장음표시 사용
111쪽
LIB. II. TIT VL VII. IN IUS VOCATI UT EANT &e. 6oet
voeatum habet potestatem. Semper suae, etiam Viri CL Abrahami de Graii, Matheseos in Aea- adverius Iudicem supremum, locum habere de- deinia nostra Prosetaris, cum a Iudicibus Fruuehet Querela nullitatis. Iuli. C. Si a non compet. ranis, post talem proteli itionem, esset conis jud. Cui in hac causa locum esse, memini ceu- demnatu', α appellationis tempus elapsum esset. suisse Curiam supremam, ad libellum supplicem ante serias Cauiculares i68I. T a T. VI.
In jus vocati ut eant, aut satis vel cautum dent.1 11 9. . . ... , --, is iis, dissilidistiburi III. Stal. in i m ς ς q F '
cujus sis arbitrii. IV. V. Ouid 1ure novo. VI. quia tigil temporis hodierni. Νon erat tam importunum ius vetus, Ut VO-catos e vestigio sequi oporteret; etenim, si idonee caverent judicio sisti. per fide iti res locupletes, erant dimittendi, alioqui injuriarum actor tenebatur, L s. g. r. quifatisae com imo, quia necessiriis personis, veluti parentibus Spatro-Nis . non acceperit qualemcunque fidejussorem, etsi non locupletem, is quinquaginta aureis mulctatur, LI. era. b. t.
se ii debebant, aut L ejutare aliave cautione diem judicio sistendi constituere, hoc tit. de modo
autem cavendi inserius dicetur.
set dictum, in potestate stipulatoris erat, sumere diem, non excluso tamen Praetoris aut Iudicis arbitrio, l. I. pr. Oui fatis d. cog. I t. Siquis caul. Dd. IN. eauffael. quas Leges alii inter se com- inittunt: nos hoc ulterius non prosequemur. Vid. Wisienb. ad tit. quiDIlId. cog. n. a.
ab actionis editione, ut deliberet. cedere velit, an contendere. Auth. eratur. C. de lit. eontes.
s. Praeterea, Actor reum in ius vocaturus, ab eo, qui Jurisdictioni preeit. viatorem seu executorem postulat. per quem libellus converitionis ab actore acceptus ad reum deseratur, α Nov. si
Vide latius A. Matin. disp. 7. de Dic. th. I.'a. 6. Cum autem privatae in jus vocationes am plius non fiant. sequitur, nec hujus generis ut-tisdationes hodie esse in usu. . Nili quis injectione manus, quam arrestum& eitationem realeiri vocant, in iudicium trahatur; tum enim satisdatione custodia potest evitari, siquidem causa sit ejusmodi, quae fideius- sonis eli capax. ut fit omni die; dc dictum in capite de Grestis, subjecto titulo de in jus V
Nequis eum, qui in jus vocabitur, vi eximat.
I. Usus spoena hujus Edicti. II. Cui detur
vibus circa hunc rit. commi s.c Vi alium per vim aut dolum malum Gemit, virili impedivit. ne vocatus in jus venirci, Exso in citatis ad judicem pedaneum non habet locum haec actio, LI. g t. h.) tenetur actione in factum. in id, quanti res ab actore suerit aestimata, non excluso tamen judicis arbitrio, LIPAult. l. pr. F. s. p. b. ex quo intelligiti ir, P mnaleinesse hanc actionem, non tantum resperet rei, sed etiam a parte actori , secus ac Neleiab.
h. liquidem actor plus consequitur quam sibi a est, quo respectit Actionem Legis Aquiliae numero quoque paenalium haberi, constat, Ly. Inst. de L. Aqu/Lictio. III. Adversus quos detur. IV. Dr gra-
a. Datur haec actio etiam ei, qui per calumniam aliquem vocavit; nec eni in privati erat, id arbitrari, ae L . s. i. LLS. I. a. non taliae si vocata sit perseria, quae vocari non poterat, L . in f L a. s. v. t. nec si in aliud sorum, quam debuerat, sit vocatus, d. l. a. 3. Datur&adversus plures insolida iri, sic, utuntiis solutio reliquos non liberet, ES. LAh. t. arg. ιιι. g. r. ad L Aquil. Heredibus daturi si interiit eorum, non aliter; quia pertinet ad injuriam personalem. qua de re di x. ad tit. Instit. de perpet. 1 temp. act. in heredes iv pol annum non datur, is s. ult. Dixi. heredibu, dari hanc actio.
112쪽
LIB. II. TIT. VIII. QUI SATISDARE COGANTUR&α
forunem, si intersit; Ejus autem quod interest. exemplum datur in L q. h. ii dies actionis interea exi- verit; quod argum euio esse videtur, jure veteri actionum praescriptiones illa in itis vocatione privata, quae olina obtinuit, non si die interruptas, add. Giphan. tu LS. C. de praeseri Io. vel qo. anu. Gai . obf. ψ. n. 20. esseqq.4. Si quis eum. qui a li floribus ducitur aut custoditur, exemit, is sine dubio gravius delinquit; at hujus rei locus est in tit. D. de Cusio aereor. infra. Denique, si quis coetum & coucii sum iacit, quo impediret, ne quis in ius duceretur, Legis Juliae de vi privata crimen committit. ψ. in pr. ad L. l. de vi pris. Moribus h
diernis, cessante in jus vocatione privata, limactio vix potuit habere locum, nisi in Arrenis. Etenim qui debitorem detentum, aut res ejusAris resto praeclusas exemit, non est dubium, quin
teneatur in id quod interest, qua de re Peckius de juri Ast. c. Etiam jure civili qui debitorem Fisci detentum vi exemit, in vicem debitoris, Fisco tenetur, C. denis i. tribui. quod etiam in privatis obtinere, censet Greenem egius adae s. neque vero id quod interest, ad quod sine dubio, qui exemit, tenetur, ab illa sanctione mulis tum abludit.
Qui satis dare cogantur, Vel jurato promittant, vel suae promissioni Committantur.
I. Continuatio. II. quid stiriare significet. III. quid actor caveat. IV. Ouid reus es remiss ad Inst. V. sumam hic immobiliumpossessores. VI. Cautio jud. Ap. in criminalibus. VII. quia moribus. VIII. De cautione pro Impensis litis. QVos reputatio dignitatis e vestigio vocantem an jus sequi prohibebat, hi satisdabant iudicio uiti, hoc est, promittebant certa die apud tribunal sese ilituros, eam lite promissionem, datis fide jussioribus, confirmabant, ut dicere coepimus ad tit. In Ius vocati ut eant.
pro eo, quod a nobis petiit, securum facimus, ut satis sacere dicimur ei, cujus desiderium implemus , l. l. h. t. Utrumque, di satisfacere & satisdare non modo datiς fidejutaribus. sed etiam fit pignoribus datis. l. 9.f.I. Apign. aEI. Lal. de Con Ilit.pecvn. l. s. de V. S. Proprie tamen & stricte satisdatio de fidejutaribus accipitur, l. i. in M. h. t. Cavere generaliter, SI. i . l. de κ. S. atque ita in hoc rit.
plex : quarum altera nuda repromissio. altera satisdatio es L Repromittit. 1e intra duos menses, vel litem contestaturum, vel omne damnum, quod exinde reus senserit, in duplum esse praestititrii ira ; cautione tamen sui amain aureorum XXxVI. non excedente. Auth. libellum. C. de sit. coni. Nod. 91. cap. l. Satisdat, aut, si fidejutartiti
reperire non possit, laetis SS. Evangeliis jurat. vel per se, vel per procuratorem suum. in iudiciose usque ad litis exitum perseveraturum, &sivi eius fuerit, decimam litis, expensarum nomine, reosbluturuin, ausAgeneraliter. C. de epise. F
4. Reus, accepto conventionis libello. dc ipse respontionem 1ham scripto comprehendit, quod άνlizeλον Graeci appellant: subscriptione sua declarans diem, quo libellus conventionis sibi traditus fuerit: Praebet etiam sportulas viatori, nec non cauci judicio sisti. f. MD.D. cap.I. d. Noritia. c.I. A. Mattii. de Dae disp. 7. th.s. Ieqq. s. Porro rubrica docet, quosdam satisdam cogi. alios iurato promittere,ct alios suae promisissioni committi,de qua triplici cautione d .part. . q. tu. XI. n. a. Heic adde, pro immobilium possessoribus, qui sola repromisIione desungi possunt, haberi non modo eos, qui dominium proprie dictum. ledix qui utile dominium ha bent . ut emphyleutas ct supel ficiario,, d. l. t etiam mulierem ratione landi dotalis, ut& virtuti. & I utores ob rem pupillorum in jus vocatos; at non creditores ratione fundi pignorati. nee usu ctuarios. d. l. N. β. .I. G. h. Oportet ' Apud nos ab immobilium possessoribus ne quidem promissio desideratur, sed ii ipso iure a cautione pro
Reeonventi ne& Expensis praestanda sunt immunes, a. P. C. ELI. Carpia ιδ. RUP. N. .. I.Ier . Caete
tum de hac cautione plenius actum fuitρpr. a. ι . tu. Isti
113쪽
LIB. II. TIT. IX. SI EX NOXALI CAUSA AGATUR. QUEMADMODUM &e. 6, 9
autem bona sint, vel in loco iudicii, vel in eadein Ditein provincia. l. 7. a l. l. I. g. l. h. t. 6. Aliquando re in criminalibus cautio judicio siti adhibetur, quotiens aequum judex centes, reum committere fidejutaribus, i. t. a. I. de cvsod. s exhib. reor. Sed hac de re aIibi locus est
a.1 tit. de custoae exhib. reor. 7. Moribus hodiernis,non exigitur a Reis cautici iudicio iis tendi caula, nisi in casu Arresti, de
quOIuperius ac tum est. Verum frequenter acincidit apud nos, ut Actores non Arretio sol mali, sed libello supplice petani jussionein Curiae, ne Reussorensis dii cedat, priusquam se dubito mindo qua scaverit, ita loquuntur, ct saepe quaesitum est, quid ea sermula contineatur. Et quidem si nihil aliud expressit in lit, convenit, hoc contineri, ur eligat domicilium citandi'. Cautionis necessitas non videtur imposita. Quod si haec pctatur, nihil est causae, cur in jungi non posset: habet enim vim Arrcsti personalis ejusmodi denuntiatio, cum illius requisita in eo concurrunt, imperium iudicis, Intimatio, dies Judieii. An & cautio iudicatum solvi a Reo peregrino exigi possit. dubitatum est; videtur, si ex gente sit, quae apud se, a Peregrinis deprehen-ss illam cautionem promiscue exigit, ut sere ubique viciniae nostrae moris est, idem heic illis in-junqi posse; alioqui magis est, ut hoc peti non possit, nisi debitum sit liqui sum, per ea, quae de
Ari esto Leo citato probavimus.
8. Haec sunt, quae ab initio judicii Reo injungi possunt. Ab Actore postulatur aliquando cautio pro Impensis Litis, si sorte contingat ipsi ina in impensas damnari, idque si bona non
liabeat in territorio ius dicentis: neque tamen requiritur, ut fit ponestar immobilium. aut locuples eximie, cum ad impensas litis solvendas
haud magnae opes requirantur: Ante litum coi I. testatam exigendam hanc esse cauti anuli, , latis constat, nec tamen exceptione in continenti opinpolita litem hac gratia distrahi, operae pretium videtur, Reus illam petere debet, re, si petita negetur, tum fit locus exceptioni, ante, vel opinpositioni, post litem contes i. , tu in nostra Curia servari solit viri est. Quid si Actor cautionem obtulerit, nec praestit alit 3 Neiic quidem postliatem contestatam oppositio ad instar exceptionis admissa fuit, ut iudicatum in causa Laurentii Ris-bens contra Theodorum V enburg s. Julii riso. Jussionein in eum finem per libellum expetere potiri stet: Litem ideo susilaininari, non Potitur ratio quali. contractus, quae est in rite
Si ex noxa li causa agatur, quemadmodum caUeatur.
Dominus ex delusto servi conventus cavere debet. se conditionem servi non mut it rum . quo actori' ius ulla parte fiat deterius. Quare si in causa criminali servus qui fuerat, dein liber fietu si statur, non bene iisti videtur, quatenus aliter de servo, aliter de libero homine supplicium siunitur, Pen. h. t. quae est Ulpiani.Idein In L . I. . de Parn. adserit, in poenis infligendis tempus admissi delisti considerandum. Durum est, eundem JCtum sibi contrarium videri; satius est, admitti conciliationem licet divinationi propinquam, modo ex ipso textu non possit refelli. ut vi ietur seri posse de conciliastione Duarent, uae placuit D. Wisienbachio ad b. t. Scit. L. Pen. . t. agere de ordine cognoscendi, sive de formaprocessus, ut hodie loquimur; L. i. g. l. degenere Ucnae. Nam dc lexPen. h. agit de gene re Poenae. Dicit enim, aliterIupplicium sumi deservo, scilicet verberibus; aliter de liberis. ut
condemnat ove pecuniaria, quae specierum Oppo
stilo non respicit ordinem cognitionis, sed ipsa poenarum genera. Cujacii conciliatio, quam videlis lib. ια obem. e. aa. insta. petit principium. Mihi Lex prima de criminibus publicis, quorum poena ad publicum exemplum infiigitur, Lex renuit. de privatis, quorum poena ad ejus: qui laesus est. satisfactionem pertinet. probabiliter intelligi posse videtur. Ea est hujut rubrieae lententia, cujus hodie nullus usis, quantum quidem
ad servos attinet. Hoc inde recie colliges, etiam res alias in ea dein causa, qua suere tempore testationis, esse praestandas, eaque gratia cauli O-
114쪽
6io LIB. II. TIT. X. DE EO, PER QUEM FACTUM ERIT, QUO MINUS &e.
De eo, per quem factum erit, quominus quis in judicio sistat.
fraudem compensiri. II . Ouare hac actio non detur in heredem, T avsis vere parnalis a
Uin vi vel dolo factum est, quo minus is, quitatis fellerat, se iudicio sisteret. ille tenetur actione in factum in id quod actoris interest, I. i. g. .pr. l. I Ir. velut si dominium aut actioneni lapsu temporis interim amiserit, aestri quod ut accipiendum sit, diximus adiit. Ne quis eum, qui injus vocis. in . Si plures rei tuit, unius solii-tione reliqui liberantur. I. i. g. 4. h. secus ac I2pra de illis . qui in jus vocatum exemerant; secus ei iam in L S. de Iurisae l. t. Ul. a. de condici. furt. I. I. g. a. ad L. Aaiιil. Ratio differentiae . quoniam ibi poena, nic nihil quam id. quod interest vertitur, quod nullo modo plus seniet exigi potest, L17. de R. I. poenam vero singuli propriam. ut det tela singulorum distincta sunt, pmaestant. a. Iino ix ipse Reus omnino liberatur, quamprimum actor id, quod sua interest, ab eo, qui impedivit in jus vocationem. consecutus est; cum, quod idem, ut dictum, bis peti non potest in acti O-nibus rei persecutoriis. ae. ἱs. tum quod adversiis impedientem datur eadem a stio, quae contra re una principalem, LI. F. ult. Imo jam per litis contestationςm cum impediente suciam, reus principalis exemptus videtur: Quod si ex eventu judicii liqueat eum, qui impedii t. non esse solvendo, actio restitutoria datur adversus debitorem primitivum, d. II. f. t. quod argumento est, lite con- tellata, quali per novationem, translatam este actionena in eum. qui coinmisit hoc Edi flum. 3. Caeterum, si Reus dolo malo fecerit, quominus actor in jus veniret, & vicissim actor impediverit Reum, haec admissa utrimque compensantur, d. LI. g. 2. quod reser sis ad tit. de compens 4. Datur haec actio heredi intra annum: adversus heredem, nili locupletior sit, non datur, L . s. ult. Cur ita, cum ut rei persecutoria, cujusmodi actiones adversus heredes dantur, ut
ad tit. Inst. de perpet. is temp. act. est dictum λViligo alunt, quod&wisset bachius noster ad h.
r. v.I. esse quidem hanc actionem a parte Actoris Rei persecutoriam, at a parte Rei poenalem. Sed hanc distinctionein non esse nccessaria in . prob4- vim iis in P. I. l. IV. t. 6. n. ao. Ti. a. v. K. ibidemque ad rationes contrarias respondimus. Verius eli, qualitatem actionum poenalium aut rei perseeutoriarum, respectu actoris duntaxat considerari. Quare autem haec aelio in heredem non detur, sufficit ratio, quod ex delicto dat i videtur. h. l. r. junet. l. 7. de albui mut. caus ut loco citato probavimuς. S, tuis tamen ita velit, quod actiones, quae ex delidio veniunt & in Odium Rei iunt introductae, si io modo poenales quoque dici posisint. licet rem tantum persequantur, non IIIliai unt repugnem. quando re poena memoratur in
l. I. g. 4. h. t. modo id abi iuve factuni intelligatur. Porro. licet haec actio proprie respondeat cautioni iudicio sisti, quae exolevit, nihil tamen obstat, quo minus & hodie in id quod interest agi possit. si quis impedierit, ne reus citatus injus veniret . ac interim ille fructum actionis suae aiiailerit. Id tamen aliter oportet fiat. quam lapsu temporis, quo actioni praescribatur, ut est in I. a. pr. h. nam praescriptio, citatione ncta. interrumpitur hodie, ut diximus adiit. de injur
Ergo mallem, causam advidisset Autor, qu/modo hodie possu fleri, ut actor fer ejusmodi impedimentiamfructum actionisisa amitteret. α t. ad Strauch. XXII. S. P. 3O3.
Casus est; Si reus interim fuga evaserit, aut foro cesserit. quod aliquando vi fortuna Iubita eri videmus. N. ADDIT. Iam quidem intelligo mentem Autoris, s conincedere'ssum, tali caD convenis osse impedientem ad interesse, si modo probaripo t. reumfuga
non eP0urum, autforo cessurumfuisse . ni iter impediverit, aut me ante cessonem e Mam, rem meam per processumfuisse consecuturum; si modo alter non impe isset reum, qui tamen casus pro moribusprocessuum hodieritorum, vix sunt dabiles. Et si sunt, tamen non obtinebunt Doctores talia a orantes, id quod iurendunt, scilidet esse
tor verbis ambiguis utatur d qui tamen revera nullus est, cum actio talis ad interVDPlane diversa sit ab actione hujus tituli.
115쪽
LIB. II. TIT. XL SI QUIS CAUTIONIBUS IN IUDICIO SISTENDI &e. 6u
Si quis Cautionibus in judicio sistendi causa factis non
I. Qui non servat vadimonium, reuetur, nis causa justa excusetur. II. quid si causis renuntiaverit. III. quomodo teneatur, si temere deseruerit vadim. IV. qui. uris in eremoticio. V. Quid moribus hodiernis. VI. De processu 'r contumaciam. aeritur, quomodo teneatur is, qui interpolita sed neglecta cautione, die dicta, in jusve alte supersedit 3 Resp. li ex justa causa id seeerit, nulla competit actio; sunt autem causae justae in a. eqq. h. t. ubi inter alias, si transactum sit, ii quis muneris publici causa, aut testimonii dicendi ergo lit impeditus, si valetudine, surore,
utero, tempestate. vi fluminis ita praepeditus sit, ut opportune adesse nequiverit, modo se ipsum imprudens non aristaverit, ae l. a. g. l. a. Hae cause, si nominatim quibusdam sit renunciatum,non prosunt reo; generalis renuntiatio non Dracet, t. ψ. . . 4. quod tamen ad renunciationem aliorum beneficiorum haud temere trahendum. ltatio differentiae, quia in aliis generalibus renunciationiblis seiri potest a renunci an . te, quibus rebus renunciet, veluti fidequor, qui tria lua beneficia facile potest cognoscere ; Verum hic reus nullo modo scire potest, quibus camsis renunci et, quando generaliter renuneiat, siquidem infinita quotidie impedimenta oriri possunt. q. Deficiente causa justa, dieque elapso. I. r. b.
reus vel convenitur condictione certi, quando
certa poena promissa est, squo casu id quod interis est, sub poeua continetur; sicut alias dictum, poenas conventionales sungi vice ejus quod interclui. a. s.f. Pulsatis . cos. 1 ult. C. de Prael.flip. aut actione ex stipulatu, in id quod interest, a. l. I. g. ult. I. utrisquis infus vocat. l. II. de V. O. vel fit misso in possessionem bonorum, olim post XXX.
dies, I. a. l. LV7. 2uib. o caus inpog eat. Ju renovo, judex dat certas inducias, quibus elapsis, causa obiter cognita, iudex decernit inissionem in possessionein, secundum mensurain declarati
debiti, resque possidere iubet, debiti servandi
causa, Nov.13. c. q. verum ad sententiam non
pervenitur. Nusquam in jure nostro legimus. ubi litis contellatio facta non est, ibi quemquam
condemnari, ut Donellus probat 24. comm. cap. s.
Sed in Nov. ita. cap.I. constitutum est, si actor edictis legitimis citatus, singulis spatio 3o. dierum interpolito, absit, reum post antium senteu-PARs II. tiam impetrare posse, quod tamen ad actor non pertinet, utcunque Leo in Nov. sua m8. idem in actore constituerit, Λ. Matili. disput. . dejudici rh.S . . Atque hoc ita in vadimonio deferto ; sic appellatur desectus sistendi se judicio, secundum
cautionem, seii vadimonium praestitum. Sed contracto eremodicio, Graeca vox Θριος δλη, id est lis deferta, cuin post litem inicitatam alter litigantium se judicio subdiicit . causa μο ηιερῶς
ab una parte cognoscitur, & leuientia sei iii Nov.
p. capta. quo sensu capienda l. G. seqq. de Judicis. Haec ita Iure Romano. Morihus hodieris
nis vix est, ut inter Actorem & Reum hae pariedii inguatur. Verum si Actor sit absens, nec ad proclamationes in continenti factis compareat. instantia circumducitur. hoc est, ut ad rit. de initis voci intelleximus,Reus ab inflantia absolvitur.& Λctor omnia de novo redordiri debet: Potest fieri, ut & catismia sunditus perdat, quod accidit, si ex Lege dis amari citatus, ut actionein institue. ret, vel iii perpetuum sileret, receperit. 1e actione in intra certum tempus instituturum, eaque gratia Reum in jus vocaverit, nec ipse die dicta sestiterit; tunc Reus impetrat circumductionem instantiae, quae in hoc casu absorbet omnem causa in ; utique, si de tempore, quo promisit actionem se instituturum, aut perpetuum taciturum, nillil sit reliquum, ut, me reserente, iudicatum memiui ante serias Paschales I 679. Dictum aliquid ea de re ad tu. de injus vota Si reus non veniat ad primam citationem, narrant pragmatici, illum perdere exceptiones declinatorias; ad secundam, dilatorias; ad tertiam . peremptorias. ut Wissenbachius tradit ad hunc tu. n.s. ex Guileia
lino, Mynsingero, Gallio, ct aliis. Ex ratione
iuris ita dicendum est; prima contumacia reum amittere exceptiones, quas ante litem Contestatam opponere debuisset, sive declinatorias, sive
dilatorias, quia contiunacia pro praesentia est, ct habetur quali litem contectaretur. Aut h. sui in provinci ubi de Crim. Secundae contui Paciae
116쪽
quae poena sit. in Iure non scio esse traditum; oportet cujusque Fori esse peculiarem. In nostris soris poena pecuniaria, quae ad Primam contumaciam purgationis causa datur, Ob secundam duplicari solet, in judiciis inferioribus, lib.3. Statitit. a. art. IS. Quando Reus tertio contumax est. nulla datur amplius purgatio, sed reus ob
contumaciam condemnatur, accepta pro omni
disciplistione, sola Intentione adloris, cujus libellus in hoc casu vulgo InIendit areellatur, quam vocem, non alieno ab hac re sensu, habes in La.
6. Etiam in Supremis Curiis, uti omnes citationcs sunt peremptoriae, quod in nostra obtinere diximus, ad condemnationem per coniu- maciam tamen non proceditur, nisi post secundam citationem, propter funainum, nequis inauditus damnetur, praeiudicium, ut Statutis nOsris cautum, lib.I. iit. ι2. art. r. Idque stylo
Curiae laudabili adhuc Ompuatum es, ut . si utraque Citatio facta sit ad domum simpliciter, neutra pyrsonae Rei insinuata, opus sit tertia citati
ne, quam tamen Persenalem em non requiritur. Peractis citationi lius. & accusationibus contu-inaciae, Aebet eas exhibet Iudici pro Tribunali sedenti, petitque saeuitatem procedendi adversiis
contumacem; quae conceditur absque cognitione causae, visis cuntaxat cliptionibus & aeeuntioniblis; nec quidem si dubitet, an Reiis Curiaest subjectus, eam perita istionem diffurt; id enim tempore sententiae considerandum, ut dubitanti
Commissario ad tibunal responsiim est a Curia.
ante Paschales iis/. Deinceps actor offert Curiae suum libellum Intentionis, in quo, causa petendi exposita, addit probationes quas haset, ct concludit, ut Reus declaretur contumax, dc privetur omnibus exceptionibus. declinatoriis. dilatoriis. dc peremptoriis. Omnibusque de sendendi inediis, ac porro condemnetur, ut res est. Neque tamen Reus semper condemnatur; haud raro enim fit, ut Iudex e causae meritis ab Aetore productis, judicet Reum esse absolvendum, quo casu tamen in impensas litis ob contumaciam suam, ut praescriptum est, LII. in pr. D. de Re judie. condemnatur. Ideoque si Aetoris probationes non faciant plenam fidem, fit interlocutio ad ordinem probationis ; quod etiam iit,
quando quis ex codice rationum mercatorio convenitur, primo quidem, ut juramento confimmetur, &dein, quia potest fieri, ut Reus desa elo aliquid habeat opponendum: ideoque etiam
memini Delum . ut& mercatore mortuo, fieret interlocutio, re iii Curia disceptata U. Novemb. 16So. dc rursus ante magnas serias I 68 . Atque tum Reus denuo citatur, eique fit copia respondendi ocresutandi Λc oris proDationes; verum tunc denuo bis citatuq α accusatus, peremptorie condemnatur. Dix. para. a. Juris . I diern. lib. a. cap.I. De Quaestione, ara ad accusationem conistumaciae requii iur speciale Mandatum, videbimus ad tit. de Procurator.
De Feriis & Dilationibus, & diversis temporibus.
I. Ratio taurinuationis: Item quId feriae, quot uplices, a quo statuantur. II. in atenus per δε-rias I u dira nequeat aut post. III. 9uia ruris. Fin Ierias incidat citatis. IV. An Feriae Staturis tolli queant. V. Ouid ET Oti Muplex dilatio. VI. De tempore dilationumprobat riarum , qua junt hujus loci. VII. De tempore G e spartibus. . VIII. Intra quod tensurabsolvendum sis judicium. SI - quis in ius vocatus in diem seriatum, non
siti erit se, nihil ideo praestat. Feriae autem sunt rempora, quibussiet judicis 1 tim stre I itus, Alcyonia Fori. α dicuntur aliter festi dies ac ne laili. Periae, festi dies aferiendis hostiis, litandi causa, sunt dictae. Nefasii appellantur ii sein, quia tum Ius fari non licet, juxta illud Ovidii liotissimulta: Ille nefastus erit, per quem tria verbassentur; Tt ia verba orans .it suille I raetoris illa lolennia, a Pg. r. σ Af
DO, DICO, ADDICO. Non seriati sestique
dies vocantur sani, a fando; Idem Ovidius. Fasus erit, per quem Iure licebit agi. Vocabantur aliter dius Susionum, quibus Praetor sedebat in Tribunali, La. I. I. θrtis orae in bon. psi Dividuntur in divinas α hia manas, utraeque in solennes & repentina . Divinae solennes, quae Dei colendi gratia statis temporibus recurrunt, ut apud Christianos sella majora, ct maxime
117쪽
DE FERIIS ET DILATIONIBUS, ET DIVERSIS TEMPORIBUS. 6i,
maxime dies Dominici. Humanae solenne , sunt dies messium, & vindemiarum; quorum illi currunt ab8. Kal. Jul. ad Kal. Aug. hae a Io. Kal. Sept. ad idus Uctob. l. a. G 7. C h. t. quod tempus juxta naturam loci oc climata coeli, quae in imperio Romano plurimum differebant, ut in.
ter Illyrieum & Africam, variari potest; idque a
M. igistratibus Provinciarum statuebatur, L . h. cum alioqui si, lus Princeps serias statuere possit, L 4. C. h. t. Magistra ius enim minister legis est, ct 1ecunduin eas jus dicit, lud claudere Dicalleri- uiri, α P lcribere, quando cives cuncti adesse queant, aut sucus, id vero ministerium judicandi egreditur, & ad universae Rei p. gubernationem spectat. Quae ruoribus hodiernis in qua-quc Republ. seriae serventur, e stat ut is singularum gentium tintelligitiir: nostrie sunt in lib.I. Stat. lit. 7. Denique, NPentinueria vocantur, quae extra ordinem, supplicationis vel laetitiae causa indicuntur, l. l. s q. C. h. t.
jus non dicitur, nili quod actus voluntariae jurisdictionis, qui parum habent strepitus, ut manu
missio, appellatio, l. i. g.I. item pacta litis finiendae, re transactiones, denique ea, quae moram non patiuntur, vel Rei p. intersant, seriis quoque divinis recte fiant, LI. T. F S. l. pen. C. h. Partihus quoque contentientibus, per serias humanas quaelibet negotia tractantur, l. r. σε. h. quo tamen casu testes cogi non posse, verius est, quia cogere utique est contenti Osuin: Feriis divinis, lites, ne quidem inter consentientes, exerceri possunt, La. s I. g. C. h. t. nisi, ut dimini. res moram non patiatur,& Rei p. intersit, qua ratione adversus latrones, etiam sacratissimis seriis procedi potest, cpen. C. h. t. quaeque ad annonam publicam pertinent, seriis expediri possitnt. Is. C. eod. de religione diei Dominicae viae L ult. C. h. r. quam Constantinus M. lege lata primus in or-he jussit observari, II. C. h. t. Unde tamen non sequitur, ante Constantinum, diem Dominicam non suisse cultam ab Ecclesia, quod nonnulli inde collectum voluerunt. Necessitatem observandi intulit ille primus Imperator Christianae
professionis, ut tamen agriculturam exciperet:
Ruri tamenpositi, inquit. agrorum cultura libere licenterque inserviant : quoniam frequentereUenit, ut non aptius alio die frumenta sulci
aut vive crobibus mandentur, ne occasions momenti , pereat commoditas coelegii provisione estu.
cessa, d. LI. 3. Citatio die feriato saeta, si juris humani sit. valet, si juris divini, non valet, Li s ult. C. de feri sed in diem seriatum facta inditii iuste inutilis
est, ae l. ult. s l. I. g. r. h. t. nam ut 1equens dies non seriatus a reo servum dus sit . benignius quidem videtur, sed vi juris caret; duntaxat euiinde lapsit satalium appellationis dierum, id constitutum est. l. a. spem C. de temp. anesi. Praestat igitur, ut judex tempus inde ab initio dimetiatur iscexprimat; aut, si praefigatur Reo dies certus, a termino incerto faciendae insinuationis, quam vocant, tum sere addi solet, praesertim locis procui distantibus, ut si dies adsignatus incidat in ferias. sequens non seriatus ei substituatur. 4. Quaeri solet, an seriae statuto tolli queant. Baldus quidem in L 1. C. de Fer.non solum humanas, sed & divinas statuto abrogari posse scribit: de divinis male sine dubio, nee quidem Princeps eas tollere potest, supposito quod ex fure divino praecipiantur, quae est alterius sori quaesito. Nam siquoriindam sententiam sequimur, qui festa omnia tollunt e doetrina ct disciplina novi sorderis, haud male Baldus; quod attinet ad humani instituti festos dies, hi sorte nec male tolli posse dicuntur Statuto; si intelligas populi liberi con- 'stitutione ira, ut saepe vox illa sumitur; at si municipale ius ita proprie dictum intelligas, dicendum, posse coarcstari, vel produci serias humanas. tolli non posse. arg. l. A. D. N L 4. h. jun fiat.
Marant. P. q. di . t 1. n. 37. eqq. . Sequitur altera pars Rubricae. DILATIONES . quae sunt Interm ones judicii ad tempus eoncesse litigantibus, idque in principio, usi in progressu, vel in fine iudicii. In principio ei dilatio deliberatoria dierum XX. Auth. ostier. C. dolitis coni. ut reus deliberet, Cedere, an contendere, an judicem recusare velit, aliaque ad causam
pertinentia meditetur. In progressu litis, ut i cin principio, sunt dilationes citatoriae,quae de rudierum intervallo constant, I p. seqq. de j . Proba oriae sunt, de quibus proprie in h. t. agitur. ix mox dicetur. Polisinein judicii dantur dilat Iure Saxon ieo statutum est, Ferias messium aliasque, inprimis eas, quae secundum sori obsων intiam precipua Festa praecedebant Sc sequebantur , non amplius observari debere, quod tamen ad serias nundinales Lipsientes Numburgensesque non extendendum, ne quidem in Cambialibus, nisi iisdem ex- , presi. renunciarum. O. P. S. E. I. F E. T. . M. F. s.
118쪽
tiones appellatoriae, ad interponendam, introducendam , prosequendam appellationem; item Xccutionis, quod usi s p. inim quadiimus ire, de quo in L ult. C. de usiur. re0tii de quibus omnibus alibi ugetur. Et liae quidem a Lege indulgentur, ut e lingulis textibus apparet. 6. Tempus dilationum, quae probationis causa conceduntur, judex moderatur, ' secundum dii I. iiii. iiii locorum re conditionem causarum, I. I. C. h. t. Regularitur in pecuniariis cauiisIemel tantum ti ibis itur, iii capitalibus accusatori duae, reo tres dantur . nisi ex gravi causa plures etiam in civilibus cini denaae videantur, l. i. h. h. Quid autum de criminalibus, non copi talibu, 3 Videntur . Paulo in I. l. ult. iiii, pccuniariis comprehendi duin h. i leviora & sub capitalibus quaelibet
Excipitur communiter adulterium l. 4 I ff. ad L.
Iul. de Adrili. reuriaI Siratich. XXIV. it. P. I 43. ct seqq. in stilo textu esse emblema Triboniani, quod a I t ubisisse, aliis, serum collactore , uouisis se olycrvatum miror. vide Wille lib. h. t. th. I4.
Excipi adulterium iu d. I. i. tradit Donesius
Is isse,ibaebius noster negat ii. I. h. t. co quod utrobique causae cognitio requiratur: postus Viatur haec Iis ratio divorsuatis; quod adulterii crimen tempore Pauti iis d. l. 4 i. nec capitale nec pecuniariumfuerit; i leo nee At exceptio, neque ad regulam l. uli. pertineat. Ouid igitur tu hi, meriis crimi uihui 3 Locu, ibi non os dilationibus ordia uaris , sed est intra οὐiuem, d. l. i. Et A nones exceptio, nec emblema. Cc re haec verba d. l. 4 l. In crimine adultorii nulla dii ii ita danda est. fortiora juut, quam ut nihil fluxillare contineant ; ratio exceptιonis reυι potest, quod, ni probat ovom in pro optu hiabeat Accusiator, ud
matrimonium tu buvi in admitti non debeat: Rei Pero uec unorantiam nytendere, nec ad iu-
frumeuta provo. . re queant: sed tantum ad reser innocculta tuae . quabus exhibendis dari iliationem. bernit Paulus in d. l. 4i. Sed quia Dre novo Crimen adulterii capitale; actum est, hinc putat Thomasius, Eribonianum . . legi i. adfui se haec
verba ; Λ ut judex ex qualitate negotii motus, hoc causa cognita. permiserit, ut hueleu ut esset iis reliquis capitalibus. quod non a modum ide veri s lauIe obseret risuis alienum est.
N. ADDIT. Igitur es haec responsio non taxat Scholium,aut illi contradicit , seu lius approbat G AIustrare
vult. in summam contraheudo, quae Iiatius dixeram in notis ad Strauchium. Cum tamen id paululum obsurius sat, s initio Autor videatur. tertiam sententiam defendere voluυ e, e re erit,
locum ex Notis ad Strochium. in Scholio citatum, hic apponere integrum. Ita vero ibi dixeram ad verba Strauchu: excepto crimine ad uuterii. Haec Aul or ex Fria tutatio od h. t. n. 38. Fundatur autem ea cerI io ista in l. I. is . ad h. l. Jui. de adult. Eam vero si eo attuleras cum regula, in l. ultisside seriis, res dubio carere haud videtur. Utemque textus Pauli est. Et quidem l . nit. is de sertis ex lib. s. sentent. Pauli dijumpta : In pecuniariis, inqit, cautis dilatio, singulis causis plus seinet tribui non potus L In capitalibus autem reo tres dilationes, accusatori duae dari possunt a SED
ψ . vero si. ad i. Jul. de adulter. inscriptionem librii. forte legendum Ilibri a. propter mox dicendaci sententia ruin Ρ.uali prae se fert, eiusque haec est sententia: in crimine Adulterii nulla danda dila. tio est, nisi ut person:e exhibeantur, aut judex ex qualitate negotii motus hoc CA USA COGNITA permiterit. Vides, hie s in adulterio admitti dilationem causa eo uita, s in omnibus δε- liciis capitalibus . simo es ex Autoris mente tu
tio theseos, non improbabiliter in omnibus dilationibus9 non nisi causia cognita dilationem concedi, Iecundum l. vlt. if. h. t. Exceptio igitur uia hilpeculiare habet a regula. Rei met tamen hane exceptionem cum Franctio Hahi ius ad wesen-bec. h. t. n. Ia. sic olt. ad h. t. F. II. In caulis capitalibus, inquit, accusatori duae, reo tres dantur, d. l. f. is h. t. in adulterio tamen nullae con-' Jure Sax Electorali, praeter Terminum prohatoclum, tres eonceduntur probaturo dilationes, i sed prima
dc iecunda probato in contineriti impedimento; D. P. S. t. ao. I. lasse. . Rin. Gr. d. A. 1sἰ. Pol Iustitiens Sain. Iris. D. rerria autum , sive, compurato Termino probatorio, quam, non niti praevia solennitare legali, sive petentis duramento calumniae, datur, aegr. M. CarpE Proe. t. I. art. a. n. do. Suendend. a/Hb g.
r Jur' saxonico novissimo dilatio prima, impedimento quadantenus demonstrato, altera iuramento praestito, terra a P nitus non concedi rur. O. q. s. E. t. s F. Tu. XX. 3. Nili sint minores, vel alii, qui ben
scio restiturim is in integrum gaudent,qui commoniti lubjactura beneficii sui hoc fieri, veteri jure u an
119쪽
DE FERIIs ET DILATIONIBUS ET DIVERSIS TEMPORIBUS.
ceduntur. l. 4 l. is ad L Iul. de adulti niti c. lusi cognita. .LL 4I. oc iic concordat cum l. lin. 1 f. h. t. qui aien d. l. 4 l. non ut excePIι ovem a resuta, scd ut Legem offfantem regulae considerat. Si ramen verbia Pauli in d. l. 4 I. accuratιus consideres, videtur utique Paulus ibi aliquid fissulare trudere voluisse. Si enim in omnibus dilationibus causa coguιtio praecedere debeat, quid opus habui Iet Paulus, id de causa adulterii innecte notare tMihi igitur videtur/IDo aliorumIuliis, in d. L4 . Tribonianus verba: aut iudex ex qualitate Te. textui Paulino de suo ad iis c cinis. Iuras hianc in rem profero sequentes. Antiquis temporibus adulteraum non fuisse crimen capiatale, notarunt jam Dd. non pauci: Ex pluribus viae missuba. h. in s f. ad L. Jul. de adult. Guamvis ergo lum temporis in pecuniariis causis, jubquibus et idetur Paulus d. l. iiii. st . h. t. omnes cauis fas non capitales comprehendere,) dilatio regularueri causa cognita, Unel concedi Iolita; uerit.
non tia meu voluerunt Peteres eandem in causa adulterii concedςre . cum cause cognitione hoc casune quison videretur opus esse sed ob rationes ab Autore ex Frana io aliarias semper deneganda satim appareret. At temporibus Triboniauierimen auisterii capitale erat, ideoque eum Tribouianus in iocum Pauli de adulterio incideret,ip.e rutioues amplius in o uti e= io lorum non haberent, cum in causis capitialibus maxime favorabiles reorum partes,poti Mum in dilation immateria, d. l. ult. h. t. prob, bile est. eum d. verba ultima loco Paul: no adidisse, G ιtia eundem e-guia communi de dilatione ιn causis capitalibus accommodasse. Confirmant me in ista opinione 'non solum tragmentum I tentiarum Pauli, Cu-
26. de adult. lib. Me olummodo verba lego: In causa adulterii dilatio postulata impartiri alii impetrari, non potest: sed cs aliae textuum veteraren ora, quibus adulterium haud erat capitiale, respicientium, interpolationes a Trιboniano nul-
ιδ alia ex ratione commissae. quam quod illos ad sua tempora non quadrare videret. Adducitu iseuhaebius in Eliablem. Tribon. P. m. 4 3. αψio. hujus rei duo exempla, unum exl. I S. C. de tr.msaci. Hucrum ex L 9. C. ad L. Iul. de adulti Hisbebis igitur in d. l. I. T. eod. novum Exemplum Einblematum Triboniani a Tissentachia omissum. Adversus reum hac parte facilior est judex.
quam actorem, ob rationem La. C. de Dilat. quoniam instructus esse non potuit, qui praeter spei nad iudicium tractus eli; praeter quod alias 1eiam per reus favorabilior est quam actor, I. ιυ. de R. I. interim uni concesssii dilatio utrique comm nis intelligitur, LI. C. h. t. Dies seriati in tempus dilationis incidentes, ei adnumerantur, adeoque tempus est continuum, d. l. 3. Usii fori, post litem contei latam causaeque disceptationem prae- viam, li judex sacii rem esse videat, certum Pa
tibus spatium praefigit, pro conditione & disticultate causae; quod tamen & ex conventione partium semper. dc ex magna causa a Judice produci potest, rarissime tamen solet, ne res iterum in id recidat incommodum, trahendi judicia in longitudinem. quod mutua Advocatorum S Procuratorum indulgentia fit enormiter, ubi ordinariis re legitimis dilationibus utuntur. Apud nos in dieasteriis inferioribus. tres dantur dilati nes, singulae quatiumlcci in dierum, quo elapso probationibus renunciatum intelligitur . nili Judex
tempus, ex causa, producat vel coarctet,s. Mat.
rit. a. art. ψε. Habent oc alias in variis judicii aestibus dilationes, de quibuς, qliid apud nos se
Vetur, e d. rit. a. arr. seqq. liquet, e .lque in tritura forenti rectius addiscuntur.
8. l ertia pars Rubricae est de diversis TRM-P O R I B U S. qtiae partim ex supra dictis intelliis guntur. nam de praescriptionibus hic non agitur, quas habebimus in libro ψ2. si volet Deus, partim ad spatium, quo lis terminanda est, referri debent ; Nili de Tempore oc ejus partibus' Dilatio, nisi eoneedatur tulit Bblauiiber erilem gristi regulariter a tempore concessionis eurrit, suen.
dend. ad Ff u. ρ. Go. Carpia P. I. C. ι .ἀ. U. n. s. etiam diebus feriatis, nisi petita fuerit exesusis feriis.
r Quid autem Iuris si intra terminum petita dilatio , a Iudice intra eundem nee concedatur nec deneis gerer 8 Nee eoncessa est, nec negata, sed judicis arbitrio eontinetur, quid decernere malit. O. P. S. E. I. s E. τι i. ro. f. s. Si quis cointra denegationem dilationis appellat, rejecta appellatione, & deserta habetur probatio,&advocatus muIcta S. N amplius uncialium est eastigandus ι si judex ad quem appellationi deserat, dilarionis tamen initium non a tempore acceptae resolutionis, sive ex quo desuperioris iudicis sentcntia certior factus est, sed a momento, quo prior dilatio exspiravit, est arcellendum ; intra
quod tempus adeo articuli probatorii, vel judici a quo, vel judiei ad quem sunt porrigendi; idem est in omnibus dilationibus absque discrimine tenendum, licet forte in schedula audicis, im Dil tuton
120쪽
aliquid addi placeat; Notae sunt partes eius. an
nus, mensis dies. Annum conli .ire diebus trecentis sex sint a quinque, satis constat, oc qui lemcontinuis . Lst. Der ' Astimatio. de Leg. Aquit
Sed quid sibi vult in L η. s. s. de Statu lib. haec
oppositio: Annus quomouo accipi debeat, an qui ex continuis I F. diebus constet, an quibuslibet PΛliquando scilicet ob intercalationem plures in anno sunt dies; ut cum bissextus additur. Docet autem Jurisconsultus, quando quis per au- num od aliquid tenetur, die, 363. iussicere, licet eo anno plures sorte dies computentur: quia spectamus ad id quod plerumque fit, & ad rotundum numerum, quemadmodum & mensis simpliciter dic iis ad 3O. dies refertur, ut ex L ra. de Stat. bom. juncta l. a. s. uit. de suis s legit. hereae colligitur. Alioqui in computatiouibus o dinariis nihil esse . cur a Blita & populari computatione recedamus. manifestum est. Dieamore Romano a media nocte incipit, dc sequenti nocte finitur, I S. h. Hanc diem vocat civilem Censorinus de die nat. s. quia varie agenti bus aestimatur: ut tum naturalis sit, qui a sole
oriente ad occidentem usque durat. Horas numerabant ab ortu Iis ad occasuin XII. oc rursus ab initio noctis totidem. I. a. s. I. de V. S. I. r. de Manumiss ubi pridie Kalendarum post sextain noctis horam natum,ipsis Kalendis natus habetur: Hora sexta est media nox. Eodem sensu hora sexta diei memoriatur in L 7. h. t. & alibi. In Historia Evangelica est eadem coeputatio; Servator
mundi hora nona diei destinctus in Cruee, quae
est tertia post meridiem. Quae praetereo de com putatione temporis utili oc ciantinua, in Arte stequenter usu veniunt, alias saepe, novissimeque adiit. Inst. de perpet. s tempori ac . n. q. EXPlic Haiunt, licut Ecde die cedente ac veniente, ad tit. a. de verb. oblig. n. a. quae non repetimus. 8. Quod attinet ad templis quo lites terminandae lunt, hoc est in criminalibus biennium, in civilibus triennium, L s. C. de juae exceptis causis meatibus, quae intra sex, & munerum civilium, quae intra tres menses absolvendae, I. uti. C. de jur. c. l. 14. C. de decurriteinpiis autem a die litis con- tellatae incipit, d. l. t s.f. r. atque etiam ad urbitros pertinere videtur, arg. l. . N L ι7. s. l. de recepi. qui arbitr. Ratio, cur civiles causae diutius ventia lentur quam criminales, est haec, quod intersit Rei p. maleficia celeriter puniri, nec rei diu 1qliain lore carceris sint amigendi, LA. deparn. LLI LV.C. eod. quibus nihil vetat addi,quod civiles causae plerumque sunt obscuriores, quae eli Cujacii era τιολογιαι 17. obserυ. M. De poena eorum, qui non servant hoc tempus legitimum, viae d. l. s.
properandum.C. dejud. g. es quidem. LI. A. Matthaei uri disp.f. dejudici rh. a . Deqq. Idem recte statuit, conventione partium id tempus mutari non posse, tb.37. d. disp.f. de Statuto municipali sentit idem th. 4t. Sed quicquid hujus rei sit.
palam est. ea tempora moribus hodiernis non Obseruari. sed lites impune in multos annos produci, pessimo licet publico. XIII.
I. continuatio, o quid edere. II. Mori, edendi. III. suis edat. IV. Remedium contra non edentes. V. Libellus quid. VI. suoltiplex. VII. Virtutes libelli. DIL Ousdem υι- tia. IX. Clausulae libelli. X. qu. An licet cumulare plures actiones se.
P jus meam debet EDI sive offerri libellus,
Auth. eratur. C. delit. coni. qui pari passiuam hulat cuin ipsi in jus vocatione, Lauthent. Nov. 1 . c.J.cujus loco in soris hodiernis offerunt libellum supplicem Iudici, iii quo Causain ex- p nunt, eam ille expolitionem Iudex formulae citationis inseri curat. ut in tit de injus vocando dictum. Post litem contemtain dentio libellus. ad quem reus rei pondeat, offertur, de quo hic non agitur; nec tamen multum ab hoc ipso discrepat. De hoc autem postremo recte forsitan dixeris sentire Sicharduiu ad L aut'. cratur. n. 4. cum ait, nullain en eorum sententiam, qui putant, Libello conventione partium renunci
ri possie; nam de priore, qui est hujus tit. cum si in jus voeationi junctus, & haec aliquando omitti queat, non videtur dubitandum, quin ab ea partium consensu recedi possit, ari L pen. C. de Pact. Nain ego stultatri potius eorum opinionem, cujus meminit A. Matth. diis. 1. de D. dic. th.II. dixerim, qui tacite ieii per dissimulatione in omitti posse libellum, expresse ei renuntiari non posse statuunt. Porro, juxta libellum edenda iusti uuleuta, ratioues, α Omnia, qui-