장음표시 사용
241쪽
cum vinum cum vino miscetur, aurum cum auro conflatur. Effectus confusionis hic est, x ut utrique domino pars alienae rei vice mutua
acquiratur, idque vi & potestate rei cujusque,
cogente natura rem unam mutuo trahere alte
ram ; unde existit totius corporis , quod ex confuso ne sit, communio. Caeterum neque quarumvis rerum confusio communionem parit, neque facta quovis modo. Summam tibi ecce. Omnis confusio fit aut voluntate dominorum , aut citra eam; & citra eam aut casu,
quae tamen & ipsa non sine facto hominum contingit, eorum scilicet qui res in propinquo posuerunt aut voluntate unius tantum, sive etiam tertii alicujus, puta Titii. Res, quae confunduntur , aut sunt unius generis, aut diversorum : Item aut tales sunt, quae confusae separari non possunt , aut quae possunt separari. Nunc sic habe. Voluntate dominorum facta confusio sine ulla rerum distinctione communionem facit. Casu facta non aliter, quam si res deduci non possint. Facta unius voluntate tantum , aut a Τitio, si materiae unius generis consuctae sint; quoniam nec deduci ponsunt, nec novam speciem constituunt. Jam
videamus quid Imperator dicat, & singula
Voluntate dominorum Haec species propries huc non pertinet. Neque enim communio nem hic inducit rerum confusio, sed mutua domino tum voluntas res suas confundendo tacite communicantium, argumento est, quod
etsi duo frumenta sua miscuissent, idem tamen iuris , licet in dissimili genere mixtionis foret, f. seq. Utriusque eommune est Pro rata scilicet eius
materiae, quae cuiusque ante confusionem fuit, ι. f. tillim. de rei vind. Res autem communis Iroprie dicitur , quae duorum aut plurium est , non quasi tota singulorum, neque enim duorum in solidum res una esse potest, ι. s.f. uti m. commod. sed singulorum pro partibus , iisque indivisis, ι. s. de stip. sem. I. s. g. ultim. de νι b. eor. qui sub tui. Itaque quae partes ante confusionem singulorum esse incipiunt conjunctim , ut it m intellectu magis quam corpore partes habeant, dict. t. s. de βιρ. serv. nec possit amplius unus, quod suum fuit, ante confusionem separatim vindicare , sed partem dumtaxat pro indiviso, puta dimidiam aut tertiam : sive, quod eodem recidite agere communi dividundo , ut res dividatur , &pars rei divisae dimidia aut tertia pro rata ponderis, quod contulit, restituatur: in quo &pretii rationem judex habebit, si unius pars pretiosior fuit , dict. I. 3. s. ulti m. i. . ι. s. deTIT. I. νei lind. Et si sorte res dividi eommode non possint, uni totam adiudicabit, eumque vicissim alteri condemnabit in certam summam pecuniae , f. eedem s. inst. de osse. judie. Sed etsi diversae materiae sint, σe. Nihil refert , ejusdem generis materiae voluntate dominorum confusae sint, an diversi. Nam & nova species, quae naturaliter ex confusione diversarum materiarum existit , veluti ex vino& melle confuso mulsum , ex massis auri &argenti conflatis electrum; eorum communis sit necesse est, quorum consensu & voluntate materiae confusae sunt, & vice mutua quod inde existit communicatum. Ex quo etiam efficitur , ut nihil intersit materiae separari, &species facta in sua initia reduci possit, an non possit: quae differentia spectatur, cum jure specifieationis aliquid alicui acquiri volumus
Elictrum Plinio est aurum, cuius quinta
portio argentum est. Secundas post aurum ei tribuit Homerus 4. Od Us ubi regiam Menelai Iaudantem introducit Telemachum a splendore primum auri, deinde electri: vers. 73.
Vid. Plin. lib. 3 3. nat. b . eap. Φ. Strabon. lib. D
uod si fortuito Haec confusionis speciestaria est huius loci. Ait , in fortuita con- ne idem iuris esse , quod foret, si materiae
dominorum voluntate confusae essent: nimirum etiam totum id corpus, quod ex duorum materiis casu confusis existit, commune esse eorum, quorum materiae confusae sunt 3 nec referre, ejusdem generis materiae sint, an diversae, & ob id propria species facta sit: nam quod casu factum est, neminem sibi vindic, re posse iure specificationis. Hoc item &G-jus d. I. I. f. sed es s. hoc tit. Observandum autem est,& hic, & apud Caium exempla Pr poni earum dumtaxat rerum, quae consula diduci & separari non possunt , quippe qua
communes facit ipsa necessitas & vis naturae superior : nam confusio haec eo rem deducit, ut unaquaeque materia alteram in sese per om nia confusam & indiscretam habeat a unde evenit, ut vel minima pars unius partem alte rius sbi habeat adiunctam , quam & necessario ad se trahat: atque hinc commulio. Quod si materiae , quae sorte consuta, separari posesne, veluti s plumbum cum argento mixtum sit; nulla necessitas intervenit, ob quam fiat, ut una res alteram mutuo ad se trahat , sed
cum ab artificibus separari possint, separa-
242쪽
huntur: estque in eam rem non ut superiore casu , actio communis dividundo, sed ad exhibendum & in rem , I. s. g. r. de rei vind. σαπ. I. Iacus m. g. r. boe tis. Sed quid si non ca-s su , nec tamen voluntate dominorum consu-sio facta sit, puta a Titio , vel ab uno ex dominis altero ignorante quae species hic omissa. Et siquidem, verbi causa, Titius vinum Maevii cum suo confuderit, aut cum vino Sem Pronii , aliasve ejusdem generis materias mi Dcuerit; adhuc probandum est , corpus , quod ex ea confusione fit, Titii & Maevii, aut Maevii & Sempronii commune esse; quia pristinam speciem continet, & res alium exitum naturaliter reperire non potest. Quod si diversi generis sint, quia hinc novi corporis species existit; ea tota Titii erit jure specificationis , si ad initia sua reduci non potest e si Potest , suum cuiusque manebit, dict. I. s. f. I.
de rei vinae dict. I. lacus i a. f. r. hoc t t. Vid. DP. g. cum ex aliena 2 s. eod.
v m Iuris esse placuit Paraphrastes vertit
negative 3 ὐ τό λιν. γοκσεται. Et sane non est, ε idem iuris per omnia : nam si materiae casu confusae separari possunt, nulla earum communio est , sicut jam diximus. Arbitror tamen contra Hotomannum, eodem modo hic
Iegendum , quo legitur apud Calum dict. l. 7.s ea e si s. unde haec descripta sunt: nimirum affirmative , & utrumque locum ex aliis cum Accursio sic temperandum , si tales materiae fortuito confusae sint, quae deduci non possint; cuius etiam generis exempla, nec alia a Justiniano & Caio proposita sunt. Sed & Harme
ν raras. V IN N Sed tamen , si facta confusione , species emerserit nullius usus v. gr. si vinum & cervisia confusa sint, vix dubitandum, quin in foro confundens solus damnum senti-xe , alterique non partem novi istius liquoris, sed pretium rei suae reddere teneatur. HIEN. TEXTUS.
De commixtione. 2 8. Auod si frumentum Tytἰἰ frumento tuo
mixtum fuerit , si quidem voluntate vestra, commune est : quia singula corpora , id est , simulagrana , qua cujWque propria fuerunt, consensti vestro communicata sunt. Auod si easu id mixtum fuerit , vel Titius id miscuerit sine tua voluntate, non et detur commune esse: quia singula corpora in sua substantia durant. Sed nee magis sis ea tis commune μι frumentum, quam grex intelligituν
esse communis, si pecora ritii tuis pecoribus mixta fuerint. Sed si ab alterutro vestrum totum id θω-
mentum retineatur , in rem quidem actio pro modo frumenti e usque competit: arbitrio atitem judicis continetur, ut ipse aestimet, quale cujusque frumentum fuerit. N o T AEO
28. Non magis sis casibus) Α smili , ubi tamen illud dissimile , quod pecora mixta facilius discerni possunt, quam grana , & ob id
etiam sngula vindicari , ι. 23. f. s. vers. at in bis, D. de rei vind.
a Male e usque frumentum Vi igitur ipsa
non alia hic lententia & restitutio , quam si
frumentum vere commune esset, I. I. S. ult. ι. A. de rei vind. COMMENTARIVI. I Commixtionem propriὸ dictam ad disputationem propositam non pertinere.
a Responsum Iavolent in I. 78. de solui. eum hoc
3 Comparatio mixtionis pecorum in frumento
Ihil est in hoe g. quod ad institutam de
accessione disputationem pertineat. Agitur de commixtione. Commixtio propribest, cum corpora quae miscentur, discreta ma- rnent , & suam singula speciem retinent, velut si frumentum cum frumento , nummi cum nummis , pecora cum pecoribus inter se minceantur. Huius, inquam, commixtionis num-uam ea vis est , ut per eam potestate rei norae aliena nobis acquirantur, sive difficilis sit corporum mixtorum separatio , sive non se: cum neutro modo fiat, ut aliquid sit in meo aut alieno , quod alterum ad se naturae neces-
Consensu vestra eommtinicata Quando du rum res voluntate dominorum commiscentur, communicantur illae quidem sic, ut utrique domino pars alienae rei vice mutua acquiratur: caeterum hoc non efficit commixtio aut accensio , sed tacita voluntas dominorum mutua traditione species suas communicantium , boeten. d. I. T. g. voluntas 3. eod. I. s. de rei vind.
i. Φ. pro sec. uia singula corpora in sua substantia durant Hoc est , natura i & essentia sua separata &discreta manent: ut proinde dici non Possit, esse quicquam in hoc acervo Titii, quod tuum ad se trahere debeat, aut in totum aut pro
243쪽
Parte I aut quicquam esse tuum, quod debeat ad se trahere , quod Titii est. At sine horum alterutro nihil vestrum commune fieri potet tin acervo frumenti casu. aut sine voluntate et unius vestrum commixti. objici huic loco solet, quod Javo lenus ex Cato refert, nummos alienos in solutum datos creditoris accipientis fieri, si is eos ita miscuerit suis, ut discerni non pol sint, I. si alieni 78. de fotui. An dicemus idem esse in frumento , quod quis ex simili causa acceptum bona fide cum suo minc uit At refragatur generalis definitio hujus loci, tum etiam ratio lubiecta , & comparatio frumenti mixti & pecorum. Plerique putant , inter nummos & frumentum hoc interesse , quod nummi ita commixti, ut dii cerni non po sint , pro consumptis habendi snt,
frumentum non ante quam farina ex eo consecta sit: quippe rerum , quae usu consumuntur , consumptionem aestimari ex contum p-tione i plorum corporum: pecuniam autem numeratam intelligi consumi plerumque lal vis nummorum corporibus , 6. eonstituitur E. ins de usus Notum vero esse , contumptione nummorum in creditum vel in solutum datorum causam dominii mutari , I. II. i. non omnis I9. g. I. in M. de reb. ered. Ita propemodum Accurs quem sequitur communis DD. 1chola ad J. D. Cui ac. I 3. observ. 28. Auam grex intelligitur ese eommunis Exemplo pecorum alienorum gregi meo mixtorum docet , frumenta quoqin sine voluntate dominorum mixta sua cujusque manere , neque 3 in acervo facto quicquam esse commune: quippe eamdem rationem esse singulorum granorum in acervo, quae est singulorum pecorum in grege : utrumque esse corpus, non ἐνωμενόν, aut συνεμμενον, sed διετωs, cujus partes non cohaereant, aut uno spiritu contineantur, sed
quae sngulae essentia sua maneant distinctae, propriamque suam speciem retineant , ac proinde rationem iuris non pati, ut hic magis quam illic dominia confundantur , arg. I.
rerum mixtura Io. de Uue. junct. i. in rem 23. f. s. vers. at in bis de rei vἰnd. Caeterum comparatio haec illud habet dissimile, quod pecora aliena meis pecoribus mixta facile decerni possunt, & ob id singula vindicari , d. vers. at in bis, grana autem commixta non item. Qua ratione putarem , ne voluntaria quidet m pecorum mixtione gregem communem fieri, nisi id expresse actum proponatur. In rem actio pro modo frumenti Ubi res communis non est, cessat communi dividundo iudicium, I. i. eom. div. sicut in proposito. caeterum nec grana ipsa , quae cujusque ante commixtionem suerunt, vindicari poterunt, quia dii cerni & designari nequeunt: nec pars ace vi 3 quod non licet nisi in acervo communi, sed quantum in acervo cuiuique suit , atque
etiam nunc est , t. s. pr. de rei vind. Nec refragatur actionis in rem natura, quae exigit, ut res, quae ξetitur , designetur , ι. 6. d. tit. Satis enim designari videntur grana petita hoc ipso , quod designantur certo loco atque acer Vo contenta & circumscripta. Tantum Iaborabitur in exitu iudicii & restitutionis. Auale cujusque frumentum Igitur si unius frumcntum fuerit pretiosius , officio iud,
cis continebitur , ut ejus quoque ratio habeatur , & hoc amplius serat is , cujus frumen-rum pretiosius fuit, vel ex acervo, Vel ce tae pecuniae adiudicatione 3 ut sic omni ex parte utrique satisfiat, arg. I. 4. de rei vind.
g. eadem s. inf. de Uf jud. in summa , vi de effectu hie non alia iudicis sententia est &restituito, quam si acervus vere communis enset, l. 3. g. ult. d. tit. de rei vina. Quae de confusione & commixtione diximus, ea hodi que omnia observantur. ΤΕxT Us
De his quae solo cedunt. De aedificatione in suo solo ex aliena materia.
29. Cian in suo solo aliquis ex aliena materia aedi fleaverit , ipse intelligitur dominus adimeti : quIa omne quod solo inaedifleatur, solo redit.
Me tamen ideo is , qui materia dominus fuerat, desinit dominus ejus esse . sed tanti per neque vis. dicare eam potest , neque ad exbibendum de ea re agere promer legem duodecim tabularum, qua ea-vetur , ne quis 'tignum at enum aedibus suis junctum eximere cogatur , sed duplum pro eo praestet per actionem , quae voeatur De tigno juncto. pellatione autem tigni omnis materia significatur,
ex qua ad fleta sunt. βuod ideo provisum est, ne ad fleta rescindi necesse sit. Ruod si aliqua ex
causa dirusum sit ad Ucium , poterit materia δε- minui , si non fuerit duplum jam eonsequutuis tune eam vindicare , π ad exhibendum de ca re
io hoc casu qui aedis ficavit, dominus est aedin
cit, alius dominus materiae, ex qua constatat. T. q. 2. D. de re jud. fac. I. 13. s. iat. de rei vita. I. I 3. de Uuc. Neque ad exbibendum d. l. a 3. g. pen. I. GD. ad exbib. ι. I. de tign. D I. nisi adversus malae
244쪽
Iae fidei aedificatorem , d. I. 13. g. pen. tanquam species hujus conjuctionis pertinens. Ait, em- qui dolo malo fecerit quo minus possideat, ι. ne , quod sola inaediscatur. Haec prima species est hujus accessionis, atque de ea ita ius est.
Eximere eo tur) Ne se. aedificia rescindi necesse sit , ut mox sequitur. Potest igitur dupli praestatio evitari, si quis tignum eximere ma-1it , & domino restituere ; neque enim id facere prohibetur, dum ne ruina aedium deformetur publicus urbis aspectus , I. v. C. de aedifpriv. Eadem lege prohibetur solutio tigni alienis vineis juncii, ne sc. turbetur cultura vinearum , d. I. I. de tign. junct.
Si non fuerit duplum eonsecutus In casu malae
fidei etsi consecutus fuerit. Nam si sciens iunxit , non liberatur praestatione dupli, sed est
adversus eum extriniacus adhuc rei vindicatio, ι. a. de tign. junct. Poenalis enim eo casu haec actio est. COMMENTARI Us. Omne aedificium, quamvis ex aliena materia, solo impositum , solo cedit, d. I. T. f. cum in suo. io . hoc tit. d. I. in rem 2 3. f. pen. in ultide rei mind. l. a. de supers. l. qui demum. ς Ο. ad leg. Aquil. I. 2. C. de rei vind. Idque sive dominus soli ex aliena materia aedificaverit in suo , sive e converso dominus materiae aedificaverit in solo alieno , d. I. T. f. ex diverso. I 2. hoe tit. σ f. seq. eod. Solo autem impositum
accipi oportet etiam id , quod verbi causa supra parietem meum aedificatum est , i. si δε-pra 28. boe tit. Caeterum ut rationi huius iuris locus sit, necesse est , ut id quod aedificatum est, solo cohaereat. Nam si Titius exempli gratia horreum frumentarium ex tabulis ligneis
factum mobile in praedio Seii posuerit; id non Seii erit, sed Titii, qui posuit, L Nitius. 6Ο. eod.
I Noa eontinuo eum , qui adium domisus sit, Nec tamen is, qui materia dominus fuerat, δε- dominum essem singulorum tignorum. finit , tre. Diximus , eum, qui ex aliena ma-a Actionem de tigno juncto dari etiam in duplum teria in suo aedificavit , dominum fieri aedi- adversus eum, qui bona fide junxit. ficii: cui consequens videri poterat, eum,3 Praestationem dupli evitari posse tigni exem- qui materiae dominus erat , dominum ejus esseptione tr resistitione. desinere 1 cum duo eiusdem rei in solidum do. - Actionem de tigno juncto , apud nos exolevisse. mini esse non possunt. Contra tamen & hic& apud Caium scriptum est , materiae domi-DIximus non ita pridem , duobus modis num dominium idcirco non amittere , &contingere , ut res alienae rebus nostris quamvis stante aedificio dominum adhue intel-
facito hominum accedentes nobis adjiciantur, ligi. Hoc ne quem offendat, sciendum est, pro confusione , de quo proxime loquuti sumus, & diversa materiae confid atione utrumque dici conjunctione. Conjunctionem appellamus , posse , & dominum aedificii materiae quoque cum duae res ita iunguntur , ut cohaereant, & dominum effici, & materiam prioris domini
unum corvus constituant, integra manente re- manere. Etenim si tigna vel caementa considerum substantia. Duo quoque genera hujus con- remus, ut juncta & connexa aedificio , hac conjunctionis secimus : unum earum rerum , quae fideratione quamdiu juncta manent, ipsius aedi. junctae nihil amplius habent, quaru additamen- ficii sunt, & domini totius : unde & demptatum N expletionem ejusdem corporis, de quo dicuntur in pristinam causam reverti, L babia genere dichram sub f. si tamen 16. Dp. alterum rator s s. de rei vind. facit i. sed si 16. f. r. hoe earum , quae sic aliis iunguntur, ut in his tan- tit. At si animum a conjunctione avertas , &quam in subiecto consistant, ac sine his esse non aedificio quasi insuper habito tigna conside- possint , cuiusmodi sunt haec quinque , quae res in se & ut seorsum lubstantiam luam ha- nune porro singula exequemur, in solo aedifi- bentia , non potest videri materiae dominus ius 'cata, plantata, sata, scripta in chartis aut mem- suum amisisse : & ideo ea tigna, licet juncta,
branis , picta in tabulis. adhuc aliena ubique appellantur. Adeoque rectauia omne quod solo inaedi atur , solo cedit In te nunc dicemus, aliud esse materiam, aliud coniunctione rerum , de qua agimus , uti na- aedificium: aedium quamdam universitatem in-turali ratione praestantior existimanda est ea res, telligi I materiam , caementa , tigna , lapides, quae ver se consistere potest; inserior, quae impo- res esse singulas , quae ob id iure universi non nitur,& sine illa confistere non potest, ita &ea- utique censeantur. Hinc enim est quod placet dem ratione fit, ut haec ab illa per Praevalentiam eum , qui universas aedes possidet, non videtrahatur, illique ut praestantior cedata. ac proin- ri singula caementa possidere , eaque nec usu de utriusque dominus efficiatur , qui dominus capere , ι. in rem 2 . . . ult. de rei v nd. l. eum fuerat Prestantioris , I. in rem. 2 . f. t. est 4. qui 23. deusne. & quod Ulpianus respondet,
de rei vind. Haec ratio generalis est ad omnes eum, qui insulam petiit, si victus postea cae
245쪽
menta vel tigna petat, non videri idem petere, ι. T. f. de erc. rei jud. nimirum quod necesse non sit , eum , qui aedium dominus est, materiae quoque dominum esse : quam rationem & iple mox subjicit. Caeterum dubitandum non est , quin verum sit, quod D. Hotomannus hic notat, si ex aliena materia nova primum species facta fuerit, deinde novum id corpus aetificio inclutum ; ejus id manere, cui jure lpecificationis quaesitum erat: Verbi causa , tigna aut tabulas ex aliena arbore fabricatas & mox injunctas aedificio, ejus esse & manere , qui tabulas fecit , arg. i. sed si meis. 16.
Neque ad exbibendum Tignum alienum aedibus junctum lex duodecim tabularum non tantum vindicari prohibet, sed etiam solvi, ut proinde nec ad exhibendum de eo agi possit , ι. in rem. 23. g. pen. de rei vind. i. s. auexb. I. I. de tign. junct. in quo diversum ius tigni injuncti, & verbi causa .gemmae injunctae annulo alieno : ea enim licet quamdiu cohaeret , vindicari nequeat; ad exhibendum tamen eo nomine agi potest , ut eximatur, &tunc vindicetur, d. I. in rem. 23. g. item quae- eum Iue s. de rei vind. d. l. s. ad exbib. Uide fisquae notavimus supra g. si tamen I s. hoe tit. Ne quis tignum eximere cogatur. Duplicem ego causam reperio, cur lege duodecim vetita sit tigni alieni ae libus juncti vindicatio. Una est, ne ob id aedificia rescindi necesse fit,
I. I. de tign. junct. I. I. g. cum in suo. Io. b. tit. U boe text. altera , ne per hoc ruinis urbs deformetur I I. a. s. si quis II. I. ult. ne quid in Ioc. pubi. ι. 2. C. de aedis priv. quarum illa principatis esse videtur , & rationem finis unicuique legi propositi habere, haec συι- ίος & illius adminiculum, de quo mox plura. Eadem lege & solutio tigni alieni vineis juncti prohibetur , ne scilicet turbetur vinearum cultura, I. I. de isin. junct.
Sed duplum pro eo praestet in Ne dominus materiae qaeri posset, injuriam sibi fieri, quod
re sua quamdiu aedificium manet, carere cogatur ; data est in eum; qui iunxit, actio de tigno juncto ad ligni aestimationem , & quidem in duplum , t. r. de tign. juet 1. ι. in rem 2 s. g. pen. de rei vind. t. s. ad exhib. Nec du a bito , quin ea actio in duplum etiam adversus
eum danda sit , qui bona fide junxit: id enim
textus sere omnes arguunt , qui de hac actione loquuntur. Nam primo , ut benε ob servavit D. Tuldenus e. 42. in eum haec actio dari dicitur & hoc loco & apud Caium
d. I. I. g. cum in suo Io. adversus quem nec
in rem nec ad exhibendum agi potest ; quo-
rum utrumque contra est in eo , qui sciens rem alienam iunxit , d. I. I. g. exm in suo Io. adversus quem nec in rem nec ad exhibendum agi potest, quorum utrumque contra est in eo , qui sciens rem alienam junxit , d. l. 23. f.pen. de rei vind. non quod se conveniatur
quasi possidens ut tignum restituat, sed ita quasi dolo malo fecerit, quominus possideat, aut restituere pol sit, ut pretium aestimetur jurejurando in litem, I. r. in M. de tign. junct. eoque pertinet locus Pauli in Ieg. qui ress g. in . de Iolui. ubi ait, Iegem Iz. tabularum scitacere, tignum aedibus iunctum vindicari posse, sed solvi id prohibuisse , pretiumque ejus voluisse dari. Deinde nec hoc ad eum pertinet, qui mala fide junxit 3 quod denegatur domino materiae vindicatio, non sollim stante, sed etiam diruto aedificio , si jam ante per actionem de tigno iuncto duplum si consecutus: nam ad persus eum , qui sciens junxit, ut su-rem , praeter actionem dupli, extrinsecus adhuc est rei vendicatio, t. vlt. de tign. junct. g. ult. ins de oblig. quae ex del. Huc item facit L de eo. 63. de don. int. vir. σ ux. nam cum ibi solus ille casus excipiatur , quo tignum V
lente & sciente domino junctum est , satis significatur, in caeteris actioni de tigno iuncto in duplum esse locum. Denique cur actionem de tipno juncto etiam adversus eum, qui bona fide iunxit, lex duodecim dedisset, si dominus tigni nihil amplius per eam consequeretur,
quam consecuturus esset actione in factum, quae sublata vindicatione adhuc supererat d ι. 2 3. g. item quaecumque s. de rei vind. Huic autem sententiae duo obstare videntur. Primum est, quod lex de tigno surtivo locuta est, d. l. de eo. 6 3. de don. int. vir. σ ux. d. I. I. de tign. junct. alterum, quod iniquum videtur , eum , qui bona fide iunxit, in duplum teneri. Quibus haec reponimus. Primo etiam tignum, quod ab alio surreptum, ab alio bona fide junctum est, furtivum esse , vitio sertirem comitante. Ad haec, legem Ix. tabula-rnm furtivi non ideo mentionem fecisse,quod nomine non surtivi agi in duplum noluerit, sed quia raro accidit, ut res alienae mobiles, quae insciis dominis ad alios perveniunt, in
furti vitium non cadant, g. a. ins de UMe. unde nee Caius, nec Justinianus , nec Paulus ind. l. 23. f. pen. de rei vind. furtivi mentionem faciunt, sed alieni dumtaxat, clim tamen id Omnes proponant ex eadem lege. Postremo, nullam nic esse iniquitatem : nam & injuria, quae domino materiae fit , quod re sua carere cogitur, commodo aliquo pecuniario com
pensanda sese, & Pro duelo quod ille accipita
246쪽
DE RERUΜ Div Is IONA , ET AceUIREND. IPSAR. DOΜΙΗ Io. Eo pit, maius vicissim commodum consequitur, qui junxit i ne videlicet cogatur tignum eximere cum metu ru nae aedium tuarum. Sed &potest dupli praestationem effugere , si tignum
eximere malit, & domino restituere : neque 3 enim id facere prohibetur lege I x. tabularum, quippe qua cau.um est , non ut ne domino tignum eximere liceat, sed ne quis id eximere cogatur, ne aedificia rescindere aut demoliri cum summo damno aedificantis necesse sit, hoc text. & apud Caium d. I. . f. eum in suo Io. boc tit. i. t. si quis r . I. ult. ne quid in
De. pub. Unde alii loci explicandi sunt, quibus traditur , legem prohibere , verare, non Permittere tignum solvi, I. s. ad exb. I. I. deten. junct. ι. qui res 98. in M. de foliat. nimirum non tantum vindicationem, verum etiam
actionem ad exhibendum his verbis legem tollere voluit se , argum. hujus f. de dict. I. 23. 6. e . de rei vind. l. t. de tign. junct. Equidem fateor etiam publici decoris & ornamenti rationem hae in re habitam fuisse, ne scilicet aedium demolitione & ruinis adspectus deseramaretur ι caeterum ut haec consideratio extrinsecus legem moverit, non fuisse tamen τε του νε , sive cauitam , cuius gratia tignum eximi vetuerit, non obscure ex eo colligitur,
quod alioqui dicendum esset, numquam licere civibus aedificia sua demoliri, aut tignum inde eximere , quod fallum est, t. sin autem et T.
f. MD . I. Iulianus 27. de rei vina. I. s. in M. C. eod. I. pro voluptariis s. de imp. in res dot.
Sed nec quaevis tigni exemptio secum trahit ruinam aedificii: unde fortassis non improbabiliter defendi possit, eum lem fuisse sconum legis in. tabularum , qui fuit senatusconsulti, quo cautum est , ne ea , quae aedibus iuncta fune, legare liceat, neve negotiandi causa
aedificia demoliri, aut marmora , columnas, aliave tigna detrahere , I. caetera ΦI. f. I. l. δε- natur 43. de legat. I. i. senatus s 2. de coni. e t. I. ult. de damn . ins non alia de causa , quam ut
ne integris aedificiis depositis publicus deformetur at Pectus , ι. 2. C. de adis pris. ac proinde quemadmodum in senatusconsultum non incidit, qui aliquid detrahit citra metum ruinae 3 ua nec offendere legem antiquam , qui ut condemnationem dupli evitet, tignum eximere malit, modo id faciat sine periculo ruinae. Ad hunc serme modum disputat Bacho vius hic. Mihi, ut verum fatear, frustra videtur lege prohiberi, quod sponte sua nemo nisi insanus facturus sit. Moribus harum regio-4 num actio in duplum de tigno iuncto exolevi , consuliturque domino materiae actione in factum ad pretium consequendum , Grol. 2.
uti & iure antiquo ei consulebatur adversus dominum soli, qui ipse tignum non junxerat, sed ab alio forte junctum possidebat nam in eum demum , qui convictus erat junxisse , in duplum dabatur actio: ι. r. in . pr. de tign.junct. v INN. Multae hic nascuntur quaestiones non parum dubiae, nos binas videbimus. Quinritur an actio de tigno iuncto detur advertis bonae fidei possessorem Quamvis enim id adfirmet Justinianus ; obstare tamen videtur r quod lex XII. tabularum tantum egerit de tigno furtivo,ι. r. f. 2. I. 2.f. de tign. junct. I.
st . de donat. inter vir. σ ux. a quia haec actio de tigno iuncto sit poenalis , adeoque locum non habeat adversus eum , qui nihil deliquit, 3 quod Paulus, ι. 98. f. ult. f. de foliat. diserte dicit adversus b. f. iungentem actionem dari in simplum. Sed resp. i) XII. labb. non abscisse meminisse tigni furtivi. Uerba enim haec servavit Festus : Tignum iunctum aedibuι
vineaeque ne concapET ne solvite. Addidit Gothostedus. U qui junxit, duplione damnator. Tigna quandoque sarpta, donee dempta erunt,uindieato. Unde exempli tantum causa Joi meminerunt tigni surti in x Quod haec actio,
quamvis poenalis, ethu adversus b. f. iunis gentem cadere potest. Ita recte B. Pagenste-cher. in Irrier. inj. vapul. coit. 34. f. . 3 In lege s8. de solui. non negatur duplum peti posse , sed pretium refundendum esse, censetur. Quaeritur II. an jungens exempto tigno liberetur Adfirmat noster : adfirmant alii.
Sed legem XII. tab. prohibitivam fuisse , patet ex I. s. ad exbib. I. . de tign. junct. σ I. s 8. . de solui. Et ratio, ne urbs ruinis deformetur , vel ne aedificia dissolvantur , non ad mitiatit, ut dicamus in arbitrio esse iungentis, tignum eximere, an duplum solvere malit, I. 63. de don. int. vir. σ ux. loquitur de eo qui sciente & patiente domino iunxit. HEIN. Omnis materia , ex qua aedificia sunt Traditur hoc idem & in I. tigni I. ad exhib. I. tign.s a. de verb. sign. unde quidam aiunt tegulam
quoque & lapidem & testam, hoc amplius &cale em & arenam tignorum appellatione con
tineri : in vineis perticas & pedamenta , caeteraque vineis necessaria, d. ι. I. S. I. de tUn. junct.
Tune eam v ndicare Etiamsi post tempus usucapionis dissolutum sit aedificium : nam qui aedes possidet , non intelligitur singula
tigna possidere, ut notatum fust. n. r. I. et 3. g. nitim. de rei vind. I. 33. de acquir. p . t. 2 3. de Uue.
247쪽
De aedificatione ex sua materia in solo alieno.
3o. Ex diverso , si quis in alisno selo ex sua
materia domum ad eaverit , ilIius ' domus,em sui σ solum est. Sed boe casu materiae dominus proprietatem ejus amittit , quia voluntate ejus ἰn
elligitur esse alienata, utique si non ignorabat, se in aliena solo ad care r ur ideo licet diruta sit
domin , materiam tamen vindieare non potest.
Certe illud constat, si in possessione eonstituto aedificatore soli dominus petat, domum suam esse, nee folvat presium materia in mercedes fabrorum,pose se eum per exceptionem doli mali repelli, utique si
bona Mei possessor fuerit qui aedificavit. Nam scienti solum alienum esse , potest objici culpa,
quod aedi averit temere in eo solo , quod intellia rebat alienum esse. NOTAE, 3 o. Ex dIMUοὶ Ex Caio ι. I. g. I 2. D. hoe tit. Si non Ignorabat Nam si ignoravit, quam vis aedificium sequatur soli dominum, materia proprietatem non amittit, &eam diruto aedificio vindieare poterit, I. 2. D. de rei vind.
In possessione eonstituto Nam si non possidet, nulla ei actio in re prodita; qua pretium
materiae aut sumptus consequatur, ι. 33. D. eond. ind. I. I . D. de exe. dol. Ieg. 48. de rei vind.
Cujacius tamen incerti condictionem dat, id est, possessionis. Potes obiei eulpa L. 3 3. D. de rei vind. Hoc tamen ei concedendum , ut sine laesone prioris status rei tollat quod posuit, d. I. 37. l. s.
Cod. eod. COMMENTARIUS.I Suantum ad materiam attinet, jus variare proeenditione personarum ex sua materia in alieno ad cantium.1 Non semper eum , qui in alieno sciens ad cat, donandi animo aedificare intelligi.3 AEdiscatorem in posses ione constitutum pretium materiae ur impensas servare posse opposita
desi mali exceptione. 4 Non possidenti nullam eo nemine actionem jure proditam.
ς an mala fidei possessor pretium materia in impensas eadem ratione sex re posit.
UXplicatur hic species superiori contraria. Illic quaesitum fuit de eo , qui ex aliena materia aedificavit in solo suo, hic quaeritur de eo, qui ex sua materia aedificavit in solo alieno. De quo ex personis aedificantium & tempore varie constituitur , quantum quidem a tinet ad materiam & impensas in aedificand factas : nam ad aedificii acquisitionem quod attinet, inter personas aedificantium nihil interest , sed illius semper fit domus , cujus est solum , iuxta regulam jam traditam & expositam , f. praced.
Utique si non ignorabat Quum non de aedi- rficio ipso , sed aut de materia , aut de pretio materiae , aliisve impensis consequendis quaeritur , non eadem omnium aedificantium in proposito ratio est : sed alia eius , qui bona fide , dum suum putat, alia ejus , qui sciens prudens in alieno aedificavit. De materia ita ius est. Qui ex sua materia in alieno solo aedificavit bona fide ; is quamvis aedificium quod Iosuit, solum sequatur, ac per hoc dominum
oli, materiae tamen proprietatem non amittit, arg. hujus f. In verbis a me notatis. Et ideo liche manente aedificio nullam de materia neque actionem neque exceptionem habeat , quibus consequi possit, ut materia separetur , & sibi redaatur propter legem I a. tab. de aestimatione tamen ei consultum est,
de quo mox; & aedificio diruto poterit ipsam
materiam vindicare, ι. 1. C. de rei vind. Qui autem ex sua materia in alieno .aedificavit mala fide , placet , eum proprietatem materiae amittere in tantum, ut ne diruto quidem aedificio eam vindicare possit. Cuius rei rationem
hane affert hic Iustinianus post injum in I. .
f. ex diverso I 2. hoe tit. quod sua voluntate
materiam intelligatur alienasse, id est, donasse domino soli. Nimirum haec juris adversus eum , qui non ignorat se in alieno aedificare , praesumptio est , arg. I. I . de donat. I. cujus per errorem s 3 . de reg. jur. Caeterum si qua
probabilis conjectura sit, ob quam videri pon Esit , licet sciens , non tamen animo donandi aedificasse ; dissoluto aedificio materiam vindicare non prohibetur , t. r. C. de rei vind. Finge , aliquem in aliena area aedificasse , cuius bonae fidei emptor fuit : verum aedificasse quo tempore iam sciebat alienam: negabo id eum animo donandi secisse. Quippe cum spem haberet fore , ut aream usu caperet, arx. L J-lianus 37. de rei vind. Finge . aedificasse in toto
litigioso : dicam id sui juris possessionisque
tuendae causa secisse, non animo donandi, Per d. l. h. c. eod. tit. Finge denique, colonum,aut inquilinum aedificasse in area conducta: dicam id factum esse, quo commodius re conducta uterentur , aut in ea habitarent, non quod materiam domino donare voluerint, leg. δε-
248쪽
DE RERUΜ DIVIsIONE. ΕΤ Aco UIR. IPSARU Μ UOΜINIO. graminus s s. s. r. ueat. Sed etsi quis mala fide in alieno aedificavit , dum ex materia item non sua , aequum est soluto aedificio materiam ad pristinum redire , a g. d. Ieg. 2. Atquae haec etiam communis Interp. sententia est. Uid. wesemb. Mync Schneid. Canti unc. bie Bald. Sa-lic. Sichard. ad d. leg. 2. Fachin. I. controv. s.
Si in possione eonstituto aedificatore , m. Cum igitur stante aedificio aedificator , cui uncumque generis sit, nullam , ut dictum est,
actionem aut exceptionem habeat, qua materiam ipsam consequatur , quaesitum est de materiae aestimatione caeterisque impensis , quae in aedificando factae sunt, anne eas saltem aedificator remedio aliquo consequi posset Αtque hic iteram aliud atque aliud pro circumstantia temporis & eonditione aedificantium 3 servatur. Primum resere, possideat aedes aedificator , an non possideat. Si possideat, placet, eum impensas servare posse per retentionem , opposita doli mali exceptione, si dominus aedificium vindicet non oblata restitutione impensarum. Et hoc est , quod Juris consulti in a. I. r. f. ex diverso ix. & Imp. hic aiunt, Si in possessione constituto aedificatore soli dominuι petat domum suam esse, nee solvat
pretium materia , posse eum per exceptionem doli
mali repelli; nimirum quia dolo malo facit &eOntra aequitatem naturalem, qui postulat cum
alieno damno & injuria fieri locupletior; ι.
ream hoc natura I . de cond. ind. iunci. I. r. de I. mri. exe. Unde etiam placuit, hanc exceptionem eo usque dumtaxat dandam , quo rex facta est pretiosior , ι. in fundo 3 l. de rei virid. de ita demum si fructuum ante litem contes atam perceptorum modum excedant, ι. sumptus 48. eod. Nam qui suum tantum recipere vult, nihil dolo facit , I. nihil dolo Ias. de reg. jur. nec studet cum aliena iactura locupletari , qui hoc tantum agit, ut pro quanti late fructuum perceptorum impensae minuan-
tur. Si non possidet, nulla ei actio iure prodita est, qua praetium materiae aut sumptus a se factos consequatur. Id adeo ita esse , remotio actionum , quae hic esse possint, declarabit. Uinlicationem & actionem ad exhibendum sustulit lex ra. tab. Actio de tigno iuncto adversus eum solum comparata est , qui ipse tignum iunxit, leg. r. de tign. junct. In factum actio , de qua in ι. in rem 2 g. item
quaecumque s. de rei vind. non datur adversus
eum , cuius nullum factum intervenit. Sed nec actio esse potest negotiorum gestorum : quia qui in rem tamquam suam aliquid impendit, suum negotium , non alienum gerit; qua ratione etiam ei denegatur repetitio, s. c. de rei vind. Et generaliter omnibus, qui non sunt hoc animo, ut quid ab alio repetant, aut alium sibi obligent , I. 4. C. de neg. gest. ι. in
boc I . f. I. vers. diversum , eo . divid. qui dipe actus agentium non operantur ultra eorum intentionem, I. non omnis Is . de reb. ered.
postremo nec conditionem indebiti habere potest : nam ut disserit Iul. ι. si in area 33 . de eand. ind. qui possessionem ultro dom no tradit , nullum cum eo negotium gerit, nihil in eum consert: tantum quod suum est , dominus suo iure recipit. I ii quam rem extat &ieneralis definitio Pomponii, ex quibus caus retentionem quidem habemus , petitionem autem non habemus , ea si solverimus , repeti non posse , t . ex quibus f i. d. tit. Sed non
opus est hae inductione: de singulis si quis dubitet, constanter veteres omnes scribunt, nullo alio modo impensas in rem alienam factas servari posse quam per retentionem , oppΟ-sta doli mali exceptione, si res a domino vindicetur , Papinian. t. sumptus 48. de rei vind. Julian. d. t. si in area 33. de cond. ind.
medium nulli alii competere possit quam ponsidenti ; nobis non licet contra manifestam rationem iuris & textus expressos aliud excogitare, quo subveniatur etiam non possidenti, data scilicet ei ultro pro consequendis impensis actione , idque solo aequitatis obtentu, deficiente causa & sundamento , in quo actio radicetur , per ι. I. C. de legib. scilicet facilius alicui actione instituta per officium iudicis succurritur in eodem judicio , quam ut inducatur actio, quae nonnisi ex certis principiis iuris nascitur : ac proinde etsi hic sit ali qua obligatio naturalis , quam inducit aequi. tas , tamen sola naturalis obligatio actionem
non producit , nisi iure civili aut praetorio
adjuvetur. Ant. Fab. 2 s. err. s. σ seq. Tim. Fab. annivers. disp.r3. tb. I. Existimat quidem D. Cujacius ro. obf. 4. posse non possidentem condictione incerti possessionem repet re , atque ita adhuc contra agentem opposita doli mali exceptione sumptus servare , arg.
I. indebiti et s. g. I. l. qui exceptionem Ao. g. I. de eond. ind. Sed multum interest, utrum quis
in rem alienam qua talem, & quam scit se restituere debere, ac proinde animo alium fibi
obligandi impensas faciat , de quo casu destextus loquuntur I an suo nomine tanquam in
rem propriam, qui casus hic proponitur , pertext. in d. I. I . g. I. comm . div. I. s. C. de
rei vind. FaIlitur quoque Martinus Glossator, eumque secutus Gind. in leg. impen se de
249쪽
nem negotiorum gestorum dant, arg. i. s. f. 3. de neg. ges. t. 8. de pign. act. I. T. f. ult. sol. mat . Nam in d. l. s. f. 3. agitur de eo, qui ad res alienas tanquam alienas gerendas accensi, licet eo animo , ut inde lucrum faceret, aut quasdam interverteret. In reliquis duabus de iis agitur , qui impensas secerint in rem, quam ex contractu & a domino acceperunt, quos certum est , vel actione contraria vel negotiorum gestorum sumptus in eam factos consequi pone ; quod & vulgo hic notant DD.
Non obstat nobis l. s. C. de rei vind. ubi etiam malae fidei possessior dicitur habere repetitionem necessariarum impensarum. Primum quia hic non de necessariis impensis quaeritur , sed de utilibus. Deinde quia ex eo , quod dicitur impensarum esse repetitio, non sequitur , illico eo nomine etiam esse ructionem : sufficit enim repetitionem esse suo modo , per retentionem videlicet & exceptionem: quippe verbum repetitionis uti petitionis, etiam ad eum
pertinet , qui exceptione utitur, I. I. de except. L I s. rat. rem. bab. neque aliter in d. I.
s. accipi potest , ubi agitur de aedificatore
constituto in possessione, D. Don. 2Ο. comm. . post Cyn. Castr. Salic. in d. l. s. Martini tamen sententiam aequitatis commendatione nunc in judiciis praevalere , saltem quatenus dominus locupletior factus est , scribit D. Carol. Molin. ad consuet. Paris tit. r. f. I. glosss. num. 82. seqq. quod promptius admittendum in eo, qui bona fide in alieno aedificavit , per L si me ty Nitium 32. de reb. eria. Paul. Bus. ad I. 33 . de eond. indis. Diod. Tuliaden. bis cap. s g. nam & hic diruto aedificio materiam ipsam vendicare non prohibetur , add.
Gara. de expens in meliorat. e. I. n. 26. . c.
s Utique si bona fidei possessor fuerit, e . Non
satis est ad servandas impensas, aedificatorem in possessione constitutum esse , nis factae sint bona fide di malae fidei possessori haec impensarum deductio denegata est , ι. Iulianus 3 7. de
rei vind. l. idque 4s. 6. I. in M. de act. empl. I. s. C. de aedis priυ. Quibus consentaneum
est quod scribit Papinianus , t. sumptur 48. de rei vind. sumptus in praedium alienum factos peti quidem non posse , sed exceptione doli opposta per ossicium judicis , aequitatis rati ne servari, si a bonae fidei possessore facti sint; ut intelligamus in malae fidei posse re, ne
aequitatis quidem ratione eo pacto servari debere. Etenim si is item simili se exceptione tueri velit adversus dominum vindicantem,
culpam ei objici posse, & a domino replica-TIT. I. ri, quod temere & sciens aedificaverit in alieno solo , hoe text. σ I. . S. ex diverso et 2. eod.
I. Itilianus I . de rei vind. Denique sumptus per errorem factos hac ratione servari posse, i. sin autem 27. g. ult. d. tit . qui improbe faeti sunt, restituendos non esse , t. s. C. de aedifpriv. Quid igitur est , quod Paulus scribit L
plane 38. de bar. pet. etiam in praedonis persona haberi rationem impensarum , ne petitor ex aliena jactura locupletetur Non distinguam , ut vulgo , inter petitionem haereditatis & specialem actionem in rem 3 neque enim adhuc ulla ratio mihi probabilis vita, cur in
Iosito haec judicia separentur e sed ani-
ertendum est , Paulum non simpliciter dicere , etiam praedonem impensas deducere, aut imputare , sive per retentionem opposita doli mali exceptione servare I verum in hujus quoque persona haberi rationem impensarum necessariarum & utilium. Quod sic o nino accipi debet , ut necessarias quidem deducat ; nam necessariarum impensarum deductio tributa est omnibus possessoribus, etiam qui mala fide possident, I. s. C. de rei vinae. utiles vero, de quibus solis hic quaeritur , sne laesone rei tollat, d. I. Iuliantis 3 7. de rei vind. I. s. C. eod. Nam ita quoque in praedonis persona utilium impensarum ratio habetur, quarum tollendarum stricto jure multa ei potestas. Quid ergo , si nolit petitor pati , ut utiles impensas tollat Potest sane id pro suo jure facere , i. in fundust 38. de rei vind. sed hoc casu utiles quoque impensae deducentur, ne quod ait Paulus , ex aliena jactura petitor lucrum sentiat: quae ratio in utilibus impensis hoc demum calu locum habet , non autem si paratus sit petitor pati , ut tollantur. Ita D.
cui in hoc assentior, licet D. Bach ovius vulgatam inter petitionem haereditatis & singularum rerum distinctionem magis probet , not. ad Treues. r. disp. I . tbes. I s. π p. a. di P. 2Ο. tbes. s. Alii , d. I. 38. restringunt ad impensas utiles & necessarias smul. Sed tunc nihil definierit Jurisconsultus , de utilibus tantum : & tam utiles simpliciter , quam quae simul necessariae sunt, intellexisse Iurisconsul.
tum , ostendunt exempla , quae in I. P. eod. tit. mox proferuntur : inter quae & litis aestimatio servorum gratia soluta ; quae utique utilis tantum impensa est, non etiam necessaria.. Quaestio universa de retentione rei ob sumptus in eam a possessore factos multas & magnas recipit varietates , tum ex personis possessorum & petitorum , tum ex causis & generibus sumptuum , quae omnia sigillatim per-
250쪽
3r. Sἰ Titius alienam plantam in selo suo posuerit , 'sius erit. Et ex diverse , si Titius suam plantam in Maevii solo posuerit, Maevii planta
erit , Is modὰ utroque xasu radices egerit : ante enim quam radicet egerit , ejur permanet , cujus fuerat. Adeo autem ex eo tempore , quo radices egerit planta , proprietar ejus commutatur , ut si
vieini arbον ita terram ratii presserit , ut in ejus fundum radices egeris, Titi efflet arborem diea-
-uν : ratio enim non patitur , ut alteriuι arbor
esse intelligatur , quam cujus in fundum radices egerit. Et ideo eirea eon ium arbor posita , si etiam in vicini fundum radices egerit , communis sit.. N o T AE . I. Si modo utroque easti radices Quia ex eo tempore , non solum ut super fi es solo adhaerescit, & eum inlo unum corpus constituit, I. o. D. de an. e t. sed etiam ex solo alimentum trahit : unde nec eadem arbor, quae in alieno solo coaluit, manere intelligitur, nec denuo eruta ad priorem dominum re- Vertitur , d. I. 26. g. 2. hoe tit. Caeterum Ner va , & Varus priori domino utilem in rem actionem dabant , I. s. g. 3. de res vind.
Communis fit Non pro indiviso , sed pro
regione cuiusque praedii, I. g. h. tit. eruta autem pro indiviso communis esse incipit, ι. 19. comm. div. I. pen. pro sota Itaque in d. I. 8.f. r. pro ex sunt pro indiviso communia praedia,
legendum est, pro diviso. Cujac.
COMMENTARIUS. a Proprietatem aνboris transplantatae post coalitionem ita immutari, iat ne eruta quidem ad priorem dominum revertatur.
a Gomodo priori domino cinfulatur de pretio planta , primum ei, qui alienam postat in solo suo, deinde in qui suam posuit in alieno. 3 Pomponius cum Cais ex Justiniano conciliatus.
SEcunda speci ct cessionis propostae est plan
tarum positarum in alieno solo ; de qua ita post Caium in l. 7. f. uit. boc tit. scribit Justinianus ; Si Titius alienam plantam in solo suo posuerit, ipsius erit. Et ex diverso , si Tiatius suam plantam in Maevii solo posuerit, --
vii planta erit 3 si modo utroque easu radiees egerit , ante enim quam radices egerit, ejus permanet , cujus fuerat. Tria sunt, quae his verbis docemur. Ρrimum est, plantas in alieno solo positas ejus manere, cuius fuerant, usque dum radices egerint. Alterum , ex quo radices egerint , solo cedere , & incipere ejus esse cujus est solum. Tertium, nihil in proposita specie interesse, utrum quis io suo solo plantam alienam posuerit, an in solo alieno plantam suam. Ratio cessionis supra est exposita , cui etiam haec accedit, quod plantae non tantum in solo consistant, sed ubi radices egerint, etiam ex eo solo alimento capiant, & succum , citra quem vivere ac vegetari non possunt, ι. sed
A meis a s. g. 2. hoc tit. Si modo utroque easu radices egerit Idem va-
Iet , si coaluerit, s. ses d. i. sed si meis et s.f. a. eod. I. hoe amplius s. g. Alfenus 1' de damn.
f. Nam radicum immissione fit , ut plantae cum terra coalescant & uniantur , ut iam earum non sit separatum a fundo corpus , t. Mucius ΦΟ. de act. emp. Coaluisse autem & radices immisisse certum indicium est, si vivit adhuc & vegetatur arbor post id tempus , quo emori & exarescere poterat, & certius etiam, si quid ex se emittat , aut fructum ferat. Et rsciendum est, proprietatem arboris transplantatae , ubi semel radices egerit, ita commutari , ut nec eruta postea ad priorem dominum revertatur , d. i. sed si meis 26. f. et . Quamobrem nec ei sic consultum est ut domino materiae , qua juncta est alieno aedificio : quippelluam dominus, clim eadem maneat , & suo ensu ejusdem diruto aedificio vindicare potest , l. 2. C. de rei vind. arbor autem , quae in aliena terra coaluit, non manet eadem , sed
fit alia & nova alieno novi soli alimento , d. L sed si meis a s. f. i. Hinc etiam est , quod qui plantam suam in alieno posuit, nec possidens retentionem habeat in hoc , ut postamsbi tollere liceat , clim nec separata eius st: quod contra est in eo , qui ex sua materia in
alieno aedificavit, t. sin autem 27. g. ultim. I. Iulianus 37. de rei vind. l. s. C. eod. vid. f. praec. Caeterum aequum est , advertus eum , qui alie- α nam arborem in suum transtulit, de pretio saltem priori domino arboris consuli , ne sieres ei pereat alieno facto , ut nec aestimationem consequatur. Dabimus ergo ei actionem in factum ex definitione , ι. in rem 2 . f. idem quacumque s. de rei vind. Varus & Nerva utilem in rem dabant , i. s. de arbore I. d. tis. ni-