장음표시 사용
121쪽
ioo De quaest. Oratori)s. nam crimen Teucit; 't patet in Cluentiaria, PHCicero proba non a Cluentio datam fuisse pecuniam,sed ab Oppiantico: aliquando in ipsum qui
accusat , quem modum Graeci, ἀντικατ=1γοριαν, id es mutuam accusationem vocant qua ratione Cicero in Oratione pro Roscio Amerino probat parentem non a filio,sed ab aduersariosuiso uid. lia interemptum: aliquaudo in eum ipsum, qui bro II. m0rtuus es, ut in I sis defensione accidit aie-Motε. bat enim Aiacem sibi mortem consciuisse. Vbi crimen non ideo reis citur, vi qui peremptura est fiat reuπό ut coniectura a reo qmoliatur. Secundo, cum oe de facto O de facti auctore inuestigatur. V o Verres a Leonide pecunias acceperite an M. Coelius mutuatus fuerit aurum a Clodia; an datum fuerit venenum, oe a quo. . o Vbi interdum duae separatae fiunt quaestiones : altera qua negatur fictum: altera qua conce
so facto,negatur ab hoc hom ne factura . Po- fremo, o hoc qu dem rarius , cum depersona - es res certasta defacto dubitatur; νι si constaret patri datam fuisse potionem a filio , cuius parte epota,ille euita migrasset; filius vero qui reliquum exhausisset , mortuus non esset: tunc enim quareretur , an filius venenum dedisset
Octauapositio,argumenta quibus tractaris Libro 3- Letflatus coniecturalis, praesertim in iudiciis ,
t postaed - crisimilibus oesignis, ex quibus
122쪽
autem sit signum,ct verisimile,non eodem modo ab omnibus exponitur: a Cicerone hoc pa- Lcto. Signum est quod sub aliquem sensum ca- de Inu. dit, quiddam significat, quod ex isbprosta Auct. rbe dism Videtur; quod, aut ante fuerit, aut in ipso x0 λ i Δὶς Vegucio, culpost ipsum confecutum, O tamen ηδη'ς' δ' indiget testimonis, ct grauioris confirmationis: ut cru0r,fuga, pallor, puluis, O quae bis sunt similia. Alrs hoc pacto, signum, siue indicium es dictum, velfactumsc ad negotium spectans;
t ex eo facile probetur, vel tanquam caussata sectis, vel contra .Arisoteles vero, cum iu Rhetoricis docuisset M et orem potissimum ti Liba.e. ent memate,dixit ent memata oriri ex pro inirbabilibus O signis, ac proinde hac idem ess idebere. Probabile autem est id, quod semper folet fieri: non simpliciter, ut quidam volunt; sed cum sit de iis quae aliter se habere possunt,scse habet ad id quod est probabile, sicut uniuersale ad particulare. Sigriorum autem, aliud se babet tanquam particulare ad uniuersatietas νt omara sapientes esse iustos; quia Socrates cum essetfapiens iustusfuit: Cael us adolescenta fi it ad libidinemprocliuis, igitur oe caeteri mdolescentes: Sinon Graecus insidiator feci Τμα vitai a. re Graeci omnes: aliud tanquam uniuersale ad
Farticulare; νt si quis febricitare hominem di
123쪽
eat, quia crebro respirat: es hac foemina Mutitera,quoniam uoctu Nagatur. Haec igitur signa
dicuntur,qua solui possunt, etiam se vera sint. Sunt tamen quaedam signa necessaria, ex qui bus fiunt syllogismi, quae graece τεκμηρia, quasi
noli extrema, ct Nitima, latine argumenra vocan
tur, hoc es signa certisma σ euidentissima, quae solui non possunt: ut si dicas, quempiam aegrotare,quia febricitat, ct peperisse,quoniam lac habet. Huc pertinet illua,quod es in diuinis literis, Issum se suis Apostolis post pasionem, vitiumpraebuisse in multis argumentis, hoc est Ad in multis signis certisimis, O insolubilibus. Probabile a M. Tullio ad hunc modum describitur, Trobabile est id, quod fere fieri solet, aut tuis.' '' quod in opinionepositum est, aut quod habet in se ad haec quandam similitudinem, siue id fatifum sit, e verum. Verum in eo genere, quod
fere solet fieri, probabile huiusmodi est: se mater es, diligit filium: si auarus est, negligitius
. iurandum.In eo autem, quod in opinioneposi-
tu es, huiusmodi suntprobabilia: Impi s apud inferos poenas esse praeparatas: Eos quiphiloso' phia dant operam, non arbitrari Deos esset . Quod diuidit in signum, credibile, O iudicatu. Signum eo modo definit, quo supra diximo. Credibile, illud est' ait, quod sine teste, sola a ditoris opinione firmatur ; ut, neminem esse qui suos liberos incolumes oe beatos esse nolit . Iudicatum
124쪽
. .ao, Liber I. ro Iudicatum , quod assensione, aut auctoritate alicuiua, vel aliquorum es comprobatum. Alibi omnem coniecturam in verisimilia, ct in propriaά rerum notin id est in certa signa diuisit. Verisimile illud est, quodplerunque ita fit; ut adolescentiam procliuiorem esse ad libidinem. Tropria autem nota , argumentum quod nunquam aliter fit, certumque declarat; ut fumo nem. Nero a Platone id dicitur verisimile, quod multitudini ita esse videtur: quod F hiub credibile vocat, cuiua tria facit genera: unum firmisimum, quod fere semper accidit; ut, matres suos amare filios: alterum propem Fus; νt eum qui recte valetperuenturum in crastinum: tertium non repugnans; ut furtum domi factum ab eis fuisse, fui domi erant. RJrsus credibilia, seu probabilia quandam habent latitudinem, quod alia magis,alia minus, alia pluribuσ, alia paucioribus , alia his, alia illis probabilia videantur: quorum varieto in probando animaduertenda es. 'na positio, orator non solum utitur fAgnis probabilibua, sed etiam necessar s: quod asyrmauerim contra Fabium. Hoc non solum docet manifestis a Aristotelis auctoritata, cui etiam subscribit Tullius, qui coniecturam in Nerisimilia, ct proprias noto diuisit, sed etiaomnium bonorum oratorum usus confirmat. Et cum innatum coniecturalem Nenianί omnes . O ε θμα- In parti
125쪽
164 De quaest. Oratoriis. stiones uno an pes sit probari potest
, , quod nsc Fabiata negaret,cur orator 'ecessarusHm, ad eas tractandas uti non debeat ζ Pici. 'Decima positio,exHxiis non necessariis tum particularibus, tum uniuersalibus infirmum ducitur regumentum, nisi frequententur , σCicti iri 'Ruo infirmi ex illis, quam ex his. Non Pali. enim, quod in Nno sngulari cernitur, necesario in toto genere reperitur . eque necessario concinditur, i situm fuisseparum gratum pa
-- - tri, quod is, eum ru ablegauerit se At se itai argumenteris, Cethegus amicin erat Catilinae. cum eo frequenter versabatur, armorum maximam νim parauerat; igitur focias coniurationis fuit, firma conficeretur ratio. Item, Clodiud insidiator fuit, quod dixerit Milonem tria duo periturum , quod agrestes seruos armasset, quod impedimenta domi reliquisiet, c. .at vero ex singulis signis necessariis, necessaria conficitur consecutio, quae signa in omnia diducuntur tempora: in praeteritu'N;vispeperit, coi-uit: in praesens; in mari est tempestas,quia νω si magna vi in illud incumbunt: in futurum pcor vulneratum est, morietur igitur . Ex pro- .a .i I babilibus autem, firmiora sunt frequentiora , quam qMe raro, eueniunt, ct frequentissime,' quam quae aliquando: O quae sunt cum re coniuncta, quam quae sunt assecta; ct ea qua non, solum sed etiam motum faciunt.
126쪽
Liber I. IosVndeci a positio, coniecturae, me ver j similiapartim ex rebus, partim ex personis sumunttir: quibus adderes ali, circunctantias, ut locum o tempM : verum, non ex quibuscunque personis, nec rebus petuntur . Nam personarum aliae sunt quae in disceptationem non veniunt , O ba nullam argumentorum copiam
praebent; νt personae infinitae, nullis attributis descriptae, aut notata nominibus . Item personae aequales , ut in Caeliana Coeliud o Clodia, ni aliquid inaequalitatis inueniatur, ut defensione utamur: in aliorum Mero orationibu s oppugnare possumus; ut in oratione pro Ligario fecit Tullius , ubi neruose Tuberonem νrget. Aliae in disceptationem venire possunt, a gumentorum siluam suppeditant,stab his coniecturas sumere licet. Similiter, rerum quadam sunt disceptarionis capaces, vi qua argumenta firma praebent; νt, haec, Caedessecta essis via Appia: quadam, de quibra nulla in controuersia , O nullam praebent argumentandi facultatem; νt si filius accusaretpatrem,a quo merito Napulasset. Vt autem adhuc melius imselligatur quomodo O quando apersona, O are argumenta sumere liceat, quaedam coniecturarum genera ab Hermogene tradita breuiter adscribam Coniectura dupIex en, altera imperfecta,
127쪽
ios De quaest. Oratorijs.la: altera perfecta, cum ex utraque parte comiecturas promere licet. Rursus,altera simplex altera duplex seu coniuncta . P erfecta simplexin, cum certa persona de certa re in iudicium trahitur; ut, se .antonius fricto , ct cruento gladio visu fuisset prodire ex cubiculo, ubi interfectua fuit FranciscuN. Imperfectasimplex, quae certam babet personam, rem vero nullam, quae quoniam non consistit, in iudicium non venit, quidquid aliqui dixerint. Perfecta, siue coniuncta, duplex es, cam duae sunt persona quae duo res in iudicium afferunt; ut Demosthenes, O Aesch)nesa legatione Thilippi reuersi, inter se proditionis accusant: quod ille magni auri pondus reportassee inuentus eri; hic vero orationem scripserit,qua se a crim ine proditionis defenderet. Vbi uterque confirmabit, O con utabit dumendo probationes a rebus cin apersonis : in quo genere praenabit simuI confirmare confutare, quam totam caussam confirmare , O postea confutar . Imperfecta duplex ex parte personarum est, cuM certa ac notae personae non subsunt, res Nero O signa maxime; ut si diceres duos quosdam se proditionis accusare, quod ab hostibus redeuntes alvereum magna vi auri inventua , alter cum Oratione qua a proditionis crimine se defenderet Vbi res suppeditarent coniecturas, persona mirime. Imperfecta duplex eaparte rerum, curan
128쪽
personae sunt certa, res vero nulla,non simpliciter, quia non consisteret; sed quia nullum prooprium signum assertur, quod hanc , vel illam, personam fecisse demonstret; νt ecce quidam habebat seruam O nouercam, qui Neneno mortu es: illa inter se accusant; ubi nullos locosa re sumere licet, sed solum a personis. Huicen fere similis controuersia, de insidus paratis inter Milonem ct cladium; ni velis dicere, hane ita esse imperfectam ct quasi mediam, ut altera pars ex persona signa fumat,ut Milo ex factis dictis Clodis, altera ex re ipsa. Sunto alii coniectura coniuηcta,modi,quos latius explicatos apud Trape.ntium uidere poteris, ιι
nos leuiter atting M. Primus dicitur conlauctura incides, cu ante tractationem principalis caussa,aliqua superueniens coniectura necessario explicanda es. Secundus , praeprobata coniectura, cum antequam ad principalem caussam veniatur, alia quaedam coniecturalis expedienda est . Tertiu4 , comprobata coniectura i cum
signa ex quibua suspicio constatur, non ut in careris per fe constant, sed νnius probatio ex alterius probatione pendet. Horum modoris exempla apud eundem habes. Denique , est oealia coniectura ratio, cum de ansmo Moue semientia quaeritur, hoc est, quo animo aliquid factum fuerit; vi, 3 mater mente capta, filium ississet, priuignum necasset , de cuius animo ,
129쪽
cum sana e set, quaeriposset . Illud etiam ex e dem Herme gene a notauerim, aliqYam perso nam vocari in iudicium, vel obfactum suum ,
Cum ipsa signum ficti praebuit; ut Vstses o
cisi Aiaris: vel propter factum alterius certi hominis, cum iudicium non nascitur a reo, sed a persona extranea; vocatur tum reus in iudicimob suspicionem aliquam: vel propter factum alterius incerti hominis : vel denique cum nulla persona est nominata, ut cum auctor non apparet. Ut si iiij prodigi pater nusquam inuenire tur, filius ab inimico accusaretur. Rursus ex eodem illud adiecerim, rerum quae in iudicio cosistunt quattuor esse genera: Primum, cum tam res, quam persona aSumenta secum assert: νι in causa Socratis, quod adolescentes corruperit: 'bi ex persona philosophi, O Piri boni, ct ex re ipsa licet ducere zrgumenta defensiori. Secnndum, cum alterum eorum in desceptabile. Vt an mors Clodii fuerit contra leges facta: sed de persona Milonis psila es disceptatio. In Rosciana de facto non disceptatur, cum sit certum, sed de persona . Tertium, cum de rationibus ipsis es disceptatio, cum ab utraque parte probabiliter defenduntur, σ nouo quaestiones pariunt: Vt, se occidis , non sepeliuissem rimmo quia occidistis eliust. Quo fit ut argumentorum, sicut O rerum,quaedam consistant, quaedam vero minime: visunt illa,qua reccur
130쪽
Liber I. I Osrunt, hoc es, quibus utraque pars vii potest. uuartum, quae iudicationem babent incertam , hoc est, cu iudex quid decernere debeat, ob causse incertitudinem gno rat,acscribit, P, . L. n0uliquet. Vis filius per imprudentiam parreri occidisset. Quot autem sintgenera caussarum, quae in iudicio non veniunt, supra de numers Liatuum agentes, docuimus. Atque de his ha
Quod ad a dimentorum solutionem attinet, primi facilis Hisolutio: quoniam status translarionis extrinsecus accedit, non ex rei natura sumitur: O quia est species Ratus qualitatis, ideo qualitati subiicitur; νt ex ijs quaepostea dicemus,planius intelligetur. De secundo, ideo hic status coniecturalis nominatur, quia νt plurimum coniecturis utitur: praesertim si de rebus quae ab humana volvulatependent,sit cotrouersia. Ideo Nocatur, Aust,quia praeteritorum futurorum veritas,
Ῥt Dialectici tradunt, pendet ex praefenti: Oita sub ista appellatione, An sit, intestigitur, aufuerit, O anfutura quippiam sit. De tertio,quid ad hoc argumentum sit dicendum,cum ex hs quae explicata sunt,manifestum .st, nihil es cur aliquidpriuatim dicamus.