장음표시 사용
161쪽
Leges motias non sunt necessa. siae a
incidi, non sunt absolute necessaria. Praecipuae motuum leges hae fere sunt : quod cum substantia materialis ad Labendam certam directionem, &. celeritatem ab ..exte no principio determinari debeat , haec determinatio certam quampiam , ac constantem interva Ilorum, quibu& substantiae . a se disjunctae su tat , rationem sequatur quod eadem determinario jam ad mutuum accessum , jam ad rece sum tendat, &quae ex his deinde prφfluunt, ut physici hodie docent; atqui leges has absolute necessarias esse , 'ae earum oppositu contradictionem involvere om. 96. nulla omnino ratio suadet et quil enim conrea dictorium sit, int substanti ac materiales m tata illω intervallorum ratione aut citius , aut Bardi moveantur, Rut etiam accessum in ve- cessum, & vicissim mutent ut determinatio tua prorsus impediatur ue vis effectum non consequat arὶ ut exempli caussa grave nota ialinea recta , sed per curvam descendat, aut plane non descendat , sed in libero aeere nocialiunde sustentatum haere t : haec certe , &quae similia sunt , in se non repugnant : re sat igitur , at leges motuum absolute nege Lauriae non sint '
Co Ro . Leges igitur . motuum contingentes Ont. g. 98. cov. a. , ae proi de detiam mutabiles sane tol. 6. rho. γ, quod idem. de . 'Urdine, Auriaque na/urae, utpote connexis g. . praee. I assirmisdum est . Q, . . SE NOL. Qui absolulam harum legum necessit e tem evingere vellet , eidem deinontivare inri, cumberet , eas ex essentiis iubstantiarum orea runa profluere s quis autem id serio assirmavexit' lanx certe Usarum essent i ae prorsas indis
162쪽
DE NATURA, EIUsQUE LEGIBus. IF serentes , ut viribus suis secundum has vel itilas leges agant, nec umquam Spinoaa, aut quia, vis alius ejusdem sectator contrarium evincet . 'Poss)nt ex iisdem libris in bibliotheca repotatis diversissimi ordines confici , cur res muta danae aptae non sint ad alios, diversosque ordines constituendos prosecto ipsi nos eam habemus potestatem , ut corpora particularia Varie tras ponamus, conjugamus , aut separamus enonne possumus viventium actiones , animam. lium , plantarumque generationes abrumpere splantas avellere : semina secundationi inepta reddere 3 insitiones surculorum in alterius speciei truncos facere ι corporis lipsum supposito obstaculo impedire , . aut in contrariam etiam partem movere & alia id genus innumera , quae sine opera nostra numquarn evenirent quid autem haec Omnia commonstrant nonne contingentiam , ac mutabilitatem legum naturae nonne . earumdem lationem a liberet mo Auctoris arbitrio pendere t Verum erit forta Lia, qui dubitet, utrum determinate leges, quas in theorematis demonstratione enumeravi, reapse in natura obtineant: id. quidem minimp olficiet , quodcumque quis io physicis systema amplectatur . seu cum Cartesici, seu cum Nev v tono, aut Bosco vichio sentiat , fateri nihilo minus cogetur, leges, quas ipse .m natura agnoscit, contingentes , ac mutabiles esse . Sed jam satis quae a profanis obmoventur , sequente in capite commodius resolvam.
LXXXIX. Secundi naturAE ordinem fit , quidquid naturae ordini sonuenit , eodemque salvo, ac illaeso fieri, potest , aut debet , ut lapsus corporis non sussult: . Secundum natur cursum fit , quidquid in illis eventibus locum habet , quorum consecutio cursum natura
163쪽
tis Iss CosMoia SECT. III. . Car. Illastis. Conisae natura ordinem sit , quod ordinii naturae adversatur , eoque salvo, ae illaeso fieri nequit , ut eorpus spee ce gravius in aere harens Contra natura cursum. fit , quidquid ad illos. eventus non pertinet , quorum consecutio hunci cursum absolvit . ut. eclipsis. folin tempore plenilunii XC. Essectus naturalis est, qui: provenit avii substantiae creatae Deundum, leges naturae universales agente ι qualis est combustio ligni in ignem injecti , aut lapsus. corporis. per lineam rectam a. COROLL. I. omnis effectus naturalis, est secun-dum naturae ordinem , atque cursum, dc u . cissim . .
C O ROLL. a. Spiritus. creati. quicumque ad sub stantias creatas reseruntur : igitud si quos este eius viribus suix secundum universales naturae leges agentibus producunt ii in naturalibus habendi sunti cons. g. 86. cor. M os o H o L. Loquor hic de effectu naturali , prout is opponitur supernaturali , de quo statim dicam . . Alia. est partitio effectus in naturalem , , ,urti eissum , quae liust non pertinet ' uter. que enim viribus naturae perficitur , hoc solum. discrimine i quod hic. ab ingenio hominis ata eis legibus imbuto directionem aceipit , az adinarium. finem destinatur: ille nOR. -
164쪽
De Uectibus Suernaturalibus , ac nomi-ε , natim de Miraculis .
XCI. Effise supernatu lii est; L qui non Quid e M provenit a. vi subsuntiae creRtae te M'D HI. iii niversales naturae leges agentos ut subirane cmorbi depulsio, suscitatio: mortui x cineatio i ali cujus: subflauriL ..
CORO . I., Effectus supernMuralix vel absolute non provenit a vi. substantiae creatae s. vel li ab hac vi, proveniat s. ex non agit secundum universales. naturae lςse . iC ROLL. I. Omnis effectus supernaturalis est contra naturae ordinem atque cursum x de Vi-ossim M- XCII. Omnis . effectus supernaturalis est fur δὲ quo tra naturam, ud e A terminis PRPed , continis tu Pἰς κ git vero . vel prAter, Vel contra: naturam. Enfectius praternaturalis: dicitur, cumi in, universa natura, ejusque legibus. duntaxat nulla est ratio . ut is eveniat s. ur ref m- crescere sine isemine . Contranaturalis- autem , cum non modo in tota natura τλtio non est ut eve- niat, se1 etiam ratio in ea continetur, ut non eveniat uti incorruptio corporis: humani in igne o
SCHOL. Norti sum, nescius voeabula. haee inter dum in alia significatione , usurpari , atque adestectus tantum naturales, applicari et ita medici omnem statum eorporis morbosum praternatu
ealem dicant alii motum lapidis in aItu
165쪽
projecti contranaturalem vocant . Intelligitur nimirum in his terminorum acceptionibus nais tura particularis cujusdam corporis , ejusque singularis constitutio, cui, si quid eontrarium, aut tale , quod eidem nec repugnat , nec necessario competere debet , eveniat , etsi cum universae naturae legibus optime congruat , contra naturale, aut praternattirale appellatur. Prioris exemplum est actio veneni in corpus' animalis ab eo hausti : posterioris chalybs virtute magnetica imbuta , aut ferrum in rotulam elaboratum . Sed sensus hos improprios esse nemo non videt ε quare consultius est , ut iulos effectus violentos hos arissici os eorum, qui accuratius loquantur , exemplo nuncupe
XCIII. Miraculum est effectus supernatu ralis vel ob raritatem, & insolentiam, vel ratione, temporis, & adjunctorum admirationem in spectatore excitans.
COROLL. I. Omne miraculum est effectus supernaturalis at non vicissim e unde este ssipematuralis rite distribuitur in absolute s Pernaturalem, & miraculosum. COROLL. 2. Quae igitur generatim de esse tu supernaturali dicta iane, miraeulis quoque Comveniunt . Est nempe quodvis miraculum contra naturae ordinem , & cursum ; item. supra naturam, ae nominatim vel Praeter , vel comtra eamdem .
sc Ho L. I. Erunt, nullus dubito, qui desitatio nis hujus rationem postulabunt f illi lic ha. beant , estectus supernam rates duplici rationacontingere novimus s aliqui in iisdem adjunctis perpetuo eveniunt , ut adeo, adjuncta haec videantur esse leges quaedam universales, quas
sibi supremus naturae Auctor in admini Mand
166쪽
DE EFfac Trium SUPERNATURA . &c. I cI hoc liniverso liberrime praestituit : ita semper
creatur anima rationalis , eum in utero materino latus eam saltem: organizati aem obtinet , ut actiones corporis vitales persici possint f ita' cum corpore humano semper anima rationalis,
eum belluino semper spiritus inserioris ordinis, conjungitur; ita positis iis conditionibus, quas Deus libere , & noni quasi ex pacto, quodam 'requirit, hominibus gratiae supernaturales con feruntur ., Alii effectus supernaturales nullis 'certis adjunctis, nullis constantibus , generali-r hiis legibus alligantur s sed modo, ac tempBre prorsus insolito ea liberrimo i summi Condito.' ris arbitrio Geundum abscondita nobis divinae sapientiae consilia perficiuntur : ita ad verba
Iosue soli stetit ; ita , volente Moyse super
aEgyptum , & moriense Servatore super uni- veream terram tenebrae inductae sunt ό. ita Lazarus a mortuis fuscitatus , panes muItiplicati, aqua in vinum .. volsa est. Porro si in no tionem miraeuli , quam vulgo homines lia bent, attentionem convertamus , facile perspicimus contineri in ea quidpiam , quod admirationem in nobis concitet , idque ipsum ety mologia vocabuli lueuiente confirmat . Iam vero experientia certum est , a prioris generis effectibus nullo nos modo in- admirationsm, rapi ; rapi vero ab iis , qui ad posterius ge-
nus pertinent igitur si ideae omnibus com-- muni consulendum sit, ut omnino est cons. . si 87. sch. I. fin. log. , nequit quivis generatim effectus supernaturalis miraculi nomine venire , quemadmodum Leibnitius cum suis Ree Il, contendit . . de dii.
At confundi miraculum cum mirabili , & ipsa g.
monstra ut ait Leibnitius , in miraculis ha- erit. L. ibenda fore conqueruntur . Nequaquam i esse- I . ctus mirabiais est estectus naturalis ad conci- tandam in spectatoribus admirationem aptur :
167쪽
miraeuiam Vercr opernaturalev pertinet, ... Deindo rarita , o inquis unt, . insoleima , admirabilitas lano determin ' tiones solum externae, . quae internum, effectuum discrimen efficere nequeunt . Sit, sane , , quid
igitur Ego sie exsistimo , nece sse omnino ense, ut intern- , ac essentiale discrimen interestectum naturalem', dissupernaturalem statua-xor ; id vero amplius non req*iri , . cum es ctum supereaturalem in absolute. supera tu lem , & miraculosum subdividimus; quemadmo. duin nee ipse Leibnitianir internum discrimen
attendunt , cum tres miraculi. species consti tuum, nimirum quoad substantiam, quoad modum , dc restitutionis . Denique opponunt suscitationem mortui semper fore ver miraculo-sam tametsi frequentissime , immo quotidie e-- veniret , Ita quidem , modo- non secundum ' certas & constantes leges simul efficeretur sola eerte frequentix naturae; miraculi, a me definiti non obstat L, at si mortui suscitatio, vel jaliud quodcumque verum alias miraculum ceris 'ta , ac universales leges, sequeretur, ita ut positis iisdem loci , ae temporis adjunctis este-- ctum consimilem certo, praedicere possemus P eam parum sane eum in miraculis haberemus ,
quam parum, nunc hoc nomen. creationi anu
serationalis tribuimus . Hoe. ipsum pr*secto irantelligere videntur , qui cum Boelimio no - ε .s o. ' bis largiuntum collationem gratiarum superna. o. turalium εὐ miracula proprie dicta. referri non, posse , verum videtinti illi , quomodo secum ipsis, consentiant . Set mittamus/ ista , ne in logomachiam incidamus P in eo solum cardo rei vertitur, ut solidissimis rationibus/ evinea -- - mus posse multa contra stabilitas, naturae uni
' vernae leges, a. Deo effiei , ad ' quod nihil in- . terest , se omnes, universe essectus sup ematu, valeo , sea eost solum, qui cum admiratione
168쪽
conjuncti sunt, miracula compelles . Quos an . tequam. Praestetur , aberrantes quorumdam de
natura miraculorum. Opiniones, im examen F - candae sunt . a NSCHO L, a. Benedictus Spinoga miraculum deS Quae finit eput esse natura, cujus caussam naι-alem exemplo aIrerius rei solita explicare non, , , puramia, Est illi nimirum miraculum essectus I, ire. tantum naturaliri verum: insolitus cujusque , TO 'i tametsi secundum generalex naturae deges ne. 8'i' ς'q cestario efficiatur , homines tamen caussam du- tegere nequeunt . Hac in sententiata essentialis miraculi character qui im eo. consistit , quod supernaturalim effectus, sit , atque omne inter miraculum, εα mirabile discrimen tollitur, nec mirum : nititur enim falsa hypothesi , leges Deat, naἐurae nullo. modo. musar, poste' videatu L Buddeus. Ad' absurdam hane opinationem fere accedit Tho- Hobbeis mas Hobbesius; etsi enim. ajat miraculum im- sis , mediatam Πιi . actionem elle , inscite' tameta Isubjungit: , naturales ejus caussas compre hendi a nebis nequaquam, posse , quod armgumento est ipsius opinione miraculum ab en' fectu: naturali, reapse , , in se non discerni ' Atque de hoc dubitare nos minime patiuntur ea , quae: ddi Deo , elusque natur, homo imis pius alias effutiit ι Pesti seram hanc doctrinam' 'efutavit. Grappius in. theologia. recens. contro. P. a. e. a.
Bernardus Connorius ea spargio prinςipiε , quae chri, nullo modo inter se cohaerent , nisi spinoaae iji Ε-
exemplo Deus eum. natura misceatur miracu- vangel. la ex naturae ,, de motus- legibas , v vis. in. dici.
- subsidium principiis medicis , diiudicanda esse
contendie, durnque multis modum aci ratio . 'nem, qua comprehendere possimas , quomodo ea essiciantur , docere aggreditur audet incredibili impudentia: miracula quorum sacrae lit
169쪽
terae meminerunt , ex caussis pure naturalibus explicare. .
Greoli, Nehemias Greuvius per miraeulum intelligit e Cρμε/. sectum insolitum , & rarum , provenientem Reaussis , seu vi naturali , at incognita , in qua tum ea a Deo ad consecutionem determinatieujuspiam finis dirigitur , ut adeo ex ipsius mente miraculum non nisi opus naturale, Insolitum , Atlae a Deo ad certum finem sim, rectum . Sed haec sententia a Spinoetiana non multum abludit , ut per se manifestum est itollit enim internam miraculi naturam i tollit quoque omne eriterium, quo miraculum a mirabili discernatur a quid namque vetat, ut ei cumscriptorum aliquis caussae latentis pon igna. rus effectum quempiam insolitum ita ad certum finem dirigat , ut ea directio a Deo prinvenire spectatoribus appareat r. .. Ioannes Lockius opinatur miraculum operasionem ἱγa.. esse quamdam In sensus incurrentιm , qM , eum spectatoris raptum exsuperet , ipsi que opinione cur fui natura constituto contrariast , . ab ea pro divina habetur . Peccat haec sententia in eo, quod sublato interno, ac ab. . toluto miracusi charactere totam ejus rationem comparate ad spectatoris captum definiat , quo semel admisso vix ullus in rebus naturalibus effectus tam . Vulgaris erit , qui non a rudiori
aliquo in miraculis haberi possit . Quod si pr*terea dissertatiuncula illa attentius discutiatur , facile quis in suspicionem venerit, ipsum ocis culte cum Spinoaa hac in re collusisse s sue. runt certe viri eruditi, qui contendebant, Loc kium virtutis operioris nomine , quo adeo obseure usus est, non. aliud , quam naturam , quae Spinoaar Deus sit, intellexisse. sed nolo ego quidquam iniquius statuere. Superest, ut duorum clarissimorum virorum KIar .
Maikist a ri HoditeVillii de miraculorum natura
170쪽
Da EpprcT13iis supERMATυRAL. &c. 16 opiniones examinemus ; sunt enim Sc in iis quaedam , quae minus probari possiint . Ac Hottue villius , quidem negat miracula contra naturae 'leges evenire simulque in eo solum praeeipuum ipsorum characterem c situlis De potiquod estectus insoliti, nobisque incogniti sint , ac ad nobiliorem quemdam finem a Deo ordi ' ς 'nentur. Si quaeras unde , 5e quomodo insolitilii effectus edantur Respondet : Deum initio generales quasdam leges sanxisse , secundum
quas totum regeretur universum a at jam tum etiam eaussas naturales ita disposuisse, ut certo iubinde tempore ejusmodi eventus extraorindinarii contingere debeant. Verum multa sunt hac in doctrina , quae jure carpi possunt n lim equidem odiosa uti comparatione exemplo Falsonii , qui contendit eam a perniciosa spi- D sese. nogae definitione quam proxime abesse , id de mira, certe cum omnibus superioribus commune babet , quod internum , & absolutum inter effectum naturalem , miraculosum discrimen prorsus tollat, quod nu4la omnino ratione gustineri potest; hoc enim , ut communi homi- nam sensui repugnat, ita praeterea salsissimo nititur principio o non posse a Deo leges nanturae mutari . Deinde non video L 'uid eam inter , ac Greuvii opinionem supra refutatam discriminis intercedat; merito igitur a val*chio ca) vehementer exagitata fuit. Quod au- ca tem ad Κlarkium b attinet docet vir do tra In- issimus miraculum esse affectum consueto na- ' i 'rura ordini conitarium a natura quadam inis , . Τ'relligente , qua viribus hominem juperat cb Trais tr/ ordinem productum . Quod hae in definia de ι' o.
tione displicet, ill d est: quod ea geniis quoque seu honis, seu malis potestatem naturalem , νἱb. do Vera miracula patrandi .tribuat , quod defendi Die. r. non posse infra ostendam. Κlarhio adstipulan 'tur Joannes Clericus in dissertatione de mirariculis i