장음표시 사용
181쪽
calido,cuius praes entia liquescit. Non est autem necelle omnia ab univoco fieri, sed sufficit quaedam potentia esse in materia. Explicauit autem hoc Vniuersaliter Aristoteles . . Metaph. tex. 32. dicens: proprium substantiae esse, praeexistere aliam substantiam actu existentem, quae facit, utputa animal, si animal fit, quale uero aut quatum non est necelle nisi potentia solum. Cum ergo caliditas & frigiditas propinquiora sint substin tiae, esticere possiuit talia qualia ipsa, reliquas autem non est necesse.Non autem tollitur etia palli uas in se inuicem agere talia qualia ipsa: Na concedit Aristoteles De Sensu: cap. 4. Vbi inquit: pati enim natum est humidum quemadmodum de alia a
contrario: contrarium aute siccum: unde saporum natura vult fieri. Et a.de Gen. dc cor. tex. 2 . in elementorum transmutatione: siccum in humidum dc
humidum in siccum conuerti in symbolis line alioru mutatione. Non ranae ex eoru actione inuicem insequuntur calefactio & frigefactio. Praeterea alia ratione pallitias ab activis pendere manifestum est. Omnis eqim terminatio in humido de sicco a calido Sc stigido existit. . Meteo. cap. s. Na constant
V corpora & terminantur coagulatione: omnis autem coagulatio a calido aut
frigido aut utroque fit: & propter hoc passiuae dicuntur non quia a se in uice patiatum sed quia eoru esse est pati ab activis. Cum. n.humidii sit bene terminabile, siccum aut dissicite: humidii quidem praestat sicco in mixtione, ut facile terminetur non tamen a seipso, sed a calido vel frigido. Similiter siccum. humori praestat ut terminum difficile amittat, quem a calido & frigido habuit: quod hoc modo coprobatur. Si.n. siccii a calido vel frigido no esset te minatu, non daretur in natura corpus simpliciter siccu, ut ignis de terra: omne enim corpus & continuu est, & superlicie clauditur cu no sit inlinitu, at neutru in corpore sicco esse potest: videmus. n. partes sicci, cu oi humore priuatae sunt, no haerere in uice, ut accidit pulueri. 2. de Gen.& cor. tex. 69. inglutinabilis. n. est sine humore: si igitur eartes non haeret inuicem, quomodo proprij termini conseruatio in sicco fuerit Z nec enim terminus aliquis est C ubi non est continuummec continuum ubi partes non copulantur. Aut igitur admittenda eriit corpuscula indiuili bilia, ut apud Democritum: aut si cum omnino corpus non dabitur. Quaerere enim semper fuerit de minimo corpusculo, quomodo partes habeat continuas. Dicendum est igitur calidiatatem Sc frigiditatem apta nata esse congregare partes linuicem dc continua eslicere ac terminare. Eflicit autem caliditas hanc congregationem Per dii tationem partium: in dilatatione enim humidum fit ex sicco, humidi autem est gl minari inuicem,ut aquae guttis accidit , de auri aut plumbi ramentis in igne. Ab excessu autem ignis omnia tandem liquefieri , testatur Aristote-lcs. q. Meteo. cap. 6. nam quae illiquabilia ponuntur ob terream natura, excelsu ignis liquantur non solum ferrum,& lapides quidam,sed de lutum M terra:dilatatio enim cu sit termini mutatio no fit sine humectatione. Excessu aut dilatari de rarefieri quodcunque potest excepto igne, qui ad extrema
182쪽
dilatationis peruenit. Qua autem desinit divitatio aut per frigiditatem con- D stringitur, hi siccum . termini enim proprἰj conseruatio est: nec est necesse ubique humiditatem relinqui, quae partes contineat agglutinatas et hoc e-rsim sicci est a calido vel frigido termῖnati: huiusmodi sunt inter sellilia mulea corpora ut sales A lapides quidam ex terra enim agglutinata omni expresio humore constant. . Meteo cap. io. Exprimit autem humorem tum
calidum tum frigidum . Et in glacie non est neceste aliquam humiditatem actu relinqui , quae partes siccas agglutinet: totus enim humor similiter,
frigore concretus est, & in siccum conuersuq cxpresso calido, non humido. 4. Meteo. cap. 8. Quomodo igitur pastiuae qualitates ab activis pendean t, explicatum est. Omnem virtutis intensionem remissionem ii ex materiae quantitate in prouenire. Quaesto. II.
Emonstratur haec sententIa prImo quidem In uniuersum hoc Edo. Si intensio & remissio nequaquam inest indivisibilibus, quod enim diuidi nequit, quomodo magis vel minus dicaturinam in ratione minoris In est diminutio & diuisio: in ratione ma Ioris additior nulla igitur serma secundum se intendi aut remitti eotest, ecset enim secundum se diuisibilis & quanta . Quod si omnis diuisio ex materia habetur,haec enim secundum se quata est ab Ipsa omnem intensionem acremillionem oriri est necesse. Praeterea In Ipsis elementis pateta. rum enim virtutes maiores vel mInores vel aequales ponuntur ab Aristotele promaIeriae qualitate.I.Meteo. cap.3 Nam si ignis moles reliqua elementa excederet, Virtus etiam eiusdem caeterorum virtutem sit peraret, & reliqua in seipsum conuerteret. Sic qu cunque grauitatem habent,quo maiora sunt, eo grauiora conspiciuntur,feruntur enim velocIust & leuia similiter. In or- Fbibus quoque caelestibus idem videre licet, pro magnitudine enim dc paruitate velociorem & tardiorem motum sunt adepti. Sed aduersus haec dii bitatur, primo claca elementorum virtutes: ponuntur enim aequales ab Aristotele licet mole inaequales sint: terra enim minimam obtinet molem:ignis maximam: aer & aqua medio modo. Si igitur omnῖs intenso de remi illo Virtutis quantitatem Insequeretur, semper maior virtus in maiori esset corpore, minor in minori, aequalis inaequati: at hoc non videtur : quasi alio modo mensurabilis sit vIrtus, quae pro materiae quantItate. Secundo ci in mixtorum vires: Cum enim gradibus quibusdam eorum intensio disti suatur, mutata quantitate oportuisset quoque temperamenti gradum mutari. At id nequaquam con tingit, eadem enim est mixtionis ratio in toto& in qualibet mixtI particula. Tertio dubitatur. Cum enim contii sat eandem materiae portionem modo calidiorem modo frigidiorem esse sine alterius
183쪽
δε rius materiar additione aut detractione. . Phy. tex. 84. non Videt ar earum intelisio ac remit soa niateria fieri. Vltimo circa grauitatem & leuit.uem noli videtur intensio de remissio quantitatem insequi: nam si hoc esset, magna aquae moles aliqua grauior esset, quam parua terrae particula, at id n quaquam Verum : terrae enim quaecunque pars in aqua grauis est. Ad primam igitur dubitationem dicendum est: virtutem non quidem mensurari secundum molis amplitudinem siue extensionem, sed secundum materiae quantitatem: haec enim secundum se interminata existens modo aristioribus coercetur terminis, modo in molem ampliorem extenditur. Idcirco necesse fuit, si tota elementa aequales virtutes habitura erant, ut ex aequali m teriae quantitate constarent: adeo ut si ex tota aqua aer fieret, tantus ellet quantus nunc est, nec amplius nec minus rhaec autem eandem proportionem seruare oportet, quam unius particula ad alterius particulam se habet, cum inter seiransimulantur, ut aperte explicatur. I. Met . cap. 3. Si enim ex uno aquae pugillo fiunt aeris decem: tanta erit virtus in uno aquae, quanta v in decem aeris, aequalis enim in vitisque inest portio materiae. At dubit turde igne: videtur enim in parua mole maiorem virtutem habere qua r liqua elementa. Nam parua flamma aut scintilla multum materiae conuertit in sui naturam: debuit let autem oppositum esse, si in rarissima substantia minimum insit materiae , de ubi minimum materiae, virtutis etiam insit minimum. An corpus calidum &siccum, quod inter elementa numeratur, non est quod proprie ignem vocamus ὶ hic enim seruor quidam est de
semper in aliena materia.3. c e Gen. an. cap.IO. Nam aut aer aut sumus, aut
terra, est e videtur quod ignitum est. Ob densitatem igitur in huiusinodi corpore plus inest materiae quam in ipso elemento perfecto: idcirco illo urit magis flamma, & hac magis carbo, adhuc vero magis lapis aut serrum nItum. Altera dubitatio circa mixtionis temperamentum hoc modo Glul- turr)Consurgit enim semper alius atque alius gradus ob diuersiam contra C riorum in mixtione proportionemr variatur autem proportio mutata soluquantitate miscibilium. Nam qui fieri pollit ut dominetur calidum, nisi Inmixtione quantitas elementi calidi saperet 3 Manifestius autem id est in ij, quae ex clementis componuntur acum enim elementorum qualitates simplices sint, ac sine contrarij admixtione, intensionem ac remi Isionem nulla patiuntur, nisi quatenus in maiori aut minori materiae quantitate fuerint, quippe quae secundum se indivisibiles existant &non quantae: tanta Igitur est caliditas, quanta est materia simpliciter calida i sc & frigiditas & humiditas ac siccitasse habent.r quarum mensurae in mixtaene dii rerum intensi nis ac retristionis gradus pariunt. Idem ver , contingἰt SC in ijs quae ex mixtis com nuntiar : differt n. selum quod in his non summae qualitates sinesmplices componuntur, sed res rache, ideo latent magis miscibilium victutes, quia dupliciter variantur, pro quantitate scilicet eorundem, ac pro Rr duum
184쪽
duum diuersitate. Plus enim calefacit secundus gradus, quam primus, & D
maior eivsilem quantitas quam minor: uterque tamen excessus securidum materiae quantitatem menturatur: Altior enim gradus ob excessunt simplicis praedominantis agit magis, mixti autem maior quantitas qua uis non vltra gradum proprium agat, tamen alterum in sui natura trahit magis,quantum superat in quantitate: mutatur enim proportio simplicium sic composeis mixtis in alterum mixtum, & seinper fit latitudinis terminus qui ad simplicein qualitatem praedominantem vergit secundum excessus quantitatem. Quod igitur idem temperamenti fradus sit in parua quantitate mixti ac magna, conceditur: eadem enim seruatur miscibilium proportio in qualibet mixti particula: non tamen ob id sequitur eandem esse virtutem in parua & magna quantitate: non en im eadem est nis proportione. Ad tertiam dubitationem colligitur solutio ex s. Phy. tex. 31. Cum enim omne quod mutatur diuis bile sit, contingit partes aliquas in altero extremorum
esse,reliquas in altero: sic enim diuisibiles fiunt qualitates, cum per se indiuisibiles existant. si .Phy. tex. 39. Patet autem magis in contradictione, cum 'enim eius non sit medium, quod tamen mutatur secundum contradictionem quodammodo in neutro est, scilicet secundum totum r sed secundum partes diuersas in utrisque. 6. Phy. tex. 83. Eandem igitur materiam fieri magis& minus calidam non contingit secundum diuisionem calidi tatis, sed materiae: cum enim plurimae eius partes calidae suerint, calidior erit: cum pauciores, minus calida. Sunt autem modo pauciores modo plures partes calidae admixtione contrariae frigiditatis similiter secundum plures aut pauciores partes: ut nunquam pars aliqua materiae aliquo contrariorum destituatur. Sed ijs quae dicta sunt, videntur obstare verba Aristotesis. . Phy. rex. 34. ubi inquit. Vt enim ex frigido fit calidum Ze ex calido stigidum eadem materia, quia erat potentia : hic de ex calido magis calidum nullo facto In materia calido, quod calidum non esset, quando minus erat calidum: FEt paulo mox: Non enim ex eo quia intermittitur, ipsum minus aut magis est: neque est accipere flammae magnitudinem aliquam, in qua & albedore caliditas non insit. Significat igitur,ubi remissa est caliditas,omnes partes materiae calidas esse, non quatiam: ut prior ratio ostendebat. Amplius in alteratione quae fit tota simul, quomogo pars eius quod alteratur in uno erit, & pars in altero terminorum Z suppomin tur enim omnes partes simul in termino esse: nam alias non totum simul,sed pars prius In extremo esset.
Quod si omnes partes simul alteren tur, necesse est aut per se diuisibilem ecse ipsam speciein, aut mutationem huiusmodi in non tempore fieri: cum enim neque ex parte mobilis diuisio fiat mutat onis, cum no prius una qua altera mutetur: neque ex parte speciei, quae secundum se indivisibilis est, nullo modo prius & posterius erit in huiusmodi mutatione: At omnem mutationem de motum diuisibilem esse in infinitum demonstrauit Aristo telec
185쪽
1 teles. .Phy. t X. s. na quia mutatu est Omne, mutabatur prius, de quod mutatur, prius mutatu est, idq; in infinitii. si igitur huiusmodi diuisio no con . tingit secundu partes mobiliae, necesse est secudum partes specieI cotingere. Praeterea ridetur destruina lxtio: si enim contrariorum vnii quidem aliquas partes asticiar,alterii vero reliquas: copositio erit ex seruatis v trisq; loco di
stinctis mixtio autem nequaquam,oportet. n. mixtia similare esse, & unam quaq; eius partem eiusde naturae cum toto Hae igitur dubitationes contin . gunt. In Vtranq; Vero partem angustiae videntur elle. St. n. admittamus in ea de parte materiae utraciue contrarietatis extrema conuenire,in eodem simulerunt contraria: aut v id non repugnat in qui bii lda, ut In ijs quae apta nata
sunt unii fieri in medio, quia recipitit magis & minus diuisione ipsius qualitatis admittemus non ratione materiae. intensonis enim & rem illion ἰς gradus latitudine media contrarietatis diuidunt: quae latitudo si in huiusmodi contrarietate p se fuerit,divisibilis per se erit qualitas, q uod ex presse negat
B Aristoteles. Si ratione materiae, ut stabiecti parsit phocst, pars in altero, non fiet unum similare ipsium mixtum: neque dabitur mutatio tota simul. Dicimus igitur in omni motu ac mutatione diuidi speciem ad diuisionem mobilis hoc enim diuisereliqua ola diuisione suscipiunt, &ntorias, & lepus, Aspactu,& tande species, quavis haec p accidens, reliqua aut per se, ut explicauit Aristoteles. 6. Pity. tex.39. Cum aut cortus non unica diuisione sit diuisibile, sed tribus,tres enim continet dimensiones, n5 est ncccstein unoquoq; motu secundu oes diuisione fieri, sed sufficit secundu quasda: verbi gratiam illuminatione quae fit in aere ad uen tante Sole, succestiua quidest ciutatis tenebrarum, diuisione facta secundu radioru longitudine, qua semper alius atq; alius est in aere luminis ac tenebrarum contactus, sed secundu alias diamensiones nulla fit diuisio, cum totus simul aer secundu huiusnodi dimensiones altereturmon enim prius illum natur quod propinquii est Soli, qua
quod magis distat. In sono aut e conuerso accidit: succellitie enim comunicatur prius in propinquit posterius in remotu: sed circiiquaque totus simul aer percutitur secundu circulum prius minore. postea malorem & sc deinceps. In coagulatione lactis videtur lacundu omne dimensionem totu simul pati: sed motus quida est partiti a circularentia ad centrii, in viati coeutibus terrenis partibus. In eς teris quoq; mutationibus ide reperire licet,successio enim secundum aliqua dimensione in Oibus reperitur, alias nulla esset p se mutatio:dico aut P le mu tari, no quia aliquid aliud mutetur: quaeda. n. sunt& no sunt sine mutatione, ut tactus & quaecunq; insequuta fmutationis alicuius terminos. Ad in statias igitur sic dicedum. Na cum aliquid fit magis calidum, nulla quide est pars materiae q no esterprius calida, n5 tamen omnes dimensiones caliditas obtinebat: neq; repugnat secundii aliquas dimensi nes caliditate non inelle, quavis oes partes sint calidae: non . n. dimensiones partes sui corporis: & diuisione s undii unica dimesione ous corporis par-K teS
186쪽
res compraehenduntur. Patet autem id in elementorum alterationibus. DNam seruente in Carabo aqua super Ignem, vasis sandus tangitur sine noxa : non en Im in omnem dimensionem caliditas peruasit, quandiu aqua est, sed ad superficiem superiorem vergit magis. Hoc idem in causa est, cur vas
plumbeum, qua liu aquam capit, liquescit nunquam, igne quocunque stimulante: debenditur enim ab aquae frigiditate, quae in eius profundo est, quamuis serueat in superficie. Item si plumbum liquatum in aquam vel seruentili imam proijciatur,congelascit citius, quam ii in aere licet trigiciillimo
contineatur est enim aeris natura calida,aquae autem frigida: quavis alterationes oppositas patianturmon enim secundu omnes dimensiones fiunt.
At vero instabit quis: si elemetorum materiam simplices qualitates absque contrari j admixtione perficiunt, non viderentur in eadem materia intendi posse, cum nullus sit desectus. At videmus aquam amplius frigefieri polle adeo ut congelascat. Si igitur ante coagulationem rem illa erat frigiditas ali cuius caliditat s admixtioab, post coagulationem eli et magis aqua,quia sinplicior inest frigiditas: at id nequaquam verum, periit enim aquae humiditas . Dicimus in omni aqua aliquid inesse caliditatis: Nam concedit Aristo- gteles eius coagulationem fieri educto uniuersb calido quod inerat: nihilo tamen minus simplex est frigiditas: haec enim secundum habitum incit, caliditas autem secundum affectionem: Idcirco innata frigiditas non aufertur aqua permanente, affectiones autem facile remouentur. At in mixtis Vir que contrar a secundum habitum insunt materiam perficientia: nec tamen
contra. smul eidem Inlunt. Innata enim frigiditas in aqua materiam perficien I secundum omnes dimensiones, tanquam Entelechia est, id est actus primus, non tanqua Energia: Adventitia igitur caliditate prohibetur quiduusque ad aliquid actus secundus stigiditatis, sed remanet potentia qaae in actu primo asseruatur:Ellet autem absurdum si eodem modo simul inellent
contr.iria, ut ambo actu, sed alterum actu alterum potentia non est ab urdu.
Quod autem prohibeatur huin iditas per actum secundum frigiditatis, glacies enim siccus est: accidit propter densationem a frigiditate iactam, non ptamen humiditatis innatae potentia tollitur. Istud autem recta ratione con tingit. Cum enim binae qualitates elementa constituans, una tamen Vnius ponitur ab Aristotele. r. legen.& cor. tex. 13. Idcirco una existente in actu se Odo,desinit altera: lum enim in aqua humiditas in actu existit,deficit actu frigiditas: h.ie autem p sente, cellat humiditas actu: magis autem aqua pCrfrigiditatem est, quam per humiditatem, quia facilius in actum frigiditatis tendi quam humiditatis: Contra aer humiditatem dissicilius deperdit,qua
caliditatem:& de caeteris eodem modo. H ec igitur non obstant, quin ambaequalitates in singulis elementis in summo sint: intelligendum est enim de actu primo,& secundum habitum, non de actu secundo & iis quae secundupallionem dicuntur. Eadu quoque ratione soluitur instantia de ijs quae tota
187쪽
A simul mutantur: satis enim est secundum aliquam dimensionem totum sita mul mu tari, secundum omnes autem fieri nequit, posset enim id quod im .pers est moueri: Nam ob ca causam ostendit Aristotes es. 6. Phy. tex. 8. punctu noueri non polle, quia prius per minus mouetur omne qua per maius: mobili mensurante. Idem igitur contingeret, si diuisibile quidem eii et mobile, sed vi in diuisibile acciperetur,cum totum simul in quovis ferminorv csset: non enim esset prius &. posterius:& tadem in non tempore esset motus, aut tempus componeretur ex indivisibilibus. Ad instantia vero de mixtione dicimus: Compositionem quidem esse eoru quς tangunt & separatim permanent alno sic miscibilia sunt in mixto: unumquodque enim in alter u agit,
donec ex tangentibus continua fiant, continua aut elle nequeunt contrarijsqualitatibus affecta. Sed hoc modo quaedam partes materiae calidae dictitur,& quaedam frigidae: quia verbi gratia caliditas quae in elemento calido erat . in mixtione extenditur secundu totam mixti quantitatem, sed non lata est, B ut secundu omnem dimensione assic at : sic enim in sui natuta totum trans . mutasset: Similiter aut Sc frigiditas alterius elementi in alterius elemeti materia extenditu Vt totum mixtum afficiat, non tamen copleat undiquaque:
sed ab utraque qualitate tota materia secundu omnem dimensiome perficiatur coniunctim, ut ante qua misceretur, divisim fiebat. Vbiq;. n. qualitas tata est quanta est materia: si superaret qualitas, laretur aliqua qualitas persequata qua su peraret materiae quantitatem: Si materia superaret, aliq ua eius pars daretur sine serma.Cu ergo alterius elementi qualitas replere nequeat tota materiam, necesi e est ab alterius elementi qualitate copleri quantii deficiebat. Quaecunque igitur contraria hoc prae stare possunt, intensionem ac remissionem patiuntur, eoru sunt media. quae vero minime,' ut par & impar, rectum de curuum,& tande carentia medio, pati haec nequeun t. Idcirco
elementorum principia oportuit ex ijs contrarijs esse, quae magis & minus C suscipere possent, non enim fierent ex illis mixta, nisi huiusmodi essent. Hoc autem modo dicenti, non sequitur contraria simul esse in eodem monenim tota materiam singula contrariorum perficiunt,sed utraq; dimidiu. In terim verb quaelibet materiae pars ab utroq: perficitur quia quaelibet corporis particula tres habet dimentiones,quas oes non implet alteru contrarioru, tu circo su ppleri oportet ab altero. Hinc etiam patet quomodo simplicia sint inmixtis: partim enim actu sunt, quia alterata tantum non corrupta: partim vero potentia quia non integra,ad integritate nihilominus reuerti apta: nosunt aut integra, quia non perficiunt tota materiam, sed secundu partem,unde orta est refractio. Plures aut elemen torti actus in unu per mixtionem veniunt, quia eoru contrarietates aptς natae sunt eande materia secundu parte
perficere, ut ex duobus dimid js unu fiat intcgru, aut secundia alia quapiam proportione. Relinquitur vltima dubitatio circa grauitate&leuitate, quaru intensio ac remituo non videtur ubiq, materiae quantitate insequi: quia
188쪽
quaelibet terrae particula grauior est quam aqua cuiuscunque magnitudi- Dnis. Dicendum est elementa non differre inter se secundum magis dc minus sed specie: Species autem grauitatis &leuitatis determinatur locis: comparatio autem cadit inter ea quae eiusdem speciei sunt. Quaecunque igitur ad medium simpliciter seruntur, ut simpliciter gravia, alia alijs grauiora sunt propter materi 1 quantitatem, Ut plubum lapide, quia in plumbo inest plus materiae grauis, qua in lapide eiusdem molis: densius enim est. Aut diuersiarum et specierum fieri pol coparatio, ut aquae & terrae, sed ubi utraq; grauia
sunt, ut in aere: nam similiter veru est grauius esse id, cui plus materiae inest. Omnem igitur intensione ac rem illionem ex materia ortum ducere, manifestii est, siue in simplicibus siue in mixtis: sed in simplicibus pro magnitudine & paruitate solum, qua auctionem extensiva vocant: in mixtis aute propter admixtionem contrarii plus vel minus, quam intensivam appellant. Materiam mixtorum esse terram ct aquam tantum.
Quaestio. III. V M primarum qualitatum palliuae materiam tribuant, actitiae autem periectionem: mixtorum quoque materia suerit humidu defccti,agentia aut calidum & frigidum. .Meteo.cap. IO.Cum aute' mixtu homogenesi debeat esse, non omne humidu nec omne si cum aptu est ad mixtiones.Calida. n. elementa,aer dc ignis inepta sunt.Na cii eoru 'exl ccito si caliditas,non patiuntur nisi a frigido,acotratio. . Vnumquodque:mutatum At frigidu congregat quae diuersbrii sunt generu non in
Vna natura. 2. lege n. dc cor. tex.8.Praeterea cu generatio mixti tendat ad persectionem, contrariorum autem quod habitu repraesentat persectius sit qui opp asitum: caliditas effectiva erit mixtionis: frigiditas aut corruptionis P xius: ut pssectionis secundu accidens. Meteo.cap. s.Oportet igitur materia lmixtoru trigida est e, frigiditas enim priuatione significat huiusmodi autem sunt terra S aqua. Idcirco humidu proprie est aquae, siccii terr ,ex ubus via Fmixta costare necesse est. Neq; humidii aeris culicco terr ,aut humidii aquς cum sicco ignis materia mixtionis este potest,quonia naturae sunt nimis in Wr se distates ii ii ii u habentes symbolum. Praeterea separata sunt locis. Quid igitur ista conivnsere in unu possit Propter eande ratione nec siccu ignis cuucco terrae liumidii aute aeris cu humido aquς coniungi potuit, Vt ex Vtra' siccitate& utraq; humiditate mixta fierent. Nam praeterqua quod maximia dis in t locis, non conueniunt quoq; siccitates inuicem: siccitas en ina terrae crat sillima de densissima est, ignis aute rarillima & tenuis lima: Nec humidi ias aeris conuenit cum humiditate aqu. e quantuis propinquiores sint natu aculo patet In olei de aquae compositionem unquam enim inlicentur, stas pur oleum ad superficiem aquae set tur ut etiam acr. Praeterea cur pla
189쪽
A res siccitates & plures humiditates quaeramus ad mixtionem,cum omnium humidorum eadem sit natura Sc omnium siccorum Z una igitur humiditas&vna siccitas satis est ad facilem corporis terminat onem dc termini retentionem . Conueniunt autem humidum aeris cum sicco ignis propter symbolam qualitatem quae caliditas est: & humidum aquae cum sicco terrae propter se iditatem utriusque: idcirco propensionem habent ad eundem locum : aqua en m Sc terra ad medium, aer Se ignis ad extremum tendunt: de coniunguntur igitur facile aqua cum terra, & aer cum igne. Indicat hoc siccorum corporum veluti calcis aut lintei bibula natura, humorem enim trahunt, quia conueniunt cum eo magis quam cum aere . Similiter ignis In aere s olum ardet non in aqua. Mixtio tamen ex aere dc igne perfici nequit, quia stigiditas mixtionem non perficit: caliditas autem cum sit illis propria agere non potest: oportet enim agens in unoquoque separatu inesse dc tangere.8.Phy. tex. 3o. At verb neque ob id omnia elementa venire B in mixtionem oportet, ut agentia dc patientia sint simulavi scilicet calida agant in frigida dc e contra: Sic enim non magis caliditas perficeret, quam frigiditas: imo frigiditas magis in ijs in quibus terra dc aqua dominantur, quae plurima sunt. Praeterea caliditas elementorum, ut quae in igne reperitur non est generativa: Solum enim ea quae a Sole habetur, aut quaecunque illi proportione respondet,ut quae in animalibus & in semine contin tur,corpora composta potest constituere. 2. de Gen.an. cap. 3. huiusmodi enim calor nec ignis est nec ab igne ortum ducit : nam per ignem nihil videtur constitui neque in humidis neque in siccis . Non igitur ob hanc causam misceri oportuit elementa calida cum frigidis, ut per eorum actionem fieret mixtorum constitutio. Relinquitur ergo selam aquam & terram mat riam esse mixtorum, agentia autem solis caliditatem ut perficientem, frigiditatem verb ut corrumpentem. Manifeste autem haec aperuit Aristoteles C 4.Meteo.cap. 8.& Io. Sed huic sententiae videtur obstare quod scribit. 1. de Gen.& cor. tex. 9. Vbi erobat, omnia mixta quaecunque circa medium locum sunt, composita esse ex omnibus simplicibus ea ratione: quia ubi inmixtione recipitur Vnum ex contrarijs, necelle est dc alterum recipi: generationes enim ex contrariis fiunt: terrae autem contrarius est ignis, Sc aquae aer, ut contingit substantiam contrariam esse substantiae: Cum ergo in omni mixto tetra dc aqua recipiantur, necesse est de aerem dc ignem recἰpi. Et 2. de Part. au. cap. I. testatur humiditatem dc siccitatem, Sc caliditatem dc frigiditatem materiam esse corporum compositorum. Caliditas ergo de stigiditas non solum ut agentia requiruntur, sed etiam ut materia mixtorum. Si igitur haec vera sunt,& superiores rationes concludunt, utrisque sententiis ab Aristotele prolatis, quae fuerit ratio soluendi Z Quidam putant dichium esse ψ. Meteo. cap. 8. ex terra dc aqua fieri omnia mixta, quia in mixtione dominantur,non quia sola recipiantur. At salsum est in omni mix-
190쪽
ilone domitiari grauia: si enim hoc ellet, nulla mIxta in aqua ascenderent. Sit enim aliquid quod in aqua supernatet, non minus igitur possunt elementa leuia quam grauia in mixtione, motus enim est fecundum simplex praedominans. I. . tex. 7. At multa videmus hoc modo se habere, ut o levi multum enim aeris habent non In poris ut lignum dc spongia, sed in mixtione : arsumento quod non evaporat, quia aeris cst: q. Meteo. cap. 7. &paulo infra: Quaecunque ab igneincrassantur non evaporantia, E c quidem tetrae, haec vero communia aquae & aeris: mel quidem terrae, oleum autem aeris Sc aquae . Et lib. de long. & breu. cap. 2.. Pinguia non putrescere, quia aeris sunt: aer autem respectu aliorum ignis est, qui non putrescit. Ex quibus patet non in omnibus mixtis prae dominari aquam dc terram : multa enim sunt in quibus aer & ignis dominatur, ut quaecunque facile in ignem transeunt. Dicendum est igitur optime positum eise terram& aquam materiam esse mixtorum, quoniam haec sola rec piuntur: Idcit co animalia in icrra de aqua solum fieri testatur Aristoteles . . Meteo. p. in aere enim & in igne non sunt, quia corporum materia haec scilicet terra&aqua. Sed cum omnis mixtio dc persectio a caliditate selis aut huiusmodi fiat: neces le est ex terra quidem ignem fieri, ex aqua autem aerem, si frigidum quod in ipsis est vertatur in calidum. Vbi igitur haec mu tatio ex toto facta est, non mixtio est, sed aeris & ignis generatio: si autem
secundum partem, necesse est fieri medium: medium autem omne naturam extremorum retinet: ut 'medij colores quodammodo ex albo & nigro componuntur, quia rationes utriusque participant lumen scilicet atque opacum. Mixta igitur cum sint media inter calidum & frigidum humidum & siccum, naturam omnium elementorum participare oportet, quamuis materia ab initio ex aqua & terra solum assumpta fuerit. Hoc autem significauit ratio Aristotelis. a. degen. & cor. tex. 49. Ideo com-lioni ex omnibus simplicibus mixta, quia generatio ex contrarijs est, sci-icet in contraria aut media: i. Phy. tex. . media autem ex contrarijS comionuntur. Et quod alibi dicitur caliditatem de frigiditatem materiam es
e mixtorum corporum, hoc significate extrema enim materia sunt m dij secundum rationem, non ut subiectum: nam unum contrarium non est materia alterius contrarij. I. Phy. tex. si. ergo nec medij, medium enim
ut contrarium est alteri extremo .,Nec sequitur idem csse agens & patiens e caliditas enim & stlgiditas medium componentia species est ab agente facta in materia, non esticiens mixtionis, sed quod esticitur. Sie autem frigiditas in mixtionem venit, quatenus caliditatis terminus quidam est secundum magis & minus: omne enim magis & minus est, quia plus aut minus contrarij inest. s. Phy. tex. 19., Nec tollitur definitio mixtionis tradita. I. de geri. Sc cor. tex. 9o. Vnio enim miscibilium alteratorum est in medio, etiam si calida elementa non egerint in frigida, neqau