장음표시 사용
211쪽
Aidam corpore ut aer ex aqua, & magnum ex paruo: simpliciter autem co pus impossibile est nisi secundum accidens ut ex animali animat: oporteret enim ex non corpore fieri. Praeterea ex resolutione compositarum substantiarum patet corpus ultimum esse.3. Metaph. tex.i7. Vbi inquit: caetera omnia affectiones esse non substantias: corpus verb solum quod haec patitur , permanet tanquam aliquod ens & aliqua existens substan tia: Quando autem paulo inferius dubitat: corpus non videri substantiam, quia dimensiones, quibus corpus determinatur, ut longitudo, latitudo & profunditas non videntur esse substantiae: inquit: fugiet profecto nos quid nam sit ens, quaeve entium substantia est: quali haec ultima sint, in quae fiat re lutio ex parte materiae. Idem significauit.7. Metaph. tex. 8. ubi inquit. Enimucro ablata longitudine, latitudine,&profunditate, nihil videmus reliquum, nisi si quid est, quod ab eis determinetur: id est corpus. Amplius ex natura continui idem colligitur. Si enim forma omnis secundum se indivisibilis B est, ratione autem materiae diuiditur unumquodque,oportet materiam secundum se diuisibilem esse. At diuisio affectio est magnitudinis & multitudinis. 3. y. tex. 3s. continui autem est diuidi in semper diuisibilia. 6. Phy. tex. 3. necesse est igitur materiam continuum quid esse & magnitudinem: omnia enim physica corpora magnitudinem habent. Et 3. Phy. tex. CI. inquit : infinitum esse perfectionis magnitudinis materiam,totum enim non secundum se diuisibile est, sed secundum ipsum quantum,cuius affectio per se est infinItum. Et i. de gen. & cor. tex. 29. Neque punctos neque lineas ponendum corporis materiam : Illud autem cuius haec ultima, materia erat, quam neque sine affectione neque sine forma possibile est esse. Item ostensum est alibi corpus supremum quoddam genus esse ipsius substantiae: suprema autem genera non componuntur ex alijs: neque enim sensibilem neque intelligibilem materiam habent.8. Metaph. tex.tis. sed aut sermae sutincompositae aut materia. Corpus autem formam esse Impossibile est, haec
C enim indivisibilis per se est, corporis autem natura per se diuis bilis est:
Materia igitur erit. Significauit autem Aristoteles.I. . tex. 9S. ipsum corpus materiam esse, cum inquit. Totum coelum, id est ipsum uniuersum, unum tantum esse non plura, quia uniuersam materiam compraehendit: esse autem hoc corpus naturale & sensibile: Eti. . tex. I. Inquit : scientiam de natura fere plurimam versari circa corpora & magnitudines, & horum affectiones & motus, & principiar per principia enim videtur significare formas ipsas, per corpora autem & magnitudines: materiam sue subiectum: hoc enim est primum omnium subiectum. Ex quibus illud etiam
patet: eundem esse actum materiae tum coeli tum generabilium & corruptibilium : una enim est ratio corporis.I. . tex.2. & similiter ingenitum &incorruptibile est corpus uniuersum: Potentiam autem, quae est ratio materiae non eandem esse: Coeli enim materia potentia est ad ubi tantum: S. Metaph.
212쪽
Metaph. tex. m. non quidem hoc modo ut potentia sit ad motum, nam &.Dhic similiter aeternus est, potentia autem omnis simul contradictionis est: idcirco posset aliquando non moueri coelum: Sed eo modo tantum potentia , id est unde dc quo: haec enim mutantur.9. Metaph. tex. II. verum aduersus ea quae dicta sunt, dubitu ur. Nam pri md non videtur corpus ii compositum qui l esse. Nam tres dimensiones quibu; constat corpus bieinim aliquod requirunt: longitudo enim, latitudo & profunditas &: tandem ipsum continuum non lampliciter dicuntur, sed de alterum. Si igitur haec corporis substantiam constituunt,alterum erit corpus & corporis materia. Praeterea, si omnis actus & omne esse ab eo pendet quod timpliciter est,& simpliciter actiis, qualis est primus. I. . tex. ioci. corporis igiatur actus ab eodem fluet: non enim corpus prima est si ibstantia neque primum quid . Componi ergo oportet corporis naturam ex actu & potestate, ex actii scilicet, quatenus eum recipit ab altero actu, a quo pendet: ex pote state autem quatenus recipiens omne priuatum est: altera igitur erit co poris materia . Amplius in ratione corporis est superficie terminari. 3. Phy. Erex. o. ob id enim probatur infinitum corpus non dari. Si igitur materia corpus esset, non posset alios terminos recipere, nis destruerentur propris: at iupposuimus materiam principium esse permanens. Vltimo dubitare licet, ut dubitat Aristoteles. 3. Metaph. tex. i . si enim corpus definitur longitudine latitudine & profunditate, lim autem non sunt substantiae, sed
quantitates, Ut etiam confirmatur. 7. Metaph. tex. 8. corpus igitur non erit
substantia, ergb neque materia, haec enim supponitur substantia esse. Ad primam dubitationem dicimus, non esse necessarium tres dimensiones alteri materiae aduenire: nihil enim aliud est trina dimensio quam natura corporea: haec autem est primum subicctum omnium corporum naturalium. Quod autem dimen siones dc continuum omne de altero dicuntur, verum est,subiecta enim substantia est sensibilis, ut terra, ignis, coelum: non tamen Faliquam matellam perficiunt, sed perficiuntur tantum: sunt enim primi actus qui corporibus naturalibus insunt, & impersectillimi. Propter hoc . abstractione separando a corporibus naturalibus, non sunt substantiae, ut Mathematici considerant: dispositiones enim materiae propter fine & substantiam sunt, separata autem a substantia, non amplius nabent rationem substantiae. Non igitur est mirum,segere ipsam substantiam, cum resoluimus in ultimas conditiones materiae, ut notauit Aristoteles, in quem errorem incidebant antiqui, putantes ipsum ens & substantiam esse materiam rideoque corporum Principia putauerunt esse omnium principia. At magis substantia est ipsa sorina, huius enim gratia materia est. Quod autem corpus dicatur componi ex trina dimensione, non ob id compositum quid est ex materia & forma: tres enim dimen siones partes sunt rationis: quae licet inter se ordinem habeant ut materia ad formam, simplicissima enim
213쪽
Α est longitudo, quae secundum unum diuisibilis est: magis composita quodammodo latitudo diuisibili,existens secundum duo: adhuc magis pro sunditas diuisibilis secundum tria, quae est natura corporis ὶ non tamen linea materia est superficiei, neque superficies corporis: componeretur enim continuum ex indivisibilibus,nam comparatae inter se magnitudines termini sunt. Quamuis igitur dimensiones de altero dicantur, non tamen alterum est corpus dc corporis materia, nisi materiam appellemus substantiam compositam, In qua sunt conditiones materiales. Ad alterana dubitationem dicimus, dependentiam entium 1 primo ente non supponere ex ne C. state praeexistentem potentiam: sic enim processus esset In infinitum : nana ante illam potentiam alter actus requireretur, in quo sundaretur potentia, si omnis potentia alicuius est: huiusmodi autem aistus aut erit independens, quod in natura non conceditur, multitudo enim principatuum non
est bona. i 2. Metaph. tex. vltimo. Aut si & ipse dependeat non supponit al- B teram praeexi stentem potentiam, nisi detur processus in infinitum. Primam e b materiam ab illo actu pendere concedimus qui primus est, ab indiuisibili scilicet diuisibile, de ab uno multitudo: materiae nanque diuisio multitudinis est causa: non tamen sequitur materiam componi ex actu&potestate. Idem dicendum de materia coeli, quae subijcitur motui: licet enim actu sit, non tamen est composita exactu Sc potentia aliqua: & tandem nullum sciripiternum ex potestate constat: potestas enim omnis cum eadem sit contradictionis', corruptionis est causa. s. Metaph. tex. I7. Ad tertiam dubitationem, quae supponit in ratione corporis esse terminatum superficie,concedimus verum esse de corpore actu existente separato, ut etiam infert Aristoteles de numero: nullus enim est numerus infinitus actu separatus nec in re nec in intellectu: sc neque corpus infinitum actu. Non tamen in ratione corporis simpliciter inest esse terminatum. Nam I. Ge. to. a. dimensiones definiuntur non terminis sed diuisione aut secudum vnia aut secundum duo aut omniquaque. Vt igitur materia non datur separata , sic neque corpus interminatum reperitur separatum: Inesse tamen concedit Aristoteles ipsum infinitum tanquam materiam persectionis magnitudinis. 3. Phy. tex. cf. Quod en Im secundum se non est terminatum, terminatur a specie. Dicimus igitur corpus ut corpus esse substantiam materialem de actu existentem & sensui notam, magnitudo enim est inter sensibilia communia: imo omnium notissimam: si melicissima enim est naturarie qua Mathematicae scientiae omnium euiden titumae existunt: Quamuis
autem omne corpus terminatum sit, in eius tamen ratione non inesse te minos: ob id cui in terminari ab omnibus cst aptum: neque tamen concC-dimus interminationem in ratione illius elle: nam quatenus actu est, non
est priuatio de illius es lenita, neque negatio. sed accidit illi interminatiod nun cns, quarenus potentia est non ad terminatum atque intermina
214쪽
tum, sed ad hunc & Illum terminum: idcirco semper terminatum est, non Denim habet potentiam ad interminationem aut inlinitum: Ratione igitur interminationis & potentiat, secundum quam materia dicitur, ignota est, quemadmodum ipsum infinitum , quia non ens non est scibile: ratione autem actus, qui interminationem praecedit, notissima est ipsa materia:etiam sne terminis considerata: non enim ob id consideratur interm natio, cum ex ratione auferuntur termini: quemadmodum Mathematici quamuis sistiae motu considerant, non tamen immobilitatem contemplantur, essent
nἰm mendaces: cum nullum sit corpus immobile. Vltima dubitatio soluitur per ea quae alibi de substantiarum disserentἰjs statuimus ex Aristotele S. Metaph. rex. s. Sumuntur enim ex omnibus generibus praedicament rum. Quantitas igitur conceditur accidens esse alicui, albedo enim & mnis forma per accidens quanta est. Corpus autem est per se quantum Asubstantia: non tamen ut separata quaedam natura, sed in ipsis corporibus naturalibus. At Iterum dubitabit quis, si materia est secundum se quanta, non erit priuata specie quantitatis: ponitur tamen materia secundum se ne- Eque quid, neque quanta & reliqua: Respondemus intelligi hoc de quanto, quatenus terminos habet, ut tricubito, quadricubito,& smilibus, haee enim sunt species quantI, ad quas materIa in potentia est: Quod autem omne ens negetur ab illa, cum tamen sit corpus, intelligendum est quat nus fiunt omnIa quae fiunt per se, non ex ente, sed ex non ente: Et si enim ex ente fiant, id est subiecto quodam actu existente, non tamen ex eo utens est, sed ut non ens, fiunt: hoc autem est esse materiae potentia scilicet
Generationem omnem es di in tempore. Quaestio. VIII. V AM VIS apertissima sit demonstraco Aristotelis. 6. Phy. v
rex. SI. Probans omnem mutationem in tempore esse: &pri uatim textu. sci. quae demonstrata sunt accommodentur g
nerationi & corruptioni. Tamen oppositum opinantur inviti eximij philosophi, asserentes non solum generationem simplicem, sed etiam alterationes quasdam, ut illuminationem, coagulati nem, & alia huiusmodi in Instanti fieri. Mouentur autem propter dictum Aristotelis. i. Phy. tex. 2 3. ubi trasmutationes vocat momentaneas, quasi In momento fiant & non in tempore. Videamus igitur prius quo pacto domonstretur ab Aristotele omnem mutationem in tempore esse. Accipit autem: si mutetur aliqv d ex A. in B. ut ex non ente in en Maut ex non ho mine in homine: quando mutatum est, non esse amplius in A. sed in B. est enim homo & cns id quod mutatum est: Si igitur in instanti haec mutatio est, ut nullum cadat tempus medium, aut simul erit in A. & In B. id est in eodem
215쪽
A eodem intanil erit & non erit: aut contigua erunt instantia, quod uniuersa litet de omnibus indivisibilibus impollibile esse ostensum est. 6. Phy. tex. 2. Ex quibus inseri, omne quod mutatum est, mutari prius :&quod imitatur, eius aliquid prius mutatum esse, nec dari primum : diuiditur enim mutatio ad diuisionem temporis in semper diuisibilia, ut In quolibet instanti intermedio sit aliquid mutatum esse, qui finis sit mutationis praecedentis : Hoc autem inducit non solum in mutatione quae fit super magnia tudinem continuam: sed etiam & in non continuis, ut in contrarijs & contradictione: ut in generatione Sc corruptione. Quod enim iactum est, fiebat prius: & quod fit, factum aliqua ex parte est : & ipso corrumpi est corruptum esse prius, & ipso corrupto prius est ipsum corrumpi, quia omnis
magnitudo & omne tempus semper diuisibilia sunt: in tempore autem omnis mutatio fit, Sc non mutatur nisi magnitudo. 6. Phr. tex.32. Sed adue sus haec magnae sunt ubitationes. Nam primo conceduntur ab Aristote-B le, multa fieri tota innui. 8. Phy. tex. Σ3. ut lapidum scissio, quae aliquando fit, ubi plantarum quarundam radices creuerint, non enim scillionis partes successive fiunt, secundum incrementum innascentium, sed aliquando totum simul disrumpitur. Similiter habet lapidis excavatio, quae a pluuiarum guttis cadentibus tandem oritur, non enim singulis guttis pars exca . uationis tribuitur, sed aliquando totum simul abscedit. Et in alteratione,
inquit: non enIm si partibile est in infinitum id quod alteratur, ob id & alteratio, sed simul uniuersa fit sepe, sicut congelatio. Generationem autem simplicem hoc modo se habere testatus est. i. Phy. tex. 23. ubi In generatione simplici&alteratione momentanea non esse principium rei testatur, totum enim simul fit. Praeterea si contradictionis non est medium: gen ratio autem mutatio est secundum contradictionem .F. AEI. tex. T. non erit in aliquo tempore generatio, esset enim medium Inter esse&non esse. Ac-c cipiantur enim termini mutationis ens & non ens, si cadit tempus mediu , in eo neque erit neque non erit: Nam si In toto medio tempore verum sit alterum dicere, ut non ens, nulla erit mutatio secundum substantiam,quod
enim similiter se habet in aliquo tempore, non mutatur sed quiescit, s. Phy. tex.87. aut igitur aliud tempus succedere oportet in quo fiat eius mutatio, de quo eadem reuertetur quaestio, utrum scilicet eo tempore sit aut non sit r& sic nunquam ad finem venietur, nisi in tempore Intermedio neutra pars contradictionis vera sit: aut si hoc impossibile est, In non tempore erit mutatio . Amplius cum format sint indivisibiles tanquam termini, non contingit partim esse in termino a quo &partim in termino ad quem, haberent enim partes . In tempore igitur medio si sunt in eo ex quo, mutatio nulla fit, si in eo ad quod, saeta erit mutatio antequam fiat. Non contingit igitur in tempore mutari substantiam, S tandem nullum indivisibile. In instanti ergo erit horum mutatio. Ouidam putantes has rationes concludere,
216쪽
cludere, nituntur Aristotelis demonstrationem aufugere dicentes omnem Dgenerationem fieri secundum praecedentem alterationem, tempus igitur intercedere non ratione mutationis secundum substantiam , sed secundum praeuiam alterationem, cuius finis introductio est formae in instanti. Sed tamen eodem modo licet quaerere de forma, virum in eodem instanti introducatur &introducta lit, an alio: si enim in eodem, simul erit in contradictione, dum enim fit aliquid, non est: est autem cum factum est, si in lio, aut intercedit tempus, aut instantia se tangent. Praeterea finis alter tionis est affectio manente eadem substantia. i. degen.& cor. tex. 23. non potest ergo simul in fine alterationis esse & generationis: cum enim alterata est aqua, nondum aer est: oportet igitur generationem succedere, quam in tempore esse demonstratum est. Respondendum est igitur ad dubitationes . quarum prima non concludit: si aliquid totum simul fiat, in instanti fieri: Manifestant autem hoc verba Aristotelis. i.Phy. tex. 13. ubi Mollisi rationem redarguens inquit: In conueniens est, omni esse principium rei& non temporis, Sc generationis non simplicis solum, sed de alterationis, Etanquam non momentanea facta mutatione : Vult enim in generatione
simplici Sc in alteratione momentanea, id est quae tota simul fit noe enim significat verbum αθροωρ principium quidem rei non elle, omnes enim partes simul mutantur, scilicet in eodem tempore, non una prius altera :sed principium este temporis, omnis enim mutatio in tempore fit. Ideo generationis δc alterationis est principium, licet plerunque rei non sit oriricipium. Male igitur Melissus supponebat omne quod factiim est habere principium magnitudinis: unde inferebat, quod non factum est, infinitum esse quia rei non haberet principium: Bene autem supposuisset de principio temporis: omne enim quod factum est, habet principium temporis& generation ἰs: non tamen ex hoc inferre potuisset, quod non factum est, infinitum esse, sed temporis principium non habere, id est aeternum esse. FPutabat igitur principium dici tantum de magnitudine, cum dicatur etiam de tempore, dc generatione sim elici & alteratione, de tandem de omni motu & mutatione. Sed haec non sunt praesentis speculationis. Adhuc vero instabit quis. Si tempus diuiditur ad diuisionem motus: motus autem ad diuisionem magnitudinis quae mouetur, propter hanc enim omnia alia diuisibilia sunt, & motus de tempus & species in qua est motus: 6. Phy. to. 39. magnitudine igitur tota simul alterata aut alio motu transmutata, india uisibilia omnia erunt: totum enim simul mutari significat, non prius unam partem quam alteram: si autem prius & posterius non insunt in magnitudine, nec in motu, nec in tempore inerunt. . Phy. rex. io . Idcirco probatum est. 6.Phy. tex. 87. id quod impers est mutari non posse: dum enim mutatur, aut erit in termino a quo, aut in termino ad quem: aut aliquid ipsius in hoc, aliquid in illo. Esse igitux in termino a quo per aliquod rem- .li pus, est
217쪽
A pus, est noti mutari: esse autem In termino ad quem , est mutatum esse: partim autem esse in hoc partim In illo , est dilaisibile esse. Eadem demonstra tio accommodari potest ei quod totum simul mutatur: si enim dum mutatatur est in rermino a quo & secundum totum & secundum partes, non mutatur. 6. Phy. tex. 32. Si in termino ad quem, mutatum est: Si aliquid ii lius in hoc, aliquid autem In illo, non ergδ totum simul est in termino ad quem, ieci prius aliquae partes Aut igitur non contingit murar at quid totum simul, aut id erit in non tempore. Non enim erit unde sumatur prius de posterius in tempore, si magnitudinis aliquid non prius In termi no fuerit quam totum. Responderet quispiam diuisionem motus & temporis in illis esse ratione diuinonis species in quam fit motus rut si calidun, magis & minus dicitur, quod mouetur ad hanc speciem, prius inferiorem caliditatis gdiadum attingit quam superiorem , ut in magnitudine prius per dimidium quam per totum fit transitus: similiter serte dicendum de coaguB Iallone: quamuis enim omnes partes simul coagulentur, non tamen simul persecta & imperfecta coagulatio saetii est. Sed haec responsio serte satisfaciet in ijs quae dicuntur magri&minus, quorum sunt media: At In contradictione & in ijs quorum non sunt media, minime. ut in stillione lapidis : non enim inter dIuisionem & unitatem, seu unum dc multa cadit m
dium . Si igitur seῖssio tota simul fit , inon diuidi potest haec mutatio ire
partes neque ratione magnitudinis, Utpote cuius non prius una pars quam altera scindatur, neque speciei, quia non patitur Intensionem ac rem illionem. Praeterea si qualitatis diuisio & cuiuscunque speciei per accidens est stilicet secundum, dicisionem magnitudinis. 6. Phy. thic. 37. ut alibi expliacatum est a nobis de In tensione de remissone: ablata igitur diuisione magnitudinis , reliqua omnia inditi sibilia erunt . Dicendum est igitur', quemadmodum alibi explicauimus, non posse omni ex parte aliquid to- C tum simul mutari: nam sequerentur impossibilia quae dicta sunt. Cum
nim omnis motus & mutatio successionem quandam habeat, necesse est
- illam secundum partes mobilis fieri siue in ijs ciuae per se diuisibilia sunt.
Vt magnitudo, liue in ijs quae secundum accidens : ut quai tatds dc Briamae. Cum autem non unica tantum sit corporis dimensio sed plures contingit aliquid secundum quasdam dimensiones totum simul muta ri, secundum omnes autem impossibile est: nulla enim esset sectestio par tium: quo autem modo id contingat, abunde explicauimus blIO loco.
Circa scillionem vero lapidis, quae omnino sine ulla partium succellione videtur tota simul fieri: norandum est: Cum superficiei duae sint dimens es, longitudo scilicet & latitudo, secundum quas fit stillio , secun
dum unam quidem dimensionem contingere totam simul fieri, ut secundum longitudinem, secundum alteram autem nequaquam, sed successi-ue. Nam si secundum ambas tota simul fiat, sequetur aut dari vacuum, M aut
218쪽
aut motum quendam esse secundum locum in non tempore. Cum enim I sciit ionis locus repleri aliquo corpore debeat, simul autem circa medium& circa extrema ingredi aer ambiens nequeat, cum aliunde non pateat iu-
gressus quam ab extremis sci Ilion is, interim circa medium scit Itonis locum
admittetur vacuum: aut aer externus simul erit in extremo scillionis & medio. Si igitur utrunque impollibile est impol sibile est quoque scissionem
sinat fieri circa extrema de circa medium: Sed prius oportet ab ea parIe . scindi, unde ingredi aer potest, ut circa partes ex teriores, deinde lucces.sionem fieri ad reliquas: At propter velocitatem huius motus, tempus in sensibile est. Dicitur autem fieri tota simul, tum scillio, tum lapidis oc uatio: tum alteratio: aut quia non diuiditur, secundum quascunque m bilis partes, aut non secundum mouentis partitionem . Erat altera dubi- ratio circa mutationem in contradictione: si enim &ipsa in tempore fiat,
videtur admitti medium Inter ens Sc non ens. Dicimus 4gitur omnem murationem in contradictione, aliquo modo este mutationem in contrariis. Patet autem hoc in omni generatione: Nam ex non albo album fieri, est
ex nigro aut med ijs album seri: dc in generatione simplici inducit Aristo- steles. I. Phy. tex. 63. vhi inquit: Fieri quaecunque fiunt simpliciter alia quidem transfiguratione, alia vero appositione talia subtractione , alia compositione, alia tandem alteratione: quae omnia circa subiectam aliquam materiam aut motus quidam sunt, aut non sine motu fiunt: haec enim aia teratio est, reliqua autem aut per alterationem aut per motum localem consstunt: sunt enim fines, aut una cum finibus fiunt: omnis autem motus est inter contraria. Colligitur etiam ex I. Phy. tex. Isia ubi figuras, formas ,& habitus, de eorum acceptiones remotionesque testetitur non quidem alterationes esse, sed fieri cum quaedam alterantur. Hi dubitatio illa remanet . Si generationis terminus est substantia, alterationis autem de motus localis, aut augmen lationis , diminutionisque, affectio, vel ubi, vel quantitas certa manente eodem subiecto: finis motus non erit adeptio substantia: : succedere igitur oportet generationem, quae non amplius alter rtione fiet aut alio motu: An nullum est tempus iniquo generatio si sine motu Subiectum enim utriusque numero unum est ratione duo: Qua
tenus enim materia est & potentia substantia dc non ens achii, subijcitur generationi: quatenus verb actu subiectum est quoddam ostensum enim est potentiae ubique actum subijci subi jcitur alterationi de motui. Si igitur fit ut cum fine alterationis simul finis sit generationis: neque tamen γ' nerat o alteratio est: generatur enim homo: alteratur spuma seu potius
materia spermatis quatenus actu aliquid est, ves uti humor aut sanguis: dc fit domus,componuntur autem lapides: simul autem persecta est com positio parietum dc tecti, ac domus facta est: de in caeteris codem modo. Non autem dicitur alterari domus cum clauditur parietibus, aut tectum imponitur ,
219쪽
a nitur, nec homo alterarI, cum accipit finem 7.Metaph. tex.is. Hi enim homo ex non homine, alterata substantia quadam material , non ipso homI- ne neque non homine: dc quod accidit huic materiae, ut compositio lapi-Hibus domui est substantia, inest enim in eius ratine: &caliditas materis quidem sanguinis accidit, sanguini autem nequaquam, nam pars est substantiae sanguinis. a.de Part. Anim. cap. 3. Si igitur alteratio materIae est generatio substantiae, finis alterationis erit dc generationis finis, idem nume- ro existens, sed ratione diuersus: Subiectum enim & materiaὶidem numero sunt: & alteratio ac generatio: substantia Zc accῖdens: & tandem demonstratio& definitio ut exactius alibi est a nobis explicatum . Sed antequami ad ulteriora tendamus, soluenda est disticultas circa materiam primam. Si enim subiectit matterationis ponatur: aur& ipsa genita erit, aut genera lomon praecedit alterationem. Esse autem Ingenitum ipsum prImum omnium subiectum ostensum est. I. Phy. rex. 82. Generationem autem altera-B tionem praecedere testatur Aristoteles . . Phy. tex. s7. Si ergo materia prima ellet alterabilis, genita prius esset. Similis est argumentatio. i. cς. tenar. Quae enim alterantur omnia habere videmus augmen lationem & diminutionem, haec autem non sine generatione Sc corruptione fiunt: ex quibus probat coelum inalterabile elle, quia Ingenitum. Oppositum tamen Colligimus. 3. Phy. rex. s. ubi raritatem dc densitatem inquit esse principis omnium pallionum, ut grauis de leuῖs, calidI & Mgidi & caeterarum, secundum quas contrarietates elementorum generationem dc corruptIonem posuimus: Amplius raritatem & densitatem congregationem esse ac disgregationem, secundum quas generatio est δc corruptior Quae autem congregantur de disgregantur, mutari secundum locum necesse est: Ex quibus patet non solum alterationem priorem esse generatIone, rarefactio Gnim &condensatio alterationes sunt, sed etiam motum localem omnium V primum esse. Materia igitur prima non solum generationis erit subiectum,ded de alterationis ac motus localis . Colligitur etiam ex I. Meteo. cap. . Vbi inquit : Corpus quod sub circulatione super continetur, veluti materia
quintam existens potentIa calida frigida, humIda&sicca, fit talis & est a motu dc immobilitate. Si enimcorpus huiusmodi prima materia est, con-Tregari de disgregari potesta inotu coeli, & calefieri &'frigefieri, & ot etas affectiones pati, secundum quas alteratio quidem est materiae. generatio autem compositarum substan tiarum . Quod igitur dictum est. 8. Plistex. T.& I. N. 4ex.M. Generationem priorem esse alteratione de augmentatione, hoc modo intelligendum est. Cum enim duplex sit alterationis si biectum , sciIἰcet materia&composita substantIa, ut quando ex aqua aer
fit, calefieri dicitur tum aqua, tum aeris materia: Cum praeterea non de tur materia separata, alteratio quaecunque tribu Imr compositae substan
tiae: Cum ergo omnis substantia compolitagenita fit ; praecedit generatio
220쪽
alterationem in eodem. Propterea uitur cadum inalterabile est, quia ingeni Dium: accipitur enim alteratio ut competit compositae substantiae. At non hoc modo accipitur alteratio quae perficit substantiam, quaeque eadem iubiecto est cum generatione: permanet enim eadem substantia in alteratione, nam qua calefacta, aqua adhuc est: in generatione auam mutatur substantia. Accepta autem alteratione ut competit materiae id est subiecto quatenus actu substantia quaedam est eadem in aqua & aere, simul alteratio est mat riae permanentis, & generatio substantiae compositae. Hoc autem modo alteratio & motus secundum rationem praecedunt generationem iubstantiae e quia actus potentiam praecedit. Cum igitur generationis subiectum potentia selum sit: alterationis autem & motus actu: hi generationem quς dammodo praecedunt. Quomodo igitur generatio alteratione fiat: & quo modo eadem subiecto sit alteratio & generatio ratione autem diuersa, explisatum est . Ex quibus illud inferre licet, mutationem in contradictione
ite mutationem quandam in contrariis, alteratio enim omnis &motus Inter contraria est: Ideo de principia quodammodo sunt contraria, quo dammodo non contraria: propter subiectam enim materiam haec contin' sigunt. I.Phy. rex. s. Accepta enim materia tanquam potentia, priuatio negationem significat, quo modo mutatio fit in contradictione, dc l ubstantiae est generatio : non enim substantia contraria est substantiae: Si autem acci, piatur ut subiectum quoddam de substantia, iubijcitur contrarijs, secudum quae alteratio est. Si igitur motus omnis in tempore est. ergo dc generatio omnis in tempore: ut enim partibilis est alteratio, sic de generatio: idcirco
eius quod fit, aliquid factum est, de quod factum est fiebat prius: de quemadmodum tota alteratio toti generationi respondet, sic generationis par res partibus alterationis. Quamuis autem inter contraria dentur media, non tamen cogimur inter ens dc non ens medium aliquod dare. Patet id in matatione eorum quorum sunt media, ut si ex nigro fiat album, similiter nim ex non albo album fiet, quae generatio quaedam cst , dc mutatio secundum contradictionem. Simile igitur est ac si dicamus finem motus νex motu fieri, aut domum ex aedificatione, δc punctum ex linea: qu Id e-nἰm medium est inter finem dc id cuius est hnis medium enim se per cadit inter duos fines , non Inter finem dc continuum. Forma ergo , dc substantia siue ens finis est generationis, in toto autem tempore ante finem est non ens: neque datur vltimum quoddam instans in quo sit non ens, tempus enim semper cadit inter duo instantia, in quo neque esset neque non esset, quod fieri nequit: aut si nullum fuerit tempus, in eodem umes erit Sc non erit: aut tandem instantia se tangent: quae Omnia impossibilia esse ostenduntur.8. Phy. tex. 69. Quod autem dicebatur, si in toto tempore est non ens, non fieri mutationemr verum quidem esset, si in fine similiter esset non ens: licet autem ante ipsum semper sit non ens,