장음표시 사용
171쪽
plintu . Isai 3. Ir. Hesych. Salmata
Iuvenal. Ioan. Blitan Fulgent. Tranqueli.
Cernuus ex templo plantas conuectit honestas. Cernuus autem calceamenti genus est. De Socculis Plinius lib. 3 . cap. L. Qui supcr Omuia muliebria Socculos induebat e margaritis. Vbi vulgata in lini. 3 vers. i8.legit: In die illa auferet Γρminus
ornamenta calceamentorum , Scptuaginta legunt
vestimenta. Hesychius βλα πω clle , induere m-dalio Quare non sero emendationem Salina ij in Plinium lib. 3 3.cap. ii. Noctraque Mate Poppaea coniux Neronis Principis delicatioribu/ iu--ntis Iais soleas ex auro quoque induere sIebat; scribit ille inducere pro induere, sicut in Apuleio
lib. 2. Et eum dicto iuuenem qhempiam linteis amiculis intelltim, palmeis baxis indutum lcribendum contendunt Critici, inductum. Abeant quotquot sic emendant, cum, ut vidimus, lati ssime dica- ur induere calceum.Scio quod Tertulli auus de pallio cap. s. dixit: Inducit calcetim. Et cap .F. Si quid calcem inducitur. Saudasium, notissimum calceamenti genus
est,quod supernam pedis faciem liberam relinquit & nudam ligulis desuper stringitur &
obstragulis : quare a crepida non distinguerem, de qua Plinius lib. 9. cap. 3 s. cum sermonem de Margaritis instituit, inquit: Quin peribus nec crepidarum tantum obstragulis , sedct totis I occulis addunt. Quod , crepida non dissideat , liquet ex Athen. lib. s. ubi plane sandalium confundit cum crepida, quae Graece est λα; αν. Crepidas exponit Agellius lib. i 3. cap. M. Quibus plantarum calces tantum infima teguntur , catera prope
nudasir teretibus habenis iunicta sunt. Foeminis hie calceus quondam in deliti is, in quibus cura olim,ne pes stricta pelle angeretur, sicut e contra viris,ut Hieronym. epist. ad Eustoch. dixit: Si pes laxa pelle non folleat o id est , ne Iaxitatem Cauriatemque sollium imitetur. Plurimus infandaliis luxus, quorum redimicula unionibus spargebantur: quin Menander in Mysogyne dixit : inauratas sandalotheciti, id est, cal sutas fandaliorum. Inde re Diis calceus iste , unde Apollo fundaliarius apud Sueton. in Aug. c. 7.& Cupido cum fandaliis inauratis apud Philostr. in imagini b. Sandalio Mineruam induit Phidias apud Polluc. lib. .c.21. Ex quo miror, quod ubi Satyrographus sit .8. dixit: Inter carnifices ct fabros sandapilarum, Et resupinati eessantia impana Galli. Vetus scholiastes , sandaliorum sutores, ac per hoc abiectae sortis homines intellexerit: cum potius fabri sandapilarum sint , qui faciebant sandapilas , id cst, seretra, quibus damnatorum corpora , plebeiorumve iam spiritu vacantia, portabantur , ut ibi probat Ioann. Britann. ex Fulgentio & Tranquillo , notaque eruditio est. Non igitur sandalium nisi honori decorique suit,ctram si verberibus incutiendis solebat aptari,iuxta illud Terenti, in Eunucho: Vtinam tibi commitigari videam sandalio caput: ubi Do
natus inquit '. Mire calceamento caput verberari.
Quod non miretur , agnoscat, sandalium , ut diximus, corrigiis obstragulisque ad pedem circumuolui: vincula autem laaec & quasi lora vetaberibus & flagris apta sunt. Quare Isscsychius id , quod Graece dicitur ni πω , significare ait
dii δέ, ἡ α αειν , id est , induere ait verberare fandalisti
Lyra hic pro sandaliis scholi uim subdit 3 Id
eis, calceamenta a Iiualia, corium desuper non habensia. Iam obseruauimus supra non aestiuatem
pestate, clim sol incandet, Iuditham ὶ Bethulia
in inimica castra perrexisse : quoniam tres annisExque monses lapsi erant, ex quo fuit viduata viro,qui in diebus messis ab iniuria deflagrant is aestus occubuit. Quare nunc , si Martio mense iam declinante , hordeacea spica metitur Palaestitiis,de quo egimus ad cap. 3. V. 2.n .s7. aliquot dies confecerat October cum suum facinus Iudith aggreditur : nec ab aellii potuit cutem defendere, pedumque deligere nuditat m,ne concitatus gradus, solisque i adius nimium incussilia sent calorem. Cur orso pudica scemina pedes sibi seminudos permisit, nec, quod frigus con stringeret, putauit iniuriam, nec,quod paterent oculis, censuit calamitatem pudori si Nudus pesin scemina non bene cum vestitu decoro connectitur , multumque adimne liti pulchritudini detrahit , scarinaeque nobilitatem extinguit.
Nihil aduerat adiumenti ad pulchritudis Capillus passus, nudus pes, ipsa ho rida. Lachi 'ma , vestitus turpis: At ni vis boni In ipsa inesset forma , haec formam extinguerent.
Plutarch. in praeceps. coiiuub. Dum. 3 i. inquit: Πατα Egntiis mulieribus uti calceamentis patrius munon fuit, ut sese domi continerent: Alexand. ab Allatia Alex. lib. s. c. i 8. Cum nudo pede extra septa Hodite
nefas foret. Bene baec. Sed pulchritudinis amor, vemi iluisque publicandae studiositas multuin sibi de patientia conciliat : in media bruma Aquilonis rigoribus , dum spectatoribus obiiciat, itoli solum cum lata scapularum portione, sed & orbes uberum non dimidiatos obiicit. Venustas nec in aestu calet, nec alget in frigore; dum canis urit, Inclorum pondera baiulat, dum
gelu sistit fluenta , sericis & bombycis vestiri
gainiet, ut nunquam magis sit nuda, quam cum
vellita. Non vlus ingenii sancta Iudi ili ; sed
quae laruam assumpserat amatoriae foeminae , dc
spectantium oculos pellicientis personam gerebat, sub eisdem debuit conditionibus processisse. Ad certamen igitur pulchritudinis apta sibi Iudith a calceamenta disposuit , ut eius pulchris gressibus, sandaliorumque corrigiis laqueum iniiceret Holoferni. Dcdimus supra Iulianuin, Iulias qui Africanas foeminas depingens inquit: feruui formim cycladas ct crepidaι ct mitribus in
annulos. Quid singula haec, verso Graeca d promit: s est ἔθετο ς χληδωναι, ψ τἀκ; τοῦς ab τἀ ἐνωπα. Ad litteram iuxta Arias Montan. Et induit brachiorum Ornam ima sit mi O dextraliola 2 annulos 2 inaures: ubi,ut vides, quod apud Latinum legitur lilia , ornamentum nouum est, a Graeco omi s sum. Nec sero, quod aliqui sentiant mendum irrepsisse , ut pro co
quod est psilia in Graeco, prauὸ exscriptum sit
in Latino lilia constat etenim,' quod Velia sint, armillae & dextraliola, ut ibi Montanus vertit, ac proinde non est in Graeco , cui lilia corre- spondeant. Scitum est, quid dextraliola, dextrocheria, dextraliaque sint, scilicet, dextri brachij ornamenta, sicut armillae, brachialia in genere sint, nobis braetaletes. Non est , quid addamus Tix quello, qui in lib. s. counub. affatim de cis Tir g
172쪽
figit. Illui tamam adnotare libet arm LM pedietiam adtribili, quae suffraginerti cingat de premat , de qua sanctius intelligit illud Ambiosi
in t foro , si ceruita premitur , parauatur lacessci. Non quidem armilla stili taginis compes Amabioso est, s d calceus Iste , qui hoe nomine nuncupatur. Estque angustus, ped inque arctat. Pollux lib.ο. e. et r.eutra vocat radii δεν, de cόque agit Hethelitus, quo calceatas sceminas trauit Alex.ab Alex. lib. s. c. 8. sum eriam ferunt compeii iani se ex argento cum ex auro tetaremur.
Lilia quale genus ornamenti iit, plene noniadum eomparet, suspieionibus passim luditur. Floridas vestes putat s tartua & sanctius ex Polluce quarum si cupis pro vestiatio solidi T. inum Tempe, a di si et logiam tona r. in Cantie. vestigat. i s. ubi inuenies ex vestium lIciis versi eolo isque subtegmine innatos sub inge iosae manus cura sosculos Se omnem, qua vel ingui tur, pompam, veti veris imitatticem. Sed curritia si gnate 3 An quia vox hie pro eunctis so-ribit, lupponit 31ram ubi Psalm . tituliis est ρνοι lii, , solet legi pro for oti. ; de ubi 2. Cant. est, sitit liliis ἰχιὸν stini. Graeca v liis, id est, quis οὐ lG. Quin illud: Ego Iris, eampi ct liliam conia
Nastis ubi tiliam etiam pio flore supponit. Longe a coniectata dissidet Iilia hie liliorum esse ex vestium lietis imitatrices imapines ; viam ouas quid disiunctuiti assulti pssse dicit ut ludiit, lilia. Nec aurea gemmatave lilia assuisse vestibus credam, utpote quas iam induisse sibi profertur, tardaque dilixentia fuisset aptatae iam corpori pallae pretiosa pondera intexuisse. Nee itidem iiiii ieabor stii lle monile, auo collum diuite cat cere redimi erit, quod baccatum genaruisque sistititium sceminae sibi ambitiosa seruitute deliine iunt.
Ergo Atia me itidice, ni pectoralia quaedamatis ea, quae liliorum cxhibebant speciem , scutquae apud nos lis. Lamella quaedam pletiosumque emblema per thoracem pendebat e pecto ie , quae lilium liliive prudentis attis eis resetebat ingenio. Ex Margaritis dixeris , albi eisque serupuli, haec tilia formata : Margaritarum enim eonsor, inter se smilitudo eii , nimium lite his inpentis apta, ut scribit plinius
nam. Romane filicet impos Zie Hi ia. Equidem dicet aliquis non aptam esse litis Muram, vi immata pendeat ex pectore t deteribit eam - i' linitis l. ai. s. candis eius eximiim, fortis foris tu , o ab an eo rii, is Iaristidinem pacitat ira sese laxantibiis . ais calathi, resipini, ριν amb tum las, i, no θυ l. ct smine diani bus in med a ooeis. Aptiot fioris facies, ut ope te Phrygio is stimine lieioque & serum labore in textrina 'geretur, tua sitet sunt Mui dicant in salomo nis veste eχ auro lilia de ficta: in quem sensumato,b...ia. isa Christi Domini ti aliunt, Matth. s. v. 18.ces aera/e lilia agri, quam o crescunt. Dico fu- te iosis quoniam nee Salomon in omn; gloria sua ceu riti, est sietit unum eae Eli Neutiquam haec expost ab ali idei moti enim a giuinatione innocens cst,qua textus non eget: de quo aliis. Aca
L qiut , gemmeo emblemati in cinaria eicium
muliebre non ineommodum esse dicimus, praecipue in solum lilii eaput rauiei illi eo innexulaasi gatur thoraei. Nec id a s,m Dolo vacuit :nam lilia alii ea solide & pretiose ab exordio candelabrum ornarunt, quod iugiter atdebat intemplo . ipio Domino manum attificis praemo he Me Exod. v. scit ei O On lal d auro munissimo his ealam. scyphoi ha -
um in medim iiij p .iι. En lilium emblema sacrum est de luminis de idliditatis: vel si mauis, castitatis qua splendidae, qua stabilis. si quidem& sponsae veniet in virginitatis de eus liliis perhibetur vallatus. Apte itaque Iudith a lilimn gemmeum pedoti assi xit, i castitas eius splendet et. qua pulchra; non possct labefactati, qua solida. . 'Nee vacat ab amotis insenio liliorum imaginem ae legit e,quoniam inter flores talia sunt, quae maxime anastem conciliant,o: quasi amoiit lenae unde ama si lilia si levi ad antasas in Irtere. Cyclops apud Theocritum : οτοὶ ἴκοῦ χ ita γ. ἐι, , Fenem aurem tili ratis a M. vii is 1. Eclog. Hue ad , o formose pure, tibi lata plinis Ecce sertini Nympha calai his. Qudd lilia re.,dula suerunt e ludit hasta re,qualia plura solent auris cum ingeniosa phylacteria e foemineo pendere prospectu , firmat Augustini,s in Append.serm. 6 .libet vel ba pro
praeter inaures textus noster non exhibet. Nee
in liliis moti ilia eredas, quippe subdit Augustinus r Monitium tela, &c. nam s. Hieronymus in c. 3. Isai. docet,quod monile uno dictionis eoin pendio omnia ornamenta muliebria significati; in quem signis tu in seit ut Augustini mens, iliquet. Quid est autem, quod nobis uispirant praefixa Augustini Verba: ΚΛ nte, sinus purptirea te-sis gemmato eo retii pestora ' unde nouit soce in ctam,pedesque nudantem vestem Iudithae,ea misque ad pectus in gemmeum nouum coinplicatamὶ Certe non puluerem vetiisse smbriam. lim.
boque laxo stolam sui tauisse Iudithae liquido
indicatur ex cap. s. eis. ii .ubi canit: Aecepissolam nati. m ad decipi natim issum. Sandalia eius
raptierunt oculos et u . non enim Holos titis oculos sandalia rapuissent,nisi patuissem oculis,nec sub sinibus Je anfractibus tunicae deliterent. Id opus fuit iter meditanti, maturantique cursum. ne pes in superfluo limbo eae pitat ut . Venaiti-eibus see minis mos iste fuit liquet cx r. Eneid.
Quidni de bellatrie ibi L 3 ideli subdit Augusti,nus a Cano vultu prius di ea tira , quam ferro. Fortast gemmea fibula, aut ui que nodus, quorum, sinuos ae s lae , laxitasque coercebat ut ad pectus, lilium fuit, cuius adlouet speetes suis resupinis
173쪽
resupinis labris, stratisque foliis redundantes Plica ruras colligere, & quas in umbilicum diaducere. Studiose Augustinus dixit: Gemmato collegii pectore o gemma enim erat, quae ad mammas & pectus torto dente , siue labro resusam vestis abundantiam stringebat. Sat sit ex multis Sidon. Apollin.in Paneg. Maior . Osiricolor pepli texim, quem fibula torto Mordax cunte vorat , tum quidquid mamma refundit Tegminis , hoc patulo conclusit gemma recessu.
Nec abit honiectura , qudd lilium haec fibula
suisset; sicut P. Sherlogus tom. 3. in Cant'. vesti- stat. F. n. m. suspicatur scyphum umbilicatum tuisse fibulam , quae sponsae vestem gemmato morsu colligebat. Nam in lilio calix quidam e D fingitur , natura ; sic nuncupatur a Plinio supr.
cap. s. Ita odor , colorque duplex cr alim calicis,
alius flaminis, disserentia angusta.
Veg. . Cui etiam Dominus contulit splendorem: quoniam omnis ista compositio, non ex libidine, sed ex virtute pondebat : & ideo Dominus hanc in illa pulchritudinem ampliauit , ut incomparabili decore omnium oculis appa
Cui etiam Dominus contulis stlandorem. Anne lumen genis, frontique, & oculis infudit, lucidosque a filauit honores,ut ea visa, prospectan
tium oculi stirps re attonito caligarent: sicut ac
cidit primis spectatoribus Assyriis,qui illico ad
eius venustatem haesEre insti verssi . Et erat in oculis eorum fluor , quoniam pulchritudinem eius mirabantar nimis ' Id quidem adrogare Plutarchus nimio splendori,quem Iudithae vultus ei aculabatur, ad quem excipiendum exilis & lan- puida erat intuentium pupilla: sic enim ait in sympos lib. i. Dicemim spiritim lucissimilem ex oculis excidere, ct cum luce, qua circa corpus es,
commisceri,ac cum ea concrescere. Porreo misyio east unius enm altero, ratione proportionis cuiusdam.
Et statim : Visti eorum Hurna luce , cum sit imbe-ellus, obruitur , cum non passit cum magna ct valia da luce facultas exilis 2 languida commisceri. Nec par est subiicere, qu bd in hoc splendore, qua coelesti,qua diuinitus amato, prominebat caὴitatis insigne , ne passim Iudithae pulchritudo corusca incenderet libidinis flammas;sed potius spectatores opprimerentur a gloria. Id de splendenti S.Mariae Virginis venustate dixit Alexander Alens. 3. p. q. r. Cum Maria pulcherrima fuerit, a nun tamen unquam potuit eoncupisci Praestitit id S. Spiritus obumbratio, quas faciei nimia lux umbra intuentibus esset , qualiter docebat virgines S. Basilius lib. de virginib. Naturalem corporis pulchritudinem de industria obumbrare. Nonne ccesitus splendor accrescens in facie Iudithae petulantes coercuit Assyrios , ne quid inde eorum statim in Matrona casta aggrederentur Nonne obstitit Holofernis incendio , ne illicd formositate eximia inescatus in vetitos ruisset amplexus i Quis non huic splendori tam inopiam sobrietatem adscribetὶ Praeterea Deus dicitur addidisse splendorem, quasi haec tcssera diuini Numinis fuisset,ne absque Deo socio incomitata venultas luisset, de quasi in ignotam , in castam foeminam impudica procaci: as irrumperet. Splendor etenim lain apud prophanos , quam apud nostros , in signis nota diuinitatis est : sic de venere Dionysius dionys. apud Nonnium lib. ,Tenuem mittens plendorem.
Sat est illud Virgilis i. AEneid. Et pura per no Item in luce refulsit
vir l. liAlma parens, confessa Deam, quaissique videri Coelicosis, ct quantasset. Ad spectaclitum ostensionemque Deitatis Christias Dominus in cacumine montis splendorem elegit: Et resstendu t facies eius sicut sel. Opo rebat hoc quasi sitellitio splendoris munitam perrexisse Iuditham,ut ostenderet, opus Dei cust, quod agebat , sic enim sub Dei habitu familiatique luce circumfusi prodibat,nullaque potuit irrepere suspicio , aliquid contra Deus ain tenta uill quae medio splendore, Deo ipsi impleta tendebat. Spccies quidem , Ornament riimque luxus quandatia de meretriciis artibus
Poterat opinionem progignere ; inde diuinusi plendor additus est,qui libidinis somites excu-iaret, pudicitiaque vindicata Deum inibi indicauisset latere. Aptissime ad rem Hieronymus in epist. ad Gerunt. Sic Iudith ob libertatem ciuium, is a
vel salutim se sub specie fornicationis impleuit Deo,
ct inermis in matum , sir mulier virum occidis. Pub
cherrime se Ab Jecie fornicationis impleuit Deo.
Quod in hoc pulchritudinis ferculo tanquatri in quadriga gloriosa Deus portaretur , additus splendor ostendit,qui ab igneo Solis orbe intra animum latitante eructabatur ad saciem,& quas scintillas opinio libidinis emittebat, sua potuit illuminatione consumere. Qudd hic sensus germanus sit,causa statiin adiecta probat: Quoniam omnis i a compositio, non ex libissine, sed ex virtute pen Abat. Species amatoria suit,sed Spiritus sanctus,qui intus agitabat euntem tanquam si a Pulchra foemina vestiretur, in vestem suam fecit egeri lumen : lumen enim proprium Spiritus
sancti est, qui & lumen sensibus accendere dici tur. Apposite August. serna. 6 .Pragit d imospiritu dulcta, species custossit, quae blanditari Cur tamen dicitur additus splendor 3 Quasi sti
splendori, quem natura vel ars conciliauerat fronti,noua luce Dominus incrementum dediss
set. Quidquid pulchrum est, splendidum dici
tur , ut nota eruditio est. Variis succis seu cuti seu vestibus splendor accitur. Ouid. io. Metam. Qiai
dida multo croco : de S. Metam. Crinis splendidus oss=o.Tibull. r. clog. 9. Quidsucco splend me comas τι si ornare ' Accedit, quod omnia ornamenta I iadit hae, mitra, inaures, pectorale, tentae de armillaea radiis obiectis tremiscebant, ut adnotaui mus ex Hieronyino,qui Isai. 3. ex voce Hebraea, quae tremorem significat, transtulit mitra ; trementia autem splendere dicuntur: quare tremor splen
Dum tremor est clarus, dum cernitur a dor
Et lib. 6. Humor Ur in lucem tremulo rares it ab asu. Nec male in splendore addito Iudithae quandam inditam maiestatem coniectabis,qua sibi subiugaret omnia, Assyriosque exercitus quasi regali Purpura, imperatori; que traheis sibi dc striceret. Purpura quidem in ligne maiestatis est, quae splendere, fulgerὀque dicitur. Cicero a. Catil.
174쪽
ncient v Muris , qui fulgent purpura. Qui in purpura de saei et pulchritudine dicitur. statius
IAM ῖ ,.se, summa tir purpura vultu. Et alibi.
Quoniam omnia tua compos lia, non ae I bigvi,s a se tibii te pud M. Coelestis censu ta,nobile S. spiritus testimo una e prolixa laudatio, quae non quaeritur, sea tenetur. Ab omni suspicio nis naetio Vindieat a Iudith a manet. Nulla maiacula innoeentiam in secit. Omnis haec compositio, exterior in cute suit, interius castitas di
micabat. Non eae Isi in . Quid libido sit, Donatus explicat. Viae 4b t voluntas temere si de pta. Ergo non eae tota ne amplius, praeter v sum, interpretarer, nempe ncia ex gloriae anhelo de
siderio , quae ex eaede T 1 tanni gignenda erat, non ex pulchrituditiis publicanda appetitia,
non ex temera & aduersus rationem aggressione. Uidquid di sonum a rationalis mentis mode ramitie est , hae una dictione excluditur. Bene Cicero . . Tun. Voltintra es, qua qhid cum O- iis, Asdriat j qua autem νatiani adcires inci
quod ob eupiditatem gloriae fit. Agnoseo, audd spuate hῖe libido impuram praesignat ilio bram: deat se itis enim pigmentis agitur, a coiis lata venete , Due ad veneremi silent conditi. Sed ex es trire pen-ι ia contrapositio, si priore sisnis ea tu cieat: virtus enim se absolute prolata
htitu' aduersatut libidini quippe quae intortam eliu inque voluntatem diligit de etiagit, virtus est.
- Quod si libido secundum fgnificatum amet,
virtus hie pro pudore , sortitudine , religione de amole patriae supponit. pluries monui, quda vitius proprie vires sortitudinemque praesignat. Id eum pudore innexuit Poeta s. eid. Ttinc dis ἰue nais mires O conscia viram. Cassii x iudit hae pudor vindicat ut ex eo , quadornatus iste, qui in mollibus si actisque Reminis indicium solet vitiosae pruriginis exhibete, in Iuditha, strenua masculaque lacroina, ex riitudinis instituto pendebat, ad iugulandum nempe Tyrannum. Libidinosus , eviratus est,& elumbis. Castus iustos neruos habit, nihil illi de uirtute deperiit. Hune sensum amabit Augustinus , dum ornatum ludit hae a leuitate defendit, si pr. serna .c . Nee fuit leuitas ornarias, at aa homicidiam iani; caphis aptusa tir ae si diceret: Noti languidae leuieulaeque foeminae, in qua & pudor de vires prae illecebraium sum siti stactae sunt, hic ornatus deputandus est; . quippe a valida serti iudine robustoque lacerto in Holestitiis eaedem tendebat. Ergo non ex
libidine se perpoliit, non polluit corpus innocens odoratis unguentis , non comam si egit,
non aureis circulis se incat cerauit, vi vel suam libi litiem aevetet,vel alienam incenderet, quae se Holo enic mollitiem illecebramque exe crata est , ut in eum itigulandum deteria moni lium de ornamentorum tela vibrauerit. Non potuit simius eastitas Itidii hae probari, quam hoc asserto ; sinitima et enim. quae se odit libi dinosii in viti corpus, ut illud iugulate contendat , tam procul a lasciuia ea , ut singuinein, qui solet in libidinem exundare , pugione selicitet E venis usque ad faecem eruere ne impurus
liquot ad amplexus suppetat impudicus. Nulla hic sunctio eum venere est, ubi non vivus, sed
Vsimus ibim solet pro religione amorόque patriae supponere. Non ex libidine , sed ex religione , vin daciaque de de sensione ficiorum Iuditha se compsit. Sie e , pquit Ambrosus, dum cani a minus pura suspicione defendit libri. de virgini I, Ei Ad sse, τι adultero placeret, ador-
Nite quia hoc religione , non amore faci bat, nemo eam adulteram in cubat. In aurco Doctore cicumen non modi eum est idololamia sanctaeque religionis conspureatio,frequenter in saetis dicitur ad illo tim, obuia loca sunt. Tam dissita ab adulteritio fuit Heroina tam procul a Persa: moechi blanditiis,ut potius ad religionis adulterium vindicandum,ab illuuigque abstergendas aras se sol ieita ornauerit, de in adulterum arma venustatis acceperit, ut suomet gladio confoderet.
Quin virtutem hie acciperem pro prudentia, sagaeitate 5e itidus ita, ut commentarius st: Non libido fuit, sed ingenium, non voluptatis aduersus rationem procaeitas , sed mara pudicitia' ars, quae ex pulchritudine i relieissima arma conflati it . tensi eulas struxit,dolosque commenta est, qui in bello iusto iusti sunt. Cui expositioni satient Patres. Paulin. natas. g. Arre pudicitia a repitiis ea Ada Iad is risit. Ambros lib. 8.de Oisse cap. s. Viae dis primosorma gratia ct υἰν- trus decore perculis Augustier m. 66. In qua famina in P a paleh harinis noti rat/m hostiIti exercititi vehemento expauis. Et quidem in ipsa metornamentorum electione quanta virtus,quanta
illudiit sapientiae dexteritast Eos pix cipue delegit ornatus qui ex similitudine quadam cum Per ii et Assyriique eulius de vestium via,Persae Holoferni, amorem sibi venatetur det gratiam .Piu-dens auceps,ut stolidam auem prendat in visco, supra tendiculas auieulam aliam disponit, quaesiuili cantu metthque, volantem consortem ad societatis stulti alliciat. Amoris illex similitudo est. Se Iudith a composuit, qualiter placituta. Stolaini millae,& torques,propria sunt ornamenta Persatum . Alexand ab Alex. lib. s.c. is. Apud Pe si sola M alea cum tas ct torque. V et scoloribus gaudent amictibus, ut ex strabone lib. is .ad sit. & Cutilo lib. 3. liquet. Persarum Reges muliebribus se amabant accingi , nec sol tim floribus & liliis , sed de imaginariis aut bus pallas intexere. Curtius supti: Passam aurassi indam au et aec pitris , velut roaris in se scorruerent, auornabant; o tinna aurea muliebri recin tuu , MInarim suspenderat . cui ex gemma erae
vagina. Aureas diuersi storis stirpes, gemmea que ambitioso luxu sibi cssotinabant. Consule Athenaei in lib. 1 1.ubi agit de aurea Regum Pe sarum vite, exi i smaragdini acini pendebant, de ibid. c. s. narrat, quδd aureis milii granis textile conspei sebant. ideo lilia gemmea tulit Iud illi. Qudd foeminae Persicae at pidibus seu crepidiscalcearentur, praeter Alex. sup r. innuit Pollux lib. .e.1 a. ex quo muliebres calcei Pres ii dicti inde sandaliis seu crepidis pedes induta pro-eesiit celebris Heroina. Quid 3 Mittam in capite
tulit, ludamus vocabulo M alia Deus P eisitum erat, ut pluries dixi aua.
cultius idem. aiken Aser: ad. at
175쪽
En ex virtute de sapientia ornatus,non ex li
bidine. Et si mauis , bona libido fuit , quae
amor fuit pati tae , columitatis civium cupido, non de scorti vitio, non de pellicis argumento. Vtamur Salust. in Catil. Metti in decoris armis ct militaribus equis , quam in si ortis ct conuiuiulibidinem habebant; & in orat. de repub. ordinanda : Quod si tibi bona libido fuerit patria , Sc. Sub specie libidinis,ob ciuium patriaeque lalu
tem & amorem, quae bona libido es ornat inime legantiis se instruxit. Huc aduoco Hieronymum non semel datum : Iudith ob libertatem
ciuium vel salutem se sub oeciefornicationis imple.
Verss. Imposuit itaque Abrae suae asco peram vini, & vas olei, & polentham,& palathas , & panes, & cascum, de prosecta est.
Sacrae Peregrinae viaticum frugalisque annona describitur. Impositi ita ne Abrae siuae ascoperam vitu. Cum asiopa antea legeretur, as opera emendatum est. Si vocis Originem ex cerebro meditarer, dicerem utrem significate , viatori, perestritioque accommodum ; nam ααὲi Graece uter est, πιρατηs peregrinum transitoremque significat: at veritas suadct etymon esse ab . ii de rust , id est, ut re de sicco qui pera Latine dicitur. Suidas mar piκm, exposuit, Graeca versioliab et arae iIνι , quod vas vinarium est apud
Pollucem. Apud Lucianum Tomyris caput Cyri persarum Regis vivi rem sanguine plenum mer-st ibique est haec ipsa vox ά D. An utrem Heroina nostra ad caput Holofernis mergendum parauit,ut ebriosus ille,& madibus etiam disse- isto gutture vinum ebiberet Cur abstemia sobriique scemina , cuius bo
num est, vinum non potare , portare non vere
tur, & quae in cubilis sui reclusorio dies nocteia
que ieiuniuin pro conuiuio colebat, quomodo ad iter accincta viamque publicam attritura,nedum vini detrectat odorem,sed & vinariam vas
sibi ad poculum gestari disponit 3 Leges de decreta Romana cellatia de vitis succo foeminis occluserunt, de si quae resignauit, mulctata est. Noti trilique sunt, qui noc tractant Auctores : sat sit unius Tiraque lius in lib. s. . connub.
nuria. io 6. non paginam communi circina one
rare par est. Est qui putet Neotericus, vel urrem vini tuis lisse, ali non vino,sed aqua impletum ; vel idebad vini se poculum confbrinalse,quoniam aqua defecerat in Bcthiilia: foemina teligiosa potum, qui apud Barbaros erat ex Deorum salutationibus conspurcatum,vel primis labris libare non debuit. Vtraque expositio non quadrat. Non prima,ne nimis rusticam, urbanoque sapori ini-'micam,rudemque pauperculam dicas Iuditham, quae vinarium vas suo potui delegit nec ad pristinas taces marcidique vini rc liquias exhorruit Remina diues,nobilisque: nisi citet alluet a lorae, quae ex aqua iniuracta vinaceis fit, illamque sev minis Romanis bibendi licentia , ut perhibet Gellius lib. io.cap. 13. Nis etiam quddin Palaestina vinum utriculos non inquinet seu inficiat, quippe quod niues exuperet in candore, i iuxta Corripum Africanum lib. s. in laud. Iustin.
Frisia Palastini misientur dona L i,
a flba colore niuis, blan loque leuissima gi, O . Hanc omnino cogitationem detrudit ipsam et tum Latini, tum Graeci textus series. IN ut Abrasya Hoperam viniust vas olei. Si non vino plenam, quid in ascopeta utebat 3 nisi quod levas olei dixeris , non tamen oleo infusum , sed ex praeiacti olei amurca spurcissimum. Certe vier de ἀαὶρ quid indifferens est , vi vinum seu lympham accipiat: quare Plutarchus in Artoxe-
xerxe,in utriculo aquam portatam resert. Vnde
ly vini adiunctum clare decernit vinum inibi iniectum .Qudd si renuas vinum in utre,qui abstemiam contendis Iuditham; ad quid uter vini in viduae nobilis domo , puellis comitatae, quas de dominae suae more victitaui illa certum est quod domi bibebat vinum , non extra, vel ab aliquo ex ruralibus Amulis saccum utricularcinarripuit,qui vino egesto aquam ad herilem haustum reciperet. Nec sacer Historiographus curaret in perpetua monimenta relinquere,quibus usibus utriculus ille antea deseruisset, vinique calorem in frigidam commutasse. Nihil melius secunda expositio seri, nempe quod aqua defecerat in Bethulia , nec cam de
buit religiosi nemina ab Assyriotum poculis
exhaurire. Multa peccat haec enodatiorium quinniam non sic Bethuliensibus aruerat aqua,ut vel
nobili sue minae , quae ad liberandum populum cum Abra prodibat latex non suppeteret iamiliaris. Prosectb quinque dierum spatia taxauerat Bethuliae Principes ad obsidionein deditione soluendam, non alia de causa ut vult Lyra su- Lyra. pri cap. 7.v. 11.ὶ nisi quδd aquae mensura usquoad illud spatium ciuibus dispensandae sum ceret; nec Iuditha opus suum victoriaeque sortem ad longius interuallum destinauerat , ut cap.8. dixit vers. 3 i. Ego exeam cum Abra mea, ct Iudith t i;
orate ut Aut dixistis , in diebus qui ue re piciat Dominii populum Dum Grael nec sub auara cen isura debuit Iudithae. Abraeque eius sua portio negari; si quidem per capitationem ciuium suus cuique vrceolus implebatur. Quid si aqua non suppetebat 3 Anne foemina prudens & superstitionis inimica aquam vereretur e Bethuliae sonte, suo L gitimo potui exhaurire, in quo se siligulis noctibus baptigabat, nisi quae castum corpus in illis laticibus immergere non timuit, aquam in corpus immergere timuisset;quasi incantationibus de spurcitiis Astyliorum Pollutami Esto, de amphoris barbarorum lympham ebibere recusasset, ne ab idololamiae libationibus sorduillet ; Bethuliae fons quid peccauerat , qu in ε proprio donacsti eoque iure potare religiosum erat; praecipuE Praevia oratione expiatum,ne vel in humidis veriis,purique laticis meatibus aliquid vitiosi contagij adhaesisset. Nec credam vinum, quod in asse pera portauit, non aqua dilutum ebibisse, cum Palaestinae Lyaea , qua commendatissima sunt, nimio vigore accendamur, de pulchrae foeminae capiti non innocua. Nisi ignoraret Iuditha, quod alias Plato de vino aqua diluto ait apud rus Plutarchum: An seni sit ger. Resp. Infanum Deum
atio sobrio coerceri, atque temperari r genero Sum que ex Phoenicia vite liquorem constante cere
bro non dubitasset potate, cuius praecipua laus in sobrietate, de te uinio est. Si nisi lympha. temperatum coram A slyriis vinum in regaliuaensa bibisset, de iure poterat in eorum si spi
176쪽
Eone accusati , quippe apud quos lex Laeed e moniorum sot stati vigui flet , quae nonnis ad aquatissimum vinum foeminas admittcbat, ut Xenophon auctor est. N ad raucas angustias telis cisam sce ininam
arctare eo nemur, ut in Ailyrio iam tentorio,
scrupulosori sibi ea uerit cultu , nec aliquid exi assyriorum supellectile suetit eausa contrectate
. alias neeelle fui stet, ne ulceolo teretur alieno, ab ipsoni et vite vinum nobilibus labiis exugete,
familiai que eommunione postea in Abrae sa- inutive palatum ab ipso met vinario sacculo potum intrate: quam id in detens sceminae, quae se nobilem etiam hostibus publicabat, tu videtis. Proiecto exsi Holoferne, exerei tuque seu domito seu sugato , quidquid supelle illis Perseae Asi1tiaeque fuit,quidquid inobile, fausta depraedatione Bethulienses tibi arripuerunt: nec puto se eos serupulosis,ut quae contrectaueralat,non ad usus familiares tractatent. Infra cap. I s. v. 8.H.: δ,θri: Zoνυ roes timis Bethciliam om -
esset nciuertis in peto, ibi , ct iumentis,o tu uersis obanis es m. Sed ludith manum abstinuit,
Ne a contagione sorderet , seque attactu utensilium inficeret. i md verisi . scribitur e Porro au
rem in os, qvia Holoferet, p/etilia, lasai se pro- hata sinu , di ut Lu fh in auro , o a gento o es tibi ct gemmis,es omnis egettili, oe tragia. fimat omnia Avapopulo. . Ergo communis & veta enodatio sit: seeminis Hebraeis vitis sueeum non esse inhibitum,&s plurimatum penitum leges id mulieribus de negabant,ut de Roti am, .ltalis Milesis, di Masis iensibit, tradunt Polybiux lib. 6. Alcinuis siculus apud Athenaeum lib. io cap. a 3. Arnobius lib. a. aducis gentes, di alii. Palestinae sci minis non interdictum , quae sub veri Dei cultu degebant,liquet ex ineg. e. i n. i s. ibi cum Anna de temulentia ab Heli eat peretur , respondu: Ne - am Domise mimam mul; ν infisita nimis erosum, vinum omne θ, a inebriare potesto on bibi
ubi non qua mulier sed qui inscelix id est,flutis
acta doloribus, delitiosisque sereulis non astae t se a vini suspicione eluit. Num. 6. v. 3. In lae IIcr,cum fecerini tortim τι sanctificemur, sis
voltim λι DomIno conseriare , a blas ct omni quod inebriare pors, abi uenu . En Nar aleatus lexi quin ampla probatio est,alias sci minis vinum si- ' ' citisse ludi culti l . v. 4. Vxoti Manue geniturae Saltison. in se indictum ab Angelo: Concipio paries Mitim caue .uo n/ bibas linum ac sceram, nec retinatim stii uam comedaι, quia concipies, O paris stiti, chiris non iunget captis novacula eris enim Narari u Dὸi ab infauilasaia , s ex matris ero. Quid est mafris itero 'quasi nee in utero matris vini guttulas lambet, quod viique mater
i ipsa non bibet. Id ipsum in Baptistae seneratio-
tris euentur uiri praedicitur, nempe de quod vini sapor non proluet insantem , & quod illum ple- nitudo sancti spiritus immergeti non proluet. inquam, uoniam & genitrix a vinario succo indicatur aliena quae in utero abstemio abstemium generabit insantem. Quid simile de matre Samsonis de Samueli, dixit s. Ambros lib. de Helia
remtir. Denique saetis Dessia,frmisi non aueri a vino,constat ex illo Pauli ad Tu. 1. v. s. Ani sui. Adri. a 3. Iher non retilio vino sertio es. Certe lacteum vinum foeminas Palestinae bia 6 . bisse non reluctabitur, qui eius legionis niueos vinearum sueeos proba uetit , qui colore albido non iniueunde oeulos saliunt. possuntque a matronis sub gelidi liquoris specie Dotati. Huius
cogitationi, gustum sensiue . qiu illud Cant. s. cant s. i. V. a. Bibi :ῖ - etim lacte me. ad albedinem vini Ieducunt, quali de liliis consecti;ut lae eredi dearis potauisti , quicumque cratetem huius iraei
ebibetit. Locupletare,iit mareque pollii us iensviri istum ex Plutarcho in qq. Romanis, ubi cain l)IuratcI. quae sic rit, cur matronae myttum non inferunt
in sacellum muliebris Deae, quam bonam appellitant; se salui t An cres natim est fabula, qua perhib/t patit, eti tisiam a II eis uxorem, cum clum poto Uuo nou se sitisset,a merseo ι gh mri eis ause castigara Ideo tie mulieres 1n tu na inferre, seu vir u ei sub la Π, ane attine lib. γι En lactis specion appellatio a Romanis siminis vino impolita. ne : teria myrteis vapulet flagellis,& sub honeso succi colore sibi germanum lae potare putentur. Nee tamen ita seuere credendum est,potionem vi: ini prohibitam alicubi fuisse in attonis,ut nullus
casus eas a rigore disti ictionis mi perei; luoniam saltem saetorum eausa, certisque diebus par clateis calidum vitis poculum communicare cum vitis,ut semiius adnotauit lib. i. AEnaid .ad finem. seruia .
Et tamen si vini lati pucleetet vigor,genorosusque calor seu atte,seu desectione dc pesceret, scemineo potui in usu fuit, ut Gellius lib. io. e. 13. inquit: cestis. Bil re autem tha, ser ut loream, passum,m rhἰ-nam . O qua id genus optant potu dulcia. An non huius Dodi uiri appellatione censentur 3 Consule Paulum lutis prudentem lib. s. sentent. iit. 7. de paul. Vlpian .in i q. is de tritico . vino , & oleo se aio, Vipi iuubi inquiti Si tii, dilatim legauerit o Enem Is plane,iu es,aulcissimum ιἰntire contis IItur,s passim. Quin aromatibus insectum, sue liacte, siue masti elie, siue e 1 namomo, veneris contundit spiritu in ,simat eerebi am,nec dedecet foeminam pudieam e de quibus vini eondimentis habes s her- shesloologum tom. 3.in Canticvestiet. 3s .n. 33. Qud respexisse puto dicterium bibaeissimae neminae apud Plautum in Curculione,quae lige elogia in- Plaut
condito, sinceroque vino cumulauit: Nam omnium odor unguentos prae tuo Dusea est. cs τι sal te, ti e Aamorati, Λ rosa,tticrocu ,s cassia es.
Ae si dieeret Quisquis sis, liquor ex vita, iaci eges adminieulis unguentatiis , ut liceas se minae tibi amicae,coctio quetq; ex ted ol Etibus herbis abeat. Hucusque pacata res est:manet quid disquitamus. Esto Marionis licitet Hebraeis, an decet et eminam de te uniorum laude meigiem,de vir tutis testimonio probatam, pudoris ideam,dee
rIsque omnigeni paradigma ieiunabat quidem in omnibus diebus vitae si .e. An dimidiam gulam Deo suo immolavisset, sobrisque existeret in cibis. tu poeulis ebria ΤTettuli. lib. ad uetis Psγchie. T.iivir: e s. dissimiliter arguit: si oti esto, talis o ρο- tu . Vo mad non es , τι quia Amidiam stilura Deo immolet, aquis sol, si es enis m. In primis statuenduiti de sobrietatis praeconiis plura elogia pangi Iudithae: sobrietas autem pici- riE votus temperat abundantiam , dirigit qua
itatem,& a liquoribus quae palatum pulliciunt, acuunt illecebram , dantque corpori lenocinia calotis, penitus alcet. S. Laurentius Iuli urianus taur. Iu Λ.
177쪽
Ambros. y vitent. Ambros Iudith in .
cara adultera ρ Vndene post ebibitum vinum probra de adulterio suspicio in sceminam quam castitas illibita commendat 3 Si forsan Ambro sus intendit ad Romuli verba: S; υἱestim Abe At domi oti adtili ampunitimo liod vide Beare:
bibit quidem scemina sobria: nam postquam illi
dixit iustae. ii. vers. i . Holofernes: Ade nunc,
ct ae rabe in De Lia .r illa respondit vers i8. Anais D.Misj. Et statim subditur ver c is. Et accep t, ct maria eatiis, O bibis eorum Ipso ea, qua parauirat EN arici ra eius Et tamen cum ad ut tito non do titiluit , quae post poeulum . adulterum pugione triuiae t. Sed maior inter ei a teras de phialas sobrietatis est honor ; primis labris Oieque tenus, quem Abia propinauit, polum exsuxit , tam parceque guttulas hausit , ut Ambioso uisa sit non bibiste. Quibus ergo usibus vitio ascoperam impleuit Ati , t senior ancilla , quae viaticum b.iati labat, pondus hae potione reiiceret, nee est et illi ingratum vectationis osseium litici causa fuit, quoniam omnis cogitati euentus fortuna ab Holofernis eblietate pendebat , ut e Baee hi succo delibutus , temuletiliaque iacens acin ceip in gutture sepeliret , biique madidos . a Baccho iacmpe , de a sanguine , truncus remaneret in lecto, Cum palatum irritatur ad poetita, ex libatisque crateribus Baechus lacessitur,& inter coniti uas geminantur ad concupitum madotem proritationes , eui tot procedit ebrietas,
iuxta illud taeessentis sponsi desiderium Cant. s. vers. i. Comed id amlai, cir b bise , ct in Miamita charis ras. Inde apud antiquos poculum propinationi , de quo Athenaeus lib. ii. de Iosephisiatribus in Regis aula eonuiuantibus dicit ut Gencs. I. vers. 39. R ινantque ct De Iriar; sint, quod i propinatione losephi euenis te innuit Philo in Politieo tum heraeptilcherrimum, O pretiosi iratim, , e, quo vobis praebibis, Utii A. Praebibiturus erat Holoferne s. libaturuique pateram , ut ludii lia, ne ab adulteri spiritu conspurcata phiala pollueretur, vinumque,quod ille gustaverat, exhausilet, secum studuit vinum tuliste , quo de compotationis legi pararet, de . ac iuret,inceri .letelique Holoferni pruritu ad vi ni gurgitem ebibendum. Statuit sibi non patievino impudici Ducis labra polluere , ne per crateri, commercium ptimis amplc xuum eo natibus consentiret. Philostratus enim auctor est , qudaiaed inter conuiuas pals libatur ex phiala, pars amico remittitur. vi qua si cuin vino te licto mittat ut de Oseuluio. Id apud Pelsas de Astyrios in usu fuisse a quippe , vi perhibet Xenophon l. an. Cyrus nou solum praelibatum p culum , sed piae gustua edulia miliebat amicis. Tract. haee Credensis in i . sneid. ad illud. ceraeor. Primaque i ha . , de e. En dies it Ambio sui sti Ambi pia : Si DL 1 b bi sis, Arm set eam au tero, scilieet si ea praebibita phiala , vinoque praegustrio a Persa non detiectauillet haurire , dor millet uti rite cum adultero , eui osculum pec crateron Hedisset. Quam bene igitur proui- dentia sueeessit non ex amphoris madoris Aiasvrit, non ex caliee,non ex se 1 pho bibaei, Duci, se polluit sta initia, de tamen vinum habuit, quo epulonis laeeisei et ebrietatem , ingurgitationε-que, de astra sopiret ad ictum. viique. viique se di
Aecedit, appenatique est praes xae rationis, , 'ideo vinum tulisse ludii bam, ne de Baibaiorum cellariis pudiea. delieatique scemina alluamia vina libatet ; ideo, bibisset , ut gratiam Holo t-nis, quam ambiebat medullitus, venaretur. Nonne a compotatione illam scit ita est. Recognosce illud t siti tam inti UI3; gratiam cs ira me , ct postquam Iuditha bibit adiicitudio tueandui fui3ώ, est Hol renes ad eam. Por- riget e poculum, amoris cst argumentum. In de Philothesus erat et , Philoi laesamque propinare, quae de amicitiae conciliatione efferuntur. sat si Plutarebus in sympos aeo lib,
Et Luctam tim qu dem complexus , atque tractionei pulti γem ae si de ant : amicis apprehensionibus, vinum sermone temperatum ansa praebe vias enim oratia humans at m, ct comisArema , cis, ct a corpore Iu animiam quasi per c nales dὸν aat. Nonne labia ellatitatis expet
bat antea Iudith ὶ En quia sobria scemitia labia gustui Baee hi noti denegauit, per labia
inter po eulum charitatem Holofernis inuenit. inde sympo si e h.i Ilia apud Valerium valo lib. a. cap. i. Clemens Alexandi in. lib., .paeaa- c igOP cap. i. Et si quid in eoena propio charitatem ,seu non es euena Ha ha , ierum si alm
178쪽
plantae rationi si nexus animus quieseit, sed de aliae eo itationes subtilium licet minus solidae , non illenda. Anne Abrae humeros grauauit . uti icolo vinatio G mina prudens , ut panderet Asthiii, Bethuliensis glebae ubertatim, quae ad huc in extremis ea si bus,obse sit, eluibuΑ,illis tribtis ab udat et,quibus quaeque regio de opimitate laudatur, videlie et vino oleo,iritico,aut hordeo. Harum frugum nimis Aiax Iudaea. Paral. a. c. Σ. v. s. Trit eum ergo ct horde m ,-olerim, ct et intim . que pol icitu. es Domine mi, mi te se rimis. Noa ansem cademia, ligna de libano , quot necessaria hiati, a. Iacobeae stirpis benedictio stile Gen. 1 . Des tibi Dei di ore certi,s a. pinguedyne terrae abtinuantiam frumenti ct tuni. Opus erat audii hae , cuius Dei nus quatriduanae lucis oeca solum expectabat, se Holofernis mentem de mulcete , ut non illico in B thuliam irrueret, Quoslaetis a sanie sitique deiectos, qui sontium formas caedens , obducensque calliculos iam ab stu eiu es putabat arentes. Ergo viatici sui indi- is hane illi suspicionem euertit , ut aliquo interuallo it iuptionem proteles;& tamen, ut secuistias sallat,non vetetur Holoferni prodete sitim,
qua Bethulienses angiantur, dicens itina cap. ii. v. t o. Insuper triam fames inuasit eoi, T ab a issita te aqua iam inrer mortaos es utantar. Allud persuadet, aliud lingua. Vinum de panes suppetebant viat lici, Bet itidia piae at iditate calidum ha labat spio titu. His technis delusit stolidum , ut& se a celeri inuasione repti ineret , de victoriae animum obfirmaret. hi ne ulterius coiij vinacei gerulam esse umluit a ne illam, si sorte in praesutissimo mortis periculo cola balbaricis phalangibus se adituramelle considerans, languidam animi deiectionem subitet,de in grandem conatum pector Isque imbecillis audaciam vinum sibi prouiderit, de quos eneca de tranquillit. e. a s. -ἰmum vegetioremo audae; orem ἰn omnes conatu, sach. Hane vini vii totem,quae spontae aeliquit, medela suit, ut Elam eque piobat, Hebrae; que noti Tmam euincit shei logus tona. i. in Cant. vestig. r. n. ri. sed non patiar Iuditham ccxlitus audacem, quae strenua sortitudine de coelestibus suit amata , his subii diatiis egere suceis , ne per inimicorum ea sita bilitanii gressu nutaret : habebat odoratii s v iguciatum donia in nempe sortitudinis, δspititus sancti asotechis non stillatum tantum, scd de large profusum, quo irrigata vitilitόrquen adens, tanqua in g3mni eo oleo membra ad venustate in lenitet. Obduraret ad robur. An setit unguentatio pii iis se balneo proluerat , nec ad breue intelli itium delicias quas precario commosai ἡque accipere tenuit, son- tumque postea Aeque mauit Bethuliae , se & Vinum ferre delestit . ne inorosam, au stetam de inurbanam, hecsque squaloris amicam eam Ho- inserites censetet, seque a conuiuando reprimeret, cum stomacho atque fastidio;totiusque doli argumenta perirent 3 Pto secto hilaritatem ani
mi, & ad quid quia placui stet, sexibile pectus
d buit ostendere . suae de iucunditatis instru mcntis , voluptatisque armis sum sperabat vi elotiam. vinum . balnea de sontes socia sibi germanitate connectit Plin. lib. i. epist. i. Et vas olei solemne nimis est,haiic geminam
Lugetti socii dictionibus copulati , quod plu- Σὸ Δ iis Iaaith. Tom. I Lites in saeris videre est. sie legat; apud Varron. lib. . & s. patiter dieci, litur, qui legebant vitas de oleas. Obseruauit id sabaro ad Sidon. lib. s. epistol. 4. in illa verba : V netis a
que olivetis. v Antilo , campo , coire amentissimus. An oleum sicut vinum putatura fert, vi vitO-que liquore ad bibendum prouocet Holose nem 3 Ceile id de suae tempestatis bibacibus -- minis dolet Seneca epistol 9s. Non minus pertii.
gilant , non minm potaut , o oleo s uera viso proviseum. Quid est prQuocare oleo , meioque timui 3 An ut post metum haustum oleo a a voia initum iit itemur 3 subdit enim : Alanue isti his inge ia Uso bus per os riduant, ct vinum om ne vomitti re istamur : erat ei, im inter illec,
biosi gustus lenoeinea vomitio , quam luxuistiae eati a madidi frequentabant, ut liquet ex Plinio lib. 1 s. eap 3. de Celsi lib. i. cap. 3. Potius tamen mens Senecae est , Murinas Olic vir ctas metumque libantes,vitos ad utranque ille cebram prouocarer vinum enim post unguenta
seu Optimo unguento illi uetat, pati ies de vinum adducit, vi ex pigmentis de mero petu lantia Persae prouoeetur In quemne usum, olei vas 3 An ut geminatet unctionem , ne, si extenuatet ut adsciti splendotis vigor, notium deseeret studiosae .enustatis nutrimentum sa ne oleum in sacris significare solet unguentum, quo de pulchritudo curatur, de membra pet odores mollescunt: constat: ex Cantic. cap. i. ubi Oleum essum nomen ttium , apud septuagintaest. virgaentam. Oleuia , potus , de panis , quasi annona de victus tam inarum .est, de de meret: icante dixit Oseas cap. x vers. s. m. dum post amatores meas , qui dant panes macoleum metim , O potum.
Ast abeant ista. lina uas olei prouida μmi
na semina se eum tulit , ut ex hordeacea farina polentave edulium tibi abstinentiae alimoniam condiretur. Pultes quidem in oleo coctae, seu hordea contus, sebii,m ieiunii mensam coronant. s. Paulin. epistol. 3. a a se uet. Non sitim re- fictioni, nos Ira , sed O parsimonia curam gerem, facilem nos Oictum eἰὴ simplie;a e Me eoAh Agutta olei o evia pultἰbui docui sed eas tanto gratia sale , tania Llee ine charitas; conἀebat , ut coqtios ct e alatiras non se eraremus. Salem gratia dixit Paulinus, quia hae e pura seu galiique eondimenta abstinentiae .sso non immeriti dieebantur. Pelag. lib. io num .' . Et ap
Et polentam , ct palathas , ct panes, ct caseum, Bellatri et tam itia ea Mensia sbi alimenta disposuit , quae de ae militari instruerem sobrietate, de se militem enuntiarent.Non dissimilibus mi lues vii, si attianus in Adriano : ι o s etiam casio sui se pro 'altilo I bis tr xiem, hoc est,tarias, casio posca exemplo Sej ianti . miliam ct Me
179쪽
e. f est Budaeus: a si Constanti Caesar. lib. i 1. de agriculi. o au IMI sis nai i. Heruetus censuit po-fam ei se pisanam , licet diis enitat Heriberius Rosuueydos in Ono st. Pigana autem idem ferme est . quδd hie polenia , nempe hordeacea satina seu hordeum pistum,de qua At lien. lib. o. Suida ,& Hesyebius Glaeea verso habet . ἄρω- iri, impi tia farina idem tensus est: nam apud Mareellum in Dioscorid. alphi a satina est
ho ideaeea. squa humoreve alio macerata, quam
stib polenta nomine effert Plinius, probitque Apollonio. Erior adit in eti pauci tantummogo ct sicci panes. Io .mnes libell. i i a. n. i. Dessit ei et w- Ioatin. rim , o portam si nam pani ira siccis. Consule Rosia uel dum ita Onomast. vel b. Pax mares, ubi Herib . plura hute eensioui mutuaberis. Id genus exie-cati panis Pisae misi vi Eremitis notus dicebatur, qui ex recoctione est diti tui nitati opportunus: vide in vita s. Antonii e i a. dicitur. p. es Meu- in xii. AN. Quod ex hol dei sarina oleo tincta parsimoniaep, tui edulium , eleganter deseripsit Paulinus supra : Lentem quoque O Mrium 2 mitia in mi sui se ἰn cumultim , vi a fruantibus extra vasit ia-hra fruor iis ...i similitim sibi semitium scias repi me coctura citisces rimis olla crepitisset Nonnearina hordeaeea militibus alimoniae portio est Plutibus id consecimus tom. i. e. 8. a n. 67. Hinc hordeat iis militibus nomen de hordearia satina Leo Imper. ac ei petem Lemnem imperat . in Tacticis cap ii. f. t D so belli ale uisive mἰti Ieser ad ol iam sua sectim quam in phrastis,opa massium Asius tingia s .uinae unam vique a teram libram. Palis has insuper se it ludii ha Pala ta massi etifico tum & caii tum,ex qua sunt ossae, filiae diu illaesae nianent: quare Plinius V itit o fas Ae Theo-TLeophrast. phrastus perhibet ex prunis , nucleo dempto,
comitiis heri. Abundat calicis Sytia. Plin. lib. i s. e. s. Hae suauissimae sunt Et emitatu in dapes, Hieron 3m ira vita S. Pauli,c. s. Inque caricis peν salus ἀ/ sIZeniabarti . Ex his primus Athenientium vicius. apud quos primum reperta scias, quibus & pecora nutta ut aiasque solet Ducupari.
An de schola Epicuri nemina cacia. quae aduet sus epulonem Holofernem in pal simonia vi eius legem Epicuri pretium it; de quo Laertius invita eius,& Elianus ac varia hist. lib. . scribunt puras e cenis indulsisse , suci que hortorum tu gibus , ne haee illi pars desceret voluptatis,quae iii abstinentia est3ex praesitis Aue otibus victum
sed baod in tenui lictu se piis voluptatur experA aiebat . ita poleta& satina b ideacea luxum ti uia duersique Epicuit, Holofernis scilie et, illudit Iudith a. si spici tun addiscete gliscis, o Holo ines habes in frugali puella, quid imiteris , ite
in sarcias ventrem , vi per luxuriae semitain ege ras 2 sed exicca corpus alient que delige cibos, ut minus humoris per ceruicis vulnus eiicias. Et paraeis ea vi Graece est Wr,. . a z. id est,pari iti retinui . seu,vt scholiat Varabitis, risDempe aetami, id infermentasu. ferar. vult metidum it te pilis legendumque esse σων τυρ iam deii, panibMs ct eastis scilicet impleuit peram. Vix suspicoc emendationis locum. Quid enim,quod iubliceat Graeca vetito aliquid ,quod Latina sub intulit 3 pluries id accidit in hoc opere , clim de alias pluribus stipei iluat. Ego quidem in pani ,
ptim non azymos interpretarit sed coctos , plurimumque de siccitate serentes. ius ex nimia te eo e torie uliginosam exuimui flent qualitate, &ad igni, appulsiim solius sim menti puritatem seria irarent. Oportebat panes exiccauisse, ut ii soliὰ moras timeret facinoris iois . abstinentiae edu lium dii latet. Praecipit E , quia siccitas panis non instequens ieiunantibus est. Rusin. lib. a i. eo de 7.
bi; sque dei dieiis , legendum putabis pro Hm i, Vm : πυροι, id est non mundi panes,sea
aues seeundd cocti,ut exponit Hesychius; tu
em panem rubidum vult elle is lotus lib. io. Ita . . Etymol. e. i. & pax imatium Roseue1dus supta. . A si non vertenda sunt terga veritati : Uno , apud Ciae in versionem ille ipse est, de iquo agit Athenaeus, quem opponi ait lib. s. τι- Athra. συγκέ u es. Si autem petas , quid sit E i συγώ-:a. Hippocrates exponet panem sordi- u γαν. dum Galentis illum, qui ex omnibus salinae suae ipat tibiix absque ulla det laetione constat, v Isque vocis sitiiseat consulaneum, nempe quia is rmultuario,nec cribrata farina Aopingitur. Qua, ire proprie . H. υωρίι , queiri Iuditha seit . ea panis nitidus, ex primoque frumenti candine, tiqualem nos Pisis floreari dicimus. subsilet Grae- ίcus caseos habet Latinus. Diximus iam intra ali- fmenta castrensia nuncupati: quae s ieeola iiihil ide militaribus omissi ini a sacra be latrice repe
Quod petam hae annona insatiam humeris Abrae suae imposuistet e militati disciplina venit. Constinat Ammianus in Iuliano. Eueerorum, Aram ut vulgo appellant , sumetis impostat libo tam malitiis. Suidas: saecos petr cera in humeris se- sui si reme . D quibus nihil alitia , quiam panei bi octri domi iso erant , abibant. Et bene ad quinqcie a die, hane cibat iam annonam disposuit. sic enim de militibus Liuius lib. 3. Armati sAm cibama Liulat. A qainque Aes . Oa ue duodenis , a arria in campo adest ut .
Leg. 6. Cumque venissent ad portam ciui
tatis , inuenerunt expectantem Oziam,
k Presbyteros ciuitatis. Vc s. 7. Qui cum vidissent eam, stupentes mirati sunt nimis pulchritudinem
in f S. Nihil tamen interrogantes eam, dimiserunt transire dicentes: Deus p trum nostrorum det tibi gratiam , d omne consilium cordis tui sua virtute corroboret , ut glorietur super te letis leni sit nomen tuum innumero Sanctorum , de iustorum. V f. s. Et dixerunt hi, qui illic erant, omnes una voce : Fiat, fiat.
cumque ierissent ad portam Aia aris. spreto sum prodigium , extra limiti i domus ludit haoberians ; vidua quam editam reclusoris tectum sub tiobili careere concludebat, popularem semitam tetit, per compita tendit ad moenia, Zc adi ortas
180쪽
rottas ciuitatis eum suo debili, soranque senili comitatii eo tendit Beti 3 dele it honesta matro-tia non aliter ἡ iecto prodire ni ii sepotito viduitatis anili mi,ne venerabilis pullusque viduae eo lut per bivia popularia serueret. Satius suit, sub aliena seculam puellae si Gie , ad seitsuque ornamentorum delitiis gradum extra domum mollis semitam stil, propria viduali figura, oculorum sed ediise ecim meteto. Quid agetet confusa plebs; Cotisortissimas ei uiu copias hoe nouu spectium attonitas post se traxisse netamorphosim mirarentiit, nempe iuditham eomptam,oleiuem , nitidam.& de genialibus taedis iam totam. Inde suspicor, nisi quos obscura nox inscios . Fecerit,
sequacibus gressibus populum itiisse post sceminam, no iurate condutium. Facile argumentum
est : nam post quam ex eessit e ciuitate, dieitur in
brum congesta eo hors,cum soli orias Spresby teri, quorum in conseisii decreta res , callebant egressionis secretia Quos post tergum traxit ve mista spectit insoliti sin latitas,oculis usque ad montis de se sum neminam deletere passi non sum , a cuius praesentia, nitoreque faciei, tan quam stibita fuga nitidi sulguris , orbabantur. Inaen νum expel lantem Oetam. Benὴ inuenisse dicuntur, quos quaerebat studiola sedulitas. Non subito tepetii sunt quos ex condicto prouidentiae ludit hae ad portas destinauerat ciuitatis. ve Ioae Spiritus Aucti impetua est , de qui ab initio super aquatum peruolabat liueta alas suis vecta cutig induit:ad facimis urgebat Iudith a quae tarai moliminis impatiens , ne obstricti portarum vectes lieentiam Plinei pis expectarent, vi exitu abeunti tribuetent,ea iurat prius qu5d Oetias de Presbyteri luesta uestibulu ei uitatis per silerent.
Dictis staminae patuere seniores. Quid est quδd
emineat, venetando tum Principum Obedientia, venerabili ine maiestas in vidua , quam virtus
spinabilem de supremam asseruita Vetae venissent ad istam eta rat5.Non modica humilitas,in plurali promiseusque dictione ane illam eopulate eum domina. Multum Abia de nobilitatis do-iviniique partibus sortita est, quae pro populi li- vertate sarcinatu annonae vectabat. Incepit et mi iuue cum domina eomputari , quae popularis sospitatis inseruiuit ossiciis. Nili honor ludii haest, illam, regali mole, plurali numero retulisse. sed imo eo misendabilior edicellentia est , talia mulae satellitio Iuditham uti, quae virum eum domina numeriam sibingredi valeat. Lui eum ita7 s vi eam. Viderunt illiea,etsi subnotiis palliolo , tenebratisimque inuolucro con tectam: ne istit coellastis splendor diurnis iueibua adiuta ari. Fronti gens sque addi aetat Dominus silendorem quidni propriae , non alie nae lucis hipta idio nitidi vultus vetiuitas a bsque obseuritatis impedimento traiiceret 3 ctii cum υἱά genaeum. Bene eam additum est : tum quia,iuxta Na- ianaeniam , hi en totum lenociniis in aureas fininae trameunt, Ae quaeri ingreditur virgenda eomandaque,egreditura ι ra. Eam principes viderunt , qua ii principalioribus testibus opus esset, vi quae viduale deposuerat luctum, pro stinessa lue toga stolam assutrapsilet iucundam,Iudith a legitim3 probaretur. Graeea verso habet:
in arite tauerunt eam,o erat murata facies eiis, testem mi raram eii. Ergone personata facies luia
dithae extra cutem,altera pro isti Inid ipsa sacies inrua lati Ah. Tom. II. est, nee natura diuelsa , sed gloria. Naee ecelesti splendoris indoles est, manentibus lineamentis, 'nec dissipata natura. tiuuantiqua te idit speciem. sed admodum pulchra erat iudith a , eum nuper in eubilis sui secteto a priueipibus visa est. vidualis' amictorii in elegantiam Ome . Reioleti delibutae pigmenta transitus, de transgressio im miliari saeit de faciei .Quae sepelisti virum eorpus tuum sepelis, eum ornatis vere iam non es, quae in sorma uiduali non es. Apposite Paulus: Honora ita ι qua Oeia bidui sunt,id est,quae ve- 1. Tim. I.3.1ε sunt , dum viduitatis es Etes sub igne illecebros eultus non decoquunt, de abscondant. Siventes mirat; sum nimis pulchritua nem eius. 8 3. vultus . quem Deus, luminis sorano sitate conia pergit, stuporem ex eitat,non libidinem. sancta pudoris pulchritudo est i adolationem vincat, sertiat audaciam. Stupent oculi,non concupi ut, quando roseain elegantiam faciei purpura male statis commendat. Regalis splendoris praesentia prae metu legitimo reuerentiae non in ius ad impuros eo natus, sed poplitem ad huisii itatem in curuati si stupere .lotis atribus haerete est, sanguinemque per venatum semitas gelidati; qui calor ad illecebrae cogitatum in ludit hae sp ct ais totibus potuit manere,quem attonitus stupor ex tinxit 3 ima vi placuit Donato in Ter. phorna. Donatiaei. en 1 j a s inore nomen assumpsit, utpote ex qua ignis solet areolis oriri fornax . θ: sorma parilibu , flaminis , tangentes illa , videntes ista comburat. Forma iudit hae de coelestibus socis inasammata ne seit utere , sea lucete ; & inter lasciuae voluptatis vrti eas,aculeos,quos non pati tur. in sui reuerentiam aecendit ; seut sacet ignis spina, rubi virentes Deit inseruire pietati. Exod. 3. l. Si votis Misat; fani nimis pulchritud nem eiis. 8 . Antea c. s. v. .elogiu Iudithae suit: at elegauitassem n mia ; de tamen nullus ab eius aspecti istupor euenisse profertur: nunc non nimia pulia achritudo perhibet ut in foemina,sed in intuenis-bus nimitis stupor. A saeie ad spect ores trana fuit exeessus t lain tota Dei Iuditha est , quae se pro liberaudo populo Deo contexit 1 Nulla in deitatis iarmositate nimietas nimius si itemor, eaecessusque pauidus & stupor,qui lumini diuino . debetur. Nihil nimium stit iam in faeie ludi
tha eis ab unguentorum lenocinio, corumque additamento incrementum aecepit: ut noscas, quam naturale suetit tri bus pigmentis ornati,
quae non se ex libidine; sed ex virtute perunxit. Extranea altis piginentaria subsidia in propriam venustatis traii iere naturain. Nihil alienum lio . mini est,qui ob Dei amorem rebus creatis utitur ad obsequium. Que natura dedit. nimia non sunt et si alteri ireei ei viderentur supei sua: Nimium diaeetis. quod extraneum e tota pulchritu- .do Iudithae de natiua eius suppellectili suit: splendorque ab oleo,eommodato receptus,diui ni Numinis annuente licentia, quasi in in gelii- tam potestatem transuit. Quid nouum videtis in scemina , o Bethuliae sue. primates, quod se dubiugat stupore praeeordia Nuper ine biculo obiurgat lice audi istis, uidistis setieram, nec animos stupor inuast. Non mutata persona est,sed mutat ut ossicium iam pro Dei religione, patri4que vindex putet, titudo titumphum in propriis emibus addiseere incepit, quem per sieeret in alienis. Stupebunt Asyiij, cum se Bethulienses stupent . in ciuitatis ror ii, victolia incepit ad consentinatae , plenaeque