장음표시 사용
361쪽
ι. 1. de Iur. At. Ac tametsi soluto matrimonio maritus , haeredesve ejus dotem restituere tenentur : praestat tamen , mulierem rem hahere salvam , quam in personam agere , per L plus cautionis. 2 s. de reg. Iuris L s. de suis.11ιt. Caeterum non de rebus dotalibus omnibus Iex eavit , sed de praediis dumtaxat 3 utpote quorum alienatio mulieribus maxime damn
sa esse potest propter harum rerum pretium. Sed & prohibita rerum mobilium alienatione facile fieri posset; multi ut deciperentur, magnaque inde sequerentur incommoda., Quamvis ipsius sis Maritus esse rei dotalis dominum , innumeris to eis & perspieue pro
samque dotis habilem esse transferendum dominium , non secus ac venditionem , permutationem , donationem, scriptum expresse est, s. pen traditionem. o. sv. de rer. div. 8c probat tit. Pa . pro dote. nam alias mulier rem alienam marito ex causa dotis tradens non transferret usucapi eudi facultatem, neque marito amissa possessione daretur actio in rempubliciana, L 3. g. r. de Pub. in rem act. Idem
quoque arguunt effecta juris dominici propria , qualia sunt, quod maritus solus rem
dotalem vindicat, L dote. s. C. de rei vind.
quod servus dotalis haeres ab aliquo institutus jussu mariti aut adit , aut repudiat haeteditatem , ι. servus. s 8. sol. mair. quod dotali servo libertatem dare potest, L 3. C. de jur dot. Quibus etiam hoc argumentum accedit, quod ne mortuo quidem marito dominium rei dotali ad
uxorem revertitur , sed una cum universitate transit in haeredem mariti, d. I. i. s. I. defund. dor. ut proinde ex ratione juris veteris nec ad repetendam dotem mulieri competeret actio
in rem , sed tantum yersonalis rei uxoriar, aut ex stipulatu. Postremo si maritus d c minus rei dotalis non esset, quid osus fuit lege , qua marito interdiceretur iandi dotalis alienatio λRecte igitur Graeci in Basl. 47. sit. I. v. s πρί. κὸς si γῆ γάμω ἔ-κ- s. Non pauca tamen huic sententiae obstare videntur , atque uxori non marito dominium dotis asserere in l. quam-
vir. s. de jura dor. dos dicitur esse ipsius mulieris: alibi proprium mulieris patrimonium,
τ fampi. funa. i. q. de collati talia γ- si Iundum. 2 a. fia. mare. De lando dotali disserit J risconsultus , quasi de re aliena respectu mariti. Maritus in rebus dotalibus dolum Ze culpam praestat.ι. in reb. II. de jur. dot. Penes
mulierem esse dicitur etiam fundi dotalis poni IT. VIII. sessio , ut satisdare ea de eausa non teneatur, I. iciendum , I s. f. 3. qui fati . cos. Denique generaliter a Justiniano traditum est , res dotales in dominio uxoris permanere, I. in rebur. o. C. de jur. dor. Haec nostri non uno modo componunt. Donellus lib. I . eom. putat, maritum rerum dumtaxat aestimatarum Sequantitatis in dotem datae dominum esse, co poris inaestimato dati mulielem. Uultejus fiein I. dise. schol. I s. uxorem esse dominam rei dotalis, maritum dominum iuris in ea re Con stituti. Vaudus , 1. r. quas. 3. N Joan. des Casti l. de tis r. e. 4. marito nihil ferme tribuunt , praeter ius rebus dotalibus utendi se endi. Robertus 3. sent. 18 dominium dotis marito concedit , proprietatem negat. Nonnulli dominium bonitarium penes maritum fuisse contendunt, Quiritiarum penes ux
Lem , ut Peretiol. 2. animad. aia Alii contra,
illud penes uxorem , hoc penes maritum , ut Horum hic. Caeterum nemo horum quicquam
affert, quod mihi probari potest. Doneni distinctio aperte vitiosa est : nam eum per se dotis coiistitutio sit titulus idoneus transferendum dominium , d. f. per traditionem 4 . ne
cesse est , ut tam rei inaestimatae in dotem datae dominium in maritum transeat, quam aestimatae , aut si aliena res est , usue apiendi conditio 3 quod etiam diserte traditur l. 3. f. I. de Pub. in rem. ad . Hoc tantum interest, quod dominium mariti in re dotali non asti mala minus plenum nec perpetuum est, qui
pe cuius rei, si immobilis est, nec alienanis, nec obligandae ius habet, de quam ipsam soluto matrimonio restituere tenetur; nam quod
dotis causa perpetua esse dicitur I. I. de jurivit. id ad votum dantis reserendum est , quoὀea intentione delux, ut perpetuo apud mari itim fit. At rei astimatae dominium plenissimὶ atque irrevocabiliter in eum transseri , ita ut pretii tantum debitor efficiatur, nisi forte ei ctionem sibi mulier reservaverit, L et r. ἀν-nd. rit. I. s. C. δε jur. t. aut intertrimenti dumtaxat causa a stimatio iacta sit, ut paulo ante notarem. Idemque est cum res fungibilis in dotem data est perinde enim nunc maritus obligatur , ac si muria um accepisset , I. rerin dotem. 4 a. de jur. dor. Quid quod amissa disinctione Donelli fatendum erit , dominium rei dotalis non aliter transferri , quam si venditio aut mutuum eontractum si quod quia asserit , vi ipsa fimpliter negat, contra juris actoritatem, rem ex causa dotis transferri,
aut dotem esse iussum titulum transserendi d minit. Et vel unum hoc ad refellendum D
nellum saus est , quod maritus dicitur dominus
362쪽
nus esse illius ipsius praedii , quod lege Iulia quas
vetatur alienare , ι. dotale. I 3. f. 2. de fund.
dot. ur baetexi. Etenim legis Iuliae prohibitio ad fundum dotalem non aestimatum fere solum pertinet : ad aestimatum non pertinet, nufi uno illo Se Utero casu , quem supra indicavimus. Vulteii quoque distinctio tolerari non Iotest , N a iuris ratione nimium quam aborret. Res ipsa in dotem data non ius alia quod in ea re mariti effici dicitur , ι. 7. 6. AN ri jαν. dot. praedium ipsum dotale mariti esse, dominium hujus praedii marito quaeri, d. t. iI- f. h. de fund. Mi. ex hoc Ioe. Qui bus textibus atque aliis , quos supra adduxi mus, refutatur etiam opinio Vaudi & det Cantili. Pluribus atque ex pro sesso distinctionem
Vula. consutat Dis M. Lyclama. I. membr. 26. Roberti metum commentum est , atque Inauditum , alium dominium rei habere , alium proprietatem. Perenotti lententiae plus coloris habet; sed tamen & ipsam fallam esse existimo. Moveor , quod disti lictio illa dominii bonitarii de Quiritiari, non pendet a titulo, aut causa acquirendi, sed a genere & mod , quo res in accipientem transferebatur. Potuit ergo maritus & ex jure Quiritium habere , puta, si mancipatio aut in iure cessio intervenisset: potuit & in boni x ta atum , s simplex modo
traditio facta esset , 8 res nondum usucapra, per ea, quae Ulpian- fit. ria de liberi. f. qui tan--- gr. Ac dominium quidem bonitarium
semper penes maritum suit, Quiritiarium plenum non semper , nudum numquam, in quo perspicue errat Holom. Dc. L 7. L si rea 3
ad municip. Una huius dissidii conciliatio est, aque simplicissima , ut dicamus , solum maritum esse rei dotalis etiam inaestimatae verum iustumque dominum e caeterum quia hoc d minium mariti perpetuum non est, sed afliturum ab eo , solutoque matrimonio , rediturum ad mulierem , quippe cui maritus facto divortio, quod apud Romanos seequente e conis tingebar, dotem restituere cogi cur huius dissolutionis ac futurae restitutionis intuitu dotem videri non tam marita se quam uxoris esse,& adhuc patrimonium uxoris appellari,deque marito consderato eodem eventuia Iurisconsultos nonnunquam ita loqui tamquam donon domino , & quia rei alienae administr rure, praesertim in tit. ses. matrim. Qua ratione etiam desendendum erit, quod Justinianus ait , sola legum subtilitate rei dotalis dominium in maritum transferri , naturaliter autem venes uxorem manere, d. t. o. C. de juν..M. Loquitur cium eia am de rebus aestimatis, certo coissat in patrimonium mariti transire , idque pleno etiam εἰ perpetuo iure, I. s. C. eed. Mirum vero non est, Justinianum sic loqui , dum scopo suo serviens colorem aliquem quaerit constitutioni suae , qua contra rationem iuris uxori pro rebus dotalibus tam aestimatis, quam inaestimatis concedit actionem in rem. Quod tamen eum Bach ovio de utili in rem accipio , Se quae soluto demum matrimonio uxori detur in subsidium , ubi maritis
In rebus, qua Daltea fuerant In praediis igitur provincialibus legi locus non fuit, sed potuit maritus eχ libere alienare. Quod tamen absurdum merito videri potest : & maximeliosi constitutionem Antonini, qua provincia- es omnes civitate donati sunt, L in orbe I . de stari bomin. Nam etsi praediorum provincialium summum ius, Ze dominium Quiritiarium penes posse res non erat I proximum tamen pleno dominio ius habebant , quod in quemvis alium transserre poterant, omniaque percipiebant praediorum emolumenta , uno eX-cepso , quod certum vectigal praediis impofi- tum quotannis solvere tenebantur. Cur igitur magis in Italia, quam in provinciis mulieribus Irospectum , cum idem ubique sit , aut esse ebeat, dotium favor 3 Existimo, non defitisse alia remedia , quibus nupturae sibi in provinciis consulere potuerint. Lepidum vero est, quod Dionysi Gothos red. in notis ad Neophoste ibit, fundum extra Italiam situm per legem Juliam ne volente quidem uxore alienari pΘ- tu isso. VLNN. Immo nec opus fuit prohibere alienationem landi dotalis provincialis, quidite ab emptore usucapi non poterat, adeoque soluto matrimonio semper poterat vindicari, quod seeus se habebadi in fundo Italicis. L l T. fue flat. bom. huc plane non pertinet. Communicato enim cum universo orbe Romano iure ei visatis Romanae, non ideo sublatum est diseritne in soli Italici & provincialis, quod Just H
Alienationes in bibebat. ) Alienatio dicitur omnis actus, per quem dominium trans sertum, L i. C. defund. rit. Itaque non tansiim distrahi fundus dotali prohibetur sed etiam donari , permutari ,. in soluturn dari , legari: aene quidem si miles legaverit , ratum eri e lega tum propter legem Juliam, L dohatem- - . de testam . mil. Sed Se usucapio quoque appella
tione alienationis continetur, Lalienationis. I 8
de verb. Rα. Se ideo ad hanc quoque speetem lax Julia pertinet, ι. Ffuninum. I 6. de fund. t. sac. ι. si ab eo. m. de usuri L T. g. qur
363쪽
sciem. s. pro est. Alienatum autem proprie non videtur , quod adhuc in dominio nostro manet, quamvis venditum recte dicatur , i. alleuarum. 67. de verb. An. Alienandi autem prohibitione eos quoque casus comprehendi intelligimus , quibus ius aliquod in re a dominio separatum transfertur, ι. MItim. Cod. dere9. al. non alien . Quare nμ servitutem praedio dotali maritus imponere poterit, nec tervitutes praedio debitas remittere , vel amittere non utendo , I. s. de fund. dot. Cui conseruens est, libertatem servitutis urbano praedio otali debitae ex cessione patientive mariti non competituram, ne per hoc praedii condit; o degerior fiat , Ieg. s. eod. tit. 'pothecas earum etiam volente ea P Lex Iulia alienationes praediorum dotalium prohibuit, quae invita muliere fiebant; oppignorationem
etiam quae fiebant ea consentiente , I. unic. g. cum lex. I s. Cod. de rei ux. aues. Hoc ideo,
quia facilius mulier adduci potest, ut consentiat obligationi , ubi nullum praesens periculum est, sed spes fore , ut maritus rem luat, quam alienationi consentiat, per quam rei ipsius dominium statim in alium transfertur. Quod igitur facilius mulier concessura erat, aratus lex, immo sollim prohibere voluit et ut passim videmus ea sola legibus prohiberi, quae facile fieti possunt, cum Iex ea fieri non vult, non quae difficulter. Hac ratione Senatusconsulto Velleiano mulieri pro alio se obliganti succursum est , non donanti , nimirum quia, ut inquit Iurisconsultus , facilius se mulier obligat, quam alicui donat, . s. I. ad sonat. VelleJan. Eadem ratio fuit legis Fusiae Caniniae infinitam manumissionem in testamento prohibentis , non inter vivos , Dp. de ieg.
Utrique remedium imposuimus Justinianus legis Juliae prohibitionem primum porrexit
a praedia provincialia , dict. I. un. g. π eum lex. Is . Cod. de rei ux. auct. quippe quorum nondum eadem causa , quae Italicorum erat, quod effectum constitutione posteriore , leg. Mn. Cod. de Uueap. transs. Deinde alienationem eodem modo , quo oppignorationem, prohibuit, ut nec illa vel contentiente muli
re fieri posset: quod lex Iulia permittebat,
tem. Haec autem prohibitio in quibusdam casibus cessare creditur , quos collegit Christin.
Ne sexus muliebris fragiitias Ratio cur legi Juliae hactenus derogarit, ut nec alienationem praedii dotalis, quae cum consensu mulieris fit, valere patiatur, quia scilicet succurrendum putavit facilitati mulierum, quae vel fragilita
te sexus , vel mariti reverentia , aut amorinductae facile rerum suarum alienationibus cor sensum accommodant, τί εἰς οῦπαπιν οῦ πλου- τερον γυνακες. Liban. Deelam. 3 s. Pontifice,
tamen huiusmodi alienationes , si iurato mα-lier consenserit, firmas manere praecipiunt, eum contingat ae . de jurejur. e. Iieet mulieres, eoae. in s. Moribus harum regionum marito dominium rerum, quas uxor in matrimonium Conserta non quaeritur e sed nullis antenuptialibus instrumentis consectis bona omnia utri que coniugum communia fiunt, ut alibi dictum. Caeterum sive facta si bonorum commmnio , sive ea pactionibus exclusa, licet maritorio jure potestatis, quam maximam apud nos in uxorem habet , res ejus alienare , aut obligare , neque in eam rem opus habet uxoris consensu, nisi ea quoque potestas nominatim pactis antenuptialibus restricta sit, aut impetrata bonorum separatio. Neo stad. de ραώ.
antenui. obs Io. Grol. I. introd. e. s. de alii alleg. a Groenevv. hie, tract. de u. abrog. Contra vero mulieres nuptae res suas obligaridi,
aut alienandi ius non habent: ac neque ex contractu sine consensu maritorum inito obIigantur , nisi quatenus ea obligatio spectiit viactum & cultum familiae, exceptis palam negotiantibus , quae institutorum jure utuntur, atque in negotiatione, quam exercent, se serosque suos obligandi potestatem habent ,D. Joan. a Sande lib. a. tit. 4. de . I. Non idcirco tamen minus in intercessionibus beneficio Senatusconsulti utuntur, D. Neostia. obf. rer. jud. 18. T a x T V s.
De Creditore, qui lic Et non sit domi
nus , tamen alienare pignus potest.
I. contra autem ereditor planur ex pactione, quamvis ejus ea res non sit, alienare potest. Sed hoc forsitan ideo videtur feri, quod voluntate debitoris intelligituν pignus alienari , qui ab initia contraLytas pactus es , in liceret ereditori pignu/vendere, si peeunia non solvatti . Sed ne eredit res Ius suum persequi impedirentur , neque debito
res temere suarum rerum dominium amittere vi
derentur , nostra constitutione confultum est , σeertus modus impositur es , per quem pignorum di fractio posit procedere : cujus tenore utrique par ti ereditortim , ex debitorum fatis abundeque visum est. N o T AEa
364쪽
Qυ Inus ALIENARE LICET, VEL. NON LICET. 327 Ia interposita, I. 4. D. de pign. act. neutrum autem procedit sine praevia denuntiatione , t. q. Cod. de disse. pign. I. ro. C. de pign. Sed etsi convenerit, ne liceat vendere, adhue tamen distrahi potest, modo trina praecesserit denuntiatio , d. l. a. de plan. actionistatii ab initio pactus Aut etiam ex interval- Io , d. L 4. b. de pign. action. Itaque hic casus non magis huc pertinet, quam cum procurator voluntate domini rem alienat , f. a. sv. de rerum div. Rectius huc reseras tutores dc cu-
No a constitutione L. vlt. c. de jur. dom. ἡ . ubi nova forma distrahendi pignoris prolixe praescribitur , eui Iocus sit, clim de vendendo eo uital nominatim convenit.
COMMENTARI Us. a Unam saltem denuntiationem requisi , non tantum eum de pignore distrahendo non convenit, sed etiam eum convenit, ut vendere Iiseat.
a Euid si es solutioni adjecta , er solutio sua
die facta non Deriri 3 Mymam vendendi pignoris a Iustiniano pr
criptam vix uuibi locorum abservari
Hla ex diverso ostenditur, etiam eum aliquando, qui dominus non est , alienandae rei potestatem habere , exempIo creditoris pignoratilli. Magis autem huc pertinent tutores & curatores, quibus res pupillorum suorum & adultorum alienandi potestas non a domino, sed iure tributa est , l. bona Mei Io'. de verb. Agn. quamvis his non quaevis permissa
alienatio, nec omnium rerum absque decreto. De quo vid. L s. g. fleue s. l. I . s. . I. tutor 2 2. I. Getas s. f. iat. de adm. tui. l. non omni t s. I. lex qua 22. C. eod. l. I. ur ptis de rebiaeor. qui ob tui.
Ex pactione) Pertinet igitur hie locus ad alienationem pignoris conventionalisia Ait, ex pactione. Quid ergo si de distrahendo pignore nihiI eonvenerit λ Adhuc eo iure utimur , ut distrahere liceat I 4. de pign. act. Quin hoc ipsi naturae pignorix inest. Atque hic casus potius ponendus fuerat , quam cum pignus ali
natur ex conventione atque expressa voluntare debitoris , pet ea , quae statim sequuntur. Immo tantum abest , ut pactio ad alienationem pignoris necessaria sit, ut etiamsi nominatim contra convenerit, ne liceret pignus vendere , adhuc tamen liceat , si modo ter
per iusta intervalla, quod iudex arbitrabitur,
. Schneid. hic num. I. prius debitori denuntiatum fuerit, ut solvat, & cessaverit, d. l. 4. de pign. act. alioqui si numquam liceret vendere , creditori pignus esset inutile, ut adeo tale pactum fit contra naturam pignoris. Enim ivero nec illo casu , quo nihil de distrahendo pignore actum est , absque praecedente denuntiatione pignus vendi potest , sed una tantum
denuntiatio sufficere putatur, arg. d. l. q. deplan. ar L 3. C. de jur. dom. imp. I. q. C. de distr. pign. I. debitoribus I 8. C. de adm. tutor.uamvis etiam hoc casu tres desiderare vi-eatur Paulus et . sent. II. Hoc amplius putarem cum Castrens. ad d. I. q. Negul. I. Maembr. 6. para. pr. n. I. Schneid. n. 2. contra GIUs Salic. in I. I. C. de distr. pign. Wesemb. his, etiam tunc unam saltem denuntiationem re- uiri, cum expresse convenit, ut pignus Venere liceat : chm nec ante debitor constituatur in mora Estque in eam rem textus apertius in L ι. 3. g. i. C. de jur. dem. imp. 3c jure quoque veteri sic obtinui lia liquet ex l. debitores ro. C. de planis. er d. l. 4. C. de disse. pign.
Sed illud interest quod ubi de distrahendo
pignore convenit , biennium post denuntiationem non expectatur , uti fit in duabus spe- .ciebus reliquis ex constitutione Iustin. d. l. 3. s. I. C. de jur. dom. -p. Schneid. hie sem. I. Sed quid dicendum de his cas bus, quibus mora contrahitur citra ullam interpellationem,
puta si dies solutioni adiecta sit, & sua die solutio facta non laetit Hic enim adventu solius diei debitor in mora constituitur secundum communem sententiam , per t. magnam 12. C. de conte. pip. Negus. d. loe. & Schneid. hic num. I. putant , hoc casu nulla opus esse denuntiatione , sufficereque ad licentiam vendendi pignoris nudam debitoris moram. Cui sententia patrocinari videtur L 8. f. 3. de pign. act. Sed humanius est ut dicamus, etiam hoc casu denuntiationem praecedere debere. Non enim protinus sequitur , ad debitorem constituendum in mora nihil aliud desideratur, quam ut dies venerit 3 ergo hoc etiam sufficit ad ius
distrahendi pignoris. Quippe pignoris obligatio diversa est a principali : nec si ob moram
debentur usurae , & rei debitae perieulum in 'debitorem transfertur , ideo statim etiam nutila praecedente denuntiatione licebit vendere pignus in gravissimum praeiudicium debitoris. Nec obstat d. l. 3. g. r. de plan. act. Ioquitur enim de iure vendendi pignoris, quod ex conventione competit ob non solutam sua die pecuniam. Quo tamen & ipso casu non solum humanius , sed etiam tutius facturus est e redi- tot , si futuram venditionem denuntiet debitori , ut se fraudis. suspicione liberet, nec do-IO
365쪽
lo malo in ea venditione ver satus quandoque dici potait, i. 7. C. de.dipe, pign. t. a. c. si vena. pign. agat. Bald. in I. 4. C. de disr. pign. Castr. in ι. 4. de pign. act. Αnt. Fab. C.Do. de diser. pign. de . radd. Joan. a Sande rerdua. tib., . tit. I 2. de . to. Quid quod hoc ipsum, quod DD. pro certis juris regula ponunt, solo diei lapsu cura aliam interpellationem debitorem constitui in mora , nos utque adeo certum est , & sunt, qui falsum existimant
quam horum argumentis solide mihi rei pondisse videtur D. Guillel. Masius sing. opin. lib.
stuamvis ejus ea res non sis Pignus in bonis, debitoris manet, i. pignuι p. C. de Pign. act., non enim hoc contractu pignoris agi Lur, uti res alienetur, sed ut obligetur creditori in se-icuritatem crediti.
Aut pactus est , ut liceres Hic igitur eas
non magis huc pertinet, q am si Procurator, cui id dominus specialiter mandavit, rem alteri vendiderit di tradiderit. Nihil enim interest , utrum ipse dominus rem alteri tradat dominii transferendi causa, an voluntate ejus, S . nibii 42. sup. de rer. Hυ. Nostra constitutione consultum olim jus vendendi pignoris Iiberius fuit, quod Justinianus ita coercuit, ut nec creditores putavera habe re , quod conquerantur , di debitoribus justum spatium esse ad expediendam solutionem. Sumisma constitutionis Justinianeae , quae est I. ult. C. de jur. dom. imp. huc redit, ut si de vendendo pignore nihil convenerit alioqui forma conventione praescripta in distractione tervanda est ius sit creditori altero demum post denuntiationem anno id vendere. Si emptor non extet, debitorem ut moneat, ut intra certum tempus pignus luat, aut non apparenti tempus, quo id facere possit, per iudicem praescribat. Hoc autem frustra tentato , ut pol sit creditor a Principe petere facultatem pro domino possidenti: qua tamen impetrata, adhuc biennium debitori detur, ut interim debitum cum eo I quanti creditoris interest , quaesita pecunia Perlolvere, & pignus luere possit: eo vero tempore sine lolutione transacto , credi-3 tor justus pignoris dominus efficiatur. Sed haec forma vendendi pignoris vix ulli bi locorum
nunc observatur, vid. Bart. d. i. 4. de pign. act. Er d. l. vit. C. de jur. dom. imp. Schneid. hiem. s. Baron. eomm. pari. 2. Christ. υοI. . decisITi. n. 3. & ibi citat. Antiqua ratio planior& simplicior haec fuit, ut annua pignoris proscriptione creditor eius domicius efficeretur, si
debitor id non lueret. Moribus nostris vix convenit, ut creditor privata auctoritate pipnus distrahat, sed distractio addictione fieri s Iet auctoritate Magistratus, uti jure Rom. id iis pignoribus , quae in causa judicati capillatur , t. v. c. si in caQ. jud. pign. c. in qua be
quid juris sit, quid item in pignore praetoridi
diu pignoris est, ut ex pretio inde redacto creditori satisfiat: quod ultra consecutus est, id restituere debet, teneturque eo nomille M tione pignoratilia: sicut vice versa in i , qud deest , creditori actio competit adversus tibitorem vel fideiussorem ejus , ι. s. de ρjη. i. s. g. I. de diste. pign. I. 3. C. eis. Illud postremo sciendum est, si creditor ipse pignus dosi possideat, sed debitor vel alius, ataione by pothecaria prius rem evincendam, ac tum di strahendam esse. Helemb. parat. de distr. to
De pupillo, qui lichi dominus, non M'men sine tutoris auctoritate sicaaἷς potest.
2. Nune admonendi sumti,, aeque pupili 'in que pupillam , ullam rem sine lusoris auctori in te alienare posse. Ideoque si mussam pecuni/m l ne tutoris auctoritate alicui dedeseii , non conit Uobligationem : quia pecuniam non facit accipit 'ideoque vindicari nummi possunt, 'Mi Se si nummi, quos mutuo minor dederit 3 qui accepit, bona flue consumpti sunt, Myses
sunt 3 fl mala Me , ad exbib adum de Mi si
. Ideoque si mutuam peeio. A remo isti generis ad remotionem speciei. Nam S myidatio alienatio est, I. h. f. h. l. 16 de reb. cred. d. I. s. prine. d. auct. ιντ, 'i' f
366쪽
Si mala fide, ad exbinna. Nam qui dolo
malo consumpsit, pro eo est, ac si no a consumpsisset. Dolus enim pro possessione est, Lx ι. I s o. de reg. jur. COMMENTARIVS.I Corpora , qua mutuo dantur , alienari. De quo eum D. Salmasio sermo. a Numini quando consumpti intelligantur.3 Mutuum non consi mari consumptione nummorum facta mala fida. 4 Cur io ea eonsumptionis maIa fidei tantum actionis ad exhibendum bis mentio stas, emendato errore C aesi
REdit ad eos, qui, elim domini sint, alie-
. n re non possime. Meminit porro unius pupini, sed sunt in hoc numero plures: nam& puberes minores curatorem habentes huc Pertinent , ι. I. C. de res . inint. I. lex qua 12. C. de ad . tui. item is, cui bonis interdictum est, qui, cum de eo obligando, aut alienando deminuendove eius patrimonio agitur in
eadem causa cum furioso habetur, I. s. de verb. obl. ι. Ιχ. in M. de tui. dat. tum etiam caeteri, qui ob vitium morbumve corporis in Curatione iunt, rerumque suarum administrationem non habent , de quibus in g. 6. sv. de curat. I. 8. g. I. d. I. I 2. is p . de tui. σ e . dat. Filius quoque familiae non potest alienare bona adventitia, quorum usum fructum pater habet, . ult. 6. 'stim s. vers. Filiis, C. de bon. quae lib. Interdum causa , ex qua res traditur , alienationem impedit, ut donatio inter virum &
Sine furoris auctoritate Hienare Alienatio a
pupillo facta sine tutoris auctoritate ipso iure nulla est a quippe cum nec obligare se pupillus fine tutoris auctoritate possit, i. s. paseim
de auri. tui. I. II. de aeq. rer. dom. Qeterum
auctore tutore & obligari potest, modo infantiam excesserit, & res suas recte alienat, d. I. s. ι. s. de reg. jur. f. pupillus s. ins de inins . Res intellige , quantum alienatio sine decreto non est interdicta. Nam praedia pupillorum olim rustica, postea omnia , & res etiam mo-biIes, quae sine detrimento servari possunt, absque decreto Magistratus alienari prohibita, ι.
εis obligationem A genere ad speciem. Pupil-
Ius nullam rem sine tutoris aucioritate alienare potest : ergo nec mutuam pecuniam dando Tom. I.
eam facit accipientis: quo fit, ut nec mutui obligatio contrahatur , nec condictio pupillo competat: squidem mutui obligatio, nisi nummi accipientis fiant, non nascitur , L 2. g. 2. de reb. eria. Supponit igitur Imp. id quod mutuo datur , alienari , seu mutui dationem esse speciem alienationis. Quod & alibi constanter
traditum est . I. s. pr. de aurit. tui. I. I s. I. pen. de eis. ered. nec minus perspicuum, quam v
rum : quippe clim omnis a us , per quem d minium transfertur , verε & proprie sie alienatio , I. I. C. de fund. dot. & sine alienatione fieri non possit, ut dominium rei ab uno abeat, &per traditionem transseratur in alium. Constat autem, corpora ipsa, quae mutuo dan- Itur , desinere esse dantis , & fieri accipientis, seu aliena , ita ut vindicari, aut ab eo avocari nequeant, ι. s. g. I. de donat. Nec vero ideo minus alienantur , quia accipiens obligatur ad rem eiusdem generis restituendam , puta frumentum pro frumento, vinum pro vino. Quid enim refert ad alienationem eius , quod datum est, utrum mihi, verbi causa frumentum ea lege datum , ut pro eo vinum aut oleum vicissim dem , uti fit in permutatione I aut frumentum ita datum, ut pro eo reddam aliud frumentum ut fit in mutuo Est igitur mutui datio alienatio in nativo suo significatu: & ita Interpp. omnes, ac novissime Fabrot. ad Theoph.& Grol. in spars flor. De quo cum sermonem haberem cum summo atque incomparabili viro D. Claud. Salmasio, hactenus quidem mihiasnlus est ut fateretur, corpus rei , quae datur in mutuo , alienari e sed negabat, ex eo effici, mutuam alienationem esse nisi sorte materialiter. Proprie autem & formaliter mutuum non posse dici alienationem , propterea quod in eo nulla contingeret alienatio data
quantitatis, sive sortis quae diversum quid es- et a data specie apud debitorem pereunte, Scin qua proprie substantia mutui consisteret, uti
recte docuisset. Et simul interventu aliorum sermo noster interruptus est. Potest autem admitti D. Salma sit lententia , si appellationem ei & tui etiam obligationem & actionem comprehendas, ut fit interdum , ι. I. quid cert.
sign. Proprie tamen loquendo nec ipsa sors nostra manet: nec enim quod nobis debetur, quod in credito, propriε nostrum est , ι. 27.
in Top. lib. E. pecunia in nominibus debita non est
nostra , sed debitorum. E ita in I. r. de lib. IV. Et ideo creditori non vindicatio sortis , sed tantum condictio datur, qua intendat, verbi
367쪽
3; o La I R. II. eausa, centum sibi dari oportere , nemo autem rem suam condicit, aut sibi dari oportere intendit, g. I 4. IV. d. act. I. uit. in M. us r. quem cav. Non male igitur mutuum a Cujaci ci definitur , alienatio pecuniae sub lege reddendae quantitatis ejusdem , parat. C. st cert. petis
Vindicari nummi possunt , sicubi extant Similis locus est in I. i I. g. ult. de reb. cred, At,
inquies , de pupillo responsum est, eum nisi
praesente tutore ne possessionem quidem, quae naturalis est , alienare posse , d. I. Ir. de aeq.rer. iam . rationi autem iuris non convenire,
ut possidenti detur vindicatio adversus eum, qui nec natura possidet. Resp. ut vindicationi locus sit , satis esse rem ab alio quovis modo detineri & restitui posse , t. s. de rei vind. adeoque pupillum , etsi animo desinere possidere non potest, corpore tamen posse , atque in alium possessionem , quatenus ficti est, sine tutoris auctoritate transferre , t. possessionem. 29. de acq. pus
Bona Me consumpti Non est mirum , nullos
apud auctores plures & crassiores errores reperiri quam apud scriptores notarum e quippe quibus temporis non est vanno aut cribro utendi. Dion. Gothosredus ad I. s. f. 2. de auct. tui. scribit , pecuniam in proposto intelligi consumptam , cum is qui accepit eam, alteri reddidit, aut in solutum dedit : utitur
que argumento, ι. non omni I. I s. f. I. de reb.
cred. quo tamen loco hoc ipsum aperte negatur , & recte. Nam datio in solutum aut creditum non facit , quo minus pecunia adhuc extet, & certo appareat. Quamdiu autem exintat, di certo apparet, non potest dici consumpta I & apud quemcumque , aut ubicumque extat, in eadem causa & ejusdem manet, &a domino vindicari potest , ut proximE Imp. . dixit. Quando igitur consummi intelligitur Nimirum cum quis ea sic utitur , ut eo facto corpora ipsa nummorum, quae data sunt, non appareant. Id vero contingit primum corporibus sublatis, veluti si quis ex accepta pecunia vas aliquod conflaverit: quo facto Pecunia extinguitur. Neque obstat distinctio, 6.
cum ex aliena 2 s. sv. de re . div. Nam vas ex nummis aureis vel argenteis conflatum ad rude quidem aurum vel argentum reduci potest; ad priorem speciem sive monetam non potest Plane possunt auctoritate Principis nummi eiusdem potestatis & eadem figura inde cudi, sed nova haec moneta & sdecies est , non illa, quae prius fuerat. Deinde etiam corporibus nummorum integris manentibus, veluti si quis nummos acceptos ita aliis miscuerit , ut discerni non possint: nam etiam ea re eum qui I x T. V I II.
accedit, dominum fieri placet, i. si alieni. 8.
de DI. Don. ad I. rogasti. II. 6. Mit. d. t. n. sis.
Αie , bona fide. Quod ergo in d. I. non omnis. I s. I. I. de reb. ered. & si qui sunt alii loci fi-
miles , dicitur simpliciter, si pupillus sne t
toris auctoritate credendi causa pecuniam dederit , consumpta ea nasci conditionem , id
ex hoe loco junct. d. I. rogasti. II. S. ult. d. tit. l. s. g. 2. de ausi. tui. sc interpretandum erit,
si bona fide ab accipiente consumpta fit , idinorante scilicet, pupillum esse, qui credidit Efficitque hoc etiam ratio iuris; quia quae dolo malo consumpta sunt , non alio loco iure
habentur , quam si adhuc extarent , nec consumpta essent, L qui dolo. M . I. parem. Is . de reg. jur. ac proinde cum malae fidei consumptio consumentem dominum non faciat, nec mutuum ea consumptione confirmabitur, Don. d. lae. u. 7. Quod vero D. Bachorius
putat non ol stare malam fidem , quominus consumptione dominium quaeratur, & tamen bona fide tantum facta consumptione , mutuum , quod ab initio non consistebat propter inutilem numerationem , convalescere,
id mihi plane ἀσιτατον , videtur. Et sententia Bach ovii, quod per consumptionem & similes acquirendi modos dominium acquiratur,citra confiderationem honae aut malae fidei, etiam
extra causam accessionis I supra a me refutata est sub. g. eum ex aliena 2 s. de rex.
Condici postsunt Quod valet in nummis alienis mutuo datis , ut iis bona fide consumptis ei, qui dedit, condictio detur tamquam ex
ered. id valet & in ea pecunia , quae dantis fuit, si is rei suae alienandae facultatem non habuit, qualis est pupillus. Quapropter si popillus sne tutoris auctoritate crediderit, consumptis nummis & illi condictio nascitur , L
non omnis. I s. g. I de reb ered. 8c omnino
uae transtatae ab initio pecuniae vis est , eamem esse placet & bona fide consumptat, quasi transsatae r unde recte dicitur , quod ab initio non valebat ex numeratione , confirmari pecuniae consumptione bona fide facta. DD. iis
Si mala side, ad exbibendum Puto tamen &eon dictionem in proposito dari, non quidem quasi ex mutuo , quia consumptio mala fide facta dominum non facit, ut paulo ante probavimus: sed condictionem sine causa, utpote
quam constat etiam adversus praedonem fructuum consumptorum nomine dari , ι. 3. C. de condict. ex leg. t. a. C. de erim. e'. har. Ait, ad exhibendam. Immo & in rem , inquit Cu-jacius: quoniam mala fides pro possessione
368쪽
UIEUI ALIENARE LICET . VEL NON LICET.est. Sed, inquit in rem utilis est i ad exhibendum directa : quare commodius agi ad exhibendum qu m in rem. Quod falsum est 3c inconsiderate a Cujacio prolatum. Non enim magis fieri potest , ut contra eum , qui possidere desiit, detur directa ad exhibendum actio, quam directa in rem : cum ille non magis exhibendi , quam restituendi saeuitatem habeat. Sed ut contra possidentem rem mobilem utraque directa est , ita contra eum, qui dolo malo desiit possidere , utraque utilis. Nam quod dolus pro possessione est, id non ex vero , sed ex interpretatione est & fictione iuris , quae utili tantum actioni locum facit. Cur igitur actionis ad exhibendum meminit dumtaxat Quia utili ludicio ad exhibendum semper conis sequitur actor id totum , quod sua interest, S. I. ins de of ivd. vel permittitur rei petitae aestimatio ipsius iureiurando , ut fit in eadem actione directa, si possessor per contumaciam rem non exhibeat : pro casu per iusiurandum in litem petitoris posse rem damnari certum est , I. 3. q. t. ad exbib. Cum igitur praeparatorio iudicio illud ipsum consequatur actor , quod rem vindicando consecuturus esset , nihil superest , quod alia actione persequatur. Ita in simili Iurisconsultus, d. I. rr. s. uis. de reb. eredis Vindicari nummi posunt , si extant , aut , si dolo malo desinant posideri, ad exbibendum agi. Cuius loci lectionem frustra
que si debitor pupillo solvat, necessaria est debitori
tutoris aractoritas : alioqui non IIberabitu . Sed hoe etiam evidentis a ratione statutum est in constitutione , quam ad Caesarienses advoeator ex suggestione Tribonianἰ, viri eminentissimi, Auaestoris sacri palatii nostri , promulgavimus, qua dif- potum est , ita licere tutori vel eustatori debἰtorem pupillarum solvere, ut prius judicialis senten-rἰa sine omni damno celebrata bae permIttat. Ruos secuta , si ty judex pronuntiaver e , ty debito solveris , sequatur bujusmodi seltitionem plenissima securItas. Sin autem aliter quὰm disposuimus, solutio facta fuerit, pecuniam autem j,Ivam habeat pupilluι , aut ex ea locupletior ' , σ adhue eandem pecuniae summam petat, per eneptIonem dolἰ mali poterIt submoveri. Auod si male eonsum erit , aut furto aut vi amiserit , n b I proderit debitor doli mali exceptio , sed gubilominus Gndemnab tur : quia temere sine tutoris auctorἰtate,
. non secundum nostram dispositionem solverit. Sed ex diverso pupilli vel pupilia folvere sine tutoris auctoritate non possunt, quia id , quod folvunt , non sit accipientis : quum scilicet nuti us rei alienario eis sine tutoris auctoritate concessa sit. . N o T AE .
3. Pleni sim feeuritas Ita ut nee in integrum restitutioni sit locus e quod beneficium
sola tutoris aut curatoris interveniens auctoritas non excludit , tis. C. si tMi. vel eur. int. Salsam habeat, aut locupletior L. I s. I. 47. I. cf. D. de ses. ι. q. f. q. de dol. me. I. I . D.
de eond. ind. i. s I. de reg. jur. Non debet pupillus occasionem iuris ad iniquum trahere cum detrimento alieno compendium , t. pen. in M. reb. eor. qui sub tui. Quando locupletior
factus intelligatur, & quo tempore id inspiciatur, disce ex I. 4. D. de excepi. d. I. T. pr.
f. s. de solui. Mala eonsumpserit Th. Dώτας ἐναπάno, per luxum prodegerit. . Aut ii, γ Deest in ver. lib. Cuiae. Hotom.
nee Th. habet. Nullius rei alienatἰo Argumentatio a genere ad speciem , quae valida εις ἀνα ιεῶν. Nota, Sesolutionem esse speciem alienationis , d. I. s.f. a. De aua. tui. t. pen. D. de reb. eria.
COMMENT ARIUS.r Debἰtorem pupillo sine tutoris auctoritate foI- ventem non liberari 3 ιicet dominium rei sal
et Pupillo , in quem solutio eollata , recte selυi
etiam sine tutori3 auctoritate.
3 Auid sit sensus verborum hujus s. ita licere
tutori vel curatori , &c. 4 Adversus solutionem factam ex pr scriptUUiniani pupἰIlum aut adultum beneflcio alatirnen restitu .s Auid si nummos sina tutore aut Iudice sibi solutos DIvos babeat pupillur s Cujus periculo sit pecuinia , quem pupilius sine tutoris auctoritate eredidit, aut in solutum dedis Ine tuteris auctoritate dari Pupillus quantum ad acquirendum non indiget tutoris
auctoritate, I. II. de aeq. rem dom. semper enim conditionem suam meliorem facere potest , δερ. de auct. tui. in pr ne.
Ideoque si debiιον Hotom. N Wesemb. pro deoque , legendum censent, quamquam. Quia nulla hic concluso ex praecedente propositione , sed diversae causae propositio , & praec dentis regulae exceptio : nisi hoc in praeceden-
369쪽
tibus dicamus subintelligi oportere, ut scilicet quidvis pupillo recte detur sine tutoris auctoritate , caeterum hactenus, ut ex eo pupillus ipse neque obligari , neque obligationem alienare aut tollere possit. Alii hic illationem fieri aiunt non ex proxima , sed ex superiore sententia g. praec. in pr. ubi traditum , pupillum nullam rem sne tutore alienare posse; huic enim esse consequens, ut nec sine tutoris actoritate pupillo recte solvatur. Quippe ad-rrussa solutione debitorem liberari, pupillumque obligationem & actionem , quam habebat , alienare aut perimere , I. pupillo is . de solui. Quod ut speciosus dicatur , ex duobus hisce gg. unum faciunt. UINN. Forsan scriptum suerat : Alioqui si debitor pupilio solvat: idque librarii vel qui emendationis curam in se susceperant, mutarunt in ideoque, quia alioqui paullo post videbant repeti. Sed perga
I Si non soIυerit auctoritate furorIs, non Iiberabi-iti Licet dominium rei s olutae transserat.
Nam quemadmodum qui cum pupillo contrahit, pupillo obligatur, quamvis pupillum s binon obliget , Dp. de auct. tui. in pr. I. JuIIanus. I 3. g. si quis. 2'. de Oct. e ι. ita qui cum
pupillo obligationem vult distrahere solvendo, licet ea solutione dominium in pupillum
transserat et se tamen a pupillo, qui per se neque contrahere, neque distrahere obligationem potest, non liberat,d. I. Is . de solMt. l. s. de reg.Jur.
Debet itaque debitor, si liberari velit, pupillo solvere cum auctoritate tutoris, vel ipsi tutori: nam de hoc casu aeque liberatio ipsi jure eontingit , ι. Lucius. 46. 6. tutela. s. de adm. tui. Pupillum autem intelligimus creditorem: nam
si pupillus solutionis causa tantum adjectus si , hoc est solutio sive ius solvendi in eum collatum , puta si quis stipulatus fit tibi , aut a Tirio pupillo dari , promissor & sne tutoris auctoritate solvendo pupillo liberabitur , i. si stipulatus. I i. de solui. scilicet quia ex hujusmodi stipulatione nullum jus obligationis pupillo quaeritur. Et solutio sic accipiatur , quasi ipsi creditori solutum esset , qui ita sibi solvi voluit , t. si ita stipulatur s s. d. tit. de quo ex pro sesso infra f. st quis alii. 4. de inut. Aip.
In constitutione , quam ad Caesarienses advocato, Missa est haec constitutio ad Joannem Praesectum Praetorio : intelligit enim Ieg. sane min. as. C. de adm. tui. quod ipsa verba istius conntitutionis, quae huc translata sunt, ostendunt. Promulgata tamen hic dicitur ad Caesarienses advocatos, nimirum quia ad interrogata eorum & consultationem emissa est , ut arguunt multae aliae constitutiones, leg. vlt. cod. de Iact.
ι . si major. I a. C. de Iuἰt. bared leg. si fido j .. α . C. de Mejus leg. optimam. I . c. de eonti stipui. junct. f. item. verborum. m. infinde inui stip. quae omnes ad diversas consultationes & quaestiones a Caesariensi advocatione propositas scriptae , & ad eundem Joannem P. P. missae sunt; quippe cujus auditorio ad γcati Caesarienses militabant. Intelligi autem advocatos, qui erant in urbe Caesarea, non illi Cappadociae, ut Balduinus, Cujac. & Fabroti existimant, sed Palaestinae , perspicuum est ex dict. Ieg. si ejusf. et . C. de Mejus . ubi eadem advocatio, quae passim Caesariensis, Palxilina appellatur. Ita lirere tutori HI euratori debiurem papil irem solvere Locutio imulicata , quae iacosi- struenda & ordinanda est : Ita liceνe sid est, permisti , Itis esse debitorem pupillarem solvere
utori vel eurari , &c. Solvere, id est, numerare quod debetur. Theophilus ποιησασθαι τὸ ς cολιὴν . Anton. Fab. I 3. conject. II. σμ st. . pr. T. illat. 43. huic orationi alium lensum affingit, quasi ita scriptum esset; ita licere tutori vel euratori debitorem pupilli, vel a Hi absolvere Ur liberare qui scit. antea pupillo, aut adulto solvit sine tutoris aut curatoris au ctoritate , vel cum adhuc tutorem aut curato
rem non haberet A priuι judicialis scalm νω. Sed praeterquam quod haec locutio ορο facile est obvia , soloere debitοjem pro isti obligatione , quamquam unus & alter ly occvrit , in quo debitor solutus pro liber qdicitur, I. decem. Iis. deverb. ObI. l. f ribus. I 6. de aceept. pugnat illa Fabri e pmanifeste & cum sententia M cum verbi, J 'niani , quae ille mire torquet, ne vide hi obstare iis, quae ex cerebro suo commimi
contra veram & receptam sententiam 3
haec est : Quamvis ipsi tutori ejusve au Oxi te pupillo facta si solutio , aeque soloti Q. debitor ipso iure liberetur ι nihilominuimen pecunia male consumpta mal e λta , patere pupillo , si tu tot solven sit , restitutionem in integrum , nisi i ς'
Si prius judicialis sententia Excipiusx
ditus annui & caeterarum rerum pς' q. 'quae minoribus tutore aut curat Orς -- aut ipsi tutori curatori ve etiam sinς to solvuntur , dict. Q. sancimus. ' namin. tui. Siquidem & molestum esset, finis adire iudicem , & incomm0 μ' et hiadiu differri solutionem eius rei , uo φ
370쪽
solet. Quod tamen & ipsum sic postea Justi
nianus temperavit , si non excederent metas bienni aut lummam centum solidorum , let.
eonstitutionem. 27. C. d. tit.
Sine omni damno Id est , ut Theophilus interpretatur , nχα πασει- fine ullo scilicet sumptu aut impensis in iudicum , scribarum , viatorumve mercedes. Nam iniquum enset , debitorem sumptu onerari ex persona creditoris.
4 Sequitur bujusmodi solutionem planissima se euritas γ Ita ut nec adversus solutionem decernente iudice factaret beneficio aetatis in integrum restitui postulans audiatur. Cui non obstat quod placet, minorem etiam restitui contra laetam ex decreto iudicis venditionem , I.
II. C. de praed. min. Nam debitor ex necessitate sesume tenetur : emptor potest non emer Jure veteri quoque hoc obtinuit, ut solutio decernente ac statuente judice facta a debitore minoris plenissimam liberationis securitatem pareret : & procedebat hoc ita etiamsi minori curatorem non habenti decernente judice solutum esset ι. I. g. 2. de minor. Caeterum Iiberatio nihilominus ipso jure contingebat, si tutori vel curatori solutio saeta esset, quantumvis sine judice : solum hic supererat adhuc metus aliquis restitutionis in integrum: si forte pecunia male collocata , & tutor vel curator sisIvendo non esset. Post constitutionem autem Iustiniani dicendum videtur , so- Iutionem sine judice factam, aut ad liberationem ipso iure non prodesse , licet tutor vel curator intervenerit, aut si adhuc debitores ita liberari placet , minus quam olim hoc casu securos esse : quippe olim prius tutores & curatores actione ordinaria conveniendos fuisse, x demum si illi solvendo non essent, patuisse minoribus remedium extraordinarium, Hodie vero esse , quod de se querantur debitores, quod non solverint secundum praescriptum constitutionis Justinianeae. Pecuniam autem salυam habeat Et si solutione sine tutore judiceve facta eamdem pecuniam Petere adhuc pupillus potest , aut ipso jure, aut per restitutionem in integrum ,.si tamen nummi salvi sint, eosque penes sed orii pupil- Ius habeat , iterum petentem eum doli mali exceptione debitor removebit , quo iniquum
contra bonam fidem lucrum captet Q. pupillo. 1 ς. de solui. ι. bona sider. s T. de reg. jur. i. pen. s. de reb. eoν. qui sub. tui. Eodemque modo consumptis nummis, si ex his locupletior factus iterum petat , exceptione repelletur , ne ditetur cum ali no detrimento, contra quam natura aequum est, ι. 6. S. si quis. q. de dol. mri. ex e. l. in pupillo. 47. de solui. I. nam hoc I . de cond. ind. Qua de causa ex omnibus eum negotiis eatenus teneri receptum est , quatenus Iatrimonium ejus auctum sit: ut nihil mirum, i solutione locupletatus iterum petens excep tione summoveatur , cum etiam ultro adversus eum factum locupletiorem ex contractu negotiove gesto actio competat, L 3. g. pupillus. I. 6. n ρν. de neg. gest. I. s. in pr. σ
Aut ex ea locupletiον Locupletior factus intelligitur , si ex pecunia soluta rem aliquam sibi comparavit, quam etiam non habet, i. q. de exe t. aut si ea quovis mento in rem ejus versa sit, ι. si pupilli. ε s. de solui. Hoc ampliusti si rem sibi necessariam ex nummis solutis pupillus emit, quam alioqui de suo emptui fuerat, licet ea ante litem contestatam perierit, quasi locupletior factus intelligitur ; quia tantumdem de suo perditurus erat, etiamsi nummos solutos non accepisset, teg. in pupillo. T. g. l. de solui. Utrum autem pupillus locupletior factus sit, necne, in hujusmodi quaestionibus eo tempore spectatur , quo agitur, seu tempore Iitis contestatae , dict. leg. in pu
Euodsi male consumpserit Si pupillus , cui
sine tutore aut judice solutum est , pecuniam salvam non habeat, neve ex ea locupletior factus fit, sed male , profuse , ἀσώτως eam consumpserit, non juvabit debitorem doli mali exceptio , sed iterum eamdem summam sol Vere cogere. Plane si pupillus partem adhuc salvam habeat , aut pars in rem ejus versa sit, hactenus proderit debitori doli mali exceptio, ne ultra condemnetur, quam pupillo abest. Ex his autem quae disputata sunt intelligimus, quid sibi velit Accursius, qui in I. T. S. 2. de minoribus, scribit, debitorem pupillarem solventem triplicem posse consequi liberationem, aut securitatem ; plenam , pleniorem & plenissimam. Plenam , si pupillo sine tutoris aut iudicis auctoritate solverit, & pecunia pupillo iterum petenti salva sit, inve rem ejus versa, ut bie Ur supra dd. n. in quo effectum rei spectavit : nam vi ipsa debitor esse desinit, qui exceptionem perpetuam sibi quaesivit , I. ro.
Pleniorem , si solverit tutori ejusve auctoritate pupillo , non inveniente judicis sententia: quo casu quidem liberatio ipso jure procedar,
ita tamen, ut relinquatur adhuc metus aliquis
r stitutionis in intestrum , ι. r. C. si ad verssol. Plenissimam , si solutio facta sit auctoritate & decreto iudicis : quod cum factum est,