Reuerend. et illustr. m.d.d. Ioseph de La Zerda Benedictini ... In sacram Iudith historiam, commentarius litteralis & moralis. Tomus primus secundus. ..

발행: 1663년

분량: 633페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

131쪽

76Moralis Explanatio

Ebeiit , recto, quod huiusu odi colore tingetur. 1, 8. Cur uniueruuii extremi iudieii tribunal in

vina tantum accusatione erga reos , in una erga Matili. 13. iusso, laudatione complet uia Matth. Is vcis3 .

mλον bis Lia .nec mihi se isti. Cur non furta, sacrilegia, libidines e tot causatum voluminibus eruuntur, ut publicentur orbe auditote a Totus apparatus iudieii, in quina calestia,Mirena, in seiaque diuulsis caidinibus glomerantur , de

Pauperum commemoratione nimatur: ut nouin

stitii iudieii uerba nobis continu5 obuersarentur in oeulis, dum passim pauperes cernimus, quibus uniuersae legiones abundant, qui statimae vis, vellant autem, pungant memoriam, nouissimeque diei ad imaginem prouocent spectaculum intentis: Dictu enim Domini est Matt.16. Militi l . vrici Φ. Semper paviperes habebisti iobisetim Cum ii. paupciem videris. ambae tibi de iudicii sti epi iutinniant autes. Per fora & compita, quae inopum scatent gregibus , supremi iudicis reprae- . sentatio peragit ut , euius oculi eum in pauperem respicium, nos solicitam, ut in pauperem respicientes , vsque ad nouissimi diei tribunal, intentionis oculos porrigamus. I xy. Lucae xi .v. 1 s. Eriam signa D sole, Lώna,OLuci xl. x s. s. ris. Cur de coelestibi: s lampadibus constat pompa iudieii, di amica sydera,qtiae lucis satiore prolientibus humanis incumbunt, in exti emi diei armantur horrorem 3 Imo ipsemet Sol& Luna,quo tum ope exercitium oculorum per scit tu, nee nisi pei lucis tramitem visus in obiecta distenditur,. t clatissima signa iudicii palan-

tui ; ut quoties palpebras moueas,inquietisque pupillas intendas, ipsemet Solis radius , cuius ministetio intueris, lucidam iudicii recordationem exhibeat. Patum hoc. Ab orbis exordio haee astra , cum ex lucis sonte detornata eruperunt, in huiusmodi lignum destinata dignosces.

er Hi in Ana O temp.ra, ct dies , ct annos.

Quam diutina meditatione,institutioiusque eeletitate ae signis calidum diei extremi iudicium in quatia genesis die tendit ut Sol, argentumque euditur Lunae s En initium conuenit cum extremo, de post reuoluta secuta , luminatium signa in orbis occasu ipsi sinet, quae in cunabulis cibis sunt praemonstrata, respondent. Nec te suistiat verbo tum series: Sιηι in Ana ct tempora, alas, O annos. Piliis in signa, dein in tempora Armantur de annos ; cara tamen prima sui vc tigine sol ad tempora metienda gyretur. Adeddebet alte inhaeiere iudieii venturi memoria, non ut prius ad vicissitudines temporum guber-' Iiandas, quam ad exercenda signa iudicij iuniorem lucem sudi ite censeatur. molies nitidum orbis oeulu per viridem sphaeram a petiti conspexeris, de euolui,vocale tibi perstrepat signύ, lux lingua sit, studiosus animus auris. Io. Psilm 9...i . Non es Dem In constenti estis.

si coaluium . ut ii Rite ab intuitu aliquando desciant, auserti de avelli putent ut a facie. Ne

distent ab oculis, stit pro genis, pro fronte, pro in

naso , de integro ole. Quin si pio vultus cute iudicia Domini ea sunt: quisquis illotum apparet immemor, dilaceratum de de tinera, quasi auulsa pelle, vultum gestat. Iino qui absque i dictoriam iusi reeo tacitione perambulat,txpertem Dei este opinabimul: editi Deus de iudicium Dei pio eodem Numine supponere vi- .deantur. An notastine : Non .s D.m D c.ns fiu eim. Quo probat 3 Atiferantur Ad tia ima a facie eivi. Non inquit auferentur, sed aufetuntur : quia non dixerat : Non erit Deus, sed . non est Deus. ut noueris, Deum a conspectatuo desciuisse, cum a saeie tua Dei iudicia desciscunt. Nec taedeat enucleate qliod se alii tur: Omniam inImieorum stiriam a minis ιν ubi

Genebrata iis r In fronte es metaphora aetturis, maehina qui cum Iant, dominant ν In aeree ; In omnes ta

bis. Nonne etepante buccina obii iam Chi isto in aera iudieandi procedent i Et iuxta Lucae M. vers. 16. Tunc ita bunt, Dium hominii . nientem in niae cam potesare munia Nonne iuxta nar eum 3 . vers 11. Tane mittet Angelos suos, maris ,

ct congruabit eiectos fios a quatuar tentis. Enisi tui; quo dominat ut Dominus iis, qui a coimspectu suo Domini eum iudicium abradunt,

nempe ventorum more , illorum esse dominaturum in aere, si Matutum in oleum, ut iudicii extremi vetitatem minetur iis , qui de eius obliuione tabescunt. Isaiae 28. veis . . ex translatione septuagin- a 3ta. Ponam Laitium ἰn sp m i in m 'Ieora a mea Isai.is.

inflateri . Quid est quod iudicium non in timorem , sed in spem ponendum esse promittititur , cum potius animis meditantibus, pauo iem incutiat. succsque vitalis vigorem exugat sigidus timor, qui ex ultimi iudici, recorda tione consuluit a Quoniam spes rem speratana obseruari facit continuo in cogitatione sperantis, quasi manu des de iij praesumat, quod sortis t

tulitio protelat. Quod adipiscendae rei simu- flacia in mente petet tant 3 Q oties animus in ditantis semet in evanida pollessione te sellit, quas voti aviditate plendisset,quod recordati

nis artificio pio ducit. Curat quis, tei,quae timorem insigat .memoriam auerteie is vici eique pauoris obortas oblectamentis conquistis sopite. Quod spetatur,lenociniuin est reccidantis, hol- 'tor est memoris quod timetur. Ergo ut iudicia hextremum reminiscentibus hominibus blan-

diatur, de spei ingenio suscipit blandimenta ,

memoriae, & quod et it ibi hilare, laetumque,vi- delicet integri hominis erga praemium beatiti dinis te tributio, te praesentare soliditat, vi sub iillo velamine aureo acerbitatem supplicij, si de- iliquerit, latenter indueat. Cur misericordia instat et is loeatut 3 Quid in altera lance pro ex iminando pondere venit Equidem sol im egit de iudicio,& mileti eoidia vates. His ergo constabit trutina , ut hinc rigor iustitiae , illine misericordiae lenitas appendatur. Quam sedu- id oculorum obtutu , quam anhelo pectore videbis iterumque videbis, chira de pietiosae quar titatis discrimine agitur, s hue vel illiae uate- ra vergat; & si in uncia dissidiu inest, quam multiplici inquistione repetes luminum diligentiam. Si se miserieordia & iudieium in bl lance ante oeulos tibi deponitur : Vide homo, momentum est , vix uncia , in quo periclitatis

salutem

132쪽

salutem. Explica palpebras. inteni Ique visus replica sedulus rei spicaciam , inruetigi multiplica vices e potes enim dum vivis in miserieoidiae lance ex bonis operibus pondus aggerere. s delicta in lane e iudieii staterampropcndere coegetant. Si viseris & reuisetis stateram, quoties diei momenta labuntur, liberὸ quo vergat lanx, tuismet metitis potetis adipis ei.

Viae tu lorum , qua laborum obsitae si in is

sori sunt , c planae: viae Iniquorum

qui voluptatum lenociniis constrat. e,

praecipitia sunt, in petros. SEcTIO XXII.

. MMI iusto tum paratae sunt,ductiles,planae, rectae , conspicuae viae iniquorum de his libus saliunt oculos; sed quo magis teruntur. magis rei sis clivis tumulisque protuberant,& quae ge planitie adulantur . illic δ in praeei- pi ia de elinant. Virtus at qua est . scopulo, ha - i. ' bitat, sui sum ae deo isum ire opus est , qui in elatam eius sedem eontendit: inter diata de aspera gradit ut , sed quae molliat & complanet ipse, qui pergit. semper ergo parata est .irtutis

via quam ipsemet viator veitistiis procedentibus1.quam ipsemet viator velligiis procedentibus parat. lniquitatis it et a pessundantibus caue a st,

di quo plutes recto it pressus , altius soditur in

tuinam. Docet tua lina Omnestra tua parata sunt

Quid est satatae 3 An sit agulis constratae de au- li, an .itidi eae spite . solibusque adornatae 3 uo pluties a s Deum per dumosa spineta , per

rupes, voluminaque scopulorum eundum. Sed p arate di eunt ut vir: quippe ipsusmet euntis nudo villigio,ab' te serreo calceo,absque ligone pandunt ur. Sat est quod te compares ad inces.sum . nee dubites aggredi invium de implexum cursum.ouo itur ad astra: ipsa se aperiet inter inextri eabiles vepres sonita .sse et ut elata , asturi ni dem illa,& quas in suomet pondere librata

anitie, aequale tolum pedibus exhibebit is neut Dominus apparebat in tubo flammeo imbre Urseis virorem tu sundens. Tentat perge re Morses quo stoicos luminis affulgebat progigium at Dominus inquit Gen. 3.veti . s. - ρ prio stie est is caleeamen tim ae peci ti itii, Loti uim , in quo fas, terra sancta est. ln 1 cute luat a calceis pedes. a spinis vittique,quae huiemonii dederunt sinat nomen. scatet locus Non

ne limpidior accessus erit pedibus incruentis duos oborti non pupugerint .e pica 3 Expende

rat 'nem: Loctis enim,in quo sal, erea sanita e 3. Quae victutis , de sanctitatis est viali. Et videa. tui vepribus inhorrescete , spieul Isque spinetioecludete s mi iam re implectere ostium: tamens nugis pedibus, nee de mortalitatis armatura edetii ibis, ealcari in eipiat,nulli superetunt senies, qui pungant, ipsismet euntis gressibus sepe is uti tui: caleeatus Movses seritetur a tubo: dum et bilitealee amenta, nescit percuti, sed honorati. 4 victutis semita veprium hibet antiit acumina: quid sit fungere obliuiseuntur. Vides 3nee ignis ruinget, tur a tubo , nee tubus eremebatur abigae: nam ignis & spinae quibus terrae sanetie se-Hita constat, inimicas indoles amiserunt. Aii:s qui licitur pro lsa eteo eo ibus intee

assumeni ob tilit holde lavi Iuti, a pro stia. O Dominum spinatum amicum i siue ad immortalitatis indicium in illaeso tubo ardet ut ignis, sue ad morialitatis in humana eat ne sguram umbram ouis recipit inter veptes , tandemque stadium patientiae in vestibulo mortis redimito ecipite Redemptotis cotonauit spinis. vi quid si putas Vt omnem sibi spinarum usum praesumeret, viamque saetibus teliquisset pataram , cuius et incipium spinosum Se fini, , uniuersum eius spatiuin spinis obsitum indicabant. Ergo ineundam est vii tutis iter . cuius et si circuitu spineus si ineotonae Domini eae consumitur circulo, e-dium peruium relinquitur ingredientibus. Oleae a. vers. 6. sie irascitur Dominus in scortum, quae lasciuiente saltu post suos amatores

currebat. Propter hae ecce egospiam viam tuam

spinis, ct fpia,n eam maceria, semitas suas non inseries. Si virtutis se inita i atet aculeatos spinarum nexus secur Egradientibus inueni ut: si iniquae voluptatis callis, dumetis assii gentibus a peratur : quid est, quod fornicati iei in sipplicium spinis sepitur via , quas ipsam et voluptas absque noui supplicii irrigatione producit 3smo quia lasei iiii malignitas inter inuis biles vepres graditur,l et bosam, solidumque semitam suspicatur,qua tendit; rosasque carpit,nee ipinas con-sdetant,quibus horrent; spinis sepire viam est spinas viae reuelare,qua pergit: ut non vltra pedem inducat, quae solum per mollia suo visit plata spei e eonsueuit vestigia. Inde illud: Ε s-tas stias Mon intienIet. Suas dixit, non ipsus itineris 3 quippe laseivo , & amatori saeeuli , ubi aliqua amari iusso laboris obsistit,spinaequE virtutis vineendae se obiectant, nullus patere aditus ad ingressum videtur,& quae semita sati ii est, eius

non est.

Quam parata via iniquo Balaam videbatur. quam arripuerat, intendens istaelitieum populum maledicere i Asna per semitam vehebatur, alieno subleuaius labore illecebrosa enim malignitas est, δe ne subeat satigationem in malo, brutorum pedibus , nempe it rationalium voluptatum vectaculo nititur supportati. sea en Angelus Domini illicto gladio, quae improbo Prophetae apparebat aperta , oecius erat uiam. Nii- Num x mer. ii. vers a 3. C. ens asina Angelum sani in tu eu inarogladio au/, it sede istare. .: ibat per agrum. Guam cum toIoaret Balaam .s meliet ad semiram redueere erit Angelus in aneti IIusuarum Mac riarum.qti bus vinea eIuctasti ν Cur Angelicam naturam , quae humanam praecellit,

sub iugale animal intuetur, nee valuit piospexisse Balaam, qui potius semita expeditam cernebat, qua,ut iumentum pergeret, calcitrabat'Cut non cum declinabat per agiti. gladius Angelicus obsistebat sed eum eo tetigebat propheta per directam semitam dis nam reducete telo latitem 3OlAdeo improbo per sae li via, cursori inuisibilia sunt praeeipitia, discrimina.moicisque instru menta, quibus sternuntur ad tui nam,ut pericn-lum , propen ientemque cladem quam vel in s piens asina prospieiebat. etiam sciolus, sibique sapiens non videt ei propheta. iudicam iter, uovob pras odiique procacitas illum ad m,leat ε- dum auctabat, inoffensam esse .el ,rsi, di voltis O inspientes Hortales t Laient angues sol, Let boso eae ite sub Harmoreis pauimentis spicula

133쪽

Moralis taplanatio

assuigunt .s illae it ut iii vitia. Opus est quM

asina rudis loquatur,ut reprimas eteilum, & ab animali muto rationales voces auscultes,ut peringenti tibi per iniquitatis semitam oculi soporati aperiantur . De in minaeia pericula dilabatis. Bene seboliauit s. Petrus x. epist. a. StibIugale murtim homIris voc/ loquent . prohibuli proh ta sipi nitam. Quaene insipientia fuit pertexisseret viam Fuit equidem stulta vae eoidia , para iam semitam ei edidisse, eui armatus , ut percuteret , Angelus insistebat. Adeo viae iniquitatis . di sitimina vitae periculaque salutis aeternae pat- tutiunt , ut si sortὸ in illis desecetit imminens gladius ipsemet Angelus paries, ense evaginato, quas δ semita pullulasset, Redissimam eaedem 37.

Psaam. i . v. so. Et di alieni im et erat ἰ sunt, o claudicatierunt a semitis itiA. Qui ne siti alieni3 Alieni nempe viti sobole; metticia . sputii quidem & nothi. Non inquit , qudd in semitis suis et iudicauerint, sed a semitis: scilicet ex maternis viseetibus, quae scelestus concubitus inquinauit, vitaeque semitas.gignendi videlieri &nanendi , spinis peccatorum obduxit, claudicaret perunt. ln ipsemet ortu cadentes eruta alli. serunt vestigiaque laseiva curuatiant, quippe semita , quae voluptatis improbae suetat, petrosa nimis subdolaeque eitatis suit: v I xque gentii, nastentisque pedem accepit,ctim illi operata fuit praecipitium. Ergo, qui a primis semili, se in uitio libidinis et audieatiant, euruant poplitem. dum in ectunt quas erimen adorent, aegritudi-nόque delectentur. Quod s claudieare a semitis, in ips, semitis claudi eate , exponendum con ten as: qui per eburnea graditur superbae vitae vuluptuosaeque pauimenta , quae levigata sunt, omnique ealculo expedita. quomodo poterit in ipsam et caespitate planitie, genu que saueiate gecasu 3 Sed quo magis stiatum terium est, specu. lai; iue lauitate pollet, pedes minus substinet, qui molli pauimenti obedientia deliniti labui, tu , nec est asperitas, quae res stat tuinae. Ergo appete duros calles, non blandos, qui lutum iii hyeme, in astate puluerem gignunt. validis lapidibus de asperitatum vena dissectis obfirma semitam,ut ipsam et asperitate si metis, nee ea da, lubricus in mollitiem, seu luto a spei sus, seu

puluere cacus.

Iniquus praecipitium de ptina, directa emit.: facis, Iustus de salebris etiam, de naufragiν discrimineportum. SEC Tio XXIII.

138. E Mi τλM qua pergit iniquus , si iustus si ierat , in tectitudinem ge curvitate restaurat ; est illi ad beatitudinem trames, qui amatori malignitatis exterminium ad inferni pio sondum . iniquus sicit de propitiatione peccatum ; iustus de peccati periculo per saeculi vada tranquillitatem & portum. Complanationem semitae seeum se it virtus,& de sua qualitate calles tei pergit : lubricum de debile pauimen-tiim impii mendo vestigia consolidat , & quod fovea est, in qua offendat inius iis, collis est, in quo amicus Dei eligatur. Doeet Iudii hae omne enIm ι a tua parata jano Quae dietit omnes,nullam exesust, sue per sities, siue pet volumina suctuum, sue per strepitum saecularis frequα-tiae eunti ad Dominum parata via est , de qua alii caespitant ille euirii qua alij labefactati destiunt. ille columis, illibatbque vestigio diducitur. Nonnis per Deum ad Deum acceditur, qui non solum paedagogus , qui de itinere erudit, sed N est via , qua tetigitur ad se ipsum

in te patet est. semitam eum termino, in quemitur,confundis inquietudin/inque viae cum stationis pace pomisees 3 Adeo paratam e te indi- cauit quam eumque viam , quae ducit ad vitam. ut noni aliam dixetit viam, qua ira quae eum ipso portu beatitudiis copulatur. Si semel uachilia istianus viatot pergis, iam teritii num tenere vi-ίεtis , eum Chiistianum callem aggredetis Christus est, fu, tendis. Patrem ibi reperis,quo tendebas. Si semel prendisti semitam ambulans quiescis. luatens inuenis, sperans Luttis. & in ipsam et inquisitione beatis. sponsa , quae in lectulo amasum po fi sel4- a 39.

lam vestigationem inuenire non poterat, dum per compita , et tolesque viaium perrexisset, inuenit, Cantie. s. In i festiti m o per noctes, Caat. 3.

qui scii quem diligit anima mea, qua i istum , Onon inuenI. Quem in quierit secreto, deliciisque thalami ossetosa non repeiis , pet noctis tene bras, anfractusque petieitioso, bivio tum & Demina,& pulchra. de in eo mitata teperies impiuges equidem in armatas ciuitatis uigilias, pudo iis & honestatis disti inieri se bibis: Singam ct

elicu; a riti talem, per iacos σ plareas quaram, qu/m d lθὼ anIma mea. Inueneror me vigires. Ipsa non inuenerat & inuenta est . inuenite si tensum est. Quae tet, sut ne vigiles venustam minam , qui se sortὴ illam inuet ille dicuntur rsed quae vitae de castitatis disertimina non qua-rant puellam quae dum eum si delibus devenustate contendat in inelabio noctis per plateas ciuitatis peterrat ξ Non te pelta dicitur, ea inuenta, quam ipsa mei petieula vestigabant .Et tamen quae seruidae intentionis uoto per nocturna

vias sub lubricitatis periculo ad quatendum sponsum perrexerat, tandem felici h dete inue nit, &de infortunio noctis sortunam possessi nis aeeepit. Vides 3 multilam eum pertransi si eos , inueni quem Alust anima mea e tenui eum: Quis sic erederet, soliditatem rectitudinemque sponsi inter praecipitia inuetiisse, quem in molli culcitra genie lique toto perdiderat 3Vt noueris, inquisito tibiis Det unam quamque semitam ego

paratam quantumuis perieulis Oeeursantibus stemat . tenebris horteat, praedonibus obside tur. Quae non ambulabat,in lectulo non inuenit; ambulando tenuit,quem eubado segnis amiserat. IC an. 8.vers. II . Ego sum lux munA 1 quiseri, inr me, κon ambiaut in tenebrissa Iapnis lamen a a state. Benὸ constat, quad qui post lueem vadit, ad ipsemet tergo lucis illuminatur, ei uenis dae napulae saces sunt, quae praecedunt, sple dotἡmque ministrant eunti. Ergo quacumque obambulet iustuc, eis ieeio si ienubris insa

mala,

134쪽

in Cap. IX. Vel f q. s.

i a.

mata, denaque caligine obducta, ib meridiana luce proccdit, cuius pedes, quam sequuntur, illustrantur a luco.Verum si non ambulat in tenebris, ram habet utique lumen , cum priuatio luminis tenebrae sint,& aer quod tenebris , non assicitur, nescit esse luminis vacuu. Quid est igi- tur. quod adiicitur . Sed habebit lumen et,itae,quasi nodum habeat qui tamen iam , tenebris expiatus & ablutus inceditὶSi nec in tenebris, nec inlumine est,quae illi qualitas imputabitur pro se

reno tEa est diuinarum viarum a tenebris expe

ditio & libertas , ut qui Deum sequitur, illico asserendus sit. minime in tenebris ambulare, ruamuis nondum constiterit lumen , post quod equitur, tetigi ila. Facilius est credere,luce pari ter & tenebris spatium aeris desti tutum mansi cse , quam hominem , & vadit post Deum , et sinpndum contigerit lucem, per opacas & obicutas umbras incedere. Potest esse, quod nondum comprehenderit lucis fontem ; quod illi tene-btescat iter , non potest. Furtic us Ionas , quam in puppi , nauigabat in i eto Dum in naui radente fretum sternens &lang idus accubabat , ferme iam absorbebatur ab undis , saciebatque de stationis tranquillitate aiaufragium , securitasque vectaculi ruinatriminabatur Prophetae. Qui potuit ad latrantium fluctuum horrisonum stridorem dormire λ Ionae a. vers. . Et facta est tempestas magna in mariast nautae periclitabatur conteri : ct Ion.u desinuit ad inferiora nauis,st dormiebat spore raui. Si antequam pelagus fremui sset, deiecisset eum soror,

sustinetem utique : miror , aequore concussio.

naulique luxatis lateribus ad huc iacuisse elisum a somno. Versim postquam tempestas urente Aquilone conualuit,aquatumque planities subsiliuit in montes, qui validus somnus potuit de cerebri vaporibus condensari 3 Qui post Deum ambulare renuerat, & ab eius fugerat facie, ne pressus intenderet, se tradidit somno , &dum tempzstatis agitabatur aculeis . ut se in Nini-uem compararet a studuit immobilis per soporis grauitatem constitui, & absque ullo sensu iacere. Quid λ Vix in mare grauans sarcina iacitur, cum semitam inuenit in aquis, quam noluit in carina tenere. Glutitur a pisce de in seretro animato sepultus, qui somnum in naui elegerat, ut ambularet in Domini via;dum Dominum sequi pacanit, incepit ambulare in sepulchro Ionae a. Et orauit Ionas ad Domi num Deum suum de ventre t is , ct dixit Clamam de tribtilatione mea ua Dominum , ct exaudiuit me. Quid est , quod tibi tam citd de exauditione blandirisὶVnde noueris exaudiri, si incipis nunc clamare Quoniam in ambulante reto ambulabat, Dominique Viam , quae in aquis solet esse . terebat se iam ad portum credidit appulisse inter gurgites inuolutus,quippe qui faciebat semitam de naufragio . de undosa semita securitatem effecit. Saulus in Discipulos Domini, viam incensus Larore arripuerat, & quam inceperat ambularet ii micu siniuit Apostolus , Actor. 9. veri. 3. Et

cum iter faceret Montigit, vi appropinquaret Da

mast. , ct subit o ci Mesulsit eum lux de caelo. Et e. dem λ terram , at diuit vocem dicentem sibi: Sarale S.rule quia me persequeris ' Domini vox il-lyd prouo iactate consueuit: Qui sequitur me. Se- ere me. Vos qui sequuti estis me. Dolet nunc

quod Saulus non sequitur, sed persequitur. Qui sequicur , gressius suos per viam , qua incedit,

cum praecedentis vestigiis consolinat. In via saulus est ; Quo siet, ut qui persequitur Dominum , iam .sequaturὶ Cadit ab equo , in terra

eliditur, ardore terretur,oculorum lumine exuitur ; ut Domini viam velocius currat, casu coc- e

poris in lapidem allis consternitur : sed in ipso-met caelesti lumine inuoluitur , ut noscat , tam vieinam esse diuini Numinis claritatem viam

Dominicam incipienti, ut ipsam et lux euius ope via mutata fuit, ei in signum beatitudinis illuxisset. Ergo coniunctum fuit praecipitium cum luce , caecitas cum fulgore , elisio corporis cum animae sanitate. Quippe viae Domini de laborum salebris in sortuniisque aerumnarum solent constare, sed quas lux tranquillaque claritas gloriaeque nitidum pignus illustrat. Iter,quod contra Deum Saulus formabat, intentione mutata, non spatio, conuertit in Deum : & quod eques destinabat peragere , pedes & enervis peregit. Sed qui super equum in tenebris ibat, ab equo cadens affulgentem de coelo lucem accepit: Subito circumfulsit eum lux de eato e Obserua illud

de calo. Qui postea progrediens, post plurima

vitae persectae curricula emensa , in caelum erat

rapiendus, in signum quod totis virtutum gressibus cominud pergebat in caelum ; nunc in terram cadenti, primumque Christianae vitae figenti vestigiuiu , ipsummet caelum in lucis portione te decline proiectat; ut qui adhuc ambulare non poterat, sed volebat , caelum sibi ambulans mereretur. Dissimilis via Iudae fuit. Saulus per

furoris ieinitam luxatur in corpore ', ut citius perueniret ad caelum, caelum , caelique Dominus

subito deflexit ad illum. Iudas per templnm, quod Domini sedes est , in arborem abiit ut in patibulo strangularetur, de quo magis se leuaret

in caelum , altilis caderet in profunduna. Matth. Matth.α - δ27. verss. Et proiecilis argenteis in templo rece ita,

ct abieni laqueo se sissendit. O peruerse proditor,

qui vitae semitam auaritiae aegritudine peruertisti l Viam facis altare ad suspendium, templum ad surcam : qui proditionis pignus, oris Dominici seceras osculum. Sic sic quaeque via in damnationem iniquitati est, quae ad sui pendi j arborem, templi gradibus ascendere non veretur .

Vers. 6. Respice castra A ssyriorum nunc, sicut tunc castra AEgyptiorum videre dignatus es, quando post seruos tuos a mali currebant, confidentes in quadrigis, & in equitatu suo , & in multitudi

ne bellatorum.

Vers . Sed aspexisti super castra eorum,

A tenebrae fatigauerunt eos.

Vers. 8. Tenuit pedes eorum abyssus, ta

aquae operucrunt cos.

Dei benigni' - munifici oculi improbis sunt pro gehenna. SECTIO XXIV.

135쪽

iam nihil minus cogitant, qu,m de caelo, sed ἡitius supplietum per humatiatum telum sustia. ia prospexis peccatoribus piae paratur , quia su in munificus Dominus dii utracum prouentibus tripicit, atrociore poena eastigat. Nulla in- selieiot sors est . quam oeulis Regis, quibus sauot diffundit ut, insori supplicium ,& de radii, benignitatis ine di gehennam. Orat Iudithar R sej I a Alsriisti m ntine, Aut tunc castra Alavrio uis ita e duisitia es. Quid c Dilagitas H. to ina Imo Deli, eam respicit, Opitulatur, eius oculi beneficiorum pluunt imbres,& qub eonuertit lumina, segetes gratiarum pro . ducit. Non oculos,sed te ita monstret Assyriis, vi in supelbiae suae luce e aligent, nec tranquil

tam seontem Numinis diuini conspiciant. Sed oculi Dei qui iustis diem improbis densissimam noctem eisundunt. Qiid magi, de aperto sibi caelo blandiuntnr,Domin ea benefieentia dam. nantur. Iustis diuinae kapulae sunt pro luminerrio nocte . Dei oculi sunt iniquis. , Historiam te cole ad quam prudens nemina alludit. Exodi i . versis Tollensque se A elus D. ἰ . qtii prae ibi cirra Israel, ab νt post eos:

a Israil rear ntib/ι seneMos, ct iliam . nam neἱ3ὸm. Quid inde3 vers 1 Eece refjiciens Dominus super calara PQ prio in per columnam unis O nubis , interfecit exeretrum eorum. Ergo terga reddidit Israelitis, oeulos in AEgyptios tetendit: & tamen de scapula ruiti Obiecto nitidum iubar excutiebatur, luxque meridiana in He blaeos , quae noctis vicissi udinem eon dis set. Quid opus te si ex ille Domitium per eolumnam , ut exercitum interficet et 3 Nonne sat erat ad cladem. tumultuatiique nausiasti victoriam, diuinis oeulis inimicos priuate, auerte teque luna illa, ut liueti te ni 2 sed strages pati fer de elu ditio fuit. Insam ius peccator occumbit , qui quo poterat ad vitam accens s spiritibus anima ri, cadit in mortem. Ipsemet Dominicus vultus, indulgetitiaque notitis,quae iustos reereat,& de nitote lueis innutiit , exuri et reprobos. aeternaeque sociisei committit. Quid λ Homo in ini qui tute rebellis,in peis dia sacrilegus, in Dei quedisciplina stolidus,qui post suarum voluptatum vectigia dueit ut , Deo suo quasi caecitatem impingit, linguaque praui operis Deum oculos negat habete, qui nolent scelera, destinentque supplicia. Ergo Deus illi in oti strat oeulos . sed ut puniat: peccatorem perfidum respieit. sed

ut radiis oculatibus ita cinerem evanidum te- digM sogomitiei eiu es videnti Numini oeulos ne- Lauisse comparent, utpote nunquam in eius socient intendentes. qui nec ad faciem hominis,

sed ad posteriora aspiciebant, sic pio pudiosae libidini, stapuli, nefariis addicti, ut nonnis

retro b tua vota comitiitterent. Quid tunc Dominus Genesi 8.vet s. ai. Des enatam es υ debo , virum clamorem , qui tenit ad me , opere compl/cioris . Cui descendisse dieitue Dominus, ut ne sarios eone ubitores videret 3 An ut qui te-tto illeeebrosὸ aspicere consuescebant, quasi Deus non saeie de oculis, sed exeis scapulis constitiiset. Dei oculos cernerent in ruinam Vide quid sequitur versi . t ti nium pluis su rSaaomam ct Gm , tam staphvν ct ignem a D mino de caelo. si Dominus descenderat, et vide-

Moralis Explanatio

ret , quid est , quod quas illieδ s loquamur

humanitos) ad coetuiti . a quo venerat, remea

uisset, e coelo dieitur incenata proiecisse sol - phurea i Adnotare lieet ly ae e s. An quoniam agiari sphaera sui sum est , nec eamma soleat ea dere , sed ascendere , oculique coelestes non ar dorem, qui mortales ineendat, sed quae illus iret, luce in dispensant 3 Cehenna in prosundo, in e o te sidet beatitudo ; in superis praemia, supplicia ineutiuntur in inseris. En mutant ut

naturae vices cardoque uniuersitatis reuoluitur.

Gebennalis ardor, sulphureusque ignis de caelesti restigetio deuolui tui, vi exurat reos , qui libidine praeposteii legitimum naturae ordinem eruerterunt, ut qui in eontratio stu aestu ine ponebant laseivum , E sitii eae testi aestum paterent ut gehennalem. En igitur, cur prius Dominus oeulis te spexisse refert ut, ut de benignitatis asylo , de luminum fauentium obtutu, quas de benevolo edito ignem,sententiam eam nationis , acciperent. Ideo qui nuper in terra apparuisse Dominus dicit ut , ut Sodomam , Ze Gomorrham videret, statim de coelo ignem sui phure u in pluille profertur . ut contrariis eati sis contrarios experiremur effectus ε ectio ii pede oeulis Domini sententiam damnationis de

ignem

Cur dictum exeunti Loth Salvia tuam , noli res j Ierie pos ι regum. Quia osseihi, c - γ post scapulas vertere lumina , de de impudieorum incendio oeulis capellere docti mentiim An quia salaces illi infamatines naturae , inlidiosa versutia libidinis post tergum inhonestὰ impetebant, de quasi ptaui fugac sque humani

generis serui non audebant intendete in facieiti, sed scapulas obseruabant. vi seminarium so lis coitu pissent: ideo post tergum inhibitus est ausueienti viro conspectus 3 Certe ne Loth tergum obiiceret Domino , qui punitotes oculos

an vibe in proiecerat, pergebatque coram eo, ut simul duceret iustum suorum luminum paedagogio , de ciuium inhonestum lupanar eisdem luminibus conflagraret. Dolet enim Deus, auddsibi terga det holito, nee plenam constantem-

rite faciem in vultu diuino , attonito stupore

et ineat. Ierem. h. vers 17. Verterunt ad me rese

gum , O non faelamim δ Domine totus tu saei eses , qui & totus ubique : corpus hominis, sue qua caecis scapulis , extremaque quantitatis superficie densat ut, sue qua animes aperiuntur senestrae,sensiumque organa poliuntur, α per vultus speculum rationalis vita monstratur,immensae Deitatis praesentia ambitui. Qui poterit

sendet a Sed qui Deo negat oculos, dat tergum Deo, S: qui a Numine respici dissitetur , et i

putas rebelles obuoluit , earneae molis , a tuumque opacitate propansa , et inina a diuinas ciculis velare contendens. Ergo plecta tur oculis , quos negauit, palpebris Dominicis arguatur, sugeratque de oeulotum fauote iudicium.

Psalmo i o. vel f s. Octili edo ἰn pauperem resi-ctam . palpebra e m in errogavi filios hominisse. Interrogare , iudieis est , qui arguit impietatis reum , de iniquae conseientiae latibula , vestiga tionas si ne metitur. Quid est quod ii Ammet oculi Dei, qui dum te si ieiunt pauperem , im hiem beneficiis see eundissimum in iluunt, dum

136쪽

hominum filios prospectant, nempe superbos,& in malignitate potentes, iudicium damnationis in tiunt 3 Quoniam saeui trucisque diuitis, saltuosique potentis indoles est, quod ieinpiciat inopem, ut despiciat, ctillimet in pauperem oculos, ut pauperem iactet in limum. Ergo oculorum palpebris Deus iudicia sui et botuiti agere perhibetur, ne intuitus a cladis infligeniadae sententia di siet , nee aliud iit respicere, quam punire. Continua palpebrarum velit alione, ilabellationeque quali sagiis percutit peccatorem , ut quibus tutius honotatur ad vitam, impius insana et ut ad poenam. Laban foedus cum laeob set ire contendit, Deumque testem aduocat paeli. Genes si . v. s .m quis se monti noIrri toti es absque Deo , qtii prasena respisti. Quid tunc ad lacob iterum ait aD seque ν sis ad Iae ob d En tumulis hic o L.

pis , quem erexi in ere me ετ se, testis eris. Devicis iam , o Dem Mehιν iti licea inter nos, divi Parru eoam. Si dixerat, nullum tune absque Deo, sermonis teciproci adcile testem ; eutillicd te format adiiciens, quod lapideus ille tumulus testis et it Titium ne idolorum maneeps homo, toti Esque ne detis transgressor iniquus, ne a teste quem praemiserat. plecteretur, nempe Deo qui praesens tespicit 3 iustum & impium, Iacob & Laban eodem Dominus respiciebat in tuitu. Sed Ae sol oculus pulcherrimus coeli lutum respiciendo compingit, ceram in liquorem expandit. vetitus est, ne I sacie Domini, ut ab ignis facie cera fluxi siet, dum probi lacob opes aggestis incrementorum cumulis densarentur. Destiit lapidem,quim Deu ira, te stem apponere, cui de idololamiae ei leo nonnisi lapideus Deus erat. Ided subiungit i Dem Abraham Dem

ebur i,aee et inter nos, alter verus, altet idolum sedulus , ne unus, quem prius dixerat, trumque respiceret, di contrarias eisdem luminibus inderet qualitates. Diuisit osseium, lacobo Deum Abrahami .deuouit sibi Nacholis idolum , utpote quod oculos habens,attis eis styloratulos & apetios, videte non potetat, quia nec palpebiis eonniuere lapideis.

Dei seruitio princimum tenet

in orbe.

NA e ix maiestate dominatot peceat tibus iustus, di iniquorum baiulantibus roiatis in sereulo virtutis triumphat. Naturae constantiain suo sectit albitrio. & satellitio eleamentorum acinatur. Quas pat Deo super volucres ventorum alas incedit. A Dei seruitute hae e illi Pi incipatus pompa te splendet. Commune

proloquium: Sertiise Deo regnare es exponendoc aggeratius augetem 1, Non utique tantum te

nare in eaetetos . qui diuinae seruitutis ubi etiarastinet sed & te gnare in Deum, qui seruis suis sibmittii fasces, & quas inelinat poplitem maiestatis, dum natura retum, servi Dei arbitrio desectit . di utituet statis eurrente tota adseruilis manus nutum dolatur. Respexisse Domi num castra AEgyptiorum , ut oculis ardentibus

plecteret , inquit Iuditha : Quando pausertios

si sarmari currebam. Seruus Domitium sequitur,

non praecedit, spatium post herilia vestigia me

titui, obseruat tergum , quas corporis, cui sa-mulatur, appengix : Hebraei seruitutem subis .rant in AEgypto, liniendis lateribus manet pati ι

sed qua sellii Dei ess e dicuntur. iam praeeedunt

Dominos, quos habebant. En rerum mutata conditio usi gyptius graditur post ludaeum cum Iudaeus fetui Domine nuncupatur. Post seruor .

tuos armati evmenis.

Cur accedenti Moysi ad rubum sub Deitatissam ma virentem , iubet Dominus deponere calceamenta; seque generis eius appellat Deum. ea deinque periodo se Dominum esse pronuntiat 3 Exodi vers .ce, ematitem Dominus quod Erod. pergeres au υἰδnacim .locatiit eκm de messis obi, ct ait popi/s hac e solue caleomensam de pessibus ius . imo coram Domino gressibus de- coiis incedat, nee nudam cutem,de puluei Isquestu sordentem exerat coram limpido Numine. Sed seruitulis symbolum est . pedes exutos calceamento protendere, oibatisque socco plantis terram contingere. Parabat Deus, Moysem in

Natura albitium prodigiorumque, patratorem, de vitiuet statis initiare potentem , nempe visti uialem liquorem vertisset in sanguinem, op- pati sis tenebriciolem et is uillet 5e diem ex tu-di baculo spiras animos colubri produxisset, per

iubri maris labiles & lubricos tructus marin ream semitam a petit et. Ergo ut suopte ingenio , nee inuita natura, ad eius placitum hae emi iacula subtili issent, primitiis ei habitum seiuilem imponit, nudos impleat pedes , de de manet piorum indiciis in exutis vestigiis secit compendium. Se eius Dominum vocat de Deum, ut postea voci hominis ad virgae nutum naturae ordines distatiendo, Deus ipse Dominusque deseruiet. Cui plodigiorum instrumenatum virgam esse disposuit Vt seruili more natura, verberante Moyse, sustineret flagella, de domitiij hieroglyphicum in eleuata virga sen

titet.

En primum miraculosae dextrae in virga arti see sentim. Exodi . projce eam in terra . Proieela, ct mersa Hi in coitibrum, ita ut fiageret s. Dixitqtie Domin m e Earenae maritim tuam , ct avrehende eatidam eius. Extendis Otentiis, vosque est iu virgam. Vt quid de sei- per tini generis successione in primi ostentatio ne miraculi, virgaeque examine toluber ab exa

nimi ligno prodivit a deindEqua docili innaturam recursu coluber re/iuit in virgam Hominem,quem Dei seruum effecerat innocentia.

precati rigor, ex instigatione serpentis, extra neo manet pauit dominio, virgique lethalis arboris , postquam eum innocentiae vestibus denudauit, in mancipis signum, cupiditatum flagris petcussit. Ergo ad primam Dei seruitutenipedibu , in Mo1 se nudatis homo tediuit illico,

ut uniuet statis Dominus appareret, de virga dominationis serpentem et eat, de serpente

virgam testituit, ut si dosinium virgae , se

pente suerat in paradiso vorarum , ia in ipsa mei serpens vertat ut in virgam , de ne in obedientiae distet velo eitate, in ipsiam mel'imia perit 6mbolum subiectione humili transson

datur.

. Reg. i. Rex Ochorias ad Eliam mist isti quinquagenatium Principem , manipuluinque militarem , qui in vertice montis Eliae sedenti se de legalis fastus teliquii, superbo nuntiauit eloquio,is i.

137쪽

Quid peccauit Regis minisset, qui quae illi inspirarietat, verba produxit, eo scrupuloso com pendio , ut nee verbum addidisset de pio pilo :Homo Dei, Rex pracepci tit dis enum. Sed males 1llabas concinnavit . aduersitque dictionibus periodum struxit: Hom. Dei. idem quod se ii lacri est, sicut homo iam sertim tuus , iuxta illud statii 1. s 1l. Tti facie, hominem , Vrse , intim, exi avi cst molenti serui iam. si seruus Dei Elias est . cut scaenum impius Rex es iniicere tentat, pia cepit lite superba tiarasmittit, cui qua seruo Dei, Regalem purpuram se timoris pallore

extinctam submittere debuit Obserua concate Nationem verborum. Sed uti in verilae montis ait Homo Dei. Rex praecepit,vi Asienda, in vertice montis, quas imperiali throno, qui voeat ut seruus, sedebat,indicans. Regale pro subierulio editi montis consterni cacumen ei,cuius in signe est .diuinae seruitutis stigmate inuti. Et tamen in serior Ochorias , & ad radieem montis dux quinquagenarius demissus, praeceptum in Eliam taeere non veret ut, iubetque , quod descendat , deponitque altitudinem Principatus. Ergo si non deseendit Elias eorpore, descendit in zelo. Obserua momenta verborum : Des dat .mclivi, Pti is certo O E Met me. Dixerat ille;

Reaes aevis it a seMIM. Paruit Propheta, qui descendit in igne a quippe qui ex ardentis reli Dei flamma transsuius in ignem, igneo curru ascenserus erat in coetu in. sed quae libertas hie erga igni, spriam imperis 3 Nimium legitima consequentia , di illatio proclivis r Si somo D iso. diseiaut ienti de estio, id est. Si Dei serui tute polleo, o ibi meis ins stat obsequiis . sam matum carcerem superna regio δiscindat, serui. tutis Dominicae vobi docilis natura ministret. Ipse dii ii, & factum est : DGend ι ha he unis de ealo. Vix verbum pro sudit, de ignem dei msuit , cilii Isque voei flamina successit, quam so nitus. Idipsum de secundo quinquagenario contigit, qui similia vel ba profudit. Melius in

tellexit tertius vers is Vtiiciam venisset. curtianis genua contra Etiam es preeritis es etim aer ait. Homo D i stoli dejicere animam meam, I animasse orum tuorum , qai mecum sunt. sie ite verte poplitem, dominatur Elias qui qua seruus Dei, tuum Pt incipem,& tuos milites,vi mancipia gubernat. Quoniam curuato genu, seque subiciue, set uos servi Dei appellavit,quod Piopheta

escenderet, nactus est.

patri, sui Domina assecta est Rachel, post quam de idolocum seruitute ad Dei se seruiti uiti

conuertit. Cenec 3 i. quae e patet nis latibus do mesticos penates abduxerat, aureamque idolorum sui ei sitionem sutata; ne de eorum religione, cultuque accusaretur seruili, ipsam et

idola in subsellii si letum supposuit, ut eius

mancipatentur ob quio, es,ctique non soldui sub manu . sed sob totius corporis potestate. vers. .ctimque intrasset tentoriam Rach lo , infestHari ΛΜ.ussit Idola superstrumenta cameli, O sedis desulier . s ait ira sartir Domiam mem . quod coam te assurgeo ne Meo , quia iuxta consio,a nem foeminarum nune accidis mihi.Cut fili, cuiam genitote re eumbit, de in domina-

Moralis Explanatio

tionis sede super elati stramenta ea uis, qui si- perborum typus est stati te patente ius stete non veret ut 3 Sed ii super patri, sed bat Deos, & fi de dominante, irreligiosa i iiii lacta prostiauit: si Deos gentium sub ianguine impuritatis specie , quas polluta, spurcaque Numina nouo

inquinamento , Derepe fluxi cruoris si spiciono notauit, patrinae pietatis reue teni iam minim Elaesit; cum veto Deo seruiens , in patiem id lolairmn incepist ei habere dominium. Domina

exuo sedebat lidis . quae in Dei obsequium intellectum capiti at, agebatque puella iudici triabunal, cum in patre pagano tea stat et perfidia. Nilial auspientius est hoinini auido Piliacis tus, quam in Dei seruitutem acciti.

Mundialia bona , tenebrarum more, dum captantur, labuntur: Caelestia, dum desiderantur, habentur. .

SECTIO XXVI.

Quali caligine seculam aer tenebresciti Munis talis dies de noctis suae victitat ali

atinentis , de sole nubibus opacato vesperam in meridie praesumit. Cur mundus , tenebrartim voce profertur, laciniosa ille pompa vitae sui et bae.& ambitiosa potestas opum, diantia rumque cumulus, & Principatus hae vocabuli obse i ita te notantur, ad Ephes. s. v et s. ix. Epheta. Aj sis. Priacipes ct potestaret. Atiosi munus rei or/s tenebra tim sinum ρ Quoniam ix undialis sortis vacua est pollessio. Q ae saeculum aias it bona, dum iamiam piendi putant ut, sub su-saci dolo, lublicaque callidaate, tua si auieula salietis,e tangente manu se eripiunt, seu per digitorum ranaas , iam prensa laboritur. Q ii vel in tenebris et raditur, vel Oculis caecutientibus tentat. passim pexuenire credit, quo pergit, comprehendere, quod solicitat; quippe cui cognitio distatutae, seu per aegritudinem pupill rum, seu per onusae noctis caliginem au iatur: ideo manum leuatam vehit, continuo putans ostensurum esse quid tangat. Hinc in minori spatio satigat ut ea cus , quam videns nisi tunienim alaetitatis habet, & vigoris longanimitas

oeulorum.

Sie inquit Iudith a iuxta commentarium nostium,de quo in litterat Et tenebra stigaueri ut eos. Quae vi ibi diximus alludunt ad illud

Exodi ι . vers 1o. Et erat nubes tenebrosa ictum ἰ-nans noctem ra tit ad se Inuicem roto noctis rem re accedere non valerent. Notauimus inibi ex

Hebraeo legi: Et non appropia satiis md i itor no 3.. Quid est ἱ Τὸ ψ; ρ Eu tenebiosae dentitati, essectus. Quisque ex AEgrptiis quisnaque ex Hobraeis iamiam iuspicabat ut prendere manu, sei su tolemonii tabili praecedentem, summis disialis tu aegustate nec tame in iota nocte AEgypt ius Hebraeum potuit occupate praesentern . Sic caeca AEgyptioru cohors captabat umbras, cum Opis natetur captauisse ludaeos. O mundialium b N Uriam , vi tuarum lineis vivetis imago i Nox saeculum est, nullo syderium commercio beata ;caeci . quotquot per nundinas ambitionis petetrant. Manu prendere putant, de pugnus eua-

138쪽

Haec est integra tenebrarum potestas , aperire manum & claudere , inopem utrobique, sicut

explicatis disitis, si e plicatis.

Ad Colosseris ι .iΣ. Grati.ti agentes Deo Patri, qui dignos nos fecit in partem sortis Sanctorum inlumine; qui eripuit nos de potes Zate tenebrarum,

ct transtulit in filium regni dilectionis . Quaene

potestas tenebrarum haec est,quam deponentes,

i licd in regnum , stabileque dominium trans sundimur Z An quod tenebrae laqs possederint An quod diuitiae, census, & mundialis potestas nonnisi tenebrarum sit 3 Haec sunt saeculi vectis lia, quae penduntur in umbris. Num talario-ium mensae , venalium cupiditatum fora , dignitatum prostibula, illeccbrarumque lupanaria , diuitis peccatoris facultates de ga Tae sunt: sed tandem haec omnis potestas nonni si tenebrarum est , velut nocturna somnia, quae dum quis auer, habere se credit; dum habet,indige t

auere ut reti neat. Vix hanc potestatem exuimus,

cum verae sortis essicimur pollessores, cuius ut stabilitas veritasque probetur, clarissimum lu- Minis ducitur argumentum : lumen enim omnem deceptionem abstergit, diuitiarumque veritatem aureo suo nitore confirmat: In partem

fortis Sanctorum in lumine. prendit ne Rachelem Iacob post septennas siue nives , siue aestus urentcs, post nobile seruitium amoris, post foedus initum cum parente, impositumque flammeum mariti : Imo quam nuptiis prenderat, per tenebras lapsa est. Ut nocte frueretur, venustae coniugis dominium accepit, quid quod tenebris fugacibus inuoluta postes sio fugi siet, de quam lacertorum amplexu molliter strinere opinabatur, sub noctis perderet fauitate 3 Genes. 19. vers. χι. Di--rque ad Laban : Da mihi uxorem meam , quia iam tempus impletum est. Qui vocatis multis amicorum turbis adconuiuium fecit nuptias,s vel ero Liaim siliam suam introduxit ad eum. Si nondum nurtiae peractae erant, cur iam suam uxorem voce dominationis appellat 3 Sed cur non suamquam mercede emerat serui ciuis, quam amoris pretio conduxerat λ Eia quoties suam,in ipsemet

thalamo amisit, quoniam tenebrae erant, Venu

stasque puellae de fuligine noctis accepit exemplum, quae tentantes fallit, lubric que se eripit

,. rcneialibus. ε. Bona caelestia adhuc extensa manu , nec ca

ptantibus digitis, possidentur; saecularia bona etiam stricta pugno, perduntur; quippe Vmbra

rum more evanescunt, nec mole, qua tactum sufferant, solidantur. Exod .io. vers. χι. Extende

manam tuam in caelum , ct sint tenebra super te ram et Q pti, tam dense, ut palpebri queant. Cur ad tenebras offundendas, in coelum existensa manus indicitur , & ut terra obscuritate caliget, caelestis claritas nuru manus cleuatae suadetur 3 Vt diserimen agnosceres inter census coelestes, mundique fictiles facultates. Sat est, desiderii manum extendere, ut beneficij diuini, caelestiumque diuitiarum constans de firmum dominium , desideranti contingat : extendat digitos . non opus habet complicare, tenebit. Non refluit per planitiem manus extensae , scis- sui atque teretes digitorum imber iste,qui e nubibus diuini fauoris pluit; dum cupiditas aperitur , medullitus usque ad summum impletur. Saeculi faelicitas tenebrescit,tenebrae palpanturcum: opes lenitet A blandὸ adulantur manui

ientantis; sed effugio labili, pren si etiam hae-

rei uibus digitis fluunt. Inde illud Psalm.lso. v. r. Ego enim sum Dominus Deus tuus , qui eduxi te de terra . senti: dilata os tuum,ct implebo illud. AEgyptiam memorat regionem, in qua tenebrae palpabantur , inane icebatque manus caliginis quan citate comprehensa. Sed dilatari iubet os iusti, ut caelestibus dapibus impleatur; nec qiabastatim claudatur,aduertit: non etenim imminet effluxionis periculum , nec de in farcito stoi cho incoctarum epularum egestio. Caeterum de tectorum sceno cariri que diui- is q.

tiis vide quid cogitet Psalm. 318. vers 7. De quo Psalin. 118.7non impleuit manum suam , qui metit, ct sinum suum, qui manipulos colligit. Qui metit, altera manu falcem calamis curuatis immittit, altera manipulum legit, ut fasciculos aggerat. Ergo si semel metit, cur ossiciosam manum non implet Quoniam evanidis aristis decipitur, & granorum nucleus exuctus in stipulam iuit. Huic foeno foeticius esset, in area humili fuisse satum, quam super aurea Principum laquearia, supericcta diuitum, pro corona saecularis beatitudinis, nobilia cunabula capessiisse : Praecesserat enim : Fiant sie ut foenum tectorum. Sed quod su- .

pcr tecta culmum eduxit, culmenque,ut vireret,

appetiit; quia se maluit liumanae gloriae symbolum,quod erat alimentum brutorum,quam submissi campi germen , messorum subditum dili- germae ; prius ad ventum ambitionis exaruit, euanuItque blandientibus auris, quam horreum impleuiisset agricolae. Ergo tenebrae saeculares fatigant, docente Iu- 16o. ditha. Egy priaque obscuritas, fuscaque densitas nebularum taliant animum, dum relinquus t

inertem. Matth. i 1. vers. I 3. c dixit Rex M3 - Matth. xx.

nisru , ligatis manibuι ct pedibus iam , mittito 13. eum in tenebras exteriores. im erit fletus a stridor dentium. Cur exteriores tenebrae, gehennales fauces, inserta ἱque profunda vocantur Nonne nimium interiores tenebrae sunt, quae sub terrae visceribus in baratro damnationis inhorrent, abditumque lacum densitate caliginis intimioris infamant 3 Quoniam mundiales tenebrae Emundi amatoribus non sentiuntur , qui in luce non entium caligant, de bonorum apparente a nitore, at semante fucati luminis salsitate trahuntur : interioribus tamen tenebris obcaecantur, quarum comparatione intimae & reconditae inferorum tenebrae exteriores dicuntur.

Sed cur manibus , pedibusque ligatis in has tenebras iactari reprobus perhibeturὶ Quid columitaris intererit, expeditas manus habere , pedesque solutos λ Ne per inferni tenebras gradiens, palpantesque versans manus, mundialem locum nondum mutauisse opinetur, in quo aerem tenebrosum cupiditatis pede, industriaeque manu findebat, putans iatniam tangere,

quod amabat,& sub miserae deceptionis scenore diligentiam inquisitionis sarcire. Ne improbus in inferno adhuc saeculatia bona , leuata per tenebras manu, captauisse crediderit; siquidem in mundo , nulla nisi votorum possessio est. nulla nisi spei affluentia 4 manus ei funiculis propriae conia lentiae, strictiori nodo, illigantur: ut absque spe plectatur mendicus , absque deώ-derii blandimento iaceat in fovea, qui sub saeculo, qua desideriorum diuitem, se putabat esse

Potentem . . . '

- Patiente Domino, assiantEque spiritum, ob -

139쪽

84 Moralis Explanatio

Matili. I . s.

, 63.

nubitur dies , pullatusque sol, lueὀque sunctus

defuncti pangit exequias. Matth. I .vers 1 .Gndra factastinis per uniae Gam terram. Cui meridiana clatitas inscit ut tenebris, & antequam Redemptot beatam animam dimisisset, eripitur dies ;eti in moriente lampade soleat animos otvigor luminis se intillate 3 En exteriores tenebrae sunt, quasi ab in se iis emet silent, quibus Dominus leprobum gestinauerat. Qui cum nascitur in praesepio . lueis elatissima tempestatet ebras mediae noctis absteriit. Lue. a. verss. Et elartias Dei elaeti falsit E se clim moritur, mel idianum splendorem cum suo Sole oppanias, tenebi is sepeliuit quas reddens in die mundo tenebras motiens, quas nascens eripuerat in nocte; edocens, praetet Deum tenebras esse,quidquid a mundialibus agitur, Christi Domini vi tae petiodus velut parenthesis lucis suit, inter mundi tenebias iactus, cuius eire ulum nascens incepit,motiens eo inpleuit. Quid qii λδ tenebrae noctis quas otiens Dominus illustrauit,vitae eitaculo finito tediissent,& obeunte Domino nihil simum , nihil bonitati, stabile , sed labile su-xumque mansisset.

Quin & ipse Dominus, qua non Deus , sed

saeculatis homo putatus, licet prendi potuit a Iudaeis , teneri non potuit, quem etiam sub custodia Uigiliarum militatium , lapidisque signa . culo incissum, more saeuiatis boni amiserunt. Nox erat, & tenebris horti Gethsemani quie- seebant flentia, cum a perfido Seribatum, de

Pharisaeorum exetcitu comprehensus est Iesus, Matth. 16.veisso.TUre accisserunt, ct mantis In. ἰecerant in Iesum tenuerunt evim. Strictis digitis tenete, ne eis uat: figite in patibulo, ambite spinis assui te lancea, sodite lupem , in durique penetralis cauitate recondite, cohorte munite sepulchrum, signantes lapidem eum custogibus. O quali te possessione sesellisti auatilia sSi Filium Dei credidisses, quem semel prende

res , Obtineres. Putauisti de rebus mundia libit, unum ; qud magis occupare manu , in areaque lapidis claudete gestiuisti , Deili4s eis uesit. Quid 3 Tenebrae erant, cum in eum iniecisti manum a tenebrae sunt, edin a sepulehro disparuisse eo ne lamas. Nonne dixere militibus si tentibus te suilectionem : Matth. 18. veis is . Dieis. quia a pipali estis nocte venerans, ct furati sani hum nobis Armientibus. Ergo nocte pet-didistis, quem nocte prendistis. Alii in somno diuite, sunt, in vectigalitimque phantasmatibus illuduni ut ; vos de somno militum inopes estis. Iesum , quem in umbra noctis vetiti non illis arripere,in umbra mortis non causeminis et did ille. Credite esse Deum , immobili pocessione tenebitis. Ioan .8. vers. ia. suἰsequisse me,non am lattat neb tisa habeι ι itimis iata. Dominum Iudas in tenebris suit sequutus , nee solditi manu, sed Ze Ore,labri, prendentibus oceu pauit: ideo illleo amist, qui suspendii arborem praeoccupauit,antequam Dominus crucis alborem con sectasset. Piimus omnium perdidit Redemptorem, qui primustus perdidisse Domino,nisi de pretium Domitii

pet didisset. Ergo qui Dominum sequitur,non in tenebris ambulate dignoscitur , sed habebit lis mera vitae. Considera seriem verbolii imo i, qui

non in tenebris ambiit at lueen, lain habet exulant tenebrae , claritas dominatur. Vlterius: qui per diem graditur; licEt iti tenebris tunc non ambulet, si cursus perseueret vespere decidente noctis umbras vestigio calcabit ; nee obscu-

ritatem deponor,nis deposuerit satiscitus inees sum. Haec e si fortuna appetentis , sequent Isque Omnium in tenebris osculo

bona coelestia : non quidem post tenebias sp tat lueem , sed post lucem , lueem habebit. Vt lucis fiat rei secta pol illo, gradienti pet lucem lax cumulat ut e clarum illi vesperum, quo vita nusquam decidat, suleet. Tam procul est 1 bo-

notum amissione ea iustium, vi tune nouit et

benes elotum dies illucescat,iam diem in noctis suceessione poterat arbitrati sepultum.

In organis quibus peccat,ptinisur hinno.

prendit . unde s pertexetit inops ad laqueum, Miula,1. . qui in se diuitem aestimauit. Matth. 1ν. vers s. proieEctis argenteis in templo, reclis. θaliari, tuqu/ο se si rea . utrumque in nocte

contraxerat, Dominum osculo,pretium Domintii manu ; illicd amisit utrumque, non contem VAE peccati membra , poenae sunt ; quaeta piaculo ad illeeebiam inseruierunt, ad logitimum iustitiae tenorem obsequuntur si Pplieio. Ne distet eastigatio b delicto, portio h minis voluptatis rea plectitur , quas ut peetati germen pullulet condemnatio. Totiis peris . rtim a gis. sabulosus careet tenax fuit Agriaptio tum cadentium , sundique salebra compe-4ibus praeeipites illaquearunt & quoniam Pe dibus sequebantur Hebraeos. in profundo pelagi , ut in neruo, pedes constrinxere ob vindictam. Nonne AEgyptiorum pedes Hebraeotum

persequebamur vestigia. Exod. i . v 9. Cumque

persequer/ntur A vh ι ilia praeedentia. Ergo exercitus mulctat ut in pedibus , amputatiiquectutibus in uridis viii ieibus sepelitui. Sed cur quas rationalis suisset ab γ iliis .nee a paedagogo spiritu impelleretur , velut suopte ingenio tenuisse dieii ut pedes AEgyptiae gentis,quos pos quam sabuli vinculis itietiuit, leuolutis gurgiatibus deuotauit Quoniam non vetiti sunt, dosum pelagus pedibus petitanste, nec miraculum pro Hebraeis in stibi is hine inde 'ndata mutis sadisi censuerunt,qui non adornatis classibus, sed constratis equitibus, non nauibus, sed ungulis,non te migio, sed vestigio aus sunt per pro laga maris procedete. Superbe, nonnisi fidelis & amicus Dei mare secis pedibus caleat, comprime gressum; eis aruisse videtis maris callem, dii inuisitaque globulos aquatum vitimisque,non tibi haec semitas teinitur, sed Hebraeo. Puniet te pelagus, s in sui rapidi torrentis eoi temptu pedes immiseris.nee carinis radete,bra chi; si e tranate, sed ambulatione delegatis. Eo tenuit pedes abyssiis,pedum insolentia castigas. Cui ille purpuratus diues a sola lingua incEdium auertere satagebat. Luc. is .vetis 1 . M ut L et Aram , ut ἰntingat exiremum dulii f.; in aquam it refuerat linguam meamclusa coctoriosae amma. Aidebat ne flagranti ote flamma piae caetero corpore lingua,eum tamen se trea viscera crudelitatis organa fuissem;& quidquid suit in epulone membrotu, in ambitione I et purae,

140쪽

seimstque sermonem; gustat δε loquitur; examinat ciborum saporem sapietu iamque metis per verba diffundit. Duplex in epulone culpa fuit,

utraq; in lingua,& qudd quotidie si ludi de epu

labatur,& quod non dicebat ni in il iris, ut LaZaro alimenta impertirent. Nec enim ziga mendicum

aliud illi crimen infligitur, nili quod inope cupiente faturari de micis quae cadebant de mensa diuisis,nemo illi dabat. Incuria fuit epulonis, de impietatis vena scaturiens,non ilia perauille,seruis .

que indixi isse,quod opiparae mensa: reliquiae ieiunum Lazarum sultetuarent. Ergo in inferno ibi acutius flammam praesensit,ubi largus fuerat

ad titillantem a saporis, curtusque ad praecepta pietatis. Hinc serio notatur v. 2 i. poli illa verba: Et nemo illi ribat sed st canes veniebant,st lineebant vicera eiuι. Lingua canis gelu inu lingua: diuitis accusabat peccatum, quod ille sua linguam calidis deliniret falernis, coquinariis demulceret ingeniis , & de tormento montium , 5c maris, virumque genus. alitum nempe Sc pisciu ad cultum eius e Tu sis sumptibus,extorqueret; quando canis suam linguam scabie ulcerum, taboque nutriebat. Quin diues linguam, in epulis occupatam, in inopi ς fauorem solucre recusabat,nec loqui curauit,ut Lazarus a famulis de micis cadentibus aleretur ; quando linguam suam canis, tua loqui non poterat , cxcrccbat in vulnera refricando , quasi patulis piisque fluentibus oribus

linguam, ut ipsa loquerentur,adiiciens.

Quid quod in insertio diues de epulo signatis.

sim E lingua doluill et , eaque tunc de Lazaro loqueretur, indicans in ea portione dirius cruciari qua non fuerat in vita de Lazaro sustentando loquiuus: Mitte Laearum, ait. Nunc La Zarum in ore gestare contendis , nomenque inopis ulcerati repetere , cuius ori nec menta tuae

micam iniici praecepisti; adeoque eius vocabulum viventi tibi fuerat exosum, ut cum in limine iactaretur, qua ad triclinium pergebas, nunquam erga cum linguam euoluisse legaris. Ergo anxietas , effersque cupiditas Lagarum nominandi urget in inferno helluonem , ut uni linguae in plex poena sit,& flamma urens,&Laetari nuncupatio. Sic enim Lagarum odio habebat,

et iisque saltidiebat titulum , ut immodicum sit illi cipplicium adigi ad Lazarum nominandum. Respon dit igitur gemino piaculo lingitae , duplicatum sui olici uin ; flamma , quia citis palatum in ferculis opiparis luxuriabat; vocatio Lazari , repetitioque nominis , quia de eo tacuerat,cum ille famelicus,& aridus coram vini gurgitibus , mentarumque apparatu ieiunia in spiri

tum emittebat.

Absalon suspensis ab arbore crinibus, mortis linitimum supplicium pependit. 2. Reg. I 8. v. '. cumque ingressus fuisset mulus subter condensim

quercum, magnam,asi sit caput eius quercui: cri ususpenso inter caelum O terram, multis, cui insederat, pcrtransiuit. Cur in laxa coma funem inuenit, haesitque pulcherrimo capite in inustato suspendio,racematis implicatus capillis, humanum fruchum pendulii ciliciense quercu Z Quoniam genitoris Dauidis coronam praecoci desiderio gestic bat arripere, ut caput cingeret iuuenile,superiliteque Rege regnaret. O quanta auiditas fauos crines Regali diademate redimendis Nonne te eo scriptii in legimus 2. Reg. 14. 26.

Quando tondebat capillam si mel autem in anno ton- . . Iur, quia grauabat eum casaries, ponderabs ca-

, Eerda in Iudith. Tom. II.

pillos capitis sui ducentis siclis pondere publico. Certe filiae Sion, Hebraeaeque pucllae de Absalonis

coma in publico podere appesa, expositaque licitationi,titulos tu iritasqtie colonas suis capiti

bus adiiciebat,ut in aureum excreuissent sugge. ' stulta. O crinita ad coronam libido: si non in pio. Prio capite coronam poterat adipisci, in alieno non solitin contendebat habere, sed esse; dc ne Icoma corona distarct, ipsemet coma corona fiebat. Ergo in arboris vertice capilli pro corona implicati corpus desuper suspendetur,ut arbore coronatus periret, criniumque serto irretitus, coronario stipplicio,crinitaque poena,maiestatis reus plecteretur. Quin a si sit caput eius quercui, O ilia suo. υ inter carrum,st terram. En apta con- cimittas damnationis. Non in terra parricidialis punitur peccator, non in coelo, sed in utriusque medio diuina prouidentia percutitur; quia ingenitricem terram peccauerat, qui peccauit iu

genitorem. Manet enim praeceptum inscriptu in EXOd. 2 o. v. i 2. Honora patrem tuum, ct matrem exod. o. .

νμam, ut si longaeuus super terram, velut si honor patris, terrae sit ornamenuum , quae frugiferum gremium , aetatemque laturum filio pio in parentes expandit. Nec coeli capax fuit, cuius in ξPhςs 3, a solio insidet Pater , a quo omnis paternitas in coelo de in terra nominatur ; nec filius a Patre, cum quo & aetate de Numine fulget aequalis, regnum eripit, sed qua genitus habet, nec rapi-Nam arbitratus est ei se se aequalem Deo. Pendet ibi lip. . igitur in coeli terraeque confinio suaemet originis

inimicus, qui a coelesti Parente animam, corpus acceperat a terrestri, utrique insensus, cum animo & corpore paternam coronam,rationalem- a

que Principatum super corpora & animos hominum sibi a tripere festinauit. Primigcnius homo cur in manducatione pu-

ni tur, Gen. b. v. 19. Iu sudore vult tu tui vesceris panei' Quoniam comedens praeuaricatus est legem. H.mc causam ipsamet Dominica verba tulerunt

v. i7. Quia comedisti de ligno , ex quo praecepera

tibi ne comederes, maledicta terra in vere tuo , in laboribus,comedes eam cunctis diebus vita tua. Cur

sensit ucllicationem in lumbis, i l licoque nuditatzm propudiosam agnouit, exuramque de frigidam cute lasciui pruritus incendit ardoreὶIdebstatim portionem corporis operuit, ubi pondus

secerat pomum coincitur una enim periodus est, Gen. s. v. s. Et comedis,deditque viro Jo,qui comedit, Er aperti sunt oculi amborum cumque cognoui

sem se esse nudos consserontfoliasciti. Adeo libido comes est gulae, adco appendix ventris lasciuiae secus, ut qui gula peccauerat ventrisque inglu- .ute, in pruritus turpitudine puniretur, quasi in ipsam et gula poenam acciperet. Cur pro originario peccato abluendo circulus secabatur pre-put ij,inhonestaque portio alte sustinebat roludi Vulneris cicatricemὶQuas idem fuisset,libidinis organo , quam liomacho deliqui illa; siquidem post detransum arboris fructu miter piaculi effectus lolum in loco turpitudinis oculis peccan tium innotuit. Inde in genus hia manu peccatum, pinnamque peccati traduxit, velut si gignendae sobolis initiumento pomum inhibitum manducasseta quoniam somitis praecipuum incendium,

concupiscentiaeque caput ibi est , quod soliis

primigenius curauit ob egere. Qua expositione mitigare verba S Z non is,quae horrorem incutiunt primo aspectu se . de Circumcis Addo quod circumcisio ista , non ιμms utem pollicetur,

H quam

Gen. . ἔν

SEARCH

MENU NAVIGATION