cum pupillo contrahit , cujus aetatem aspectus ise indicat, suae temeritati id imputare debeat, per ι. qui cum alio I s. de reg. jur. Non obligantur Nis in quantum Iocupletiores facti sunt, I. t. t. s. s. I. boc tit. Natura enim aequum est , neminem locupletari cum alterius jactura, ι. I 4. de cons. ind. An pupil-
Ius sine tutoris auctoritate ex conventione sabiem naturaliter aliquando obligetur, & quam
vim ea obligatio habeat jure civili, disput mus ins de inuti stip. sub g. pupillur s.
r. Neque tamen bareditatem adire , neque bonorum possessionem petere , neque bare talem
ex fideicommisse suscipere aliter possunt,'tutoris auctoritate , quamvis illis Iucrofa fi) neutium damnum babeant.
f. 3. boc titi cujus rei non alia ratio quaerenda , quam quod facto suo sine tutore se obligare non possunt, d. l. s. pr. I. 8. D. de με. . r. Non pertinet quidem hoc ad suos haeredes, beneficio tamen Praetoris abstinentium eadem causa , g. a. ins de haer. quaI. ur dis f. s. ins de haer. quae ab int.
Neque bonorum po fessionem , Sic. Bonoruα possessionis& fidei commissi haereditatis eadem quae haereditatis jure civili aut directo delata
ratio, ins lib. 3. t. Io. . lib. 2. t. 2 . Co MMENTARIUS.
HAE Mitatem adire Pupillus haereditatem
sibi relatam sine tutoris auctoritat adire non potest , ι. s. f. 3. hoc tit. O ius rei non alia ratio quaerenda, quam quod facto suo sine tutoris auctoritate se obligare non potest , I. 8. de aeq. M . d. l. s. pr. hoc LAt inquis , potest conditionem suam melio rem facere , etiamsi tutor auctor non sit. Fateor , modo ne ipse obligetur ; ideoque a par te pupilli claudicant se συναλλαγματα. Flera autem non potest, ut pupillus haereditate quae sita non obligetur ut haeres creditoribus haere ditariis & testamentariis; illis ut defuncti per sonam repraesentans i his ipsa aditione haere ditatis. Neque enim hic est, quod creditati bus : aut legatariis imputetur, qui cum Pupi, lo haerede non contrahunt, sed in eum iaci dunt , quod & Myns. observavit. Alia vulgo ratio affertur periculum scilicet aeris alienis quo emergente incipiat damnosa esse haeredi'tas : multaque insuper in haeredibus esse m
tuenda , Vexationem , negotiorum multitudi nem , offensas, invidiam, ι. . ad sen. Treb. Da
166쪽
DE Auc TORI Priam esse tutoris auctoritatem , I. I 8 s. de reg. Iur. Quae ut vera esse fateamur, illud tamen adhuc relinquitur , cur non saltem favore pupillorum sustineatur haereditatis acquisitio, quatenus illis lucrosa sit. Loquimur autem de pupillis extraneis haeredibus , quippe quibus ad acquirendam haereditatem aditione opus
st: nam sui haeredes sine facto suo ipso iure
haeredes fiunt etiam ignorantes, ι. 8. de aeq. r. g. a. inf. de bar. qua ab int. defNeque bonorum possesionem ob eamdem nimirum rationem , quia bonorum possessio vi ipsa nihil aliud est, quam diereditas, & in omnibus vice haeredum bonorum possessores habentur : de quo ins lib. tit. de Mn. possHaereditatem ex fideice mi Et hoc eamdem rationem habet: nam cum restituta haereditate actiones omnes, quae haeredi in haeredem competunt , ex S. C. Trebelliano transeant in fidei commissarium , si pupillus ex fideicommisso haereditatem susceperit; eo facto Perinde obligabitur, ac si quamlibet haereditatem adiisset. De fideicommissariis haereditatibus tractabitur inf. lib. h. tit. M. . Ne ullum damnam habeant ) Melius meo iudicio Cuiae. Hotom. Hesemb. legunt, quam vis illis lucessa sit, nee ullum damnum babeat, sine parenthesi : quomodo & apud Caium legitur in Pand. ia legisse etiam videtur Theophil.
1. Tutor autem flatim in ipse negotio praesens debet auctor fieri, A boe pupillo prodesse existimaverit. Post tempus vero , vel per epistolam , aut Per nuntium interposita auctoritas nibu agit. COMMENTARI Us.
EXponitur hic modus seu forma interponendae auctoritatis ex Cato d. I. s. f. tutor. s. h. tit. Hic modus , ut legitimus haheatur , duo desiderat ; ut tutor in negotio,
quod cum pupillo geritur , praesens sit; ut statim atque peractum est , auctor fiat. Praesentia ideo desideratur, ut certo cognoscat tutor, quid negotii, qua fide geratur : ac proinde non susscit corpore praesentem esse , nisi &animo sit, & intelligat quale sit quod contrahitur, ι. I 4. eod. jun . l. t. in M. ty I. 2. eod.
Cur autem statim & quasi calente adhuc ne- sotio auctor fieri debeat, haec ratio est. Quia interpositio auctoritatis integrat quodammodo personam Pupilli, qui Per se contrahere
. TE TUTOR UΜ. I 29 non potest: efficitque , ut actus sustineatur, qui alioqui ipso iure invalidus ex intervallo non posset confirmari. Non est autem nece se, ut & is praesens sit, qui cum pupillo contrahit ; potest enim ille aliquid vendere aut locare pupillo per epistolam , & tutor auctoritatem pupillo accommodare, d. I. s. f. iat. Illud quoque sciendum est , auctoritatem semper pure a tutore interponendam esse , non conditionaliter , quamvis conditionaliter cum pupillo contrahatur , t. 8. eod. v INN. Ratio, cur praesens in ipso negotio statim auctoritatem interponere teneretur , haec reddi potest
proprior, quod illa inter postio auctoritatis fuerit actus legitimus. Quod & inde patet, quod non admittat conditionem , ι. 8. Τ hoe
In ipso negotio praesens debet auctor feri Τutoris auctoritas persecto negotio interponitur, ut diserte scribit Ulp. ι. A quis et s. f. jussum de aeq. bH. Quamobrem baec oratio vel sic resolvenda est , tutor in ipso negotio praesent satιm debet auctor fleri. Ut intelligamus , & praesentiam tutoris in ipso negotio , dum adhuc geritur , requiri, & statim ut negotium perfectum est , auctorem fieri oportere I quod & arguit mox sequens illatio , pos te ui ver. ,σc. Vel si haec verba , ia ipse negotio , ad illa auctor feri, referre malis , in ipso negotio fieri intelligi debet, non quod fit, cum nihil dum gestum ς quid enim tunc probet tutor sed quod fit , negotio quidem cum pupillo iam
gesto, sive tractatu praesente tutore habito, sed uatim & in continenti subsequitur , & tractatum illud concludit ac firmat. Sic in I. I. de solui. in solutione sive in re praesenti constituere dicitur, in suam causam solutum velit, qui statim atque solutum est , constituit. Caeterum haec subtilitas hodie insuper habetur.
Autumn. collat. jur. in d. l. s. s. tui. s. VINN.
Vulgo huic g. i. b. t. opponunt l. et s. f. A. Isb. t. Ubi & persecto negotio auctoritatem interponi posse , ait Ulpianus. Conciliationem tentavit Culac. OU. lib. i 3. cap. 3I. Goth Osredus in Comment. ad Reg. jur. 19. telum Ulpiani textum sollicitat, Sc pro perfecto negotio rescribi jubet praυecto nego/io. Acuta sed minus necessaria correctio. Praesens tutor interponebat auctoritatem , sed pei secto negotio. Perfectum vero erat negotium , quando id peractum , a quo substantiam capiebat negotium, ex. grat. in stipulationibus, ubi congrue a pupillo responsum fuerat, auctoritatem interponebat tutor tanquam persecto jam negotio. Hinc elegans illa ac subtilis qua stio in Fragm. Rcgui. ex vetere Icto S. I s. utrum, si R Re-
167쪽
I; o LIB. I. TIT. XXI.s mina absens manumittat, tutor auctor fieri scribit Ulpian. Se moribus 'pupillo dari , qui debeat, dum Demina scribat Epistolam , an, eum tutore suo, legitimo judicio agere vult,
dum servus cognosset dominae voluntatem tit. D. de tutel. 6. moribus 24. Haec igitur ex- Dubium enim erat , quo momento libertas ceptio fuit regulae ejus quae prohibet, tutorem πιταρτιζηται, peragatur, id est quo momento ad certam rem vel causam dari , f. pen. su p. persectum sit negotium HEIN. εtii test. tui. item alterius; qua traditur, f. i terdum s. inst. de curat. tutorem habenti tuto T E X T V s. rem dari non posse. Cur autem necesse fuit
Quo casu interponi non potest. hoc casu tutorem dari Nimirum quia judi-
cia erant solemnia & ordinaria: ad ea autem, . Si inter tutorem pupillumque judicio agen- quae solemnitatem juris desiderant explicanda, dum sit: quia ipse tutor in rem suam auctor esse tutore auctore opus erat , I. euratorem I s. hoc non potest y non praetorius tutor ut olim eonsti- tit. I. eum in una I . f. I. de appeII. ι. uit. tatuitur , sed eurator in locum ejus datur e quo cu- de in liti tui. dand. ratore interveniente judῖeium peragatur 3 er eo Curator datur Postquam judicia extraord, peracto curator esse desinit. naria esse coeperunt, sublato solemni veterum formularum ritu , inst. tit. de suce. s l. π tit. NOTAE. de interd. f. MIt. Cod. deform. π imp. - . Non pratorius tutor ut oIim Moribus rein quae per quemvis procuratorem expediri po ceptum fuerat, ut hoc casu tutorem habenti ruerunt, ad ea tractanda di curatorem dari tutor daretur. Ulp. t. II. f. 23. propter so- sufficere visum est. Unde existimo, Tribonia- Iemnitatem iudiciorum , L i'. boe titi num verbum euratoris, in locum tutoris subiecisse in II. 3. 4. s. de tutel. I. 24. de test. tui. COMMENTARIυ s. σμiι. ue. Iure novo haec disputatio Moh
νωχῖο agendum sit Nec plures sint tutores, supervacua est, quo vetuit Iustinianus debis alioqui nisi cum omnibus pupillo lis sit, torem ereditoremve pupilli tutorem creari, unus ex iis auctor erit, L si plures 24. de eique , qui pupillo, aut cui pupillus post ccedi
est. tui. Intellige autem, si iudicio agendum tam tutelam debere coepit, perpetuum cura st de aliis rebus quam de adminis ratione tu- torem adiungi voluit, Nov. 7 h. c. r. in a. Dixi telae: nam tutelae agi nisi finita tutela non po- autem pene : quia video plerosque hinc e i test , I. 4. de tui. π rat. ἀην. mere tutores ex certa scientia testamento da- In rem suam lauctor esse non potest Regula tos. DD. in auth. minoris, C. quidar. tui. Sch
est , tutorem in rem suam auctoritatem ac- neid. bie num. s. Montan . de tui. c. s. n. 67
commodare non posse, . I. T 7.boe tit. quem- tr seqq. atque ita iudicatum refert A. Fab. Cadmodum nec iudex quisquam, aut testis in tit. xo. Iib. s. def. I. Sand. lib. 2. tit. s. defI. sua causa esse potest , i. io. de juri . ι. nullus Myn fingerus item excipit ex inquisitione dato. de testib. Et in casu proposito hoc alioqui tos 1 quod vix est ut probare possim. Illud absurdi eveniret, ut idem in eodem negotio constat, matrem & aviam non impediri dede actor esset & reus. At enim nihil prohibet bito aut credito , quominus filiorum suorum auctoritas , quominus negotium per conse- aut nepotum tutelam gerant, aratb. ad bac, C. quentias etiam tutori geratur , d. I. T. quod quand. mis. Us tui. & multo igitur magis ex exemplo declaratur, d. t. I. cipiendum pater de avus , ut curia Frifaeceo Non praetorius tutor Praetorianum appellari suit, teste Sand. d. lib. π tit. de .a-
Q U IBUS MODIS TUTELA FINITUR.
d. Lib. s. Tit. 6O.. Continuatio ct methodica Tituli explieatio.
DI tum est, quibus modis tutela con- varii sunt , tum ex persona pupilli, tum exstituatur; quae constitutae vis atque persona tutoris, tum ex persona urriusque. auctoritas: reliquum est , ut videa- Item quidam communes sunt omnibus tutelamus, quamdiu Perseveret, quibus- speciebus, quidam proprii quarundam a ficWxque modis ea finiatur. Modi finiendae tutelae ex progressit apparebit. In summa aut duo
168쪽
QUIA Us Μo D Istum horum modorum altero semper finitur, aut ipso jure, aut interventu Magistratus. TEXTU s.
Pupilli pupillaeque, eum puberes ese ereperint, a tutela liberantur. Pubertatem autem Veteres quidem non solsim ex annis, sed etiam ex habitu corporis in masculis aestimari volebant. Nostra amrem majesai, dignum esse eastitate nostrorum temporum existimens. bone putavit, quod in semunis etiam antiquis Impudicum esse visum est , id est, . pectionem babitudinIs eorporis , hoe etiam in mascussos extendere. Et ideo nostra fancta eonstir rione promulgata, pubertatem in masculis ρ decimum quartum annum eo letum illies initium accipere disposuimus : ant quitatis normam in f minis bene positam in suo ordine relinquentes , ut post duodecim annos eo Ietos viri potentes esse
NOTAE Sed etiam ex babitu eουονὼ Priscus eum puberem esse dicebat, in quem utrumque concurrit , & habitus corporis, di numerus annorum. Ulp. tis. II. insin.
Inspectionem babitudini, corporis Sunt , qui negent tale quid apud Romanos factitatum, &impudicam illam inspectionem corporum Romanis moribus indignam esse existimant. Nostra eonsi tutione) Extat in I. uit. Cod. quand. eui. veI eur. esse design. COMMENTARIVS x Loπὸ ante tempora Iustiniani receptum fuisse,
ut pubertas etiam in masculis ex annis aesti
2 Suspectum auctori esse, quod feribit Tribon. dentidorum eorporum injectione.
3 Vim generationis in feminis eitius incipere quam in maribus. 4 Tutelam muliebrem aliam fuisse ab hae pupiι-Mνi foemi arum. ς Moribus haνum regionum tutelam pubertate non Miri.
Gm puberet ese Primus modus finienda
in persona dupit Ii tutellae est pubertas,
res etsi curatorem accipiunt, in suam tutelam venisse antiqua locutione dicuntur, ins de v. obstit. in pr. I. 8. g. r. de bon. pus see. tis. Sed etiam ex habitu corporis Fuere olim, qui UT ELA FlNITUR. 23 Ipubertatem in masculis ex solo habitu corporis aestimabant. Proculeiani eum puberem esse dicebant, qui quatuordecim annos explovisset: alii eum, in quem & habitus corporis& numerus annorum concurreret I teste Ulp. tit. Ir. de turet. in An. Eam se controversiam
sustulisse , abrogataque inspectione corporis pubertatem ex annis tantum arsi mari voluisse, scribit Justinianus bis, Ur in I. ult. C. quod. t tui. vel cur. Sed prosecto longe ante Justinianum receptam fuisse Proculi sententiam, multis auctoritatibus probari potest. Nam Te tullianus, qui aliquot saeculis ante Justinianum
vixit, in lib. de veland. vita. aperte testatur, Romanos pubertatem in annis, non in sponsalibus, aut nuptiis decernere I hoc est, ex annorum numero , non ex habitu corporis puberem iudicare. Et Macrobius lib. 7. Saturn. cap. . sic scribit; secundum jura tubliea duodecimus annus in femina , tr quartu ecimur in puero definivia pubertatis aetatem. Idem in somn. Scipion. lib. r. c. s. ait, tutelam pueris pos bis septem annos δε- Plia. Idque & VI p. noster expressis verbis confirmat L a. de vulg. er pup. indeque est quod idem Ulpian. scribit, masculis post annum decimumquartum, foeminis post duodecimum permitti testamentum facere, t. s. qui tes ae. Inspectunem bab tudini; corporis ) Numquam a mihi persuaderi potest , inhonestam hanc corporis inspectionem apud Romanos usitatam fuisse : neque est Veterum quisquam , qui tam impudicae rei meminerit. Quod autem in libris Jurisconsultorum & apud Quintilianum Iib. 4. Inst. Orat. h. legimus, dubitatum fuisse, ex habitudine corporis an ex annis pubertas metienda esset; non de turpi aliqua nudorum corporum inspectione accipiendum est; sed de externo corporis aspectu & vigore 3 ut is ex quorumdam sententia quae tamen non obtinuit in pubes haberetur , qui figura ac dispositione totius corporis liberorum procreationi idoneus videretur , fac. I. 4. C. qui test. De. Etenim habitus sive habitudo Latinis Script ribus σομα. dc formam corporis significat. Cic.
pro Cal. e. χ . ctuintus Metellus , cum floreret integra aetate , o timo habitu , maximis viribus. Liv. lib. Foedior corporis babitus , pallore aemaeie perempti. Terent. in Eunueb. act- . Icen. 3. v. II. aeui color , nitor, vestisns , set e bain .
tudo est eorporis Sic auctor ad Herenn. bonam corporis habitudinem appellat integram cor- poris constitutionem. Undo de eos qui obesi re erant corpore, habitiones dicebant, Terent. lEunuch. act. 2. sten. q. v. et t. Si qua babilior paulo , pugilem esse funt. Plaut. Epid. act. I. c ilhen. r. v. 8. Corpulentior heriae, atque habitio . .
169쪽
Raegaesus 4. vaν. Io. existimat, Triboniano impoluisse Platonem, qui lib. II. de legib. convenientiam aetatis ad matrimonia definiri vult per judicem nudos omnino mares, nudatasque
usque ad pubem foeminas inspicientem ἔ Τribonianumque ea , quae de pubertate ex habitu corporis aestimanda apud Iurisconsulios legerat , ex imaginaria illa Platonis lege interpretatum. In contrarium tamen moventur Hotomannus & Ant. Matthaeus Coll. Inst.2. disp. a. auctoritate Quintiliani , qui declam. vis. scribit: nudari corpora puerorum, & ab iudicibus inspici. Sed confictum hoc esse non dubito, ut sere fit in scholasticis exercitationibus. VINN. Similia olim mihi in mentem venere lib. I. Antiqu. Rom. hoc tit. f. 2. seqv. p.
224. Sed vide tu , sis , Viri amplissimi Corn. Bynkersh. obf Iib. eap. 24. Deinde ante Justinianum adeo certum non fuisse pubertatis terminum , vel inde patet , qudd ipsi patres annum pubertatis liberis testamento praefinirent, modo decimum quartum , uti in I. 4s. F. de legat. I. σ I. Q. F. quando dies Ieg. red. modo decimum sextum , ut in ι. 34. f. a. f. de Ieg. 3. i. 36. g. r. I. 48. F. de cond. π d mons . i. 46. f. ad SC. Trebeli. modo decimum octavum , ut in I. Io I. g. 3. ff. de cond. σδε-
monstr. Et hinc est, quod Paulus Apostolus haeredem pupillum sub tutoribus esse ait
3 Post duodecim annos Pubertatis anni maxime propter nuptias definiti sunt: ideoque cum vis generationis in sceminis citius incipiat
quam in maribus, placuit eas etiam citius tutela liberari. Et hoc est , quod Macrob. IV. I. in somn. Scipion. e. s. scribit , de tutela , inquit, foemina propter votorum festinationem mariturius biennio , quam pueri, legibus liberantur. Quod autem generationi citius admoventura id idem Macrob. L. Saturn. r. infirmiori earum naturae adscribit: nam & exilia poma celerius maturescere , robusta serius. Physici etiam hanc rationem afferunt; quod facilius est pati, quam apere I in generatione autem Remina passive te habet. In universum autem, ut scribit Arist. r. de hist. animal. θαττον πα
4 εα αἰαι, και γὴν αs. Alia ab hac pupillari Reminarum tutela fuit muliebris , de qua Ulp. in fragm. tit. II. Nam & post pubertatem mulieribus tutor dabatur , non ad negotia earum
administranda , sed ad auctoritatem praestandam in solemnibus & civilibus , veluti ad iudicia 1 ad dictionem dotis i ad alienandas res mancipit. Ulp. d. ιοe. Nisi dicamus , ex jure
veteri haec referri, quo iure mulieres perpetua tutela continebat, teste Boetio in Top. Cis. Nam non temere loca illa omnia , quibus traditur , tutelam in foeminis anno duodecimo finiri, & curatorem succedere, a Triboniano interpolata dixerim i quamvis id affirmet Rae-Vard. 2. var. Io. Obstat enim locus Macrobii modo citatus e & Boetius expresse de iure antiquo loquitur. Moribus harum regionum tutela pubertate non finitur: sed qui semel legitime tutores dati sunt, etiam puberam rebus praesunt usque ad justam eorum aetatem, hoc est, donec 2 s. annos implevetunt , D. Gude- Iin. in M. lib. i. Christin. volam. f. de eis Io
legibus abrog. hie : quod & in Germania generali consuetudine receptum esse testatur Gail. z. obf. s6. Paul. Busius ad I. r. n. 7. de illicu
ti in pleraque Gallia, Baro hic.
De capitis deminutione pupilli.
r. Irem finitur tutela, fl adrogati sint aDMimpuberes, vel deportati: item si in servitutem ρο- pillus redigatur , vel si ab bsibus captus fuerit.
i. Deportati Quia cives esse desinunt, ε.
impuberes deportari posse , nempe qui sustpubertati proximi & doli capaees, ι. rra. D
SEeundo finitur in pupillo tutela quavis ea
pitis deminutione: sive enim adrogatus sit, sive deportatus, sive in servitutem redac tus , rutela extinguitur, ι. I . pr. σ f. I. σ2. de tuteI. unde hic locus descriptus est. Miscentur autem hic modi, quibus & ex persed tutoris tutela finitur , g. A. inst. eod.
Ad Maii sint Ratio est, quia desinunt ego
sui iuris, de in potestatem adrogatoris tran seunt; nemo autem potest simul esse in tutelare in patria potestate , Dp. de tui. in pr. Sed hoc moribus sere hodiernis non obtinet. VH deportati Quod ob delictum iis cost' tingere potest, qui sunt pubertati proximi,& doli capaces , t. pupillum tr. de reg. μη s. pen. ins de AI. quae ex deI. Constat autem, deportatos peregrinae conditionis fieri, ideo
170쪽
QUIE Us ΜοDIs Τque pro mortuis in iis, quae iuris civilis sunt,
qualis est tutela haberi , f. r. sup. quib. mod. ius par. Dis. l. I T. f. I. de pom. In servitutem redigatur Puta si pupillus jam doli capax ob ingratitudinem patrono iterum in servitutem tradatur : quo exemplo utitur Theophilus : idque sortiori ratione quam si deportatus sit ; quia cum civitate simul & libertatem amittit , g. r. sv. de cap. demin. Si ab hostibus captus Caeterum eventus demum ostendet, an tutela hic omnimodo finita sit ἔ nam posuiminio reversus procul dubio recedit in tutelam. T a x T U S .
x. Sed etsi usque ad eratam eonditionem datur fit tutor testamento , aeque evenit , ut desinat esserator exsente conditione. No et 2. Testamento Additum , quia a Magistr tu ita non datur , ι. s. f. I. D. de tutor. LT T. de reg. jur. Existente conditione Veluti si Titius tutor testamento datus sit, usque dum uxorem ducet , & duxerit. COMMENTARI Us,
que ad certam eanditionem Uel usque
ad certum tempus e nam ut ad certam conditionem testamento datus, existente conditione tutor esse desinit; ita datus ad Certum tempus , finito tempore deponit tute-Iam , ι. I . f. MIt. de tui. I. g. g. I. er 2. de rest. tui. g. pen. ins bοe tit. Hoc autem modo finitur tutela ex persona tutoris , & proprius tutelae testamentariae, ut docemus sup. qui test. tit. dar. 6. 3. Est & modus, qui huc pertinet , quo finitur tutela Atiliana. Nam si ex die aut sub conditione testamento tutor datus sit, is qui interim a Magistratu datus est , veniente a te aut existente conditione, tutor esse desinit, g. r. sv. de atii. tui. add. quae ad s. ad certum tempus I. sv. qui tes. tui. dar.. TEx TUS'
3. Simili modo finitur tutela morte pupiliorum, vel tutorum. TELA FINITUR. 133 COMMENTARI Us.
ΗIe modus & ad omnem tutelam & ad
personam utriusque ex aequo pertinet: eo autem maxime speciat, ut intelligamus, pupillo mortuo, ne ratione quidem bono rum , quae post mortem supersunt, tutelam perseverare e mortuo tutore , haeredes eius in tutelam non succedere, I. antepen. de tui. Liat. S. I. de mun. ix bon. I. . D. de tui. σ rat. disse. TEx TUS
4. Sed σ eapitis deminutione tutorii, per quam Iibertas, vel eivitas amittitur , omnis tutela perit. Minima autem eapitis deminusione tutoris,
veluti si se adrogandum dederit, legitima tantum perit : eatera non pereunt, sed pupilli in pupillae capitis deminutio , Iliat minima sit, omnes tutelas tollit. N o Tq. Legitima tantum perit Αgnatorum scilicet hodie id non obtinet: quia jure novissimo in totum sublata est agnationis & cognationis disserentia , pariterque cognati cum agnatis ad legitimam tum haereditatem, tum
tutelam vocati, Nov. II 8. cap. s. Co MMENTARIUS.
P, quam libertas veι civitas Hic modus solvendae tutelae communis est, ut notavi Dp. ad 6. I. eamdemque in tutore, quam in pupillo , rationem habet Legitima tantum tutela perit Nimirum quia di petit agnatio , ob quam ea defertur , f. ult. Dp. de leg. vn. tur. Legitima autem patronorum tutela huc nunquam pertinuit, Ulp. in fragm. tit. de tutes. S. 8. Porro jure novissimo nullam amplius legitimam tutelam minima capitis deminutione tolli, notavimus sub dict.
Licet minima H Is qui ita potestate Patris
est , si persectae aetatis sit, non prohibetur tutor esse, sup . qui test. tui. dar. in pr. I.Uiuifam. s. de bis qui sui vel aldur, In tutela autem nemo esse potest, nisi qui sit juris. Atque haec ratio est, cur pupillo adrogato tutela pereat, tutore non item. . TEXTUS.