장음표시 사용
461쪽
3sa De quaest. oratorsis. dus finis, is certe es honestas: qui illud etia ad-
urit, eos qui utilitatem roponunt, eam Stoico rum more cum honestate confundererquod de Ci .. , , QVς D msse dici potes, quisve more stolo Lid. de of Acutus es. rveet unuse, bonefatem cu utilitate coniunctam deliberationis sinem esse ex Himariit.
Deforma ct ctaractere dicendi,quidam, is quorum numero fuit Theophrasua, requirunt dicendi formam ab omni ornatu σθleui rei
essimam ; ita ut in ea nulla appareat eseque .lix .ς tια ostenta ἰο. At vero asi' ornatam ct appa-PΘ 3 ratum alique, rebus tameu oe personis accom- . modatum, requirunt.
Traeterea dubitant dicendi artifices, an deliberatio admittat satus: nam aliqui dixerunt nultam habere saturalis solum admitterest uLib. 1.. μ*ο απε, ςμm proposita habeti vel rutilita Lib. .. rem, να bonestate: abj vero, t Fabius, O Trapezuntius, alios etiam satus deliberationi tribuunt.Et ut illud etiam adnotauerim,hegat Fabius huic generi subiectat esse res necessarias , qui sim vero agrmant. Ad huius disputati is . A explicatιonem, qua adnotaripossent ea in ipsis asserampositionibus,quas nunc subjcio. Prima positio, hoc orationis genus grace in ομβουλευτικον, idest confutatiuum, ei δημυο- ρ ημν MDe Wκλε, hoc spopulare et contionale nomivaturiquia apud eos fere in con '
462쪽
Liber II. mesonibus populi usurpabatur; a Latinis deliboratiuum, consultatio, et deliberatio; quod in eo de aliqua re facienda, vel non facienda consiliu capiatur,ac deliberetur: et a nobiliore sui parte dicitur etiam suasorium, a suadendo. Deliberare autem, nihil aliud est,quam bonenatis et utilitatis momenta,quasi libra perpendere, et iusta lance ponderare; vel de re relata sententia diacere. ει ureo suadere, es consilium dare,ut aliquid fia ut cum dicitur duadere pacem,suad re discordiam: et hinc es, quod Tullius eos qui consilium dant suasores, et auctores appellat. Quo fit,ut suadereo proprie .loqui velimus, nost idem, quod persuademe, quod idem valet, ac . fidem facere, et probare, atque rei de qua agiamus, omnino assensionem gignere:quamuis Cicero aliquando suadere, pro fidem facere Uurpseuerit. uuare,hoc genus dicitur suasorium, nona suadendo,ut probare, sed ut consilium dare senificat. Secunda positio, hoc genue his modis describi solet: Deliberatiuumgenus eni, quod in con fultarionepositum,habet in sesuasionem et difflasione: vel, quodpositum in disceptatione eteonsultatione, habet in se sententis dictionen . Alii hoc modo, est commune domicilium propo-stionum illarum,quibus suademus, aut di Uuademus,horsamur,aut dehortamur,etc. Vel cerate dicas, Deliberationcm esse orationis genus,
463쪽
394 . De quaest Oratorijs. de rebus,quae in consis lationem venire possunt, utilitatis caussa sumptum. Quo si xt huius generis subiecta materia, res,de quibus esse potest deliberano,quas instapriuatim recesebo. Tertia positio, fuius generis' praecipue pamtes sunt suasio, et dissuasio, et soraequenter, bo latio, dehortatio,petitio, conciliatio,consolatio, commendatio, et nonnulla aliae, quas supra numerauimus. Est autem suasio,oratio, quae laqδin nsultationem venit facientam, explicat; dissualis vero, quod es virandum, exponit. Et quoniam tam dissuasio, quam sua so duplax est, altera publica, altera priuata; ad Oratorem sola publica suasio pertinet. Hanc deliberationis uiuisionem aliquii ab ossicio sumptam esse dicut: quam posses etiam ad materiam reuocne. Naconsultat o est de re, bona , ' vel mesa; suademus
. . VARrta positosproprie loqui velimus,huius generis sinis est potius νtilitas, quam honestas. Nain, ut i docenti Philosophi, qui mores tractant, consilium es de rebus quae conferunt acip H m, et ad honestatem, qua est politica vi Uus, caris quod furit accommodata: at quἴ sunt hucis modi, tilia dicunςur, cum adfinis cose .retio tam rescrantur, quamuis interdum honestatem annexam habeant: igitur . . Haec autem utilitas huiusmodi esse debet, quae cum honeson nEMS .. Non negauerim tamen Orator v
464쪽
Liber. II., pro personarum ratione, nunc utilitat Gn, mimo '. honestatem, alias utrunque simul. auditoribus ii proponere debere. Neque fortaste qui 'iamperperam Urmaret, deliberationis finem, ratione auditorum, se ipsum bonum, quod subfr hono flum,utile, et delectabile continet. 'uvincta postιο, genus desiberatimsm proprie Nersatur circa tempus futurum, minus sproprie circa praesens, vel praeteritum. Huo fit, ut .
non ita proprie loquantur, quo etiam modo ali quando uos locuti sumus ) qui hoc genus diu dura in deliberationem,quae est de satoro, iueam,quae es depraesenti ivt se in Senatu, quaeratur , qualia putanda sint acta C aris aut quo animo sint aliqui populi erga I manos : cuius modi quaesiones athssubiiceres generibura; di-
ceresque Senatores interdum, vel iudicis, vel spectatoris personam agere. Sua itaque natura, Lib. I. delibeνatio tempus futurum respicit; νt no vno Mςx in loco docet Arino eles: ctiixs auditor est yes nator oe is qui deliberat. Sextapositio, huius generis motus est spes, i vel reformidatio; hoc est, qui in deliberatione effatur n eis, qui audiunt, excitabit speni, si suadet; si ero dissuade reformidationem, si- , ue timorem: Siquidem spes nos ad aliquid facie
dum impelli timor a faciendo reuocat.Doctri-
na s M. Tuli , qui loquens de eo quod sibipro- . povit in boc genere Oratoriast, in suasione aute . pyx
465쪽
De quaest. Oratoriis.' aut spem,aut reformidationem deliberantis . Septima positio, ea sub deliberationem c tantiqua possunt esse, O non esse, O aliter es, se,qus funt in nostra potestate 3ta, O quae ad
Arist. lib. rem nostram pertinent. Quare necessaria, O p i ς ε nua per nos fieri non possunt, O que nostra n Dil intersunt,non veniunt in consilium. Cavebit igitur prudens Orator,ne quando istasuadendat. Rhei cipiat.Ea vero,de quibua in Senatu, vipis rimum,consilium capitur, haec fere sunt. Bella,
pax, facultates, siue ratio pecuniarlim comparandarum, regionis custodia Pleges, ct res qua, importantur, oe expor antur. Hac enimp cipue ad remp. bene gerendam fant necessaria. In rhetorica ad Alexambum septem harum si rerum numerantur capitia. Quare,qui In Sena tu versantur, bos oe alios similes locos deberet habere tracturos. . 'Octauapositio, in deliberationibus tria sunt flectanda; res de qua deliberatur, persinae qua deliberant, ct is qui suadet: his enim tribra , nec pluribus, nec pauc;oribus omis absoluitur confultatio: in quibus quae sint necessaria, sequentibuspositionibus explanabo. . . napositio, in re qua in consilium venit, haec obseruanda sunt. Primum, an fieri possit, ' o seposit,an facile,an discite. Deinde, soseri pos ausit villis, an necessaria. Tostreino , qηο tempore,quo loco,quo modo, quibus au-. xiiijs.
466쪽
xili f. Primum G postremum coniectura qua runtur, O ad Ilatum pertinent coniecturalem: s. Secundum ad satum qualitatis. i Decima positio, in persona, que deliberat,bscr spectanda funt: sint plures; νt totuσ popul-, ι . Nel Senatus: an snguli; ut Caser,vel Cato; f xus,an homo,au foeminarato, an iuuenis, anli senex: dignito,an nobilis, an ignobilis O ple-
i. beius: mores, an bonesti, an turpes homines, Oi, an honestat an νtilitate ducantur.
i. Vndecima positio usuasorea se fere desid
si rantur. Primum, barum rerum quas receUAo
i. notitia:bonisea humana felicitatis cognitio,ita . . i. ut sciat quid sit bonum, quae eius partes: quati certa O incerta bona;quae item maiora mias nora: earum rerum scientia,de quibus agit, Pti: Iacultatum,briri, cinodis commeatus, O lexu; ita ut noscat, qua ad tua bona comparavda ax Cie. lim.s conseruanda, O augenda conferunt: disciplina t. orat. u rerum publicarum; denique cognitio morum , , t populi, ciuitatis, eis utorum apud, quos dicit; .r cum pro morum varietate dicendi genus mutani, dum sciata consilium autem de rep. dandum, Exh Rait Cicero, caput est nosse remptaad dicendum i ' H. . ii vero probabiliter, nosse mores rivitatis: qIi lib. i. Τμia crebro mutantur , genus quoque orationis r. 6t fgpe mutandum. Eari rerum quas dixi-,i mus cognitionem,Aristotelis f ripta suppedit , bunt. Deinde,in eo qui suadet vita integrito,
467쪽
suepraeiudicata bonorum morum opinio . Huc pertinet illa Euripidis sententia ,' ονα ω πείθων ὐλογος, αλλ' ἰ λέγων. idest,no persuadet orario, sed qui dicit. Eo enim modo quisque consulit,utes moribus praeditus. Multum itaque morata oratio ad consilium dandum valet: cum is nora . .
possit fatis bene ali s consulere, quisbi ipsi nou
bene consulit. Ouare, cauendum erit, ne mores cum oratione pugnD. Postremo, insuasore demderatur quaedam non obscura auctoritas, quae generis nobilitate, rebus,gestis,aetate, fama, ra tia,doctrinaque nititur: De suadentispersona haec docet apud Ciceronem Crassus , sed tamen suadere aliquid,aut dissuadere,grauissimae mihi videtur esse person . am et sapientis es,con- . filium explicare suum de maximis rebus; ct honesti et diserti; ut mente providere, auctoritate probare,oratione persuaderepossit. Duodecima postio, deliberatio requirit orationem simplicem, grauem tamen et cruditam , naturaliter decoram, non fuco ornatam . Tota, inquit Tullius,oratio simplex, et grauis, et1Dntent s debet esse ornatior,quam νerbis. Veru, ut idem docet,propersonarum, et locorum να- pietat dicendi forma mutanda erit. Atquet haec, inquit e, in Seaatu minore apparatu agenda sunt . S piens enim es consiliux , ,
multisque aliis dicendi relinquendus est lucus , vitanda etiam ingeni, ostentatio,is sulph
468쪽
u i mr oratio, ornatus yspirisus, motusquepoteriti, i esse mauor. Concio dem loquitur,capit omnem ibidem. x vim orationis, O grauitatem, γarietatemqueti desiderat. Item, O quamquam νna fere Pis esti eloquenti tamen quia summa d ignitas est po-s t puli,gravis' a caulsa resp. maximi moto muls t titudinis genus quoque dicendi grandius θ' il- lu latas esse adhibendum videtur , maximagi ea pars orationis admouenda es ad animorum n motus nonnAnquia aut cohortatiori aut commeo moratione aliqua oc. Tropterea in PhiJφ- a picis, cum apud Senatores lice tu non tanto is usus es merborum apparatu, νι un Pompeia-ὶ Ha, O pra lege Agraria, quata orationes toram
et Decimatertia positio,genus deliberatiuum ιmnes status admittit , siapotissimum duos , anu, si, O qualest; ut, sint ne literae graecae discenta Vix t, dasnt M. tu . O necessariae. Hoc Uirmaue-ι rim contra q-dam, qui dixerum deliberatio- 1 nes nullum babere flatum, quoru=ris tentia , i es ita aperte falsa, νt non sit opers ipscillim ea u. pullis rationibus confutare alis .igitur sit b c vittis 1 Ciceronis auctoritas, Atque etiam in Hibera i rionibus', o laudationibus qdem e sμμt sa-bi tu - amo negatur epe ea esset futura. c., Uis ita expositis, restat,ut eas rationes refccta', mus,quas initio huius disputationis attulimus, Cc νι
469쪽
oo De quaest. Oratoriis. ut ei η- faciamus. Ad primamdi qui sunt M'etores, qui exHliment, hoc genus has duas tantum partes conti nerriti grauiter errant: Quare hae potisimum numerantur,quod sint praecipus, ct alia aliquo pacto ad has reuocentur, cum in omnibus hu-
ius generis aliqua sit suasio,vel dissuasio. Ad secundam,quo pacto ους ratio soluenda' si , patet ex ηs que in prima positione docuimus,ubi discrimen horum verborum, Dade re, o persuadere attulimus. Finis ergo totius a tis spersuadere, huius generis vero suadere, mel di adere. Quare hoc genus non Nocatur
suasorium a persuadendo, hoe est a probando , sed a suadendo, id est a consilio dando. Ad tertiam, haec etiam ratio ex iis quae ira quarta positione fatuimus, plane dissoluitur :nihil es igitur, ut aliquid aes eam restondendo
dicamus. Ad quartam, iam diximus , pro τatione personarum o locorum, atque mam rerum hoc genus admittere, vel non admittere ornatum , maiorem vel mimorem. Quod autem attinet admotum, alio loco late dissutabo, cum de oratoris oscio integrum librum faciam: nunc breuia ter dixemim, in omni dicendi genere licere ad aliquod bonuri persuadendum aliquem adhibe
470쪽
C a ratione oratio generis deliberativi disponenda sit. Disp. XII.
ina ad deliberationis natinam cognoscenis damfaciunt, ea proxima dissutatione exposuimus,dum de eius definitione, causis, O partibus egimus: nunc qua methodo disponenda ac tractanda si nobis docendum es. Et cum nullas dubitandi rationes in medium, sine utilitate asserre ueli adpositiones me confero. Trima positio, deliberatio quattuor potissimum orationis partes admittit, exordiumviropositionem,confirmationem, O epilogum . 2, a quod astinet adnarrationem, qua es praeteri- , rarum rerum expositio, Da natura, in controuersa de futuro non es necessaria: quando quomodo post incidere, paullo Irdocebo. Secunda positis,deliberatio, sua natur non respuit exordiuo:Quoniam abrupta oratio, in hoc genere, quia temeres repta videretur,non placere, aut minus placere, ac persuadere po-. Hyles.Requiritur itaque in hocgemere exordium, 3'μ' et ob mseram personam,ut in Marullanae vel propter aduersari, calumnias, His septimo Antoniana: vel quia rex de qua Vitur maior, aut minor auditori videtur: vel denique orna Hori. tus ea salinter mota rarius millim . Quod Παι. auhibebitur exordium, non est νndecunque s , T cc a mendum.