장음표시 사용
101쪽
8o De quaest. Oratoriis. totius caussa natura spectabitur; quod videtur
esse contra omnes Rietores: quare neutra poterit vocari satus.
In hac disputatione, M. Tullius O Fabius, s eorum uis enter perpendantur scripta,inter se valde didientiunt ex qua discordia aliae nata frent in hac de statibus materia inter eos di siensiones. Es ergo in re proposita prima opinio M. Tullij, qui satum esse ait in tua prima contentione: disceptationem Nero in alterae quo fit, νt non nihil discriminis inter flatum O disceptationem ponat. uuod autem hoc censuerir Tullius, ex ea quam attulit status definitione , non obscure intelligitur; ait enim satio sue constitutionem esse primam conflictionem caussarum , ex depulpone intentionis profe
. Secunda Quinctiliani, qui existimavit illam
primam contentionem inanem esse; ct ideo in sola iudicatione, O extrema conflictione Ratu collocauit. Quare, in caussa Miloniana satus non erit te, I ure ne Milo Clodium occiderit, sed hic, iure ne insidiatorem occidere liceat uuod hoc voluerit Fabius, exsatus desinitione ab eo tradita, plane per icitur. Siquid
id vult essestatum, quod in caussast potissimu,
id in quo caussa stet O maxime ro tota uCrtatur : quod utprimum cogitandum sit, ita non Irimum exequendum: qua omnia solum iudi-
102쪽
catlam conuenire videntur; quaestioni vero exprima conflictione natae, non item. Ex quibus facile intelligeres quotum nonnulli errent qui extra eoniecturam statum a disceptatione si iungentes,baac tamen Fabi3 desinitionem ad statum accommodarunt , qua status, cum iuditatione coniungitur . Ex hac dissensione quaedam allia inter eosdem siriptores enata sunt discordia:de quibus infra suis locis copiosius dicetur, nunc eas paucis indicabimus . Prima,an quaestio de actionis translatione, qua quaeritur,' aliquis pogit crimen intendere ct accusare, natus appellari queat: quod Cicero astyrmaret, cum satum in prima contentione ponat: Fabius vero pernegaret; cum in bac quisione non mnant partes, sed ulteriri ad conflictionem rationis O firmamenti progrediantur 'Secunda, circa quaestiones legitimas, qua semper ex conflictione rationis oe firmamenti nascuntur,ac proinde,non status, sed disceptationes eas appellat Tullius astatu qualitatis non seiungit. At vero Fabiu qui natum in extrema disceptatione ponit, eo status Nocat; ex intima contetione nomen facit inniuersae caussae, vi postea planius docebitur.ri bis colligeres errare eos, x separantes translationem a satu,non in ip- a transatione, sed in causs translationis , satum ponunt. Errauit etiara hac in parte Η renniaim auctor, qui legitimum flatum consti
103쪽
erit, O disceptationem, siue iudicationem a satu diuersium existimauit: in quo multi receuriores non bene sentiunt, qui controuersias ex lege nato, satra appellant. In eo etiam au- ον illepeccauit , quod satum legitimum,actara qualitatis seiunxit: cum omnes legitimae disceptat es ad bium quasi: tis referantur, sprimam contentionem speres , ut ille spectat. Vult enim consitationem esseprimam deprecationem defensoris cum accusatoris insimulatione coniunctam. v d autem de his postremis controuersis si dicendum , postea statuetur , nunc M prouam respondentes , ita . satia
. Trima positio, in hac dubitatione cuique ,
per me licear, quam voluerit opinionem sequi; modo duas discrepantes opiniones non coniungat, ne duos citatos auctores non intellexisse videatur, O pugnantia dicat: ut aliqui parum hac in re crati, dicunt
Secundaposivio qui Fabii Opinionem defendere vellet, is pres tantum flatus esse fateatur , coniecturae, definitionis , . qualitatis: sed eos
in terdum rationa es esse dicat, cum ex sola ratione o ex rearam naturauriuntur γ interdum ero legitimos, quando ex aliquo nascuntur scripto. At vero si Ciceronis opinio magis ar
104쪽
Liber I. , tris Interdum testimas esse dicat: eandMnqge. opinionem semper in fuscepta sententia pers-sens, retineat: ne, ut diximus, duasi discrepantes sententio coniungat . .
Tertiapositio , quamuis Tulliua Hiquando tibea Uus fuerit communi satus diuisione, qua in kμη rationalem , ct legalem diuiditur: tamen ubi accuratius scripsit, eam omisit, Qum sub tribus
generibus contineatur. Neque in. Oratore M.
gales quaestiones status nominauit, sed controuersin, cum dixit, eaπ interdum ex renasci, interdum ex νerbo, hoc est ex scripto e quod nomen O statui conuenit, o iudicationi. Con- ip ouersias legit as, ideo ab illis tribus gens ribus segregauit, ctim tamen missis contineam tur, quod priuatam tracta ionem requirant.
Quarta positio , M. Tulli' opinio in reproposta retinenda es. Primum, quia se accurate subtiliterque loqui velimus, aliud est criminis depulso, aliud defensionis ratio: item, aliud ,
insimulatio criminis, aliud firmamentum. mare, cum firmamentum si contrarium rationi, O depulseo insimulationi, in omnibus causssextra coniecturam erunt duae diues conten- hones: ex quibus duae item diuersa oriuntur quaesiones . Si itaque unam quaestionem, O iudicationem ct statum Nocaueris, alteram quo appeliabis nomine Deinde, ex communi σ
105쪽
eaussa simplices, quae duas pluresue iudicatio, nes habent ; quibus aliquod commune capuras gnandum es ii sub quo omnes illae iudicatio- .nes continentur, O quo referuntar. Eterim , si id non esset, iam simplices caussae non dicereretur, si duobus , Nel tribus capitibus continerentur, quorum Nnum non referretur ad aliud, ct neμtrum ad Nnum. uodsi νere a gnatur,
id esse non potes , nisi illa prima quaestio, quae
ex prima conflictione nascitur, vi in Milonia na oratione , An Clodius iure necatus fuerit: quo illae quasiones iudicationes ve, seu minus principales status, reuocantur, insidiatorem oecidere liceat nec ne e Fuerit ne Clodius insidia tor 8 Liceat neperniciosum ciuem necne e Fucstit Clodius perniciosus ciuis ' Id autem , ex meliore sententia, ut alio loco, cum de ratione inueniendi status agemus, plane dicetur , uomes iudicatio, sed id, quod tandem in tota oratione concluditur, id nempe quod exprima conssia tione nascitur. An Clodius iure occisus D rit : quod se Quinctiliani opinionem sequaris , minime asrmare poteris: ac proinde nullum habebis flatum. lectius itaque Cicero statum
vocat, primam illam quasionem ex prima contentione natam: non quod νltra progredi non liceat, sed quod ibi primum defensor insistat ad
repugnandum . Praeterea, se Fabii sententiam: mplexAs fueris, illam primm contentionem,
106쪽
'wpaullo ante dicebam,quo appellabis nomines quo pacto res rininctas suis nominibus distimgues Denique, si contraria sententia en vera, caussa qualitatis posset euadere coniecturalis ;γr accideret in Miloniam,vbi iudicatio ex coniectura pendet. Commodior itaque cras inda est ad catissas conItituendas Tui' sententia, qu omnia suis momentiae , atque nominibus disinguit: controia Nero omnia miscet atque perturbat. Ad Tullη sententiam confirmandam accedit grati sima doctorum Louaniensium au in ictoritas lui orationis flattim, eiusdem conclu- Topsonem esse affirmant: haec autem es illa quaesio , qua ex prima conflictione oritur, Ni planius insta dicetur Sed ut adhuc mgis hanc
doctrina corroboremus in contrarium adlata argumenta dissoluamus.
De primo, primum, licet nou matur in illa
priore contentione; taram, ponerior ideo tractatur, mi tandem quaerendo dicendo inissa consisatur; ut in caussa Miloniana, in hac iure Clodium fuisse caesum; ubi confirmata consistit oratio, ergo iure occidit . Deinde, diceret Tullius, flatum non consistere in radiata in in endo, O quidem in primo congressu.
De fecundo,referuntur quidem omnia proxime ad iudicationem disceptationem,e confirmadam: fed tandem omnia eo spectant, ut prima demonstretur quaesis. τt in exemplo saepe alta F 3 tu,
107쪽
De quaest. Oratoriis D, Clodium iuste fuisse chium. QVam, ut in argumentatione complexio praecipuum locum obtinet, ad quam concludendam cateria referuntur; ita in caussa, illa prima quaestio primum
locum tenet, cuius gratia reliqua tractantur . Et , ut in argumentatione ambae sumptiones , quibus tota vis argumenti continetur, disputantibrassectandae sunt, quando bis concesiis , complexionem quoque concedere necesse sit; pari ratione in causis tum ab iudicatione flatus confirmatio dependeat utriusque partis argu mentationes , O iudicis cogitatio, in unan iudicationem proxime tendunt: unde fit, ut iudicatio in omni caussa praecipua dicatur: cum
tamen ad natum explicandum tota eius Nisadhibeatur. Habet enim complexio ratiocinationis , qua tota causa continetur, satum r.
propositio autem rationem , ct assa tio dia sceptationem , ct iudicationem , ut in dia sputatione de ratione thueniendi status latius
Atque ex his, quae in folutionem fecundi argumenti dixim, , quid de tertio dicem dum sit, est omnino pertisticunm: eo igitur misso, ad alia pergamM. Vter
108쪽
Vter faciat statum, actor an reus , Disputatio VIII. Horac propositam dissicultatem magis disficilem,quam utilem esse, libenter fateore quam etiam non grauate praetermisissem, nisο- urtium iuuenum reprehensionem timuissem. Ne igitur in re admodum obscura,at ue perplexa laborem subterfugisse videar,rem discitemo obscuram, quantum in me erit,pessime explanare conabor. Vt autem id melius esciam, priore loco ipsum disputationis titulum expliacabo.
In quacunque ergo eaussa, ut supra docuimus, duae intercedunt, aut intercedere finguntur personae; una quae intendit, o Girmat, altera qua depellit, ct infirmat; actor nimirum O reus,is qui ait, ct is qui negat. Quaeritarergo uter flatum faciat: qui cum sit effectus ex
contetione procreatua suam conficientem causesam habea necesse es, quam hoc loco inquir mra : cuius inquirendae status definitiones supra allata , occasionem praebent: quarum alia ex intentione, alia ex depulsione, alia ex confictione ipsa nasci insinuat: alia reo, alia acto ri hunc essectum tribuere videtur. Et Ni rct dubitatione non vacare demonstrembosubih
109쪽
Trimo, is dicendus est constitutionis auctor qui materiam ad di utandum proponit Tatquiis semper es qui accusat ct crimen intendit, ut es omnino perspicuum: is igitur erit ocienseonstitutionis causo . lDeinde,probo satum ortum habere a reor is flatum procreat, qui necestatem inducit adprobandum; cum probationes comparata sint ad id. infirmandum, quod alius virmat: atqui in statu qualitatis cum reus ait, se iuste egissZ onus imponit actori probandi ipsum non iuste egisse: erit igitur controuersia caussa Postea, probo modo unum, modo alterum- tum gignere: is statum procrea qui depellit, chio depulsione,ut Cicero ait, oriatur flatus e atmodo reus depellit, ut patet in coniectura, cum negat factur modo actor, t in qualitate, qui per firmamentum negat iure fecisse, modo igitur ν-nus,modo alius satum faciet. Contra probo,quod semper ab νtroqher I tus non oritur sine intentione O depulsone, in ex confictione, quae duas necessario requirit personas : ab utroque igitur. Postremo,difficultatem facit in hac disputatione auctoritas quaedam Vlpiani, qui agens de
exceptionibus,ait, egere etiam videtur is, qui ceptione utitur: O quoniaυ reus fese exce-μione tuetur, cum ait,. Non feci, vecturefeci,
actor appellari poterit ; quod tamen sessum vi-
110쪽
detur. In hae di putatione,quam Quinctilianus speciatim examinauit, hae sui auctoru sentetis. Prima, Cornelii Celse, quam Fabius citat, quae his explicatur dictis. Primum,ab eo oriatur status, cuisua propositio est probanda: is νe roprobare debet, qui primo de suo aliquid proponit , ct intendit. Secundum, quoniam in comectura actor proponit, cum inquit , fecisi, quod reus negat, ct actoris es factum probare, ideo huius satus auctor, is qui agit esse putatur. Tertium, in qualitate, quonia reus est qui proponis,cum ait, se iure fecisse,idque ei probandis est, cum actor eum non iure fecisse dicas; ideo status ex defensontiqua es veluti interio quadam , nascitur, non autem ex depulsione: reus
igitur hunc natum faciet. In summa, Celse opia Mio in eo sita es, non eum qui depellit, sed qui
proponit, intendi natum facere . - Secunda sententia es uuinctiliani, qui bacis parte, vi et in nonnullis alijs es ita lubricus, ut vix comprehensi o teneri queat:qui tamen haec a mare videtur. Primum, non est verusal- ea sola intentione nasci, s d opus est etiad ulmne. Secundum , se dicendum est ab aiatera parte oriri, potius a depulsione, quam ab latentione proficisci Gyrmari debet. quare in utroque dicto dissentit a Celso. Tertium, in coniectura, O rariocinatione , me θllogismo ,