Scripta historica Islandorum de rebus gestis veterum borealium, latine reddita et apparatu critico instructa curante Societate regia antiquariorum septentrionalium Historiae Hakonis Hakonidae, pars ultima

221쪽

equo ingremus esL Eo temporis momento Olavus cum aliis pueris ludebat; tantum enim ab hero diligebatur, ut non modo Rervitutem non Serviret, sed etiam adoptivi loco haberetur, cui nullam rem, quam petimet, non concederet, et

quotidie quo liberet ludi genere se oblectare

permittereti Olavus advenientem hilariter et perquam urbane Salutavit, cujus verbis Sigurdus benigne et comiter respondit, dicens: video, te, mi puer, hujus terrae indigenas neque vultu, neque Sermone referre. Age, mihi nomen, genuSet patriam ede; Cui ille: mihi Olavo nomen, patria Nomegia, genus regium. SigurduS: quod patri tuo aut matri nomen est Ille: patri Tryg- io, matri Astridae nomen suiL Sigurdus: cujus filia mater tua erat Ille: Εirihi Oprosta- densis, viri potentis. Quibuη auditis, Sigurdus

equo descendit, eum comiter Salutans deoScula-im est, Se dicens ejus avunculum eme: et Sane

laeta illuxit dies, qua hoc loco convenimus. Dein Sigurdus ab Olavo de itineribus ejus et adventu in ea loca, et quamdiu illic servitutem paSSufi fuisset, quaesivit. Cui ille de itineribus suis, Sicut erant, expοSuit. Quo sacto Sigurdus: vin',

cognate, te ab domino tuo redimam, ne diutius apud eum in servitute aut famulatu sis. Ille contra: nunc quidem, prae quam antea suit, bona rerum mearum conditio est, sed tamen libenter hinc redimi vellem, si coalumnus meus a servitute liberatus me comitaretur. Sigurdus se hoc libenter lacturum, nec ullis impensis parsurum Ostenditi Post haec Heres colonus domum redux Sigurdum comiter salutavit; hic enim mercedes praediorum ex iis pagis et ex singulis domibus exigere, earumque justam solutionem curare debui: Ad extremum Sigurdus agere cum colono Ccepit, an pueros pretio vendere vellet: jam statim pre-

222쪽

tium pro iis pendam. Ille: puerum natu majorem pretio, quod inter nos convenerit, Vendam, Sed natu minor venalis non est, quod et prudentia et pulchritudine praestat, et mihi multo carior est, quem invitus facio ut alienem; neque eum nisi grandi pecunia vendo. Quae eum Sigurdus audisset, interrogavit, quo tandem exitura res eSSet, sed colonus tergiversari perseveravit, Sigurdo eo vehementiuS instante. Verum, ut de exitu hujus mercaturae exponamuS, puer natu major auri selibra veniit, natu minor novem auri Semi- libris, et tamen hunc, quam illum, alienari colono aegrius suiL His gestis Sigurdus Olavum cognatum Suum abducens in regnum Gardorum rediiti Hac in terra lege cautum erat, ne quis, ipso rege insciente, regium filium externo genere aut remoto regno oriundum educaret. Itaque Sigurdus Olavum domum Suam secum deduxit, ibique clam paucis scientibus custodivit, magnis tamen in deliciis habitum. Sic cum aliquantum temporiS processi et, die quodam sorte accidit, ut OlavuS unacum coalumno suo, imprudente avunculo Sigurdo, relicto cubiculo, occulte progressi in plateam quandavi devenirent. Hic olavus inimicum Suum, qui ante sexennio educatorem in conSpectu Suo intersecerat, ipSum in Servitutem vendiderat, coram agnovi L Ouo conspecto, facies ejus sanguineo colore Suffusa vehementer intumuit, animus magno opere commovebatur; quare celeriter regreSsus in aedes suas rediiti Paulo post Sigurdus a soro reversus, cum Olavum cognatum suum ira tumentem videret, quaesivit, quid ei accidisseti Ille, quid causae esset exponit, oram, ut Se ulciscendi educatoris adjutorem praebeat: cum tantum mihi dolorem et multiplicem ignominiam iste homo attulerit; jam nunc meum ulcisci educatorem in animo est.

223쪽

Sigurdus se ei hanc veniam daturum pollicetur;

surgunt; duce Olavo magna cum hominum caterva ad forum descendunt, cumque Olavuη hunc hominem conspexi SSet, comprehensum Extra oppidum ducunt. Dein Olavus, puer ille parvo natu, progreditur, educatorem Suum ulturus; cui ingens Securi R militaris, qua percuteret hominem, data est. I unc Olavus novem annorum erat. Dein Securim librat, collum percutit, caput praecidit; qui ictus tam parvo natu adolescentis magnis sertur laudibus. Eodem tempore in regno

Gardorum complures erant vates, multarum rErum praescii, qui Sua divinatione significarunt, advenisse in eam terram nobilis cujusdam viri, Sed aetate juvenis, genios, quibus Se nullius unquam hominis neque lucidiores neque SpeciosioreS vidisse testati sunt: quam rem multis quidem verbis confirmabant, quo vero Se loco teneret, ignorabant. Cujus genii tantam OSSe praeStantiam praedicarunt, ut IuX, quae eum Supersulgeret, per totum regnum Gardorum et multa orientis loca diffunderetur. Quam rem cum regina Λllogia, quae, ut Supra dictum est, omnium seminarum sapientissima erat, majoris momenti esse duceret, regem SpecioSi S verbi S Orat, ut conventum, quo omnes e propinqui S pagi S conveniunt, edicat; eodem se adsuturam, omniaque, ut ipsi placeret, constituturam. Rex sic faciti Magna convenit hominum multitudo. Regina universam multitudinem in Orbes conSistere jussit: atque alter alteri adsistat, ut cujusque hominis faciem ac vultum,

in primis oculos, intueri queam, et spero fore, Si pupulam oculorum ejus inspexero, ut intelligere possim, quis hujus genii tutela utatur; nec tum dissimulari poterit is, qui tali natura praeditus est. Rex dictis ejus aures praebuit. Cumque frequens ille conventus duos dies duraret, re-

224쪽

gina singuloS accedenS et cujusque vultum contemplata, neminem invenit, cui tanta naturae viRinesese videretur. Qui conventus cum biduum duraSset, tertiaque adesset dies, concio denuo frequentata eSt, omnibuS jussu regis eo consuentibus, ni facerent, poenas daturis. Jam univerea concione in Orbes disposita, eximia illa matrona et illustris regina uniuscujusque laciem et vultum conSideravit. I andem eo venit, quo loco ante eam stabat adolescens aliquis male vestitus, lacerna circumdatus, cucullo in humeros rejecto. Cujus oculos inspiciens cum extemplo intelligeret, hunc eximio illo sortunae munere gaudere, ad regem eum duXit, Omnibus palam faciens, inventum

haud dubie, quem diu quaesisset. Itaque hic

adolescens in tutelam regiam receptuS eSt. Tum ille regi ac reginae genus suum et nobilitatem

aperuit, Se Servum non eSSe, Sed nunc apparuit, eum regio genere ornatum eSSe. Dein reX ac regina Olavum magno amore et caritate educare coeperunt, eumque taliquam naturalem silium multis bonis ornarunt. Hic puer Gardis adolevit, mature viribuS et prudentia persectuS, aetate procedente indies maturuit, ut paucis anniS aequales omnibus in rebus, quae bono principi ornamento ESSe pOSSunt, longe antecederet. Qui ut se ac suam in artibus peritiam coepit Ostendere, multis modis excellebat, et brevi temporiS Spatio omnem equestrem rationem ac disciplinam militarem, ut qui in laac arte exercenda sunt peritissimi et StrenuisSimi, perceperat. Quibus rebus magnum sibi decus honoremque peperit, primo apud regem reginamque, deinde apud alios omnes, tam potentes, quam humiles. Sic ibi adolevit, sapientiaque et anni S, omniumque artium peritia, quae eximium principem ornent, crevit. Idem mox ab

rege Valdamare princeps auliciS praepoSituS, et

225쪽

dux militum, qui regi honorem pararent constitutuS, multas res praeclaruS in regno Gardorum et compluribus locis orientis gessit, etsi hoc

loco paucae enumerentur. Duodecim vero annos natus regem interrogavit, eSsentne quaedam RreeS aut pagi, quoS ejus ditioni subjectos ethnici regno detraxissent, atque tum ejus peculium et auctoritatem usurparent. Rex respondit, dicens sibi aliquot suisse arces et pagos, quoS alii armis ereptos ipsorum ditioni jam addidissenti Τumolaviis: mihi igitur aliquantum copiarum, cui prae-Sim, et naves adtribuas, experturo, an partem regni amiSSam recuperare poSSim, cupidus enim sum inserendi belli, cupidus pugnandi cum eis, tuo qui honori Osfecerunt; quam ad rem et tua fortuna et mea ipsius felicitate uti volo; et alterutrum erit, ut eoA aut possim interficere, aut vi expellere. Rex liberali reddito responSο, copiarum quantum petierat, dedit. Jam apparuit, id quod supra demonStratum est, quam perituS eSSet omniS equestris artis et bellici apparatuS, qui etiam exercitum saciem instructam) tam dextere reger calleret, ut si in eo genere maximum uSum habereti Cum his igitur copiis prosectus, multa proelia fecit, eximiam victoriam ex hostibuS retulit, Omnes arces et caAtella, imperio regis Gardorum olim subjecta, recuperavit complures exteras nationeS Sub potestatem regis Valdamaris redegiti Insequenti autumno eum praeclara victoria et splendida praeda reversus, multa aurea cimelia, eximia Serica coccina et Iapides pretiosos regi ac reginae retulit; sic honoS ejus renovariccepit, omnibus adventum ejus summa laetitia excipientibus. Hoc idem quavis aestate sacere per- Reveravit, praelia fecit, multaS refi praeclare gessit;

hiemes apud regem Valdamarem transegit. Qui cum tali gloria splenderet, insigni quadam victo-

226쪽

c. 5-6. HISTORIA OLAVI TRYGGVII vitili. 215ria reportata, Gardos revertiSSe dicitur, tumque tantam in adnavigando pompam et Splendorem Ostentasse, ut pretioSis bombycinis coccinis loco Velorum, ejusdemque generis tentoriis navalibus,

usi fuerinL Quibus rebus intelligi potest, quantam ex rebus insignibus in oriente geStis magnificentiam sumSerit. De reste Diam. 6. Dicunt viri scientes et rerum periti, Olavum idola nunquam coluisse, HuSque animum ab ea re Semper abhorruisSe. Quin, Cum Saepius soleret regem ad delubrum comitari, nunquam ingre-uS est, Sed Semper foris ad introitum adstitit. Qua de re eum aliquando reX admonuit, orans ne id faceret: fieri enim potest, ut dii tibi irascantur, et ita petatis tuae storem deperdas. Quamobrem libenter vellem, verecundum te erga deos praebereS: tibi enim metuo, qui ita in rebus tanti momenti periclitaris, ne gravem in te iram conjiciant. Ad haec ille: nunquam deos metuo, auditu, vi Su, mente CarenteS,

quos nulla prudentia gaudere intelligam. Qui cujus naturae Sint, inde, domine, conjicere poS- sum, quod mihi Semper hilari vultu appares, eis horis exceptis, quibus in sano versaris, diis sacra faciens; at quoties ibi versaris, vultu infausta pollicenti esse videris. Qua re intelligo, quos colas deos tenebrarum dominos eSSe. Ferunt, cum Olavus tali honore floreret, extitisse homines quosdam, invidia magis quam benignitate plenos, qui eum apud regem suerint criminati; eumque idcirco in multorum illustrium virorum odium

incurriSSe. Hanc ob cauSam disceSSit, magnumque ducens copiarum numerum ethnicis gentibus arma intulit, victoriamque Semper reportavit, multa

loca mari Baltico adjacentia obiit, incolasque sibi subjecit. Cujus studii cum eum Satietas capere

227쪽

coepisset, hieme jam nd propinquante, curSumGardos reflectere cogitavi L Sed vehementi adverSaque tempeState ea vice impedituS, cursum in Vindlandiam cum copiis convertit, ibique naveSSuas in Stationem appulit

De olaxo In novit silio et domina quadam.

7. Eo tempore Vindlandiae imperavit rex Buriglcivus, magnae auctoritatis princepS. Huic quatuor erant filiae, quarum unam postea duxit Olavus, alteram Sigvaldius dynasta, tertiam Suein Furcobarbus, Danorum rex, in matrimonio habuit. Eis autem pagis, quo Olavus appulerat, praeerat silia regis, nomine Geira, quae reginae titulo magnum tenebat imperium beneque gubernabat: a cujus sede principali haud longe classem adpulerat Olavus. Ea magnae fuit auctoritatis, splendideque in viduitate vivebat. Habebat secum procuratorem aliquem strenuum et fidelem, qui ejus honorem et dignitatem tuebatur, nomine Dixinem. Is aliquando, negotium gravioris momenti curanS, prope ab eo loco, ubi naves Olavi stabant, iter taciti Domum revereuS, cum a regina interrogaretur, unde venisset et quid novi ad serret, respondit: ab litore adveni, domina. Quid, inquit ea, resciisti aut vidisti Τ Ille: aures, inquit, adverte, regina; reseram tibi rem miram et inRignem, nuper objectam, quam Scire, regina, haud dubie gestis. Illa: quaintiam 8 Dixiu: in portum urbi nostrae adjacentem multae appulerunt naves, omni apparatu bellico splendide instructae, pretiosis vestimentis et variis ci meliis ornatae;

ipsi viri insigni sunt pulchritudine, optimoque tecti ornatu militari, quorum similes hic loci raro

videre contingeti Unus tamen ceteriA longe antecellit, Sub cujus persona regem latere certo arbitror. Hic enim vir excelsa quadam et eximia natura praeditus eSSe videtur: statura est magna,

228쪽

C. T. HISTORIA OLAVI TRYGGVII P1L11. 21 proportio membrorum concinna, facies auguSta,

corpuS pulchrum, oculi adeo arguti et lucidi, ut antea neminem viderim tali dignitate praeditum; atque certo tibi affirmare possum, quem hic praeserat habitum indolemque, humana natura mihi praestantiorem videri. Eundem magna prudentia et egregia Sapientia praeditum reor, atque, ni Sisallor, sub hac augusta facie regiae majestatiου dignitas latet. Quare, nisi tibi molestus Sim, te, regina, hortor, ut, quod tuae conveniat dignitati, faciaS: cum omnibus tuis honorifice Obviam ei procedas, bonaSque conditiones offeras; quas, CD-miter ac benigne invitatus, liberaliter, opinor, accipiet Εquidem comites ejus audivi dicenteου, sese in hac terra hiemare velle; et credo, noSaliquid commodi ex hujus viri adventu, modo

recte uti noverimus, percepturos. Quod Si, regina, Virum quaeraS, qui tecum regium imperium administret, opes tuas curet, fineS tueatur, regnum ab hostium incursionibuS Iiberet, quem, quaeSO, hoc auguStiorem, quem pulchriorem invenies 8 Invita nullum unquam invenies, in quo tantum Sit adversus hostes tuos auxilii et propugnaculi. Quiu, pro ea, qua Sum praedituS, Sapientia certo a irmo, te tuo in regno talem virum nunquam inventuram; quid dico, in tuo regno 8 etsi inter omnes homines, qui uSpiam terrarum gignuntur, aliquem quaeras, hunc unum ex omnibus eliges, quippe cui parem inventura SiS neminem. Ad haec regina: si tibi nostrae dignitati ita convenire videtur, tu congreSsum ejus veni, mei Sque verbiS nuntia, eum huc a me cum omnibus copiis invitari. Dixin: si mihi hanc veniam, domina, des, libenter proficiscar. Multi K deinde viris comitatus ad naves descendit, principeque ceterisque omnibuSaudientibus mandata reginae magna cum facundia proponit. Quam conditionem adjectis verbis ami-

229쪽

cis cum Olavus audisset, magnopere laetatus pulchris verbis liberalitatem ejus rem uueravit, et Subductis navibus suisque ad iter comparatiS, cum omnibua suis in urbem escendit. Regina vero magna cum pompa obviam Olavo vecta, adventum ejus, qui tum jure salutari rex poterat, gratulata est, Summa eum comitate excepit, primoque do nomine, deinde de dignitate, qua praedit

esset, interrogavi L Cui cum ea, quae interrogarat, expoSutSSet, eximiam et aulam, inSuper complures famulos viros seminasque, et ornatum Ru-licum adsignaviti Regnum, quod Geira tenebat, Germania dicitur, ad plagam occidentalem vergenS, ceteris terries soli sertilitate et incolarum bonitate praestans. Quod regnum jam magnopere florebat, Olavo hanc aulam tenente. Festo jolensi ad propinquante, magni adparatus facti,

magna hominum multitudo eodem convocata. Quo convivio apparato, regina cum magno comitatu

ad Olavum accessit, eumque invitavit, ut in aula, in qua ipsa cum aulicifi potare conSueverat, una biberent. Ille conditionem summa hilaritate accepit, conviviumque hocce celeberrimum extitit. Nimirum Olavus ac regina in eodem solio Redebant, eximiis poculis et mulfium et vinum potabanti Quibuscum praesectus Dixin per vices Sermonem Serebat; reginae ostendit, quanto ei praesidio et honori futurum esset. talem habere regni administratorem. Etiam Sermone ad eum converso docuit. expetendam esse hujus imperii administrationem, quod tot bonis storeret; maximi tamen iaciendum eme, quantum ea ceteraS seminas omni agendi ratione, indole et artium peritia praestaret; etsi utrique eorum per totum orbem terrarum conditionem conjugialem sibi quaererent, nullam poSse honestiorem inveniri, quam Si ille eam uxorem duceret. ilia ei nube-

230쪽

reti Quod verborum semen, ab eo in utriusque pectora Sparaum, radices agere et corroborari coepit, ut res propoSita utriSque et expetenda eSSe et magnam polliceri sortunam videretur. Dein convivium omni copia rerum exquisitiSSimarum auctum, multosque per dies actum est, et, ut potenti regi convenit, poSterior quaeque convivii dieS multo, quam prior, majori studio et apparatu, exquiSitiSSimarum, quae parari pοMent, copia rerum celebrata. De reste Ola O.

8. Hie Olavus magno in honore ac deliciis

erat. Qui aliquando sermonem cum regina sa- ciens: Suntne quaedam civitates, inquit, aut pagi aut territoria, quae, cum tuae ditionis esse deberent, imperio tuo Subtracta et a latronibus aut praedonibus injuste occupata sint 8 Regina: sunt,

vitates alienatae, quarum insolentiam jam diu pertulimus. Post haec Olavus copias ad expeditionem comparat, magnoque Stipatus militum numero castella, quae reginae erant, armis impetiiti Quae obsidens duas offerebat conditiones, utrum justa vectigalia pendere, debitumque officium et ObSequium praeStare, an arceS ab ipso oppugnari, dubio pacis fortunarumque discrimine, mallent. Qui ca-Ktella tenebant, vehementer obloqui, Sese dedituros negare, potiuS Omnibuη viribus repugnaturos. Dein castella obsidione clausit atque Oppugnavit, tormenta bellica variique generis machinationes, quarum Sui erant periti, admoveri jumit; tanto ardore oppugnationem urgebat, ut resisti nullo pacto poSSet, proruta caStella cum militibus ingressus, immensa praeda potitus eSt. Omnes, qui resistebant et superbe respondebant, turpiter oppressi; omnes, qui clementiam Supplic non implorarent, interfecti; liberum arbitrium