장음표시 사용
221쪽
A mutatur tamen, Sc in omnibus signis aliquid est iactum ut ostensium est superius . simpliciter igitur non mutatum est ante vitἰmam persectione lid secundum aliquid est mutatum. Sed dubitatur, si ultim una gener.itio nis est ens cum prius non effet,&motus omnii, desinit in quietem, & quies
in motum, & mutatio in permanentiam Sc cconuersis: finis viiiiiscuius que principium erit alterius: sic autem continuum quid erit motus cum qu ete, & non ens cum enter copulantur enim ad unt in terminum comta munem, qui unius finis est dc alterius principium. At contrariorum quomodo extrema erunt unum ὶ fieri enim nequit. 8. Phy. rex. 72. An tempus quidem continuum est, illa aurem quae a tempore continentu consequenter sunt 3 Accidit enim quemadmodum si in aliquo continuo corpore superficiei dimidium album sit, alterum nigrum: Quam uix enim corposis stiperficies continua sit, non tamen continuum est album cum noro restenim terminus, qui colores actu diuidit unus subiecto existens duo ratio ιB ne: corpus autem non est diuisum actu . Sic temporis ipsum nunc copulat
quidem temporis partes, ut continuum sit totum: res autem quae non
ius lem speciei diuidit. Sed in eo differt a diuisione continui cuius partes permanent, ut lineae de superficiei: Nam in his diuisionis terminita viri usque finis dicitur dc utriusque principium . In ijs autem quorum parte non permanent, finis est tantum Praeteriti, dc principium ibi una suturi,
non e conuerse. Ideo temporis in stans, quamuis ratione duo sit, tribuitur tamen rei posteriori, ut in eo primum verum sit dicere este album: non autem non album, quamvis non albi sit ultimum. 8. Phy. tex. cf. finis en Immotus non est aliquid ipsius motus: & finis quietis non est aliquid ipsius quietis r& finis non entis non est aliquid ipsius non entis, sed aliquid tesposterioris. Ratio autem diuersitatis est, quoniam diuisio eorum quae In tempore sunt, est in ea quae non permanent, ideo semper posterioris est; C quia ad posteriora fit mutatio non ad praeterita: Nam dc in ijs quorum partes permanent, dicitur verbi gratia album non ad album desinere sed ad nigrum: dc nigrum non ad nigrum sed ad album terminari. In ijs autem quae non permanent, priora desinunt ad posteriora:& posteriora etiam terminari ad priora dicerentur ,s ad priora esset mutatio. Neque sequitur continuam esse quietem cum motu aut ens cum Hon ente: termino enim viliamur pro duobus in actu: Non enim idem est esse fini utriusque, neque triusque principio, licet idem finis unius sit, atque alterius principium. Ad ultimam dimitationem concedimus , indivisibilia, ut formas non esse partim in termino a quo dc partim in termino ad quem: quod enim per se
mutatur, diuisibile esse oportet: idcirco compositum tantum est quod fit 7.Metaph. tex. 27. Species autem & forma neque fit neque corrumpitur sed huiusmodi omnia sunt Sc non sunt sine mutatione aliqua, veluti tactus. Quomodo enim termini mutationis snt in termino a quo aut ad
222쪽
quem 3 Solum enim ici quod diuisibile est, haec patitur ., Sed suboritur tu IIbitatio: videntur enim quidam motus in motum tanquam in finem desinere: ut visus motus quidam est, alteratio enim . . Phy. tex. 0. sc& illuminatio. Esse autem huiusmodi fines, patet, tactus enim quidam sunt. Explicauit autem hoc Aristoteles. 9. Metaph. tex. H. qui locus Graece tantum legitur praeteritus ab interprete. Inquit enim quasdam actiones fines esset quae a caeteris motionibus in eo disserunt, quod in illis verum est dἰcere, hoc modo: videt & vidit : intelligit & intellexit: persecta enim est operatio silem habens In se ipsa non in altero. In motionibus autem non idem est dicere: iter facit, & iter peregit raedificat & aedificauit: non enim persectio est in operatione, sed in operer At non simul opus est & operatior aedificatio& domus: cum enim aedificatur, non est adhuc domus. Iniulis autem simul videt & vidit. Motus Ultur erit aliquis terminorum. isque non in tempore, temporis enim non idem est praeteritum d praesens. Idem apparet cἰrca intellectum : intelligit enim quae indilibilia iunt specie iin Indi uisibili tempore. . de Ani. tex. 1 . Dicendum est huiusmodi operationes, quae fines sunt, non differre a reliquis terminis, sunt enim & non Esunt siue mutatione: Quatenus autem aliquid est quod haec patitur, alto rationes elle, & in tempore fieri, ut caeteros motus. Ex potentia enim non fit transitus ad actum sine tempore. Idcirco illuminationem hoc modo in tempore fieri est necelle,& v sionem, atque intellectionem, & tactum.
Quod autem In his dicitur, verum este simul videre dc vidit se, non sigili ficat smul esse praeteritum & praesens de in non tempore esse: sed periecti operationem esse in prἰncti' o in medio & fine: ipsa enim finis Est . Non
contingit alitem aliquid in non tempore est 1: non enim in eodem instanti in quo est, corruptum est: si ergo in tempore corrumpitur, aut fit: in tempore quoque est:8. Phy. tex.6s. Nec igitur tangere, nec videre, nec in telligere, nec ullum aliorum agere aut este contingit in non tempore. Tempus enim est non solum dum ex praecedenti potentia in actum transeunt.
sed etiam dum sacta permanent: videre autem intelligere, & alia huiusmo p .
di cum fines quidam sint alterius motus, allimitantur permanentiae non motioni: idcirco in ipss verum est dicere videt & vidite permanentia enim ipsius esse similis existit in toto tempore: esse autem in motu est semper dissimae esse. uod autem de intellectu dicitur, in indivisibili tempore invitelligere: non ignificat aliquod tempus indivisibile esse, ipse in enim instans id est temporIs diuisio, tempus non est, ut neque punctiis linea: Sed significat totum simul intelligere ea quae specie in diuisibilia sunt: id est in
quo tempore una pars, in eodem reliquae partes intelligula tur, ut de illumi, natione dicitur: non cnim una pars perspicui prius illuminatur quam altera : sed in eodem tempore omnes partes illuminantur, hoc autem est in
tempore indiuiduo. Quomodo igitur omnis motus & generatio simplex by Cooste
223쪽
AI& corruptio, & tandem omnἰs mutallo seu in contradictione seu In con . trarijs, etiam ea quae tota simul st, momentanea appellatur, in tem poresint, manifestum est.
quaecunque ex femine fiunt, eadem fieri posse me s mine.
NTE V A M huius sententiae ratἰonem explicem illud praestri libet. Cum in hac dii putato ne ostensii rus sim ex principijs Aristotelis omnia animalia Gliam hominem oriri posse ex putri materia: hoc modo accipi velim. Nam de homine, qui anima rati nati immortalique praeditus est, fatuum esset credere, eiusmodi animam ex putredine ollam esse: imo neque reliquorum animas ab huiusmodi principio ortum ducere putamus. Putredo enim in cal ditate quadam consistit, quae materἰam concoquit ac disponit, ut partes quaelibet ex sicco dc humido cetia quadam mensura temperentur: virtus autem organica & substantiae r tio aliunde principium ducit, ab eo scilicet, quod actii obtinet talem formam & substantiam 2. de Gen. an. cap. I. Ex putredine igitur oriri posse censemus talem caliditatem, qualis est in semine, quae coctione partes idi sas ex humido de sicco constituat. Praeterea cum alia sit prima omnium animalium & caeterorum entium creatio, quae a primo ente in principio emu-xit: alia eorundem successito: dicimus ortum ex putredine ii milem esse ei, C qui fit ex semine, ad successionem scilicet institutum, non ad primam seecierum dependentiam atque productionem : Nisi enim haec praecessisset, nequicquam neque ex semine neque ex putredine ortum esset. Quod si aliquando meminer in primam persectorum animalium senerationem ex verme fieri, sic intelligimus primam, quia in tempore inlinito, quod se ponitur a Peripateticis, deficientibus in aliquo tempore omnibus singularibus allauius speciei, primum aliquod ex putredine oriri potest, ex cuius semine propagetur species, ur quibusdam contingit ex putredine tantum propagari. Quibus ita constitutis, iam dispu tationem aggrediamur. Receptum est vulgo ad generationem animalium, quibus data est virtus generandi sibi simile, ut homini & quaecunque persecta sunt., duo agetilia
esse necessaria: unum scilicet quod eiusdem speciei sit, alterum autem ipsum Solem: nisi autem duo ista concurrant, non fieri eorum generationem. Collegerunt autem hanc sententiam ex 2. Phy. tex. 16. ubi inquit: homo e -- M iiij nim
224쪽
nῖm hominem generat & Sol: Sed quam longe recedat a sententia Aristo- D telis dc veritate, hinc fiet manifestii m. Nam primum eius loci expositio
imitur. a.degen. An Im. cap. 3. ubi inquit: In semine omnium calorem i
esse , qui facit ut foecunda sint semina: hunc autem non ignem esse neque ex igne, sed proportione respondere elemento stellarum: ignis enim nullum animal generat, sed Solis calor, & animalium non modo qui ἰn semine continetur, sed etiam si quid excrementi sit, pr ncipium habet vitale:& quae sequiintur. Si igitur animalium calor ideo necundus est, quia respondet ei qui a Sole fit: oportet utrunque separatim foecundum elle: nCnenim teneret argumentatio de igne: quem negat animalibus inesIe, quia ignis nullum animal gign t. Similiter igitur de Sole pollemus inferre: eius caliditatena non esse autorem illius, quae in seminibus est aut animalibus, nisi ipse per sescecundus esset, quemadmodum ipsi semina. Praeterea dicto interiori, frustra additur id quod superius est, ut dicto homine frustra apponitur animal, continetur enim in illo: Sic cum dicitur: homo hominem gignit, frustra apponitur Sol : si hominis calor includit Solis calorem. Separatim igitur haec intelligenda sunt, ut hominem homo ζ- ggnat, & Sol sine hominis auxilio. Et 3. de gen. Anim. cap. Io. concedit possib lem este spontinam hominum & cieterorum animalium generationem ex verme: hoc enim modo fieri, non ex otio, si quando primum terrigenae oriebantur, ut aliqui dicunt. Et 7. Metaph. tex. 22. & l. testatur in natura eadem quae ex semine fiunt, casu fieri posse, ut in artibus . At vero & rallone idem est manifestum. Cum enim materia, quae infra coelum continetur, potentia existens calida frigida&caetera quae has qualitates sequuntur, actu fiat de sit, propter coeli motum: a. Meteo. cap. 3: a motu igitur coeli omnis Persectio ortum ducit. Si igitur coelum aliquando inciperet moueri, omnes persectiones in materia signeret solo motu, nulla enim praeexisteret in ea actu substantia, 1 qua ueret generario . Quod si per motum coeli aliquae species non producerentur in actum: ipsum coelum non contineret omnes persectiones generabilium . Praete- prea quod ingenitum est & incorruptibile, non potest pendere ab eo quod
modo est modo non est: At species aeternae sunt, generantur autem dc corrumpuntur ipsa singularia i Non ergo a singularibus pendere possit spe
crerum aeternitas. Contingere enim possit omnes canes qui nunc sunt corrina pi, aut morbo, aut hominum praecepto in omnibuς regionibus: co
rupta igitur erit species, si alius modus generandi non fuerit, quam ex si mine parentum: in tempore enim Infinito sequeriti non erit, quod temper elle poterat, quod impossibilie est iacet. tex. i; . Amplius in plantis Vt demus ex putredine multas oriri , quae semen sceeundum serat, ut patet in terris nuper eissilis, ubi nullum semen conditum extiterit: Quod enim semen in prosundis terrae Per multa secula reconditis conseruari pollit i
225쪽
A Praeespue autem In sterquilinijs per putredinem conuersis in terram, ubi ad
lucem venerint, breuillimo tempore Blitum oriri videmus dc urticam, realias multas plantas,quarum semina non minus fore unda sunt quam terarum. In animalibus quoque s quis non abhorreat materiae immunditiem, idem facile inuenerit. Unusquisque enim lecti cimices ex putredi ne oriri scit, easdem autem & coire depraehendet,&oua parere, ex quibus aliae oriantur: idem in pediculorum ortu repetiet. Quanquam id negarc Aristoteles videaturis de Hist. Anim. cap. i. Nam tendes pediculoruyn: S vermiculos musicarum ex coitu natos nullum animal procreare, sed sordes tantum persistere asserit: hoc enim verum esse unusquisque depraehendet: si ea maneant derelicta extra locum generationi commodum: Quaedam enim egent calore quodam se uente, quaedam S alimento familiari. Lendes Igitur humano calores mundi sunt: dc vermiculi muscarum iuxta carnes
morticinas optime proueniunt, & ad persectam magnitudinem crescunt fiB suppetat alimentum . Pisces quoque fluminum Sc lacuum aliquando sponte ortos esse necesse est,cum huiusmodi aquarum congregationes non tem per extiterint: eorum autem ova multa sertilitate crescunt. Asserunt & mares in nauibus eodem modo oriri, quorum tamen saetus numerosissimi seectantur . Si igitur in quibusdam natura hoc facit, ergb in omnibus: Physicum enim est similiter se habere in omnibus.S. Phy. tex. 63. Sed aduersatur ijs quae dicta sunt, quod scribitur. I. degen. Anim.cap. I. vult enim ea quae Oriuntur ex putri materia, non generare sibi similia, sed alterum genus, ut nonnulla in genere insectorum faciunt. Probat autem ea ratione. Nam si
orta ex putri animalia gignerent sibi similia, ortus quoque parentum sim, lis esset, non ex putri r sic enim in caeteris videmus. Si dissimilia , necesse est huiusmodi generationem desinere, nam alias multiplicaretur species in infinitum:Quod enim genitum est,alterius speciei semper est: Idcirco huiusmoc di ultra tertiam prolem non generant amplius.'de gen. Ani.cap.8. Ex his igitur nulla eorum quae ex semine oriuntur, oriri posse sine semine videntur. Num igitur putandum est Aristotelem negasse ea quae manifestillima sunt λQuamuis. n. le omnibus non est manifestum:de quibusdam tamen clarissimum est spon te oriri polle, quae ex coitu parentum oriri soleti t. Si quis autem ea neget eiusdem species esse admittet infinitate specierum, cum no desinat eoru generatio. Vel ctiam si eade nihil generent, non tollitur dissicultas. Quae. n. ponuntur ab Aristotele generari ex putri,differunt ab ijs quς ex coitu oriuntur & nomineta figuris & tande natura: ut vermis a taeteris omnibus: quod si ed ab eo gignatur, vermis no est, sed mulca aut p. ipilio, aut huiusmodi animal pennarii.3. de gen. An .cap. 8. haec aut ex coitu aut nihil generat, aut verme, in quo dclinit eoru triplex generatio. Atili veru est mures ex Putri materia oriri aut cimices r aut urticam ct Blitiam, Ctiam si sterilia ad inittantur, differre haec oporteret a reliquis, ut caetera animalia dc plantae
226쪽
2 Ees la insitItum crescant. Non tollit igitur haec demonstratio esse quaedam quae utroque modo generari possint: non enim ob id diuersae spee ei
fuerint quae diuerso modo generantur, ut in plantis. Quaedam enim sun quae & semine proueniunt,&auulsione ut vitis: Quaedam sobole& semine, ut Caepar Quaedam omnibus modis ut Gramen. Quid igitur prohi- bet eadem quoque ex putredine fieri 3 Patet autem in generatione ignis . picti enim potest de a motu & ab alἰo igne, non tamen diuersus est specie. Nam qui a motu factus est, alium generare potest. dc ille alium , & in infi-nlium . Similiter Igitur calor animalis qui in uniuersio est ex coeli motu per quem consistunt ea quae ex putri materia fiunt, 3. legen. An. cap. Io. posti. quam compraehensus in materia est, cur non alium g gnere sibi similem possit &Ille alium, &sic deinceps 3 Iure autem optimo fit, ut ea quae ex
utredine tantum fiunt, differant specie ab ijs quae sibi similia gignere pos-lint: Differunt enim animae inter se nobilitate &Ignobilitate eius corpo-- ris,in quo calcitias illa compraehenditur. 2. degen. An. cap. 3. Quod autem
η sibi simile gignere nequit, imperfectius csse quam illud quod potest, existimandum est . Quanto enim maior cst virtus, tanto amplius diffunditur: Imbecillἰor autem citius deficit. Idcῖrco huiusmodi inter impersectillima animalia reponuntur, quae nullam prolem gignere possitnt: Paulo autem persectiora, quae gignunt quidem, sed non simile tibi: ut Muscae,quae vcr-mem gignunt: qui postea nihil generat. Et merito haec propter imperfectionem princ pium habent imperfectissimum: omnia enim ex verme fi ut 3. degen. Ani. cap. 3. Est autem vermis veluti ouum imperse hum: primo enim mollis est dum ἰncremetitum suscipit, tandem aurem indurescit eorum putamen ad similitudinem oui ,-immobile redditur cum prius m ueretur ad alimentum, quo disrupto egreditur animal in suo genere pers ctum tertia generatione. Qitod autem vermis prius moueatur & alimentum sumat, quam ouum fiat, eius causa est, quod natura prae sua impers c chione quasi maturat antequam tempestiuum lite Non tamen omnis ver-mῖs aliunde sumital mentum, ut Erucaer sed quidam in seipsis habent nutrimentum , ut ij ex quibus apes generantur. Differt praeterea vermis ab
ovo: nam ouum dicitur, ex culus parte sit conceptus, vermis autem ex quo
toto fit animal. Ex quibus illud etiam patet, primam persectorum animalium generationem aut ex verme fieri aut ex ouo: cum in se Ipsis habere portedit unde incrementum fiat, aliunde enim affluere nequit, ut tui accidit ex parenter Rationi autem consentaneum est magis ut ex verme quam ex ouo: nullum enim sponte ortum videmus ex ouo fieri sed ex vermer ouit
enim non nisi ab animali fit. Praeterea ab eo quod is persectius est incipe oportet antequam persectius aliquid fiat, hii usmodi autem est natura vermis. Sed dubitator. Si perfecta animalia ex putredine ferent, aliquando vita esset huiusmodi generatio : nemo autem id testatur, praeterquam
227쪽
de quibusdam imperfectionibus . , Praeterea sirostra videtur allus modus g Dnerandi, cum suppetat facilior viaex semine parentum : supponitur enim , species aeterna,&mundus aeternus. Amplius impollibilis videtur gens ratio substantiarum in putredine: proprium enim substaiuiae est, quod pe-cisse est prae existere semper aliam substantiam actu existentem, quae ficit,vr puta animal, si animal fit: qualet vero dc quantum non est necesse in potentia lum .7. Metapli. tex. 32. Si igitur necesse est substantiam ab univo co fieri, nulla substantia fiet ex putredine. Ad primum dicimus: verum quidem esse in regionibus, quas habitamus, nunquam visam esse persccbγ-rum animalium, ut hominis & quadrupedum generationem spontinami Cum enim haec plurimum adepta sin t caloris innati, & corporis molem amplillimam, non breui tempore perficitur eorum generatio: nam quaedam non nisi biennio pcrficiuntur in utero parentis ut Elephas: quaedam annuexpostulant, ut Equus,& Bos: Quaedam menses decem aut nouem ut homo. . legeri. An in .cap. IO. Idcirco si haec calore uteri tanto tempore seueri est necelle, non possunt extra Tropicos calore Solis perfici, recedente e--Πnim Sole ad alterum Tropicum, fit l, venis & frigiditas, quae inchoatos conceptus devastare nata est: Quinimo putandum est neque ad inchoationem vermis susticere e verisimile enim est longius esse tempus generationis exputredine, quam ex semine: semen enim res inchoata est : ibi autem adhuc ueri oportet quod vicem gerat seminis. Persici ergo nequeunt spontans eorum generationes nisi in ea regione in qua continuus est tepor, nec multa caloris & frigoris differentia: qualem clari intra Tropicos ostensum est a
nobis alias, ubi etiam amaenissima esse totius terrae loca comprobauimus. Qualis igitur apparet apud nos ranarum & quorundam similium gener tio : aduen tante enim vere ex tupore Solis colligitur in aquis muccosa quaedam substantia, in qua tanquam in utero fit animalis conceptus: Sic putandum est persectiora animalia subetona torrida perpetue neri, alia qui- pdem in aquis, alia autem in siccis : alia in humilioribus & calidioribus i cis, alia in editioribus stigidioribusque pro diuersa singulorum natura. iQuod igitur nunquam visa si persectorum animalium generatio ex putri materia, in causa est, quia loca in quibus generari posIunt, non sunt caeteris hominibus manifesta propter causas alibi explicatas. Ad alteram dubitationem dicimus modum hunc generandi non superfluum esse, imo necensarium: hoc enim modo aeternitas speciei seruatur magis quam ex prole parentum: contingit enim in aliquo tempore omnia singularia corrumpi: pater autem omnium Sol incorruptibilis est. Neque etiam superflua est prolis generatio ex coitu: habitatio enim omnium terrarum non fieret, nisi quae primb genita sunt a Sole suos faetus gestarent quocunque seruntur. Praeterea cum paucis in locis materia repetiatur diiposita ad persectorum spontinam generationem, & ob id rarius eo modo generentur , defecisse;
228쪽
A natura nisi vina prolificam illis tribuisset. Optime autem v ἰdetur compei, selle: quae enim facile ubique oriri sponte possunt, minus generant sibi stam iter cum cnim naucis egeant,facile creantur,cum autem minimum cal
ris vitalis adepta sint, ob eiusdem impersectionem non gignunt sibi simile: sed aut moliuntur tantum, vermem gignentes, ut Mulcae, in quo desinit generatio : aut nihil omnino ex se generant, ut Ostreae. Quae autem maiorem operam ad eorum constitutionem requirunt, disticilius quidem creantur spontὰ, sed virtutem generandi ex semine efficaciorem polli lent, ut accidit etiam Plantis. Quae enim ex auulsione facile proueniunt, ut plurimum dissicilem habent propagationem ex semine, vi Ficus: contra quae semen valde 'cundum habent, dissicile aut nullo pacto ex auulsione proii
niunt, ut Pinus. Porro illud quoque consentaneum videtur: hominum prose les & reliquorum animalium, quae ab uno aliquo primo ortum duxerint, aliquando desecturas,& earu iuuentutes quasdam esse ac senectutes, ut reliB quorum omnium quae a tempore mensurantur. Indicant autem hoc imperfectorum generationes. Cum enim ex putri materia orta fuerint,quaedam
nihil amplius generant, Vt vermes quidam: alia generant quidem, sed g nita ad persectionem non perueni ut, ut Muscarum vermiculi, non enim ex his aliae nati scae fiunt: sed prius moriuntur quam ad perfectionem veniant et Alia suos sς tus perficiunt, ut tandem parenti similes reddantur, ut apum M vesparum vermiculi: hi enim perficiuntur: Sic papiliones qui ex erucis exqunt,suos ictus sub brassicarum & aliarum Diniarum lijs condunt, qui iualias erucas transeunt, ex quibus alij papiliones perficiuntur, sed no scpius haec iterantur propter imperfectionem. Simile quid accidit ijs,quq no semel sed pluries pariun t, ut apibus: Ex iis enim quos Reges vocant, primo apes numerosi fiunt, postea Reges pauci,qui & corpore maiores sunt. Ex apibu autem Fuci nascuntur Regibus similes, sed steriles & imperfecti, caret enim C aculeo. . legen. Ani. cap. 9. Quemadmodum igitur in huiusmodi videmus aliquando naturam sterilescere: putandum est idem accidere persectioribus sed in multo longiori tempore. Eadem enim est ratio in omnibus. Patet autem hoc vel in ipsis hominibus: multae enim hominum progenies d
secerunt, quae autorum testimonio quondam aderant, ut Gigantum. Ait stantur hoc & alterationes generis humani: Imbecilliorem enim hominum naturam nostris temporibus esse quam antea non solum circa corporis rObur sed & circa vitae spacia animad uertimus. Credendum. n.est calorem coelestem in materia conclusum circa initia longe magis vegetum esse, quam procedente tempore:ob mixtionem enim materiae debilitari oportet quato
magis distat a principio. Quemadmodu autem quὰdam defici ut, sic alias si scitari diuersis tepotibus oportet: patet aut id in Aphrica: regio. n. haec torridam zonam continet:vnde cessit in prouerbium:Seinper noui aliquid affert Aphrica: quaquam id multi tribuerint, diuersoru animaliustequetis iuxta
229쪽
aquas,Vnde ex diuerGrum coitu diuersa orirentur, ut mulus ex equo &asi Duo: ut tradit Aristoteles 2. degen. Anim. cap. . Sed ultima dubἰtatio dissicultatem facit non huic sententiae solum , quod omnia quae ex coitu oriuntur , oriri polline ex putredine, sed etiam ostendit nullam substantiam oriri posse ex putredine. Num igitur animalia sponte orta, negentur substantiae esseὶ Nam si substantiae sunt, non erit proprium substantiarum prae- existere aliam substantiam actu Muni cam, quae licit. Sol enim non estvniuocum cum ijs quae ab eo fiunt. Neque hoc omni substantiae conum nit, scilicet generare sibi simile lapis enim non lapidem gignit, neque terra
terram, nec aqua aquam, nec aer aerem: sed solus Ignis videtur ignem sec
te id quod habet caliditatem animalem, idque si persectum sit, impers cta enim animalia dixImus non gignere sibi similia. Neque soli substantiae
inest, nam omnia contraria apta nata sunt se inuicem expellere, & a se inuicem pati. De Sensu . cap. 4. aptum enim natum est non solum calidum c
lefacere, sed & frigidum frigefacere,& humidum humectare, & siccum si
care, Sc de caeteris eodem modo. Patet etiam T. Metaph. t . 32. commune Eesse in omnibus praeexistere speciem quae non fit: siue in siibstantia, siue inquanto, siue in caeteris praedicamentis: non enim fit rotunditas sed aes rotundum . Quod si dicamus actu praeexistere speciem in accidentibus quidε non esse necessarium, sed potentia tantum r in substantia autem actu prae- existere oportere: incidemus in Idaeas: species enim eorum quae ex putredine fiunr,cum non praeexistant in singularibus, separatae erunt, si praeminere actu oporteat. ProprIum ne igitur substantiae illud fuerit, non quia omni conueniat, sed quia soli 3 quemadmodum dicimus proprium hominis esse,musicum, quia seli non tamen omni insit. Quasi sussiciat quasdam esse substantias in quibus illud sit necessarium, ut scilicet homo hominem gignat, & equus equum, & alia huiusmodi quibus data est haec facultas generandi sibi simile: In reliquis autem non si necessarium esticiens praeexi- pnere eiusdem speciei, sed fatis si potentia selum in materia contineri. At s hoc modo dicamus, praeterquam quod repugnat ijs quae superius demonstrata sunt, scilicet omnia quae ex semine fiunt, fieri posse Ponte: repugnat quoque verbis Aristotelis loco e lato r. Nam simpliciter de substantia In
quit necessarium esse semper praeexistere aliam substantiam actu existentem ει uni vocammon Igitur possunt haec accommodari quibusdam selum. Praeterea fieri nequit ut materia & quodcunque potentia con stat,ad actum tendat, nisi praecedat aliquis actus qui faciat.y. Metaph. tex.i3. aliquid ergo huisiuimodi etiam in sis substantiis praecedere oportet, quae fiunt sponte. Nod sequitur autem ob id, in accidentibus quoque prae existere actu oportere aliquid simile: insequuntur enim ipsam substantiam: idcirco sussicit eius praesentia,quod actu secit substantiam, quod enim illam tribuit, ea quoque ill-buit, quae illam consequuntur. In generatione autem substantiae hoc non
230쪽
contIngIt. Quod en Im simpliciter fit, non insequitur alterIus substantiae
generationem, esset enim accidens, & non simpliciter fieret. Oportet e go in omni substantia, cum fit, praeexistere alteram substantiam actu quae sicit ex eo quod potentia est actu substantiam. At vero insuper oportet ei uiadem speciei esse actum qui facit: quomodo enim musicus domum faciat, aut aedificator sanitatem e Quod igitur ex potentia animali actu animal sa-cit,animal este oportet: & quod hoc animal ut hominem, hominem esse necesse est qui facit: sic enim fiunt, quaecunque natura fiunt.7. Metaph. tex. 22. Ex dictis igitur patet, omni & soli substantiae conuenire, ut necesse sit acta praeexistere alteram substantiam eiusdem species quae ex eo quod est potentia actu faciat. Quomodo igitur aufugiemus incommoda,ut non admittamus species eorum quae fiunt sponte separatas eIIe a sensibilibus e neque negemus huiusmodi substantias esse ὶ Dicendum est igitur in his quoque ut in caeteris, quae alicuius gratia fiunt, principium elle ipsam speciem & ip-s sum quid est: Hoc autem non esse separatum a sensibilibus ut apud eos ,
qui Iclaeas ponunt. Non enim prodesset ad generationem singularium . Metaph. tex. 28. Non tamen in omnibus similiter manifestum est idem specie esse id quod facit. Accidit autem hoc propter duas causas. Primum
ouidem,quia id quod facit, aliquid aliud est praeter id quod fit: non tamen
faceret, nisi in eo Includeretur aut tota ratio eius quod ti t, aut tali pars, ad quam tota ratio insequi posset: ut Polyclctus non efiiceret statuam, nisi i eo includeretur statuae ratio: eam igitur essicit non quatenus:Polycletus est, aut homo,sed quatenus artem habet condendi statuas, haec autem ratio est eius quod fit. Et lapis attritu ignem facit, non tamen ignis est nec ipse nec attritio: continetur tame in attritione caliditas, quae aut est tota ratio ignis,
aut pars talis, ad quam insequi ignis ratio potest. Exemplum tradit Aristuteles de sanitate, quae cum sit humorum aequatio in calido & frigido, a ca- . liditate fit, quia pars aliqua eius est : ipsa autem caliditas ab ea fit caliditate
quae est in motu.7 Metaph. tex. 3o. Alterum autem quod in causa est ut non semper viii vocum videatur ipsum esticiens,est quod natura constantia sunt,quaecunque ab aliquo principio,quod in se ipsis est, continue mota perueniunt ad aliquem finem. LPhy. tex. 8 . Cum igitur in materia sue- .rit aliqua pars rei, quae talis suerit . ut a seipsa moueatur: quemadmodum accidit seminibus,quae accepto motu ab eo unde orta sunt, eo abiuncto adhuc mouent ut sponte donec ad finem generationis perueniant: ob id non videtur univocum esse efficiens cum eo quod efficitur,semen namque non est homo ut animat: Sed in eo aliqua pars est eius quod fit. Moueri autem multa posse ex parte facta explicatum est. 7. Metaeli, tex. 29. δ 2. degen. An. cap. r.ubi semen assimilat Machinis quibusdam siponte motis. Partium enim cum prima ab aliquo extrinseco principium motus acceperit, altera actu ecficitur, etiam abiuncto eo quod primo mouit. Ex his igitur manifestum