장음표시 사용
111쪽
nando in lege contineri demonstratur,quod nutalibi expresse habetur, ex ijs quae in lege aperte scripta sunt, magis statum oriri ex depulsione, quam ex propositione, seu intentione. Quartiae caussa ejiciens fatus qualitatis, potius actor quam reus dicendus est; quia actor est qui d pelli dicendo, Non iurefecistir atque idem diacendum es in definitione . quare, status nunc a' reo, nunc ab actore proficiscitur. Postremum, dum Fabius hunc in modum hae de re disputat, reo intentionem, O accusatori depulsionem tribuit: ct rationem,qua se tuetur reus, intentionem, O sirmamentum, depulsionem vocat; mcuti iudicationem statum .
Tertia potest hic esse opiniolatum oriri femper ex intentione et depulsione: ita ut utriusq; partis coniunctio, siue conflictio sit integra sa- tua caussa: quo sit, ut O ab actore ct a reo oriatur: verum, potius qui defendit, quam qui intendit, actor diem lus est: nunquam tameureo intentio, ct actori depuso, tribuenda est. uuare male, flatio, siue caussa a reo inflatu qualitatis allata. dicitur Intentio defensori et mamentum depulseo , sicuti Iudicatio nou, bene vocatur status. Possem ad hanc difficultatem enucleandam aliquid subtilius oe accinatius adnotare, sed ne rem obscuram plura scribendo,obscuriorem reddam,quid tenendum sit. quibUdampositionibus breuiter docebo. . Prima
112쪽
Trimpositiusproprie loqui velimus, semper
Intentio accusatori, ct defensio reo attribuenda est. Es haec positio contra Fabii doctrinam , quarii bis rationibus refello. Primo, ex antiquo rum Uretorum fententia, qui nu uam eo modo locuti sunt,ut Fabius loquitur. Nam: si depulsio aliquando esset accusatoris, lentio defensoris, non omnes status orirentur ex deprecatione defensoris, cum acusatoris insimulatione coniuncta, ut auctor Herennianin ait. Neque satin esset accusatoris refutatis,nec omnis depulseo in accusarionis refutatione posita, Ni Tullius docet.
Secunda positio, femper depulso est defen- la Fforis siue rei, er intentio accusatoris, e reus inlicietur crimen, e illud definiat, O aequitatem opponat. Etenim, intentionem, propositionemve, O depulsionem,siue insimulationemra , O deprecationem, criminis esse dicimus, hoc est proprie loqui velimus, dicimis, crimen intendere, O crimen depellere: At neque defensor intendit crimen, neque accusator depellit rigitur semper ille depellit, hic vero intendit 2d am cu reus per inficiatione facti se tuetur, ex omniumsententia,satumprocreat coniectura: quando vero definiendo, hoc es, dicendo, graria exempli, se non sacrilegium fed furtum,noucrimen uis maiestatis, sed homicidium fecisie,
μι δΤηitatem opponendo , τι quoio, s- iudicatis
113쪽
De quaest. Oratoriis. dicatio oriatur, opus en ut accusator in tarct replicet, non furtum sed facrilegium, novi, homicidium, sed lase maiestatis crimen comisisti, quae replicatio, ad primam intentionem dic0nfirmandam refertur, O non es proprie cri. minis depulso, fedpotius intentionis firmameratum, rationis,infirmatio: ex qua non flatus, sed iudicatio nascitur , iuxta ea,quaesupra sta-
20rtia postis, status semper si a respondeπ
te es ab eo qui re finiri si de satu proprie
sumpto loquamur, semper a reo, ct defensore:
Ῥὶtiuerse autem etiam ab accusatore, ex cuius
replicatione nascitur iudicatio uuarta positio, non es verum quod cessus d xit, satum oriri ex fota intentione, seu propositione, sue ab eo qui proponit ,sed opus es unius intentione, O alterius depulsion L . Do-Grina es Fabii, estque per se certissima: quam ea confirmat ratio; quia si quod intenditur nota refellatur di partes non congrediantur,se pedem ad ressendi m non gant, nulla oritur controuersa. Ex νtriusque itaque partis conflictione, siue ex intcntionis, o deprecationis coniunctio nefatus, hoc est quaesto in qua itur, ortu habet. Veraem se pro actu in radi fumatur , solam depulsonem videtur includere , ita ut magis depulsioncm , quam intentionem dem
114쪽
eam quaestionem quae ex prima intentione, O depulsione oritur, adhuc quaeri potest, quae sit eius efficiens caussa . Hoc a firmauerim contra Fabium dicentem, qui talem definitioncm tradiderunt , hanc dii cultatem fugisse: quia adhuc quaeri potest, quis sit caussa status, an accusator qui intendit, per intentionem, au reus per depulsionem: quod ipsemu contra Celsum differendo Uiuit'; sed depiationibus hactenus Anunc ad argumenta dicamus. AEAd primum, siue status sumatur pro ipsi
rementia oe repugnantia, atque conflictione, fue pro ipsa quaesione, quae inde nascitur, non satis es intentio sola, seu propositio: ex quass.la nulla oritur disceptatio, de qua sit dicendum,fl est igitur, quod in im argumgntation O. assumitur. Ad secundums per amus In Tullianas ensentia, fatemur etiam in qualitate statum oriri. proxime ex responsione rei dicentis, se iuste e- ιgisse, γnde oritur illa prima quaesis, in qua tandem mitur, iure, aut noue iure fecissυ .uuod si etiam iudicationem, quasi iuuantem satum νoce , non a reo , sed ab ahoris depulsone nasci dicendum erit. Ad tertium, quo pacto hoc argumentum fot
115쪽
Iud tamen ex quorundam sententia addiderim, intemtionem esse veluti materiam status, depul-Pin. sonem vero quasi caussam licientem , suefor
mam. Ad eum modum, quo in matrimonio unius contrahentis iverba Iani materia, ali
rius Nero quasi forma: Ῥt aliqui Theologi dii cunt, sed male. . Ad quartum, illa Vlpiani sententia nihil liud significare uidetur , quam reum in exceptione viaeri quodammodo actorem e ct actorem quodammodo meum: idque in omnebus causis in quibus defacto .constat: quoniam in his, depulsio defensom, quia definitionem O aequitatem opponit, inrentio, o accusatoris excoptio, propter repluationem videtur depulseo. Quod autem nec in exceptione quidem, reus proprie dici possit, actor,perspicitur ex libro secundo Pandectarum, leges tima capite, depactis:vbi Vlpianus docet,non omnia pacta iuris gentium parere actiones; sed partim actiones, partim exceptiones: unde discimus, aliud esse Uc re, aliud excipere. Atque hactenus de salibus uniuerse difflutatumst: nunc de singulis speciatim agemus: na duae dissicultates,quad praetemime Nideor , quarum altera de Ilatuum ordine, praefantia , - O numero in una ct eadem causa quaeritur ;in altera,an genus demonstrativum proprie os persatum admittat, ex hsque aliis in loci
116쪽
- Iiber L - sseis dicerens manifestae fient. De status Coniecturalis vi, atque natura.' Disputatio . IX. .
Expositis hi,qua defatibus uniuerse dic da rami: quae de singulis scribenda sunt
corum facilior explicatio. coniecturali igitur,qui omnium primus censetur a picando , quasdam obitationes priore loco propona: d inde variispositionib; s, quid de eos uendumst,docebo, ac rei se quid inter scriptores en discordiae, insinuabo: pbstremo adlatas dubitationes diuoluam . Quod igitur ad primum attinet, has assero dubitandi rationes.. Trimum, non videtur hic flatus omnium primus; cum in agendis caussis illa seseprimo ose ferat dubitatio,post ne quis agere,quae ad Ra- tum Transationispertinet: qua cum quisp0sest,feseprimo laco tueri debet: hic igitur rus primum occupabit locurata. Deinde probo hunc satum male ijs appellavi nominibus,quibuspasim a scriptoribus appellari solet. R in bene dicitur coniecturalis, 'quia non solum coniecturis, sed etiam euidenia
tibis argumeatis rem aliquam esse probare contendumus. Nec etiam bene appellatur, Ost,quia de repraesenti non es coniecturased de praeterita futura, de quibus non q rimo sint,sed a fuerint, O an fataraesent: unde inferres,male etia appellari quasione defacto.
117쪽
De quaest. OratoriIL Tostremo , ut quasdam alias dubitationes , amitta quaesio, an sit, hoc es an aliquid roteriatur in rerum natura,νiderar pertinere ad Philosophos, qui per caussas naturales remese,Nel non se demonstrat: non igitur ad Matores. Vs omittam, quod haec quaestio supponi sole ut ex Aristotele in posteriore anal , libro primo , in initio discimus; νbi intecalias suppositiones ponit hac, an res st: quare ,
haec quaestio non venit in concionem. Hic quoniam nullae occurruut opiniones priuatim Garax dae,nec Nua necessario ponenda 1 mi fundamen ta adpositiones accedo.
Prima positio, hic flatus bis sulet nominibuta appellari, Ansit, de facto, coniecturalis , inficiatis, ct a quibusdam nouo vocabulo, nescio,an Latino, Realis, quod in eo, an res sit quaeratur. Illa appellatio, an sit, es communis-yma,quae continet omnes quaestiones, etiam cognitionis. Dicitur quaesto de facto propter iudici in quibus potissimu de re ansactast, qus
ritur. Ubi notasser quaenionem,anset, duo nos posie inuestigare: estorum an aliquid in rerum natura existat, Ῥt cum quaeritur, an vllisin populi in hoc terrarum orbe, qui contra uos προ filia Agant: an Tnmei inueniantur altUrum, cum coniuncte quaeritur, an aliquid ab aliquo
fuerit factum; ut, An Clodius Miloni insidias paraucriς. Priorem quaestionem aliqui solumi r ad
118쪽
. Liber I. s ad Philosophos pertinere arbitrantur; post
riorem ero ad Oratores. Inficialis dicitur ob defensoris depulsionem, qui ne dodim inficiando, e suamve opinionem tuetur. At vero ex parte actoris, coniectura nomen sumpsit, quod ipse suam intentionem per coniecturas probare debeat. Et quoniam haec appellatio in valde u- stata , aliq id de ea speciatim dicendum nobis est. Coniectura ergo dicta vi a conicctu. contem Fab. lib.sctus autem, es agitatio mentis olers ad urritate signis eliciendam: undeJomniorum ominic-que, ut etiam ex sacris literis discimus inter- Gen.
Pretra, ιoniectores a c6n cipdo vocautur. Quod D n nos coniecturam dicimus, Graeci eadem fere notatione , ςοχ dicunt, παρὰ τοδ ςοχα θοω, quod est copum attingere, ut aiunt, coliturare. En autem coniectura, ut Hermogeni placet,probatio desubstantia, siue existentia incer ta rei ex segno aliquo manifeso, vel ex suspicione de aliqua persona concepta. Vbi animaduerte, coniecturam, interdamfumipro ipso actusue iudicio, de aliqua re ex signis dicto: interdum Nero pro re ipsa de qua fit coniectura, quo modo satus ipse, me quaesto coniectura vocatur; non quod in hoc tantum flatu coniectura utamur, sed quia in eo praecipue coniectura atet: quae potes e se, vel de re aliqua, extra cogitationem exinenter vel de animo ct cogitatione alicuius. Sed de huius natus appelJa-s -tiombo -
119쪽
Secunda positio, Ilatus coniecturalis es quς stio, clua per coniecturas, uesigna de re aliqua inuestigatur,an sit. Haec descriptio, cum est per se satis manifesta; tum etia ex ijs quae dicentur manifestior fiet.
Tertiapoisitio , as hunc coniecturae statum omnes temporis partes reuocantur hoc est, aufuerit, an sit, an futurum sit , ct an fieri posit, ct non solum, an quippiam a quopiam sectum sitsed etiam an sit simpliciter hoc est, an in rorum natura existat: quod contra quosdam aseuerauerim, eam ob causeam, quoniam nulla es quaestio,qus a materia Oratori subiecta non co- tineatur;vt, an sit aliqua vis diuina:an reperiatur locus,in quo improbi cruciantur. continet itaque hic status controuersas depraeterito,an
factum sit,an fieri potuerit: depraesenti,an a anseri nunc post: defuturo, anfutura sit, O an feri poterit.
Quarta positio, coniecturs flatus non solum in iudiciali genere,sed etiam in deliberatiuo demonstrativo reperiri potest e quamuis in illo frequentius. Doctrina es. M. Tullij ct multoru retorum,quos in re satis nota nihil est cur speciatim citemus: ad quam confirmandam etiam ipse accedit ratio. Nam quaesiones itabus inuestigatur,an aliquid sit, aut se pol t in rerum natura, ad genus pertinent demonstra
120쪽
ιIuum, vel ad didascalim r. i' subi ctum, visuo loco dicetur roe in consiluissaepe quaeritur,an aliquid sit futurum. Quincta positio, etsi in genere deliberativo . pius incidat tempus futurum; tamen etiam alia duo tempora praesens O praeteritum incidere aliquo pacto posiunt; ut in subiectis patet Cic. lib.1 exemplis. Sit ne rex Antiochus aequo animo μὴ , ν erga populum Aomanum: Moliaturne Catilina perniciem ciuitati An P. Lentulus cum Catilina coniurauerite An dux hostium con rasae do ex agro pacato prae a abigi imperauerite Futuri huiusmodi funt exempla, sit ne Anni- balseruaturus fidem Saguntinis, si ei sese des rint'Sit ne relicturus Italia i copia in Africam trajciantur Sexta positio, in causis iudicialibus eonim Cicili, r. βμrapotissimum est depraeterito,de futuro ra ' Ast ro, cum sit iudicium de accusatore constituendo;
ut, Ptersit melius accusaturus Verrem, Cicero. an Caeciliua e quam ob causam hae controμem Gelsa, .Divinationes vocantur.
Septima positio, In genere iudiciali de fum, ξδb lib- - depersona queritur, O quidem diuersis mo' 'dis. Primo, O hoc stequentius, cum defacto coostat, seu quaeritur depersona, vi cum con- .saret Aiacem obise, quaerebatur, an ab Vlisse necatua fuisset. In quo genere reus aliquan-