장음표시 사용
121쪽
obstea obliquae Arminij,& Caecinae dc Tiberij. Item lib. Π obib quae Germanici, Arminij, Galli Assiiiij, Tiberij. Directa item Hortali, & Tiberi j ad eam responsio. Mox obliqua Arminij,& Marobodui. Hinc iterum directa Germanici jam morituri. . Exinde obliqua Domith Celeris. Similiter in caeteris Annalium
libris nunc obliquas , nunc directas orationes usurpat.
inter illae Cremutii, & M. Terent', & Senecae, de Paeti Thraseae. Atque i in in historiarum libris ficit. Imo in vita etiam Julij Agricolae primum obliquam legimus Britannorum orationem: hinc dimetiim Galgaci,& alteram Iuli j Astticolae. Nee aliter fecere historiae Augustae scriptores. Nam apud Iulium Capitolinum est oratio Clodi j Albini, cum imperium recusaret. Item Maximini, & Mauricu Am, dc Senatoris cujus dam, & Vecth Sabini.
Apud Lampridium est oratio Macrini, filium commendantis, & donativum promittentis. Item Alexandri Severi, gratias agentis pro honore ac titulis oblatis. Et altera ad milites, qua
eorum intemperantiam myrehendit. Et tertia, quae gratulationem continet de parta vitaratia contra Persas.
Apud Trebellium Pollionem est oratio Decij consulis, qua
ei gratulatur, quod censoresset electius. Item valeriani ad Decii im responsio. Et Balistae ad Macrianum oratio, qui siradet, ut impetium casessat: & qua Macrianus ad eam respondet. Apud Vopisci est oratio A. Taciti, primae sententiae senatoris, laudantis Imperatorem Aurelianum, postquam is servi fraude erat interfectus. Item Mantu Statiani ad Senatum Rom. laudantis Probum Imperielectum. Item Metij Falconi j Nicomachi, gratulantis populo Romano de novo imper. Tacito. Apud Ammianum Marcellinum quoque habemus varias orationes Costantij, & Juliani,& Valentiniani; uti es Procopij illam, qua militibus auctorfuit, ut a Valentiniano desciscerent. Possem alios addere: atqueinter ebs Hersippum de excidi Hiero lymae , apud quem habenam orationem Herodis ad Varum: item Antipatri responsionem,cum parricidi j esset accusatus. Sed non hunc tantum,scriptorem ζποcολι-ῖον; verum dc
quosdam alios , planὰ praeterire visum. Nam cui haec, Quae diximus, non sericiunt, ei nihil sussicere posse arbitror. b. Qina igitur, A ratione, d Graecorum Latinoriunque aucto
122쪽
tio GrRAnni 14 A suis Vos s Iritate , satis est commonstrarum, conciones etiam in historia lociim habere: accedamus nunc ad quaestionem eam, quando concionibus sit utendum. sed istoc certis circumscribere li- initibus, perdissicile est. Usque aded variat haec res pro nego- . tiorum natura,ac petibilis,locis,&temporibus diversissi. Imri mis verb locum habent conciones, maando gravis est consilit . tio de novo principe eligendo: aut cum popularis seditio con pesci debet: aut cum deliberatur de bello inferendo: aut cum inflammandus est miles ad sortiter pugnandum. Verbo ut omnia dicam, veteres nobis hac in re erunt exemplo, imprimis Thucydides, & Sallustius. Juniorum Wrd quidam in eo modum non tenent: nequis nos putet ubique probare Paullum
Jovium, qui nimium sibi hac parte indulsit. Et tamen ne is
quidem tantopere reprehensionem neretur, quam visum quNazib.ss. h - buidam sitit. Culpant prolixam concionema Habinymi Ballae, Ilari 'msui qua Solimanno, Turcarum imperatori, suadebat, ut Persis p H - tius, quam Chrissianos, bello persequeretur. in multae verb apud Dionem ad magnitudinem eam accedunt, imo ex-b Barth. cedunt3 At quaerit vir eruditus b, cumea secretiscolloquiis acta K herm. bb. sint,ut Jovius ipse agnoscit, cuius avis indicio verba ejus retineo M Hii . concionem eam acceperit, ct collegerit. Equidem censeo, si non verba , at sententiam concionis accepisse ab Aloysio Gritto, Andreae Veneti principis filio. Nam eum Habinymo ex quotidiana consuetudine intimum fuisse, atque inde sensim Solyi manno mitifice commendatum : eodem libro a Jovio prodi
Uti verbconciones ita etiam epistolas,historiis interere licet.
modo Mithridatis ei istolam habemus apud S ustium in Historiarum reliquiis: Tiberij apud Tacitum in primo Annis . lium : Drusi item lib. iii: Alexandri ad Darium apud Arrianuna'. lib. an & sexcentas alias apud historicos. Imb de epistolis mi-miruis; quam de orationibus. Epistolae enim, quia scriptae
ab aliis mittuntur,multos in annos durare possunt, cum orationes fiat εα . Quare nec magnopere ab veritate abhorret eorum opinio , qui epistolas dicunt, modo haberi possent , historiis ad verbum inicii si iere: orationes non itcna, quinearum non exstaretexemplum. Magis tamen verisimile
123쪽
Argumento est , qudd eisdem stylo epistolae scriptae sint, quo
reliqua historia: quod minime elici, nisi alienam sententiam exotimeret historicus verbis suis. Juvat etiam, quod aliis verbis Catuli epistolam responseriam reierat Cicero invectiva iii in Catilinam: aliis vero Sallustius in Conjuratione .Scio Scipi ni Gentilis ij, Christophori Colerib, & aliorum quorundam a Natis in sententiam esse, Sallustium Catuli verba reservasse, quod scibberet: Ciceronem non item, quod diceretii Sed mini contra videtur, Ciceronem epistolam ipsam legisse, nequid assingere , Catulo videretur: Sallustium sententiam exprevisse, quod in historico id satis esset. Amplius dicam,eahistoricorum veterum opinio fuisse videtur, ne debere quidem vel orationes vel epistolas alienas ad verbum adscribi: ne stylus vari cistac, cnbmaerae instar, fieret multiformis. i CAP. XXII.
Digredi in hictoriis licere, cum ornandi, se delessandi
. causi a tum ad aliquid confirmandum. Livius parcus in durediendo multus vero The pompus. Philis ea Tβὸς hi ria2 Lege Philippo ita ep tomen reaa D. Othonis Frisi Mensis digressiones nihil ad institutum facientes. Pol bius adtersus Seb. Maccium defensus. intus vir fuerit Lγcortas. Achaeorum Rempublicam b Pob by aetate maximo in lo,orefuisse. i chaia cur natur pro unis sa Graecia. Mustria digressos exem- apud Polybium. Salsumus defenditur a mus eundem Maccium. Cesos Sanctius honores gesserit , ct unde come patrimon' opes acquiseris,quibus honos, emit, hodiei eminecesibraei. . Eum apud
HActenus de concionibus. Nunc videamus de digressionis
bus,quas Graeci camς, & usitatius interdum etiam παρεκcδικῆς λόγου , Dionysius Halicarnassensifin Rheto
124쪽
GERARnt IOANNis Vos sIEualiqui intorum damnant. Et compendiis minima' eonvenire, liquet: ubi nillil nisi necessarium anerendum: uti a
Dionysio Halici in historicii sua synopsi fictum esse, Photiusta ibit em. Lxxxiv. Sed hoc nihil ad im imam historiam a ri, die is siqua cai ως ' dici posse, non um ostendit vel nim historicorum auctoritas : sed etiam ratione invicti cod, probatur. Nam non oratori selam, scit etiam historico, utrumque ii nim propositum est, ut delectet, & ut doceat. Itaque Dionysius, quem in synopsi digressione diximus abstinere, idem in libris antiquitatum Romanarum utrumque ob finem eas fi quentat. Ac de priori quidem fine ita scribit Photius tmem I,DUrsioni. te m, quo Dionysio agit, . s mi κc τ, ου
histori Dirru Dionysius ipse lib. vit .: ubi tam dixisset, velle se describere: - - , Romanos, addit, non eo se iacere illud, uigratiam con- , ' - Θεατριως ἡ ἀνθηρολ&ις amoena Dii, vi rejL diverticula Livius appellatὶ α ινα f των αναγυωων τὶ
e raves . sic igitur statuimus digressiones tum delectar atque ornare: dT tuin ea confirmare,quae narrantur: quorum ille finis historici est v secundatius; hunc praecipuὰ sibi proponit : imo absque eo fine digressio cespa non carebit. Haec cauda est, cur historicorum nonnulli sedulb di essi fisia m nes refugiant. Uti a Livio fictum videmus , cujus ista sunt nee saria με verba libro nono: Nihil minus quo um a principis huius operis sciat, videri potest, quam, ut plus iusto ab rerum ordine declinarem, parietatibusque distinguendo opera,ct Iegentibus velut diperticula amoena, O requiem animo meo quaererem f. tamen tanti regis ac ducis mentio, quibus saepe tacitis cogitationibus 'olutarit animum, eas exocat in medium: ut quaerere libeat, quinam eventus Romanis rebus ,si cum Alexandrosoret bellatum, futurus fuerit. Et tamen ne illa qui m . digressio pland extra propositum est. Nam pertinebat ad virtutem Papirij Cursoris, nosse, an par fuerit futurus Alexandro Magno, si is cum exercitu in Itali in trajecisset. i Caute etiam hacparte se gessit Thucydides.Non item Them
pompus in libris ductoriae Phil iucio, quaeide rebus gestis
125쪽
philippi, Amyntae fili j, Alexandri M. patris. Eam historiam tam digressionibus Theopompus impi siet: Philippus, proximus ab ultimo Macedonum rex, Persei pater, ex libris L viii
tot enim scripserat Theopompus in secit libros xvi, nihil deseo addens, sed selum digressiones ejus resecans: quemadmodum ex Photio distinius. Nec satis est, ut ne digressionibus utamur nimis multis: nam
etiam in Hucis peccari potest: ut si sint a , nihilque ad a I-- cptiesens institutum pertineant. Qualis est philosephica illa sti . Othonis Frisingensis, quae est lib. i. de gestis Friderici cap. v. item theologica illa cap. Lm. Ut de Suevica historia Martini Crus', &aliis aliorum, nihil dicam. lino si Sebestianum Maccium audimus, hujus criminis rei etiam sint Polybius, & sallustius. at quanti viril & tamen, ut Maccio videtur, turpiter se hic dederunt: ut qui inutilibus digressionibu historiam repleverint , atque id non alio sine Dcerint, quam ut stulto fastu sese silpra caeteros efferrent. Audi mus hominem in florentissimos striptores debacchantem: Pol bius, ct Sallus Ilus,ita peccarunt, ut nullam umam veniam impetrarint. In hoc untaxasse occupant, dum digrediuntur, laudant
se ipsos, atque oculos ita captare student, ut ab caurorum lectione penitus summoveant. Mic eIt snis omnium digressionum, quas tam Polybim, quam etiam Satainius, faciunt. Hoc pen genus Acriptionis in maximὸ rituperabile, ct naso adunco omnino sufindendum. DHI minus tolerabile, quando, qua suerit historici conditio, non oratur. SaDIU vita qualis fuerit, notum lippis O tonsoribus. De γPol bio quid dicami Fuit oriundus Megalopoli in Arcadia ex abiectissmis, atque ignobilismi parentibus, datus padagogus Scipioni. Sed jm nullam prae se ferret gentis nobilitatem, luit dicendo famam νirtutis Ibi comparare: propterea se, suumque studium, tantopere iactarit: atque ad id nobis inculcandum, dicit, se interfuisse, se fuisse, a liminiIDa se. Sed quid vanius 3 quid ambitiosius 3 Vitium profectὸ hoc est vel maximum , sed quod rerum in hominis conditionem convertitur. Tam enim Sata lius, quam etiam Polybius, cum
plebej essent, atque ignobiles , ne ulla parentum suo .m imune nobilitatem bi, de se praedicando, comparare voluerunt. Quae verba vita neutiquam vel ingenij, vel eruditionis aspernandae , prope, nequid diminutem,cerebru mihi findunt. Nam quale est illud,
126쪽
11. st RARO IOANuis V oess I uod ait Polybium, & Sallustium, natos fuisse abiecti se at stri obilismis parentibus t O spissam inscitiam S quis nescit PolVbium, ut de hoc imum dicam, fuisse filium Lycortae a 3 At is non tantum Achaeorum ad Romanos, sed etiam ad ue Ptolo-mlum, AEgypti regem, legatus fuit. Imo gentis r Achaeorum: fuit quem Latini praetorem, vel imperatorem, vocant. Eaque in dignitate, & prudentissimis consiliis, & rebus fortiter gestis, tanto se honori parem ostendit. Qiis ex Polybianis i satiorium excerptis certissima sunt:& si ista nondum viderat Maccius, saltem pleraque hodam ex Livio, quom unum cum Thucydide praedicat, scire debuit. Siquidem Livius lib. xxxv narrat, pnaelio, quod inter Philopoemenem, & Nabidem, commissum fuit, Lycoriam hunc Megalopolitanianrequitibus pro fuisse. Idem Livius lib. xxxv m. sic de eo scribit: Vtrimque Iegatio missa Romam ei L exules quoque Lacedaemoniorum suorum causam legationem, Achaeis iniunxerant. Diophades o Lycortas. Me politaniambo, principes legationis Achaeorum fuerunt. Et libro proximo: In Peloponnei' adventus Romanorum legatorum, qui ex Macedonia in Achaiam ire iussi erant, exstentabatur, adversus quos. ut praeparata consilia haberent, I cortas prator consilium indixit. Ubi de mox Lycortae hujus ad Appium orationem subjungit. Et quale est, quod Polybium seisse Scipionis duntaxat paedagogum calumniatur λ si in eam spem ut pueros doceret, edi catus fuerit a patre, principe Achaeorum, quorum Resp. inter Graecos tum plurimum poterat, unde & verba Livij ii sunt magna auctoritatis apud Romanos tum gens Achaeorum erat . . Inaci quod Cicero , dc alij, Achaiam Ocra pro universalisurpant Graecia, id non aliunde est, quam quia, cum Romani Graeciam subigerent, Ach. ei in ea principatum obtinerent: quemadmodum in Oratoriis Institutionibus e etiam diximus Ab nobili ea gente Polybius cum patre I γ corta, & Arato, Arati filio, legatus millus fuit ad Ptolomaeum Epiphanem. Et hic honos cum ei in patria thaberetur, necdum attigerat aetatem legitimam capen endae Rei p. ut ipse indicat. Etiam postea Achaeorum 1 ad consules Romanos in Thessaliam legatus fuit: ac mox in triam reversus consilio suo effecit, ut Achaei liberarentur naulia,quae exsuperarer CXX talenta. Praefectus quoq; I equitu uiti P0stquam vero in Romanorum venit potestatem, Hezant
127쪽
rator, domi militiaeque cum habuit: ut Velleius Paterculus a ii quit. Nec selum Scipioni huic Africano, quamquam unus is multorum inflar esse posset si sed regibus etiam, variarumque gentium principibus, summa amicitia conjunitissimus vixit. Militum etiam Locriorum civitati utilis fuit quae uni huic b 'b acceptam tulit immunitatem durissimorum onerum, cuisti icta erat legibus pacis initae cum Romanis. Nec si Polybius de se ista tacuisset, alij ea ignorare nos sivissent. Nam Pauumias in Arcadicis testis est statuarum ei in Graecia positarum: quae res satis arguit, quam gratus fuerit suis. Jam scriptis quid laudatius i Josephus η eum vocat d. Strabo e ανδρο co Elianus g ανδ est ' Velleius praecellentem ingenio virum, Livius i hautquaquam spernendum auctorem, dquod sortasse sis dictum de eo, quem Cicero h ipse hisis appellat auctorem imprimis bonum. Nempe quomodo Achi, e L . riles Homero i vocatur ουκ ni, qui Achivos f Hominem omnes fortitudine superabat: quomodo item Pythagoras Ho- ρλυμ-um. tatio dicitur non sordidus auctor Natur verique. De quo loquen- g tisi, Misdi genere multa Casaubonus ad Polybium n,& nos in Oratoriis nomis o. Huic viro , & genere, α rebus gestis, & scriptis nobilissimo, ita insultat Maccius, ut hominem paedagogum trib. appellet, genere aiat ortum vilia ectoque, animo etiam adeo h lib. a. d. stolido inflatoque sitisse dicat, ut digressiones affectarit, non 'lib. alia de caussa, quam ut eorunx instar, quibus mali obtigere vis liliad. o. cini, suarum fieret laudum curio ac buccinator. Quod numquam dii et, qui sitis attenderit, cujusnodi sint digressiones Polybij. Nam pallim quidem iugreditur, sed vel ut locum aliquem describat, sine cujus notitia res non possit intelligi o Lb. δ. ο-
ut caussa rei ac modus. quo quid gestum est, melius intelliga- Me. Iustis. tiu : vel tu alienam refellat opinionem, quae ossiceret narrationi cap. 1ε. suae. Ita lib. ii. causta aperit, quibus feliciter a leb creverat Achaeorum Resp. Lib. iv tractat de caussis, ex quibus Cyne- thensivim. infelicitas provenerat. Lib. vi integer digressio est, tua, cur Romani post. clades a Poenis acceptas e misero adeo
ata emerserint , atque ad tantam magnitudinem pervene- int, caussam esse docet ,.non fortunam , quam amentes eventuum caussam. fatisre sol : sed prudentiam. Romanorum,
128쪽
hoc est, tum Dip. formam, tum scientiam militatem. mi viridissertatio auroma saurea est. Lib. ix. disserit dei tutione praeclari imperatoris, & scientiis, quibus ei opus.
Lib. x agit de ratione dandi signa per faces : nec veterum morem docere contentus, etiam inventis suis artem eam adauge
Item lib. xvii. causi adfert, cur Romani vincere potuerint phalangem Macedonicam, quae invicta prius erat, ac ejus erat naturae, ut vinci haut posse, neque id temere, persuasum esset. locis de historiae natura, atque nistorici ossicio
dis t. QMd siquis contendat, talia potius ad philosephum,
Iam timoricum, pertinere; equidem non refragabor: tantumaeam , historicum illum omne meo judicio, punctum ferre, qui, admirabili cinno, non philosophi minus, quam historici munus, expleverit. Atque id facile mihi concessiiros arbitror, qui perivatum habeant, iustoriam, & philosophiam me di clautine convenire; neque aliud historiam esse, quam philosophiam exemplis institutam: ut superius etiam dicebamus. Nec propterea necesse puto, ut hac semper parte Polybium potius imitemur, quam caeteros, qui in digrediendo, & parcio res sunt, de breviores. Est enim non unum historiae genus :neque idem historicis omnibus propositum est. Polybius non contentus prodere sui temporis nistoriam,simul tradere
instituit civilis doctrinae, tum ejus, quae in administranda Rese versatur, tum quae ad militarem disciplinam pertinet: quibus duabus partibus politice absolvitur. Idem si nobis propost' tum sit, Iocuni itidem habebunt digressiones etiam longae, phily bybicae. Sed non omnia sic tractari opus est: imo nec omnia debent, nec ab omnibuspossint. A Polybio ad Sallustium venio : quem temere ait Macchas generis nobilitate Livio cedere. Nam quo veteri auctore ut adstruetri Nec dicere possit dignitate inferiorem Disse : nam ει quaestor, & tribunus plebis c senator Romanus fuit. Imb& Juli, Caesaris favore consecutus est, ut Asticae essetprintor: unde eas est opes consecutus, ut, qui prius paternam domum vendere fuerat coactiis , is postea emeris amaenissimos
hortos sub Quirinali extra pomoerium ad portam Collinam. qui hodieque dicunt hmi Sallu ni Haec satis certa sunt, putim ex oratione eam Sallustium, quae vulgo Ciceroni tribui
129쪽
ARs His et o Rio A. xij tur: quam antiquam admodum esse,vel inde liquet,quod eam, tantam ipsus Ciceronis , nctilianus a citet: partim ex aschidis antiquis, quarum indiri istaec in sanusth vita te mus, i. tam ea, quam in uia Sallustij editione ante seculum & aiulius
positi Pomponius Laetus, tum illa, quam scripsit Petrus Crinistus. Interim fitemur, vitam historici defendi non posse: uti hec illud, quod qui ipse vitiis erat coopertus, usque adeo in illa invehatur, quasi alienis vitiis invideret. . Sed de isto quaestio non est : verum fueritiae genere vili, dimitate dulla, ac prinpterea animo stulte adeo superbo,ut crebro digredi soleat,atque Hiemper,qu vituperantibus cunctis,seseiple laudaret. Qi pura puta calumnia est. Nam sive digrediatur, ut locum e Onat, res sine eo intelligi non potuit: sive corruptos civitatis mores , similiaque narret, sunt ea inter causo eorum , lue deinde contigerunt. Sane quanto aliter sapiens vetustas de
historia Sallustij, quam Maccius, judicavit l Nam, qui proximi illis temporibus fuere, Velleius Paterculus, & M. Seneca Rhetor , altor beum perfectomum informa opem sui vocat: altere ipsi b Vinius Thucydidi praeterre non dubitat: nec Quinctilianus idem fis ti .eere veretur: imo a doctissimis quibustue Romanorum,princi- , rem in historicli locum ei tributumesse, vel ex Martialis φ de eo is,
DE D Pos IT Io ordine. Gum Ahi rico etiam necessarius fit. Prooemio etsi primus o debeatur ,po emo tamen sic biposse: atque id a Thu- 0 Ederata ac Dion Jactum videri. Duplexproa
, mi, munus. mandoq e tamen Ur tertium iu accedere, ut benevolentiam paret: quod ita esse, Liis autoritate
contra Lucianum comprobatur. Proarm virtus, ni
quasi e misceribus hisoria irantur : ac Salginium a bis reprehendi, quod istic neglexerit. Damnantur exordia rigida, magnifica nimis, o longa. Reprehensitum, qui prooemium penitus omittunt, atque in se P a Xenopiam
130쪽
τα GER Antii Io A Nesis Vos s Ixeriphontem imitari dicunt, vel Caesarem. Philosi λ rum, O veterum oratorum mos, invocare numen in operis. Cur hi risi non aegia id agant, ac poetae. Vnde' poeta dicamur sacri vates, Deorum ministri, ac inte b pretes.
A I teram seu corporis seu exaedificationis historicae partem ab is ζ' es feceramus ordinem, sive, ut Graeci vocant, τον Gr. Eiad irim. πιο νη. Hujus quam studiosi esse debeat historiae e rhin uis striptor, ostendit Dion us Halicam. qui inter quinque illa,
Athenisui, Quorum habenda est ratio, ordinem quoque ponit: item Di bella Pelopon- dorus Siculus initio lib. v. ubi de Ephorum laudat, quod non si 'λ, i um curarit illa uia λέξιν ι, sta etiam υπα - οἰκονομίαν αμ πιυμ ' Primum verb ordine in historia locum tenet prooemiuina non impedit, quominus postremo loco scribatur. Thucydicies, ur verba illa in ingressit operis oste
f Scribam. tydi μένου. Non f I, nongurissi. h, sed ι. Idem sectum a Dibvsio Halica hor- με. similiter in ptiesetione sua ait: T D 7 λ ID Amia i , non M. Propterea Lucia hae hae iam quoque de exordio demum tractat, postquam universa sum is fressis. pene tradiderat historiae scribendae praecepta. Eam partem se
μ' - motu dira δ dec. Licet verb necesse non sit, utprooemium m Arar prinid scribatur: tamen, ubi scriptum est, initio poni deber vel ex voce ipsa satis esteuidens. - Oricium prooemij minimum duplex est. Prius est, ut signi- δε .i; ficetur, qua de re historiainstituatur. Alterum , ut lectoratten