장음표시 사용
521쪽
Dissen. II. De Universi product. et
Resp. Movsen per, Reptile, intellexisse pistes, qui cum pedibus careant, in aqua repunt, sicut serpentes in terra; pisces autem & aves seribit ex aqui effecta fuisse: uuoniam sinquit Basilius homil. 8. in hexame.) eognatio quadam est olum eum pi1 bus. Etenim quemadmodum p pees aquam feeanr , pinnarum a ratione progred/entes r sie dem in volueribus ιιeet cernere . Per haec alia verba , cete grandia , author intelligit pisces illos ingentes , qui prae sua magnitudine montes videntur . Tandem per haec alia , Benedia xit eis , diems: Gestate O multiplieamini , intellexit tacunditatem, quam tum piscibus, tum avibus Deus impertitus est. Quaerit Theodoreis
tus, cur Deus non benedixit plosis , animalibus autem dixit, crescite φ Respondet quaestion . . in Genesim q. Deus pro nutu suo starim renivresam terram replevis pratis , segetibus , in adiis omnis generis herbis , O Wboribus e bruta vero .n m lia , bina erervix. Vndemeritio benedictionem eis ιargitus est , ut per multiplicationem , quadam reis plerent maria , quadam aerem , nonnulla veri
QUI AE s T I o V. De opere sexta diei.
Cove I. v Iesexta animalia & homo pro. ducta sunt. Probatur ex Genesis eapite I. ubi haec lesuntur: Dixit quoque Deus, Producat terra an mam
viventem in genere suo , jumenia O reptilia Ohestias perra seeundum speetes suas: faetumque estria. Et 'eis Deus bestias terrae juxta speciei suas ,σμmenta, in omne reptile terrae in genere su . . D ereavit Deus hominem ad imaginem suam: ad imaginem Dei creavis illum r maseulum in f minam
522쪽
minam erea is eos . Benedixitque illis Deus ,
Explicatur prior pars textus ex Moyse laudati.
Producat terra animam viventem in genere suo :hoc ei animalia viventia secundum suas species, quae in tres classes distinguuntur, jumenta , a juvando dicta nimirum homissibus tum ad laborem , ut equi & cameli, tum ad cibum , ut oves& vituli, necessaria sunt. Rutilia, quae super terram aut repunt, ut serpentes , vel saltitant, ut lacerti : Befitias terrae, sub quibus comprehenditur quidquid reliquum est, & maxime serae , sive
noceant venen ,sive minime noceant. Nec enim
citra peccatum nocuissent homini , ut etiam quondam in vipera & leonibus erga Paulum &Danielem demonstratum est: Vide Augustinum lib. I. de Genesi contra Manichaeos, cap. I. Quae autem ex putri materia nascuntur, ut Pulices, ranae, mures, non immediate sunt a Deo Producta, sed tantum mediate , ex putri nimirum materia ex qua deinceps per calorem genita sunt. Idem quoque dici debet de lanimalibus heterogeneis , ut sunt muli, leopardi: creatis enim eorum parrentibus, virtute creata censentur. Explicatur altera pars ejusdem texisis: Et ait: in quae quidem verba sic loquitur Ambrosius lib. 6. hexam. cap. 7. yon sibi utique, quia non dicit, faciam , Ied , Getamus. Non Amylis , sed iacit Filio, etiamsi Iudas nol/nt, etiamsi Arians repugnent. Faciamus hominem . Vide s ait Chrysostomus homil. 8. in Genesim in quanta verborum diversitas: non enim jam dicit: Fiat homo , sed quide Faciamus hominem. Ad imaginem θ' militudinem nostram, id est, ut sit imago quae nos iPsos reserat. Nee tamen hoc ait Augustinus lib. 6. de Gen. ad literam, cap. I 2. in secundum cor pus , sed secundum intellenum mentis , quae capaX est intuitivae Dei visionis, & persectae in eum charitatis. Et praesit piscibus maris, &c. ratione s
is ridelicet intelligam ait Augustinus lib. I. dc
523쪽
Differt. II. De Universi Product. 3II
Gen. ad literans, cap. 2o. in eo factum hominem ad similitudinem Dei , in quo irrationabilibus an mantibus amieeellit . Addit Moyses , Masulum in seminam erea it eos ; ac proinde corpore sexu distincto. Creavit quidem eodem die, sed non simul: nam primis solus Adam creatus est, cui Evam postea dedit in adjutorium.Benedixitque tialis se ait, eseite:quibus quidem verbis Deus vim seminis ad procreandam Prolem primis parenti bus contulit: Sed ait Augustinus) absit, ut eredamus illos eonjuges in paradiso constitutos , per libidinem impleturas fulse , quod in sua benedicti dine Deus dixit, crescite &c. Subdit idem sanctus Scriptor , Et dominamini piseibus maris, &c. Nimirum par fuit, ut inferiora parerent homini , quandiu ipse Deo pareret . Dixitque Deus r 'cededi vobis omnem herbam O un versa ligna , circ. ut sint vobis A euum. Inordinate igitur se gerit ille qui eis non in cibum , sed in voluptatem ab
Quaeres I. utrum sex illi dies quos seriptura testatur Deum impendisse ad rerum omnium productionem, sint dies veri, an figurati ta
Resp. dies de quibus agitur, suisse veros dies . Ratio est I. quia res quae sex diebus factae sunt,
res sunt verae, ut unanimi consensu Patres adversus Origenem demonstrant: ergo & dies, quos Deus ad rerum productionem impendit , sunt dies veri: nempe Scriptura eodem modo loqui tur de iis diebus, quo de rebus quae intra dies iulos factae sunt. Ratio est 2.quia Scriptura figurate sumi non debet, cum nulla ad id necessitas cogit : cum primitus ait Augustinus lib. s. de Civit. Dei, cap.7. proprie res ipsas intelligere ratio nulla prohibeat , cur non potius authoritatem Scripturae pliciter sequimur in narrasione rerum gestarum res vere gestas prius intelligentes , tum demum
quidquid aιiud signifieant , perserutantes atqui uulla necessitas cogit sumendi Scripturam figur
524쪽
sta Institi Theolog. Pars III.
ratὸ iis loeis, in quibus loquitur de diebus quos Deus ad mundi productionem impendit; nequebenim ex sensu literati aliquod sequitur abissedum : ergo , die. Ratio est 3. quia diebus de quibus agitur, successit cessatio ab omni opere :Sex enim diebus ait Seriptura Exodi Σαὶ Meis
Dominus cariam in terram , in mare , in omnia
quae in eis sunt, in requiemis is die sepiis r ἡ eiseo benedixit Daminis diei Sabbara , O sanct mavis eum: at sex diebus non successisset iri opposita sententia) cessatio ab omni opere, nec actio quae praecessisset, suisset eausa hujusmodi cessationis: quod tamen asserit Scriptura, cum utatur particula causali, Enim, dicens: Sex enim di in &C. Objicies I. Augustinus lib. xx. de Civit. Dei. cap. 7. seribit, dies de quibus agitur, esse figurate sumendos. Nempe docet,sex illos dies non aliud esse, quam angelicas cognitiones rerum quas a Deo, uno ac eodem die, imo & eodem instanti productas esse eontendit: Ita ut dies prima, sitaηgelica cognitio lucis ue dies seeunda , cognistio firmamentis & sie de aliis eo ordine quo in Scripturis describuntur : vespera sit cognitio creatura in se ipsa, manὸ ρcontra sit cognitio qua cognostitur in Verbo; hie quidem clarius . illle autem obscurius. Rationes vero quibus S. Doctor nititur, hae sunt. Prior, Non fuerunt distincti dies ante solis productionem: ergo saltem' tres priores figurarὸ sumi debent. Altera, seripe ra Ecclesiast. 18. testatur, omnia simul creata suis se: sit,i visis in aetemum inquit crearis omnia
Resp. dist. anti Augustinus seribit,dies de quibus agitur, figurate summi debere, & illi passim
alii Patres contradi eunt, ipseque eo in capite a suis prineipiis reeedere videtur, conci ant. Et illi passim alii Patres non contradicunt, nee eo iaeapite a suis principiis reeedere videtur, neg.ant. Augustino, in capite de quo agitur, alii Patres
525쪽
non subseripserunt: scilicet timuerunt, ne totami Seripturarum fidem , quantilan ad res gestas at si net, enervarent, nisi&dies, & quae diebus illis creata narrantur, proprie & non figurate sum Tentur. Praeterea nulla cogit necessitas dies illos sumendi figurate ; ae proinde Augustinus a suis principiis recessisse videtur , cum naturalem & literalem sensum admittere detrect
Vit. -: e, i ἔQuae autem prolatae sunt ab Augustino rationeS, necessario non concludunt. Nam I. Basi lius hom. 2. in hexam. modum tradit, quo tres
primi dies sine sole peracti sunt: Tune vero flabat dies , cinquit eedemi nox visis succedebat, non quidem secundum motionem sibi , sed prim genia illa luce sinam splendorem diffundente , seque
rursum contrahente , idque pro mensura a Deo
definita. 2. Cum Scriptura dicit, omnia creata fuiste simul, intelligitur de simultate rerum 3 non autem de simultate temporis : ita ut sensus sit, nihil esse quod a Deo creatum non sit. Solutio illa confirmari potest ex eo, quod loco adverbii Simia , in graeco textulegatur, comm niter , hoc est, sine exceptione. Praeteret etiamsi daretur , omnia esse ereata simul simultate temporis, non inde tamen sequeretur, Veros non esse dies de quibus agitur. Nempὸ Deus veros dies impendi flet ad creationem rerum aliarum snon quidem sumptarum secundam substantiam ssed tantum secund4m modum , hoe est , secundum ornatum δc situm in quo colloeatae
Quaeresa. utrum dies nocte prior fuerit, an
vero nox praecessierit diem . .: , ' 3 .. 3, Resp. probabiliorem nobis videri sententlam quae asserit, noctem praecessime diem. Ratio est I. quia coelum & terra facta sunt ante crea tionem lucis: ergo nodi praecessit diem. 1. Τempore legis Mosaieae, dies a vespera quae Per synecdochen pro nocte sumitur in taeipiebant, '
526쪽
ut patet ex Levitici cap. ubi Dominus iubet ut a vespera ad vesperam sabbata celebrentur Iatqui id praeceptum est , quod Deus fabbatum , quo ab omni opere cessavit , inchoasset a nocte quae septimam diem praecessit . 3. Sententiae quam Propugnamus, subscribunt multi Patres, inter quos Hieronymus in illud Ionae capitis secundi : Et erat Ionas in ventre piscis aribus di
bus in tribus noctibus, sic loquitur: Nam se in Genesi nox non praeedentis diei est, sed sequentis, hoc est , principium suturi , non finis praeteriti . Objicies. In Genesi dies ante noctem nomis natur : Appellavitque lueem diem , O tenebras noctem . L. Postilla verba, haec habentur e Fuerictumque es vespere O mane dies unus , id est ,
Resp. ad I. dist. ant. Appellavit lucem diem ,& tenebras noctem , non servans ordinem tem Poris, conc. ant. & servans ordinem temP'ris ,
neg. ant. Ideo Moyses in sua narratione praemisit diem nocti, quod immediate ante verba, de qui bus est quaestio : Appellavitque lueem diem: locutus suisset de luce: Es vidis Deus lucem quod esset bonat O dimisit lueem a tenebris: igitur ut rein Petitionem vitaret, statim de eadem luce su iunxit: Appellavitque lueem diem. Confirmatur solutio ex aliis Scripturae locis, in quibus servato temporis ordine, nox praemittitur diei: Nox Odiei Genesis 8.ὶ non deficient. Idem pariter ordo
servatur in cantico trium puerorum: Benedieite nocres se dies Domino. Resp. ad dist. ant. factum est vespere & m,nes dies unus, ita ut vespera, hoc est, noX, Princesserit mane, conc. ant. ita ut non praecesserit, neg. ant. Equidem vespera de qua Moyses loqui, tur, Conjuncta cum mane , hoc est, cum die proxime sequente, constituit primam diem , sed non constituit conjuncta eum mane, hoc est, cum luce Praecedente: nec enim tunc , seu cum Deus
527쪽
Deus creavit coelum & terram , adhuc creata sum rat lux, quae pen illud mane intelligitur. Consi matur reiponsio ex eo,quδd secundum Hebraeum loquendi morem vespera per .synecdochen sum tur pro nocte, & mane Pro die qua sequitur noctem: id enim videre est Marci c. I. Vespere autem facto eum Oeeidisseisir Capite ultimo: Valde mane orto jam sole. - Quaeres 3. quaianni tempestate conditus sit
mundus, seu in quo Zodiaei signo sol a Deo pri
- Resp. varias esse de proposita quaestione sententias. Theodoretus putat,mundum Verno tem pore fuisse productum: Ham sinquit quaest. 72. in Exodum tae nee vere prata frorem, O sex tes fluctuant, infructum aYbores emittunt. E contra Lyranus, Abulensis, Pererius & alii plures censent, mundum autumnali tempore conditum se i fle. Confirmant x. ex eo quod ea anni parte , non autem Verno tempore, fructus maturi sint &ad ei bum apri. 2. Ante Moysen autumnus erat anni civilis initium ; unde & aestatis exitus Exodi Σ3. & 24. finis anni vocatur. Nec est, quod quis opponat praxim Iudaeorum qui annum sacrum a mense Ni Ean , seu aequinoctio verno incipiunt . Nempe constat id a Moyse primum institutum fuisse , cum antea ab autumno initium duceret. Vide Pere-rium libro I. Comment. in Genesim, ad opus tertiae diei; Serarium in eaput. s. Iosue qua stione 27. & alios Scripturarum interpreteS.
528쪽
sI6 . Institi Theolog. Pus III.
. De primo homine. Non Uae spectant ad primum hominem, rein
ducuntur ad illius creationem;ad dotes quas accepit ab authore suo ;1 ad peceatum cujus per inobedientiam reus factus suit: de iis igitur, tribus subsequentibus quaestionibus nobis age dum incumbit.
QUAESTIO PRIMA,. De primi hominis creataone.
Not. π Rimi hominis creatio complectitur m A dum quo productus est a Deo ; locum S statum in quo conditus fuit.
CONCLus Io I. Primus homo eorpore &anima donatus est a Deo . Probatur auctoritate Scriptum,quae se habet Geneseos x. Forminis i suae Deus hominem delima serrae , ct inor vis A faciem eras spiraeiatim visae, in factus est homo in αὐmam viventem. In his verinbis : Formavis Deus ho-nem , totum , seu homo sPro Parte, hoc est , corpore, sumitur: in his aliis Spiraculum vitae, intelligitur anima quς vitae Principium est & origo: tandem hare alia: Et factus est 'homo ἰn animam viventem , significant, ex unione corporis cum anima hominem factum esse ani- .mal vivens, nempe anima quae pars est hominis , per synecdoche' sumitur pro toto quod ex utriusque Partis, corporis nimirum & animae, conjunctione resultat.
529쪽
Differt. IL De primo homine. 3I7 '
Quaeres r. cur Deus primi hominis corpus ex limo formaverita iResp.Deum hominis eorpus ex limo formasse, ut illisis immortalitas, non naturae,sed gratiae rebbueretur: uuid mistim sinquit Augustinus lib. 2. de Genesi ad literam eontra Manichaeos agens, cap. 70 aut di iti Deo, etiamsi de limo istius terra hominem feeit, tale tamen ramus ejus incere, quod correption; non subjaceret, si homo praeceptum Dei custodiens preeare noluiset ςVerum licἐt hominis corpus id habeat commune cum bestiis, quod ex limo formatum sit: tamen ill ius labrica, bestiarum corporibus lonsdantecellit. Nam I. eo oris figura non proni, sed erecti sumus: x. sie dispositum est eorpus, ut homo iudicet, ipsum factum esse ad animae ratio natis ministerium: 3. Tam numerosa in partium omnium congruentia, ut vix iudicari pos. sit, an in eo condendo major sit utilitatis habita ratio, quam deeoris: q. In ipsis etiam partibus
quae non apparent, tanta est proportio, ut ex illius eontemplatione mens mirum in modum delectetur: s. Sunt quaedam in humano corpore, quae decori tantam, non autem usui inserviunt: ex is autem omnibus patet, in sermatione eo
poris dignitatem necessitati fuisse praelatam ..Vide rationes illas fuse pertramlas apud A
rustinum pluribus capitibus libri de Genesi ad
Quaeres a. cur Scriptura loquens de homine , dicat, Deum sormasse illius eorpus ex limo, anumam vero inspiratie in faciem ejus. Resp. Scripturam eum loquendi modum a hibuisse, ut significaret, hoe esse diserimen inter corpus & animam, quδd illud ex pra supposito subjecto, limo nimirum , productum sit, anima ἐcontra educta non sit ex lubjecto, sed ex nihilo ac Proinde per creationem producta sit: me te stimonis cinquit Augustinus lib. r. de Genesi ad literam, cap. I 8. san satis admonemur, exm
530쪽
dit, non ex aliqua iamfacta creatura fient eorpus ex terra: ct ideo eum redri, non habet quo redeas nisi ad authorem qui derit eam , non ad eam meaturam ex qua facta, sicut corpus ad terream Si quis autem roget,quo PrieciSe temPore creatast anima, respondendum erit, tunc tantum Pr ductam fuisse, cum unita est corpori e nimirum Deus eam creando, corpori infudit. Ratio est, quia si extitisset aliquandiu ante suam cum co Pore unionem, aliquid aut meruisset aut demeruisset; tunc enim aut creaturam aut Deum amasset: at dici non potest,quod tunc aut merueis
rit aut demeruerit, cum luxta Apostolum de eo tant im iudicandus sit homo, quod in corpore suo gesserit, sive bonum live malum. Quaeres 3. quando, ex qua materia, & propternuid condita sit prima mulier. Resp. ad i. Evam, seu primam mulierem, Immediatε post Adami formationem produlam
fuisse . Et eroavit Deus hom1nem ad amag1nem
suam: inquit Scriptura Genes I.) ad amaginem
De. eremit illum ; masculum se foeminam cre vis eos. Nec obstat, quδd eadem Scriptura Gen ss capite x. de mulieris formatione loquatur scdm econtra productionem hominis capite I. recensuerit: Siquidem quae scripta sunt cap.2. non aliud sunt, qum iterata, & quidem Per comPendium, narratio eorum quae sexta die lacta fuerant: unde idem secundum caput non de mulieris tantum productione, sed etiam de Adamietor
'Resip adi primam mulierem factam fuisse I.
de viro suo Adamo : 1. de viro dormiente: 3. de latere viri: 4. de costa ejus: I, Pr ntracta, substituta est eam; sciljcet omnes illae cir cumstantiae Geneseos cap. h. sigillatim recententur: de iis autem sic loquitur Augustinus lib. 11. de Civitate Dei, cap. 23. Hae autem fabuloqa potius quam vera esse arbitrantur , quι ν raurem