Dantis Alligherii Divina Comoedia hexametris latinis reddita ab abbate Dalla Piazza vicentino

발행: 1848년

분량: 458페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

91쪽

l00I05 Il0 Tum liene mi patuit demissus ab aethere summo Nuncius, atque oculis coepi spectare magistrum Qui iiiiiii jussit me sistere poplite flexo. 0h, quantum irarum est mihi visus prodere vultui Portam adit ei virga, nullo obsistente, reclusit. O coelo pulsi. gens despectissima, in utro Limine dicebat, quo haec tanta audacia crevit Quid contra arbitrium mentis pugnate Supernae, cui vis nulla valet, quem vult, abrumpere sinem, Et quae vos Poena Saepe asperiure gravavit Quid prodest urgere haud elucta hil se satum Corberus hic vester, jam vos meminisse potestis, Gestat adhuc moratum et tria guttura usellere nuda. Deinde viam ad foedam gressus defluxit et ultra Haud ullum nobis signum; sed talis abibat, Qualis, cui pectus longe diversa remordet.

Uuam quae cura premit, Sua quos videt Ora luentes. Nus, simulac sanctas emisit pectore voces, Terram Securi petimus, nullo sile vetant

lutulimus gressus. Ego, qui cognoscere avebam, Uua unam conditio vallo includatur in illo. Huc simul intravi. stans Onuita circum Spexi. Planitiem vidi longe lateque patentem, Et luctu et diris crucialibus omnia plena. Sicut apud ΛREL1M Ilisolia Ni stagnantis in Ora, Sicul apud Pol 1M , sinus unde Liburnicus aequor Prospicit. I Tai. inu quod claudit, et alluit undis Illius lines, lota est variata sepulchris Tollus: hic latem faciem locus undique habebat; Excipe quod luctus hic plus erat atque doloris. Namque arcis suberat flammae vis torrida passim, Quam propter tanto candebant marmora ab aeStu, Ut nulla ars cogat sic ferri ignescere maSSam. Cuncta impendebant suspensa his tegmina, et inde Alti erumpebant gemitus, duraeque querelae

92쪽

INFERNORUM X. 37Τestantes miserae ac domitast sata aspera gentis. II 5 Hic ego: Praeceptor, gens haec, quae inclusa profundo Illorum spse tumulorum ex carcere prodit, Nomine quo nota est Ille autem: Hic haeresiarchae, Cum grege quisque Silo, Stant, quorum copia abundat Hasque onerant areas pluS quam te credere dignum est. 120 Parque pari hic junctus tegitur, monumentaque ab igne Plusve minusve calent. Hic postquam laevus abire Ιs coepit, tormenta inter transimus et alta

In gyrum eructo maeniana ex Sta uti a muro.

Angustum per iter, murum inter Diris et inter Supplicia, incedit doctor meus, atque ego juxta Post terga, incipioque: O virtus summa, nefandos Quae me per circuS, quo visum est, arbitra ducis. b Essare, atque meis indulgens annue votis: Fasne est per tumulos populum spectare jacentem Omnes namque patent, nec custos assid Et ullus. Omnes claudentur, dixit, cum quisque redibit

IosAPHAT a Valle, et Supera ossa relicta sub aura

10 Sumpserit. Hic proprio loca designata sepulchro Cum doctore tenent i Icvni de grege alumni,

Qui statuunt animam cum corpore morte resolvi.

Quare hic cuncta cito fient manifesta roganti, Et desiderio pariter, quod dicere mUSS3S.lb Huic ego respondi: Bone dux, quae corde voluto.

Haud celo, nisi pauca licet quia verba prosari, Quod vice non una, te praecipiente, para Vi. O Tusscκ, igni seram qui praeterlaberis urbem Vivus adhuc ita honesta loquens,, tibi sistere gressum 20 Hic placeat: tua nam te prodidit ipsa loquelallia gente satum, quam patria nobilis edit Cui sortasse sui nimium nimiumque molestus.

93쪽

iNFERNORUM X.

Ηunc subito sonitum ex arcis emiserat una. Quare ductorem propius, Suadente PaVore,25 Accessi. Ille autem mihi: Respice; quid sacis' inquit.

Cerne Fani NATAM, qui sese arrexit, et adstat, Pube tenus totum videas. Jam fixa manebat

Hujus in Os acies oculi, cum pectus et amplam Sustulit is Doniqua, veluti si Erebumque Chaosque 30 Temnstret indignans: tum vero animosa levisque Dextra ducis tumulos contra me impellit ad ipsum. Sic sando: Τua sint numerata ac libera verba. Utque steti ante arcam, paullum me lumine lustrat: Deinde quasi iratus: Quibus es majoribus ortus 35 Dixit. Ego, qui aderam cupide parere paratus. Id non celavi, nitide sed cuncta retexi. Τriste supercilium tum sustulit ille parumper, Atque inquit: Gens vestra mihi primisque meorum Atque meae genti suit acriter aversata: 40 Bis idoo hanc sudi. Huic contra: Si fusa profugit. Bis tamen huc rursus reditum tulit undique; at istam

Non bens noverunt vestri artem. Hic umbra recluso Busto alia assurgens, mento tenus exserit ora Hunc propter. Genubus Se , credo, innixa levarat. 45 Huc illuc volvens oculos, totumque pererrans Visu me tacito, stetit, ut qui noscere aVeret, Num quis venisset mecum. Ut frustrata luentem Spes est, illacrimans: Si hoc coecum carceris antrum

Sublimi ingenio laetus perlaberis, inquit, 50 Natus ubi mens est' uuianam non adstat et ipse Tecum Ego tunc illi: Non per me haec regna subivi; Εst mihi dux, illic qui praestolatur . et ille est,

Cujus sors vester despexit carmina GLIDUS. Et verba et ratio poenae mihi nomen aperte

55 Hujus prodiderant; quare sic plena remisi Besponsa. Isque Statim totum sn arrexit et inquit: Heu, quid ais . vester despexit' An ille superstes

94쪽

INFERNORUM X. Non est Illi oculos non icit amabile lumen Nonnihil ut sensit me respondere moratum, 60 Recidit inversus, nec protulit ampliuS ora. At vero ille alter spectanduS pectore celSO. Pro quo constiteram, Vultum haud mutare, nec hilum Cervicem indomitam motare aut nectere corpus.

Si male in incepto perstans) didicisse seruntur

65 Hanc artem nostri, id vero me saevius urit Quam meus hic lectus, sed quinquaginta regressam Haud videas vicibus dominam loca noStra regentem. Ille inquit, cum per te disces ipse vicissim, Quam gravis ars ea sit. Superas elapsus in oras 70 Sic aliis praestare queas . da noscere caussam, Cur in quaque sua sit gens illa impia lege Sic nostris. - Ego ad haec: Strages et magna ruina, Anaik quam volvit rubro Saturata colore, Has resonare preces noStrum jubet undique templum. 5 isque ubi quassavit caput. imo pectore ducens Singultum, dixit: Sed non ego solus in illa, Nec me certe aliis socium, nisi caussa suisset. Iunxissem. Verum ipse sui, qui solus ibidem, Cum FLORENTINAM pateretur caetera turba 80 Γrbem deleri, sum ausus defendere coram At tu, sic olim tuto gens vestra quieScat, orans quaesivi. ne istum mihi Solvere nodum Abnue, quo nunc implicita est Sententia nostra. Si bene ego audivi, visa est mens vestra videre M Ante, quod adducant labentia tempora posthac, Ast aliter quod adest. Nos, laesi lumine ad instar, Quae procul a nobis distant, Ventura tuemur; Dux supremus adhuc hoc nobis lumine splendet, Inquit, sed quidquid propius Succurrit adestve. so Fallit continuo mentem praesentium inanem; Et nisi quis doceat, res vestras scire nequimus. Conjieere hinc tibi erit, nobis ut tota peribit

95쪽

l05 II 0 libl 20 Vis cognoscendi, postquam sit clausa suturi Ianua. - Τum veluti percussus corda dolore ob culpam. dixi: Lapso illi tu ista reporta Dicta, suum uatum vivis conjunctum agere aevum. Uuod si muta illi mea tunc responsa suere, Essice, ut ille sciat, me jam SecuS ESSe puta SSe, Mentis ob errorem nuper te sante Solutum. Alloquio me jam ductor revocabat ab illo: Quare ipsum Oravi multo properantius, ut me Altera si qua sibi conjuncta sit umbra, doceret. Plus quam mille jacent hic mecum. ait ille: Secundus Hic intus Fuiniucus, et ostro splendidus olim Ille jacet positus princeps in cardine celSO, Et reliquos sileo. ' Dein tolum se abdidit arca. Ast ego ad antiquum verti vestigia vatum, Evolvens quae verba milii sunt hostica dicta.

AIllo pedem ante tulit, dein pergens talia satur: Quare sic trepidus Dixi explevique rogantem. Cuncta audita, tibi contraria, mente reposta Stent solida, jussit sopitus ille, modo arrige ad ista Consiliumque animum quo tuum, digitumque levavit. Cum dabitur praedulce jubar tibi cernore coram Illius, pulchra quae oculorum luce tuetur Cuncta, tuae vitae cursum tibi scire per ipsum Fas erit. Haec vates, pedibus dein laeva petivit. Sic nos deserimus murum, mediumque tenemus Urbis iter valli respondens, unde mephitis Invisum usque illuc mittebat virus in ora.

Praecelsae extremam ripae conscendimus Oram.

In gyrum quam rupta dabant iugentia Saxa, Institimusque magis diras stipantibus arcis Poenas. Atque hic horribili superanto putoris

96쪽

lNFERNORUM xl. 415 Amatu, barathri quem emelant claustra profundi, Ad superimpendens immani accessimus urnae Tegmen, ubi legere est: Hic Papam M1sTΛsinu intus

Servo, ΡΗΟTiΝΠs quem avertit tramite recto. Nunc descendendum est tarde, - ut modiciam ante mephitiio Triste exhalanti sensus assuescere poSSint; Dein pergamus iter Securi. Haec ore magiSter.

Tunc ego: Uuaere aliquid, dixi, quod damna rependat Incassum ne tempus eat. En scilicet istud Volvebam, ille inquit, verbis et talibus insit: Ib Fili, tergeminos intra Saxa ista minores

Esse orbes scito, decrescentesque gradatim, t quos nunc linquis. Sunt omnia plena Scelestis Haec loca damnatis; verum ut cognoscere aventi Sit tibi sat spectare semel. nunc accipe, quare

20 Quoque: modo hi pressi jaceant. Injuria sinis

Nequitiae omnigenae est, Superorum quae excitat iram. Hujus et omne genus sinis contristat amara, Seu vis seu fraus est, laesorum pectora SenSu.

Sed quia fraus propria est hominis, plus taedet acerbe 2b Numen. Propterea labuntur in ima dolosi Tartara . poenarumque illis crudelior imber Ingruit. At primus violentos distinet orbis Totus; sed quia sorte potest illata referri Vis ad tres, ternos in circos Septus et apte 30 Exstructus suit. In regem omnipotentis Olympi In se ipsum, inque sibi similes insurgere posset Vi quisquam, dico in caput horum, reSque doniumque,

Ut te, si advertas, ratio manifesta docebit. Mors solet in serri per vim, per vulnera SaeVR35 Vitae; fortunis per cladem, incendia, raptuSDamna infligentes. Quare qui corpora mactat Uuique ferox caedit, populator. Onustus abaeta Qui exsultat praeda, cuncti torquentur in orbe Primo, digesti in classes. et habent Sua Septa.

97쪽

42 INFERNORUM XI. 40 Fit quoque, ut in se aliquis Violentus saeviat, aut res In proprias; quare est par, septi ut in orbe secundi Frustra poeniteat, qui vestris Se expulit oris, Qui indiliget ludo atque aes inrtunasque prosundit, Fletque, ubi jucundam-POSSet producere vitam. 46 Est inferre Deo vim, Si quis corde negaret, Hunc esse in coelo, et maledicta atque impia verba Hunc contra effundat, naturam spernat et hujus Ingenium, auctifica bonitate juvare paratum. Septum ideo minimum SonoM E imprimit atque CAons Eb0 Signum, Spernentique Deum corde. ore salenti.

Fraudem, cuncta suo quae rodit conscia morsu

Pectora, tendit homo, cum hos et cum decipit illos Credentes nimis, atque ipsum, qui nomina scripta Non jacit in loculos. Ratio haec postrema videtur bb Altera mors homini, ob vinclum, quod provida nectit Νatura. Hinc nidum sibi ponit in orbe secundo

Belligio simulata, loquens mellita, no genSque Arte maga, tum salsa Serens, furtisve potitus. Qui sacra mercatur SIMONIS more profani, 60 Leno, deceptor, similisque his sordida labes. Ast aliud fraudis genus illum spernit amorem Quem natura creat, tum qui super additur, unde Priva fides manat. Quapropter in orbe minore. Est ubi terrestris compagis seque rotantum 65 Sphaernum centrum, cui Dis super insidet ingens Consumptus jacet aeternum, quicumque malignus Prodit. Ego vero dixi: Sat clara, magister, Haec tua si ratio, et recte distinguere visa est

Hoc barathrum et populum, qui possidet; at mihi solve 70 Hunc nodum: illae animae, quas pinguia stagna paludis

Claudunt, quasque agitant venti, et quas verberat imber, Quaeque sibi occurrunt tam acri certamine linguae. Cur non candenti potius torquentur in urbe. Si Deus has odit Sin contra est, tam aspera poena

98쪽

INFERNORUM Xl. 43 5 Cur ipsas vexat - Tunc is mihi talia reddit: Cur praeter solitum deliras pectore toto

Mens quo abii 3 Num te fugiunt, tua quae ethica tractat,

Verbaque . ubi signat triplex genus ingeniorum, Quae coelum haud patitur: suadentum inhonesta, ruentum 80 In Venerem aut in nequitiam, insanumque furorem More serae Utque Deo minus est injuria praeceps In Venerem rabies, speciem acquiritque minorem opprobrii Illa tibi si haeret sententia, et illam Si bene perpendis; memori et si mente recenses. 85 Respondit, qui sint extra urbem solvere jussi Poenas, tum bene cognosces, quae Separet illas CauSSa grege a pravo istorum, et cur lenius illam Excruciet gentem judex regnator Olympi. O sol, qui morbum turbati luminis omnem sis Sanas, sic animum comple, quaesita reSolvens, Ut mihi non secus ambigere, ac dignoscere per me Sit volupe. At retro quoque nunc te Verte parumper, Dixi, illuc rediens, ubi dicis foenus amorem Laedere divinum, nodumque resolve. Poeta

95 Sic: Attendentem sophiae doctrina docebit

Passim a mente Suum naturam ducere cursum

Divina, tum et ab arte sua. Bene sique notabis. Quae tibi Aristotelis physicis traduntur, et ista Si bene perspicias, multas evolvere chartas I Non erit, inveniesque, omnes contendere vires 'VeStram artem. ut sese naturae accommodet, illami USque sequi, a vetere ut discentis cura magistro Nunquam digreditur. Quare est ars vestra putanda Paene Dei neptis. Porro per utramque neceSSe eStl0b Usque a principio Genesin si mente revolvis),Aevum agere atque opibus vestram ditescere gentem. Et quia qui crescit positis in foenore nummiS. Diversum molitus iter, praepostera captat, Per se naturam spernit, perque ejus alumnam,

99쪽

INFERNORUM Xll.

IIo Spes sibi proponens alias. ac totus in illis. Sed jam carpe viam mecinia; juvat ire, micantes

Iam coelum ascendunt pisces currusque Bootis

impendet Cauro lotus; tum leuius illic Ardua praeruptae descendit Semita rupis.

III.

Ille locus, quo nos lapsuri ex margine ripae Venimus, a Sper erat, tum ab eo, qui insederat illic Talis, ut aspectu quivis horresceret audax. Non secus ac rupes illa convulsa ruina, 5 Ob quam ΑTu Esi M, citra sines illapsa ΤnlDENT . Impulit in latus, aut quia vi succussa resedit Terra tremens, aut quod deerat fultura labanti ;Vertice cui in a. celso montis, qua ex parte recessit lota, ad planitiem cautes sic nuda rigebat, I 0 Tantum aliquam ut daret illa viam loca sumina tenenti.

Ilaec erat ex illo descenSus copia Saxo

Inque apice abruptae ripat infamia CRRTAR Strata erat, in salsa quondam generata juvenca :Atque ulli nos vidit, rabido se dento momordit Ib Ut quos interius frangit furor improbus irae. Hanc meus inclamans contra sophiis: Anne putabaS.CEcnopi uri huc venisse ducem, qui stipite caesum Stravit 'ipud superos' Isthinc jam comprime gressum, Belluat Namque haud iste tuae praecepta SororiS20 Advenit edoctus. Sed poenaS csernere VestraSFert animus. Qualis, mortali ubi percitus ictu Se expediai vinclis, quo evadat, nescit, et isthuc Emicat atque illuc taurus: sic ipse furentem Vidi semihominem discurrere MINOTAURUM. 25 fitque id ut advertit sapiens: Aditum arripe, dixit; Nunc te, dum furiatus abit, descendere oporte LSic Sumus aggressi, quod iter dabat ima petenti

100쪽

Congeries ea saxorum, quae Saepe moveri

Sul, pedibus sensi, haud consueto pondere DreSSB. 30 Iham multa putans, atque is: Tibi mente reposta Forte ruina manet, cui custos illa serinali a sedet, modo quam exstinxi. Nunc impulit ultro Mens, ut te id doccam. UuO huc olim tempore veni, Nondum etiam ruerat commota haec diruta rupes; 35 At certe paullo ante, nisi me decipit error. Quam huc adventaret, magnam qui ex orbe Superno

Extorsit Diti praedam, jam alta undique foeda

Vallis ita intremuit, raptum ut dulcedine amoris Iu Chaos antiquum mihi sit considere visum 40 Funditus omne, aliqui quoniam id venisse putarunt Saepe ; atque ista vetus cautus in temporis illo Puncto hic atque alibi tali est revoluta ruina. Sed tu nunc oculos delige. Est proxima nigro Unda cruore 1luens, ubi vasto ebullit in aestu, 4b Vi quicumque aliis noceat. 0h coeca cupido Dii rabies vesana, brevi quae hoc tempore vitae

Nos adeo exstimulas, male sic mersura per aevum Aeternum i - Ηic amplam, quae se sinuabat in arcum Fossam cernere erat . veluti quam dixerat omnem

50 Planitiem amplecti ductor prius. Inter et imasnadices ripae et fossam agmine circumfusi CENTAυRI huc illuc g 'stantes tela ruebant Ut mos his fuerat venari lustra ferarum. Nosque ubi viderunt labentes Vertice. quisque . . 5b Constitit, atque acie ex illa tres ilicet arcu Atque hastis prius electis excedere, et unus inclamare procul: Vos, qui descenditis, ad quam Venistis poenam Ιsthinc dieito, sin minus, arcu Raculor tenso. Praeceptor talia contra r60 Cui noni haec isthinc propius responsa dabuntur: 'In tua damna nimis semper tam prompla libido Ista fuit. Τum ino indiciis: Haec illius umbra est

SEARCH

MENU NAVIGATION