장음표시 사용
221쪽
id LIR. ID Ti T. I. venatione interdictum Clericis , ne hac vo- quamvis capta iubeatur capienti auferri , id
lup xle capti cultum divinum deserant, e. r. non tam ideo fit , quia capientis facta non in a. de Cier. venat. lib. s. decretia. Sunt qui est , sed quasi ab indigno & poenae causa. Ea-
existimant, non posse citra injuriam lege ci- dem plane ratione qua laquei, iaculi, aliaque vili aliquos impediri, ne feras capiant, cap- id genus instrumenta venatoria huiusmodi h tasque suas faciam , quoniam jure naturae, minibus adimuntur. Quod si vero id , quod ita quod immutabile est, hoc omnibus licet, Ti- eaptum est, alteri bona fide accipienti ex justaraq. de Nobil. c. I T. n. I A. Menoch. eons 2 98. causa traditum sit, adimi hoc ei non poterit: n. I 8. lib. & alii relati apud Fac hin. lib. I. neque enim furtivum , aut alienum possidet,
4 contre. e. 4. Sed verius est posse. Est enim hoc ut ab eo vindicari queat. Neque dici potest jus ex jure naturae permittente , non praeci- poenam legis mereri, qui nihil deliquit, nihil piente ut semper liceat. Jam vero etsi lex ci- contra legem fecit , I. aliud est fraus I r. de vilis nihil potest praecipere quod jus naturae vireb. An. Huic non absimile est, quod des prohibet, aut prohibere quod praecipit; po- ra in alieno lando capta diximus , eam ca-test tamen libertatem naturalem circumscribe- pientis fieri, quamvis in alieno venari in Vire , & vetare quod naturaliter licebat , atque to domino non liceat. Ita Covarr. d. f. s. n. etiam ipsum dominium naturaliter acquiren- s. ty seq. Christin . ubi Dp. n. 17. Cudelin. 3. dum vi sua antevertere, D. Cror. h. de jur. de jur. nov. e. a. Zypaei notab. jur. Best. de iuribet. c. a. n. s. σ e. 3. n. s. Quae etiam est len- e. ur tit. de venat. ferar. tencia Covarr. in relect. e. peccatum de reg. jur. in s. p. a. f. 8. cum ait, feras , volucres , de TEXTUS. caetera animalia iure naturae non esse communia positive & affirmative, quia omnium pro- De apibus. pria iunt; sed negative , quia nullius sunt, &Jure naturali nulli sunt applicata : ac proin- 14. Ium quoque fera natura est. Itaque de posse lege humana uni potius quam alteri πει, quae in arbore tua consederint, antequam ex iusta causa concedi. Non obstat igitur, quod a te alveo includantur , non magis tua insev saepe in libris nostris legimus , iure naturae li- tuntur esse , quam volucres , qua in arbore Gaberum esse talia animalia venari. Hoc enim nidum fecerint: ideoque si alius eas incluserit, is Verum est , quamdiu nulla lex civilis interce- earum dominu, erit. Favos quoque si μοι esse dit, sicut leges Romanae res multas relique- re/int, eximere quilibet potest. Plane integra re, runt in tuo primaevo statu, de quibus aliae gen- si ρνaeiideris ingredientem fundum tuum , poteristes aliud constituerunt. Cum autem lex civi- eum jure probibere, ne ingrediatur. Examen quo lis aliud constituit, eam observari debere ius que , quod ex alυeo tuo evoIaverit, eo usque in ipsum naturae dictat. Unde autem nata est telligitur esse tutim , donee in conspectu tuo σι tanta iuris quondam communis mutatio Opi- alioquin occupantis fit.
nor partim ex consensu populorum , qui jusvenandi in compensationem curatum & gu- COMMENTARI Us. bernationis Principibus ultro reliauerunt: partim ex ipsorum principum potestate, quibus x Omnes apes natura ferar esse , non ear solas, visum sit publice expedire , ut communi li- quas rei rustica scriptores Olmestres appetiant-centiae fraenum injiceretur, tum ne tota tandem species multitudine venatorum vastare- Uia de quibusdam animantibus dubitatur , tum ne rustici & plebeii homines studio I ri poterat, sintne natura fera, an man-Venationis ab agricultura , aut opificiis avo- sueta ,& maxime de apibus, pavoni carentur : & fortassis ob alias etiam causas, bus, columbis, gallinis & anseribus , non absquas videre est apud Wesemb. parat. de aeq. re est, quod hoc loco nos Imp. docet, qyi'rer. m. Couar. p d. Ioe. Fachin. i. eonte. r. numero haec animantia habenda sint. Ambigi Card. Tusc. pro. conei. Jur. vol. 3. lit. V. conci. primo potest de apibus , quippe quas Plini M I. Christin. vol. s. deeis. 84. num. 7.σ seqq. tradit, nec mansueti generis esse, nec seri, Γρ.s Illud scire operae pretium est , non acquisitio- xi. Mat. bs. e. s. Varro lib. '. de re rus. c. 6-ni animalis capti, sed iuri venandi deroga- in seras de cicures distinguit , uti & Colume. tum esse. Unde si homo plebeius,aut quis alius, lib. s. Plinius d. lib. e. i8. in rusticas sive syι cui ius venandi non est , seram venando cepe- vestres, & urbanas Ulpianus nostet t. 8. g. r. rit, licet incidat in poenam legibus constitu- fam. ere. videri potest haec animalcula in gς eam, fera tamen nihilominus illius fit : de nere mansuetorum habuisse, cum ex sentcntia
222쪽
eia Pomponii respondet , apes venire in judicium familiat erciscundae, quia in patrimonio
nostro sunt, eumque, qui eas amovet, surtum Committere. Paulus vero in eadem re feras a cicuribus manifeste separat, I. si apes 26. defun. Sed dubitandum non est , quin ut diverta sint apum genera, una tamen omnium sit natura, eaque sera & sylvestris; ut hic ex Cato t. s. S. 2. Me tit. refert Justinianus. Libere enim omnes seruntur & vagantur , nec raro locum N alvearia mutant, etiam quae aliquamdiu inclusae suerant. Quamobrem licet Plinio videantur mixti esse generis , sortasse quod in iis quid observarit , quod naturam animalis mani ueti lapiat; tamen in hoc quod tractamus argumento , pro feris omnino habendae sunt. Nec obstat distinctio illa Varronis. Nam clim feras a cicuribus non natura, sed loco separet , seras appellans, quae pascitant in sylvestribus , cicures , quae in locis cultis habentur ; fatis apparet cicures , eum Vocare , non quae natura tales lunt, sed cura hominum , cicuresque dixisse pro cicuratis , vel potius pro iis, quae minus serae sunt, & occupatae facilius mansuefiunt quam sylvestres. Ulpianus autem d. ι. 8. f. r. fam. ere. aperte loquitur de apibus , quae alveariis jam inclusae ita assuefactae sunt , ut ubi evolaverint, eumdem locum sponte repetant: neque aliis apibus seras opponit Paul. d. I. si apes 26. de furt. Constat autem , animalia , quae ex seris mansuefacta,
atque ita condocefacta sunt, ut ex consuetudine abeant & redeant, cum de occupatione eorum quaeritur , quamdiu illam consuetudinem retinent, eodem jure quo mansueta haberi. Unde recte argumentatur Quintilianus Mesam. I aPes, quae ex alveariis nostris mane evolant , & vesperi domum sua sponte revolant , finemque laboris sui sole metiuntur; nostras esse UlNN. Recte dicuntur apes serae naturae esse , si bipartita est divisio in bestias ferar er mansuetas. Ast si ea lem dividis in feras, mansuetas, & mansuefactas uti saepe unius ejusdemque rei modo bipartita, modo tripartita divisio est Uid. Celeb Noodi Probab. I. I. cap. l . tum apes non sunt serae naturae, quae Uveariis inclusae evolant, & revolant. Et ita intellιgendus videtur Ulpianus in ι. 8. f. r. fam. recisi. Mani sustum autem inter animalia feram manJefacta discrimen est. Illa sunt nullius,M hine fiunt occupantis , haec sunt in dominio, At intercepta furtiva fiunt, quamdiu animum redeundi non deposuerunt , I. s. f. c. σι. 44. f. de ad qu. re . dom. Hinc facile patet cur 6. t s. infra h. t. negetur ante rum Ela gal- Iinarum seram naturam essu, quum tamen den- Tom. I tur & anseres, gallinaeque ferae naturae. HEIN. Antequam a te alveo inelnsantur Nam ines sio haec occupatio est. Quae autem animalia se mel noli ra facta sunt occupatione ἔ ea tamdiu nostra manent , neque ab alio occupari possunt, quamdiu possessionem eorum retinemus , fac. I. 3. f. quidam I 6. de aeq. possAlveus autem est , puta ex vimine, aut inani eortice: favum ipsae sibi apes confi-eiunt. Varr. de re rus . cap. I s. Volucres qua in arbore tua ni m fecerint Quemadmodum volucrum in arbore tua nidi hcatio non efficit, ut aut ipsae, aut pulli earum tui censeri debeant; ita nec apium in arbore tua consessio iacit, ut aut ipsae, aut nova earum soboles tua efficiatur : sed ex regula superiore primo occupanti aut includenti cedunt. Quae apium , eadem & favorum ratio est , si quos sorte in arbore tua fecerint, antequam a te alveis includerentur , d. i. si apera s. de fura. Poteris eum jure prohibere Et eodem iure, quo prohibe potes , si praevideris , eum , qui venandi causa tuum fundum velit ingredi , adversus quem, si te invito ingressus fuerit, prodita tibi est actio iniuriarum , ut non multo ante dicimus ex leg. g. ult. de injuri Examen Non solum vetus , sed & novum apum recens natarum , quae ex alveariis ad novas sedes quaerendas a parentibus extrusae sunt: nam si parentum sera natura est , necesse est & seram naturam esse prolis. TEx TUs.
De pavonibus & columbis & caeteris
I s. Pavonum quoque er eοἰωmbarum fera natura est: nee ad rem pertinet , quod ex eonsuetudine evolare in revolare solent: nam in aperidem faciunt , quarum constat feram esse κaturam. Ce os quoque quidam ita mansuetos babeas , ut in stivam ire ty redire soleant, quortimer ipsorum feram ese naturam nemo negat. In iis autem animalibus , quae ex consuetudine abire π redire solent, talis regula comprobata est; in eo que tua else intelligantur , donee animum reteriendi habeant. Nam si revertendi animum habere desierint, etiam tua esse desinunt, in 'ntreetipantium. Revertendi autem anim- videntur desinere babere tune , cum revertendi consus rudinem deseruerint.
223쪽
Sed hae volueres facile cicurantur , & domibus alsuescunt I utique quae natura minus ferae sunt, minusque abhorrent a consuetudine hominum. Vid. Uar. 3. de re rus. T. Colum.
Revertendi eo uetudinem deseruerint Ultro, non si ab alio detenta , I. 8. g. I. D. Iam. ere. Hoc autem totum ex circumstantiis judex aestimabit. Wesemb.
I Pavones tr columbas pro feris baberi, etsi nen
omnes aeque feram naturam habeant. 2 Meribtis Gallorum ex nostris anin alia, quarevertendi eonsuetudinem deseruerunt, non fleri occupantiMm.SFcundo eadem dubitandi ratio esse poterat de pavonibus & columbis , saltem quoad
uaedam genera. Nam pavones quod attinet, istinguunt rei rusticae ScriptoreS Pavones agrestes, qui in Ias & nemo resa loca captant , ab iis, qui a praediis grega ita pastuntur. Varro II. 3. de re rU. & Columel. lib. 8. . D. Idem Varro d. lib. cap. . Duo itidem esse genera columbarum tradit: unum agreste, quod habetur in turribus & columinibus villae, unde & columbae appellatae sint; alterum clementius, quod cibo domestico contentum intra limina ianuae pasci solet. Porro ex domen 3 ticarum & agrestium conjunctione nasci , &miscellum tertium genus. Sed idem hic responderi potest quod de apibus, esse quaedam genera pavonum , itemque columbarum , quae natura minus serae sunt, minusque ab hominum consuetudine abhorrent ; pro seris tamen omnes haberi, quia facile avolant, &tum agrestibus sese conjungunt. Certe Caius . s. pavonum s. bce tit. de Justinianus hiesimpliciter hasce aves earum numero adstria hunt, quae sunt generis feri, quod & D. Grol. facit lib. a. man. e. q. Meminit quidem & pavonis mansueti Pompon. I. st pavonem 3 . de furt. sed opinor mansuetum dixisse pro mansuefacto. Illud nullum argumentum est mansuetudinis, quod hae aves ex consuetudine evolare & revolare solent. Nam & apes idem faciunt SI cervos, quorum utique sera natura est , ita assuefieri posse constat , ut aliquo abeant, & sponte sua redeant domum. Exemplum cervi ita instituti a Tyrrhe I liberis &praesertim Sylvia filia habemus apud Virgiliumrib. . AEneid. Sc alterum cervae Sertorianae apud Plutarch. in Sertor. Fatendum tamen est , pavonibus & columbis hoc propemodum natu-TIT. I. rale esse, & plaeidis in eo similiores quam
seris In sis autem animalibus Natura videlicet feris, sed η,uae te, dra , vita Es τε ἐκ τοῦ δους με παραλλομενοι s , de quibus hic sermo
est : nam in placidis , quae hominum consuetudine natura gaudent, Obtinet quod ex Caio traditur 6. Ieq.
Cum revertendi consuetusinem deseruerint Quod ex circumstantiis iudex aestimabit. Neque enim placet eorum lententia , qui desumtudinem revertendi ex una & altera intermisso ne metiuntur , quamvis id plerique faciant, teste D. Wesemb. hie. Enimvero si quis , verusr. columbas, quae ex columbariis nos ris avolant & revolant, vetitis rationibus averterit, ita ut animum revertendi abjiciant, dubium non est , quin in factum actione teneatur, &captarum nomine etiam furti, I. 8. S. r. fam. ere. Gallorum moribus animalia , quae ex consuetudine abire & redire solent, dominorum esse non desinunt, nec fiunt occupantium, litamvis custodiam nostram evalerint, & de- eruerint animum revertendi , quod maxime in falconibus & accipitribus observatur. Jo. Fab. his. Autumn. eoII. Jur. Gall. ad ι. s. eod. Idemque de moribus nostris testatur Groe nev v. de II. abrog. hie. VINN. Jure germanico veteri, paVones , columbae , immo & picae & cornices mansuefactae mansuetis animalibus accensentur. weichb. art. rig. Et tamen fiunt occupantium , si ei tra dolum intra quatriduum domum non redierint. Melchb. ibid. & ius pro . Suev. hie eap. 3 s s. g. r. Quae iuri Justinianeo plane repugnant. De usu hodierno cons. Schilter. Exere. 4s. S. I P. HEIN. T v x π V s .
Ic. Gallinarum autem π anserum non est fera natura , Idque ex eo possumtu intelligere, quod aliae sunt gallina , quas feras vocamus, item alii fuat anseres, quos feros appellamus. Ideoque A anseres tui , axi gallinae tua , aliquo modo turbati turbata e et Olaverῖnt , Iicet conspect- Mum e gerint , que eumque tamen loco sint , tuitu ve esse intelliguntur ι π qui Iuctandi animo ea animalia detinet,furtum comm ttere intelligitur. COMMENTARIUS.r Etiam ob gallinam ves anserem subreptum da ri actionem furti.
Postremo dubitatum de gallinis S anseri
bus ; & harum avium naturam initio feram esse negat Justinianus, quod Caius sa cita
224쪽
Cie, t. s. s. galiinartim s. hoe tit. Mox tamen& ille & hic earum duo genera iaciunt: quorum alterum natura sit serum & agreste , alterum mansuetum & placidum : eamque naturarum differentiam in omni fere genere animalium animadverti posse , testatur Plinius lib. 8.c. s . De generibus anserum & gallinarum de natura cuiusque seri plere idem Plin. lib. Io.
r. 2 I. Uarr. lib. I. de re rust. e. s. Columel. lib. 8. c. i. Pallad. lib. I. e. 3 o.
neralis est, ad omne genus animalium man insuetorum pertinens, ea nostra manere, quam
vis ita aufugerint, ut neque sivi in conlpectu nostro, & ubi ea snt ignoremus, vel quocumque modo hoc acciderit: neque enim in his occupationi locus est. Quapropter etsi lupus ovem meam, exempli causa, rapuerit, ea mea esse non desinit, quamdiu recipi potest; & si forte eam alius lupum canibus luis persecutus eripuerit , suam non faciet; sed resposcenti mihi restituenda est, I. Pomponius 44. boc tit. Tres igitur regulae pro triplici animalium dinferentia ex his , quae hactenus diximus , Observentur. I. Feras, quarum libertas vel numquam adempta est, vel quae captae in eam se receperunt , occupantis fieri. r. Animalia mansueta , quocumque Ioco sint, nostra manem , neque occupatione cuiquam acquiri posse. t. Mansuefacta ita ut abire & redire so- Ieant, quamdiu eam consuetudinem retinent, iure mansuetorum censeri; deposito revertendi animo ; ut caeteras seras secundum regulam concedi occupanti, Furtum eommittere intelligitur L. s. g. gal inarum s. d. I. Pomponius 44. boe t. quod &in mansuefactis obtinet, si quis ea animalia, cum ex consuetudine abire.& redire solitae essent, interceperit, ι. 8. g. r. fam. erc. i. si pa-vomm . de furt. Atque his omnibus locis traditum est , etiam actionem furti nominex competere: nempe quia hoc exigit ratio iusti-trae, quae non ex quantitate, sed ex suis regulis debet aestimari. Cui contrarium non est
uod legimus , actionem de dolo ob rem, velumnum mininiam, veluti ob duos aureos, non dari, I. s. in M. eum α. n. seqq. de doI. Siquidem actio de dolo, praeterquam quod aeque ac furti famosa est, remedium est extraordinarium , atque in subsidium dumtaxat si alia actio non sit, & res alicujus momenti esse videatur , comparatum, I. I. g. ait Praetor . de
I. v INN. Conserri tamen hic merentur quae de furto rei minimae eleganter differte Illustris Bynkersh. Observat. lib. I. cap. I. HEIN. ACQUIR. IPSARU Μ DOMINIO.
I T. Item ea , quae ex hostibur evimus , jungentium statim nostra sunt: adeo quidem , ut ex liberi homines in servitutem nostram deducantur: qui tamen si evaserint nostram potestatem , ex ad μοι reyes fuerint, prsinum stasiam recipiunt. N o T AE. tr. Ex bsibui eapimur L. s. 6.nIt. I. T. pr. eod. Aristot. I. pol. . in s.
Nostra fiunt. Jure gentium res hostium eodem loco sunt, quo res nullius , ac proinde eorum fiunt, qui primi earum possessionem nacti sunt, i. i. g. r. D. de acq. posf. dc tam res immobiles quam mobiles. Capientes intelligendi non tantum qui per se capiunt , sed etiam qui per alios. In actu belli publieo &imperato sπuli ut ministri operam navant, de Principi aut populo , ut ministerio eorum utitur, acquirunt: hinc praeda & ager ex hostibus captus publicantur , I. pen. D. ad leg.
Iul. pecvi. I. 2 o. g. l. D. decvt. Extra actum
publicum snguli sibi capiunt; quia non capiunt ut ministri. Grol. 3. de jur. beli. e. s. COMMENTARIUS.
1 Res hostium veteribus eodem loco fuisse , quores nullius, ex ideo iis eoneusas , qui primi earum possessionem adepti essent , vel peν se, vel per alios. x Agrum bostilem, non nἰsi actu publiso eapi posse; ae proinde captum fleri publicum populi. 3 Moientia ty mobilia , qua in mini erio publies capiuntur, in ipsa fleri populi: alias eorum, qui manu eapiunt; oe' quid hodie.
Quod hic di apud Caium I. s. g. MIt. eod.
traditur, ea, quae ex hostibus capimus, - iure gentium statim nostra fieri, difficultate non caret. Nam alibi legimus, agrum ex hostibus captum publicari , I. 2 o. f. I. de eapt. σ postlim. Bona captivorum in fiscum cogenda , ι. divus I I. de jur. me. Captivos ab Imperatoribus vendi solere, ι. . g. 2. destat. hom. Qui praedam ab hostibus captam surripuit, lege peculatus teneri , ι. pen. ad legJul. pee. In corpore Canonum , distribui praedam publico arbitrio , e. dicat aliquis, e. 23. q. s. Apud alios , manubias , id est , pecuniam ex venditione Praedae redactam per quaestores in- Aa a ferri
225쪽
ferri in aerarium , Gell. lib. t 3. e. 23. Vellei. lib. 2. Cic. I. epis. T. Quae omnia arguunt, ipsi populo , non singulis qui capiunt, res hontium acquiri. Et de agro ex hostibus capto omnes consentiunt, eum fieri publicum , sive populi. Sed quod attinet ad res mobiles, & semoventes, plerique putant, has primo ac jure ipso fieri sngulorum , qui manu capiunt: caeterum Duci assignandas , qui inter milites distribuat, Bart. in I. 18. de capi. Alex. & Jas.
in I. i. de acquir. pus Couar. in c. peccatum, p. I. g. 2. n. s. de reget jur. in s. Alii censent, haec
simpliciter acquiri singulis capientibus, Vacon.
renda simpliciter populo aut Principi, cui
bellum geritur, Iib. 2. eon tr. 22. Sed nulla harum lententiarum probanda. Potuit sane consensu gentium utrumvis constitui, ut aut capta populo bellum gerenti, aut cuivis, qui manu caperet, in dominium cederent: sedi quid voluerint quaerimus. Id vero nos docet Paulus ei Nerva filio , I. r. f. I. de aeq. ptis nimirum , jure gentium res homum hostibus esse non alio loco, quam quo sunt res nullius, ac proinde eorum fieri, qui primi earum possessionem nacti sunt. Non distinguunt in hoc negotio inter res mobiles & soli 3 neque dintinguere debuerunt. Nam quae nullius sunt, sive immobilia sint, sive mobilia , semper fiunt capientium; sed tam eorum qui per alios, quam qui per se capiunt : neque enim servi tantum aut filii fami l. sed & liberi homines, qui venando, aucupando, piscando, margaritas legendo , operam suam addixerunt, statim ejus quod ceperunt, possessionem & dominium aliis acquirunt, iis scilicet, quibus operam navant: quippe quae naturaliter acquiruntur, non modo per nosmetipsos, sed etiam per quemlibet alium , cujus ministerio utimur , acquirere possumus ; locumque hic habet , quod dicitur, nihil interesse, utrum per se quis faciat, an per alium, I. ea qua M. hoe
r. i. I. g. per procuratorem 2 O. Ieg. 3. f. I. de
acq. pus Sic apud Graecos , qui in Olympiis
certabant, praemia acquirebant iis, a quibus mittebantur. Igitur res expedienda est cum D. Grotio 3. de jur. heu. s. n. o. & D. Tuld. in nim. bie e. 29. distinctione facta inter actus
vere publicos belli, & inter actus privatos, qui fiunt occasione belli publici; ut dicamus, per illos actus res acquiri populo, per hos primo ac directe privatis. Res soli, nisi publi-a co actu, inducto exercitu, impositis praesidiis, capi non solent: & ideo, ut Pomponius respondit, publicatur ager, sive publicus fit populi , qui ex hostibus captus sit, L si eaptivus Ti T. I.
ΣΟ. f. I. de evt. Solebant autem Romani, ut
hoc obiter addam, agros ex hostibus captos aut totos publicare, aut partiri in victorem populum , aut per censores locare ; interdum modico veteri possessori honoris gratia relicto, aut distrahere, aut assignare veteraniS, aut certum iis vectigal imponere I quarum rerum
passim in legibus, historiis, & agri mensorum
commentariis testimonia extant, vid. i. I s. f. a. de rei vind. I. ri. de mict. consule porro Brisson. a seiact. ant. I. Pet. Fabr. 2. flem. 3.σ 4. Connan. 3. eom. s. Mobilia vero & semoventia aut in ministerio publico capiuntur, aut extra illud. Priore casu etiam illa populi fiunt, cui hic singuli ut ministri operam
naVant, nam ut Ducibus exercitus praedae dinpensandae aliquod arbitrium concessum fuerit, tamen actus sui rationem debebant populo: de quo late Grol. ubi sup. n. ls. Posteriore autem fiunt singulorum capientium, quia quod extra actum publicum capiunt, non intelli-puntur capere ut ministri. Atque huc reserendum est illud Cel. I. transfugam s I. g. I. Metis.
Atiae res hostiles apud nos sunt, non publicae , se occupantium fiunt. Quae apud nos sunt , hoc est , bello exorto , apud nos deprehenduntur. Nam idem & in lic minibus observabatur. Quam in rem insignis est locus Τriphonini I.
in bello r h. pr. de eat . Verum in pace , inquit, qui pervenerunt ad alteros , A bellum stibito exarsisset, eorum servi es iuntur , apud quos jam bo- flet suo fato ita legendουm , non sto facIs , ut habent libri in deprebendiantur. Fato hoc ascribit Jurisconjultus , quia nullo suo merito in servitutem deveniunt et nam fato huiusmodi adscribere transalitium est. Τale illud Naeviit Fato fiunt Romae Metelli consules Hinc etiam est, quod si quid milites eapiunt non in procinctii, aut in eo quod facereJubentur, sed ita eo quod promiscuo iure, aut solo permissu faciunt , id sibi statim acquirunt: capiunt enim non ut ministri. Talia sunt spolia quae detrahuntur hosti in dimicatione singulari. Talia quoque , quae procul ab exercitu in liberis 3e injussis excursibus capiunt. Nunc vero passim usurpatur , ut in direptionibus oppidorum &praeliis suum quisque facit, quod cepit: in excursibus vero capta omnia fiant eorum, qui
in comitatu sunt, inter ipsos pro dignitatis
ratione partienda. VINN. Magnum hic distrimen inter militiam Iectam & mercenariam, itemque eam quae stipendia meretur , & quae suo sumptu militat spe praedae. Sed de his alii. Id quaeritur , an occupatio bellica vere sit modus adquirendi Sane enim , quod meum fit,
ab alio non potest sne injuria eripi, quum tamen
226쪽
DE RE Ru Μ DIvIs IONA , ET Ac QUIREND. IPSA RUΜ DOΜINIO. 189men hosti semper jus sit, rem suam a me Oc-
Cupatam recuperandi. Dicendum itaque videtur , occupationem bellicam modum adquirendi et se ratione tertii ; non ratione ipsius hostis, nisi accesserit huius renunciatio in conditionibus pacis. HEIN. Ut liberi bomines in servitutem ) Hoc etiamnum in Lusitania aliisque locis Turcorum imperio vicinis observatur. Caeterum Christianarum paene omnium gentium velut mutuo Consensu comparatum est , ut capti etiam in bello justissimo libertatem retineant, eosque tamdiu dumtaxat retinere liceat, donec pretium redemptionis exsolverint; quod lib. I. memini me fusius explicasse.
Prisinum statum recipiunt Igitur & ingenuitatem , quamvis apud hostes manumissi sint; nam ratio postliminii efficit, ut hic quoque locum habeat, quod saepissime constitutum est , natalibus non officere manumisionem , S. MD. sv. de ingen. . - TEXTUS.
De occupatione eorum, quae in littore
A uisitionis naturalis & quidem occupationis species est& inventio. Ea pro duplici objecto distingui potest in duo genera;
nam aut earum rerum est , quae nunquam nublius fuerunt, aut earum, quae desierunt habere dominum , quales sunt thesaurus, di res proderelictis habitae. De priore genere hic agitura de altero in s. thesauros ς π g. pen. in feod. ρilli er gemmae Margaritae, conchylia, corallia , caeteraque , quae in mari aut littore
maris nata , nec ab alio ante occupata inveniuntur, ι. . de rer. Lv. ι. r. f. . de acq. pus
Quod autem a mari productum non est , sed a navigantibus in tempestate eiectum , vel quod naufragio fluctibus in Italus expulsum est, eorum permanet, qui eiecerunt, vel naufragium fecerunt, g. viri in f eed. Inter lapillos di gemmas hoc interesse ex Servio Ulpianus refert, L cum auram Isis g. gemma II. de
auri arg. legis quod gemmae proprie dicantur lapides pretius, qui natura perlucidi sunt; lapilli, qui sunt contrariae naturae: quod distrimen etsi non usquequaque ab aliis Scriptor bus observetur , nulla tamen ratio est, cur ob id Jurii consultos reprehendat Valla. Vid. Alciat. ιib. 4. de verb.sign. UINN. Nimirum gemmas lapillosque varie discernunt v c terra. Modo gemmae ipsis sunt uniones , lapilli alii lapides pretiosi: V. C. Broukhus. ad Tibull. I. I. Eleg. 9. modo gemmae vocantur lapides pretiosi: lapilli minus pretios . Apul. in Horad. p. 346. modo gemmae & lapilli accipiuntur promiscue. Brod. Misceli. Ita. Io. cap. II. Sed hic non quaeritur, quid alias fgnificent haec vocabula, ted quomodo interpretanda snt in materia delegatis. Hic JCtis aliquid permi tendum fuit. Vid. omnino V.C. Carol. And. Dukerus de Latin. JCr. p. 299. seq. HEIN. Statim inventoris Mnt in Inventio species est, ut diximus , occupationis. Non igitur ut qui sique haec videre coeperit , de notare oculis, ita statim ejus fient, quod quidam putant, ted necesse est , ut possessionem eorum nanciscatur , si mobilia snt, manu apprehendat, si immobilia , ea ingrediatur , I. r. f. i. & ibi
quis non in totum praeoccupaverit, sed inventorem iam apprehensioni operam dantem adiuverit ι judicatum fuit, inventorem esse
minium semel inventori quaestum etiam amissa possessione retinetur , ut iuris est in rebus omnibus , quae dominio nostro subiectae sunt: exceptis seris bestiis , quae ubi custod am nota tram evaserint , una cum possessione dominium nobis auserunt, quas iure quodam postliminii in pristinam libertatem reversae. T a xvus.
s. Item ea, quae ex animalibus dom n o tuas sectis avia sunt, eodem jure tibi acquiruntur. Co MMENTARI Us
4mumque iure gentium aequiruntur, ea
diximus in summa nobis acquiri dua- bus rationibus e facto, & occupatione nostra ι rei nos re potestate , ac beneficio. Rei nostre haec vis est , ut duo nobis tribuat: Returam, hoc est, quicquid ex ea nascitur, aut provenit ν & accessionem , sive quicquid ei accedit, ita ut unitum ab ea trahatur: quae distinctio docendi causa a nobis retinebitur. DD. vuIgo utramque illam rei nostrae vim uno '
227쪽
ascelsionis nomine comprehendunt , cujus deinde duo genera faciunt : discretam , puta foetus animantium I & continuam , veluti alluvionem. Nonnulli , inter quos Cantiun cu a & Bach ovius, etiam ea , quae rebus nol- tris accedunt, aut ex iis nascuntur , genere quoddam occupationis nobis quaeri volunt, non equidem verae, sed fictae & commentitiae; quasi illa quodammodo a re nostra, & per eam a nobis occupentur. Sed aihil opus est com mentis , ubi sine illis res aeque intelligi potest. Mitto , quod hae res etiam ignorantibus nobis acquiruntur , atque adeo invitis. Praesens hic s. ad laeturam pertinet ι sequentes aliquot ad accessionem. Ex animalibus nostris in Leg. 2. ἐ. s. hae tit. Item partus editi ab ancillis nostris, s .mn.sv. de jur. pers. In lumma quicquid res nostra ex
te edit, sive ea mobilis sit, sive solida, id nobis hoc jure aequiritur: quamvis de solo foetu animalium hic sermo. Et placet haec statimi plo ortu nobis acquiri, etiam ignorantibus,& tantum non invitis : nimirum vi & potestate rei nostrae, sicut diximus. Planit autem eadem ratione foetus animalium nostrorum nostri fiunt, qua nostra fiunt, quae in solo nostro nata sunt; nimirum , ut solum ipsum haec nostra facit, non satio ulla aut plantatio unis decumque prolatia , I. qui seis. a s. de Uur. I. II. C. de rei υind. ita & animalia & ancillae nostrae, quia instar soli sunt, ea , quae coaceperunt , nobis pariunt: nec vis maris inspicitur, quae similis est fato, I. s. f. x . de rei vind. I. T. c. eod. Atque ut fructus a solo nostro separati ideo nostri sunt, & manent, quia cum adhuc solo cohaerebant, pars soli intelligebantur , l. l. de rei vind. ita & laetus ab animalibus nostris, & partus ab ancillis editi nostri manent, quia antequam edantur , portio sunt vii cerum matris, ι. i. g. 2. de vente. inspic.
Adde , quod foemina in alendo Detu omnia conseri de suo, quae & ipsa interim a domino alenda sit. Et fi igitur doctiss. Grol. 2. de ju .
bell. e. 8. n. I 8. iuri naturae magis convenire putat, uc Retas communicetur cum domino maris , si is non ignoretur: ego tamen in veterum lententiam concedo ob rationes , quas
jam memoravi. UINN. Genuina hujus juris ratio fuit, quod JCti, sequuti Stoicos , laetum dicerent non animal, sed partem viscerum. Merili. Observ. Lib. I. eap. is. Quod principium , quamvis hodie deseramus, vel ideo tamen non sequimur sententiam Grotii, quod laetus nullo modo concipi potest , tamquam pars patris. Cons. Pulandorff. Lib. de l. N.
2 o. Praeteνω quod per Erluvionem agro tuo IIumen adjecit, jure gentium tibi acquiritur. Ess a tem alluvio incrementum latens. Per alluvionem autem id videtur adiici , quod ita paulatim adjicitur, ut intelligi non possit, quantum quoque temporis momento adjiciatur. COMMENTARI Us. a Iuri ali ionis Ioeum esse in agri areis iis, non in agris limisatis, aut certa mensura comprebensis.
x Luid de alluvionibus juris fit in bis regionibus. Potestate rei nostrae etiam ea iure gentium
acquirimus , quae rebus nostris ita accedunt , ut iis cohaereant, atque ab iis trahantur: unde hoc genus acquisitionis accessio appellatur. Accessio haec contingit, vel facio de opera hominis, de quo genere ins f. Atamen 26. & multis seqq. eod. vel citra eam, naturali Oeeratione & beneficio fluminis. Atque hoc modo quatuor rerum genera nobis acquiruntur 3 quae latenter per alluvionem a flumine agris nostris adjiciuntur ἔ quae aperta vi fluminis de alieno avulsa cum praedio nostro unita sunt , insula in flumine nata 3 alveus aflumine relictus i quae & totidem 66. ordine explicantur ex Cajo I. T. f. praeterea I. σθε .. a. re primum quidem genus in textu proposito. In Cod. etiam est. est de alluvionib. Agro tuo Arci finio, scilicet, qui non alium finem ea parte habet quam naturalem , id est, ipsum flumen i nam agros limitatos alluvionem non habere, diserte traditum est ι. in agris 1 s. eod. . De. leg. r. f. si infria 6. de sum. Quantum autem ex d I. is. colligere licet,ager
limitatus dictus fuit ager ex hostibus captus,& deinde a populo vel Principe privatis ita possidendus datus, ut certis limitibus sive finibus jus posse ris circumscriberetur: ut sciretur, quod extra hoste fines esset , id publicum manere : sive quod accrevisset postea, id
populo accrescere, vid. Don. . eomment. 2 T. Giphan. ad d. I. rs. Connan. 3. eo . s. qui
hunc locum prae caeteris illustrat ex Amen. de Jul. Frontino de qualit. atror. ex emtroversia limit. Limitatis agris similes sunt, qui certa mensura eomprehenduntur 3 parisque in hac re juris cum limitatis esse debent, ut ius alluvionis non habeant, cum possessores eorum ultra assignatum modum nihil possidere ponsin
228쪽
Flumen adjecit Ad disserentiam lacuum &stagnorum , in quibus jus alluvionis non agnoscitur. Etenim ut sola flumina fluxum &motum naturalem habent, quo fit, ut ripas suas & terminos saei e mutent ; ita Se sola alluvionem admittunt. Lacus autem & stagna Iicet interdum crescant & decrescant; tamen quia terminos suos retinent , alluvionem natura non recipiunt , te latus Ιχ. eod. Incrementum latin klluvionem dicit esse
incrementum lati' um quid ita paulatim &obscure prae G tro adjicitur, ut sen ncipi non quantum quoque Iem omen ' erius praedio detrahat usu Κ ad- Iiciatur,ostio , αν ησιν ἀνε πιιίGNUM Ex quo crestit hujus acquisitionis aequitas : nimirum bd quae alluvione accedunt, ita lente & obncure detrahantur , ut intelligi non possit, si forte de his restituendis quaeratur , quorum Prius fuerit, aut quibus detracta. De alluvionibus ex professo scripserunt Hart. p. I. tractat. oberiad. de Baptista Aymus tribus libris. In hac regione quid de alluvionibus juris sit, certa aut generali definitione comprehendi nona potest. Principis nomine contenditur , alluviones ut tequelas de appendices fluminum jura esse iselius fit ci. Alii contra id negant, estque haec res admodum dubia pro*ter diversitatem consuetudinum de rerum judicatarum. Plane in meridionali parte Hollandita nemo
Irid repertus est, qui jus alluvionis sibi vinicaret, ni fi qui diceret , id a Principe sibi
esse concessum , ut agrum assignatum eo jure, quo Princeps eum habebat, id est ad flumen utque: uti olim iudicatum est de agris ad M sam Se Italam stix, quia Se in litteris mancipationum de in libris censualibus semper dicti erant ad flumen pertingere. Illud constat, agros, qui a Principe alicui conceduntur, certa mensura definiti , ius alluvionis non habere , de
quod extra eam mensuram alluvione accedit,
id acquiri fisco. In Zelandia vassalis de ali
Vionibus non movetur controversia , ne iis
quidem, qui de civilibus tantum judices dant: propterea quod cum jurisdictione simul acce-Perunt agrorum universitatem, salvo eo, quod privatis competit. Nam quoniam hi agri olim populi aut Principis suerunt, aut a Principe siccati, vastalli idem iuris consequuntur, quod populus aut Princeps habuit, vid. Grol. 2.
α r. Euod si vi, fluminis de tuo praedio partem
aliquam detraxeris , ta vicini praedio attulerit, palam est , eam tuam permaneνe. Plane, si Iongiore tempore fundo vicini tui baserit; arboresque, qua secum traxis , in eum fundum radices egerit; ex eo tempore videntur vieini Iundo aequisita esse. N o T AE . a I. Tuam permanere Leg. I. g. 2. D. boerit. Ratio est , quia manet eadem species, nec tua culpa aut negligentia, sed violentia fiuminis avulsa est. ιRadices egerint Quod est argumentum coalitionis. Caeteriim etsi nulla arbor in parte detracta fuerit; tamen postquam ea coaluit, &unitatem cum terra nostra fecit , nostra esse incipit, i. s. f. i. D. de damn. infCOMMENTARI Us.1 In ealce , us f. pro videntur acquisitae , era. omnino legendtim esse numero singulari, videtur acquisita , t . et An postquam pars detracta coaluit, adhue pri Wi domino supersit actio ad pretium
I Roponitur hic altera accessionis species,, quae a flumine est, Ze earum rerum , quae nos latenter, sed vi fluminis aperta alieno . praedio detrae, & in vicinum invectae sunt. Haec a su peri ore illa multum differt. Nam si pars terrae integra a vicino agro vi fluminis avulsa st, Se nostro praedio adjecti I ea non statim nobis acquiritur, ut acquiruntur quae latenter flumen adjicit per alluvionem, sed quamdiu nondum coaluit , & unitatem cum terra mea fecit, manet ejus , cujus ante suit: uia manet eadem species seu idem indivi-uum , ut loquuntur , aut ut clarius loquar &nostro more , quia cum nondum coaluit,
partem praedii mei non facit, ut ei cedere debeat. Ubi vero coaluit, & tamquam trabali clavo agro meo affixa est a jam ut pars lando meo cedat necesse est , & mihi iure accessionis acquiritur. Huius igitur acquistionis flumen ex parte tantum causa est , & remotior : proxima & potissima coalitio. Videntur vi cini jundo acqν sita Locus men- idolus est, de restituendus ea Pand. Florςntinis, in
229쪽
in quibus legitur numero singulari, videtur via cini fundo aequisita , l. 7. b. r. hoc tis. quam Iectionem flagitat ipse contextus , cum si numero plurativo legas, mutetur subjectum quaestionis. Non enim de ardoribus cum parte
fundi avulsis & transtatis quaestum fuit, sed de parte avul Ia dumtaxat, & praedio alieno adiecta ; cumque hac avulsione Justinianus αCajus initio negent, partem illam statim amitti aut acquiri; quis non videt, quod mox subjiciunt de acquisitione , ubi pars detracta climraelio , cui adiecta est , coaluit , de partis ip-us , non de arborum, si quae forte simul avulsae & translatae fuerint, quamquam & ipsae ius partis adjectae sequuntur ) ac quifitione esse intelligendum Et quid si nulla arbor in parte detracta fuerit λ Αn dicemus, papem detractam sine arboribus coalescere dc uniri cum praedio , cui adjecta est , non posse An vero coalitionem hanc non mutare caulam dominii λ inorum alterum manifeste falsum est: alterum talium esse ex Alfeno nos docet Ulp. i. s. f. a. de damn . inf. Quae , mirum est, Cu-jacium , Hotomannum , Pacium , aliosque, qui hunc locum κλη- ιν ri s , ut vulgo legitur , legendum etiam contendunt, non considerasse. Igitur ut rem in pauca conseram, portio fundi , ita uti diximus detracta & nostrofundo ad ecta e si tamdiu fundo nostro adhaeser id, ut coaluerit cum eo , & quod argumentum est coalitionis evidentissimum , arbores, quas sorte secum traxit, in landum nostrum radices egerint 3 ex eo tempore nobis quaesitat intelligitur. Alia quaestio est , an post coalitr nem adhuc aliqua actio supersit priori domino saltem pretii conlequendi gratia, cum iniquum videatur , quemquam locupletari cum alterius damno , quod sine culpa ejus contigerit et ut in proposito, in quo quaeritur de par-Le agri non negligentia possessoris amisia , sed abrepta violentia fiuminis , hoc est , vi majore , ne quis possessori objicere possit , quod ripam suam tueri debuit. In contrarium tamen dici potest , partem abreptam , non statim ut abrepta est , & in fundum meum licet munere quodam fortunae appulsa, meam fieri : sed post longum demum tempus, Postquam tamdiu haeserit, ut iam cum terra mea unitast ; ac proinde ut prior posse r causetur violentia amnis , obiici tamen ei posse, quod partem avulsam , cum posset, non vindicaverit, sed tamdiu passus sit eam haerere fundo alieno , ut tandem cum eo coaluerit, & unum
facta si, ut ipse quoddammodo eam alienasse videatur , scut de eo responsum est , qui rem suam patitur usucapi , ι. alienationis 2 8. deTIT. I. merb. AP. ira sertne & D. Tulden. bie eap. 26. Plane qui facto alieno rem suam hoc iure inviti amiseruat, iis succurri solet, vel utili
actione in rem, I. s. g. 3. de rei vind. I. qua ratione P. g. 2. hoe t. vel, quae actioni in rem
subsidiaria est, actione in factum , I. in rema I. f. item Facumque s. de rei vind. pretii nimirum conlequendi causa. Atque ita propemodum haec quoque explicaverunt antiqui, teste Jo. Fabrot. Glossa iu d. l. s. s. 3. de rei ind. parum sibi constat. T.E x T II s .
22. Infula , quae in mari nata est quod ra ro Meldis oecupantis sit: niatius enim esse creditur. At infula in flumine nata, quod frequenter accidit si quidem mediam partem fluminis tenet , communis est eorum , qui ab utraque parte minis prope ripam praedia po sident, pro modo scilicet latitudinis cujusque pradii , quae prope r pam sit. Auia si alteri proximior sit parti , --rum es tantum , qui ab ea parte prope ripam pra-
men , deinde inqra tinitum , agrum alicujus informam Insulae redegerit ι ejusdem permanet is ager, cujuι ex fuerat. N o T AE ax L. Occupantis fit in D. l. 7. 6. 3. bor tit. iurita regulam. aeuod ame nulliuι est , ere. Siquidem mediam partem, exe. Insula in flumine nata communis est eorum, qui utrinque
finitima praedia possident pro cuiusque praedii
fronte ac modo , d. ι. 7. S. I. dum ne agri sint limitati , ι. r. f. 6. de flum. Alteri parti proximior Si insula cis aut ultra medium amnem enata sit, si quidem contra frontem unius praedii, cui propior est , toto acquiritur huius fundi domino; s ita ut Romti plurium agrorum sit opposita , communis fit omnium , qui secundum eam ripam , inquantum insula porrigitur , habent, d. L 7. S.
s. I. 29. l. ' o. I. s s. eod. In formam insulae Ποταμοῦ κύκλη περιλλοντο Igitur ager non mutat caulam proprietatis ci cumluvione , d. I. T. S. . t. 3 o. g. I. eod. Sed& insula, quae alveo non cohaeret, huc non Iertinet ι.ε s. 6. x. eod. ubi in s. iat. pro si i/, ege non si id, ut praecedentia evincunt. V. Αccurs ibid. COMMENTARI Us.1 Cur raro accidat , ut in mari infula nascatur a Cur
230쪽
E cuν frequenter in flumine . 3 In Iam in flumine natam non pullicam esse, sed privatam vicinorum possesorum.
. Nec tantum proprietase , sed etiam usu.s Pro qua parte cuique vicinorum acquiratur. s Non occupationis , sed accessionis Itire acquistionem defendi. π Mores hodiernos hic variare.
1 Ertium rerum genus, quod iure accessio
nis acquirimus, est insula in flumine nata vado cohaerens: de qua specie acquisitionis ex proseo tractatur hoc S. Adspergitur initio aliquid de acquisitione insulae in mari natae , uti &apud Caium I. I. f. I. eod. unde hic locus sumptus est , sed per occasionem dumtaxat ; nec huc pertinet, sed ad primum genus acquisitionis iuris gentium, occupationem. od raro accidit Partim , ut credibile est, propter nimiam maris altitudinem , partim propter perpetuam aestuum reciprocationem; unde fit, ut nec locus alvei marini facile siccus relinquatur, nec pars alvei extra mare at-
ωIli possit: nam si quid accessu attollatur, id recessu iterum dejicitur & complanatur, efficitque jugis ista reciprocatio , ut eamdem faciem landus maris semper retineat. Terrae tamen motu interdum insulas in mari repente
emergere testatur Plinius , veluti paria secum faciente natura, quaeque hauserit hiatus, alio
loco reddente : intςrdum eodem motu recedente maris novas terras in continente nasci,
cum idem ille spiritus attollendo potens solo
non valet erumpere; Iib. a. nat. biff. east. 8s. σseqq. Grol. r. spar. bie Fabrot. ad Neoph. βuod frequenter aeeidιρ Plinius d. cap. 8 s. scribit, fluminum invectu id fieri r nimirum quia fiumina fere limosa sunt, & multis plerumque locis vadosa , saepe accidit, ut limus, quem secum trahunt, & alia limo illita vadonaerescant & adglutinentur , quibus paulatim auctis , Iocus ille alvei tandem supra flumen
eminere incipiat. Livius lib. 2. e. s. resert,cum
Romani mediis caloribus campi Martii segetem messi maturam & cum stramento desectam quia religiosum erat consumere in Tiberim tenui tum aqua fluentem effudissent, insulam inde enatam esse firmam templis quoque N porticibus sustinendis. Sed neque constans est fluminis cursus , scut est maris 3 neque ut mare fluxum & refluxum habet. Quae omnia consideravit Pomponius I. ergo o. g. 2. hoc tit. cum scribit insulam in flumine fieri tribus modis I uno , cum agrum , qui alvei non fuit, amnis circumfluit, altero, cum locum aliquem , qui alvei esset, siccum relinquit, &TMn. I. circumfluere coepit; tertio, cum paulatim colluendo locum eminentem supra alveum fecit, eumque alluendo auxit. Ad haec aliquando evenit quod Paulus notat I. pen. g. 2. eod. ut ex
virgultis aliave qualibet levi materia in superia ficie fluminis concrescente insula existat, quae ita sustineatur in flumine , ut solum ejus non
Si quidem mediam partem , in qua sequvntur Tria sere sunt, quae de acquisitione insulae iussumine nascentis quaeri possunt; cui, quatenus, &quo iure, seu qua iuris ratione acquiratur. Caeterum scienJum est , non de omni insula , quae in flumine nata aut a flumine fa-.cta sit , haec quaeri : sed de ea dumtaxat, quae nata aut facta sit in alveo aut ex alveo fluminis. Nam primo causam proprietatis non mutat is ager , qui cum alvei non esset, ab amne circumfluo , Ποταμοῦ κίκλη 'περιρ Λοντος, in formam insulae redactus est, L o f. q. d. i. ergo o. f. h. hoe tit. σ hoe g. in M. Deinde quae in flumine nata est forte ex virgultis aliave materia, . quam temere flumina serunt, ita ut alveo non
cohaereat, ea publica est, & eiusdem fere juris , cuius est ipsum flumen, d. t. pen. g. r.eod. In Artesia non procul a fano S. Audo mari l eus est , in quo insulae aliquot fluitantes funiculo arboribus alligato , aut contis , quo libeat , impelluntur, ama hunturque, in ovibus etiam boves aliaeque pecudes pasci pσssunt. Quales & in Lydia, quas Calaminas vocabant,
suisse Plin. lib. i. cap. 9 s. nat. hist. memorat.
De sola igitur ea insula , quae alveo fluminis cohaeret, sive lenta colluvione in eo enata si, sive circumluvione partis , quae alvei esset, facta, quaeritur primum , cui ea iure gentium acquiratur. Et ait Justinianus hic post Cajum, d. l. 7. f. eod. eam fieri privatam eorum, iqui prope flumen , in quo nata est , praedia possident; quod & Pompon. affirmat , d. I.
sum. satisque intelligitur ex iis , quae disputantur a Paulo I. inter. 29. & Proculo , I. infula r s. hoe tit. Cui tamen sententiae contrarium est, quod apud Labeonem , L p n. f. tili.
eod. vulgo sic legitur: Si id , quod in publico innatum aut iuri earum est, pulticum est 3 insula quoque qua in flumine publico nata est , pu blica esse debet. Sed cum hoc e diametro pugnet cum superioribus locis , adeoque cum iis quoque , quae ipse Labeo de proprietate insulae disserit in f f. praeed. d. I. pen. quid dubitamus cum Hotomanno Iib. I. Obs xo. assereare , locum istum depravatum esse, & legendum : Non si id , quod in publico innatum , e .