Reuerend. et illustr. m.d.d. Ioseph de La Zerda Benedictini ... In sacram Iudith historiam, commentarius litteralis & moralis. Tomus primus secundus. ..

발행: 1663년

분량: 633페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

161쪽

Litteratis Commentarius.

dc ten erunt eam dicentes ' Vnde venis, aut quo vadis ' tr. Quae respondit i Filia sum HGraeorum, ideo ego fugi a facie corum, quoniam futurum agnoui, quod dentur Mobis in depraedationem , pro eo quod contemnentes vos , noluerunt viti Ootradere scipsos , ut inuenirent misericordiam in conspectu vestro. 13. Hac de causa cogitaui mecum , dicens : Vadam ad faciem Principis Holosernis, ut indicem illi se cteta illorum , dc otandam illi , quo aditu possit obtinere cos , itavi non cadat vir unus de exercitu eius I . Et cum audi isent viri illi varba eius , considerabant faciem cius , SI crat in oculis corum stupor , quoniam pulchritudinem eius mirabantur nimis. I s. Et dixerunt ad eam : Conseruasti animam tuam, eo quod tale repetisti consilium, ut descenderes ad Dominum nostrum. is.' Hoc autem scias, quoniam cum steteris in conspectu cius , bcise tibi faciet , 5c eris gratissima in corde eius. Duxeruntque illam ad tabernaculum Holofernis, annuntiantes cam. 17. Cumquaintrasset ante faciem eius , statim captus cli in suis oculis Holofernes. i8. Dix runtque ad cum satellites eius: Quis contemnat populum Hebraeorum , qui tam decoras mulieres habent, ut non pro his merito pugnare contra eos debeamus t i 9. V dens itaque ludith Holofernem sedentem in coponeo , quod erat ex purpura dc auro , δί Smaragdo , dc lapidibus pretiosis intextum. 1 o. Et cum in faciem eius intei di siet , adorauit eum, prosternens se super terram. Et eleuauerunt eam servi Holatanis, iubente Domino suo.

Litteratis Commentarius.

Vers. i. Factum est autem , cum cessasset clamare ad Dominum , surrexit de loco , in quo iacuerat prostrata ad Do

minum.

Vers a. Vocavitque Abram suam . Sc defccndens in domum suam abstulit a se cilicium, de exuit se vestimentis viduitatis suae. consequenter Uert se perἰculo mortis. Graecὸ idem et

vel bum est: Cum cessasset clamare ad Dominum. Cesore non infrequenter cum dicere coniungitur , estque finem orationi imponere. Terent. Photm. 2. Tereor.

Nunqua in celsatiit hodie dicere quin absolute neu ciς ο cessare dicere est. Cicero ad Quint. stati . Cicero te noster,dum ego adsum , non cessauit apud rhetorem. Dc precibus & votis s. AEneid. Vir L E. Cessti in vota precesque

Ac TVM est autem. Stylus est de inopini u duentus narrarione , velut qui praeter existimationem acciderit. Quid nouitatis Historiographus sacer protendit, sic orsus : Et factum es ' Verborum pondera libranda sunt. Ex ipiam et institutione sermonis animus lectoris allicitur, ut ad prodigium se praeparet auscultandum. Turbida fletu,squalida puluere , concreta crinibus , horrida sacco labiitque humum verrens iacebat Iudith a ; vixque peroravit de dixit,com illicd alsurgit, & faciem , quam imber lachrymosus attriuerat, pigmentis illinit, crines intorquet,& quos cinis implex crat, pecten im pectit , corpus,quod vile cilicium dehonesta uerat, hilari theristro laetificat, auro & gemina gratiat aures,armillis in carcerat brachia, totamque genialem pompam spirat foemina , quae nuper de spoliis mortis procumbebat vestita. Ne igitur ab extremo in extremum subia veniret auditor,ex consilio dicitur : Et factum est, ut rei singularitas indicetur. Vel , si mauis : Iam inci

piunt mysteria , iam miraculum scemineae forti iudinis primos radios narrationis emittit: ado

lescens & pulchra foemina, ut se morti deuoueat,soribus & liliis vestitur; ut exercitibus se in se rat inimici sivenustatis arma capessit. quibus incautos perimat, non inermes. Ided dicitur: Et factum est,ut ad prodigium reddamur attenti, quod muliebris sexus se alacrem mortalibus periculis offerat. Quem sensum sit spicor in Lyra

in scholio ly factum est autem , dum scin quis: Postquam Iudith se mimiuit armis orationis , sili

Tros ais , OEnea ' Cesso Seruus exponit r Tardus es in vota facienda. Non ex hac segnitie,tarditateque cessauit in vo

ta , precesque Iudith a ; sed quia, quidquid int

Ierat, coram Domino loquuta est ; opusque u gebat,arripere ornamenta decoris, quibus prei deret inimicum. Surrexit de loco , in quo iacuerat proiti ata ad Dominum. Graecὸ est : ψ άνio αα- ρ πτω ως. Vatabliis vertit:Surrexit procubitu. Melius Montanus : Et surrexit de ruina: πιωπις quidem Pro

prie ea sum lapsumve significat. Obserua venusiam est econtrapositionem inter πτύπν, & α- ρον, id est , casum ct resurrectionem,qualis inue

λ se positus casum resurrectionem multorum. id ipsum hic: ἀάςη α A ἡστωnωs , ubi resurrectio Iudithae contraponitur ad eiuS casum. Verba singula demonstrant, non de geniculis tantam orauit se, cum tam Graeca , quam Latina proprietas 'illam toto corpore proCumbentem ostendat. in re simili nempe precum, si cupis lapsum seu ruinam , ausculta Vlyssem sup

plicantem apud Homer.

O rex Alclaui , en tibi stratus supplicat hosses. Non decet, ut lapsus iaceat , sab puluere denso

Procumbens adeo.

Stirrexerunt de loco. Inlatet in hac corporis erectione securitas exauditionis. Se erigere post procubitum , impetrationis indicium suit. Obseruauit Roa lib. . singui. cap. i. quoties admit- RQ runtur vota precantium , erigi & eleuari suppli- ees, qui in puluere & ad genua iacent. Psal. i ia. vere 6. Suscitans a terra inopem : ubi Genebrar-d us : Eleuans,proprie ἡ loco humili erigeos aciem

surgere, extoΞens. Hinc Alcinous, ut votorum compotem

162쪽

Cap. X. Vers. 2.

compotem rea delet, seque munis eum praestitius et . de puluere vlyssem erexit. τ ι rex Arcinatis parens erexti Vbs m. Ambitiosus est propriae cognitionis squaloricilietna vestis. sparsoque puluere concreti crines; de inter lachrrmas humentes, quae cadant ita humum,otatio fetuens, multum ae exauditione praesumit. In orationis suae coronide dixerat Iuditha eap. praecedenti vel si . Ex ui me δε- ram depνec mem . ct δε tua misericordia prasis- mentem id est praepropera celetique manu iamiam pletatis tuae beneseia sumentem .& quasi sub eotis dentiae meae dominio vindicantem, ptiesentissimum tui adiutorium. Haee summa ianctae spei, fidelisque animosita is de ardentis orationis auctoritas est .sbi Deum in adiutorem raesuincte, deuotaque prendere violentia. Id itiadi ilia laudat Ambi.lib. .de Ostie. c. g. Quantason saris auctorita/ .it Decimis rorem praesume rei 3 qaanta gratia, H Inuenireti Ergo quae prostiata praesumpsit, erecta inuenisse denuntiat. pro tuae orationis reuerentia exaudita est, in euiu, fgnum iam se de puluere excutit, iam , quae egena erat & amicta .de puluere suseitatur,vi debellet Astylium. Qua puto respexisse Augusti

num,dum set m. ais .de temp. dixit: Exarata con

Hostiaris ad Demi istina. Consuli δ aa Domlatim additur, ne eant de ruina illa, quam libita poenitentiae forma, statusque orationis induxit,casu accidisse videret ut Ad Dam n ne tristitiae de iactioni irtostates , quod se cecidisset i, nee esset animum despondentis indietum. Ad Domi mine altei ius, quam a Domino expetiisse credet tui auxilium. Plantas de genua supplices contingebant , quotum pietatem amabant. Arnob. Iib. c. sti,tim plantas ct sonua contIngentis stcomosatis ori /s salutati epist ad Hypat. A inoluor vitam,o parentes chis sim; edom. Mikrieoidiam Domini funditus prositata implorabat iugii ha non ,b aliquo simulacro , de idolo. Nulla Hebraei, De imago permissa fuit 3 non adgemia alicuius estist ei precatura procubuit. Id pentibus motis: obuia eruditio est adi Cerdensem io. Tneid. ad illita 1 Et genua ample lent. Diuorum genibus vota dedit Apuleius i. Apolog. ex quo gentia laceri e Des m apud Iuuen. sat . io tract. Roa lib. . singe. 3. eb qudd genua miselleolaiae fuisse saerata , docuit semiius 3. Eneid. Asi iudith, quae Deu in v et ira adolabat in animo, absque corporis lineamentis expressum . ne genua Numinis conticave videretur, dum dixerat dicto vers. i . Ex a rara δε- precantem , ct ae tua miserilia D piasmentem, totum eoipias ieeit in humum,de iam apprehen si misericordiae dono resurgit.

V e lique Abram sam. Quid Abia . de qua

haee ex puellis Iudith , abunde diximus supi, ad

cap. s. vers. 32.

non esset aedicula,quam in superioribus ineole bat. Non mitelis : oratorium quid i domo aistinctum eensebatur, eui adlauia nomen. Iu-gie. i . . et s. s. Uuod fuit In domo a cha quἱ avi. Iud e. ira.culam quaevi In ea Deo sparauit. Inde Lara a. in extrema domus contignatione diis Laribus

destinatum : Petronius cap. 19. unde armarium petio in angulo lita n est in Ietita erant Lares argen-

ι; p ti. Sed esto Iudith a non deseenderet de oratotio , sat suit de superioribus destendisse, ut apth dieatur appulisse in domum suam Tecta

etenim & moeniana,quorum plurimus Hebraeis v sus, ubi de ambulatoria sola tque de erenaeuta ad amo i ita iis usus. seu domessi ei secessis constructa , quas , domo i n seriori disternebanturi nee plena sub domus . sed sub domatis nomine veniebant: quod pluribus consecimus supt, c.8.ὶ n. 89. praecipue ex Hieronymo, qui id conten- H erodidit. Refragatur Cerdens in i o. AEneid. ad illud: Crati. V domis alia iacent penitus des sa ι eaera r Obis firmat se edi Homero, qui domus de goma eogem signifieatu e Tett. Quidquid de Poeta st, euius ing nism in tropis sirius Bibliorum est, tectum distinguet ea domo. Matth. 1 . vers. 6. Imre qu; Mari, in Iadda sunt, fugJant ad monte, , ct ιI ia recto, non deseriuar fallere al; ata de domo sua. Idem disecimen sub eoneeptis vel bis in Poeta Latino Vire inuenio inter tecta de domum 1. AEneid. At Isinu, lateriis gemItu, miseroqtie tumultu disietur, penitti que eas a plangoribus adis

Faminem itulant. Ferit atirea su a clamor. Tvim patiiri tectis matres ingenii tis errant.

Iam adnotarunt alii bifariam diuidi domum superioremque portionem G eeonti L.id est, eis minatum incolatum, inferiorem autem Ana

nitida, id est, uirotum habitaculum nuncupari. Quidquid si , se itum est in una domo ampla de magnifiea plutes alias sub diuidi. ex quo aedes absque singulari numero : qui stylus,nempe a maris seu domos uni Pi incipi adscribere sub palatio uno, Homero increbuit, nosque Hispanε Homer. Casti dieimus. praecipia E de una ampla domo. Nee abii hie stylus ab abiectis aedibus ludit hae. quae,utpote ex viro diuite, de nobili uidua, sp tiosum par est habuisse domi ellium. Prosectδqudg aestiua hyemalisque domus esset Hebraeis,

liquet ex Ietem. e. 3 c. vers. 31. nee id dedissiti, la ac D aedibus,sed de eisdem erga varias temporum stationes ad stigiis nempe defendendum, seu qllum,aeeipit Abulensis in cap. 3. Iudic. vel Lao. Graeea transatio cinit, quid adnoterans : ηκά ita cili mi, Miaν, - - - ticia D Lisia D 9 A. xstaeca ,, cu ' ιορ έι αιτ ι. Et a sendis ἰn asmum , is qua marabattir in .a in aiebas sabbatistiis. ct iis sestius alibiti suis. sie ad litteram Atias Mont .vDi libet adnotate itia. Ptimum rhie Amtim , domati discerni,nam superiora sa-stigia, editumque tectura, quod suo in eo latui

mus ipsius muneque .se si . . ., in domum desce disse profertur. secundum, quδd repetitur, ia graditici. οῦ. H in qua morabatis In ip .vi unius mei domus segregatae distinguat ut porticines aes aleel et Tota hae e domus ludith et erat,eius ampli illitiae similiae concina ; sed in ipsa, seo in ea

portione, Abul.

163쪽

Litteratis Commentaritis.

stirilog. potiione in quam a laquearibus tectisque descedit, otia festiua,aduentam iuitique in nobilibus oti minatum . hi latera exeipidbat frequentiam. Tettium, quod frugi sis mina edita domus suae culmina non consabulationibus temetabat,nec fastigiatacoenato ita vi batiis mattonatum colloquiis , etsi viduitatem eastam decentibus . ma culabat , quoniam ibi oratorium struxerat ad precum abscessum sectosque flentia sideribus caeloque vicina : cum tamen huiuscemodi tecta

in iucundos usus inolevissent Palaesticis , quae di viridi pompa M omne genus oblectamenti solebant stetiti: de quo Neotetici satis agunt, de usque ad plenam segetem p. Shetlogus a. m. in Cant. vestigat. 7.. n. i s. Ab Ialit a se cἰlic;tim, o e iis ita ment; svirili arti sua. Satis superque de ei lieio ludit hae

diximus volum. i. cap. 8.num .ioi.&hoc cap. 9 1num. De vestimetitis viduitatis cap. s. n. I T.

S seqq. Iam adnotauisse me Nemini, cilicium hoe , id est, saccum . quod nunc ludi ilia deposuisse sertur, non sub interula de indusi, expansum ad uimulandam cutem , sed extimum sui se & caeteri vestimenti opertolium, viro te s nitentiae de squalotis habitum. id non inuitaliae e verba admonent, siquigem pii ii, , se cilicium depulit, sein viduitatis vestamenta deposuit, Ciaeei dictio non absque. lepore est , κά rit tiλιρο --: quod si proprie vertas. leges cum Montano. Et otioluit secum,quas obuoluia tum absque ullo decore & elegantia esset, nee quadratum , sed rotundum . & cilieino habitu corpus obnubens, vel celte su niculo cinctum, strictὀque absque sinibus de umbilico , caetera vestamenta premens. Dieam illicd nonnihil de vidualibus indumentis.

Vers. 3. Et lavit corpus suum , de unxit se myro optimo , dc discriminauit crinem capitis sui, ec imposuit mitrant super caput suum, de induit se vestimentis iucunditatis suae , induitque

sandalia pendibus si iis , assumpsitque

dextraliola de lilia de inaures re an nutas , de omnibus ornamentis suis ornauit se.

Tι Laii corpus sitim. Sanctius e ensuit totum aquis tinxisse corpus,ut abstergeret contractam illuuiem, quam ieiunia , maceratio, hispidόque citi eis setae , contemptusque cutis situ quodam obduxerant. Vix suspicor , et si , deli elix abstinentis , foeminae se corpus sorduisse. vi integrotia abluendas maculas indigeret lauacro quippe quae domestio frequentauille balnea , seu resti,gionis ergo, seu honesti nilotis re munditiei, Non procul a coniectura est . quando etiam ine: traneis inimicἱsque castris sontem sedula,quo se plurie tingeret , ad inuenit insi cap. II. v.7. Et quidem licet soldida vestis iuuet ad orationis ardorem, quid immunda euiis iuuabii 3 sates .pigmenta neglexe it non viduitatis lex est. sabulo spurcitis que carnem intimam descedate. Nee coena puta , fuga: Esque dapes limpiditati

carnis obsistunt , quin membra exiccant. sudotem ex in xuiit, & e super suo alimento deuorant iure incnta, ut rem ex cibatia colluuioneauetis

tutu , aquae limpidissimae more. quae , dum irrigat corpus .a superquis solet humo libus exieeatet quod dixit Poeta io AEneid. V .lnerasti sui I mphis si pse que laxabar. Castitas de ieiunium at bini habent cum limpi

ditate commercium,suunt enim te sitias sordes,. quae ianquam fuligo quaedam , ex soco nimiusti nutrito eluctant ut ad carnem , quas frugalitatis censura coercet Quo sorte lespexit s. Clemens Alex lib. 3. paedag. eap. s. Eo tomunt i temperantiae,τι canens, s μι ἐιria , tam Laamare quasi

abstentia & impransa sex mina alio lauacio non indigeat: de quae simul se cibis ingurgitat, dum in gurgite est ι patiter se inquinat . c.m abste gitui. Ciapula & balneorum,unguento iamque luxus Antica sibi germanitate congaudet. Eis oenis luxurie, balneis, meto,unguentoque madet. seneea de vita beata eas. . C rea tarn a si a

teria Mo rem , enervem, mero ac tinguento macra tem. Artemid. lib. .Onei c. e. 6s. Vtitu vero a sy non

privis edunt . nam laserint . a ιν tero etiam accura cibo latianitie , isse scimpimri canam e es ct mne balis tim nihil alἰ quam ita aucibum. vina &vnguenta iunxit Horatius lib. 2. caim. Od. 3.de Ambiosus lib. i. de Cain re Abel, cap. .Epulantium eruditatem, edentium ructum , ebriorum sitim . hesternam etapulam,hodiernam iemulentiam cum unguentis de oleis copulavi Detege Hormis da dixit Simocata lib. .V igneu-ru Lu ntiti inuique . cui infini a ciborum /ras blandiebarar. Non ergo fetendum est, quod

dii it sanctius . Iuditham se eluere a sordibus, lymphaque tepellere illuuiem, quam aieiuniopuli que cretiis sordidata contraxit. Hierony

mus Merciat. de alte gymn.lib. .c. i. Qua exis

emu stis similiba continemur. Extrinsecra accidentia aquis,aoesar g ne, H, oleo Mitiscemodi constituuntur: ii si haec ultima sint , quae aduersus plicita conantur.

cineris conspei so coegit ,ciun e vertice pulue- reae, reliquiae cecidissent per collum;vel polixis, quoniam piimus nitor ab aquis est , de ad recibrienda pigmenta in venustatis poliendae studiosis l)mpha substerni tui. Non distat Lyra , qui se soliat: Ει lauatiit eoumstium ut melias recinperet unguemum aquis enim eato lora mollescit, annuente Pindaro γε , , - , Cusi a arua mori i membris Qiadis aqua ad iecipiendum cereuma oleumque aptissinis sit suadet, in gyni nasilis ubi uncii putiles colluctabantur, balnea arua veteres exiitisse ; quod prodit Mercutialis lib. .c. io .vbi uidebis pluta, Hinc molles aquas vocavit Poeta s. AEneid. aestis cum Iurgae fatio Accepis f/nsentem ine mollibus extulis ina . Nec interest, quod Aristot. lib. Meteoet. cap. docuit tia καn est milis, qhippe ciam pari summa compressa intro non cedis, s a cireum os sis i id enim de si igida, non quidem de tepeti te . cuius hie vias. sanε non totum corpus lovisse , sed solam suetem. in Glaeo est, nee simplici credetem aqua, sed medicata.de qua Gai nus lib. s. de med eam loca ib. Non procul ab his in comenda Venere Claudianus. s. lam tum forte Ventis uenixa cor coFinsebat oris , deatris iacia cie se res arabant Idalia j linges hae κ/ectaris imbres Instare Et unxisse mγνο aptimo. Graecε o,idest . unxit se in unis plagui. Post lauacruin de balneum apte se perfricuit unguento:

164쪽

r er vim , m oleo Quin aquam oleo missam .ut interi x petua dat ad lenienda membra, perhibuit Aristot s. problem. Quis fructus unguentorum post balnea, dedit Calenus lib s. de tuenda valet. c. vlt. Rein unguentariam tam odorae litteraturae messibus , tam suaui benisque olente elegantiae sumtu si et logus meus a. ton . in Cam. vestigat. a. tota secti . tractauit,ut usque ad hane paginam,auta flante .illa possint odoramenta venire : non enim aliquid spicarum ex area fertili,quod nostra manus carpetet,dereliquit. Certἡ ii vetera, si tofana , iactave snt)euoluas, nullam albotis guttam nullam cortieis lachrymam , nullum rami vulnus absque via- tuenti ministeriore peries e plenis phialis,eoniachis & glandibus aromaticus liquor emanat,seu Mutandae saluti, seu alitibus vegetandis, seu hilarando pectori , seu auertendo veneno , seu totos . limitia, vestes sussilibus honorando , seu nuptialibus ins ei utendo delietis. Pateiti illud o minae sacrae . tuae non usque ad ebrietatem se unguentorum gurgite proluit, nee ἡ variis pul-tieribus quos illecebra attem et,Odores arte voluptatis exto t. t Antia in se myro optimo tinxit. Centianus Heluet. in scholiis as S.Clem. Alex. lib. 1. Paedag. U. inquit, μυρο u est. Itientum mea amen iam litti a m , quo ingi posscivi ext nata es corporis e consat autem ex militane a tiosortim med ament tim. Cum myra seu unguenta

diuelsa materia seu loco diuersum nomen accipiant,de quibus Dioscorid. lib. i. Athen. l. i. non alia nota his adite itur,qu ira quod optinium uerit: nee est, quid curemus , e quibus granis contulis eliquatum , qualem odorem spirabat, quae unguentarii man is condierit 3 non istae mentatoris sunt.

Tantum praetetite non licet, sub suspieioni

bus est e, an totum corpus liuiuet unguento, anioli etines liquorem hune ebiberunt. vel faciei, pedumve eiatis. Iti lauacro quidem,& unguenti imbre di timen aliquod odoramur: nam corpus lauisse prosei tui, se veto unxisse.id est, me iudice , eas tantum eorporis portiones, quae in diei, nemini, solent admittere unguenta. In Graeco os xttique imbri , aquae nempe & vnguento datur: Et usis os aqua .ct unxit in retap via. Decet ite cogitare de decenti set minae mattii, litae illecebros luxus ignara , nunquam didicerat .in odoribus membra in glirgitare,qua lit i et variis unguEntorum generibus Antipha Des poeta quidquid eorporis est,ungentem deseribit apud Athen. lib. I s. La r is in auras quodam suor tinguenta Eoptio pedes sinu ct cmra, P uitio buccas tir ubera, Mombiicio diero utrumque Baaesiam, . a Dino praeitimn ct eomam, Serpi o cerale em ct genua. Quod ludii h eomam capiatve unguento nota liuo i, stibindicati videtur. tum quia i i Graeco os tantum madefecit, in Latmo. 1to se perun

in iis eximen evisis sui, nee aliquid de odorato Deciate super et ines effert ut . satis coni Aurarum est , noluisse prudentem sceminam liquore suaveolente caput spargete , quoniam Erida in Iud O. Tom. I L

id apud Hebraeo iueungitati, hi latitai ἱ que se-

ιών , τι Eiebus feI is sol ni ungere capita. Quod non sol tim .iii, , sed de foeminis suille solemne firmat Nouatinus lib. ii. sched. mim 3 s. ex Abrahant filio Eatae in cap. 3.Ruth Cum igitur Holoferni dicitii aestet ludith , qu profuga a

Belli tilia nil bii, ibat . quorum animos Cc pati rat tremor, soldique hinestus attriuerat; ne ali

cuius festiuitatis, a laetisque animi apud Hebraeos vigentis praestaret indicium, si caput uniam procellisset, odoribus et inium pepercit: sat suit illi de vi,huenialia phiala desumere , quod intererat venustatis, cui Siaque molliret, splendorisque inderet maiestatem. viri quidem Iudaei, dum sestitios agetent dies, caput solum, &ad summuni pides ungebant, ut ab extremissunderetur fragrantia. tua in ieiuniis abstinuisi ediximus .ci umine ι. in c. s. n. ixa .ex S. Hieron. iii Daniel .c. ι .Qu1d ludith ad oblectandas Asistit nates,

seu tergendam cutem vii uento sese poli erit. in eausa non fuit sci rotis halitus, & e corpore graueolente vapor emissus , qui solet attribui iudaeis, quem de contendit sanctius ab illorum intestinis moleste eructari in cap. a. Est h. n. t s. Quid nostrae mentis sit de hoc inamoeno anhelitu,& an haee calamitas ingenita Hebraeis,nonnihil pra libauimus volum. i. 'cap. . n a . & an

Quondam ante Romanam editionem non ro vitreo, sed orto legebatur. An quia myrteus odor victricem sceminam piae inonstraret, sicut myrto eotonatos milites di, it Tertullianus de coron. milit. telaque myrtea hostibus terrorem ancutiunt se quo Cet densis . AEneid.

in fine, ubi probat, quod myttus sim bolum

sortitudinis sit , quam quidem in oratione a Numine poposcit Iudith a 3 An ex myrto consectum elegit unguentum , quasi in pulchritudinis elogium , quia myrtus cotona fuit veneris , eum ad eertamen pulchritudinis prodiit 3 An quia Veneti myrtus dieata , unde eum stuticem uotissimum esse Amori cecinit Ausonius quasi ἡ myrteis granis contus 1 dilut Isque in unguent in n. symbolum alliciendi amoris gestaret in seonte, venusta scemina, quae ad flammas in Holosernis pectus iaetendas ornabatur sic sabula lusit Ouidius ι .de arte,ubi cum venus loquuta esset ad puellas: avis nisi las. Q ρὸν me Acuntur amores Formina, Hatipio, quo sit amania modo. uia oo pregariis vicam ; noei sis amare,

Destiti arsiolis e arie perennat Amor.

Tandem finito venetis alloquio, potesa: D is: ct e m ιο orta nam υincta cap Poscon Hi rea θ folium νanaque pauca vidit. quasi e granis & solio is, iii eas de amotibus

et udii et .

. Et discriminauit crinem capitis sui.

Disiuisitur qsia si gratios facere cri

Montanus eodem modo vertit, o di minaψις inises.

satia.

165쪽

I ID

Litteratis Commentarius

Vatibi. e iηυ. Magis ad Vocis ligniscatum Vat ablus. su ; veriit inim capilli, es iis sui di -pti a ivvi enim est compons in ordines , iuge r. ; dictio de agminibus digestis , & in statio-Hema. nes compositis, apud Herodot. de Xenophon. Σαwph, Erga cincinnos siniti voce utitur Ambr. lib. s. A p de vii . Alias elisei οι Nataram habet , quinan calami 3νδε compositi tor arie aes Ili, sed multiplici tria mea υἰγι uram n tentiam gratia. Ue- Hieron. rum scite ius ira Inatili Hieronymus .ectu quod propriὸ e si alis si de ius, i cuippe conoeti erant cinere crines , puluet easque sordibus

implexi , qui prius pectinis dente dii, idendi

erant , ut in cincinnotum gratiam prodirent. Pollux. Apud Pollucem lib. 1. cap. s. capillos implici- Sanct . tos sordibus Comici appellam Σi μγαι. Sanctius alludi sensit ad dis eliminalia apud lini.

Isai. 3. s. eap. 3. veis is . v bi autumat aes,iminati non eis instrumetitu in , sue ρ Elin m dicas , sue calami tum , diste inendis et inibus accommodum, sed vittas, siseias,put taenias, quibus innodantur capilli, instringunturque , ne volucres pereollum vagentur aut genas. Do ego huic cens P doti soni simum Mecoenatem , s. is dotum lib. i. Elym. cap. i. Di ii crines . eo quoa i;ttis Ue-namin. Vnae O a s. iminalia dicuntur , qti bis ditiis ν eligant . vertim dys. γλ nati idem aliis est ae a Frinioltim , quo capillus a capillo discernitur apud varion. lib. . de ling. Latina, Virro. & acus est , quae erities diuidat ante si ontem , cui se deuouet sententiae Titaque liti, in Tita . lib. s. connub. vel b. Discriminari, ex Lucilio Lucii. . lib. 3 . ploeam a suis , a seνn curum De Opi do. ig. Equidem a s Aulum Graecis Φαυἰι est. eui in te hae duplex solet significatus assigi. Nempe ornamentum si, quod circum capillos sceminae gestant. A eum iam argenteam, in cuspidEmque, detornatam, qua diuisere capillos , etiam compta cristratique, taeniisque αvittis adstricta eo in a. ipsi sinet ea pillis alii, , nostiates foeminae venustatis gratia , quasi casu solent in turrito capillamento relinquere. pst Heni. Steph. di alia huius vocis notio apud Henrie. Steph. qui inquit: G acti proprie a isse artiu a nil ne falias , qui Iloes cincinnos et iam via Ophis lima; ur. Id nune & elui hei insteiiij est : substernunt etenim ad firman dos gradus crinitosi, capillitiamque turrim, quid ferreum , quod e .la vocant; sue ad pii eandos nodos arundineas inseruia acus , quae rotundos capillorum orbes sustineatu. Ego quidem sub una voce d si imauit, tum accipe, iem pectinis ossicium , quod implicitos distin sat capillos , & quos concreuerat cinis , trici Lque ibi lidis tumultuatio ligamento devinxerat, explicat et: tum quod in ordines, cibicii sosque digessit; fingunt enim foeminae quondam ex capillis rotantes Orbes , Hispane να -- tes , quibus vi diximus, arundines illae ad st-mitatem substernuntiat, Aso Phiάθη . id est; υλαμ δει pollunt appellari, cam non sollim ea ' pillum a capillo discernant, sed S a cincinno

ciue innum.

9, Cibe, vocavit claudi nus de nupt. Honorii de . Maiiae , qui impense nobis conducit

Vbi vides , si ima diligentia fuit pectine murti fidum discrimen aiate. Istili furim irem, Quod neutiqua in s gnificat, ut eruditi censuerunt, canales sulcosue, quales clinium manipuli distinguunt , hos enim arare non pectinis est; sed capillos ipsos quos natura multifidos coi iii luctimque diuisos desit: quod discrimen multis dum puluis in Iudith a turbauetat, huiuusque inue cinis implieuit, di quas ex .da Lumidaque qualitate glutinauerat. Inde opus, icinatui ale diserimen illos instrum to deducere atqui diuidete. Simile quid omnino cecinit Callimachus: calantat L

altum

eri caput. est diuidua coma, disternicialis compta, de totis diuisa, quam dixit Ouidius i. eleg. Cana da diatavisque costa rege ue oma. Erso Iuditha erines in eineintios disposuit , aggessitque rotatos citculos in super imponendae

mitrae fit mamentum.

Sabaro innot. ad Sidon. lib. i. epistol. 1. ad an illa verba : Aissam Lutila sevi mοι Gntis Uerinium superiacentium s uetas operiuntur, re hibet , qudd lite vetus Interpres pio dis is natia seliolium subdidit, id est , grana eri rosa ex quo contendit expendere , quid tibi νο- luetit Conei lium Gotthicum B tacearense i. c cIs canon. a'. dum se saneit: Ii m placiis, it Le-EJονυ in Εeelsa ἱn habita δεια ari omini nan actant, neqties nos G mili ritti dimittant. aidve intelligat S. Isidorus, dum lib. s. origis. cap. a 3. dixit: Non ea a mea non sisl minue

insignia vlassitant , τι essem ιι riosa Gem norum , granos O c; asar Got horum , in ara Britantiis. Igitur Auctor i ste erudite granos esse, i r -- coniectat, spalsos de effusos ei ines , dictionemque meie Gotthi eam de illius aetati . luerunt in sabaionis placitum , imd ec verba, Cerdensis in aduers cap. t r. numero i 3. Sal- mas ut in sol in. pagin. 63. Ciesolius c,

stag. lib. . cap. i 1. secti A. multisque ex sua sia in litteratia apotheca locupletat Si ei logustiam. 3. in Cantie. vestigat. i. numero ia. latiusque

probat Gotthleae capilla tui a suisse , demissis crinibus aures obtegete , superiaecntginqua

s uitare comam.

Multa nobis in his aucto libus placent: dia ,splicet tamen , granos cum diffusa coma con- 'iundere,

166쪽

ilit Cap. X

indere, ut nescias, an citri, an cincinni sint. Et quidem , quod non absolute erines sint de missi de libeii iti aurium latibulum , seu ad comae libertatem . quae per collum , tempora, seu genas suat, ipsi minet veteris interpretisset cilium ad nosti uiri ius rimia se, lue utentet admonet: non enim Iudith a crines euenti laniados ab aula reliquit, nec a vittatum compedibus carcitetque , ut aut es sagellatent, demist, ut te quae mittae non relinqueret sulcrum,pulis et ritudinique inuidet et, non aedificato vetitiaee, nec in orbes capillamento digesto. Nee seluae datur Isdoro, qui, clim Areos Germanoram

praemiserat, addit quasi quid distinctum anos Gorthorum e citius enim , ut ipsetnet is dorus edocet lib. ii. Orig. cap. i. non dissert a coma diffusa fluent eque t tamen quam vel natura erissipauit,vel sertum. Coma. inquit, sunt 'ο- i. non eas capies. Nam eomas G ei erimos a secanus nominant e unde O cirria ιαρ, . tondeis Aoum. Vna ct cirri meam in , quod etiam issim

c. μιάM... iaeant. Quod si consulas , quid propriὸ tu . , sit 3 dieam , quod vellus seu lana promi ita , ex quo Hispaneguedeea, quas u i ea, i vellete. ut obseruati it D. Sebastian. de Co uartu. in thes ling. Hispan. Ex quo liquet,

uentibus crinibus: quod enim a supersuta eomae redundantia aures flagellentur, qualitet de Cotthotum rege Theodorieo dixit supra Sido ratus, nil inierit nouum, qudis sub granorum nomine efferatur 3 cum , ut obseruauit PolluYlib. xcap. 3. , quod fu tam significat, 1 proausias capillis nomen deducat: eis semel cirri, id quod apud nos tu duas seniscent, nonnisi autium saetella sunt; dissulis etenim crinibus legulas ableondunt, de, etiamsi in tot- queat calamister, libere serpunt & fluitant, genarumque usurpant spatia.

sed & maxime si explicatum sabaronis amamus , praeterquam quod Iudithae capillamentum vagans nimi lim , incultaque negligentia pererrans relinquimus , nee quid fronti , quid aptet capitis ornamenti e initi concedimus,non multa luee donantur Concilii Braeeaten sis verba : Nee nanos lenta. νhu dymi ι ι quid enimo is 3 e Gentili ritu promissam comam plectere . crinEsque laetos per aures . siquidem id triuialibus incitis erat, satque suisset Eeeles a meos admonete , ne in pto se capillo libidi ne lateali torperent, sieut fecit Concilium To let . can. i. ubi iubetur Saeerdotibus 4 Levi tis , qtida solam circuli e ronam insta verti cem derelinquant , subditurque : Non si ici huc in GaIae a pari bis facere Lectores G- dentis , qui nolixis vi Iulii comis , In solo eaphia apice movicum coctilum tondent. Nee eum ratio dixit, o tho, utique subintellexit, ut eos 1 sa cet dotibus disterneret & Levitis, iam ex Cot-ethlea origine plures tune initiatos sacerdotes de Levitas , quis in fietas ibit 3 Accedit, quad entilis ritus a Concilio vocatur . demittere crines , auriculatum percussores : non ergo de Cottim agebat , ne illis paganismi iniuriam

inureret.

Quid ivit ut sobranarum nomine venit 3 su spicor, eineinni hae' oee efferuntur speciali ima . seu silura eonstantes. Adnoto, quddcis,m de cincinnim Hironyme solent accipi: pio-ptietatis tamen amator is lorus , in cuius circi

mhes vent f inclines contemnere queant. s x

quo vox ad crines deducta , cum adstringuntur in nodos . Ausculta Pollucem lib. a. cap. 3. Cintinno , capED, u nodis. Vnia eria a fami ν nolui on , ploeam Iala tur. Hinc proiamm, quae Graeea vox est , apud Hesyelitum ligni seat ,δυλοι ut κων , id est , ηοδιγinitim κε νια unde globuli illi seu veitices , quot densos sumti; rotare solet, hac voce egeruntur. Quda strant huiusmodi, cincinni rotati, vinetique, seu ex ipsa capillamenti natura, quae etine, e finibus aliquando plicat; seu ex cinera ij diligentia, seu ex taeniatum subsidio, suadet mihi ii omen ipsum , licet Sabaroni visum sit baibarum & absque nitore. Quidquid aevites pertinet, luxuriant ἴsque racemos, venust E ad ea illamenti studia deducitur : de ein cinnis iam vidimus , utpote quibus in vites innectunt ι Cor)mbos & annulos de capillo tum

splenssidis etiis sani humeras , non compliaut, s ni ιινι Ona comisari aura sinu i viri Derra. bani. Cineinni quidem , qua nodati, racemorum exhibent formam , quod pulchth innuit A pollon. lib. i. Argon. dum vocavit .λvμθι .eoti ris, id est , ut vertit Henricus Stephanus evicti eluetania i , ct in racemi formam nodini, feti nexi atis intorii: vox est composita ex proclamo . seu noxmo, & horror agnata cincinnorum serinae dictio 1 racemi enim , ut Plinius dixit lib. i in orbem eireum aguntur. Profecto racemi aettitis Hispane dicitur grano: quid e go mirum , qudd idiotismo Gotthieo seu anti quo Hispano, cincinni, qui specialiter in aet-norum formam desinebant , queis Gotthi utebantur , t vi dicerentur , sicut & Latine &Graech sub rae I scivia , nominisque prose-

Vide iam , s omnia conueniant. praemisimus, quod Iudith a capillitium in orbes deduxit, quod discriminate suit, nempe intorquere, in cincinnosque rotate,seu taeniis, seu flexibus, inter quos spat sim curiositas scuminea consuescit, quosdam e pilis ipsis o ibiculos seu globulos ad modum acinorum eruere. quos meri

Hispanὸ dices x ηι,. En scholium veletis interpretis expetitiina, qui pro vis, mInatiis adiecit, id est, traham se ι, id est, in cincinnos diduxit, ut ipsamet Iudith clate exponit insta

p. ic versio. Ειιορὰ is cincinnos F.ιι mkra. Cincinnos nodo vinctos. luxuriante liae studio eoactos ,rranda nuncupauit Concilium Bracca-iense, lectoribusque inhibuit, ne de Gentiliti tu sordiae Dedarentur: cincinnos enim innodare , foeminebque mole in testis ulcis cogere, ii in Christiani nomini, , sed Ethnici it. Id piodidit de Atheniensibus Alexans ab Alex.

Apollon.

167쪽

Litteratis Commentarius,

Tetitas.

coit his re holom nodorum usus. & raeemimore in acinorum serniam , quos transi dieamus, seu a te lux . seu effosus ei ne tinus staret 3 Contemptate . Lector erudite, e figiem victoriati Gotthiei quam eriget e studuit in sui se ho-lij sublidium Sabato sup r. non inuentis ut cum que promisi m comam, aures flages tantom, sed

cincinnos,seu natura,seu alte diuisos, solideque sue sumes, siue eadentes qui in figuram atini,stobul Ique des nuntiannula enim DF extremum se Diantur , ut modicum orbi tum oculis .ilualcitis edi hibeant , re licet non exterus nodus an pareat, qpo eincinnus quasque vinciatur,

non semper his opus, s ab alte seu tiat ita stipi citur; scit hil , quod ei ne innoto in proprium iit

coer re capillum. Tettuli. de cultu sis minae. . Asia festiunt cincinnis eviικυνε alia ut mi O vo- 'IMνει elabanti ν. Quia si utile Alexand uti Alex. lib. s. cap. is . caam M trada in Parthorum escapi tam eguia is, Germanorum iuuere, hamum

ut ex prae satis aliquantulum quiescat animus , scrupulus quidam substitet ga vel botum Is doli seriem 1 ι ι ita tis cἰreo, Germana am, granos se ei DP G ιιιartim. si grani sunt vincti noso etinet annulisque illaqueati, non Goti hi differunt a Germanis, nee citti a cincinnis: dixit enim de Germanis seneca , ex quo sorte verba nuper data exseripsit Alexander; dixit,inquam, epist. i 1s. Vota capi tam ingent; dbnuentia

eo 8 ctim illum vir e fisariis mise Pinthorum, vel more Germans iam vinxeris. Hi, ιι Sepha s-lent sta seri e S tainen eirtus Germanis adscribitur. Sidon.

Iin1 ex hoe iciti pulo plene res constabit. Cermani non in plui ex nodos eapillos illaqueant; unicus euique nodus est, quod innuit Alexand. ab Alex. sup . Id m aptiu Germanos Cattosique, Ius r ias erat crinis, eoacta, In norim. Sie Martialis itina dandu1. Non se cincinni, qui dicebantur granI, uno quas manipulo ligabantur,nec vittis ut plurimum egebant; ses ita inter se dis eliminati in globulos des nebant , vigia notum ibeciem reddetem Non omni erispi tudini una forma est, nee virus cincinnis mos: ars , natura acus sub uno torquendi petiere dissimilia dederunt tot menta capillis. Esto citi

cinnos , ii velis , qudd non diuideant a cirris,

gestaui sient Germani, alia sorma ei ne innotum erat,quos Irano, Gotthi apphilitabant, sicut aliter AEthiopum etines eirrati sint de intorti, aliis ter Sicaniti totum, qui inter Germanos eomputantur. Mailial. iri Amph.epi gr. 3.

Quias idem adnotate licet in rusarum harum gentium capillis : cinat, enim Isidoni, Cot illis asseribit nempe quo in roborem crines ex torqvcbant': & tamen Biat uitii comam etiam elocci in seiebant, quibus aurem quasi in peculiarem tesseram solum stigmna dat Isido us. Quin & patia eo ma Germanis suit. Claudian. dc .cons, . Honorii. mo Eutem vis rasau Piniere sic si

GOrthi uniuersali Oee evigii voeantur a Cic Caera si odoro lib. . vatia . e. q. di certum est id itioris pluribiis gentibus,eapillatas incedere. Ergo sub hoe genere adhue capillamentorum species Quisque restant, quibus gens a tente discet-nitur. Esto igitur, qudd citrati uni Germani, cirrati, & cincinnati Goithi, species modulusque diuersus in statione cit totum cinerianorumve effecit, ut Gotthotum eineinni 1 ηἱ dicerentur , quo a eae telis item dili incti, Cotilio, nouos in promissa coma,sed & incrispata, ea-lamistrat sqtie usos, innuit Iulian. insta dandus

Et imposuit mitram super caput suum

D impossis miream super caput suum. Non sa- 1 ei lὸ est , quale vertiei ornamentum addiderit iudi ilia. L)ra Gnsiit sibi imposui sie , quod nos lati.

fa , Latine autem sue Calanticam dixeris, siue Cν ί -im , siue catapasma, de quo Pol- Pol lux lib. . cap. 11. Adhaeret huie censioni aliquantulum sanctius , qui tamen putat vittas ses elle , sue Aselam blacteatam, qua vertex so - .mineum solet tedimiri. Ego quidem , .ittis& te dimiculis mittam hane, qua ludith via. disiungerem : nee Sanctius his tantum debet esse contentus, quippe qui discliminalia pro

taeniis de vittis, quibus clines ligantu , inpiae- Icedenti dictione aecepit. Mitra non unius signis eatus est. seliolia- a ,ste, Aristophanis Miso, inquit, I D, , α Ου- νου , Mitra est . Ladema aut e. . Equidem Ptimatius significatus ein Jus , seu ciutilam est a

Graeeo , id est. lsciam , seu Fum: quale

μία - νέ o tonam sium de nouis nuptis apud Apollo n. Argon. i. Vnde & s emineae , mitrae Atollo non tantinii vertici adscribuntur, ipso Apollonio teste lib. 3. Argon. apud quem Medea radicem quandam mitrae imposuit, quae illi elica

ubera pendebat: inde ei γmon solet aedilei τἀ Iro ξυνή, id est, cingulum seu balteum ad illa adstrictum.Cei te hoe sani fieatu non Di

det , elim scemineuxi verticem ornare dieiti repotia, sublimis quaedam eotonula est letii tiea distincta, quae eminet ex subtili quadam lamina, seu papyraceo , bracteolis argenteis. seu aureis vestito, quale nune respicere est, etsi non pluriesis urbanis suellis, in his tamen sceminis , quae tutales sunt, & diebus Ω-stis turriculam quandam gestant in vertice, quae a longe eminet, vibratque & tremit ex lammietilis splendentibus , signumque notis ismum nobis ingerunt . ab Arabibus se nu-nis , quibus olim Hispania nostra scatebat, instructum huius diadematis traxisse suggestum. Qub mole Africanae Reminae adhue apud nos ornarentiit , rethibet Iulian. in aduersini m. is. Me nis mina e lari, ct rasa piaeu ct mis, ibus D euphibui ; s. tor Palaa

stinartim mulierum ex ornamentorum inge,

nio specimen. Inde Catullus in Argon. de

Ariagna.

168쪽

vertit Hieronymus ubi Hebraice rauaroth,quae vox tremo tem significat ; a subtilitate enim de sublini tme tremebat, sue quia lamina aurea tremiscete solet radiis obiecta. 18. Ex quo, ni me mea sallit opinio,censeo Pon. tificum diadema mittam apieis Pontificii dici M. ab Innocem ill . terna. in Festo s. Sylveli.quam primi Eeelesiae Antistii ex imitati sunt ex S. I eobo Apostolo, qui bracteatam laminam gere

bat in capite. ut dixi tom. i. obiit mei nostruin

his. placitum Elist. il lux . qui mitras ait esse

id est x ovis . de proprie M- fami mi cur Mas F sle aut tm hoc ad c xaggerandam pulchii tu inem ornamentum, suadet, quda cocti L cinit Claudian. tib 1 de rapi.

Qui ci mitta haec seu coi ona reiiculis seu tedimi sis ad captit illigaretur , Occasionem dedit cogitandi, non alluci in mitra significati, quam in redimiculis & vittis. Mittam ligaminibus modi'. 'rectit Proper t. lib. 1.el. is de Ouid. in epist. deo a Mercule tram tedimiculis asiungat: non ta inen olim, quod se delusus tedii culum esse con tendas id ipsum quod mitta hie vi sit quod Hi Dane dicinatis rea diga seu comi licet velum t. quod haec ludit hae mitta cancrianos capitis colligabat, ut ipsa insta canit cap. i 1. veis .io. Muri. Et cestiga se rine hos μοι mitra ; non enim v namitia plures colligas et citici titios, vis qua su-

per verticem l are cor Dula eminctas ii setius impexos ploea mos corist imi s , de firmos constringeret. Hae e si tibi insideant eta ora Osce . quanis

tum mi ira nuptiali flammeo dissideat: quod tamen sum mitta cognationem nabere contendit shetlogus tom. 3. iii Cant. vcstig. 18 n. g.

Et induit se vestimentis iucunditatis suae.

ast. Et inanii se vest mensti triti . . Daria sar id est, quae genialibus gaudiis inserio ei iat Nee asten tio victimque Valablo , qui selaoliat id est, i - , H bus I sint, oe Diti ornaba ιν tunc cum

reret erim mari o ptio Manas 1 Lieet enim haee expositio non distideat a v. rsione Graeca ἔ vestes iucunditatis suae . elim signate dici. quibus ornata fuit in nuptialibu, tae sis, primoque laetitiae genialis apparatu. Quid quia enim iucundum , quid qui A de hilaritatis sonte manabat, in connubis sacibus ad laetitiae eum ulum trahebatur : Vnde , este, dicebantur iucundae seut de dies de cubile de voces de conuiuia. .mmiorum Hes, seu hua j nuneupabant ut , cum quis pri--Me c. imum uxorem duxerat,apud Maxim. Monach. in

scholiis ad s. Dionys Areopag. Inde πιι iam εο avid. se is apud Auson. Burdegal. epist. 13. Ieremas.

seim. i . Qui si ris stans noel quis auso audium se a clauaeis, totus amas l.ι totus sesiti s incia r. CMUL Catuluus. Maeonnuἷia tira, sed optatas seminaeos. 3o. Igit ut e diuite repositorio vestes te produxit Iudith a . quae nuptialem pompam hilararum; et potius quas sponsus Manasses in antenuptaa- qium donorum praestiterat mina eru :quod pro ulla. bare potero ex Suida in Holoferne: uitiis bon- δε senatu egressa a G2 se Holofernem Ornamen- ta, quibus indueretur sponsa , a sponti libera aitate veniebant; inter quae praecipue vestes lumarida ies Ita u. Tom. I Llian.orat. liae nupt.Const. Ex θά si arum Ositiis

ac donorum aererela emis, s monilium ae eorum ram ab Imperatore musaram ingemem quendiam ea ha utimies ii nimisutilius Capitol.in Maxim. Iul.Cn to itin. Pisto vestes auratas ct omnes 3 egias, cate-

rarae ἰηsignia oons I --. Iucura dam sponsalitis pompam sed illa Iudith a reduxit, damnatas que tenebris , de siti, sorvo viduitatisdatibulo tectas veste, luci testi vi , ut quas sponsa procedere de thalamo suo , bellati ixque exultaret ad hostile tentorium. August. serna. 6 . Gemis Augulae. sua di deae fiam sit ornamentorum arm , non debella nullas stisitura . sedit Δ hare Mea γει octa es Jonsar ac si tune iucundos ducerethyni 'naeos, virumque redii xistet e sunere, ut reaccens s taedis, noua antiqua sponsa prodi ret. Ea est Uiduitatis eastae, honestaeque sortitudinis virtus , ut fauillas videatur , frigidosque viri cineres animare , flamma nobilis vigoris asilata. Vinees vinces Heloina; non vidua iam, sponsa pergis marito gradetis comitata, vitam te disti sepulto, ut viventi Holoferna mortem

ineuitas.

Non teluctabor, largἴ vestes iucunditatis ae- 3 .cipere, quas post transactos halatiorum dies, nuptialique festo peracto , coram coniuge uio estiebat, ut Ambroso morem gera in lib. de viduis : ιδm ni sitim stνιρογι abstim. moi, ἰlia Arabes. Ac nu ratis , quam fluente vicia veμνι solebat. studuis, Dissi psaei tira tiro , si patriam liberaret. Oportuit test ram callitatis gest ire, sum in inimica eastra pergebat, venustatisque lenti ei nio erat pcrditura Holofernem, ut a sortitudinis dato te Numine noseeretur. Coniugalis ornatus tignulti de tutor pudoris soli , ne inter praeipitia virtutis , inermis de enervis scominae castita exspitaret. Ne alium sibi cogitando parauisset maritum . cui .videndo nupsia siti se pristini viti nouiter praeoccupatam , inhabitu nuptiali demonstrat, quo di procos ar-ccret. A: libetE Leitius intentaret. Pelgit Am Ambis. brosus : Eι bera eam tristes punatu a re sumps uernat ira , quia monimenta coniugir arma sol ca-

Qua iucunditatis vestes resumpsit Iuditha, si quis coniectabit a si fuerunt pitula sponsalim

ornamenta risuspicari postes Flammeum tulisisse, quod sponsatum tegmen est Mattiat. lib. 1 i. Mart.

epigr. 79. . . .

Flamm/a texuntur θιnsa: meta parara es. Noe quidem amabant coniuges in connubii

stabilis auspici lim , quippe quo Flaminica, scilicet Flaminis . xor, quae diuortij incapax erat, tegebatur: Flammeis autem Hebraeas sponsas usas fuisse vult sheilogus tom. 3. in Cantie.v Ili tot. stigat. 18.num. 8. Nullum stabilius connubium. quam quod post viri cineres pet seuerat. Si ad

hue destincti mariti quas sibi superstiti, Iuri iti

sponsa procedit, coniugali vestimento Aotata, quo aptius quam Flammeo tegetur in symbo lum constantiae nuptialis 3 Aecedit, quod Caia Castal. statio Geue s. a . quod theri arum Graece vertit, Gea -- Flaminum. Nec suspicionis expers haee Castalionis vel so videtur, quoniam theristrum Osfria i ut, dicit ut , Gualthero; nuptiae autem hoe praecipuὲ anni situ in Palaestina celebrantur.

Obseruauimus non semel, quod Aldhelmus 3 3. de laud. virginit. cap. 18. dixit: Dilis filiis Me

169쪽

li4 Litteratis Commentarius

lenoeἰnia contemnens , dee. Viduitati Thetis tum inaudita nouitate attii bait,cum potius de Thaismar dicatur Gen. 38.vets. 14. Qua d os u cidui-

spon ei asinuadetis . denique in terra Gabaa casti minatus est.de per triginta dies praeliatibus emtiis otia permisit. Vtramque supputationera siene perpendas, irruenies nora anni statum si prium nune esse thetistit, euius pallioli subtilitas cogit nos de eo dicere,quod alias Petronius: pi si.hoe viduae adscribit;cam tamen, ubi Cant. s. vers. . Interam palliam m/um milῖ, septuaginta vertant thisi'tim , Ambrosusque exponat nuptialem pepiam quo pallii genete etiam theristro apud Septua tinta , nuptura Rebecca dieitur se obtegisse ad hituri spons conspectum, Gen. 14. v. 6s. Non sine conatu,oleique sumptu, moralillest ealamo. sensum aliqualem Aldhelmo praestitimus tom. i . in catena Paneg.n.s 3. Hae nobis nune sententia insidet neutiquam thetistio ornatam pertexisse Iuditham , nec Flammeo velatam: Flammeum enim siue Theristrum , capitis velamentum etat s. Isidotus

thsmo ruaniin imbra lo des nebat quidem in humeros, distum defendebat eu te. Obuitis est Haetonymus ad ea p. 3. Isai. Theriara , qua nos patriola possumus appelDνe,quibus obtiolata est Reis Leea , O Lodis quia vi Arabia o Irmopotamia vertamin f in . Grace , ab eo quod a. M M , Me est in asture ct caumate , orpora prole gant faminaram et eo poma intellige, id est, evita. Deδi obuia verba, quae nullus reticet, ut verti eis de frontis tegmen suisse compareat, quin &Oceu luisse vultum. Quare S. Baslius ad Isai. i.

tem circumponebant . ne immod raro I ti iratia

rentur. Ex quo duo animum 1 thetistii sitispi eione inter ludit hae vestes abducunt: primum est liberam , non velatam pulchritudinem tulisse in hostem , oculorum laqueo capiendum,

nee sub theti stri; ets non densi , sed subtili, ,

latibulo debuisse abscondere venustatem , quae erat negotiatura victoriam. Vnde vix extulit a muris Bethuliensibus pedem , eum Assyriorum ex biae non auara licentia , nee a velamine praestita Aeoliate in faciem foeminae Oeulos in- ieeerunt,insta versi . con Habant fariem eius, o seri in oeulis eorum sopor . quoniam pulchritu

dinem ι;- misas rin. idipsum acciderat vers. .

Prineidibus ciuitatis,qui expectabam in porta;& veri .i . Holoferni,qui sinim estiti s instiis oeulu. Quid ergo theristri inuolirerum opus 3

Desensio ab aestu : Imδ seeun3tim est , quod 1

coniectura mentem auertit, theri struiti vestem

alle me floriam, ut liquet ex Polluee lib. . e. i . Quin ex quadam coniunctione huius vestis ad messem, theri Irtim apud Vatinum sal et messotia nuncupatur. Quad aestium velamen sit, ne euistim torreat, obtenebresve solis ardor, hume-r6sque laues relinquat, eommune placitum est ex Suida , Hesychio, datisque iam Hieronymo de Baslio. Anni tres de menses so suxerant, postquam Iudith viduitatem agebat marito se pulto quem in diebus messis hordeaeeae,manipulis iueumbentem, aestus salce mortis demenitiit, ut liquet suptis cap. g. v. 1 Non igitur nunc, cam Iudith a see edit a . omo stiui rigoris tempestas est, nullae metuntur spicae , ac proinde messorio thetistio peregrina nostra indigere

non valuit. Cert E in diebus messis ad Damasti sata appulit HoloAines,invique plutes prouin

Supti eao 8. n.8 . innuimus in mense Augusto . Isacinus imini egille ludit ham , quod se intellia

gas volo si in pianei pio Mattis oeeubuit Manas. ses: erteris in s in fine. September fuit, quando ad Holofernem proetessa est. Verum quia annisi tibiis de mensibus sex ante Holofernis ex mimias ille in domo uiti perhibet ut iudith a stipi

cap. 3. Si penitus transacti sex menses aecipian- tui,& Occubuit Manasses , declinante iam Maratio, mensis Octobet egressui sci minae E Bethim arietlia, eoncedendus est.

Seistitemur ab ipsa Iudith a quemnam gesta- ,

uit amictum, qui comptam pii lchritudinem, i a nobileque eoi pus vestiret, non de meretricios gno turpem, sed honestam Matronam, dec tem a non de togato seu trilium impudiearian

que grege , sed de generoso strenuae sciit; sque mulieris subtegmine textum. Respondebit illa tStola suit;nam insta ea p. is. v. io. eanit. Aee a Iutassi L. Istolam notiam ad decipi natiis illum. Hre erat no- ebilium Matronarum.& de castitate,non demt- apore prostituto metentium honoratior ornatus.

Hae insigni tu, pudor ab impudicitiae victi inis et distinguebatur. Mutuemiit tria loea, Tita ello Tiralin l. 3. connub. valerius Max.lib.saeap. i. etii δε VM Μpud chia titulus est. T. eoodo, Maeronalis solu

Scripsimi hae ita , quarum nee vitta passios tingis crines, nec sola longa peis. Tibull. lib. i. eleg. s. Tibulti Eiι movi ea ra, doce, quamis non tarta leatos impediat OA. , nee sola longa pedes. Cuius generis & ealoris vestis Iudithae sue- ιο. irit,peteontabetis. Seis iam stolam sui illa,cui admodum adlidet attributum titulusque, quem vestimentis suis applicuit, nempe tiares Itio . ratu appellans, quippe in Pontificali, dum . Ondra i Antistes eollum Levitae circundat stola, haec verba pronuntiat : sola luetina torti induat id Dominus r quam cum ad sacrum ministerium λbi Levita componit, inquit: Gatiatam merear sempiternum. In coena, quae salsd inseribitur S.Cypriano , ad calet inque Opetum eius habetur,4stque etiam apud More l. de in M.f. Dunen- - ilas & S. Nieelai Toreae. diseor datque nimium 1 Cypriani decore de stylo vetetis de noui Testamenti personae variis vestibus induuntur. Dali, scua inquit , Plusuulas . enarisias M 36. Primumque omnium accepis Eae harias a bam, Abnaham avita moerinam. LMhsulpharinam, La oris lineam, Io

opera sua aecommodat Auctor

ii que

170쪽

iusque auctor Italis sit, cui non multum desero, utpote qui ridenda plurima interserat. Cui Iudithae hyaei nihiliam applicat Dissidium non modicum est euiusne colo iis iit hyaeinthus , siue sos. sue gemma Dudito plenoque calamo disserit Alearae in

cap. aa. Apocal. vers. 1 .nctat. 3o. Diuersus, imo

adueisus illi color solet appingi ; surnus ei. t-rugineus , nigerque & mellus datur. Virgil. :Georg. ferrugineos farintho, dixit. Philo lib. de congressu ait: marinthus nigo est mora. Co

perJkairate a sectior. Candavim nuneupauit Pamphis. LMeolam Remaelus , νώleum Faui us& Virg. in Bucolle. Equidem quδd alicuius su-nesti symbolum sit, testis est Ouid. io. Metam. Hracinthi pueri fabulam canens:

mentis suam stinestam eiulet eaedem r/qnare Theoct. in epitaph. Bitinis ait: Nisne loqvree AP cimhe ruas litori A ai quod erudite tractat ceridens s lib. . Georg.

Ergone Iudith hyacinthina vestis tribuitur , quasi hoe si viduitatis insgne . mar Inque gaudeat sanesio subnigrεque amictu, qualide sanctum coniugem eiulabat,quam splendentici rutilo quo Tyrannum Oecidit ideo enim ii si lato Holoferne ad pristinas se viduitatis scit des it luxit, ut semper agnosceretur ex veste, quae eastitatis eius te itera fuit. Non alio quinali 1aei nihino ornamento etiam post victoriam tibi blanditur , & in die te tributionis hane in beatitudine vellem resumit. Vnde vesses iucun- . aris nominauit, quas ad breue interstitium depositis vidualibus accepit, ut notaret, vi aualem amictum lugubrem esse eoque hyacint humilias senestras querulasque litteras geminat at A. Ambro lib.de viduis. Nec his tamen elisa suae s διυ . cia trique gaudere es exul are licebat iuram Zoxia, Δὼarti reliquis a iura ; sed contemptis omnibis, qui eius nuptias ambiebam,vestemia nisdi arti Apostat, vid iratis res. sit; nec trium phorum suorum amauis ornattis . istos exἰ rimans esse meliores quibus vitia corporis, quam quisvi hosti vina lineamur. Hieronym. epistol. io. ad Turiam. Vineis Ohos semina , ct castitati truncaei Arinem. hab itiq. e repente mutavio, ad victricessiari fiala , omnitas secuti cultibus mtina Her.

Quid a Iam non semel monuimus,quod Iudith ad Gotnidum vitetb. idem sonat qu4d i Aarvi vestis & nomen eum statu viduitatis On

ueniant.

Quisque color ex prae satis hyacintho detur. vidualis absque nimio oleo potest probari. Deseruo, nigro, serruginesique constat. Si purpureus aut violaceus est, nigredinem etiam telari.

iuxta illud 4. Georg. mola subiaeetpurpura nigra.

. violaceo colore, Ecelesiae ministros antiqui ius

estici qui postea quasi ex paruo diserimine flexit ita nigrum. Ex quo Shei login tom. 3 in Cant.

stes ad Maeinthinum eolorem, sue obseurum aEutinum declinauisse. Alcaetar supr. adnotat, Alcaetaret . ruod Dionis. Aser,imet pie te Eusthatio, ait Imorum cutem quasi hyacintho similem este Mi spane tierdis To. Si niueus de albicans sit,quod r. ii monon infelligas de ptimo niuis candore,florequa

albido luet, . sea potius de subalbido , vel in

aquaticum liquescente, non a coniectura abhor iebit, si viduali amictui deputetur. Scio comis uni litteratinum calculo receptum esse in su-nestis de lugubribus euentibus nigricare indumenta. 3e non nisi pullis vestiti, quos tetigit dolor. Attamen in veste eandida funera celebrata . n,Pnon unus pio tulit Plutarchus cap. 1 f. problem Plutareb.

sed & si raeti sani, eandidus fuit amictus sep si elido Timoleoni, & Graecis suminis ad intarias pangendas publieo in luctu vestis albieabat. ι εQuid de Hebraeis Vestes eandidas eis sui me m

Duentiae signa, ac proinde luctus, perhibet R Leo in suo rituali c. s. p. 3. Fortassis id c d quia R. micandida Sindon eorpora defunctorum solet itia

uoluere. S. Eulogius lib. 3. mein Orial. sanct.e. io. S.Eulog. Nec mora, se rivi lineis indvitum cauatio, de e. Satest illud Dominici corporis tegumentum Lu. Ge. 3.13. cae a 3. v. 13. D.pasium is estis dono.Qia d quod . i H Eornatui viduali ala quantulum concedamus carmd te ira,vi apud nostrates antiquissimi motis est

viduae etetiim super ptillam pallam candida ad caput & humeros amictoria prendunt: quem morem Cattia de L 3sa in not. ad Cone. Ἀ--λlet .can. 16 autumat manavi se ab albis velami nibus , quae olim teligiosis viduis imponebam tur. Hae e quidein amictoria ex sndone sunt,ut a. apote linea seu lintea. Seio,quod antique findo. Des,atinuente S.Thoma in cap. 3. Isai. subtilia ve- s Thonti lamina.erant, quibus operiuntur humeri quarum sormam depingit Levi Benetemera, in lani Beer. cap. 3 i. Pro uel b. apud Ramiteatum in not. ad Rambe Luit prand Chion Commune,inquit in Patisina; Arabia ct . Ein a inutimentum rear έ hoc tam dis imis. ,.d a misis humero nodatum hirrita orsa DAM ahmissum ferebatur ; a faminas vera venusto reti mittiu ambiiti Πν Maelia aus, Aratem capitis optabathν r ct se nuptis innamentum s peplum , i QInibus vera renamentum o vel men erat. Addetem:& viduis, si ex densiore sol indicti eque lieto st i eandem equidem formam prasei utit vidualia amictoria , quae nos tuai delitidis diei mus. Redeamus iam : In veste hyaeinthina,vidui- M.tatis emblema probauimus , cuius elogio amat

adhue vestiri Iuditha Sed de potest non sine soliditate cogitati, illi hyacinthinum ornamentum aptari , utpote regium & cum purpura de . t nobilitate contendens : hoc enim non sollim Proeetitas , &.sed Maiestas incedebat vestita. imVEst h. t. v. i s. Astiavi testibis regnι, harinthinis ZM.f. t s. viderieri s M, L. Eetech. 1 3.v. 6. Vesitos hyaciniti Principes ct Maristratus. Eccles o v. . ει ea Eatcb. 3 c. vi vitiin Hacintho O portas coronam. Non iniu- ς stus hyacinthinus ornatus Iudit lim quae nisi i sima ab Oii gene nuncupatur homil. i .in Iudici Osten. cap. . imperatri, a Chrysostomo homi Ο in Ioann. Veri bilis , S. Iacobo Thadaeo , apud 'Clement. lib.8. constit.c. 3 i.

Induitque sandalia pedibus suis.

SEARCH

MENU NAVIGATION