장음표시 사용
61쪽
sunt. Confirmatur a. ex eo, quδd plures ex Ρatribus, qui post Nicaenam I.Synodum floruerunt, quibusque persuasum suit, Filium vere ac proprie esse Deum, ut Filii originem exponerent, aliquoties dixerint, Patrem esse causam Filiit ita Basili us lib. I. contra Eunomium tom. I. pag. 72. ita Gregorius NaZianzenus oratione 29. ira etiam
Ioannes Damascenus lib. 3. de Fide orthodoxa cap. s. Hincque Patet, non ex illa sola voce, cas D, judicandum esse, quid Patres de Verbo senserint , seu, an crediderint aut non crediderint, illum non minus esse vere ac proprie Deum, quam ipse Pater.
Athenagoras, philosophus Atheniensis, serδluit aequalis Iustini: nempe pro Christianis Scripsit apologiam ad M. Aurelium Antoninum, & L.
Aurelium Commodum Imperatores. Apud ethnicos Christiani pro atheis audiebant: eos vero se ab ea calumnia liberat in sua apologia: Docet nimirum I. Christianos unum Deum colere. Ingenitum sinquit 9 O aeternum , nec aspectabilem , patiendi expertem , qui neque comprehendi, neque dapi Aeo possis. Docet a. Deum illum habere Fi-Lum, qui si verbum Patris in idea & operatione ἀAb ipso enim Oper ipsum Omnia facta sunt. Rasionem reddit, cur per ipsum omnia facta sunt e m c inquit θ - ωn m Pater o Filius , in sit in
Patre Filias ct Pater in Filio Mnstate O virtute via ritus. Mens O- Verbum Dei Filius est. Athenagoras iis verbis , r. aperte distinguidpersonam Filii a persona Patris et neque enim idem potest esse, respectu sui ipsius, Filius& P ter : 2. asserit, Filium eandem habere eum Patrematuram : Cum sit unum Fater , Filius . y.seribit, onania non tantum per Filium, sed etiam
a Filio, seu tanquam a causa effieiente, facta suisese: Ab ιpso enim Osripstam omnia factasunt: Α- Eaeo, quod Filius fit unum cum Patre, collu
62쪽
git Trinitatis propfetatem, quam theologi cir Cum incessssionem vocant, perquam scilicet una versona est in alia: Et sit in Patre Filius O Pater an Filio. Idem scriptor Filium non minus aperte, quan
Patrem, nuncupat Deum: suis igitur addit
, cum audim, nos qui Deum Patrem
praedicamus , O Deum Filium , O visitum Sanctum, eorum ta unitate virtutem, in In ordine diasιnctionem explicantes , Atheos vocari e Eodem repetit distin , exponens , quid lanmtiam de Trinitate credant: Deum s ait Ierimus O Filium ipsius Verbum , O Spiritum Sanctum πιrtute unitos. Conceptis terminis ibidem docet, Verbum seu Dei Filium, licet minime factum, vere tamen a Patre prodiisse: uuod Inus intellectus subtilitate excellitis, altius repetendum vadetur, quianam sibi velis hie Dei Filius, sta eis scam: primogeniam illum esse Patris primogeniem, non quasi actum quiddam sit. Ex iis autem
omnibus locis sic confieitur argumentum: Ille credidit,Uerbum esse vere ac proprie Deum, qui credidit, 1Plum eandem cum Patre naturam ha-
πε , F ipis ac per ipsum omnia ac singula facta
fullse, ipsum esse in Patre & Patrem in ipso , sylum recte vocari Deum,ipsum non esse factum. led ab aeterno misse in Deo Patre, ipsum a Chri- Itianis eodem cultu coli quo Pater: Atqui ea omnia ut mox dictum est ) Athenagoras credi Ut m eredidit, verbum esie vere ac propriEDei Filium.
Objicies. Athenagoras asseruit, Uerbum iri tempore a Patre prodiisse, cum nempe mundus id ε' est eX nihilo; Sed ita cinquit in sua apo-Ogla I ut cum materia concreta omnia, Asirmisque natura , atque terra iastar vehiculi sebile rent- , 3n rasi- erassioribus leviora admista e μIent , ad hae ut adea .ct actus illorum est, prodieris:
63쪽
Resp. dist. ant. Athenagoras asseruit, Uerbum in tempore prodii se exterius, conc. ant.prodiisse interius, neg. ant. Verbum in tempore quidem
exterius prodiit, quia ab ipso & per ipsum visi- sibile hoc universum conditum est si sed non prodiit interius in tempore, eo quod ut ipse Athenagoras notat in factum non sit, quod ab ipso econtra facta sint omnia , quod tandem ab aeterno in Patre suerit: Aprine,pis enim Deus cait laudatus apologista P qui est aeterna mens , habuit in se .pse λέγ)ν, cum aerernum sis λογικος.
Irenaeus Polyearpum Ioannis Apostoli discipulum audiit, obiit anno a Io. libro 3. adversus haereses cap. 6. scribit, neque Dominum , neque Spiritum Sanctum, neque Apostolos , eum qui nora esset Deus , desinitive cct absolute Deum nominasse alia quando , nisi esset verus Deus: neque Dominum appellesse aliquem ex sua persona , nisi qui dominatur.omnι- ,' Deum Patrem O Filium . Unde sic a
suitur: Ex Irenaeo, qui definitive & absolute Deus in Scripturis nominatur, est vere ac proprie Deus : atqui Uerbum , seu Filius, ex eodem Irenaeo, in Scripturis definitive & absolute nominatur Deus: ergo, &c. Idem S. Martyr lib. q. cap. II. docet,vivum ae verum Deum quondam Moysi apparuitie in ru-
o : suoniam inquit is qui de rubo Leutus s- , O manifestamisse esse Deum Patrum, hic est
viventium Deus. uuis enim est vivorum Deus , nisi qui est super omnia Deus, O super quem adius nonost Deus P Addit S. Doctor,eum qui Moysi locutus est in rubo,fuisse Verbum ipsum, seu Dei Filium: Gyi igitur a prophetis adorabatur Deus vivus, hic aes vivorum Deus se Verbum ejus , qui ct locutus ess- .... Quod de Verbo asseruit, mox de Christo asserit: Ipse igitur Christus eum Patre , visorum
est Deus , qui ct sicutus est Musi , qui ct Patribus νυ an satin est Idem
64쪽
Dissert. I. De Exissent. SS. Trin. 1 I
Idem S. Doctor infinitatem ac immensitatem eandem Filio, quam Patri, tribuit: Et bene c ait Iib. 4. cap. S. qui dixit issum Patrem in Filio
mensuratum . Mensura enim Patris Filius, quoniam edi capit eum. Lib. 2. c. 2. eidem Verbo aperte tribuit aeternitatem , & aequalem cum
Patre coexistentiam, quam ibidem cuilibet enti creato denegat, utiturque illo argumento, ut Probet,Verbo nihil esse absconditum, cum e contra creaturis plura sint ignota: Non enim inesseetas es, o homo, neque semper coexisebas Deo , sicut prο-prium ejus Verbum . Ex iis autem Irenaei textibus sic licet argumentari. Ille docuit,Verbum esse vere ac propriὰ Deum, qui asseruit, Scripturas ipsum absolute ac
definitive vocare Deum; qui scripsit,ipsum per se locutum suisse Moysi in rubo; qui dixit, Christum
esse cum Patre vivorum Deum; qui Verbo tri-huit immensitatem , infinitatem , a ternitatem Patris: Atqui Irenaeus haec omnia dixit, & docuit: ergo, & c. Objicies. Apud Irenaeum multa sunt quae non cohaerent cum Verbi divinitate. Nam I. lib. 3.
cap. 8. scribit, Deum Patrem praecepjsse Filio, ut mundum conderet: Cui ergo praecepis inquit in haec Psalmi verba: Quoniam ipse praecepit &creata sunt Verbo scilicet, per quod eaeli firmati
sunt. 2. lib. q. cap. I7. asserit, Filium esse ministrum Patris, indeque colligit Patri angelorum ministerio opus non suisse ad mundi creationem, ut volebant ii, quos ibidem Irenaeus impugnat: Ministrat enim ei ad omnia inquit 9 sua progenies O figuratis Da. 3. Verbo, ut Verbum est, ignorantiam extremae mundi diei tribuit lib. 2. cap. 40. ubi haec habet: Etenim si quis exquirat
caUam , propter quam Pater in omnibus communieans Filio , solus seire est horam ct diem a Domino manifestatus est. 4. Docet, Patrem esse majorem Filio etiam qua Verbum et , additque Pro Piez
id, seu, quod Pater sit major Filio, illum, no
65쪽
autem istum, scire extremi judicii diem: 'quet inquit optabilem magis ratronem, quam hanc, in veniat λ praesenti , quoniam eum Flus verax magia
βεν sit Dominus , ut discamus per i sum , super omnia esse Fatrem. Den m Pater calo major me est. Ex iis autem locis sic arguitur. Ille non credi dit Uerbum esse vere ac proprie Deum, qui docuit Patrem imperasse Uerbo; scilicet imperium supponit in imperante superioritatem , respecta ejus cui fit imperium; qui docuit Verbum fuisse in creatione mundi Patris ministrum: ministratio enim larguit subjectionem, respectu ejus cui exhibetur ministerium: qui docuit Verbum ne sciisse diem extremi judicii, ipsum esse minus Pa
tre: Atqui Irenaeus ea omnia docuit: ergo non credidit Verbum esse vere ac proprie Deum. Resp. neg. ant.Ad cujus priorem probationem dist. ant. Praecepit improprie, conc. ant. Proprieneg. ant. Imperium de quo loquitur Irenariis, non
est imperium Domini ad servum ; siquidem Ir
naeus conceptis terminis ibidem eximit Verbum ex eorum numero, quae constituta, facta, & subjecta sunt, sed est imperium Patris ad Filium , ejusdem cum ipso naturae: hoe est, Pater voluit mundum fieri per Uerbum suum, concurrente ipsius Uerbi voluntate. Confirmatur responsio ex eo quod plures ex Patribus,qui post Synodum Nicaenam vixerunt , eadem loquendi ratione
nonnunquam usi sint. Vide Basilium lib. de Spiritu Sancto cap. I 6.Cyrillum in libro a . Thesa
ri , Athanasium orat. contra gentes tom. I. Pag. y I.
Ad alteram ejusdem antecedentis probatio nem , dist. ant. Irenaeus Uerbum vocat Patris Gonistrum, connaturalem & internum, conc. ant. Irenaeus eo loci arguit haereticos, qui contendebant, Patri ad rerum creationem opus fuisse angelorum ministerio: eos autem sic confutat: Pater
non indiguit ministerio alicujus potestatis inse
rioris & intrinsecae, satis nimirum ei suitaniniste
66쪽
Dissere. L De Exissent. SS. Tris. 3 3
rium Verbi . , quod ejusdem est cum ipso essentiae& naturae ; unde illud ministerium sui jam superius observatum fuit) est ministerium impro
Ad tertiam probationem dicendum est, Irenaeum loqui de Filio, non prout est Patris Uem hum, sed prout est homo: de eo enim Filio loquitur, qui nos exterius docuiti Vi inquis diascam per risum et de illo loquitur quem opponit Spiritui Salvatoris,de quo haec ibidem habet:Etsi en m urritus Salvatoris, qui in eo est , scrutatur omnia, in altiturines Dei cte. At is qui Spiritui Salvatoris opponitur, non stud est quam hum nitas, cui Verbum sese hypostatice conjunxit is
CIemens Alaxandrinus , discipuIus Pantamiqui magistros audiit eos, qui Apostolos viderant aperte favet Verbi divinitati. Et sane non minus Verbo quam Patri omnia subjicit: Unus quidem est unsversermn Pater, inquit initio Admonitionis ad gentes unum e' etiam Verbum universorum , O Disitus Sanctus unus , qui in ipse est ubique. Eodem in libro cap. S. Omnia Dei Patris attributa absoluta Uerbo tribuit: idque oriri asserit ex eo, quod Deus sit sicut Pater: Vihil inquit 9 odio habet Deus: sed
neque Verbum , utrumque enim unum est, nempe
Idem seriptor Paedagog. Iib.3. cap.7. probat Deum Filium nulla re indigere , quod Verbum habeat Deum omnipotentem: υ ensm s ait 3 m nime indigens qui Verbum habet Deum onmipote rem , O nullo eorum , quibus opus babet, unquam eger. Verbum enim positis est , minibit deest O .' ausa omnis copia. Plurima alia loca ex eodem Clemente reseremus, eum in tractatu de Incarnatione disseremus de divinitate Christi i scilicet aperte Profitetur, multisque argumentis Christi divinitatem Probat. . . ObIH
67쪽
Objicies r. Clemens Stromatum lib. V. scribit, naturam Filii esse soli omnipotenti eonjunct.ssumam. Asserit eodem in libro,Filium omnίpotentis Fatris voluntati servire. Stromatum s. dicit, Filium Dei primo crearam sapientiam. Unde sic pro Arianis licet argumentari. Ille non credidit Verbum esse vere & proprie Deum, qui asseruit, Verbi naturam esse Patri conjunctissimam ; quae enim conjuncta sunt,non sunt unum sed duo; qui scripsit, Verbum servire Patri; nempe non servit ni si inserior superiori; qui dixit, Verbum esse Primo creatam sapientiam : siquidem ens creatum non potest esse Deus: Atqui c ut ex dictis patet 9 Clemens Alexandrinus ea omnia asseruit, scripsit, & docuit: ergo, &c. Resp. ad I. Vocem naturam ibi a Clemente sumi pro persona; alioquin sibi ipsi contradiceret:
idque mirum non est, cum vocem δείας , sive natura , eo in sensu nonnunquam ab iis etiam
sumpta sit, qui post Concilium Nicaenum I. apertissime Arianismum impugnarunt , ut videre est in Epistola Gregorii Nysseni ad Ablavium . Ad 2. dicendum est, Clementem loqui de Filio ut
homo est: nempe de eo loquitur , quatenus est Salvator hominum, & eorum salutem Promo vet: sic autem servit voluntati Patris, qui vult hominis salutem . Ad 3. dicendum est, vocem creatam sumi pro genitam, ita ut sensus sit, Filii Personam esse primo genitam ac productam: nimirum persona Filii est prior origine persona Spiritus sancti. Ea se lutio evidenter colligitur ex persectionibus,quas Clemens ut mox observarum est θ Uerbo tribuitia
Origenes Clementem Alexandrinum magistrum audiit. Quid de Verbi divinitate senserit, eruemus ex libris, quos contra Celsum philosophum jam senior exaravit: ii nimirum libri nec
corxupti tuerunt ab ejus invidis , nec obscitantia
68쪽
Dissen. I De Existent. SS. Trin. 3 s
scribarum interpolati nec dubium est, quin ab ipso revera conscripti fuerint: e contra plura ex aliis illius operibus , aut haereticorum fraude , aut invidorum iniquitate, aut librariorum inc ria, aut interpretum imperitia, ita corrupti sunt,
ut vix ex illis dijudicari possit, quid de pluribus
magni momenti capitibus senserit. Lib. 3. contra Celsum , asserit, Iesum esse Deum, quod sit ipsummet Dei Verbum: Seiani isti eriminatores inquit respondens Celso arguenti Christianos , quod pro Deo venerarentur eum, qui cum mortali corpore visus fuerat θ hunc Iesum quem ab initis Deum , Deique Filium esse eredimus, ipsum esse Verbum, ipsam veritatem siosam sapientiam. Libro g. eidem Celso contendenti, Christianos Deum mutabilem colere di re spondet, id calumniose Christianis imponi, quia Verbum, quod ad homines descendit, cinquit
in se a Dei subsistit. Disera Celsus in Verbum m
nere Verbum sua substantia , nec pati eorum quidquam, quae corpus anima patitur. Ibidem eo tendit colligi non posse, Deum quem Christiani colunt, quidquam passum suisse, ex eo, quod
Christus revera pastus sit: nam sinquit responderi potest , distiniuendo divini Verbi naturam , quae
Deus est , se Iesu animam. Idem author libro f. contra eundem Celsum, scribit, Christianos non adorare creaturas, sed Deum ejusque Filium, qui simul eum eo Deus
est : Sad ait θ quia agnineamus Dei ct Filii ejus
unigeniti inenarrabili praestantia praecellentem ΔυAnitatem, quae caetera omnia longe post se relinquit. Libro 6. divinam ac increatam Filii Dei naturam apertis hisce verbis profitetur : Ueque enim eum qui factus non est, ct naturae omnisfactae est primogenitus , quisquam pro dignitate potest nosse , meim Pater ipse qui genuit , neque Patrem quisquam , fleui animatum ejus Verbum , veratas Osapientia. Eodem in libro docet, non creaturis ssed soli Verbo, quod Deus sit , Dei naturam esse
69쪽
36 Institi Theolag. Pars ILeomprehensibilem : Di tinguo significatum in
quit respondens Celso asserenti, Deum ratione non esse comprehensibilem )si intelligatur de να-xione , quae vel inserta est nobis , vel e nobis se ex At, hae non ese Deum eomprehensibilem. Sin de s la quae erat in principio, o erat apud Deum , ipsa erat Deus , damus hae Deum esse comprehensibilem. Alia loea hic praetermittimus, quibus Origenes Christi , ac proinde Verbi, divinitatem aperte profitetur, ea nimirum in tractatu de Incarnatione reseremus.
Ex allatis autem Origenis textibus sic licet a gumentari . Ille cerisuit Verbum esse vere ac proprie Deum,qui docuit,Iesum esse Deum,quod sit ipsummet Dei Verbum ; qui docuit, Verbum esse prorsus immutabile; qui docuit, Uerbum quicquam pati non posse, quod natura Deus sit ; qui docuit, Christianos, cum Uerbum colunt, non colere creaturam aliquam , sed Dei ae ejus Filii divinitatem; qui docuit, factam non esse Uerbi naturam; qui tandem asseruit Verbum comprehendere Deum Patrem, quod, juxta Euangelium Ioannis, Deus sit: Atqui Origeneis in libris eo tra Celsum ea omnia docuit: ergo censuit Verbum esse vere ac proprie Deum . Objicies I. Origenes lib.7. contra Celium scribit Patrem esse primarium mundi opificem, Verbum vero, proximum: Patrem Verbo iunsisse ipsam mundi confectionem. Lib.8. sic lo
quitur: Itaque religiose colimus Patrem veritatis ,
O veritatem Filium , duos quidem Dyostasi , unum
vero concordia , consensu , voluntatisque identit ie . ibidem asserit Verbum non esse universorum
Deum: Esto aBtem inquit) non deese quosdam
ut in tam numerosa credentium multitudine, qui diserepantes ab aliis, temere affirment, quod Sem vatον sit ille tiniversorum Deus i Ejus autemeriti rationem reddit, qua Verbi divinitas plane destruitur: 2 os certe salt) hoc non facim- ,
qui eredimus ipsi dicenti : Pater qui mox me,
70쪽
Dissen. I. De Existent. SS. Trin. 37
major'me ely.Libro s. scribit, solum DeumPatrem esse honum: Nemo bonus nisi unus , nempe Deus Pater. Eodem in libro docet, preces quas cist ximus Verbo , vocari preces non Proprie ssed abusive tantum; Verbum quoque illud deprec turi sumus , modo intelligamus quomodo haec acclin santur vel abusive , vel proprie. Ex iis autem textibus sie argui potest . Ille non credidit Verbum esse vere ae proprie Deum qui docuit I. Verbum non esse primarium, sed secundum tantum mundi opificem; a. Patrem &Verbum duos esse hypostasi & unum concordia; ' neque enim Origenis tempore invaluerat usus sumendi hypostasiam pro persona: nempe tribus prioribus saeculis passim accipiebatur pro natu ra; 3. Verbum non esse universorum Deum; 4. ipstim esse minus Patre; s. solum Deum Patrem esse bouum; 6. preces quas offerimus Verbos non proprie, sed abusive tantum, vocati preces: Atqui Origenes ea omnia docuit: ergo non credidit, Uerbum esse vere ac proprie Deum. Resp. ad I. dist. min.Origenes docuit Uerbum esse tantum secundum opificem mundi, ratione originis , conc. min. scilicet Pater est origine
prior Uerbo: ratione naturae, neg. min. Ad 2. nego Origenis tempore morem apud
Plures non obtinui ille sumendi hypostasim pro
Persona, non autem Pro natura: exempla lauis
dabimus infra, ubi de Trinitatis personis in com muni dicemus. Nec obstat, quod Origenes dixerit,Patrem & Filium esse unum concordia: neque enim asserendo unii, scilicet unitatem concordiar, celatur aliud negasse,unitatem nimirum essentiae. Ad 3. dist. anti Origenes asi erui Verbum non esse universorum Deum, sumendo Deum pro persona Patris, conc. ant. sumendo Pro natura sneg. ant. Ibi enim perstringit Noetianos, qui volebant, Filium esse ipsum Deum Patrem, quem eorum temporum Scriptores his vocibus, uni versorum Dominum , significabant.