장음표시 사용
151쪽
tur; vis quaereretur,quid vacuis, quid aliurat, squid aueruncare significet; aut unde cura, ciuitas, o tumultus sic dicantur: .altero, cu quaeritur,an aliquod nomen cuipiam rei, autocto , ut paullo ante dicebamus,conuenirepost; νt, an qui rem suam occulte, possessori subtrahit, fur dici queat. Primus modus ad Grammaticum,fecundus ad I 'etorem pertinet. Quo loco, ad maiorem eius, quod nunc docemus explicitionem, animaduertendam en,rei cuius am nomen totam rei natura designare, cuti π eiusdi ξτei desinitio, ut.n. hac oratio ars bene dicendi, totam M)etoricae naturam exponit; ita hυc nomen, γetorica; sed tamen ilia clare, loc vero
obscure; illa distincte, hoc confuse. uuo fit, Mi
cum quaeritur, an alicui Dcto, aliquod nomen conuenia non de nominis significatione, et no-Ce. tatione quaeratur, sed de tota rei natura,tali nomine significata, an Ebutis factum fuerit dei ctio,velprohibitio. Quare,cum de hoc flatu diicitur,esse controuersiam nominis, non es intel ligendi designificatione, notatione riqua ius interdum etiam ista quae rantur,sed de rei natura nomine significata; quod pro tota rei sub nantia aliquando sumitur:Quo modosumpsi eiidetur ille qui cecinit. . ..
Aculsumque humoris caput, et sine nomine corpus ; boc eIn amissaprioris natura ratione. uuartum fκn. mentum , ad natum de Mnitiuum
152쪽
Liber I. Ias' riuum non solum pertinet quaenio illa,m natura per genus O proprietates coniunctim quaeritur; vis inuentaretur,an esse an a, rationu particeps, sit homunis natura; erni esse artem bene dicendi, Metoricae ; sed etiam ii sum alicuius rei genua attributa superiora intrinseca,ac etiam disserentia ct propriae nota,caussas interna quaeruntur. uuare i quisa anquireret, an rhetorica sit virtus,a. sicultas, gri , a' homo sit ratione praeditu,snon metriatus qualitatu, ut quidam volunt, sed definia Fatata, troms, aut Ialte huiusmodi quaestiones ad hune tum reuocari dicendum esset. Atque haec a
notasses sciat: quae dicenda resant, in itas poη sitionibus asserentur. ζ
d. P rimpositio, hic statua iure optimo fecumdo loco ponitur . Haec doctrina est manifesta ex iis , qussupra de natibus uniuerse docuimus: quam,praeter alios,his verbis tradidit suincti ritanμs, 2 a qui nonpotes dicere, nihil seris U' γ' se, proximum haberit, ut dicat, non id fecisse, quod obg itur. Et vi solemus dicere , non feci furtum, non accepi depositum; ita, non es hoc ortum, non es depositum. Iure igitur optimo hic status coniecturamsequitur .
Secunda positio, hic satus est diuersus anc
tu coniectura,qualitatis, ct a legali.Distinguitur a coniectura, quia in coniectura quaeritur ,
au resset,au aliquid factum fuerit: in definitis-
153쪽
dum: sin minus, actio concedenda erit , ct ad aliud remedium confugiendum. Quando, quibus de causis transatione uti liceat, poste rius dicetur, cum speciatim de hoc Ilatu dissutationem institu M. Si itaque actio recusari non possit, venitur ad intentionem , tunc rera se iusiciatione tuetur. In hoc haere,quida ait,sta, babita, c5morare, probationum castra fige , nec inde veluti asatiuis, nisi magna caussa, exciteris: siue salario utaris genere. Hest, pondere argument rem, siue motorio, hoc es, turbulentis assectibus. Hic se accusator non habet teses, postulandi sunt , si habet , eo; refellat, aut debilitet
per λαβαλ ib, id es, per calumniam. Confutau-tur testes primum per locum commΗnem, sic do contra omnes teses: ut, magis rationibus ,
quam citiusque dictis credendum esse: tectes corrumpi po se, spe, odio, metu, amore, n0n ita argumenta: sed hoc loco Hemur parciuN. In tesibus iraque communiter reprehenditur gratia ,
hae beneficium, odium, necessitudo, seu familiarito, quasus, ct εtas; ut si essent adolescentes,aut decrepiti senes . Exempla habes in oratione pro Flacco. Dicimus deinde contra tenes,
qui sunt in caussa; quorum dicta, vel negamus, vel in illis aliquod quod a nobis sit,consideramus et ut in Oratione pro A. cinna obseruare licet. Confutantur etiam per comparatiove
154쪽
Liber L l oryssi quoslestes rem habet, quisint fide digniores
Cicero loco citato fecit , conferendo Gallos testes cum Romanis. Iisdem oblicienda inmientia vitae eius qui defenditur ; ut in Diti Ufecit Tullius omnibus in rebus, oec.Praeterea,
.s quid in eis emit reprebensione dignum, id re prebendi poterit, sed sine auditorum offensione fiat. Quod si, vi dicebam,accusator testibus destitutus sit, νrgendus erit testium postulatione,
ex ca sis,sive ex rerum o personarum attributis . Apersona, quia Ebutius accusat, non Cato. Are, quia bomicidium O parricidium vibiscitur; ut in Rucianariae loco, νbi: a modo, qua ratione, gladio, an telo,punctim, Usmeta tempore , O causso. . in vero accusator hic utetur coi loco, contra testes,demonstra o no Gepete s. ad nses pertinent quaestione praeiudicia, rumores, iusiuzandum, de quibus nihil est, cur plura hoc loco scribamra; cum isa nunc a Iuri peritis repetendam ct alibi nos nonnihil dixerimus.Te- fies itaque oe rationes interdum a reo petatur, aliquando coniunctim, aliquando seorsim: cum quibus voluntas ct faculto conglobantur;
Guod tractatianis genus es firmi mum: quae a
cicerone in sciama ab Erutio petuntur. . . - Sequitur Hiud caput, in quo Polunto potestas coniunguntur, cum sine voluntate Opotesate fiat nibit. uui duo loci sunt communei . e
155쪽
o De quaest. Oratoriis 'actorὶ ct 'reo; distinctim, O coniunctis tris , Elarisolent, ut in causa Milonis fecit Tullius ,
ubi de utriusque partis voluntate egit. Hoc caput, ut supra dicebamura, nititur personae attria hutis , genere Nisae , O rebus pere omnes aetatis partes genis. Quarum, quaedam voluntate iudicant,ut animi natura, educatio, Hus: quadapotestatem, ut corporis habitus O opes. Huc referrespersonarum multitudinem; mi accusatoris, rei, disceptatoris, O auditoris,quae copia argumentorum suppeditant. In Rosciana να- vias personas, etiam mortuas considerauit Cia cero: in qua tamen oratione, cum reicens e Rostorum scholis venisset, non ut oportet O ars docet, artem occultauit. Personarum consideratio, non solum confutationi oe confirmationi, sed etiam exordiis, o perorationibus inferuit. Hi duo loci O coniunctim attinguntur, eum aliis inartificiosis, copulantur;γt in Araciana, Occidisse patrem, Oc. um locus est lectione
dignus. Quartum caput adiunctorum, siue continentium; quod, etsi accusatori magis, quam dese fori inseruit; tamen etiam huic Uui esse poten. diuncta, siue contiuentia, ut supra diximus, ea complectuntur, qua ingestione negotη acciderunt,priincipia , media, ct extrema, acta , Pro R ,s. Exempla ex Miloniana, O Rosciana
156쪽
. Liber L iri quae sequuntur. Hic locus sparsim tractarisolet cum diuersis in locis adiuncta sparguntur : Oconiunctim in peroratione, ubi frequentantur. interdum vero aliqua adiuncta seorsim expo
Quinctum caput, continet qualitatem absolutam,id est contio torum directam defensione; cum id quod pro signo adfertur, non negatur, 'r. sed rectefactum fuisse defenditur, vi in O ratione pro Milone cum defenditur , signum, deseruorum manumissione. Manu vero cur miserit,s id potiua quaeris,quam cur parum amplis asse cerispraemi Act quae ibi seqHuntur . . Sextum , signorum negatio, seu intentionis depulso ; in eadem oratione negatur non licere ex caussa ciuem Romanum occidere: An est quisquam,qui hoc ignoret j cum de homine occiso quaeratur, oec. Septimum,causto inuersio, o veluti transposetis, cum una caussa tanquam minus idonea re . mouetur, o alia melior ponitur. Ita in I Urim inna,cum remouetur caussa,cur pater filiu pra-dηs praefecerit, on Ῥt ex mala bonum, sed ut industrium oe frugi redderet. In Milonianais.
negatur Milonem fecisse insidias, ct odisse Clydium,suae gloriae. segetem. Clodias dixit,31ilo- ' nem intra triduum perempturum id refelleres,
s diceres,non dictae, fedia spectanda esstio. Pactum sic refelli potes , sepeliui quidem, sed pinatis
157쪽
actori reo; distinctim, O coniunctim tr, mi Volent, ut in causa Milonis fecit Tullius ,
ubi de utriusque partis voluntate egit. Hoc caput, vi supra dicebamae nititur personae attriabulis , genere Nisae , O rebvia per omnes aetatis partes gestis. Quarum, quaedam voluntate indicant, ut animi natura, educatio, Hus: quaedapotesatem, ut corporis habitus O opes. Huc referres personarum multitudinem; ut accusatoris, rei, disceptatoris, O auditoris, quae copia argumentorum suppeditant. In Rosciana να-rio persono, etiam mortu, considerauit Cricero: in qua ta men oratione, cum reicens e Rs torum scholis venisset, non ut oportet oe ars docet, artem occultarui. Personarum consideratio, non solum confutationi o confirmationi, sed etiam exordiis, o perorationibus inferuit. Hi duo loci O coniunctim attinguntur, eum aliis inartificiosis, copulantur;γt in Araciana, Occidissepatrem, oec. Qui locus est lectione
dignus. Quartum caput adiunctorum, siue continentium; quod, etsi accusatori magis, quam defen- fori inseruit; tamen etiam bule' usui esse potest. diuncta, siue continentia, ut supra diximus, ea complectuntur, qua in gestione negotii acciderunt,priincipia , media, ct extrema,sectata, Phri R ,s. icta Exempla ex Miloniana, O Rosciana
158쪽
. Liber L quae sequuntur. Hic locus sparsim tractarisolet
cum diuersis in locis adiunctasparguntur : coniμnctim inperoratione , νbi frequentantur. interdum vero aliqua adiuncta seorsim expo
Quinctum caput, continet qualitatem absolutam,id est coniunctorum directam defensorie; cum id quod pro signo adfertur, non negatur, , '. sed rectesiclum fuisse defenditur,νt in Oratione pro Milone cum defenditur , signum, deferuorum manumisone. Manu vero cur miserit,s id potiua quaeris,quam cur parum amplis affecerispraemiis, O quae ibi sequuntur . Sextum , signorum negatio, seu intentionis idepusio; in eadem oratione negatur non licere ex caussa ciuem Romanum occiderer .an ea quisquam,qui hoc ignoret j cum de homine occiso quaeratur, oec. Septimum, caussae inversio, o velut ranspostis, cum una caussa tanquam minus idonea re . mouetur, alia melior ponitur. Ita in Rosci na, cum remouetur caussa,cur pater Miu pra- iγι dus praefecerit,Non νt ex mala bonum, sed ut industrium oe frugi redderet. In Miloniana x. negatur Milonem fecisse insidias, ct odisse Cladium,suae gloria. segetem. Clodiua dixi Milo- nem intra triduum perempturum id refelleres,
y diceres,non dictae fed facta spectanda esset . Pactum sic refelli potes, sepeliui quidem, sed pinatis
159쪽
: Iet 2 De quaest. Oratoriis pietatis canis . Similiter animi indicia refelli' o sunt; visi lacrymam,istitiam,vel aliam assectionem, vel aliud quippiam designare demon-stretur, quam aduersarius dicit. Potest itaque transpositio esse rerum, verborum, ct animi Octauum, probabilis defenso signi, cum id . quod adducitur tanquamsignum acti,nos india . citcm rei nonsecta esse ostendimus. Dicitur etia. hic locra, violenta caulis inuersio et quifrmif- semus est quo cum Orator destitisitur,potemit cofugere ad Antictrophen, o ostendere signum
Scumsecto, uon retro comeare, νt, non quicunq;
parat arma, is rannidem assectat: licet sine': armorumpraesidio a sectari nonpossit. Tostremum caput,est communis qualito, qua etiam supra in Acis communitata menti - nem fecimus: qua nihil aliud est,quam ampli cata conclusioper communem locum; qua oste ri ditur qAalis,quantave res sit: quae saepissime ex .ηs fit, quae superius dicta oe explicata fuere Quod vero attinet ad partes, quibi, consa-- re debet oratio,in qua bic status tractatur,breuiter dixerim, constabit, νniuerse loquendo, exordio,narratione, propositione, contentione, siue confirmatione, et refutatione, atq; epilogo. Caussarum, quae in hoc statu versantur exeipia apud M. Tullium habesin orationeproin
.scio Camerino, pro lege Matinitia, ubi de consti- . tuendo Imperators per Aviessuram quaerimr,
160쪽
pro Flacco,pro Archia,Murena M. Coelio, De iotaro,Rabirio,actione fecunda in Verrem, O in diuinatione, de accusatore constituendoI: denique in oratione antequam iret in exilium,post reditum ad quirites, ct ad Senatum .vperiuntur aliquae orettiones misere,quae plures admittuntsatus, ut illa pro M. Marcello , quae qualitatem O coniecturam cotinet, et Maniliana: atque idem de nonnullse aliis diceres. Eosdem status adnotare licet in orationibus , quae apud Poetas leguntur: in odis, in eleg s, in episeolis, ct in summa, in omni fere scriptoris gemere. Sed de hoc statu hactenus: nunc ad alium explicandum Dium conuertamus.
Dp statu Definitionis , quae sit huius si
EX omnibus quanionibu , eam essepraeciapuam, qua quid res sit qμaeritur, apud omnes sapientes est in confesso. Idque vel ex eo δε--cile intelligipotest, quod per eius explicatione , noniolum id quod es in re quavis praestantissimum , natura nimirum i assed etiam,quod ex Operfecta cuiusque reipendeat cognitio. Quare, ii meo qui iudicio recte seni erunt,qui inter inser' menta cognoscendiξrimrem locum δε-
sinitioni dedere .Ex quibus nitelligi licet, quati faciendus si hic defini κέ satyis quem alia